Transcript December 2014

Een uitgave van de Nederlandse Vereniging van Makelaars • Jaargang 8 • nr 8 • december 2014 • zie ook: www.nvm.nl
SP-Kamerlid Sharon Gesthuizen:
‘Ook toegang voor makelaars
tot aandeelhoudersregister’
2
Minister Stef Blok:
‘Nieuw energielabel evident
beter voor woningbezitter’
3
35 jaar NVM-vakgroep A&LV
7
Journalist en econoom Mathijs Bouman
‘Er is nog geen reden voor euforie
over de woningmarkt’
Rubrieken
Mathijs Bouman, journalist en econoom, beurscommentator bij RTL-Z en columnist van
Het Financieele Dagblad, signaleert een licht herstel van de woningmarkt.
Maar, zegt hij, we moeten wel realistisch blijven: van een spectaculaire stijging van de
huizenprijzen is nog lang geen sprake.”
Bouman: “De prijzen op de huizenmarkt stabiliseren. Dat is een
goed en hoopvol teken. Vorig jaar constateerde ik al voorzichtig
dat de bodem was bereikt. Dit jaar liet zien dat er zelfs een
voorzichtig herstel is. Toch moeten we niet vergeten dat de markt
niet aan het niveau van voor de crisis kan tippen: toen waren de
prijzen torenhoog. Daarna zijn ze in een vrije val terechtgekomen.
De daling die dat tot gevolg had, maakt dat de stijging van nu afgezet tegen toenmalige huizenprijzen - maar heel relatief is. Ik
spreek liever van een stabilisatie dan van een stijging. Euforie is
daarom niet op haar plaats. Ik heb nog geen makelaars gehoord
die zeggen dat de situatie voorbij is en dat de markt weer is zoals
in 2007. Ik denk dat ze heel realistisch zijn geworden. De jaren
voor de crisis waren echt een uitzondering vergeleken met nu.
Maar ik deel wel hun optimisme.”
In hoeverre kun je aan deze prijsstabilisatie een
conclusie verbinden?
“Kijkend naar de afgelopen acht maanden kun je alleen maar
concluderen dat ze niet meer dalen. Als je op de inflatie
corrigeert dan zie je eigenlijk een stabilisatie van de prijzen. Je
kunt daardoor ook niet zeggen dat die ‘stijging’ zich doorzet of
niet. Maar er is wel heel duidelijk een breuk met de periode van
dalende prijzen. Aan die vrije val is nu wel een einde gekomen.”
Lees verder op pagina 3
Makelen in een veranderende markt 4
Faits divers
5
De eerste woning van
Emile Ratelband
8
In de kantlijn: het fameuze
Waldorf Astoria hotel
8
VOORWOORD
2015 wordt een
spannend jaar voor
de woningmarkt
Met een zeer positief gevoel kijk ik
terug op het bijna afgelopen jaar. De
cijfers over het vierde kwartaal zijn nog
niet bekend, maar naar verwachting is
2014 het beste jaar geworden sinds het
uitbreken van de financiële crisis. Dat is
een resultaat om trots op te zijn.
SP-Kamerlid Sharon Gesthuizen:
‘Er is gewoon heel veel
criminaliteit en crimineel geld’
Onder anderen makelaars moeten inzage krijgen het centraal aandeelhoudersregister
van BV’s. Makelaars hebben, net als andere beroepsgroepen, in het kader van de wet ter
voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) een onderzoeksplicht en het
zou onjuist zijn om hen uit te sluiten van inzage in het aandeelhoudersregister. Dit stelt het SPKamerlid Sharon Gesthuizen. Zij gaat hiertoe een initiatiefnota indienen bij de Tweede Kamer.
SP-Kamerlid Sharon Gesthuizen: “We weten dat er miljarden
Naar verwachting komen we in 2014 op jaarbasis uit op
circa 112.500 NVM-transacties, ofwel rond de 150.000
transacties voor de volledige markt. Dat zijn 40.000
transacties meer dan het aantal verkopen in 2013. Ik
voorzie dat de prijzen in 2014 ongeveer 3 tot 4 procent
zijn gestegen.
Een ander zeer positief feit is dat de vakgroep Agrarisch
& Landelijk Vastgoed nu 35 jaar bestaat. De vakgroep
heeft in die periode een zeer grote ontwikkeling
doorgemaakt (zie ook pagina 7). Daarnaast is bij de
vakgroep Business de taxatiemarkt volop in beweging.
Dit is in het voorgaande nummer van het NVMagazine
in een interview met voorzitter Marcel de Boer
uitgebreid toegelicht. Een positieve ontwikkeling, die
leidt tot meer transparantie in de sector.
2015 zal een spannend jaar worden. De vraag is of de
woningmarkt volwassen genoeg is om op eigen benen
te staan. Nog niet zo lang geleden was er paniek in Den
Haag over hoe de woningmarkt uit het slop gehaald
moest worden. Maar nu trekken ze de handen ervan af,
want ‘het beleid heeft gewerkt’.
Zo wordt de verruimde schenkingsvrijstelling
niet verlengd en er komt geen extra geld voor
startersleningen. Vanaf 1 juli 2015 vervalt tevens het lage
btw-tarief op arbeid van verbouwingen en renovatie.
Daarnaast daalt het maximale leenbedrag ten
opzichte van de waarde van de woning (loan to value)
met 1 procentpunt naar 103 procent en wordt de
leencapaciteit ingeperkt door het Nibud. Ook wordt per
1 januari de maximale hypotheekrenteaftrek weer 0,5
procentpunt verlaagd.
Gelukkig staan er positieve factoren tegenover,
zoals de lage hypotheekrente en het aangetrokken
consumentenvertrouwen. Door de recente
huurverhogingen is de positie van de koopwoning
tegenover de huurwoning ook.
Ger Hukker, voorzitter NVM
omgaan bij fraude en witwassen.”
Momenteel kan bij de Kamer van Koophandel alleen het
aandeelhoudersregister van een BV worden geraadpleegd, als
er slechts één aandeelhouder is. Als er meer aandeelhouders
zijn, biedt het register geen relevante informatie. “Er zijn op dit
gebied een aantal initiatieven”, stelt Gesthuizen. “De Europese
Commissie heeft gezegd dat er een zogeheten UBO-register (de
uiteindelijke belanghebbende, red.) moet komen. Maar minister
Dijsselbloem wil dat niet. Hij voelt meer voor een plan van
minister Opstelten voor een centraal aandeelhoudersregister.”
Ongelijkheid
Dit register dreigt alleen toegankelijk te worden voor de
aandeelhouders, notarissen en verschillende overheidsdiensten,
zoals opsporingsinstanties. Volgens Gesthuizen is hier een
ongelijkheid, omdat ook makelaars de plicht hebben om
te onderzoeken vanuit de Wwft. “Er is voor hen wel een
onderzoeksplicht, maar ze mogen er niet in. Dus blijven
zij aangewezen op het handelsregister van de Kamer van
Koophandel en zelf onderzoek doen via internet. Dit is
allesbehalve een effectieve methode.”
