Transcript 1,8 mb - Ik eet het beter

n
e
t
n
e
c
Do
g
n
i
d
i
e
l
d
n
ha
bij het lesprogramma
p8
e
ro
g
r
o
o
v
h
c
n
u
L
e
s
s
la
K
er.nl
Film en extra m
ethetbet
e
k
.i
w
w
w
p
o
n
ateriale
1
Inhoud
Algemeen
1 Lekker gezond!
2Doelgroep
3Doelstellingen
4 Educatief platform Ik eet het beter
5 Materialen en producten
6 Voorbereiding van de les
7 Opbouw en tijdsduur van de les
Algemeen
1 Lekker gezond!
2
2
3
3
4
4
5
Specifiek
8 Toelichting op enkele materialen
6
Extra
9 Aanvullende informatie
8
Colofon8
Achtstegroepers weten al veel over gezonde
voeding en bewegen. In eerdere jaren op school
is het onderwerp in de les al aan bod gekomen.
Misschien zijn de leerlingen het schooljaar
gestart met de Week van de Pauzehap, het
lesprogramma van Ik eet het beter met en over
gezonde tussendoortjes.
Maar hoe zit het in de praktijk? Eten ze wel zo
gezond als ze het zelf voor het zeggen hebben?
Staat de Schijf van Vijf hen nog zo helder voor
ogen als ze in de supermarkt rondlopen?
Het is belangrijk dat leerlingen van groep 8
leren zich verantwoordelijk te voelen voor hun
eigen eetpatroon. De interactieve materialen
van het nieuwe lesprogramma KlasseLunch
helpen hen daarbij en zorgen er uiteindelijk voor
dat achtstegroepers er plezier in krijgen om die
verantwoordelijkheid te dragen.
Het lesprogramma voor groep 8 start met een
film. Daarna gaan de leerlingen met de hele
groep of in kleinere groepjes aan de slag met
de keuzekaarten en met het werkboekje. De
creatieve opdracht in het werkboekje bereidt
hen voor op de wedstrijd: maak op de wedstrijdposter een advertentie voor de lekkerste
gezonde lunch. U kunt de poster inleveren
wanneer u op 26 maart 2015 de KlasseLunch
ophaalt in de door u geselecteerde Albert
Heijn-winkel. Deze uitgebreide lunch voor uw
hele groep is een leuke en gezonde afsluiting
van het lesprogramma. En wie weet vallen uw
leerlingen in de prijzen als ze de mooiste of
origineelste advertentie hebben gemaakt!
2Doelgroep
Het lesprogramma KlasseLunch is gemaakt voor
leerlingen uit groep 8 van het basisonderwijs.
2
3Doelstellingen
Leerdoelen van
het lesprogramma
De leerlingen:
1.zijn zich bewust van het belang van gezond
en gevarieerd eten;
2. herkennen gezonde producten en zijn in
staat een bewuste keuze te maken;
3. leren hoe ze in hun eigen consumptiepatroon
rekening kunnen houden met het dierenwelzijn en het milieu;
4. herkennen de sociale en commerciële
invloeden op hun eigen consumptiepatroon;
5. leren zich verantwoordelijk te voelen voor
hun eigen consumptiepatroon en dat van
hun leeftijdsgenoten;
6. weten dat eten gezond en tegelijk ook
lekker kan zijn.
Kerndoelen basisonderwijs
Het lesprogramma is ontwikkeld in samenwerking met het Voedingscentrum. Het is
gebaseerd op het leerplan van de Stichting
Leerplanontwikkeling (SLO) en sluit aan bij de
onderstaande door het Ministerie van Onderwijs
vastgestelde kerndoelen van het basisonderwijs.
Nederlands - Schriftelijk taalonderwijs
4.De leerlingen leren informatie te achterhalen
in informatieve en instructieve teksten,
waaronder schema’s, tabellen en digitale
bronnen.
Oriëntatie op jezelf en de wereld Mens en samenleving
34.De leerlingen leren zorg te dragen voor de
lichamelijke en psychische gezondheid van
henzelf en anderen.
35.De leerlingen leren zichzelf redzaam te
gedragen in sociaal opzicht, als verkeersdeelnemer en als consument.
