Transcript set trendkaarten - Rijkswaterstaat

Demografie en ruimte
Herbestemmen
en tijdelijk gebruik
Verschuiving van grootschalige nieuwbouw naar kleinschalige
bouw, renovaties of tijdelijk bestemmen.
©RWSNEXT - VRIJ ZEKER
Demografie en ruimte
Stagnatie
automobiliteitsgroei
De congestie zal na 2020 niet verder groeien. Afvlakking
mobiliteitsgroei. De congestie op de snelwegen zal in
de meeste scenario’s na 2020 niet verder groeien.
©RWSNEXT - VRIJ ZEKER
Demografie en ruimte
Vergrijzing
In 2020 bestaat de Nederlandse bevolking voor 20% uit
65-plussers. Deze generatie ouderen is welvarender, vitaler,
actiever dan vorige generaties ouderen.
De hogere levens­verwachting in de wereld hee een
impact op het zorgsysteem.
©RWSNEXT - VRIJ ZEKER
Demografie en ruimte
Stad als magneet
Steden ontwikkelen zich als motoren voor de economie en
innovatie. In 2050 lee 3/4 van de wereldbevolking in steden.
Regionaal is er sprake van krimp.
©RWSNEXT - VRIJ ZEKER
Demografie en ruimte
Terug naar de natuur
Nederland verstedelijkt steeds verder, waardoor de behoee
aan natuur en recreatie toeneemt.
©RWSNEXT - VRIJ ZEKER
Ecologie
Klimaatverandering blij
Klimaatverandering blij een hardnekkig probleem.
Het risico op overstromingen door zeespiegelstijging en
verhoogde rivierafvoeren wordt groter. Toekomstige hoge
maatschappe­lijke kosten lijken onvermijdelijk.
©RWSNEXT - VRIJ ZEKER
Ecologie
Schaarste
Door de groeiende bevolking, economische groei en
de klimaatverandering stijgt de vraag naar natuurlijke
bronnen inclusief water, voedsel, landbouwgrond
en energie. En door de afnemende beschikbaar­heid
van grond, water en mineralen ontstaat schaarste.
Het management van duurzame bronnen komt hoog op
de politieke en bestuurlijke agenda.
©RWSNEXT - VRIJ ZEKER
Ecologie
Nederland Waterland
De klimaatscenario’s laten zien dat water een steeds groter
probleem is voor onze leefomgeving. De invloed van water op
de kwaliteit van de fysieke omgeving manifesteert zich in
de toekomst waarschijnlijk nadrukkelijker dan nu.
©RWSNEXT - VRIJ ZEKER
Ecologie
Duurzaam wordt gewoon
Steeds meer processen, producten en diensten worden
duurzaam gemaakt. Producten en diensten moeten leerlijk
nieuw leven voortbrengen. Producten moeten aan de natuur
teruggegeven kunnen worden.
©RWSNEXT - VRIJ ZEKER
Economie
Arbeidsmarkt
De maakindustrie voor hoogwaardig maatwerk lee weer op.
Nieuwe technologie zorgt voor hogere productie.
Bedrijven zijn op zoek naar vakmensen en kiezen voor:
flex, flex, flex. Twee banen hebben wordt steeds gewoner.
©RWSNEXT - ONZEKER
Economie
Decentrale
energievoorziening
Lokale compostering, zonne- en windprojecten leiden tot een
andere ruimtelijke inrichting en stellen andere eisen aan onze
energienetwerken. Voorbeeld: smart grids.
©RWSNEXT - ONZEKER
Economie
Economie onzeker
Grote kans op langdurige periode van lage economische groei.
©RWSNEXT - ONZEKER
Economie
Energie gratis
Energie wordt ongeveer gratis en schoon.
Voor 2020 wordt elektriciteit uit zonlicht en wind goedkoper
dan elektriciteit uit fossiele brandstof.
©RWSNEXT - ONZEKER
Economie
Kennis
Het belang van hoogwaardige kennis voor de economie
blij groeien. Ook de waardering voor vakmanschap
neemt toe.