Opstelten wil vanwege privacyredenen makelaars, advocaten,
accountants en andere onderzoeksplichtigen niet toelaten tot
het register. Gesthuizen: “Het is natuurlijk zo dat makelaars geen
geheimhoudingsplicht hebben. Maar advocaten zijn ook niet in
het lijstje opgenomen, terwijl zij wel een geheimhoudingsplicht
hebben. Dat is wel apart. Misschien zouden makelaars een
geheimhoudingsplicht kunnen krijgen, als zij het register hebben
geraadpleegd. Ik neem aan dat een makelaar ook niet in de
problemen wil raken, of zijn goede naam in diskrediet wil brengen,
door zaken op te zoeken en dat vervolgens rond te bazuinen.”
Sluizen
Gesthuizen vindt dat iedereen die met de Wwft te maken
heeft, inzage in het register moet krijgen. “Niet alleen
makelaars, maar ook belastingadviseurs, taxateurs, banken
en geldwisselkantoren etc. Iedereen die wettelijk verplicht
is om ongebruikelijke transacties te melden en onderzoek
te doen naar de uiteindelijk belanghebbende. We weten dat
er miljarden omgaan bij fraude en witwassen. Er is gewoon
heel veel criminaliteit en crimineel geld. Dat zal altijd ook zo
blijven. Als je een dam opwerpt, moet je er voor zorgen dat
als je zes sluizen hebt, die zoveel mogelijk dicht zijn. Dat er in
ieder geval niet twintig gaten in zitten.”
Wat is de Wwft?
De Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van
terrorisme (Wwft) is ontstaan door samenvoeging van de
Wet melding ongebruikelijke transacties (Wet MOT) en de
Wet identificatie bij dienstverlening (Wid).
De Wwft heeft als doel witwassen en terrorismefinanciering
te bestrijden. Witwassen houdt in dat illegaal verkregen
vermogen legaal wordt gemaakt, zodat de illegale
herkomst niet langer zichtbaar is. Er is sprake van
terrorismefinanciering als vermogen wordt gebruikt om
terroristische activiteiten mogelijk te maken.
Reactie NVM
“Sharon Gesthuizen legt de vinger op de zere plek. De overheid wil niet voor niets
een centraal aandeelhoudersregister instellen. Als de overheid al onvoldoende
inzicht heeft, hoe moeten makelaars en andere in de Wwft aangewezen
beroepsgroepen dan onderzoeken wie de uiteindelijk begunstigde (de UBO) is? In
de praktijk wordt daarmee een praktisch onuitvoerbare taak op de schouders van
zogenoemde meldplichtige instellingen gelegd”, meent Kees Vlaanderen, senior
beleidsadviseur bij de NVM.
Hij noemt het tweeslachtig om iemand te belasten met een wettelijke
onderzoeksplicht en hem tegelijkertijd het gebruik van het daartoe bedoelde/
geschikte instrumentarium te ontzeggen. “Je kunt je afvragen of Nederland daarmee
wel voldoet aan de verplichtingen die uit de ‘vierde witwasrichtlijn’ voortvloeien.
Formeel lijkt het geregeld, maar materieel biedt Nederland onvoldoende handvatten
voor een adequate uitvoering en naleving van de wet. De minister dreigt het
privacybelang zo zwaar te laten wegen dat het daadwerkelijk tegengaan van
witwassen resp. het voorkomen van belastingontduiking daar ondergeschikt aan
wordt. Overwogen kan worden om het register niet voor iedereen open te stellen,
maar uitsluitend voor personen en instellingen met een wettelijke onderzoeksplicht
naar de UBO.” De NVM pleit ervoor om onderzoeksplichtigen ofwel toegang tot
het register te verlenen, ofwel dat de groep die geen rechtstreekse toegang krijgt,
ontheven wordt van de verplichting een UBO-onderzoek in te stellen.
‘Als je een dam opwerpt, moet je er voor zorgen dat
als je zes sluizen hebt, die zoveel mogelijk dicht zijn’
2
Vervolg van pagina 1
Durft u een voorspelling te doen?
“Dat is heel lastig. Eind vorig jaar deed ik de voorspelling
dat er sprake was van een herstel. Dat bleek tot mijn grote
verbazing te kloppen. Maar puur kijkend naar de betaalbaarheid
van woningen nu, bij de huidige rentestand en daling van de
werkloosheid, is er structureel geen reden om aan te nemen dat
de prijzen zullen dalen. Het enige dat kan gebeuren is dat de
rente stijgt of dat het Nibud, zoals onlangs gebeurde, opnieuw
de hypotheeknormen aanscherpt. Toch denk ik dat er nu een
reservoir aan potentiële vraag ligt uit de crisisjaren. Mensen
zijn toen weinig verhuisd. Je ziet nu pas dat die doorstroming
op gang komt. Maar dat hoeft niet per se samen te gaan met
stijgende huizenprijzen.”
Verdubbeling
Dat de verhuisbewegingen toenemen is een goede
ontwikkeling.
“Het is maar net waarmee je het vergelijkt. Er is een
verdubbeling geweest van het aantal transacties ten opzichte
van het dieptepunt van de crisis. Vergeleken met voor de crisis
is het aantal bewegingen veel lager. En het westen is een ander
verhaal dan de rest van Nederland. Daar is structureel te weinig
gebouwd.”
U noemt de bouw. Welke ontwikkelingen signaleert u daar?
“We weten dat bouwen essentieel is voor de werkgelegenheid
en de binnenlandse economische vraag. Ook voor aanverwante
sectoren zoals installatiebedrijven, de doe-het-zelf en
keukenbranche, meubel- en verfwinkels is het heel belangrijk.
Maar helaas is het herstel in de bouw nog heel erg pril. Er is wel
enig optimisme, maar je ziet de afgelopen maanden ook weer
tegenvallende resultaten. Aan het begin van het jaar zag het er
beter uit dan nu. Grote bouwbedrijven hebben tijdens de crisis
veel onder kostprijs gebouwd en zullen de komende jaren nog
heel wat tegenvallers te verwerken krijgen, verwacht ik.
Maatschappelijk probleem
Er zijn van oudsher gebieden waar de werkgelegenheid
laag is. Hoe zorgelijk is dat voor de huizenprijzen?
“Dat vormt een probleem voor de huidige huiseigenaren. Op
het platteland is er sprake van beduidend lagere prijzen dan in
de stad. Dat probleem los je niet zomaar op. De verstedelijking
neemt verder toe. De werkgelegenheid concentreert zich daar
in steeds sterkere mate. Een ontwikkeling die we destijds met
de komst van internet niet hadden voorzien. Toen dachten we
dat afstand een minder grote rol van betekenis zou spelen.
Maar het tegendeel is waar. Ik denk niet dat de overheid met
haar spreidingsbeleid van bedrijvigheid daar veel aan kan
doen. Misschien kan dat wel met een betere en slimmere
infrastructuur. Zoals een goede treinverbinding vanuit de
Randstad naar Noord-Oost Nederland.”
