Transcript Extra tijd Leerlingen met deze faciliteit krijgen 20

Extra tijd
Leerlingen met deze faciliteit krijgen 20% van de toetstijd extra. Meer en meer wordt
een beroep gedaan door de schoolleiding op docenten om standaard een 40 minuten
toets te maken zodat er altijd voldoende tijd is ook voor leerlingen die recht hebben
op extra tijd. Als een docent een 50 minuten toets heeft, moet duidelijk zijn hoe de
leerling de extra tijd krijgt. Om deze extra tijd te krijgen kan het zijn dat de leerling
eerder moet beginnen of juist langer mag doorwerken (in de pauzes) of dat de toets
voor deze leerling wordt ingekort. Doordat andere leerlingen de klas binnenkomen of
verlaten moeten de docenten er wel op toezien dat het zo rustig mogelijk is. Bij de
toetsen tijdens centrale toets momenten (b.v. proefwerkweek) wordt altijd
organisatorisch rekening gehouden met deze faciliteit.
In de onderbouw is er geen verlenging van de pauzes bij luistertoetsen mogelijk.
Vanaf de 4de wordt wel extra tijd gegeven bij luistertoetsen met een verlenging van
de leespauze van 5 seconden. De bovenbouwleerling maakt in dat geval vóór de
toets een afspraak met de docent over een ander afnamemoment.
Vergroting
Vanaf schooljaar 2012-2013 mag de school geen vergroting van de examens meer
maken. Daar tegenover staat dat de Centraal Schriftelijke Examens (CSE) standaard
in het lettertype Arial punt 12, schreefloos, regelafstand ten minste 1,5 worden
aangeleverd. Dit geeft minder organisatielast omdat het vergroten van de opgaven
nogal omslachtig was. In aansluiting hierop heeft Broklede de standaardisatie
ingevoerd dat alle nieuwe toetsen in alle leerjaren gemaakt moeten worden in
lettertype Arial punt 12, schreefloos, regelafstand ten minste 1,5. Oude toetsen die
nog niet als zodanig zijn opgemaakt moeten voor de leerlingen met de faciliteit
‘vergroting’ nog wel worden vergroot. De verwachting is dat in de loop van de tijd het
maken van vergrotingen en dus ook deze faciliteit helemaal zal verdwijnen. Arial punt
12 wordt internationaal beschouwd als een lettergrootte die voor mensen met een
leesbeperking werkbaar is. Voor leerlingen die toch nog een vergroting nodig
hebben, kan er gewerkt worden met een laptop.
Aangepaste beoordeling bij talige vaardigheden
Docenten signaleren taalfouten in schriftelijk werk. Bij het nabespreken van het werk
moet de leerling zelf de fouten verbeteren. Mocht de leerling niet weten wat er fout is
of welke regel toegepast moet worden, vraagt de leerling hulp aan de docent. Deze
legt het uit of maakt een aparte afspraak (vakhulp).
Op Broklede is er de afspraak dat typische dyslectische spellingfouten niet worden
meegerekend. Docenten geven dit aan door een slangetje onder die fouten te zetten.
De fouten die wel meetellen, worden aangestreept. Zo weet een leerling welke fouten
wel of juist niet worden meegeteld. Door de hardnekkigheid van dyslexie is het van
belang dat de leerling een actieve houding blijft houden in het analyseren van de
fouten en dat docenten blijven corrigeren en uitleggen.
Veelal wordt vooraf aangegeven wat de maximale puntaftrek is voor spellingfouten
bij de niet-talige vakken.
Versie mei 2014
Beoordeling spelling bij Nederlands
 Spellingstoetsen worden op afwijkende manier beoordeeld. Dyslectische
leerlingen kunnen hier geen lagere beoordeling dan een 4 voor krijgen.
 De spelling in ander geschreven werk speelt een ondergeschikte rol. In
verslagen en overig werk tellen werkwoordspelling fouten wel mee.
Beoordeling spelling en grammatica bij MVT
Uitgangspunt is dat dyslectische leerlingen blijvende problemen hebben met het
onthouden van woordbeelden. Vooral luister- en inprentspellingen leveren problemen
op.
Een leerling met een dyslexieverklaring krijgt een aangepaste beoordeling van de
spelling bij de MVT.
