Transcript FiloMundo Filosoferen is Wereldoriëntatie Lies Pycke Peter Visser

Internationale Masterclass Filosoferen met Kinderen en Jongeren
Vrijdag 25 april 2014 – Gent – Zebrastraat http://www.zebrastraat.be/
Workshopfiche voormiddagsessie
Workshoptitel
Doelgroep of FMKJleeftijdspecificatie
Doelen of beoogde
competenties
FiloMundo
FMK en Wereldoriëntatie
Basisonderwijs (vanaf 5 t.e.m. 12 jaar)
Opzet en inhoud
- De structuur van deze gradueel opgebouwde FMK- aanpak
kennen.
- Filosofische toepassingen situeren binnen diverse WOthema’s doorheen de verschillende leerjaren.
- Specifieke FiloMundo- materialen uitproberen in wisselende
groepen.
- Reflectie over alle facetten (van stimulus tot meta- gesprek)
van het filosofisch begeleidingsproces incl. enkele
observatiemogelijkheden.
Zie *bijlage op volgende pagina
Naam begeleiding
Lies Pycke & Peter Visser
Functie(s), mailadres,
website, publicaties, …
Lies Pycke: Pedagogisch adviseur Vonac, Lector
pedagogie/filosofie Artesis, 0476/569 169,
[email protected]
Peter Visser: Coördinator VEFO vzw, Vlaams netwerk voor
Eigentijds FilosofieOnderwijs, 0494/36.52.07
www.filosoferen.eu - [email protected]
*BIJLAGE:
‘La verdadera filosofía es reaprender a ver el mundo.’ 1
Deze Spaanse versie van een citaat van de Franse filosoof Maurice
Merleau-Ponty (1908-1961)2 zet ons meteen op het juiste denkspoor:
‘De ware filosofie is leren de wereld opnieuw zien.’
Brian Magee3 omschrijft heel duidelijk wat er precies zo boeiend is aan
dit soort wonderlijke ‘ontdekkingsreizen’ in je hoofd. Het zijn voor hem
stuk voor stuk speurtochten met allerhande ‘gidsen en metgezellen’
waarbij het begrijpen, de opheldering, meer diepgang en plots inzicht steeds centraal staan:
‘De elementaire impuls achter ware filosofie
is nieuwsgierigheid naar de wereld
en niet de belangstelling voor het werk van filosofen.
We ontwaken allemaal uit ons voorbewuste zuigelingenbestaan
en merken dat we hier zijn, in de wereld.
Alleen al die ervaring verbluft sommige mensen.
Wat is dit allemaal – wat is de wereld?
En wat zijn wij?’
Wat is ….??? Deze onuitputtelijke nieuwsgierigheid zet meteen heel wat vraagtekens op een
rij. Die vele filosofische vragen trachten we samen systematisch te beantwoorden. Dat is nu
net wat we tijdens deze ‘lessen in leren filosoferen’ willen doen. Na de voorafgaande
verkenning van de WO- domeinen met behulp van specifieke wetenschappen (geschiedenis,
aardrijkskunde, biologie, technologie, …) kunnen de BaO- kinderen van het 1ste t.e.m het 6 de
lj. zelf meteen via het geheel van ‘54 FiloMundo- schakelactiviteiten’ (9 activiteiten per
leerjaar) aan de slag als echte ‘koks en fijnproevers’ in hun eigen ‘gedachtenkeukens’.
De klas wordt door zich voortdurend te ‘(her)oriënteren in (elkaars) denken’4 - een (h)echte
groeiende onderzoeksgroep. Zo bereiden we, met meestal vooraf ongekende ingrediënten
en verrassend pittige specerijen, in voortdurende dialoog mondiale wijsgerige gerechten als
broodnodig voedsel voor ieders lichaam én geest… Smakelijk eten!
Bij ieder Mundo- focusthema selecteerden we bij wijze van aperitiefhap een filosofische
invalshoek als lestitel die steeds werd geformuleerd in vraagvorm5. Door een stapsgewijze
en gevarieerde aanpak als hongerige en ‘begerige wijzen’ exploreren en degusteren we
deze vraag na een gezamenlijke startactiviteit oordeelkundig. Uiteraard laten we nog vele
kansen onbenut en zitten er nog veel meer reflectiemomenten in de basislessenpakketten
van de Mundo- focusthema’s verborgen. In de beperking toont zich eerst de meester én de
juf! Wie éénmaal de filosofiesmaak te pakken heeft, loopt groot gevaar om ernstig wijsgerig
verslaafd te raken. Een verwittigd leraar is er gelukkig (meestal) meer dan twee waard ...
Lies Pycke [email protected] & Peter Visser [email protected] Antwerpen, 29.04.13
1
Die Keure, Brugge http://www.educatief.diekeure.be/educatief/lager/catalogus/detail.php?uitgaveID=2065
Zie ook: http://www.educatief.diekeure.be/admin/admintools/filemanager/files/methodes/45/mundo_2.pdf
2
Zie MMP, Phénoménologie de la Perception, Paris, Gallimard, coll. « Tel », 1945. p. XVI
3
B. MAGEE, Bekentenissen van een filosoof, Ambo/Anthos, Amsterdam, Flamingopocket, 2001, p. 310
3 Zie de oorspronkelijke Duitse titel ‘Sich im Denken orientieren, …’ van het standaardwerk van E. MARTENS,
Spelen met denken, Over filosoferen met kinderen, Lemniscaat, Rotterdam, 1999
5
http://www.educatief.diekeure.be/admin/admintools/filemanager/files/methodes/45/Filo_1_themaoverzicht.
pdf