"Bronnenboek MVO Sector Risico Analyse

Download Report

Transcript "Bronnenboek MVO Sector Risico Analyse

SUSTAINABILITY

BRONNENBOEK

MVO Sector Risico Analyse

Aandachtspunten voor dialoog

kpmg.com/sustainability

In opdracht van de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en de Minister van Economische Zaken

INLEIDING

De MVO Sector Risico Analyse (SRA) vormt een eerste stap in het uitvoeren van due diligence van het Nederlandse bedrijfsleven, gefaciliteerd door de Nederlandse overheid in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven en maatschappelijk middenveld. De uitkomsten van de SRA vormen een startpunt voor de dialoog binnen en met sectoren, hetgeen mogelijk leidt tot het sluiten van convenanten. De SRA is tevens een praktisch instrument voor Nederlandse sectoren om hun eigen due diligence te starten of verder vorm te geven. De uitkomsten van de SRA worden beschreven in het rapport “MVO Sector Risico Analyse; Aanknopingspunten voor dialoog”.

Als onderdeel van de SRA heeft er een selectieproces plaatsgevonden, waarbij uiteindelijk 13 prioritaire sectoren zijn aangewezen voor nader onderzoek. Er is vervolgens een uitgebreid bronnenonderzoek gedaan naar elk van deze sectoren. Het voor u liggende bronnenboek bevat de bronvermeldingen bij dit deel van het onderzoek. In dit bronnenboek zijn per sector de bronnen weergegeven die gebruikt zijn om de impact, betrokkenheid en invulling van de responsibility to respect te beoordelen van alle geïdentificeerde materiële risico’s. De bevindingen hieruit zijn geïllustreerd in staafdiagrammen, die in de sector hoofdstukken van het hoofdrapport zijn opgenomen. De bevindingen dienden tevens als vertrekpunt voor de tijdens de SRA gevoerde gesprekken met stakeholders en sectoren. Nadere uitleg over de gehanteerde begrippen en de bij het onderzoek gevolgde proces is te vinden in hoofdstuk 3 van het hoofdrapport (MVO Sector Risico Analyse).

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

INHOUD

Bouw

Chemie

Detailhandel

Electronica

Energie

Financiële sector

Groothandel

Hout en papier

Land- en tuinbouw

Metaal

Olie en Gas

69

75

85

94 Textiel en kleding

103 Voedingsmiddelen 110

12

20

30 38 47

57 | MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

SECTOR

BOUW

| MVO Sector Risico Analyse | AUGUSTUS 2014

BOUW

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Milieu risico

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• • • • • • http://2012.boskalis-jaarverslagen.nl/FbContent.ashx/downloads/Boskalis_CSR_jvs_2012_NL.pdf

http://bam.eu/csr/sustainability-reports http://bfbn.nl/documenten/ce_delft_2a59_prioritering_handelsperspectieven_verduurzaming_ betonketen....pdf

http://bfbn.nl/mvo/betonketen-kan-co2-uitstoot-drastisch-verlagen-in-2020?id=1312 http://ce.nl/publicatie/prioritering_handelingsperspectieven_verduurzaming_betonketen/1433 http://duurzaamgww.nl/index.php/actueel/green-deal-2014/ http://duurzaamgww.nl/wp-content/uploads/2013/06/GreenDeal_geheel.pdf

http://jaarverslag.vanoord.com/ http://nos.nl/artikel/604359-baggerdump-great-barrier-reef.html

http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=37221&D1=0&D2=a&D3=l&VW=T http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=81589NED&D1=0 &D2=4,36,43,53,58,65,71-72,112,121,124-125,140,152,158-160,173-174,189,203-204,211-212,237,242 243,252,287-289,311,338-340,360,377,404-405,415,429-430,438,458,481,495,498,501,511,515-516,5 http://www.bmwt.nl/templates/mercury.asp?page_id=2448 http://www.boskalis.nl/uploads/pics/Boskalis_CSR_NL.pdf

http://www.bouwendnederland.nl/data/sitemanagement/media/Onderdeel%20Feiten%20en%20cijfers/ Infrastructuur/Feiten%20en%20cijfers%20Luchtemissie%20en%20de%20bouwsector%20v3.pdf

http://www.bouwendnederland.nl/nieuws/33953/samen-op-weg-naar-green-deal-logistiek-in-de-bouw http://www.bouwendnederland.nl/speerpunten/duurzaamheid http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/natuur-milieu/publicaties/milieurekeningen/artikelen/ archief/2012/2012-2012-ii-co2.htm

http://www.ce.nl/publicatie/halvering_co2-emissie_in_de_gebouwde_omgeving/1075 http://www.ce.nl/publicatie/milieu-impact_van_betongebruik_in_de_nederlandse_bouw/1374 http://www.ce.nl/publicatie/prioritering_handelingsperspectieven_verduurzaming_betonketen/1433 http://www.cementenbeton.nl/cementmarkt http://www.cementenbeton.nl/component/docman/doc_download/472-brochure-cement-beton-co2 http://www.cementenbeton.nl/nieuws/183-nieuws-cbc/1453-cementabetoncentrum-presenteert-cijfers co2-uitstoot-cement http://www.cobouw.nl/nieuws/algemeen/2013/03/14/groei-orderportefeuilles-boskalis-en-van-oord http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0165-Broeikasgasemissies-in-Nederland.

html?i=5-20 http://www.duravermeer.nl/over_ons/publicaties/jaarverslagen/duravermeer_ duurzaamheidsverslag_2012.pdf

http://www.ecn.nl/docs/library/report/2010/e10108.pdf

http://www.ecomare.nl/ecomare-encyclopedie/mens-en-milieu/lozen-en-storten/baggerspecie/ http://www.ecomare.nl/ecomare-encyclopedie/mens-en-milieu/lozen-en-storten/baggerspecie/ baggerdepots/

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

BOUW

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • • • • • • http://www.fondriest.com/news/dredging-found-to-reduce-fish-biodiversity.htm

http://www.heijmans.nl/storage/23985d11bebb9a901f1bac0b8339fbba4ddc0035/files/Heijmans Duurzaamheidsverslag2012.pdf

http://www.iadc-dredging.com/ul/cms/fck-uploaded/documents/PDF%20Dredging%20in%20Figures/ dredging-in-figures-2011.pdf

http://www.iadc-dredging.com/ul/cms/fck-uploaded/documents/PDF%20Facts%20About/facts-about ecosystem-services-and-dredging.pdf

http://www.iadc-dredging.com/ul/cms/fck-uploaded/documents/PDF%20Publications/dredging-literature dredging-the-environmental-facts.pdf

http://www.maritiemnederland.com/nieuws/nederland-baggerland/item1098 http://www.mvonederland.nl/dossier/2/18/dossier_description/4427 http://www.mvonederland.nl/sites/default/files/geheel_ondertekende_deal_30.pdf

http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/energiebesparing/energiebesparing-in-gebouwen http://www.rvo.nl/actueel/nieuws/winnaars-green-deal-runner-award-bekend http://www.rvo.nl/onderwerpen/duurzaam-ondernemen/gebouwen/energieneutraal-bouwen http://www.vanoord.com/nl https://deltaprogramma.pleio.nl/file/download/3841282 https://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/syr/en/mains3-4.html