 Spelfouten worden fout gerekend wanneer een woord onherkenbaar is
geworden of een andere betekenis krijgt.
 Spelfouten worden niet fout gerekend als er een keer een letter te veel/weinig,
accent te veel/weinig, of er een omdraaiing is van letters.
 Een fout die geen invloed heeft op de correcte uitspraak wordt niet
meegerekend.
Er wordt echter wel van uitgegaan dat een dyslectische leerling in staat moet worden
geacht om grammaticale regels te kunnen leren; in ieder geval als het gaat om een
enkele regel of een zeer beperkt aantal regels dat gekend moet worden voor een SO
of een toets.
 Bij grammatica invulopdrachten waarbij steeds een enkel woord
teruggevraagd wordt, dat uitdrukkelijk bij te leren stof hoort, wordt iedere fout
ook gewoon fout gerekend.
 Het gebruiken van verkeerd voorzetsel, verkeerde vervoeging van een
werkwoord, verkeerd toepassen van de naamvallen, hoofdlettergebruik,
meervoud wordt ieder fout ook gewoon fout gerekend.
 Waar het gaat om meer vrij schrijfwerk, waarbij tekst in de MVT geproduceerd
moet worden, zullen correctieregels soepeler worden toegepast.
Aangepaste beoordeling bij rekenvaardigheden
Bij leerlingen met dyscalculie wordt bij rekenopdrachten (vaak bij wiskunde,
economie, natuurkunde, scheikunde) niet het resultaat beoordeeld maar het proces.
Docenten geven fouten die niet worden meegerekend aan door een slangetje om die
fouten te zetten. De fouten die wel meetellen worden aangestreept. Door de
hardnekkigheid van dyscalculie is het van belang dat de leerling een actieve houding
blijft houden in het analyseren van de fouten en dat docenten blijven corrigeren en
uitleggen.
Mondelinge herkansing
Een verzoek van de leerling om een toets mondeling te herkansing wordt door een
docent gehonoreerd indien de leerling voldoende inzet heeft getoond tijdens de
lessen, de voorbereiding voldoende is geweest en er een grote discrepantie zit
tussen wat de leerling kan/kent en wat de leerling laat zien op de toets. Het kan
alleen incidenteel en het moet geen structurele compensatie zijn. Daarnaast moet
het vakonderdeel zich voor een mondelinge herkansing lenen. Docent en leerling
maken hierover zelf afspraken. Indien de docent een verzoek voor een mondelinge
herkansing niet honoreert, wordt dit gemotiveerd uitgelegd aan de leerling. Deze
faciliteit wordt niet meer verstrekt in het examenjaar.
Versie mei 2014
(Deel)dispensatie
Er worden geen deeldispensaties of dispensaties verleend in de 1ste en 2de klas van
de HAVO en in de 1ste, 2de en 3de klas van het VWO.
Alleen in de 3de klas van de HAVO kan een deeldispensatie worden gegeven onder
bepaalde voorwaarden en dan alleen voor Frans en/of Duits. De deeldispensatie
voor Frans en Duits in 3 havo is gestandaardiseerd. Onderzoek naar leerlingen
hiervoor eventueel in aanmerking komen, vindt plaats aan het einde van het tweede
jaar en kan doorlopen tot in het laatste half jaar van 3 havo.
In de bovenbouw (4 en 5) HAVO kunnen de dyslectische leerlingen Frans en Duits
laten vallen doordat in drie van de vier profielen de 2 de MVT niet verplicht is. Er zijn in
de bovenbouw van de HAVO geen dispensaties mogelijk. Het laten vallen van beide
talen heeft wel consequenties voor de doorstroommogelijkheden van de leerling. Zo
wordt ondermeer het doorstromen naar VWO ernstig bemoeilijkt. Indien een
dyslectische leerling de ambitie heeft om na de HAVO naar het VWO te gaan, wordt
geadviseerd om een 2de MVT te houden.
Bovenbouw VWO leerlingen (vanaf 4 VWO) moeten naast Engels een 2 de MVT
kiezen. Onder bepaalde voorwaarden kunnen leerlingen in de bovenbouw van het
VWO een dispensatie of een deeldispensatie voor de 2de MVT krijgen. Onderzoek
naar leerlingen die hiervoor eventueel in aanmerking komen, vindt plaats halverwege
het derde jaar. De aanvraag voor een (deel)dispensatie wordt gedaan vóór 1 april in
3 VWO door de ouders en is gericht aan het bevoegd gezag (lees de directie). De
toekenning wordt al dan niet verleend door de directie.
