Transcript Zwachtelen onderbeen met lange-rek

onbewaakte kopie
377
Protocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen
Heelkundige en overige handelingen zwachtelen
Zwachtelen onderbeen met één lange-rekzwachtel
Omschrijving
In juiste houding brengen van been. Aanbrengen van tricot buisverband en/of polsterwatten. Aanleggen van
zwachtel over onderbeen. Fixeren zwachtel.
Opdracht tot voorbehouden of risicovolle handeling:
Mag zelfstandig verricht worden door:
3 IG
4
5
Aandachtspunten
–
Over de wijze van zwachtelen met lange-rekzwachtels bestaat geen consensus; maak afspraken met arts
over het gebruik van één of twee zwachtels.
–
Gebruik de lange-rekzwachtel (niet-ambulante compressietherapie) bij immobiele cliënten of cliënten bij
wie de zwachtel vaak verschoond moet worden i.v.m. ulcera.
–
Breng de zwachtel ‘s morgens voor het opstaan aan, het been is dan nog relatief slank. Verwijder de
lange-rekzwachtel altijd voor de nacht.
–
Behandel, indien aanwezig, wonden volgens afspraak.
–
Leg de zwachtel glad en zonder kreukels aan om drukplekken te voorkomen.
–
Overleg met arts of polsteren nodig is: polsteren is het opvullen van holtes met polstermateriaal (bijv.
watten) om de druk gelijkmatig te verdelen en/of uitstekende delen en een kwetsbare huid te beschermen.
–
Kijk tijdens het zwachtelen “in de rol”. Zorg dat de zwachtel als het ware tegen de huid aan kleeft en volg
de vorm van het been.
–
Wanneer halverwege het been een nieuwe zwachtel nodig is, wordt de nieuwe zwachtel eerst met een
stevige slag om het been vast gezet. Doe dit nooit circulair (dit geeft een elastiekeffect)!
–
Als alle zwachtels zijn aangelegd mogen er geen openingen (‘vensters’) te zien zijn.
–
Zet de zwachtel vast met pleister/tape, niet met fixatieklemmetjes.
–
De techniek voor het aanbrengen van zinklijmverband is dezelfde als die voor het aanbrengen van één
laag lange-rekzwachtel. Zinklijmverband kan langer blijven zitten (maximaal één week). Bij het gebruik
van zinklijmverband: trek direct na het zwachtelen de schoenen aan, zodat de zinklijm in de goede vorm
droogt. Bij het aanleggen is dit verband nog elastisch maar daarna half star en onbuigzaam.
–
Plak over de zwachtels pleisters om afzakken te voorkomen. Hiervoor kan ook tricot buisverband worden
gebruikt of een nylonkous met afgeknipte boord (de boord kan knellen).
Complicaties tijdens de handeling
Huid onder drukverband is
geïrriteerd.
Er zijn ‘vensters’ te zien.
Pijn of blauwe tenen na zwachtelen.
Witte tenen na het zwachtelen.
Zwachtel zakt af.
Handelwijze
Smeer de huid dun in met een huidverzorgende crème.
Leg de zwachtel opnieuw aan.
Laat de cliënt oefeningen doen. Bijvoorbeeld de tenen naar de
neus duwen, dit activeert de kuitspierpomp. Leg zwachtel
opnieuw aan als pijn na 15 min. niet over is. Als pijn blijft
aanhouden: arts waarschuwen.
Dit kan wijzen op arteriële insufficiëntie (probleem van slagader).
Verwijder direct de zwachtel en waarschuw arts.
Zwachtel opnieuw aanleggen en fixeren.