• • • •

Responsibility to Respect

• • • • • • • • • • • • http://2012.boskalis-jaarverslagen.nl/FbContent.ashx/downloads/Boskalis_CSR_jvs_2012_NL.pdf

http://bam.eu/csr/sustainability-reports http://duurzaamgww.nl/index.php/actueel/green-deal-2014/ http://duurzaamgww.nl/wp-content/uploads/2013/06/GreenDeal_geheel.pdf

http://jaarverslag.vanoord.com/ http://www.bmwt.nl/templates/mercury.asp?page_id=2448 http://www.bouwendnederland.nl/nieuws/33953/samen-op-weg-naar-green-deal-logistiek-in-de-bouw http://www.bouwendnederland.nl/speerpunten/duurzaamheid http://www.ce.nl/publicatie/milieu-impact_van_betongebruik_in_de_nederlandse_bouw/1374 http://www.ce.nl/publicatie/prioritering_handelingsperspectieven_verduurzaming_betonketen/1433 http://www.iadc-dredging.com/ul/cms/fck-uploaded/documents/PDF%20Facts%20About/facts-about ecosystem-services-and-dredging.pdf

http://www.iadc-dredging.com/ul/cms/fck-uploaded/documents/PDF%20Publications/dredging-literature dredging-the-environmental-facts.pdf

http://www.mvonederland.nl/sites/default/files/geheel_ondertekende_deal_30.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

BOUW

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Arbeid

• • • • • • • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• • • • • • • • • • • • • • • • • • http://files.flexnieuws.nl/wp-uploads/Jaarverslag-2011-Inspectie-SZW.pdf

http://metaalunie.nl/themas/milieuenergie/metaaluniemvomonitor http://somo.nl/publications-nl/Publication_1671-nl http://somo.nl/publications-nl/Publication_2459-nl http://somo.nl/publications-nl/Publication_3592-nl http://www.arboportaal.nl/onderwerpen/veilig-werken/inrichting-werkvloer/bouwproces.html

http://www.bam.nl/corporate-governance/algemeen/gedragscode-integriteit http://www.bam.nl/over-bam/beleid-en-strategie http://www.boskalis.nl/uploads/pics/Boskalis_CSR_NL.pdf

http://www.bouwendnederland.nl/praktijkinformatie/wet-en-regelgeving-arbeidsomstandigheden http://www.bouwendnederland.nl/publicaties/31321/leidraad-vg-verplichtingen http://www.bouwendnederland.nl/speerpunten/veilig-en-gezond-samenwerken http://www.cobouw.nl/binaries/content/assets/beeld/pdf/2013/01/ovv_veiligheid_perspectief.pdf

http://www.duravermeer.nl/over_ons/publicaties/jaarverslagen/duravermeer_ duurzaamheidsverslag_2012.pdf

http://www.duurzamenatuursteen.nl/nl/page/Duurzaamheid http://www.duurzamenatuursteen.nl/nl/page/partners_nl http://www.fidh.org/en/americas/brazil/How-much-are-human-rights-worth-in-9662 http://www.flexnieuws.nl/2012/05/22/inspectie-szw-arbeidsmarktfraude-in-de-uitzendbranche-bouw-en schoonmaak/#.UwIuqPufD_c

http://www.gezondwerkenindebouw.nl/image/10.4001d10401iszwbrochurebouwproces.pdf

http://www.heijmans.nl/storage/23985d11bebb9a901f1bac0b8339fbba4ddc0035/files/Heijmans_ Gedragscode_def_versie_2011.pdf

http://www.heijmans.nl/storage/23985d11bebb9a901f1bac0b8339fbba4ddc0035/files/Heijmans Duurzaamheidsverslag2012.pdf

http://www.icmm.com/document/716 http://www.idhsustainabletrade.com/natural-stone http://www.idhsustainabletrade.com/natuursteen-sustainability http://www.ilo.org/beirut/publications/WCMS_211214/lang--en/index.htm

http://www.ilo.org/global/about-the-ilo/newsroom/news/WCMS_008082/lang--en/index.htm

http://www.ilo.org/oshenc/part-ix/metals-chemical-properties-and-toxicity/item/136 iron?tmpl=component&print=1 http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---dgreports/---dcomm/---publ/documents/publication/ wcms_155428.pdf

http://www.inspectieszw.nl/Images/Jaarverslag-2012-Inspectie-SZW_tcm335-341751.pdf

http://www.inspectieszw.nl/Images/Samen-veilig-en-gezond-bouwen-2013_tcm335-342992.pdf

http://www.inspectieszw.nl/Images/Sectorrapportage-Grond-Weg-en-Waterbouw-2012_tcm335-331422.

pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

BOUW

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • • • • • http://www.ituc-csi.org/ituc-special-report-the-case?lang=en http://www.migrant-rights.org/research/overview-ilo-report-on-human-trafficking-in-the-middle-east/ http://www.mkb.nl/index.php?pageID=384 http://www.mvonederland.nl/dossier/2/17/dossier_description/2951 http://www.mvonederland.nl/sites/default/files/factsheet_mensenrechten_en_staal.pdf

http://www.oecd.org/industry/ind/45145459.pdf

http://www.onderzoeksraad.nl/uploads/fm/Veiligheid%20in%20perspectief/OVV_Veiligheid%20in%20 perspectief_web.pdf

http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2012/10/10/arbeidsomstandigheden-in de-bouw-sectorrapportage-2011.html

http://www.tft-forests.org/pages/?p=7582 http://www.theguardian.com/world/2013/sep/25/revealed-qatars-world-cup-slaves http://www.vno-ncw.nl/Publicaties/Forum/Pages/Hete_hangijzers_rond_WK_in_Qatar_18859.aspx#.

UymxDKh5Mog https://www.inspectieszw.nl/Images/Meerjarenplan%202013-2014%20Inspectie%20SZW_tcm335 334154.pdf

https://www.inspectieszw.nl/Images/Veilig%20en%20gezond%20werken%20op%20de%20 bouwplaats_tcm335-312419.pdf

• • • • • •

Responsibility to Respect

• • • • • • • • • • • • • http://files.flexnieuws.nl/wp-uploads/Jaarverslag-2011-Inspectie-SZW.pdf

http://metaalunie.nl/themas/milieuenergie/metaaluniemvomonitor http://www.bam.nl/corporate-governance/algemeen/gedragscode-integriteit http://www.bouwendnederland.nl/praktijkinformatie/wet-en-regelgeving-arbeidsomstandigheden http://www.bouwendnederland.nl/publicaties/31321/leidraad-vg-verplichtingen http://www.bouwendnederland.nl/speerpunten/veilig-en-gezond-samenwerken http://www.duurzamenatuursteen.nl/nl/page/Duurzaamheid http://www.duurzamenatuursteen.nl/nl/page/partners_nl http://www.flexnieuws.nl/2012/05/22/inspectie-szw-arbeidsmarktfraude-in-de-uitzendbranche-bouw-en schoonmaak/#.UwIuqPufD_c

http://www.heijmans.nl/storage/23985d11bebb9a901f1bac0b8339fbba4ddc0035/files/Heijmans_ Gedragscode_def_versie_2011.pdf

http://www.idhsustainabletrade.com/natural-stone http://www.ilo.org/beirut/publications/WCMS_211214/lang--en/index.htm

http://www.inspectieszw.nl/Images/Samen-veilig-en-gezond-bouwen-2013_tcm335-342992.pdf

http://www.ituc-csi.org/ituc-special-report-the-case?lang=en http://www.mkb.nl/index.php?pageID=384 http://www.onderzoeksraad.nl/uploads/fm/Veiligheid%20in%20perspectief/OVV_Veiligheid%20in%20 perspectief_web.pdf

http://www.tft-forests.org/pages/?p=7582 http://www.vno-ncw.nl/Publicaties/Forum/Pages/Hete_hangijzers_rond_WK_in_Qatar_18859.aspx#.

