Cursusdag ICT-standaarden in de zorg #zorgICTstandaarden

SNOMED CT voor klinische documentatie aan de bron Ronald Cornet AMC, Klinische Informatiekunde Linköping University, Biomedical Engineering

Nieuwegein, 20 mei 2014

Het zes-lagen model

WET & REGELGEVING BELEID Z ORGPROCES I NFORMATIE A PPLICATIES T ECHNIEK

Randvoorwaarden Richtlijnen Samenwerking Informatie-inhoud Softwarekoppeling Infrastructuur

Informatiestandaarden in de zorg 2

Onderwerpen

• • • • Wat is

SNOMED CT

Wat maakt SNOMED CT

bruikbaar voor klinische documentatie aan de bron

Welke

eisen

stelt SNOMED CT

Gebruiksmogelijkheden

van SNOMED CT

Wat is SNOMED CT

• SNOMED CT is een

terminologiestelsel

voor de zorg – Definieert

concepten

aan de hand van

relaties

– Beschrijft concepten door middel van

termen

– Specificeert

codes

om concepten uniek te identificeren

Medisch Contact 2007;39; 1590 – 1593. D.W. Koppenaal, M. Bemelman en L.P.H. Leenen

http://decor.nictiz.nl/art-decor/snomed-ct

• Definieert

concepten

aan de hand van

relaties IsA IsA

• • Definieert

concepten

aan de hand van

relaties

Beschrijft concepten door middel van

termen

• • • Definieert

concepten

aan de hand van

relaties

Beschrijft concepten door middel van

termen

Specificeert

codes

om concepten uniek te identificeren

Onderwerpen

• • • • Wat is SNOMED CT Wat maakt SNOMED CT

bruikbaar voor klinische documentatie aan de bron

Welke

eisen

stelt SNOMED CT

Gebruiksmogelijkheden

van SNOMED CT

Wat zit erin en wat juist (nog) niet?

• SNOMED CT ondersteunt gedetailleerd vastleggen t.b.v. klinische documentatie – Geen beperking aan aantal concepten • Tot meer dan 2000 subtypen – Geen beperking van detailniveau • Huidige versie gaat 19 niveaus diep – Meerdere “indelingen” van een concept • Bijvoorbeeld: anatomisch, etiologisch, morfologisch

Infection by site Bacterial infection by site Disorder of respiratory system Disorder of lower Bacterial infectious disease respiratory system Disorder of thorax Lower respiratory tract finding Inflammation of specific body organs Inflammatory disorder of the respiratory system Acute inflammatory disease Respiratory tract infection Inflammatory disorder of the respiratory tract Bronchial finding Inflammatory disorder of lower respiratory tract Disease due to Gram positive bacteria Disorder of bronchus Bacterial respiratory infection Lower respiratory tract infection Bronchitis Disease due to Gram positive coccus Bacterial lower respiratory infection Acute bronchitis Infectious disorder of bronchus Streptococcal infectious disease Acute infective bronchitis Acute bacterial bronchitis Acute streptococcal bronchitis Pneumococcal infectious disease Pneumococcal bronchitis Acute pneumococcal bronchitis

Wat zit erin?

300.000 concepten Clinical finding Procedure Organism Body structure Substance Pharmaceutical / biologic product Qualifier value Observable entity Social context Physical object Event Situation with explicit context Environment or geographical location SNOMED CT Model Component Specimen Staging and scales Special concept Record artifact Physical force

En als dat niet genoeg is?

• Postcoördinatie – Samenstellen van nieuwe concepten • Door Nictiz, specialistenverenigingen, ziekenhuizen • Door gebruikers – Bijvoorbeeld (severe acute pneumococcal bronchitis) acute pneumococcal bronchitis: severity = severe 195719000 : 246112005 = 24484000

Postcoördinatie

Precoördinatie

Wat zit er niet in?

• • • • Géén “not otherwise specified” Géén “not elsewhere classified” Géén begrippen een “vage verzameling” aanduiden – Verrichtingen met grote kans op ernstige bloeding Géén vage of ambigue begrippen

Vaag: diabetes

• • Diabetes mellitus? Diabetes insipidus?

Ambigue: Paget disease

• • Kwaadaardige tumor van tepel Verhoogde afbraak aanmaak van bot

En als ik wat mis?

• • Mogelijkheid om zelf “extensie” te specificeren – (Nederlandse) termen – Ontbrekende concepten Liever: aanvraag bij Nictiz – Ofwel toegevoegd aan Nederlandse extensie – Ofwel doorgegeven aan IHTSDO voor opname in internationale versie

Klinische documentatie

• • Gebruik SNOMED CT voor gedetailleerde en gecodeerde vastlegging van informatie – Klachten – Diagnosen – Behandelingen – … Stel concepten samen wanneer meer detail nodig is dan SNOMED CT biedt

Gegevensopslag en –uitwisseling

• • Concept identifiers zorgen voor eenduidigheid –

195719000

= Acute pneumococcal bronchitis Relaties in SNOMED CT geven “betekenis” aan een begrip – Mogelijkheid te zoeken naar alle begrippen waarvoor geldt: • Causative agent = Streptococcus pneumoniae • Clinical course = Sudden onset AND/OR short duration