Per 1 januari 2015 wordt een vereenvoudigd energielabel voor woningen ingevoerd. Dit
brengt uiteraard enige veranderingen met zich mee voor huizenbezitters. “De kern van
het nieuwe energielabel is dat we het eenvoudiger en goedkoper willen maken”, aldus
minister Stef Blok voor Wonen en Rijksdienst.
Alle huiseigenaren die nog niet in het bezit zijn van een
energielabel krijgen gratis een voorlopig label toegestuurd. “Dat
kunnen we centraal bepalen op grond van wat we weten over
bouwjaar, oppervlakte en bouwtype van het huis. Vanaf januari
ontvangen huizenbezitters een brief waarin we dat aangeven en
waarin we hen uitnodigen om te controleren of alle gegevens
kloppen. Want wat wij niet centraal kunnen vaststellen, is of
mensen in de tussentijd hun huis geïsoleerd hebben, dubbel glas
geplaatst hebben en dat soort zaken”, zegt Blok.
Definitief label
Huiseigenaren kunnen vervolgens zelf via internet de verbeteringen
die zij hebben aangebracht invoeren en de bewijsstukken daarbij
uploaden. “Om een definitief label te verkrijgen, dat bij verkoop
van het huis ook verplicht is, kunnen ze dit op afstand door een
deskundige laten beoordelen”, aldus Blok. Omdat het echt een
onlineprocedure wordt en de deskundige niet meer langs hoeft te
komen, zal dit veel goedkoper zijn dan nu het geval is.
Econoom Mathijs Bouman: “We moeten collectief iets aan de
restschuldenproblematiek doen.”
‘Je ziet nu pas dat de doorstroming op gang komt’
‘NIEUW ENERGIELABEL EVIDENT
BETER VOOR WONINGBEZITTER’
Gegevens controleren
moeten liggen in het aanspreken van hun pensioen om hun
schuld af te lossen. Er zijn veel mensen die illiquide zijn, maar
tegelijkertijd heel solvabel. Ik vind dat pensioenfondsen daarin
een collectieve taak hebben en zelf initiatief moeten nemen.
Huizenprijzen stabiliseren, de markt vertoont licht herstel.
Maar hoe staat het met de restschuldenproblematiek?
Hoe ernstig is die?
“Dat is een maatschappelijk probleem. De problemen nemen
bij de groep mensen die daarmee worden geconfronteerd toe.
Er is een gevoel van onrecht en machteloosheid bij mensen
die het betreft. Als ‘rechtse’ econoom vind ik dat we daar
collectief iets aan moeten doen. Je kunt mensen niet aan hun
lot overlaten die achterblijven met een restschuld en voor een
gedwongen verkoop van hun woning worden gesteld. Ik vind dat
onrechtvaardig. Voor een deel van die mensen zou de oplossing
Minister Stef Blok van Wonen:
“Voor het huidige energielabel moet je een deskundige thuis
laten komen en zo’n 150 euro betalen. In de praktijk bleek heel
vaak dat bij verkoop van het huis besloten werd om dit dan
maar achterwege te laten. Door het energielabel eenvoudiger
te maken en het ook echt aan iedereen toe te gaan sturen als
indicatief label, willen we daar weer een impuls aan geven”,
aldus minister Blok.
INTERVIEW
‘Helaas is het herstel in de bouw nog heel erg pril’
zien wat de energiekwaliteit van het huis is en hoe je deze kunt
verbeteren. Bij verkoop van je huis wordt het overleggen van
een energielabel veel eenvoudiger en bovendien goedkoper.
Want vanaf volgend jaar moet een woning bij verkoop of verhuur
over een definitief energielabel beschikken.” Dit zal volgens
Blok vanaf 2015 ook gehandhaafd worden door de Inspectie
Leefomgeving en Transport.
Voordelen
De voordelen van het nieuwe energielabel voor de huizenbezitter
zijn volgens Blok dan ook evident. “Als je je huis niet verkoopt,
krijg je in feite gratis informatie en een website waar je kunt
‘Energielabel biedt
inzicht in energiekwaliteit van je huis’
Reacties op nieuw energielabel
Vereniging Eigen Huis pleit al sinds 2011 voor een eenvoudige variant van het
energielabel, vertelt een woordvoerder. “De systematiek die in eerste instantie
was ontwikkeld schoot haar doel van ‘bewustwording’ ver voorbij. Er moesten wel
150 parameters ingevoerd worden bij een opname van een woning. Vereniging
Eigen Huis is dan ook blij met het vereenvoudigde label dat je digitaal voor een
paar tientjes kunt aanvragen.”
Ook makelaars reageren positief. “Doordat het energielabel van elke woning
openbaar is, wordt het een stuk makkelijker om woningen met elkaar te vergelijken
op de energieprestatie”, aldus NVM-makelaar Zwany van Brussel van Makelaardij
Van Brussel-Wiebenga. “Naast een simpele uitvoering liggen ook de kosten voor
de verkoper en de administratieve lasten aanzienlijk lager.”
Minister Stef Blok: “Bij verkoop van je huis wordt het overleggen
van een energielabel veel eenvoudiger en bovendien goedkoper.”
December 2014
3
SERIE
MAKELEN IN EEN
VERANDERENDE MARKT
René Klein Gunnewiek: “De klant van
nu is mondiger en veranderd van een
hardwerkende boer in een goed opgeleide
agrarisch ondernemer.”
MAKELEN
IN EEN
VERANDERENDE
MARKT
In deze serie vertellen makelaars
over hoe ze met ondernemerschap,
innovaties, klantbenadering en nieuwe
diensten succesvol opereren in deze
veranderende markt. In dit vijftiende deel
een gesprek met René Klein Gunnewiek
van Agrarische Makelaardij Wormgoor.
Dit makelaarskantoor met vestigingen
in Neede en Eibergen onderscheidt zich
met name door het fiscaal onderbouwen
van allerlei zaken voor de agrarische
ondernemer en betrokkenheid.
Ondernemen met nieuwe diensten
“Wat ons kantoor bijzonder maakt, is het feit dat ons kantoor als
‘team’ fungeert, waarbij wij de klant altijd vooropstellen. We
plannen afspraken wanneer het hem goed uitkomt en houden
rekening met zijn bezigheden. Misschien kleine dingen, maar wel
belangrijk. Ik merk ook dat dat zeer gewaardeerd wordt. Daarnaast
onderscheidt ons kantoor zich door het fiscaal onderbouwen
van allerlei zaken. Want als een boer stopt, verkoopt, staakt
of iets aankoopt, moeten al die zaken ook fiscaal zo goed
mogelijk afgewikkeld worden. Ik werk hiervoor veel samen met
accountants- en notariskantoren. Fiscaal taxeren is een aparte
tak van sport en ik durf te stellen dat ik daardoor ook heel veel
taxatieopdrachten heb. Juist via die accountants en notarissen,
die weten waar ik voor sta, weten klanten mij te vinden.”