Benodigdheden
–
strak opgerolde lange-rekzwachtel
–
schaar
–
stoel of kruk voor hulpverlener
–
tricot buisverband/pretape
–
pleister/tape, nylonkous of panty zonder boord
© Vilans 09-02-2014
Samenwerkingsverband Zeeuwse Zorgorganisaties
–
–
–
–
steun voor been (bijv. krukje, beensteun)
afvalbak
eventueel:
polsterwatten
Zwachtelen onderbeen met lange-rek-zwachtel (één laag): 1 (van 3)
Protocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen
onbewaakte kopie
378
Heelkundige en overige handelingen zwachtelen
Werkwijze
1 Pas handhygiëne toe.
2 Zet de benodigdheden binnen handbereik.
3 Knip 4 repen pleister van ± 10 cm af en hang ze binnen handbereik.
4 Inspecteer de zwachtel op stevigheid, gladheid en of de zwachtel strak opgerold is.
5 Zet de stoel/kruk voor de hulpverlener klaar en stel deze, zo mogelijk, op de juiste hoogte in.
6 Neem plaats op de stoel of kruk.
7 Laat de cliënt een zithouding aannemen waarbij het te zwachtelen been op de steun leunt.
8 Ontbloot het been van de cliënt en controleer de huid van het been op de volgende aspecten:
- eczeem
- wondjes
- kleur
- oedeem
- hygiëne
- pijn
9 Breng (indien voorgeschreven) het tricot buisverband en de polsterwatten aan op de gewenste plaatsen.
a Meet het tricot buisverband af: drie keer de onderbeenlengte. Breng dit als een kous over het
onderbeen tot onder de knie aan. Laat het overtollige materiaal over de tenen afhangen naar beneden.
b Observeer het been goed en ga na waar polsterwatten aangebracht moeten worden op het
tricobuisverband.
c Polsteren van de enkel: maak een driehoekje van de polsterwatten en leg deze aan de zijkant van de
enkel (fixeer dezemet een pleistertje op de juiste plek).
d Polsteren van het scheenbeen: knip de lengte van het scheenbeen af van de rol en vouw deze in de
lengte dubbel en leg deze aan weerszijden van het scheenbeen.
e Polsteren van de wreef: knip een of meerdere stuk(ken) polstermateriaal, zolang als de lengte van de
wreef. Breng het polstermateriaal aan op de wreef.
10 Plaats de voet in een hoek van 90 graden ten opzichte van het onderbeen.
11 Neem de zwachtel en leg het begin van de zwachtel vanaf de grote teen in de richting van de kleine teen,
langs de inplant van de tenen (zwachtel van binnen naar buiten).
12 Maak 1 of 2 circulaire windingen om de voorvoet van binnen naar buiten. Trek de zwachtel iedere keer
een stukje uit, zo’n 2 cm bij elke winding.
13 Zwachtel de voet, hiel, hak en enkel.
a Maak een spiraalwinding midden over de voet.
b Maak een spiraalwinding 2/3 op de hiel, 1/3 hak.
c Maak een spiraalwinding 1/3 op de hiel, 2/3 hak.
d Maak een circulaire winding rond de enkel.
14
15
16
17
18
19
Zwachtel spiraalsgewijs met 50% overlap tot twee vingers onder de knie (houd tijdens het zwachtelen een
gelijkmatige spanning).
Sla, zo nodig, het tricot buisverband terug over het gezwachtelde onderbeen om afzakken te voorkomen.
Controleer na het zwachtelen de kleur van de tenen van de cliënt en ga na of de cliënt pijnvrij is.
Let op: de zwachtel moet voor de nacht weer verwijderd worden.
Help de cliënt in zijn of haar schoenen wanneer de cliënt dit niet zelf kan.
Ruim de materialen op.
Pas handhygiëne toe.
© Vilans 09-02-2014
Samenwerkingsverband Zeeuwse Zorgorganisaties
Zwachtelen onderbeen met lange-rek-zwachtel (één laag): 2 (van 3)
Protocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen
20
onbewaakte kopie
379
Heelkundige en overige handelingen zwachtelen
Noteer de handeling en eventuele bevindingen.
© Vilans 09-02-2014
Samenwerkingsverband Zeeuwse Zorgorganisaties
Zwachtelen onderbeen met lange-rek-zwachtel (één laag): 3 (van 3)