UymxDKh5Mog https://www.inspectieszw.nl/Images/Meerjarenplan%202013-2014%20Inspectie%20SZW_tcm335 334154.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

BOUW

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Mensenrechten

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• • • • • • • • • • Annual review and assessment of the world timber situation 2012, ITTO, 2012 De Nederlandse voetafdruk op de wereld, PBL, 2012 Duurzaam geproduceerd hout op de Nederlandse markt in 2011, Probos, 2013 http://bam.eu/csr/sustainability-reports http://probos.nl/rapporten-2013/26-duurzaam-geproduceerd-hout-op-de-nederlandse-markt-in-2011 http://somo.nl/publications-nl/Publication_1671-nl http://web.mit.edu/12.000/www/m2016/finalwebsite/problems/mining.html

http://www.bewustmethout.nl/deelnemers/bouwend-nederland http://www.bewustmethout.nl/green-deal/waarom-deze-green-deal http://www.bewustmethout.nl/sites/bewustmethout.nl/files/C-150%20Intentieverklaring%20Bosbeheer_ WT.pdf

http://www.bouwendnederland.nl/speerpunten/duurzaamheid/sub/duurzaam-materiaalgebruik http://www.brbs.nl/home/226d8a39/1/home http://www.ce.nl/publicatie/milieu-impact_van_betongebruik_in_de_nederlandse_bouw/1374 http://www.duravermeer.nl/over_ons/publicaties/jaarverslagen/duravermeer_ duurzaamheidsverslag_2012.pdf

http://www.duurzamenatuursteen.nl/nl/page/Duurzaamheid http://www.fidh.org/en/americas/brazil/How-much-are-human-rights-worth-in-9662 http://www.gaiafoundation.org/sites/default/files/PandorasBoxReportFinal.pdf

http://www.heijmans.nl/storage/23985d11bebb9a901f1bac0b8339fbba4ddc0035/files/Heijmans Duurzaamheidsverslag2012.pdf

http://www.hrw.org/news/2012/06/14/india-mining-industry-out-control http://www.hrw.org/news/2013/05/23/mozambique-mining-resettlements-disrupt-food-water http://www.hrw.org/reports/2012/06/14/out-control-0 http://www.idhsustainabletrade.com/natural-stone http://www.idhsustainabletrade.com/natuursteen-sustainability http://www.mvonederland.nl/content/bedrijfstak-beschrijving/delfstoffenwinning http://www.mvonederland.nl/dossier/2/16/dossier_description/1959 http://www.mvonederland.nl/dossier/2/17/dossier_description/2951 http://www.mvonederland.nl/dossier/2/18/dossier_description/4427 http://www.mvonederland.nl/dossier/2/66/dossier_description/6229 http://www.mvonederland.nl/sites/default/files/factsheet_mensenrechten_en_staal.pdf

http://www.oecd.org/industry/ind/45145459.pdf

http://www.ucsusa.org/assets/documents/global_warming/Whose-Forest-Land-Is-It-UCS-Whitepaper Doug-Boucher.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

BOUW

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • http://www.wegwijzerduurzaambouwen.be/pdf/174.pdf

http://www.worldcoal.org/coal-the-environment/coal-mining-the-environment/ http://www.worldsteel.org/dms/internetDocumentList/bookshop/Word-Steel-in-Figures-2013/document/ World%20Steel%20in%20Figures%202013.pdf

https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/65505/6316-drivers deforestation-report.pdf • • •

Responsibility to Respect

• • • • • • http://bam.eu/csr/sustainability-reports http://www.bewustmethout.nl/deelnemers/bouwend-nederland http://www.bewustmethout.nl/green-deal/waarom-deze-green-deal http://www.bewustmethout.nl/sites/bewustmethout.nl/files/C-150%20Intentieverklaring%20Bosbeheer_ WT.pdf

http://www.bouwendnederland.nl/speerpunten/duurzaamheid/sub/duurzaam-materiaalgebruik http://www.brbs.nl/home/226d8a39/1/home http://www.duravermeer.nl/over_ons/publicaties/jaarverslagen/duravermeer_ duurzaamheidsverslag_2012.pdf

http://www.duurzamenatuursteen.nl/nl/page/Duurzaamheid http://www.heijmans.nl/storage/23985d11bebb9a901f1bac0b8339fbba4ddc0035/files/Heijmans Duurzaamheidsverslag2012.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

BOUW

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Corruptie

• • • •

Impact/Betrokkenheid

• • • • http://bpi.transparency.org/bpi2011/results/ http://ec.europa.eu/dgs/home-affairs/e-library/documents/policies/organized-crime-and-human-trafficking/ corruption/docs/acr_2014_en.pdf

http://vorige.nrc.nl/dossiers/bouwfraude/nieuws_tm_2003/article1548332.ece

http://www.ballast-nedam.nl/gedragscode/gedragscode_2010/index.html

http://www.bam.nl/corporate-governance/algemeen/gedragscode-integriteit http://www.heijmans.nl/storage/23985d11bebb9a901f1bac0b8339fbba4ddc0035/files/Heijmans_ Gedragscode_def_versie_2011.pdf

http://www.volkerwessels.com/dynamics/modules/SFIL0200/view.php?fil_Id=11483 https://zoek.officielebekendmakingen.nl/dossier/28244/kst-28244-6?resultIndex=111&sorttype=1&sortor der=4 • • •

Responsibility to Respect

• • http://ec.europa.eu/dgs/home-affairs/e-library/documents/policies/organized-crime-and-human-trafficking/ corruption/docs/acr_2014_en.pdf

http://www.ballast-nedam.nl/gedragscode/gedragscode_2010/index.html

http://www.bam.nl/corporate-governance/algemeen/gedragscode-integriteit http://www.heijmans.nl/storage/23985d11bebb9a901f1bac0b8339fbba4ddc0035/files/Heijmans_ Gedragscode_def_versie_2011.pdf

http://www.volkerwessels.com/dynamics/modules/SFIL0200/view.php?fil_Id=11483

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

CHEMIE

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014

CHEMIE

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Milieu risico

• • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • CE (2003) Internaliseren van externe kosten bij vervoer gevaarlijke stoffen http://ec.europa.eu/environment/integration/research/newsalert/pdf/IR5.pdf

http://echa.europa.eu/documents/10162/13630/reach_factsheet_animal_testing_en.pdf

http://echa.europa.eu/documents/10162/13655/pg_avoid_animal_testing_en.pdf

http://globalsoilweek.org/wp-content/uploads/2013/10/GSW_factsheet_Contamination_en.pdf

http://report.akzonobel.com/2012/ar/sustainability/environment/note18water.html

http://s02.static-shell.com/content/dam/shell-new/local/corporate/corporate/downloads/pdf/2013-animal testing-final-report-CXlegal-approved-Aug12.pdf