Het werk toen en nu
De markt toen en nu
Visie op de toekomst
“Als ik kijk naar de agrarische makelaardij, dan luisteren we
tegenwoordig veel beter naar de klant. Vroeger bepaalde de
makelaar hoe de verkoop zou plaatsvinden en de klant nam dat
van hem aan. Nu inventariseren we eerst de wensen van de klant,
vragen we naar zijn doel en verkopen het object ook echt samen
met hem. Dit wordt niet alleen veroorzaakt door een veranderende
markt, want de agrarische markt fluctueert altijd al en kent goede
en minder goede tijden. Wel een verschil is, dat de mensen die
ik tegenwoordig tegenover mij vind goed opgeleide ondernemers
zijn. Vroeger was mijn klant een boer, vaak ging het hierbij om
de opvolger in het bedrijf, maar met een visie beperkt tot zijn
eigen bedrijf. De klant van nu is goed opgeleid, veel mondiger en
‘schakelt’ sneller.”
“In de agrarische markt is in mijn beleving grond het nieuwe
quotum. Met het verdwijnen van het melkquotum volgend jaar,
is er nu al een groeiende behoefte aan grond om die uitbreiding
te verwezenlijken. Beperkingen waar ik in de huidige markt
tegenaanloop, zijn met name de huisvestings- en milieueisen
in de intensieve veehouderij. Mensen moeten behoorlijk
investeren. Maar met de huidige slechte eier- en varkensprijzen
zie je dat boeren die aan alle eisen voldoen, maar daardoor ook
zwaar gefinancierd zijn, in de problemen komen en (gedwongen)
voor een veiling uit, moeten verkopen. Op het moment dat
een boer stopt in deze krimpregio, is het bovendien lastig om
een goede functiewijziging te vinden voor die bedrijfslocatie.
Bestemmingsplannen zouden eenvoudiger aangepast moeten
kunnen worden, zodat bijvoorbeeld ook ambachtelijke bedrijfjes
hier gevestigd kunnen worden.”
“Voor wat betreft de toekomst zie ik veel zogenaamde ‘warm
gelegen’ gronden terugkeren naar de landbouw. Daarnaast zie
ik nog steeds infrastructurele werken ontstaan. Zo heb ik nu te
maken met de nieuwe N18, die dwars door mijn werkgebied loopt
en het 3e wachtspoor van de Betuwespoorlijn. We doen hiervoor
nogal wat onteigeningen. Dat klinkt zwaar, maar we proberen
hierbij in der minne tot een akkoord te komen met Rijkswaterstaat
of ProRail. Daarnaast zie ik in de toekomst een wijziging komen in
het zogenaamde VAB-beleid – vrijkomende agrarische bebouwing.
Dat is nu nog lastig, want zeker hier in het oosten bevinden
we ons nog steeds in een dalende markt. Als de woningmarkt
aantrekt, wordt ook dat eenvoudiger. Tot slot zal taxatiewerk
steeds belangrijker worden. Ik denk dat we Europees bestendig
moeten worden. Dit is een opleidingsniveau waar we als taxateur
aan moeten voldoen, en dat ga ik ook zeker realiseren.”
‘Grond is het nieuwe quotum’
Dirk Brounen, professor Real Estate Economics:
‘MEESTE LANDEN IN EUROPA KENNEN
GEEN SOORTGELIJKE DATABASE’
De NVM-database is een zeer bruikbare en unieke schat aan gegevens, meent Dirk
Brounen, professor Real Estate Economics bij Tilburg University. Hij werkt al zo’n tien jaar
met de NVM-data en is zeer te spreken over de samenwerking met de NVM.
Brounen werkt nu vier jaar in Tilburg. Daarvoor is hij zeven
jaar op de Erasmus Universiteit in Rotterdam werkzaam
geweest. Al in zijn begintijd op de Rotterdamse universiteit
heeft hij gesprekken met de NVM gevoerd met de vraag of de
NVM-data gebruikt mochten worden. “Dat mocht inderdaad.
In het verleden hadden we nog cd-rommetjes en dvd’tjes.
Tegenwoordig gaat het helemaal digitaal. Maar sindsdien heb
ik de transactiedata altijd voor onderzoek kunnen gebruiken.
Het gaat altijd wel in overleg. Als ik een onderzoeksidee heb,
dan leg ik het altijd voor aan de NVM. Dan krijg ik wel of geen
toestemming om de data te gebruiken.”
Energielabels
Brounen gebruikt momenteel de NVM-data voor een onderzoek
naar het nut van energielabels. “Ieder kwartaal koppelen we
de NVM-transacties aan deze labels en dan gaan we kijken
of het energielabel in de verkoop een rol heeft gespeeld.
Of het de verkoop heeft versneld en of het de prijs heeft
verbeterd. Wij kijken hierbij met name naar de factoren prijs en
4
verkoopsnelheid. Maar daarnaast nemen we ook de leeftijd van
de woning mee.”
Brounen is zeer tevreden over de samenwerking met de NVM,
waarmee hij een ‘rechtstreekse lijn’ heeft. “De verversing van
de gegevens gaat geautomatiseerd. Het belang van de uitkomst
wordt overal wel goed gezien. Het is geen discussiepunt. Bij
een meer omstreden onderzoeksvraag zou ik waarschijnlijk een
goed verhaal moeten hebben om dit uit te leggen. Maar tot op
heden zijn mijn onderzoeksvragen vrij mild geweest.”
Prettig
De Tilburgse professor heeft bij NVM het meeste contact met
Frank Harleman, onderzoeker vastgoedmarkt. “Al vanaf het
eerste begin. Dat werkt heel prettig. Hij weet ook heel goed
waar wij mee bezig zijn. Af en toe hebben we contact en praten
we over het verloop van het onderzoek. En als ik een nieuw
onderzoeksidee heb, meld ik me.”
Dirk Brounen: “Als ik een onderzoeksidee heb, dan leg ik het altijd voor aan de NVM.”
Volgens Brounen heb je bijna geen enkel Europees land, waar
een soortgelijke database als de NVM-database te vinden is.
“We hebben hier het Centraal Bureau voor de Statistiek. Die
zijn heel zorgvuldig en heel compleet. Maar we kunnen die
gegevens ook nog eens koppelen aan de database van de NVM.
De meeste landen in Europa hebben geen register, waarin op
zo’n grote schaal woninggegevens zijn verzameld. Dat maakt
het voor mij als wetenschapper heel erg leuk om te werken aan
dit soort onderwerpen. Er wordt hier vaak aan voorbijgegaan,
maar het is een heel mooi voordeel dat we hebben.”
‘Het contact met de NVM verloopt heel prettig’
Begin november trok de berichtgeving van het Nibud over de hypotheeknormen weer
de nodige aandacht. De berichtgeving was dat er in 2015 weer minder geld geleend kan
worden voor de financiering van de woning. Deze vermindering is het gevolg van het
feit dat het Nibud zijn systematiek heeft aangepast door beter rekening te houden met
mogelijke, persoonlijk onvermijdbare uitgaven.
