Transcript “Die pijn als je wéér niet zwanger bent, die hoef je niet alleen te

Vrouw
met een
missie
S H A N T I ST E U N T KO P P E L S D I E P R O B L E M E N H E B B E N O M K I N D E R E N T E K R I J G E N
“Die pijn als je wéér niet
zwanger bent, die hoef je
niet alleen te verwerken”
Koppels die ongewild kinderloos zijn, worden perfect
begeleid. Maar emotioneel staan ze vaak in de kou. En
dat was Shanti Van Genechten een doorn in het oog.
Tekst: Sylvie D’Hoore • Foto’s: Ann De Wulf
Wie is Shanti
Van Genechten?
• Ze is 32 jaar, gebo­
ren in Mumbai (India),
en al 31 jaar in België.
• Met man Bert en
kinderen Roos (6),
Fien (4), Loes (2) en
Lowie (10 weken)
woont ze in Molen­
stede, bij Diest.
• Ze volgde een oplei­
ding als vroedvrouw.
• Vier jaar geleden
richtte ze het Expertise­
centrum Kinderwens
Vlaanderen op, waar
ze koppels met een
kinderwens psycho­
sociaal begeleidt.
• Haar doel? Samen­
werken met fertiliteits­
centra, en erkenning
van de overheid.
66
ze bij niemand terecht, terwijl ze toch nood hebben
aan een luisterend oor en ondersteuning op psychologisch en sociaal gebied. Ik wil graag die ontbrekende
schakel zijn en een brug vormen tussen de huisarts of
gynaecoloog en het fertiliteitscentrum.”
Waarvoor kunnen mensen nu precies bij jou terecht?
“Ik focus mij vooral op mensen die moeilijkheden ondervinden om zwanger te worden. Op vrouwen en ook
op mannen die even niet meer weten waar ze aan toe
zijn, die verteerd worden door verdriet en alleen nog
maar kunnen denken aan kinderen en zwanger worden en er zelf niet meer uit raken.”
Zes jaar lang werkte ze met hart en ziel als vroedvrouw
in het UZ Leuven. Pasbevallen vrouwen of vrouwen
met een risicozwangerschap, ze konden allemaal bij
haar terecht. En hoe! Het was niet voor niets dat een
van de baby’s die ze hielp geboren worden naar haar
werd genoemd. Vroedvrouw zijn, het was haar grote
droom. Tot ze een huid- en longziekte kreeg en die
droom moest opgeven. Maar Shanti bleef niet bij de
pakken neerzitten. Gedreven als ze is, startte ze vier
jaar geleden vanuit het niets het Expertisecentrum
­Kinderwens Vlaanderen op, waar ze mannen en vrouwen met een kinderwens ondersteunt op sociaal en
psychologisch vlak. In haar huis liet ze een ruimte ombouwen tot praktijk. En ze kocht een busje, de Kinderwensmobiel, waarmee ze heel Vlaanderen rondtoert
om mensen te informeren en te sensibiliseren rond
alles wat met het thema kinderwens te maken heeft.
Via relaxatieoefeningen en gesprekken probeert ze de
‘druk’ om zwanger te moeten worden, weg te nemen.
Stel: ik wil graag zwanger worden en het lukt niet
meteen. Hoe ga je me dan helpen?
“Als mensen mij opbellen of een mailtje sturen met de
vraag of ze mogen langskomen, dan vraag ik hen altijd
eerst om een dagboekfragment te schrijven. Het mag
niet langer zijn dan een A4-tje. Bedoeling is dat je nadenkt over je eigen kinderwens. Wanneer is die ontstaan? Droom je je hele leven al van kindjes? Heb je al
pogingen ondernomen om zwanger te worden? Welke
emoties heb je daarbij ervaren? Voor veel mensen is
het de eerste keer dat ze zoiets op papier zetten. Het
werkt vaak ook voor hen verhelderend om te beseffen
waar hun emoties en wensen vandaan komen.”
Hoe ben je op het idee gekomen voor het Expertise­
centrum Kinderwens Vlaanderen, Shanti?
“Vanuit mijn achtergrond als vroedvrouw en omdat ik
dol ben op kinderen weet ik hoe groot het verlangen
naar een kindje kan zijn. Toen ik tijdens mijn studies
onderzoek deed naar de invloed van stress op vruchtbaarheid, ontdekte ik dat koppels met een kinderwens
eigenlijk vaak heel eenzijdig geïnformeerd en geholpen worden. Ze krijgen direct een verwijzing naar een
fertiliteitscentrum en komen haast onmiddellijk in de
medische wereld terecht. Maar die mensen hebben
heel veel vragen, zitten met veel onzekerheden en
maken moeilijke momenten mee. Ondertussen kunnen
En wat gebeurt er daarna?
“Vervolgens stippelen we samen een keuzeplan uit.