©RWSNEXT - ONZEKER
Economie
Mondialisering &
wereldeconomie
Toenemende internationale concurrentie en handel.
Explosieve toename van wereldwijde logistieke activiteiten.
Geopolitieke verhoudingen verschuiven, periode van onzekere
wereldpolitiek.
©RWSNEXT - VRIJ ZEKER
Economie
Overheidsfinanciën langdurig
onder druk
Door de Europese financiële crisis, de hoge schuldenlasten,
de afname van het relatieve aandeel werkenden en de
toenemende kosten voor de gezondheidszorg zullen
de overheidsfinanciën langdurig onder druk staan.
©RWSNEXT - VRIJ ZEKER
Economie
Circulaire economie
De economische waarde van het natuurlijk kapitaal wordt
erkend. In de circulaire economie wordt herbruikbaarheid
van producten en grondstoffen gemaximaliseerd en
waardevernietiging geminimaliseerd.
©RWSNEXT - ONZEKER
Economie
E-commerce
De logistiek verschui van B2B naar B2C, en van bulk
naar losse orders. Minder bevoorrading van winkels, maar
aflevering bij of in de buurt van de consument
(fijnmazige distributie, regulering).
©RWSNEXT - ONZEKER
Economie
Sociaal ondernemerschap
Door de financieel-economische crisis, de terugtrekkende
overheid en doordat mensen actief worden, ontstaan er
beloevolle initiatieven van sociaal ondernemerschap op de
vervagende grenzen tussen markt, overheid en samenleving.
©RWSNEXT - ONZEKER
Politiek en bestuur
Compacte overheid
De compacte overheid is ‘in’.
Minder ambtenaren, minder overheid,
minder kosten.
©RWSNEXT - VRIJ ZEKER
Politiek en bestuur
Decentralisatie
Decentralisatie van besluitvorming en uitvoering.
©RWSNEXT - ONZEKER
Politiek en bestuur
Europa blij belangrijk
Europa blij belangrijk, maar de rol en koers en draagvlak zijn
onzeker/dynamisch.
©RWSNEXT - ONZEKER
Politiek en bestuur
Failliet verzorgingsstaat
Failliet van de verzorgingsstaat (huidige niveau in de
toekomst niet meer betaalbaar), de toenemende kosten
gezondheidszorg gaan drukken op begrotingen voor
andere overheidstaken.
©RWSNEXT - ONZEKER
Politiek en bestuur
Flexibele
overheidsorganisaties
Bestuurlijk-ambtelijke organisaties zullen steeds meer de
karakteristieken van flexibele organisaties gaan vertonen.
Leidinggevenden moeten om kunnen gaan met veel
onaankelijk werkende professionals.
©RWSNEXT - VRIJ ZEKER
Politiek en bestuur
Stabiliteit, gezag en
democratische structuren
Electoraten verschuiven. Het wordt moeilijk om stabiel beleid
of langetermijnvisies te realiseren. Verlies aan gezag van
bestaande democratische structuren.
©RWSNEXT - ONZEKER
Gedrag en cultuur
Feiten zijn geen feiten
60
%
DECAY OF QI SO-CALLED “FACTS”
50
40
30
20
10
0
TIME
Feiten blijken geen feiten te zijn. Van elke 100 beweringen die
10 jaar geleden als feit werden gezien zijn er nu nog maar
40 waar vanwege nieuwe inzichten.
©RWSNEXT - VRIJ ZEKER
Gedrag en cultuur
Veiligheid
We leven in een zeer stabiel en veilig land.
Met de toename van geopolitieke spanningen,
terrorisme en cybercrime is dit in de toekomst niet
meer zo vanzelfsprekend.
©RWSNEXT - ONZEKER
Politiek en bestuur
Co-creatie
Burgers willen betrokken worden bij de totstandkoming en
uitvoering van plannen. Overheid werkt samen met bedrijven,
burgers en onderwijs aan het realiseren van doelen.
De overheid wordt steeds meer één van de deelnemers in
plaats van initiator van beleidsontwikkelingen.