4 Educatief platform
Ik eet het beter
Het lesprogramma KlasseLunch maakt onderdeel uit van het overkoepelende educatieve
platform Ik eet het beter van Albert Heijn.
Binnen dit platform ontwikkelt Albert Heijn
verschillende initiatieven die leerlingen actief
aanzetten tot een gezond voedingspatroon.
Voor groep 5 tot en met 8 is er bij de start
van het schooljaar Week van de Pauzehap,
een lesprogramma met en over gezonde
tussendoortjes.
Voor de groepen 6 en 7 zijn er, net als voor
groep 8, ook andere lesprogramma’s beschikbaar. Voor groep 6 is er in maart Over de Tong!,
een lesprogramma waarmee de leerlingen
smaakproeven doen. Groep 7 doet in die maand
met het lesprogramma Testlab proeven om
voedingsstoffen aan te tonen.
De verschillende lesprogramma’s hebben een
duidelijke opbouw wat betreft onderwerp­keuze en moeilijkheidsgraad. Bij het hele
lesprogramma ligt de nadruk op samen doen
en samen beleven.
Op het platform Ikeethetbeter.nl vindt
u elke schoolweek de Vraag van de Week: een
uitdagende kennis- of doe-opdracht om met de
hele klas te spelen. Zo kunt u elke week kort
aandacht besteden aan een gezonde leefstijl.
3
5 Materialen
en producten
Het lesprogramma KlasseLunch
bestaat uit:
• Per leerling een werkboekje
• Eén poster met de Schijf van Vijf
• Eén leeg postervel, de wedstrijdposter, voor
de creatieve opdracht
• Per leerling een placemat te gebruiken
tijdens de KlasseLunch
• Eén te kopiëren brief voor de ouders
• Deze handleiding
Materialen voor het digibord
Te vinden op www.ikeethetbeter.nl onder
Ik eet het beter/KlasseLunch/Lesmaterialen
KlasseLunch. Zoals:
• de introductiefilm KlasseLunch
• twintig interactieve keuzekaarten (printbaar)
• de Vraag van de Week
• de gedrukte materialen in pdf-formaat
Producten KlasseLunch
De KlasseLunch bestaat uit de volgende
producten (kleine wijzigingen voorbehouden):
• Volkorenbrood
• Volkoren knäckebröd
• Halvarine
• Appelstroop
• Pindakaas
• Halvajam granaatappel/cranberry
• Zuivelspread
• Belegen 30+ kaas
• Gebraden kipfilet
• Komkommer
• Tomaten
• Gemengde salade
• Appels
• Mandarijnen
• Bananen
• Halfvolle melk
• Drinkyoghurt framboos
• Sinaasappelsap
• Papieren servetjes
4
Extra materialen
• Voor de creatieve opdracht van het werkboekje hebben de leerlingen tekenmateriaal
nodig. Eventueel gebruiken ze voor deze
opdracht scharen, lijm en (kook)tijdschriften
of gratis boodschappentijdschriften van de
supermarkt.
• Zorg tijdens de KlasseLunch voor bordjes,
bekers en bestek voor alle leerlingen.
6 Voorbereiding
van de les
Van tevoren
De voorbereiding van de les neemt circa een
halfuur in beslag (de tijd om de KlasseLunch
op te halen is daarbij niet meegerekend).
• Lees voordat u start met de les de
keuzekaarten, het werkboekje en deze
handleiding door. (± 30 minuten)
• Hang de poster van de Schijf van Vijf op
een overzichtelijke plaats in de klas op.
• Kopieer de brief die bij de materialen zit en
geef een exemplaar mee aan uw leerlingen,
zodat ouders ervan op de hoogte zijn dat hun
kind met een lesprogramma over gezond
eten bezig is. Ook lezen de ouders in de brief
dat hun kind op 26 maart met de hele klas
luncht en die dag dus zelf geen lunch hoeft
mee te nemen.
Op de dag van de lunch
• U kunt de wedstrijdposter inleveren wanneer
u op 26 maart 2015 de KlasseLunch ophaalt
in de door u gekozen Albert Heijn-winkel
(zie www.ikeethetbeter.nl).
• U zet een tafel klaar en zorgt voor voldoende
borden, bestek en bekertjes voor alle leerlingen van de groep. U legt voor iedere
leerling een Ik eet het beter-placemat klaar.