Wat heb je al geprobeerd? Wat zijn de mogelijkheden?
Maar ook: welke termijn wil je eraan besteden? Bijvoorbeeld: je hebt nog geen contact opgenomen met
een fertiliteitscentrum, maar je bent na pakweg een
halfjaar nog niet zwanger en je wordt ongerust. Dan
kun je beslissen om eerst je natuurlijke zwangerschapskansen zo optimaal mogelijk te benutten. Daarvoor is
het ideaal dat je je cyclus kent. En dat je weet dat je na
het stoppen met de anticonceptiepil sowieso enige tijd
geduld moet hebben. Dat kan evident klinken, maar
veel mensen weten dat niet. Of ze kennen hun lichaam
Eindelijk rust in hun hoofd
67
Na elke mislukte ivf-poging is Shanti er
“1 op de 6 vrouwen
bij ons is ongewild
kinderloos. En toch
is het nog steeds
een taboe”
niet en weten niet wanneer ze
vruchtbaar zijn. Anderen hebben al een aantal ivf-pogingen
achter de rug. Dan ga ik na:
hoeveel keer willen ze dat nog
proberen? Wat is hun draagkracht en draaglast? We praten ook over de effecten die
eventuele medicijnen soms
kunnen hebben op je lichaam.
En wat je daaraan kunt doen.
En als de termijn van proberen
voorbij is, ga je dan voor
adoptie? Of niet? Op die manier stellen we een schema samen en creëren we rust in
het hoofd. Er is een plan. Meestal hebben mensen aan
drie consultaties genoeg om verder te kunnen.”
Kinderwens
Vlaanderen
helpt je verder
• Kinderwens Vlaande­
ren, een project van
­Eerstelijnscentrum vzw,
werd in 2010 opgericht
om koppels met een
kinderwens psycho­
sociaal te ondersteunen.
• Iedereen die moeilijk­
heden ondervindt met
zwanger worden, kan
er terecht.
• De dienstverlening
bestaat uit consultaties
waarbij een planning
wordt opgemaakt,
groepsgesprekken en
relaxatietherapie.
• Adres: Broekstraat
164, Molenstede bij
Diest, 013-44 44 18.
• De Kinderwens­mobiel
staat op 31 oktober in
Antwerpen en op
7 november in Leuven.
Meer info? www.­
kinderwensvlaanderen.
be of info@kinderwens
vlaanderen.be
68
Eigenlijk komt het erop neer om zoveel mogelijk stress
weg te nemen?
“Inderdaad. Uit onderzoek blijkt dat stress een grote
invloed heeft op de vruchtbaarheid. Daarom is het
heel belangrijk om ontspannen naar een zwangerschap
toe te leven. Door alles te verduidelijken en door aanspreekpunt te zijn, kan ik op dat vlak al veel onrust en
spanning wegnemen. Daarnaast bied ik relaxatie- of
yogasessies aan, die gegeven worden door gediplomeerde docenten. En ik organiseer groepsgesprekken.
Mensen die dat willen, kunnen in groep hun ervaringen aan elkaar vertellen. Vaak lucht dat op. Alleen
maar door te zien dat anderen het soms even moeilijk
hebben als jij. In ons land bestaat er nog een groot
taboe rond vruchtbaarheidsproblemen. Mensen vertellen het wel eens, maar daarmee is de kous niet af. Als
je voor de zoveelste keer ontdekt dat je niet zwanger
bent, dan blijf je met een diepgewortelde pijn zitten
die niemand lijkt te begrijpen. Ik probeer hen dat
­begrip en die ondersteuning te bieden.”
Vanwaar komt jouw gedrevenheid?
“Ik ben zelf een adoptiekind. En ik weet uit de verhalen van mijn ouders dat er vroeger ook niets was voor
mensen met een kinderwens. Maar ik ben mijn ouders
zo dankbaar voor de kansen die ik heb gekregen. Ik
was dertien maanden toen ik werd geadopteerd. Hadden mijn ouders dat niet gedaan, dan was ik nooit opgegroeid in een liefdevolle omgeving en dan was ik nu
nog altijd alleen op de wereld. Dankzij hen heb ik mijn
leven hier kunnen opbouwen. Ik heb kunnen studeren,
ik heb zelf een gezin kunnen stichten en mijn dromen
kunnen waarmaken. Ik wil dat niet zomaar vergeten. Ik
wil dankbaar zijn voor dit leven en er iets goeds mee
doen, ook op maatschappelijk vlak. Aanvankelijk steunde ik veel projecten van zuster Jeanne Devos in India.
Maar zij zei mij op een dag: ‘Shanti, het is heel fijn dat
je je wilt inzetten voor de kinderen in India, maar ver-
geet niet dat er in Vlaanderen ook nog veel werk aan
de winkel is.’ En dat is waar. Het lijkt alsof alles hier in
kannen en kruiken is, maar er zijn echt nog veel mensen die steun nodig hebben.”