http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?VW=T&DM=SLNL&PA=81398NED&D1=0-1,4&D2=5 25&D3=2-8&HD=140117-0914&HDR=T,G2&STB=G1 http://topsectoren.nl/chemie http://topsectoren.nl/documenten/chemie/Internationalisering-Topsector-Chemie_2013-10-01_30.pdf

http://wwf.panda.org/about_our_earth/teacher_resources/webfieldtrips/air_pollution/ http://wwf.panda.org/about_our_earth/teacher_resources/webfieldtrips/water_pollution/ http://www.akzonobel.com/system/images/AkzoNobel_Position_Statement_Animal_Testing%20_tcm9 15742.pdf

http://www.akzonobel.com/system/images/AkzoNobel_Position_Statement_Biodiversity_and_ Ecosystems_tcm9-15743.pdf

http://www.cefic.org/Documents/FactsAndFigures/2012/Facts-and-Figures-2012-The-Leaflet.pdf

http://www.cefic.org/Documents/Learn%20and%20Share/Flagship-Initiatives/Water-Management/ Sustainable-Water-Management-at-DSM.pdf

http://www.cefic.org/Policy-Centre/Environment--health/Animal-Alternatives/ http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0018-Waterwinning-en--verbruik-industrie.

html?i=11-98 http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0085-Belasting-van-het-oppervlaktewater en-emissies-naar-water-per-doelgroep.html?i=5-117 http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0118-Gescheiden-aangeboden-industrieel afval.html?i=1-4 http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0207-Gevaarlijk-afval-per-deelstroom.

html?i=1-4 http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0230-Nationale-luchtkwaliteit%3A-beleid.

html?i=14-65 http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0258-Inventarisatie-van-aantal-locaties met-bodemverontreiniging.html?i=3-13 http://www.dierenbescherming.nl/dierproeven http://www.dsm.com/content/corporate/cworld/en_US/about/location-finder.html

http://www.dsm.com/content/dam/dsm/cworld/en_US/documents/2013-01-22-dsm-reduces-water footprint-of-engineering-plastics-site-in-pune-india.pdf

http://www.dsm.com/content/dam/dsm/cworld/en_US/documents/integrated-annual-report-2012.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

CHEMIE

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • http://www.dsm.com/content/dam/dsm/cworld/en_US/documents/triplep-03-people.pdf

http://www.dsm.com/content/dam/dsm/dsmnl/nl_NL/documents/integrated-annual-report-2012-nl.pdf

http://www.dsm.com/corporate/about/location-finder.html

http://www.dsm.com/corporate/sustainability/vision-and-strategy/sustainable-suppliers/targets-and results-sustainable-suppliers.html

http://www.ecofys.com/nl/news/297/ http://www.eea.europa.eu/nl/ema-signalen/signalen-2013/artikelen/de-lucht-boven-europa-vandaag http://www.emissieregistratie.nl/ERPUBLIEK/erpub/selectie/criteria.aspx

http://www.emissieregistratie.nl/ERPUBLIEK/erpub/weergave/grafiek.aspx

http://www.energiegids.nl/sites/default/files/archief/a37f7e/eg-2012-12_23-24-25.pdf

http://www.fao.org/fileadmin/templates/rap/files/meetings/2012/121115_china.pdf

http://www.greenpeace.org/international/en/campaigns/toxics/water/Hidden-Consequences/ http://www.heeftdechemietoekomst.nl/images/2012-03/vnci-deloitte-visie2030-2050.pdf

http://www.hsi.org/issues/chemical_product_testing/ http://www.iea.org/publications/freepublications/publication/tracking_emissions.pdf

http://www.ilent.nl/Images/Rapport%20Stolt%20Rom%2027%20juni%202006_tcm334-317949.pdf

http://www.ilo.org/oshenc/part-vii/environmental-health-hazards/item/500-land-pollution http://www.informatiedierproeven.nl/files/pdf/wetenschappelijke_trendanalyse_dierproeven_(2009).pdf

http://www.kwrwater.nl/IAH_markten/chemische_industrie/ http://www.kwrwater.nl/page.aspx?id=6214 http://www.lenntech.com/faq-air-pollution.htm

http://www.regiegroepchemie.nl/ http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2011/06/17/new-earth-new-chemistry.

html http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2014/01/30/rapportage-midterm review-2013-bodemconvenant.html

http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/bodem-en-ondergrond/documenten-en-publicaties/ rapporten/2014/01/30/rapportage-midterm-review-2013-bodemconvenant.html

http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/waterkwaliteit/problemen-en-oorzaken-verontreinigd-water http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/watertekort-en-zoetwatervoorziening/ontstaan-en-gevolgen watertekort http://www.risicokaart.nl/informatie_over_risicos/transport_gevaarlijke_stoffen/ http://www.shell.nl/nld/aboutshell/media-centre/magazine/files/chemie/moerdijk.html

http://www.supplychainmagazine.nl/dsm-engineering-plastics-optimaliseert-goederen-en informatiestromen/

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

CHEMIE

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • • • • • • • • http://www.vnci.nl/actualiteit/nieuwsbrief/nieuwsbrief-artikelen/09-09-24/Chemie_pleit_voor_ pragmatisch_proefdierbeleid.aspx

http://www.vnci.nl/feiten/chemie-in-nederland.aspx#omzet http://www.vnci.nl/Files/chemie-magazine/chemie-magazine-2013-03.pdf

http://www.vnci.nl/Files/DIVEXTRA/23%20stoffen.pdf

http://www.vnci.nl/Files/DIVEXTRA/CM1012_p44-45.pdf

http://www.vnci.nl/maatschappij/responsible-care/responsible-care-rapport-2010.aspx

http://www.vnci.nl/themas/overzicht/dossier-detail/subdossier/?dossierid=134316032&title=Dierproeven http://www.vnci.nl/themas/overzicht/dossier-detail/subdossier/?dossierid=68354063&title=Afval http://www.vnci.nl/themas/overzicht/dossier-detail/subdossier/?dossierid=68354064&title=Water http://www.vnci.nl/vnci/onze-opinie/opinie-milieu.aspx

http://www.vnci.nl/vnci/onze-opinie/opinie-stoffen.aspx#reach http://www.vnci.nl/vnci/onze-opinie/opinie-veiligheid.aspx

http://www.vwa.nl/actueel/bestanden/bestand/2204744/zodoende-2012 https://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/syr/en/mains3-4.html

KPMG Expect the Unexpected 2012, pagina 87 VNCI - Responsible Care Rapport 2012 •

Responsibility to Respect

• • • http://www.vnci.nl/themas/overzicht/dossier-detail/subdossier/?dossierid=134316032&title=Dierproeven http://www.vnci.nl/themas/overzicht/dossier-detail/subdossier/?dossierid=68354063&title=Afval http://www.vnci.nl/themas/overzicht/dossier-detail/subdossier/?dossierid=68354064&title=Water VNCI - Responsible Care Rapport 2012

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

CHEMIE

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Arbeid

• • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• • • • • • • • http://www.dsm.com/content/dam/dsm/cworld/en_US/documents/dsm-supplier-code-of-conduct.pdf

http://www.dsm.com/products/quali-blends/en_US/why-dsm/why-dsm-locations.html

http://www.ilo.int/wcmsp5/groups/public/---ed_dialogue/---sector/documents/publication/wcms_160784.