• Misschien vindt u het leuk om enkele ouders
van leerlingen bij de KlasseLunch te betrekken? Breng hen dan op tijd op de hoogte.
7 Opbouw en
tijdsduur van de les
Een les met KlasseLunch duurt ongeveer
3 uur. De lunch zelf is in die tijd niet meegerekend. Het is heel goed mogelijk de les
over verschillende dagdelen te verspreiden.
U start dan met de Vraag van de Week en
besteedt vervolgens een les aan de film, de
nabespreking en de keuzekaarten (1 t/m 5
hieronder). Daarna besteedt u een les aan het
werkboekje en de wedstrijdposter (6 t/m 8
hieronder). Rond de les minstens een dag vóór
de KlasseLunch van 26 maart af. Op 26 maart
reserveert u tijd voor de KlasseLunch.
8 U kiest met de klas het leukste/beste
advertentie-idee uit voor de wedstrijd.
(± 15 minuten)
Dit idee werkt uw groep uit op de wedstrijdposter die tot het lesprogramma behoort.
(± 30 minuten à 1 uur)
9 De leerlingen nemen hun ingevulde werkboekjes mee naar huis. Geef de leerlingen
ook een kopie mee van de brief die ouders
informeert over KlasseLunch.
10Op 26 maart haalt u de producten van de
KlasseLunch voor uw groep op in de door
u geselecteerde Albert Heijn-winkel.
U kunt de wedstrijdposter dan inleveren
bij de supermarktmanager.
11Op 26 maart geniet u met uw groep van de
lekkere en gezonde KlasseLunch.
Een les met KlasseLunch kan er als volgt uitzien:
1 U speelt met uw groep de Vraag van
de Week in de KlasseKalender op
www.ikeethetbeter.nl. (± 5 minuten)
2 U bekijkt met uw groep de film KlasseLunch.
In de film helpen Ewout Genemans en
leerlingen van groep 8, supermarktmanager
meneer Van Dalen met het samenstellen van
een gezonde KlasseLunch. Ze gaan daarbij
ook aan de slag met een pakkende advertentie. (± 15 minuten)
3 U praat in een kringgesprek na over de film
en peilt tegelijkertijd de kennis van uw
leerlingen. Uw groep bekijkt de Schijf van
Vijf-poster en vertelt wat hierop te zien is.
(± 15 minuten)
4 U introduceert de keuzekaarten via het digibord of via de door u geprinte versie en legt
uit wat de leerlingen gaan doen. (± 5 minuten)
5 U werkt met de hele groep met de keuzekaarten via het digibord, of in kleine groepjes
met de door u geprinte keuzekaarten.
(± 20 minuten)
6 U introduceert het werkboekje en legt uit
wat de leerlingen gaan doen. (± 5 minuten)
7 Uw leerlingen gaan met het werkboekje aan
de slag. Eventueel kunnen uw leerlingen in
groepjes werken om hun advertentie te
maken voor de lekkerste gezonde lunch
(vanaf stap 2 in het werkboekje). (± 1 uur)
5
Specifiek
8 Toelichting op
enkele materialen
Keuzekaarten
Keuzekaarten
vullende informatie verschaffen door de toelichting op de kaarten voor te lezen.
U kunt de groep ook in kleinere groepjes
indelen en een print van de keuzekaarten
uitdelen. De leerlingen discussiëren dan met
elkaar in kleine groepjes, eventueel met steeds
één van hen als discussieleider.
Inhoud keuzekaarten
De producten op de keuzekaarten zijn alle
producten die tijdens de lunch gegeten of
gedronken kunnen worden. Ten minste één van
de producten per kaart komt voor in de Schijf
van Vijf. De poster van de Schijf van Vijf die u in
het lokaal hebt opgehangen, is dan ook een
handig hulpmiddel voor de leerlingen.
Schijf van
Vijf
va
k
1
ak
v
knäckebrödje. Bij keuzes van deze categorie is
niet één antwoord goed of fout. Juist bij deze
categorie is het van belang om goed te beargumenteren waarom je voor het één of voor het
ander zou kiezen.
Als u de nummering van de kaarten aanhoudt,
volgt u de bovengenoemde opbouw. Het is
echter ook heel goed mogelijk om de kaarten
op willekeurige volgorde te behandelen.