COLUMN
Verlaging hypotheken:
Spelen met vuur
omgezet in vrijesectorhuurwoningen en
er ook nieuwbouw in de vrijesectorhuur
wordt gerealiseerd. Ik ben er niet gerust
op dat De Nederlandsche Bank en het
Centraal Planbureau in deze context
een goede afweging maken tussen de
voordelen voor de kapitaalmarkt en de
grote nadelen voor de woningmarkt.
Voor de woningmarkt is een forse
verdere verlaging van de LTV spelen met
vuur.
Johan Conijn, buitengewoon
COLUMN
hoogleraar Woningmarkt Universiteit
Omdat de normen worden overgenomen
in de ministeriële regeling hypothecair
krediet, zijn ze rechtstreeks van
invloed op de hypotheekverstrekking
door banken. De verhoging van de
normen is overigens niet het gehele
verhaal. Ondertussen is ook de
hypotheekrente verder gedaald. Een
lagere hypotheekrente biedt weer meer
ruimte om geld te lenen. Op basis van
de gedaalde hypotheekrente is per saldo
de leencapaciteit toch nog toegenomen.
De normen van het Nibud vormen dan
ook vooralsnog geen bedreiging voor het
herstel van de koopwoningmarkt.
is er discussie over een verdere
verlaging van de LTV tot bijvoorbeeld
80 procent. De Nederlandsche Bank
heeft al langer aangeven voorstander
te zijn van deze verdere verlaging.
Het Financieel Stabiliteitscomité
heeft De Nederlandsche Bank en het
Centraal Planbureau in mei dit jaar
gevraagd onderzoek uit te voeren naar
de gevolgen voor de woning- en de
hypotheekmarkt. Deze onderzoeken
en de beleidsconclusies die daaraan
worden verbonden, zijn van groot belang
voor het toekomstperspectief van de
Nederlandse woningmarkt.
Risico
Een LTV van 80 procent heeft zeker
voordelen voor de hypotheekmarkt. Het
is een percentage dat in het buitenland
veel gehanteerd wordt. Als dat ook in
Nederland wordt toegepast, ontstaat
er, zo is de gedachte, meer aanbod van
hypothecair krediet uit het buitenland.
Verder is dan het risico om met de
hypotheek onder water terecht te komen
sterk verminderd. De gevolgen voor de
woningmarkt zijn echter ingrijpend. Bij
Dat is mogelijk in de toekomst anders
voor de normering die betrekking
heeft op de relatie van de hypotheek
ten opzichte van de waarde van de
woning (LTV). Momenteel wordt
de LTV stapsgewijs verlaagd tot
100 procent in 2018. Bijkomende
kosten kunnen dan niet meer worden
meegefinancierd. Het risico is dat
het daar niet bij blijft. Al enige tijd
een LTV van 80 procent is een potentiële
koopstarter gedwongen een lange reeks
van jaren te sparen. De student die
met een studieschuld is afgestudeerd,
zal niet meer zo snel een koopwoning
kunnen financieren. Hier wreekt zich dan
vervolgens de eenzijdige samenstelling
van de Nederlandse woningmarkt.
Er zijn corporatiewoningen en
koopwoningen, maar amper
geliberaliseerde of particuliere
huurwoningen. Als de corporatiewoning
niet toegankelijk is vanwege
inkomenseisen, en de koopwoning niet
vanwege financieringseisen, staat
de starter met een modaal of hoger
inkomen dan op straat?
van Amsterdam, verbonden aan de
Amsterdam School of Real Estate
Illusie
Dat het middensegment op de
huurwoningmarkt fors dient toe te
nemen voor het beter functioneren
van de woningmarkt, wordt breed
onderschreven. Het is echter een illusie
te denken dat dit snel gerealiseerd kan
worden. Dit vergt een groot aantal jaren,
waarin corporatiewoningen worden
‘Er zijn corporatiewoningen en koopwoningen, maar amper
geliberaliseerde of particuliere huurwoningen’
FAITS DIVERS
Leven als een edelman
In Nederland staan nog 1.200 kastelen. Restanten uit
de Middeleeuwen, bedoeld om een adellijke familie of
legergarnizoen te beschermen tegen vijandige aanvallen.
Soms in goede staat onderhouden, soms in minder goede
staat, deels bewoond, deels onbewoond.
Kastelen blijven vaak in de familie, zelfs als ze niet continu bewoond zijn. Prinses
Beatrix, bijvoorbeeld, nam in februari dit jaar haar intrek in kasteel Drakensteyn, haar
privébezit, na er decennia niet gewoond te hebben. Deze bijzondere status maakt dat
‘slechts’ tientallen van de 1200 Nederlandse kastelen te koop staan.
Kasteel Genbroek
Wat krijgt wie wil leven als een edelman? Neem kasteel Genbroek te Beek, nabij
Maastricht: een ruim 300 jaar oud bouwwerk, dat nu te koop staat. Het is 600
m2 groot, goed onderhouden en ligt op een perceel van 1.649 m2. Alleen al de
ontvangsthal van het kasteel is net zo groot als een appartement in stad: 50 m2. Het
gebouw heeft 14 kamers, of vertrekken. Met twee keukens, drie badkamers en drie
wc’s kunnen hier flink wat mensen wonen of werken. Recreëren kan ook: rond het
gebouw ligt een landgoed van 15 hectare, dat evenwel niet te koop lijkt. Vraagprijs
van dit erfgoed: 1.495.000 euro.
Hamtoren
FAITS
DIVERS
Of neem de Hamtoren in Vleuten, nabij Utrecht. Deze woontoren is een restant van
een kasteel uit 1260. Het pand bestaat uit een woonhuis en een woontoren. Totale
oppervlakte: 491 m2. In het huis zijn vier slaapkamers, twee (woon)keukens, een
badkamer en een bergzolder te vinden. Tot zover niets bijzonders. De woontoren
December 2014
De Hamtoren in Vleuten, nabij Utrecht
echter, 35 meter hoog, heeft zes verdiepingen van elk 42 m2. Van onder naar boven
vindt u op dit moment nog een woonkamer met open haard, een bibliotheek, twee
slaapkamers, een schildersatelier en een loungeruimte met open haard. Vanaf elke
verdieping is er weids uitzicht over de omgeving.
De buitenmuren van de toren zijn een kasteel waardig: ze zijn anderhalve meter dik.
Het geheel wordt omringd door een slotgracht. Betreden van het perceel (circa
17 duizend m2) gebeurt met een loopbrug. De vraagprijs bedraagt 2,2 miljoen euro.
5
PRIKBORD
Leencapaciteit voor hypotheken
verder omlaag
De leencapaciteit wordt per 1 januari verder teruggebracht. Gemiddeld gaat het om
een daling van het maximale hypotheekbedrag van zo’n 5 procent. Reden van de
beperking is dat huizenkopers volgens minister Blok rekening moeten houden met
risico’s die tot nu toe buiten beschouwing mochten blijven. Het gaat bijvoorbeeld om
onverwachte uitgaven vanwege een chronische ziekte of handicap.