Altijd bereikbaar
Bouw je een band op met de mensen in jouw praktijk?
“Absoluut! Ik volg die mensen heel lang en heel nauw
op. Ze komen immers niet alleen op consultatie, ze bellen of mailen ook. En soms zijn er ook crisismomenten:
een onverwachte miskraam, een ivf-poging die mislukt
is. Dan ben ik er ook voor hen. Ik sta eigenlijk voortdurend met hen in contact, ben maar een telefoontje verwijderd. Dat is erg belangrijk. Ik ben heel betrokken en
ik gun hen allemaal van harte dat ze zwanger worden.
Maar het vraagt veel flexibiliteit. Het is geen nine-to-­
five-job. Gelukkig heb ik een man die mij steeds steunt
in mijn passie.”
Wat geeft jou de grootste voldoening?
“De glimlach op het gezicht van de mensen als ze
bij ons weggaan. Als ze voor het eerst bij ons binnenkomen, zitten ze soms emotioneel heel diep. Maar
als ze een paar keer geweest zijn, zie je ze opgelucht
ademhalen. Omdat de onrust weg is. Er is een duidelijk
toekomstplan. Natuurlijk blijft het moeilijk omdat ze
de afloop nog niet kennen. Maar het is geen kluwen
meer in hun hoofd. Onlangs is de eerste Kinderwens-­
Vlaanderenbaby geboren. Dat was zo’n fantastisch
­moment. Die ouders zijn zo dankbaar. Daarvoor doe i­k
het ook. Daarom is het zo jammer dat we niet meer
­erkenning voor ons werk krijgen of dat we nog geen
langetermijnsubsidies krijgen.”
Werk je samen met fertiliteitscentra?
“Sommige centra zijn bereid om een samenwerking te
bekijken, andere zijn een beetje bang dat we hun werk
overnemen. Maar dat is absoluut niet onze bedoeling;
we werken aanvullend. Wij willen alleen maar de schakel vooraf zijn, een eerstelijnshulp, net zoals je eerst
naar een gewone huisarts gaat en pas daarna naar een
specialist. Op die manier worden alleen mensen die het
echt nodig hebben en er klaar voor zijn naar fertiliteitscentra verwezen en hebben ze een duidelijk beeld van
wat de mogelijkheden zijn. Nu blijven ze nog te vaak in
de kou staan op dat vlak.”
Binnenkort start je ook met gelijkaardige initiatieven
in andere provincies?
“Ik stel vast dat mensen soms van heinde en ver naar
ons toekomen. Ze rijden soms twee uur om één uur op
consultatie te kunnen komen. Eigenlijk zou er voor iedereen een aanbod in de eigen provincie moeten zijn.
Daarom gaan we dit najaar van start met een proef­
project in een paar provincies. Daarnaast toeren we
door heel Vlaanderen en organiseren we minisymposia
“Samen met de koppels stel ik een
toekomstplan op. Wat willen ze nog
proberen? Hoelang? Dat brengt rust”
met steun van enkele gerenommeerde professoren. We
willen het onvruchtbaarheidsthema overal bespreekbaar maken. Eén op de zes vrouwen in Vlaanderen is
ongewild kinderloos. Het is dus maatschappelijk verantwoord om voor deze problematiek eerstelijnshulp
aan te bieden die duidelijke informatie geeft en goeie
begeleiding zodat mensen een juiste keuze kunnen
maken. Daarna kunnen ze doorverwezen worden naar
een fertiliteitscentrum of adoptiedienst. Of ze kunnen
ervoor kiezen om kinderloos te blijven.”
Welke dromen koester je nog voor je organisatie?
(lacht) “Heel veel. In de eerste plaats zou ik heel graag
van mijn passie mijn beroep willen maken. Op dit moment kan dat zeker nog niet. Het meeste van wat ik
doe, doe ik als vrijwilliger. Maar ik doe het ontzettend
graag. Het is mijn passie en ik beleef er immens veel
voldoening aan. Daarnaast zou ik het project graag
­uitbouwen, zodat we in elke provincie minstens één
­afdeling hebben. We praten momenteel met de
­mensen van ‘Het huis van het Kind’ over een mogelijke
samenwerking, maar dat staat nog in zijn kinderschoenen. En ik ga ook ijveren voor een terugbetaling van
de kinderwensconsultaties. Hoe meer mensen ik kan
helpen, hoe blijer ik zelf word. Er is de laatste jaren in
mijn leven zo veel veranderd. Ik moest noodgedwongen een andere weg inslaan, maar door wat ik nu doe,
kan ik andere mensen van dichtbij helpen. Mijn werk
maakt mij echt gelukkig.”
Wil je deze Vrouw met een Missie graag in actie
zien? Kijk dan zeker naar Libelle tv op donderdag
23 oktober om 18.15 uur.
69