©RWSNEXT - ONZEKER
Politiek en bestuur
Fact free
politics & populisme
Fact free politics: overtuigingen die zich vastzeen in een
bepaalde groep, waarbij wetenschappelijke kennis weinig in te
brengen hee. Ontideologisering: politieke partijen laten zich
steeds minder leiden door een eigen visie, en steeds meer door
de publieke opinie.
©RWSNEXT - ONZEKER
Gedrag en cultuur
Tweedeling in de samenleving
Hoger en lager opgeleiden; ‘Have’ en ‘Have-nots’;
Mensen met en zonder de sociale vaardigheden die nodig zijn
om het hoge tempo van leven en werken bij te benen.
©RWSNEXT - ONZEKER
Gedrag en cultuur
Flexibel werken
Allemaal eigen baas; veel ZZP-ers en flexcontracten.
Het Nieuwe Werken: thuis werken, vergaderen op afstand e.d.
‘Werken volgt wonen’ neemt toe. Mensen verhuizen minder
snel voor hun werk.
©RWSNEXT - VRIJ ZEKER
Gedrag en cultuur
Generatie Z
Generatie Z is geboren tussen 1992 en 2010 en groeit op in
een digitale wereld waarin technologische revoluties gewoon
zijn. Ze bepalen zelf wat ze willen, zijn altijd en overal online,
oplossingsgericht en dragen graag een steentje bij aan de
samenleving.
©RWSNEXT - ONZEKER
Gedrag en cultuur
Individualisering en
zelfredzaamheid
Toenemende nadruk op individuele verantwoordelijkheid.
Mensen willen zichzelf ontplooien, eigen verantwoordelijkheid
dragen, eigen keuzes maken en zelf de regie voeren.
©RWSNEXT - VRIJ ZEKER
Gedrag en cultuur
Local: We doen het zelf wel!
Mensen nemen zelf het initiatief om dingen aan te pakken
in hun eigen omgeving: (buurt)zorg, wijkveiligheid, energie­
voorziening of de verbetering van de leefomgeving. Ze zeen
zich in op een terrein waarop de overheid ook actief is.
©RWSNEXT - ONZEKER
Gedrag en cultuur
Mediacratie
Maatschappelijk debat vindt plaats in de media.
Maatschappelijke thema’s en zichtbaarheid worden door
de media bepaald.
©RWSNEXT - ONZEKER
Gedrag en cultuur
Multimodaal reizen
Multimodaal reizen wint terrein: combinaties van auto, OV,
boot, fiets, scooter en lopen. Ondersteund door ICT.
©RWSNEXT - VRIJ ZEKER
Gedrag en cultuur
Netwerksamenleving
De samenleving bestaat steeds meer uit min of meer op
zich staande eenheden, die via diverse netwerkrelaties in
wisselende combinaties met elkaar verbonden zijn.
Relaties worden informeler en horizontaler.
©RWSNEXT - VRIJ ZEKER
Gedrag en cultuur
Wars van regels
De burger trekt zich steeds minder aan van regels,
met toestemming van de overheid (gedoogbeleid).
©RWSNEXT - VRIJ ZEKER
Gedrag en cultuur
Online privacy
De jongere generatie worstelt met nieuwe privacyvraagstukken: wie kan er bij mijn gegevens, waarvoor worden
ze gebruikt, en wat is de waarde.
©RWSNEXT - ONZEKER
Gedrag en cultuur
Het nieuwe fietsen
Stadsmobiliteit. De e-bike speelt in toenemende mate
een rol in het woon-werkverkeer.
©RWSNEXT - VRIJ ZEKER
Gedrag en cultuur
Delen: het nieuwe hebben
Het nieuwe consumeren is gebruiken (delen, huren en lenen):
Car2Go, ritjes, huizen, huishoudelijke apparaten.
Mobiliteitsbehoeen verschuiven langzaam van bezit
naar gebruik.
©RWSNEXT - ONZEKER
Gedrag en cultuur
Prosumers en crowdfunding
Consumenten raken steeds nauwer betrokken bij het
ontstaan van nieuwe producten en merken, of het nu gaat
om de financiering, de lancering of de ontwikkeling ervan.