pdf http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/@ed_norm/@relconf/documents/meetingdocument/wcms_ gb_298_7_1_en.pdf

http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_dialogue/---sector/documents/publication/wcms_226385.

pdf http://www.inspectieszw.nl/Images/Sectorrapportage-Aardolie-Chemie-Farmacie-Kunststof-en-Rubber_ tcm335-334605.pdf

http://www.ohchr.org/EN/Issues/AssemblyAssociation/Pages/SRFreedomAssemblyAssociationIndex.

aspx http://www.vnci.nl/actualiteit/nieuwsbrief/nieuwsbrief-artikelen/12-01-19/Gevolgen_Reach_voor_ arbobeleid_verduidelijkt.aspx

http://www.vnci.nl/Files/actieplan-veiligheid-voorop.pdf

http://www.vnci.nl/vnci/onze-opinie/opinie-veiligheid.aspx

http://www.vnci.nl/vnci/onze-opinie/opinie-veiligheid.aspx#arbeidsomstandigheden UN (Arc): http://www.unglobalcompact.org/docs/issues_doc/human_rights/Human_Rights_Working_ Group/9June09_Arc_of_Human_Rights_Priorities_-_Road_Testing_Version.pdf

VNCI - Responsible Care Rapport 2012 Responsibility to Respect http://www.dsm.com/content/dam/dsm/cworld/en_US/documents/dsm-supplier-code-of-conduct.pdf

VNCI - Responsible Care Rapport 2012

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

CHEMIE

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Mensenrechten

• • • • • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• • • • • • • • • • • CE Delft - Groene chemische grondstoffen http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/3/newsid_2698000/2698709.stm

http://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/es402501c http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?VW=T&DM=SLNL&PA=37830&D1=1&D2=323&D3=a&D4=6 4,129,l&HD=110310-1912&HDR=T,G3&STB=G1,G2 http://www.amnesty.nl/nieuwsportaal/nieuws/banken-doen-te-weinig-tegen-landroof http://www.cancerresearchuk.org/cancer-info/healthyliving/harmfulsubstances/harmful-substances chemicals-pollution-and-cancer http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/industrie-energie/publicaties/artikelen/archief/2011/2011-3345 wm.htm

http://www.cefic.org/Policy-Centre/Industry-Policy/Access-to-Raw-Materials/ http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0017-Energieverbruik-door-de-industrie.

html?i=6-40 http://www.eia.gov/cfapps/ipdbproject/IEDIndex3.cfm?tid=3&pid=26&aid=1 http://www.eia.gov/cfapps/ipdbproject/iedindex3.cfm?tid=5&pid=53&aid=1&cid=regions&syid=2008&eyi d=2013&unit=TBPD http://www.iea.org/publications/freepublications/publication/Oil&GasSecurityNL2012.pdf

http://www.ilo.org/global/about-the-ilo/media-centre/press-releases/WCMS_230469/lang--en/index.htm

http://www.ilo.org/oshenc/part-vii/environmental-health-hazards/item/497-industrial-pollution-in developing-countries http://www.indianet.nl/br060202.html

http://www.mvoindeagribusiness.nl/page/1253/palmolie.html

http://www.oneworld.nl/groen/indiase-autoriteiten-beschuldigen-dsm-van-watervervuiling http://www.rivm.nl/Documenten_en_publicaties/Wetenschappelijk/Rapporten/2011/april/Nanomaterials_ in_consumer_products_Update_of_products_on_the_European_market_in_2010 http://www.rivm.nl/Onderwerpen/N/Nanotechnologie/Arbo http://www.rivm.nl/Onderwerpen/N/Nanotechnologie/Consumentenproducten http://www.ser.nl/~/media/Files/Internet/Talen/Engels/2009/2009_01/2009_01.ashx

http://www.technischweekblad.nl/rubrieken/energieserie-2/hoeveel-energie-kan-nederland-besparen deel-1.361367.lynkx

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

CHEMIE

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • http://www.vnci.nl/Files/Handreiking_veilig_werken_met_nanomaterialen_en_producten.pdf

http://www.vnci.nl/vnci/onze-opinie/opinie-stoffen.aspx

http://www.vnci.nl/vnci/onze-opinie/opinie-veiligheid.aspx

https://www.dsm.com/content/dam/dsm/cworld/en_US/documents/nanotechnology.pdf

https://www.milieudefensie.nl/biomassa/landroof VNCI - Responsible Care Rapport 2012 www.natura2000.nl/files/eindrapport_taskforce_biodiversiteit.pdf?

www.vnci.nl/vnci/onze-opinie/opinie-stoffen.aspx

Responsibility to Respect

• VNCI - Responsible Care Rapport 2012

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

CHEMIE

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Corruptie Impact/Betrokkenheid

• http://socialhotspot.org/user-portal-2/single-issue-risk-maps/governance/ • • http://www.dsm.com/content/dam/dsm/cworld/en_US/documents/dsm-supplier-code-of-conduct.pdf

VNCI - Responsible Care Rapport 2012

Responsibility to Respect

• • http://www.dsm.com/content/dam/dsm/cworld/en_US/documents/dsm-supplier-code-of-conduct.pdf

VNCI - Responsible Care Rapport 2012

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

| MVO Sector Risico Analyse | JULI 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

DETAILHANDEL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Milieu risico

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• CE (2010) ‘milieuanalyse textiel’ • CE Delft (2010) Milieuanalyses Papier en Karton. http://www.ce.nl/publicatie/milieuanalyses_papier_en_ karton/1078 FAO (2011) FAOSTAT Forestry database 2011: Global Forest Products Facts and Figures.

FAO (2012) State of the World’s Forests 2012. http://www.fao.org/docrep/016/i3010e/i3010e00.htm

FOREST EUROPE, UNECE & FAO (2011) State of Europe’s Forests 2011. http://www.foresteurope.org/ full_SoEF http://awsassets.panda.org/downloads/cotton_for_printing_long_report.pdf

http://data.worldbank.org/indicator/EE.BOD.TXTL.ZS

http://ec.europa.eu/environment/air/pdf/paint_solvents/2002_02_bipro_final_report.pdf

http://ec.europa.eu/environment/industry/retail/pdf/reap_tor.pdf

http://ec.europa.eu/environment/resource_efficiency/pdf/com2011_571.pdf

http://europa.eu/rapid/press-release_IP-12-1088_nl.htm

http://somo.nl/publications-nl/Publication_3727-nl http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=70946NED&D1=0&D2=a&D3=l&VW=T http://web.mit.edu/12.000/www/m2016/finalwebsite/problems/mining.html

http://www.afvalfondsverpakkingen.nl/blauwe-blok/over-ons.html

http://www.beroepsziekten.nl/node/373 http://www.bewustmethout.nl/deelnemers/vereniging-winkelketens-de-doe-het-zelfbranche http://www.brilliantearth.com/gold-mining-environment/ http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0140-Afval-van-huishoudens.html?i=1-4 http://www.coolfarmtool.org/reports/WWF_Cotton_Carbon_Emission.pdf

http://www.detailhandel.nl/speerpunten/ http://www.duurzaambedrijfsleven.nl/60294/nederland-koploper-in-recycling-plastic-verpakkingen/ http://www.energie-search.nl/geen-lage-energierekening-voor-winkels-met-label-a.html

http://www.epa.gov/iaq/voc.html

http://www.epa.gov/international/toxics/mercury/asgm.html

http://www.fgz.nl/ http://www.fgz.nl/websites/fgz/files/Edelmetaal/Artikel%20Solidaridad%20EM5-2013.pdf

http://www.fsc.nl/intentieverklaring-retail.588.htm

http://www.goedhoutproject.nl/bouw-hout-convenant http://www.greenpeace.nl/Global/nederland/2013/Bossen/GP_winkelrapport_12%20pag.pdf

http://www.indiantextilejournal.com/articles/FAdetails.asp?id=4652 /. http://oecotextiles.wordpress.