Werkboekje
Werkboekje
2
is ook hier weer het hulpmiddel. Bij de keuzevragen staat een verkorte toelichting. Voor
de volledige toelichting kunt u de leerlingen
naar www.ikeethetbeter.nl verwijzen.
In een volgende stap geven de leerlingen aan
welke gezonde producten ze gaan gebruiken.
Ze weten daarbij uit stap 1 dat iedereen zijn
eigen wensen heeft. De één eet vanwege zijn
geloof geen varkensvlees, de ander eet om
principiële redenen alleen biologische producten. Met wie houd je rekening en voor welke
producten kies je vervolgens?
In een aantal volgende stappen maken de
leer-lingen hun keuzes met betrekking tot de
presentatie van hun lunchideeën. Steeds krijgen
ze daarbij als voorbeeld stap voor stap te zien
hoe de aanpak van de advertentie voor de
KlasseLunch in zijn werk is gegaan. Die uit]
eindelijke KlasseLunch-advertentie staat afgebeeld op de laatste pagina van het werkboekje.
Wedstrijdposter
5
k
va
k
3
6
Met de groep selecteert u het beste advertentieidee uit de werkboekjes. Dit idee werkt de
groep uit op de wedstrijdposter die bij het
lesprogramma hoort.
va
Met de digitale keuzekaarten gaan de leerlingen
verder met het onderwerp ‘keuzes maken’, dat
ook in de film naar voren kwam: deze keer
moeten ze hun eigen keuzes gaan bepalen. U
kunt de keuzekaarten gebruiken als werkvorm
voor de hele groep. U bent dan degene die de
keuzekaarten via het digibord laat zien. Alle
leerlingen maken vervolgens een keuze uit de
twee producten die ze gepresenteerd krijgen. U
kunt alle leerlingen hun keuze laten opschrijven
of ervoor kiezen de leerlingen te laten nadenken
en vervolgens steeds één de beurt te geven om
te antwoorden en zijn of haar antwoord toe te
lichten. U kunt de leerlingen ook een keuze
laten maken door ze naar links in het lokaal te
laten lopen voor het ene antwoord en naar
rechts voor het andere antwoord.
Als u de hele klas de vinger op laat steken bij de
ene of andere keuze en de verdeling invult via
het digibord, geeft dat een mooi overzicht in
percentages.
De kaarten lenen zich ook voor discussie.
Waarom kiest een leerling voor het ene product
en waarom niet voor het andere? Leerlingen
proberen elkaar met goede argumenten te
overtuigen. U kunt de discussie sturen of aan-
vak 4
In de keuzekaarten zit een duidelijk opbouw. Elk
vak van de Schijf komt aan de orde; binnen elk
vak is er een opbouw van gemakkelijk naar wat
moeilijker. De meeste vragen hebben direct te
maken met gezondheid. Bijvoorbeeld de keuze
tussen volkorenbrood en witbrood of de keuze
tussen halvarine en roomboter. Enkele vragen
hebben indirect met gezondheid te maken. Ze
hebben eerder betrekking op sociale aspecten
of ze hebben te maken met dierenwelzijn of
milieu. Omdat leerlingen van deze leeftijdsgroep
zich bewust worden van de invloed van hun
omgeving, vinden ze het leuk om ook keuzes te
maken die met die aspecten te maken hebben.
Ze kiezen bijvoorbeeld tussen een gewone
tomaat en een biologische tomaat. Of ze kiezen
tussen een volkoren boterham en een volkoren
Extra benodigde materialen: tekenmateriaal
en eventueel scharen, lijm en (kook)tijdschriften
of gratis boodschappentijdschriften van
de supermarkt.
Het werkboekje biedt een stappenplan dat
leerlingen helpt bij het maken van de creatieve
opdracht: maak een advertentie voor de lekkerste gezonde lunch en overtuig je leeftijdsgenoten. Een belangrijke stap is ook hier weer het
keuzes maken. Deze keer vult elke leerling zijn
of haar keuze in het boekje in. De leerlingen
hebben hun keuze dan nog eens op papier
staan, in een boekje dat ze later mee naar huis
nemen. Misschien maken ze dezelfde keuzes als
tijdens het lesonderdeel met de keuzekaarten.