In principe geldt de beperking vooral voor inkomens lager dan 30.000 euro. Maar
volgens berekeningen van de Hypotheekshop en het Nibud gaat ook de leencapaciteit
van de hogere inkomens met vergelijkbare percentages omlaag. Zo mogen
tweeverdieners die samen 90.000 euro verdienen vanaf 1 januari nog maar 437.000
euro lenen tegen 461.000 euro nu. Dat is een daling van 5,2 procent.
‘Strijd om harde A1-locaties is moordend’
In de populaire winkelstraten in Nederland is een strijd gaande om de beste winkels. De concurrentie om de ‘harde
A1-locaties’ is moordend en leidt tot een verdringingsmarkt met een steeds dominantere positie van de modebranche en
de internationale retailers. Dit blijkt uit het marktrapport De strijd om de harde A1 van DTZ Zadelhoff. Het rapport werd
gepresenteerd tijdens de Mapic, de vastgoedbeurs voor retailers in Cannes.
In de zoektocht naar nieuwe markten en afzetgebieden vestigen grote buitenlandse retailers zich de afgelopen jaren
steeds meer in het Nederlandse A1-winkelgebied. Volgens DTZ Zadelhoff is deze toenemende concurrentie een gevolg
van het internationaal gezien lage huurprijsniveau in Nederland en een koopkrachtig publiek. De crisis heeft ervoor
gezorgd dat internationale retailers die op zoek zijn naar zo veel mogelijk passanten steeds meer focussen op het
allerbeste vastgoed in de beste winkelstraten. Huurprijzen van deze harde A1-locaties blijven daarom stabiel of stijgen,
zelfs in een periode dat de economische ontwikkeling zorgt voor minder winkelend publiek.
Makkelijker energieaanbiedingen vergelijken
Wat gebeurt er op Twitter?
Het wordt makkelijker om aanbiedingen van
energieleveranciers met elkaar te vergelijken. Daarvoor
heeft de Autoriteit Consument & Markt (ACM) afspraken met
leveranciers gemaakt.
Een energieaanbod moet voortaan gebaseerd zijn op het
historisch verbruik van een gezin en niet op basis van
gemiddeld verbruik of op gezinsgrootte. Volgens ACM kunnen
consumenten energieaanbiedingen daardoor makkelijker
met elkaar vergelijken. Schattingen op basis van gemiddeld
verbruik of op basis van gezinsgrootte of type huis staan vaak
ver af van het feitelijk verbruik. De consumentenautoriteit ziet
erop toe dat leveranciers de regels naleven. Leveranciers die
de regels overtreden, krijgen een boete die kan oplopen tot 450
duizend euro per misstap.
“Als de consument een geïnformeerde keuze kan maken, gaat
daar concurrentiedruk van uit. Aanbieders zullen dan beter hun
best moeten doen voor nieuwe én bestaande klanten. Dat leidt
tot scherpere prijzen, betere service en innovatie”, aldus Anita
Vegter, bestuurslid van ACM.
6
Een overzicht van een aantal spraakmakende berichten op Twitter van de afgelopen weken, met betrekking tot de woningmarkt.
Liefdes Zinnen @LiefdeVerwoord 26 nov.
Een vrouw is als een hypotheek, je
komt er nooit meer van af.
Rudolf Verver @rudolfpaul 20 nov.
“Leuker kunnen we het niet maken, en ook niet
makkelijker” #hypotheek #huizenmarkt
Barend Treep @BarendTreep 23 nov.
Is de wens de vader van de gedachte of zou het
echt door zetten? Rabobank: Herstel Nederlandse
woningmarkt zet door.
Roeland Kimman @roelandkimman 18 nov.
Agrarisch & Landelijk Vastgoed vakgroep van
de NVM bestaat 35 jaar. Vandaag een speciale
ledenvergadering.
Peter Schuitmaker @schuitmaker 20 nov.
Weer #ff slikken voor de #huizenmarkt. Rem op de
#hypotheekverstrekking. Op iedere #up weer een
nieuwe #down
VEH Woningmarkt @VEH_Woningmarkt 17 nov.
Consumentenvertrouwen in woningmarkt kruipt
uit diep dal en komt voor het eerst boven de
normaalwaarde uit!
ACTUEEL
35-jarig bestaan vakgroep Agrarisch en Landelijk Vastgoed
‘De agrarisch makelaar is steeds meer
partner van de ondernemer geworden’
De vakgroep Agrarisch en Landelijk Vastgoed (A&LV) van de NVM bestaat dit jaar 35 jaar.
Eind jaren 70, op de drempel van de jaren 80, werd de vakgroep door een aantal agrarisch
makelaars opgericht. “Het was gelijk een redelijk grote club. Een geweldige sfeer, heel
gemoedelijk. Het voelde aan als een warm bad”, zegt Harry Boertjes, van 2003 tot 2011
voorzitter van deze vakgroep.
Boertjes: “Eind jaren ’70 had je binnen de NVM allemaal
secties, zoals de sectie Financiering. Vervolgens ging een
aantal agrarisch makelaars om de tafel zitten om een eigen
vakgroep op te richten. Het waren vaak voormalige agrariërs,
die daardoor veel kennis van zaken hadden. Ze vonden dat de
agrarisch makelaars die kennis met elkaar moesten delen. Die
groep was al redelijk snel groot en bestond uit zo’n 80 personen.
Ik ben in de beginjaren, in 1981, hier lid van geworden. De
initiatiefnemers waren de heren De Koning uit Waarder,
Van de Kerkhof uit St. Oederode en Maalderink uit Terborg.
Vermoedelijk was De Koning de eerste voorzitter.”
De opvolger van Boertjes in 2011 was Arjan van der Waaij. Hij
wijst erop dat het vak van agrarisch makelaar in de loop van de
afgelopen 35 jaar steeds meer een specialisatie is geworden.
“Vroeger voerden de makelaars alle werkzaamheden zelf uit.
Deze alleskunners zijn er nog steeds, maar er is een duidelijke
specialisatietendens”, vertelt Van der Waaij. Hij vindt dat het
een vak is dat je ‘in je genen’ moet hebben. “Je moet in de
agrarische wereld geboren zijn om het vak van de ondernemer
te begrijpen. Dat is heel erg van belang. Een belangrijke
verandering in de afgelopen 35 jaar is ook dat de agrarisch
makelaar steeds meer partner van de ondernemer is geworden.
Wij denken steeds vanuit de ondernemer, onze klanten. Dat
staat bij ons als agrarisch makelaar voorop. Daardoor zie
je ook dat agrarisch makelaars vaak een langdurige relatie
met een opdrachtgever hebben. Dat is anders dan bij een
doorsneemakelaar, die meestal een eenmalige relatie heeft met
een opdrachtgever.”
Digitalisering
Van der Waaij is in 2000 lid van de vakgroep geworden.