com/2011/01/19/estimating-the-carbon-footprint-of-a-fabric/ http://www.juweliersclub.nl/ http://www.kndb.org/ http://www.milieucentraal.nl/themas/afval-heb-je-zelf-in-de-hand/verpakkingen

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

DETAILHANDEL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • http://www.milieucentraal.nl/thema’s/thema-2/artikelen-kopen-en-gebruiken/persoonlijke verzorgingsproducten/ http://www.milieuloket.nl/9353000/1/j9vvhurbs7rzkq9/vhurdyxq2n7u#p2 http://www.mvonederland.nl/dossier/2/125 http://www.mvonederland.nl/dossier/2/125/dossier_description/8531 http://www.mvonederland.nl/dossier/2/125/dossier_description/8533 http://www.mvonederland.nl/dossier/2/126/dossier_description/2927 http://www.mvonederland.nl/dossier/2/66/dossier_description/6226 http://www.mvonederland.nl/product-dienst/palmolie http://www.ncv-cosmetica.nl/nl/cosmetica/duurzaam-ondernemen/ http://www.neeri.res.in/jese/jesevol4802002.pdf

http://www.opwegnaargoedgoud.nl/ http://www.ornes.nl/ http://www.plasticseurope.org/Document/plastics-the-facts-2013.aspx?FolID=2 http://www.rfa.org/english/news/in_depth/china_pollution-20061129.html

http://www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-en-publicaties/brochures/2010/03/16/energiezuinige verlichting-voor-detailhandel/publicatie-energiezuinige-verlichting-detailhandel.pdf

http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/brochures/2010/03/16/energiezuinige-verlichting voor-detailhandel.html

http://www.rspo.org/file/RSPO_Sustainable_Palm_Oil-The_journey_so_far_(26.04.2013).pdf

http://www.rvo.nl/sites/default/files/bijlagen/Slim%20licht%20werkt%20beter%20in%20winkels.pdf

http://www.rwsleefomgeving.nl/onderwerpen/afval/afvalcijfers/landelijk-niveau/geproduceerd-afval/ http://www.safewater.org/PDFS/resourcesknowthefacts/Mining+and+Water+Pollution.pdf

http://www.sme.greenmfr.org/english/toys/key.html

http://www.taskforceduurzamepalmolie.nl/Duurzamepalmolie/tabid/2276/language/en-US/Default.aspx

http://www.theguardian.com/environment/green-living-blog/2009/oct/28/ethical-christmas-toys http://www.unwater.org/downloads/UN-Water_UNSGAB_CSD_18_19.pdf

https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/65505/6316-drivers deforestation-report.pdf

https://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/syr/en/mains3-4.html

https://www.milieudefensie.nl/publicaties/rapporten/zit-het-wel-goed-1 PBL (2012), De Nederlandse voetafdruk op de wereld PBL (2013), Verduurzaming van internationale handelsketens Probos (2011) Kerngegevens Bos en Hout in Nederland. november 2011, Stichting Probos, Wageningen. http://www.probos.nl/images/pdf/artikelen/Otar2013_4_p17_18.pdf

Probos (2013) Duurzaam geproduceerd hout op de Nederlandse markt in 2011. http://www.probos.nl/ images/pdf/rapporten/Rap2013_Duurzaam_geproduceerd_hout_op_de_Nederlandsemarkt_in_2011.pdf

Rijksoverheid (2013) Criteria voor duurzaam inkopen van Papier versie 2.0. http://www.pianoo.nl/sites/ default/files/documents/gerelateerd/criteriadocument_papier_v2_juli_2013.pdf

UNEP: http://www.unep.org/chemicalsandwaste/Portals/9/CiP/CiPWorkshop2011/CiP%20textile%20 case%20study%20report_21Feb2011.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

DETAILHANDEL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Responsibility to Respect

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • http://ec.europa.eu/environment/industry/retail/pdf/reap_tor.pdf

http://ec.europa.eu/environment/resource_efficiency/pdf/com2011_571.pdf

http://europa.eu/rapid/press-release_IP-12-1088_nl.htm

http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=70946NED&D1=0&D2=a&D3=l&VW=T http://www.afvalfondsverpakkingen.nl/blauwe-blok/over-ons.html

http://www.bewustmethout.nl/deelnemers/vereniging-winkelketens-de-doe-het-zelfbranche http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0140-Afval-van-huishoudens.html?i=1-4 http://www.detailhandel.nl/speerpunten/ http://www.duurzaambedrijfsleven.nl/60294/nederland-koploper-in-recycling-plastic-verpakkingen/ http://www.energie-search.nl/geen-lage-energierekening-voor-winkels-met-label-a.html

http://www.fgz.nl/ http://www.fgz.nl/websites/fgz/files/Edelmetaal/Artikel%20Solidaridad%20EM5-2013.pdf

http://www.fsc.nl/intentieverklaring-retail.588.htm

http://www.goedhoutproject.nl/bouw-hout-convenant http://www.greenpeace.nl/Global/nederland/2013/Bossen/GP_winkelrapport_12%20pag.pdf

http://www.juweliersclub.nl/ http://www.kndb.org/ http://www.milieucentraal.nl/themas/afval-heb-je-zelf-in-de-hand/verpakkingen http://www.ncv-cosmetica.nl/nl/cosmetica/duurzaam-ondernemen/ http://www.opwegnaargoedgoud.nl/ http://www.ornes.nl/ http://www.plasticseurope.org/Document/plastics-the-facts-2013.aspx?FolID=2 http://www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-en-publicaties/brochures/2010/03/16/energiezuinige verlichting-voor-detailhandel/publicatie-energiezuinige-verlichting-detailhandel.pdf

http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/brochures/2010/03/16/energiezuinige-verlichting voor-detailhandel.html

http://www.rvo.nl/sites/default/files/bijlagen/Slim%20licht%20werkt%20beter%20in%20winkels.pdf

https://www.milieudefensie.nl/publicaties/rapporten/zit-het-wel-goed-1

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

DETAILHANDEL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Arbeid

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• • • • • • • • • • Brancheorganisatie FME: Duurzaamheidsthema’s. http://www.fme.nl/Beleidsthema_s/Milieu_Energie_ Duurzaam_Ondernemen/Content/Klimaat_Lucht Business Ethics in the Textile, Clothing and Footwear (TCF) Industries, ILO, 2000: http://digitalcommons.

ilr.cornell.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1008&context=code C&A: http://www.c-and-a.com/uk/en/corporate/fileadmin/templates/master/img/fashion_updates/CR_ Report/CR_Report_E.pdf

China Labor Watch: Suicide as Protest for the New Generation of Chinese Migrant Workers. http://www.

chinalaborwatch.org/news/new-334.html

Electronic Industry Citizenship Initiative: Code of Conduct.http://www.eicc.info/eicc_code.shtml