Er ontstaan nieuwe financiële arrangementen zoals
crowdfunding.
©RWSNEXT - ONZEKER
Gedrag en cultuur
Transparantie
In plaats van ‘niets te verbergen te hebben’, moeten
organisaties nu al uit zichzelf laten zien en bewijzen dat
zij niets te verbergen hebben. Burgers vragen om meer
verantwoording en transparantie van de overheid.
Consumenten zijn zich steeds bewuster over wat ze
kopen en wat ze consumeren.
©RWSNEXT - VRIJ ZEKER
Gedrag en cultuur
Gezond leven
We hechten veel belang aan een aantrekkelijke gezonde
leefomgeving en aan een goede balans tussen werk en privé.
We kiezen eerst een woonlocatie en vervolgens werk dat
hiermee te combineren is (Werken volgt wonen).
©RWSNEXT - ONZEKER
Technologie
Hyperconnected world /
digitale wereld
We leven in een digitale wereld. We hebben toegang tot een
immense hoeveelheid informatie en via ‘social media’ kunnen
we gemakkelijk met elkaar communiceren.
©RWSNEXT - VRIJ ZEKER
Technologie
Nieuwe technologie
Mobiele technologie. Nanotechnologie.
Bio-engineering. Biochips. Neuro. Augmented reality
(in combinatie met open data). Etc.
©RWSNEXT - ONZEKER
Technologie
Internet of things
Door de verwachte toename van sensoren gaan alledaagse
voorwerpen communiceren met personen en met andere
objecten, en autonome beslissingen nemen.
©RWSNEXT - ONZEKER
Technologie
Big data
Nieuwe verbanden, inzichten en toepassingen ontstaan door
het koppelen en analyseren van zeer grote hoeveelheden data.
©RWSNEXT - ONZEKER
Technologie
3D printen
3D printingtechniek ontwikkelt zich razendsnel. Naast het
printen van vele materialen is de techniek ook bezig aan een
schaalsprong. Zowel in grooe als in marktaandeel.
De 3D printers kunnen leiden tot nieuwe ontwerp- en
productiemethodes.
©RWSNEXT - ONZEKER
Technologie
Personalisering
Behoee aan persoonlijk maatwerk. Diensten worden à la
carte geleverd. Zoals telefonie- en internetabonnementen,
bankdiensten, het onderwijs en entertainment.
©RWSNEXT - VRIJ ZEKER
Technologie
Robotisering
Robots en intelligente systemen nemen echt het denkwerk
van de mens over, zoals computers dat met handwerk
hebben gedaan. Met de opkomst van de robotica zullen de
balans en samenstelling van de arbeidsmarkt veranderen.
©RWSNEXT - VRIJ ZEKER
Black Swan
THE BLACK SWAN
Black Swan gebeurtenissen zijn zeldzaam,
maar hebben een extreme impact en zijn
achteraf te ‘voorzien’.
Voorbeelden zijn 9/11, internet
en de Eerste Wereldoorlog.
©RWSNEXT - ONZEKER
De
mo
gr a
ie
fie
lo g
en
no
r ui
mt
h
Tec
e
Blanco kaart
og
ie
om
Eco
n
Gedrag en cultuur
THE BLACK SWAN
l
Eco
ie
Politiek en bestuur
©RWSNEXT - VRIJ ZEKER / ONZEKER
De
mo
gr a
ie
fie
lo g
en
no
r ui
mt
h
Tec
e
Blanco kaart
og
ie
om
Eco
n
Gedrag en cultuur
THE BLACK SWAN
l
Eco
ie
Politiek en bestuur
©RWSNEXT - VRIJ ZEKER / ONZEKER
De
mo
gr a
ie
fie
lo g
en
no
r ui
mt
h
Tec
e
Blanco kaart
og
ie
om
Eco
n
Gedrag en cultuur
THE BLACK SWAN
l
Eco
ie
Politiek en bestuur
©RWSNEXT - VRIJ ZEKER / ONZEKER