VAN KONINKRIJKEN NAAR EEN KAROLINGISCH KEIZERRIJK (5

E

– 10

E

E.)

HB p56-57

De Merovingers veroverden een groot rijk HB – lestekst deel 1 p57 Bronnen: 1a, 2, 4

Het Frankische Rijk

De Merovingers  Oudste bekende Frankische Koningshuis.

 Merovech – stichter.

 Veroverden grote delen van het vroegere Gallië (zie bron 1a)

De Merovingers     Clovis I (Chlodovech) – belangrijkste vorst.

466 - 511 Vanuit Austrasië veroverden ze:  Neustrië  Bourgondië  Aquitanië Natuurlijke grenzen rijk  Alpen  Rijn

Doopsel Clovis - bekering   Waarom?

 Nieuw prestige en steun van de Kerk.

 Trad in de voetsporen van de keizers uit de late oudheid.

Voordelen?

 Geleerde christenen stonden hem voortaan bij in het bestuur van zijn rijk.

Doopsel Clovis - dier  Welk dier is er aanwezig?

 Duif.

 Waarom?

 Volgens de legende bracht die duif de heilige zalf.

Bestuur rijk    Groot rijk besturen  Voor Clovis  Afspraken nodig.

gewoonterecht  Wordt mondeling doorgegeven van generatie op generatie.

 Willekeur en subjectiviteit.

Clovis: laat de wetten optekenen.

 Salische wet, 4 e ontstaan.

eeuw  Op bevel van Clovis in 507 opgetekend.

Lex Salica – bron p58-59  Geen eenheid onder de Frankische bevolking.

 Vrije mannen: betekent dat er ook onvrijen zijn.

 Romein doden: minder erg, lagere boete.

 Weerleg het idee dat Franken geen geld gebruikten.

 Boetes!

 Alles kan worden opgelost met geld.

511: Clovis sterft   Frankische wet stelt:  Koninkrijk is persoonlijk bezit van de koning.

 ‘koningsheil’  Persoonlijk bezit moet onderverdeeld worden onder mannelijke erfgenamen.

 SPLITSING RIJK!

Is deze splitsing positief of negatief voor een rijk?

 Negatief – verdeling van grondgebied verzwakt rijk op politiek en economisch vlak.

De Karolingers Cursus p 60-66 Bronnen HB: 1b, 1c, 3, 5

Overgang Merovingers - Karolingers  Latere Merovingische koningen lieten hun rijk besturen door hofmeiers.

 Soort ‘eerste ministers’.

 Macht hofmeiers groeide, ook al omdat ze met grond betaald werden.

 Grond = macht.

 732: Karel Martel onderwierp de deelrijken

Slag bij Poitiers - 732  Bij Poitiers stopte Karel Martel de opmars van de Moslims die het Europese vasteland steeds verder introkken.

Pepijn De Korte  751 – Staatsgreep  Werd de nieuwe koning.

 Steun van de paus.

 Veroverde voor paus de kerkelijke staat.

 Stichter van de Karolingische dynastie

Pepijn De Korte  Waarom kroonde de paus Pepijn de Korte tot Koning?

 Paus kroonde liefst de heerser met de werkelijke macht tot koning.

Karel de Grote - bloeiperiode • • Cursus p62 – 66 HET IS ZIJN FOUT DAT JULLIE NAAR SCHOOL MOETEN IEDERE DAG!

Karel de Grote  Veroverde een groot deel van Europa.

 “De Vader van Europa”  742 – 814  778 – Koning de Franken  800 – Keizer van het Westen

Keizer van het Westen  Eind 8 e eeuw: Karel beschermde paus Leo III tijdens een opstand in Italië (kerkelijke staten)  800: Paus kroont Karel tot Keizer der Romeinen.

 Vanaf dan zijn er even twee christelijke keizers  Byzantium!

Bestuur rijk  Beter besturen  Rijk opdelen  230 gouwen (provincies) en marken (grensprovincies).

 Elk gebied onder controle van een gouwgraaf of markgraaf.

 Die bestuurden in naam van KdG.

 Werden gecontroleerd op hun bekwaamheid, het uitvoeren van KdG zijn wil door zendgraven

Heropbloei van de economie  Rust! (ondanks alle veroveringen)  Heropbloei van de economie.

 Zorgt dan weer voor welvaart  Zorgt voor heropbloei van de kunst en cultuur  Dat noemen we dan weer de ‘Karolingische renaissance.’

Kunst en wetenschap  Kloosterscholen!  Meer monniken konden lezen en schrijven  Konden dit overbrengen  Eerste leerplannen (septem artes liberales)  7 vrije kunsten  Taalkunde  Logica  Retorica  Rekenkunde  Meetkunde  Musica  kosmologie

Kunst en wetenschap  Andere zaken:  Minuskel: vereenvoudigde letter  Edelsmeedkunst  Miniaturen of boekverluchting  paltskapel

Verbond tussen troon en altaar

STAP 1 STAP 2 STAP 3

JAARTAL 500 749-751 800 BETROKKENEN GEBEURTENIS -Clovis (Merovinger) -Bisschop van Reims -Karel Martel (Karolinger) -Paus Zacharias Doop van Clovis Staatsgreep Karel Martel met kroning als gevolg.

-Karel de Grote (Karolinger) -Paus Leo III Kroning tot ‘Keizer van het Westen”