Good Electronics (2009). Reset. Corporate social responsibility in the global electronics supply chain. http://somo.nl/publications-en/Publication_3248 http://in.mobile.reuters.com/article/worldNews/idINIndia-52109020101011 http://occmed.oxfordjournals.org/content/54/5/283.full.pdf

http://somo.nl/publications-nl/Publication_1671-nl http://somo.nl/publications-nl/Publication_2459-nl http://somo.nl/publications-nl/Publication_2811-nl http://somo.nl/publications-nl/Publication_3720-nl http://somo.nl/publications-nl/Publication_3727-nl http://www.duurzamenatuursteen.nl/nl/page/home http://www.fgz.nl/ http://www.fgz.nl/websites/fgz/files/Edelmetaal/Artikel%20Solidaridad%20EM5-2013.pdf

http://www.hrw.org/node/118031/ http://www.hrw.org/sites/default/files/reports/tanzania0813_ForUpload_0.pdf

http://www.idhsustainabletrade.com/natural-stone http://www.idhsustainabletrade.com/natuursteen-sustainability http://www.ilo.org/oshenc/part-ix/metals-chemical-properties-and-toxicity/item/136 iron?tmpl=component&print=1 http://www.ilo.org/oshenc/part-xi/mining-and-quarrying/item/594-mining-an-overview http://www.ilo.org/oshenc/part-xiv/clothing-and-finished-textile-products/item/870-health-effects-and environmental-issues http://www.ilo.org/safework/areasofwork/hazardous-work/WCMS_124598/lang--en/index.htm

http://www.industriall-union.org/sites/default/files/migration/imf/RelatedFiles/12060717151266/IMF_ Submission_72nd_OECD_Steel_Committee.pdf

http://www.juweliersclub.nl/ http://www.livescience.com/11173-miners-face-health-risks-good-days.html

http://www.mvonederland.nl/dossier/2/123 http://www.mvonederland.nl/dossier/2/125/dossier_description/8531 http://www.mvonederland.nl/dossier/2/125/dossier_description/8533

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

DETAILHANDEL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • http://www.mvonederland.nl/dossier/2/17/dossier_description/2951 http://www.mvonederland.nl/sites/default/files/factsheet_mensenrechten_en_babyspullen_in_layout.pdf

http://www.mvonederland.nl/sites/default/files/factsheet_mensenrechten_en_edelmetalen.pdf

http://www.mvonederland.nl/sites/default/files/factsheet_mensenrechten_en_textiel.pdf

http://www.opwegnaargoedgoud.nl/ http://www.ornes.nl/ http://www.rndweb.nl/view.cfm?page_id=13037 http://www.snf-apeldoorn.nl/ http://www.solidaridad.nl/node/2125 http://www.tft-forests.org/product-groups/pages/?p=6281 http://www.theguardian.com/law/2011/aug/27/disney-factory-sweatshop-suicide-claims http://www.un.org/apps/news/story.asp/html/story.asp?NewsID=42736&Cr=South+Africa&Cr1=#.

Uz6EI6h_sog http://www.uneto-vni.nl/homepage-zakelijk https://bedrijven.ictwaarborg.nl/ https://www.worldsteel.org/media-centre/press-releases/2014/World-crude-steel-output-increases-by-3 5--in-2013.html

IDH Electronics Program. http://www.idhsustainabletrade.com/electronics-program ILO/IPEC working paper: http://www.ilo.org/public//english/standards/ipec/publ/download/pol_ healthcostben_2003_en.pdf

International Cotton Advisory Committee (ICAC): https://www.icac.org/cotton_info/speeches/ plastina/2009/child_labor_lodz.pdf

MVO Nederland: http://www.mvonederland.nl/thema/kinderarbeid SOMO (2013): Outsourcing labour. http://somo.nl/news-en/migrant-workers-in-malaysian-electronics industry-face-atrocious-working-conditions WEED (2010): Migration in a digital age. electronicswatch.org/migration-in-a-digital-age_3542.pdf

www.solidaridad.nl/files/brief_juwelier.doc?

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

DETAILHANDEL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Responsibility to Respect

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Brancheorganisatie FME: Duurzaamheidsthema’s.

Electronic Industry Citizenship Initiative: Code of Conduct.

http://www.duurzamenatuursteen.nl/nl/page/home http://www.eicc.info/eicc_code.shtml

http://www.fgz.nl/ http://www.fme.nl/Beleidsthema_s/Milieu_Energie_Duurzaam_Ondernemen/Content/Klimaat_Lucht http://www.idhsustainabletrade.com/electronics-program http://www.idhsustainabletrade.com/natural-stone http://www.juweliersclub.nl/ http://www.mvonederland.nl/sites/default/files/factsheet_mensenrechten_en_edelmetalen.pdf

http://www.opwegnaargoedgoud.nl/ http://www.ornes.nl/ http://www.rndweb.nl/view.cfm?page_id=13037 http://www.snf-apeldoorn.nl/ http://www.solidaridad.nl/node/2125 http://www.tft-forests.org/product-groups/pages/?p=6281 http://www.uneto-vni.nl/homepage-zakelijk https://bedrijven.ictwaarborg.nl/ IDH Electronics Program SOMO (2013): Outsourcing labour. http://somo.nl/news-en/migrant-workers-in-malaysian-electronics industry-face-atrocious-working-conditions

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

DETAILHANDEL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Mensenrechten

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• • • EICC/GeSI: Extractives. http://www.eicc.info/documents/EICC-eSI_ConflictMineral_ Overview_30May2011FINAL.pdf,. http://www.eicc.info/documents/Extractives2013Goals.pdf

http://somo.nl/publications-nl/Publication_1671-nl http://somo.nl/publications-nl/Publication_2459-nl http://somo.nl/publications-nl/Publication_2811-nl http://somo.nl/publications-nl/Publication_3727-nl/ http://wwf.panda.org/about_our_earth/about_freshwater/freshwater_problems/thirsty_crops/cotton/ http://www.amnesty.nl/nieuwsportaal/nieuws/banken-doen-te-weinig-tegen-landroof http://www.duurzamenatuursteen.nl/nl/page/home http://www.fgz.nl/ http://www.globalwitness.org/sites/default/files/library/Congo’s%20minerals%20trade%20in%20 the%20balance%20low%20res.pdf

http://www.hrw.org/sites/default/files/reports/drc0505_0.pdf

http://www.hrw.org/sites/default/files/reports/tanzania0813_ForUpload_0.pdf

http://www.idhsustainabletrade.com/natural-stone http://www.idhsustainabletrade.com/natuursteen-sustainability http://www.ilo.org/oshenc/part-ix/metals-chemical-properties-and-toxicity/item/136 iron?tmpl=component&print=1 http://www.juweliersclub.nl/ http://www.mvonederland.nl/dossier/2/17/dossier_description/2951 http://www.mvonederland.nl/sites/default/files/factsheet_mensenrechten_en_edelmetalen.pdf

http://www.opwegnaargoedgoud.nl/ http://www.rediff.com/business/report/indian-companies-involved-in-ethiopia-land-grab/20130214.htm

http://www.rndweb.nl/view.cfm?page_id=13037 http://www.rndweb.nl/websites/rnd/docs/2013_06_20__Plan_van_aanpak_verduurzaming_Nederlandse_ textiel-_en_kledingsector_1.0_met_cover.pdf

http://www.snf-apeldoorn.nl/ http://www.solidaridad.nl/node/2125 http://www.state.gov/documents/organization/204319.pdf

http://www.survivalinternational.nl/nieuws/8758 http://www.tft-forests.org/product-groups/pages/?p=6281 http://www.trouw.nl/tr/nl/4504/Economie/article/detail/3519636/2013/10/02/Multinationals-pakken landroof-niet-aan.dhtml

http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=39986#.U0Kac6h_u5I

http://www.uneto-vni.nl/homepage-zakelijk

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

DETAILHANDEL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • https://bedrijven.ictwaarborg.nl/ https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2111.html

https://www.milieudefensie.nl/biomassa/landroof https://www.milieudefensie.nl/publicaties/rapporten/mining-matters/view • • • • • • • • • • • • • • •