Misschien weten ze inmiddels beter of zijn ze
door de argumenten van hun klasgenoten
overtuigd om voor een andere keuze te gaan.
De Schijf van Vijf in het midden van hun boekje
Op 26 maart, wanneer u de KlasseLunch ophaalt, kunt u de wedstrijdposter inleveren bij de
supermarktmanager van de door u geselecteerde Albert Heijn-winkel. De mooiste, origineelste
en ‘gezondste’ poster maakt kans op een
leuke lunch-workshop van een echte kok bij
u in de klas. De actievoorwaarden vindt u op
www.ikeethetbeter.nl. In april 2015 maken we
de uitslag bekend.
KlasseLunch en placemat
Op 26 maart genieten uw leerlingen van de
gezellige, gezonde KlasseLunch. Op hun
placemat staan leuke en lekkere broodjes of
crackers afgebeeld, ter inspiratie voor creatieve
keuzes tijdens de lunch.
7
Extra
9 Aanvullende
informatie
• Platform www.ikeethetbeter.nl
Op www.ikeethetbeter.nl vindt u extra
informatie. Verder vindt u er bijvoorbeeld
de interactieve Schijf van Vijf waarin alle
producten zijn benoemd. En de KlasseKalender
waarin u onder andere de verjaardagen van
uw leerlingen kunt bijhouden en belangrijke
schoolactiviteiten kunt noteren. Ook staat in
de kalender elke schoolweek de Vraag van
de Week: een, korte uitdagende kennis- of
doe-opdracht over een gezonde leefstijl die u
klassikaal met uw leerlingen speelt.
• Website www.voedingscentrum.nl
Op de website www.voedingscentrum.nl is veel
achtergrondinformatie te vinden over voeding.
Colofon
Het Kenmerk-lesprogramma Ik eet het beter
KlasseLunch is gemaakt voor groep 8 in opdracht
van Albert Heijn. Het bestaat uit een werkboekje
(bestelnummer 6260), een poster van de Schijf
van Vijf (bestelnummer 6280), een wedstrijdposter
(bestelnummer 6290), een placemat (bestelnummer 6300), een kopieerbare brief voor de ouders
(bestelnummer 6310) en deze handleiding. De
introductiefilm en keuzekaarten bij KlasseLunch
zijn te vinden op www.ikeethetbeter.nl. Op dit
platform staan ook de Vraag van de Week,
andere lesmaterialen en extra informatie.
De schriftelijke materialen kunt u, tegen verzendkosten, aanvragen via www.ikeethetbeter.nl.
Het bijbehorende boodschappenpakket kunt u
na inschrijving gratis ophalen op 26 maart 2015
bij de door u geselecteerde Albert Heijn-winkel.
Het Voedingscentrum
Ik eet het beter KlasseLunch is ontwikkeld in
samenwerking met het Voedingscentrum. Het
8
Voedingscentrum is een onafhankelijke stichting
die voorziet in de behoefte aan betrouwbare
informatie op het gebied van gezond, veilig
en bewust eten. Zie voor meer informatie:
www.voedingscentrum.nl.
Gezonde School
Het Ik eet het beter-programma is
beoordeeld als ‘goed beschreven’ binnen
het erkenningstraject van het Centrum
Gezond Leven van het RIVM.
JOGG
Albert Heijn is landelijk partner van Jongeren Op
Gezond Gewicht (JOGG). JOGG is de beweging
waarbij iedereen in stad, dorp of wijk zich inzet
om gezond eten en bewegen voor jongeren
gemakkelijk en aantrekkelijk te maken.
Tekst Annet Huyser en Pitti Redeker
In opdracht van Albert Heijn
Met medewerking van het Voedingscentrum
Fotografie Henk Brandsen, René Zoetemelk
en Vincent van den Hoven
Art director Esmée van Doorn
Vormgever Sanneke Prins
Met dank aan RVKO Fatimaschool,
Rotterdam
Ontwikkeling en distributie
Zorn Uitgeverij B.V.
Postbus 4001, 2301 RA Leiden
tel. (071) 514 91 41, fax (071) 512 02 78
e-mail [email protected]
www.zorn.nl - www.kenmerk.nl
©2015 Albert Heijn - Bestelnummer 6270