Laptop als schrijfgerei in de les
Leerlingen komen in aanmerking voor deze faciliteit indien ze dyslectisch zijn of door
een andere beperking problemen hebben met schrijven of door het voorlezen van de
tekst het leestempo en het tekstbegrip nadrukkelijk vergroten. Het schrift is dan vaak
onleesbaar en/of met veel doorhalingen of er is een traag schrijftempo en/of er is een
motorische beperking (slechte fijne motoriek). Leerlingen nemen zelf een eigen
laptop (al dan niet met de software Kurzweil) mee naar school en zijn daar ook zelf
voor verantwoordelijk. Laptop en Kurzweil worden niet door de school bekostigd. De
laptop mag nadrukkelijk nooit op het ICT netwerk worden aangesloten om veiligheid
technische redenen. Het gebruik van de eigen laptop bij toetsen is niet toegestaan.
Het gebruik van de laptop in de les mag geen verstoring in de klas tot gevolg
hebben. De docent is daarin bepalend.
Laptop als schrijfgerei bij toetsen
Leerlingen komen in aanmerking voor deze faciliteit indien ze dyslectisch zijn of door
een andere beperking problemen hebben met schrijven. Een leerling met deze
faciliteit zal de laptop niet bij alle toetsen en bij alle vakken willen inzetten. Mocht de
leerling de faciliteit willen inzetten dan spreken docent en leerling de procedure en de
organisatie goed door. Indien een leerling de laptop gebruikt, dan is dit van invloed
op de faciliteit ‘aangepaste beoordeling’ omdat de spellingscontrole de spelfouten
eruit kan halen. De toets wordt afgenomen uitsluitend op een laptop van school en
met een USB-stick van school. Het gebruik van de eigen laptop is niet toegestaan.
Versie mei 2014
De laptop moet minimaal 1 week voorafgaand worden gereserveerd door de leerling
via www.broklede.nl Leerlingen > Nieuws en Mededelingen > laptop aanvragen.
De leerling haalt de laptop en de USB-stick op tijd voor de toets op bij ICT (107). De
docent en leerling zorgen ervoor dat het installeren geen vertraging oplevert voor het
afnemen van de toets. De leerling brengt de laptop na de toets direct terug bij ICT en
de docent levert de USB-stick na het printen van de toets leeg in bij Carla van den
Heuvel.
Laptop met Kurzweil bij toetsen
Leerlingen komen in aanmerking voor deze faciliteit indien het een geadviseerde
maatregel is als ze dyslectisch zijn of als ze door een andere beperking auditief
moeten worden ondersteund.
De leerling moet aantoonbaar kunnen werken met Kurzweil. Hiervoor organiseert
Broklede ieder jaar een cursus Kurzweil. Leerlingen moeten de cursus met goed
gevolg afsluiten bij de begeleider dyslexie. Leerlingen die ervaring hebben met
Kurzweil kunnen een test doen bij de begeleider dyslexie.
Of een toets geschikt is voor omzetting is afhankelijk van de soort toets maar heeft
ook te maken met de inspanning voor school. Bij korte toetsen of toetsen met veel
formules kan deze inspanning onevenredig groot zijn. In dat geval wordt een toets
niet omgezet. Kurzweil kan wel worden ingezet bij toetsen met veel tekst.
Mocht de leerling de faciliteit willen inzetten dan spreken docent en leerling de
voorwaarden, de procedure en de organisatie goed door.
Het gebruik van de laptop bij het maken van de toets is mogelijk van invloed op de
faciliteit ‘aangepaste beoordeling’ omdat de spellingscontrole er fouten uit kan halen.
Sommige leerlingen zetten Kurzweil uitsluitend in voor het voorlezen van de toets en
maken de toets verder op papier. In dat geval heeft het maken van de toets geen
invloed op de faciliteit ‘aangepaste beoordeling’.