Onderwerpen

• • • • Wat is SNOMED CT Wat maakt SNOMED CT bruikbaar voor klinische documentatie aan de bron Welke

eisen

stelt SNOMED CT

Gebruiksmogelijkheden

van SNOMED CT

Registratiesoftware

• Natuurlijke-taalverwerking – Nederlandstalige zinnen • Wederom pijnrug, uitstralend re been, tot in kuit. Eerder HNP gehad 5 Jaar terug, tevens rechts. Pijn niet uit te houden, ziekgemeld op werk – Fragmenten (zelfstandignaamwoordzinnen) • Pijn rug en rechter been, recidief – Nog geen Nederlandse vertaling van SNOMED CT

Registratiesoftware

• Gebruik van keuzemenu’s of zoekvelden

Diagnoses

TIA Partial excision of oesophagus and interposition o... Partial congenital absence of limb Partial congenital absence of limb, NOS Replace broken teeth, per tooth, partial denture Light sensitive partial seizure Partial seizure with multiple symptoms Arthroplasty of knee, femoral condyles with debrid... Insertion of unspecified permanent pacemaker, init... Tritiarchium, NOS Brevoortia patronus Atrial septal defect with endocardial cushion defe... Differentiation not stated Differentiation not applicable Differentiation not determined Chronic interstitial nephritis Chronic interstitial nephritis, NOS Chronic tubulointerstitial nephritis, NOS Chronic tubulointerstitial nephritis Partial old retinal detachment Jutiapa virus Tunica adventitia of vessel Tunica adventitia of vessel, NOS Syncytial endometritis Interstitial tissue of nerve Simple partial seizures evolving to complex partia... Physical medicine initial examination for orthotic... Latia-luciferin monooxygenase (demethylating) Elephantiasis nostras Partial excision of bone of scapula Partial ostectomy of scapula

Registratiesoftware

• SNOMED CT is veelomvattend, daardoor kun je “verdwalen” – Focussen:

Registratiesoftware

• SNOMED CT is veelomvattend, daardoor kun je “verdwalen” – Focussen – Filteren: Term “Burn” hoort bij zowel een aandoening als een morfologische abnormaliteit

Registratiesoftware

• • SNOMED CT is veelomvattend, daardoor kun je “verdwalen” – Focussen – Filteren – Disambigueren: “DRE” • DRE = dilated retina examination • DRE = digital rectal examination Noodzaak voor “interface terminologie”

Interface terminologie

• • • Relevante concepten Herkenbare termen Dutch Hospital Data (DHD) ontwikkelt – Diagnosethesaurus – Verrichtingenthesaurus

Aggregatie terminologie

• Vanuit registratie in SNOMED CT kan worden geklasseerd – Naar algemene classificaties • ICD-9 • ICD-10 – Naar specialisme-specifieke classificaties • APACHE IV (intensive care) • …

Meervoudig klasseren

Registreren primair proces Documentatie proces Data organisatie proces Coderen Type terminologie systeem Interface terminologie Functie ondersteund door terminologie systeem •Data invoer •Data display Referentie terminologie •Representatie •Opvragen •Aggregeren •Redeneren •Mapping Rapporteren tbv hergebruik  Aggregatie terminologie Statistische aggregatie

Organisatorische eisen

• • Verwerken nieuwe releases (2x per jaar) Bijwerken eigen “producten”

Onderwerpen

• • • • Wat is SNOMED CT Wat maakt SNOMED CT bruikbaar voor klinische documentatie aan de bron Welke eisen stelt SNOMED CT

Gebruiksmogelijkheden

van SNOMED CT

Gebruiksmogelijkheden

• Eenvoudig – Op basis van enkele concept identifier • Alle patiënten met “Acute pneumococcal bronchitis” – Diagnose = 195719000 – Op basis van verzameling concept identifiers • Alle patiënten met een “Infectious disorder of bronchus”: – Diagnose in (13089009,16146001,23022004,27475006,27836007,28085001,29591002,30352005,30 437004,35377009,40600002,41269000,57089007,58890000,59475000,64880000,71255 007,72204002,73414003,79479005,80010008,81554001,95886009,111849006,1861780 00,195717003,195719000,195720006,195721005,195722003,195725001,195726000,19 5727009,195728004,195729007,195739001,196001008,233598009,233599001,233600 003,233601004,233602006,233603001,233626008,233794009,233795005,233797002,2 71567008,285381006,312371005,312400008,408682005,418122003,445058002,44510 2008 )

Gebruiksmogelijkheden

• Ingewikkelder – Op basis van kenmerken • Causative agent = Streptococcus pneumoniae • Clinical course = Sudden onset AND/OR short duration – Afhankelijk van wijze van

implementatie

Implementatie

• • SNOMED CT biedt geen standaard software Keuzemogelijkheden – 3 rd -party software – Gebruik van database (bijv. MySQL) – Gebruik van formele logische representatie • Description logic (OWL) • Semantisch web tools & talen: RDF, SPARQL, SWRL

Toepassing

• Zoekvragen liefst maximaal o.b.v. SNOMED CT – Kwaliteitsindicatoren – Richtlijnen – Inclusiecriteria voor trials – Onderzoeksvragen

Samengevat

• • • • SNOMED CT:

Concepten

+ termen, relaties & codes

Breedte & detail

maken SNOMED CT bruikbaar voor klinische documentatie aan de bron SNOMED CT vereist goede

user interface

&

interface terminologie

SNOMED CT kan gebruikt in patiëntdata èn in richtlijnen, indicatoren, etc.