Sindsdien ziet hij een heel grote ontwikkeling in het vak. “Het
blijft steeds heel erg aan het veranderen door onder meer de
snelle digitalisering. Heel veel mensen denken: bij die boeren
ligt alles stil, maar veel boeren werken al jaren met een robot
en met een besturing op afstand door middel van een telefoon of
een laptop. Internet heeft bij zowel de agrarisch makelaars als
bij de opdrachtgevers een grote verandering teweeggebracht.
De wereld is transparanter geworden. Internet is nog slechts
één klein ding hierbij. GPS-besturing is bijvoorbeeld belangrijk
geworden. Je komt bij agrarisch ondernemers en dan rijden
er machines zonder dat er één persoon bij betrokken is. Als
agrarisch makelaar moeten we op al deze technologische
veranderingen inspelen.”
Eigen beleid
Arjan van der Waaij: “Veel boeren werken al jaren met een robot en met
een besturing op afstand door middel van een telefoon of een laptop.”
Volgens Boertjes is een opvallende verandering in de afgelopen
35 jaar dat de vakgroep een eigen beleid kan voeren. “Zo’n sectie
Jan van der Doelen, ING Sectormanager Bouw en Vastgoed
‘LEEGSTAND WINKELVASTGOED
ZAL NOG VERDER TOENEMEN’
Het vertrouwen van buitenlandse en binnenlandse beleggers in de
Nederlandse vastgoedmarkt neemt flink toe, zo bleek recent uit het
Kwartaalbericht van ING. Over de eerste drie kwartalen van 2014 steeg het
totale beleggingsvolume in vastgoed ten opzichte van dezelfde periode in
2013. Goed nieuws voor het Nederlandse vastgoed, maar een sector die
volgens ING helaas nog steeds achterblijft, is het winkelvastgoed.
“Volgens de leegstandsbarometer van het ruimtelijkeconomisch adviesbureau DTNP staat van het
winkelvastgoed bijna 13 procent leeg”, zegt Jan van
der Doelen, ING Sectormanager Bouw en Vastgoed.
“De trend is dat deze leegstand nog wat verder zal
toenemen. Deze leegstand is ongelijk verdeeld per
provincie, per sector en per locatie. Secundaire
locaties zoals aanloopstraten en secundaire steden
worden het meest geraakt. In de toekomst zullen
vooral belevingsgoederen fysieke winkelruimte nodig
hebben. Voorbeelden hiervan zijn kleding en schoeisel.
Minder behoefte aan fysieke winkelruimte zal er zijn
voor goederen die zich prima lenen voor vergelijking
online. Zoals elektronica, boeken en speelgoed. De
onlineverkoop zal in deze laatste categorie sneller
toenemen.”
Harry Boertjes:
“Er was een
geweldige sfeer,
het voelde aan als
een warm bad.”
had een puur vakinhoudelijke insteek. Het beleid werd aan het
algemeen bestuur overgelaten. Na een transformatie van de NVM
zijn de vakgroepen (naast A&LV ook Wonen en Business, red.)
zelfstandig geworden. Ze kunnen hun eigen beleid ontwikkelen,
al blijven ze natuurlijk opereren onder de vlag van de NVM. Een
belangrijk beleidspunt tijdens mijn voorzitterschap was dat wij
als volwaardige partner binnen de NVM erkend moesten worden.
Als kleine vakgroep hadden we wat moeite om financieel rond te
komen. Maar dat ging heel goed en binnen een jaar hadden we
voldoende commitment binnen de NVM. ”
De vakgroep telt momenteel zo’n 150 leden, terwijl het
aantal kantoren zo’n 73 bedraagt. “We zijn de laatste vijf jaar
behoorlijk gegroeid. We hebben een uitgebreide database,
goede kenniswerkgroepen, interessante regiobijeenkomsten en
educatie. Daardoor willen agrarisch makelaars graag lid van ons
worden”, aldus Van der Waaij.
‘Agrarisch makelaars willen graag
lid van onze vakgroep worden’
Complex
Van der Doelen geeft beleggers als advies mee
om in deze ‘complexe markt’ te werken aan een
toekomstbestendig huurdersbestand. “Een bestand dat
bestaat uit ondernemers die de juiste keuzes maken en
die blijven voorzien in de sterk veranderende behoeften
van hun klanten. Dat is geen gemakkelijke opgave,
maar het vraagt van beleggers ook een ondernemende
houding. Hierbij is de relatie met de huurder van
cruciaal belang. Het gezamenlijk belang moet hierbij
benadrukt worden. Niet de tegenstellingen blijven
opzoeken voor individueel gewin, maar op zoek naar
slimme samenwerking. Flexibele huisvesting, waardoor
de huurder langer wil en kan blijven huren, is hier een
voorbeeld van.”
Pop-up stores
Van der Doelen wijst ook op een fenomeen dat de laatste
tijd opgeld doet: de zogenaamde pop-up stores. “Pop-up
stores zijn winkels – ook wel ‘flitswinkels’ genoemd
– waar de winkelier tijdelijk zijn producten aanbiedt.
Pop-up stores worden gebruikt voor het aanbieden van
diverse goederen. Maar beleving speelt hierbij vaak
een belangrijke rol. Tegen de trend in zijn er ook nog de
outletcentra die in een behoefte voorzien. Momenteel
spelen vergevorderde plannen voor dergelijke centra in
Halfweg (Sugar City) en Zevenaar.”
‘Outletcentra voorzien tegen de trend in in een behoefte’
December 2014
COLOFON
NVMagazine is een periodieke uitgave van de
Nederlandse Vereniging van Makelaars o.g. en
vastgoeddeskundigen NVM.
NVMagazine biedt nieuws, achtergronden en opinies
uit de wereld van onroerend goed in de markten
wonen, business en agrarisch & landelijk vastgoed.
Uitgever
NVM, Postbus 2222, 3430 DC Nieuwegein,
T: 030 608 5185
Hoofdredactie
Roeland Kimman ([email protected])
Bladmanagement & eindredactie
PACT Public Affairs
Redactie
Liesbeth Kramer, Daan Keij, Sander Schilders,
Peter Westhof
Fotografie
Sicco van Grieken, Bart Homburg, Edwin Smulders,
Eric Veenhuyzen, PACT Public Affairs
Vormgeving & opmaak
Koos in Vorm
Druk & distributie
MediaCenter Rotterdam
Abonnementen
NVMagazine wordt toegezonden aan personen die
beroepsmatig bij de vastgoedsector betrokken zijn.
Aanvragen voor een (gratis) abonnement en adreswijzigingen kunnen worden gericht aan de uitgever.
Overname van artikelen uitsluitend toegestaan na
toestemming van de hoofdredactie.
7
SERIE
Emile Ratelband, ondernemer en trainer neurolinguïstisch programmeren:
‘Ouders kunnen helpen bij
aanschaf eerste woning’
Emile Ratelband: “In oktober 1978 kocht ik mijn eerste woning. Dit was een villa gelegen
op 700 m2 aan de Izaäk Evertslaan in Arnhem. Ik was eind twintig en had op dat moment
zojuist mijn bedrijf verkocht. Bovendien hadden we net onze eerste twee kinderen en dus
besloten we op zoek te gaan naar een mooi huis.