De school heeft een beperkt aantal licenties (10) en een beperkt aantal laptops (6)
met Kurzweil beschikbaar. Afname van examens met Kurzweil hebben voorrang op
reguliere toetsen. De school kan toetsafname met Kurzweil niet garanderen omdat er
ondanks inspanningen organisatorische en technische beperkingen kunnen zijn. In
dat geval wordt de toets normaal afgenomen. Er is in dat geval geen recht op een
herkansing met Kurzweil. De leerling kan wel vragen om een herkansing met
Kurzweil. Het is aan de docent om te bepalen of de leerling een herkansing met
Kurzweil kan krijgen, b.v. bij een tegenvallend resultaat ondanks goede
voorbereiding en inzet (conform mondelinge herkansing).




De leerling vraagt direct bij het opgeven van een toets aan de docent of hij/zij de
toets met Kurzweil kan maken (is de toets geschikt voor Kurzweil?). Daarbij is het
aan de docent om aan te geven of een toets geschikt is voor de omzetting naar
Kurzweil.
Indien de toets kan worden omgezet, levert de docent de toets zo snel mogelijk
aan bij de begeleider dyslexie voor omzetting. Omzetten kan op Broklede alleen
op dinsdag en donderdag.
De leerling mag de toets nooit op een eigen laptop maken. De leerling moet direct
(en bij voorkeur 1 week voorafgaand) de laptop reserveren via www.broklede.nl
Leerlingen > Nieuws en Mededelingen > laptop aanvragen.
De leerling haalt de gereserveerde school laptop op tijd voor de toets op bij ICT
(107).
Versie mei 2014






De docent en leerling zorgen ervoor dat het installeren geen vertraging oplevert
voor het afnemen van de toets.
Indien er zich technische problemen zich voor doen, kan ICT bij aanwezigheid
direct om hulp worden gevraagd.
Het gebruik van de laptop met Kurzweil en Word bij het maken van de toets is
van invloed op de faciliteit ‘aangepaste beoordeling’ omdat de spellingscontrole er
spelfouten uit kan halen. De leerling is zelf verantwoordelijk voor het gebruik van
de spellingscontrole en gebruik van andere checklijsten die binnen Kurzweil
beschikbaar zijn.
De leerling is verantwoordelijk voor het regelmatig en goed opslaan van het
bestand op de USB-stick.
Kiest de leerling ervoor om Kurzweil uitsluitend in te zetten voor het voorlezen
van de toets en wordt de toets op papier gemaakt, dan heeft het maken van de
toets in dat geval geen invloed op de faciliteit ‘aangepaste beoordeling’.
De leerling brengt de laptop na de toets direct terug bij ICT.
Maatwerk
Het is mogelijk om op basis van individuele problematiek te kijken naar
maatwerkfaciliteiten. Voorbeelden zijn: geen (onverwachte) (lees) (reken) beurten,
extra uitleg/instructie, 'wiskunde'taal in gewone woorden uit te leggen, minder boeken
of meer tijd voor het lezen van boeken, de plaats in de klas (rustig), gebruikmakend
van (formule) (spellings)kaart, 'kale' sommen aan te bieden enz.
Een leerling met de faciliteit rekenmachine kan de rekenmachine bij vakken die
rekenvaardigheden vereisen inzetten. Indien een leerling de rekenmachine inzet, dan
is dit van invloed op de faciliteit ‘aangepaste beoordeling’. Leerlingen nemen zelf een
rekenmachine mee naar school en zijn daar ook zelf voor verantwoordelijk.
Met een daisyspeler en speciale CD-tjes (www.dedicon.nl) zijn schoolboeken, die
zijn ingesproken met een natuurlijke stem, beschikbaar voor dyslectische leerlingen.
Dit systeem zal langzamerhand verdwijnen. Leerlingen kunnen het systeem thuis
gebruiken maak ook mee naar school nemen. De leerling is daarvoor
verantwoordelijk. Daisyspeler en de schijfjes worden niet door de school
aangeschaft.
Schoolboeken audio-ondersteuning thuis
Indien ouders vooraf overleg hebben met de begeleider dyslexie over welke titels
noodzakelijk zijn, kunnen ze de factuur van de aangeschafte audio-ondersteuning via
Dedicon insturen. Dit zolang er een gratis schoolboekenregeling is. In dat kader
krijgen ouders een eenmalige vergoeding van € 4,50 per titel retour.
Versie mei 2014