Waardevol
Ik maakte voor de aankoop gebruik van de diensten van een
heel goede makelaar, de heer Rolf Engelsing van het toenmalige
Engelsing Makelaars in Oosterbeek. Hem had ik gevraagd mij
te bellen als hij een interessante woning had. Toen hij dit huis
aan de Evertslaan in Arnhem aan ons liet zien, was mijn vrouw
er eigenlijk meteen weg van. Lang getwijfeld over de aankoop
hebben we dan ook niet. De ondersteuning en het advies van
de makelaar heb ik ervaren als waardevol. Bovendien heeft hij
ook flink wat van de vraagprijs afgekregen. Deze was 395.000
gulden, maar door te onderhandelen hebben wij het huis
uiteindelijk kunnen kopen voor 365.000 gulden.
Verbouwing
In 1981 hebben we het huis weer verkocht, nadat we het in de
tussentijd flink hadden laten verbouwen. Zo is er onder meer
een zwembad geplaatst, maar ook een nieuwe keuken en een
nieuwe badkamer. Daarnaast waren alle leidingen oud, dus ook
deze hebben we vervangen. Het huis heeft ons alles bij elkaar
550.000 gulden gekost. Toen ik in 1981 besloot om het huis te
verkopen, ging het economisch heel slecht. Daardoor heb ik het
huis voor 360.000 gulden, dus met verlies, moeten verkopen.
Daarna ben ik gaan huren. Na vijf jaar gehuurd te hebben heb ik
dit gehuurde huis wederom gekocht via Engelsing.
In de rubriek ‘Mijn eerste woning’
komen bekende Nederlanders aan
het woord over de aankoop van
hun eerste woning. Waarom werd
de woning gekocht, hoe verliep de
aankoop en hoe werd de woning
gefinancierd? En welk advies wil de
BN’er potentiële kopers van een huis
meegeven? In dit vijftiende deel het
verhaal van ondernemer en trainer
neurolinguïstisch programmeren Emile
Ratelband die zijn eerste woning in
Arnhem heeft gekocht.
Leaseauto
Want een eigen huis blijft aantrekkelijk. Ten eerste omdat het
iets van jezelf is en je weet waar je je geld in stopt als je er
iets aan verbouwt. Het is bovendien ook emotioneel een ander
gevoel dan huren. Ik vergelijk het weleens met het verschil
tussen een eigen auto en een leaseauto, dat voelt ook anders.
Toch huur ik wederom mijn huidige woning in Beek, Montferland.
Al sluit ik niet uit in de toekomst opnieuw te kopen.
Gezond verstand
Emile Ratelband: “Het wordt tijd dat het gezonde verstand gaat
Starters die nu op het punt staan om voor het eerst een eigen
woning te kopen zou ik willen adviseren om hun ouders in te
schakelen. Zij kunnen helpen met een lening of een schenking,
of met een onderpand voor de hypotheek. Daarnaast kan de
makelaar een belangrijke rol spelen. Mijn ervaring is dat ze
actief zijn en alles uit de kast halen voor hun cliënten. Maar
helaas werken de banken niet mee. Daarnaast merk ik dat de
verkopende partij er vaak nog lang niet aan toe is om de prijs
aan te passen. Mensen leven nog te veel in de veronderstelling
dat ze hun huis te koop kunnen aanbieden voor de prijs uit 20072008. Het wordt tijd dat het gezonde verstand gaat zegevieren.”
zegevieren.”
‘Een eigen huis blijft
aantrekkelijk’
IN DE KANTLIJN
Mijn eerste woning
Wie is Emile Ratelband?
Emile Ratelband is een bekende Nederlandse
ondernemer die zich bezighoudt met
neurolinguïstisch programmeren (methodiek voor
training, coaching en communicatieverbetering).
Hij groeide hiermee uit tot een bekende
mediapersoonlijkheid in Nederland. Ratelband
noemt zichzelf ‘entertrainer’ (een samentrekking van
entertainer en trainer). Met positieve energie laat hij
mensen bijvoorbeeld over hete kolen lopen en poogt
hij fobische patiënten te genezen.
FAMEUS WALDORF ASTORIA HOTEL IN
HANDEN CHINESE VERZEKERAAR
Het Waldorf Astoria hotel in New York is één van de meest fameuze en meest
luxueuze hotels ter wereld. Het vermaarde hotel komt nu in Chinese handen, zo is pas
bekendgemaakt. De huidige eigenaar, Hilton Worldwide Holdings, verkoopt het luxueuze
hotel voor 1,95 miljard dollar (1,55 miljard euro) aan verzekeraar Anbang.
Het hotel is onder andere bekend omdat IBM er de eerste
personal computer toonde. Voorts is het bekend van de
waldorfsalade, bestaande onder andere uit geraspte appelen
met dressing en walnoten. In de Muppets Show komt het duo
Waldorf en Statler, de twee oude mannetjes op het balkon, voor.
Statler verwijst naar een ander beroemd hotel in New York.
Het Waldorf Astoria was en is de naam van twee hotels in New
York City. Het eerste hotel, gebouwd door John Jacob Astor IV,
stond oorspronkelijk aan 5th Avenue op de plaats van het Empire
State Building. Het huidige Waldorf Astoria hotel staat sinds
1931 aan Park Avenue 301 in Manhattan.
Hilton
Het Waldorf Astoria is al tientallen jaren een Hiltonhotel. De
grondlegger van het bedrijf, Conrad Hilton, verwierf in 1949 de
exploitatierechten van het hotel, dat in 1972 volledig in handen
van zijn hotelimperium kwam. Ondanks de Chinese overname blijft
Hilton wel de uitbater van het beroemde hotel in de zakenwijk
Manhattan. De twee bedrijven hebben een overeenkomst getekend
waarin dat voor een periode van 100 jaar is vastgelegd. Het hotel
met meer dan 1200 kamers krijgt een grondige opknapbeurt.
Beursgang
Hilton wil de opbrengst van de verkoop gebruiken om andere
hotels in de Verenigde Staten aan te kopen. Het bedrijf,
dat grotendeels in handen is van investeringsmaatschappij
Blackstone, haalde vorig jaar 2,35 miljard dollar op met een
beursgang in New York. Daarmee werd het met afstand de
grootste beursgenoteerde hotelketen ter wereld.
8
In februari liet Hilton al weten een verkoop te overwegen van
het iconische pand aan Park Avenue.
Waldorf Astoria heeft sinds kort ook een Amsterdams ‘broertje’.
Op 1 mei 2014 is een vestiging aan de Amsterdamse Herengracht
geopend, gesitueerd in zes aaneensluitende historische panden. In
dit hotel bevindt zich ook een restaurant: Librije’s Zusje. Het kreeg
half november twee Michelinsterren toegekend.