Responsibility to Respect

• EICC/GeSI: Extractives http://www.duurzamenatuursteen.nl/nl/page/home http://www.eicc.info/documents/EICC-GeSI_ConflictMineral_Overview_30May2011FINAL.pdf

http://www.eicc.info/documents/Extractives2013Goals.pdf

http://www.fgz.nl/ http://www.idhsustainabletrade.com/natural-stone http://www.juweliersclub.nl/ http://www.mvonederland.nl/sites/default/files/factsheet_mensenrechten_en_edelmetalen.pdf

http://www.opwegnaargoedgoud.nl/ http://www.rndweb.nl/view.cfm?page_id=13037 http://www.rndweb.nl/websites/rnd/docs/2013_06_20__Plan_van_aanpak_verduurzaming_Nederlandse_ textiel-_en_kledingsector_1.0_met_cover.pdf

http://www.snf-apeldoorn.nl/ http://www.solidaridad.nl/node/2125 http://www.tft-forests.org/product-groups/pages/?p=6281 http://www.uneto-vni.nl/homepage-zakelijk https://bedrijven.ictwaarborg.nl/

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

DETAILHANDEL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Corruptie Impact/Betrokkenheid

• • • • http://wwf.panda.org/about_our_earth/about_forests/deforestation/ http://www.greenpeace.nl/Global/nederland/2013/Bossen/GP_winkelrapport_12%20pag.pdf

http://www.rndweb.nl/view.cfm?page_id=13019#cntobj45901 https://www.milieudefensie.nl/publicaties/rapporten/zit-het-wel-goed-1

Responsibility to Respect

• http://www.greenpeace.nl/Global/nederland/2013/Bossen/GP_winkelrapport_12%20pag.pdf

• http://www.rndweb.nl/view.cfm?page_id=13019#cntobj45901

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

ELEKTRONICA

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014

ELEKTRONICA

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Milieu risico

• • • •

Impact/Betrokkenheid

• ASML environmental management. http://www.asml.nl/asml/show.do?lang=EN&ctx=50049&dfp_ fragment=environment_1 • • • • • • • • • • • • • • • • ASML, NXP en Neways in aziatische landen. http://www.asml.com/asml/show.do?lang=EN&ctx=1828&rid=7703,. http://en.wikipedia.org/wiki/NXP_Semiconductors#Worldwide_sites,. http://www.neways.nl/Content.aspx?sid=5&cid=211&mid=0&ctl=&mnu=608 Berkeley Laboratory (2012): China’s Industrial Carbon Dioxide Emissions in Manufacturing Subsectors and in Selected Provinces. http://china.lbl.gov/sites/all/files/lbl-5575e-industrial-co2-emissionsjune-2012.pdf

Brancheorganisatie FME: Duurzaamheidsthema’s. http://www.fme.nl/Beleidsthema_s/Milieu_Energie_ Duurzaam_Ondernemen/Content/Klimaat_Lucht Brancheorganisatie HightechNL: High tech sector in Nederland. http://www.hightechnl.nl/Vereniging/ Ledenlijst BRE (2011), Report for the European Commission - DG-Environment: Green Public Procurement Office IT equipment. http://ec.europa.eu/environment/gpp/pdf/tbr/office_it_equipment_tbr.pdf

BSR (2010): Electronics Supply Networks and Water Pollution in China. http://www.bsr.org/reports/ BSR_Electronics_Supply_Networks_Water_Pollution_in_China.pdf

CBS: In-en-uitvoer (77- elektrische apparaten, 76- Toestellen voor telecommunicatie). http://www.cbs.nl/ nl-NL/menu/themas/internationale-handel/beschrijving/in-en-uitvoer-van-goederen.htm

Crem (2008): Een analyse van de stromen elektronica-afval in Nederland.

EICC: environmental footprint electronic companies. http://www.eicc.info/ESWG.shtml

Electronic Industry Citizenship Initiative: Code of Conduct. http://www.eicc.info/eicc_code.shtml

E-waste guide: http://ewasteguide.info/hazardous-substances RoHS richtlijn (2002). http://ec.europa.eu/ environment/waste/rohs_eee/index_en.htm

Greenpeace (2013): Guide to Greener Electronics. http://www.greenpeace.org/international/en/ campaigns/toxics/electronics/Guide-to-Greener-Electronics/ Greenpeace Briefing: Toxic Tech. The dangerous chemicals in electronic products. http://www.

greenpeace.org/international/PageFiles/24478/toxic-tech-chemicals-in-elec.pdf

Greenpeace campagneleider groene elektronica: http://www.clubgreen.nl/vraag/Groene-elektronica.html

IPPC 5th Assessment Report, Summary for Policy Makers. http://ipcc-wg2.gov/AR5/images/uploads/ IPCC_WG2AR5_SPM_Approved.pdf

KTH Royal Institute of Technology in Stockholm (2010) Greenhouse Gas Emissions and Operational Electricity Use in the ICT and Entertainment & Media Sectors. http://www.fraw.org.uk/files/tech/ malmodin_2010.pdf

Ladou (University of California, School of Medicine): Export of Electronics Equipment Waste.

Massachusetts Institute of Technology: A Tool to Estimate Materials and Manufacturing Energy for a Product. http://web.mit.edu/ebm/www/Publications/9_Paper.pdf

McAllister (2013): The Human and Environmental Effects of E-Waste. http://www.prb.org/Publications/ Articles/2013/e-waste.aspx

McKinsey/2030 Water Resources Group (2009): Charting Our Water Future. http://www.mckinsey.com/ client_service/sustainability/latest_thinking/charting_our_water_future

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014

ELEKTRONICA

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • • • • MVO Nederland (2012): Keten Elektronica. http://www.mvonederland.nl/dossier/2/123/dossier_ description/11651 Philips collection and recycling. www.philips.com/about/sustainability/.../closingthematerialsloop.page

Philips in China. http://www.newscenter.philips.com/pwc_nc/main/shared/assets/Downloadablefile/ Philips-in-Asia-Country-Backgrounders-download(3)-4029-1660.pdf

Proceedings of the National Academy of Sciences, USA (2013): http://www.ncbi.nlm.nih.gov/ pubmed/23341630 Robinson (2009). E-waste: An assessment of global production and environmental impacts. www.

sciencedirect.com/science/article/pii/S0048969709009073 Siemens: water use in electronics manufacturing. http://www.water.siemens.com/ SiteCollectionDocuments/Industries/Electronics/Brochures/SS-CAP-BR-0910.pdf

SOMO (2010): Best practices in sustainable public procurement of IT hardware in Europe. Energy Star. http://www.eu-energystar.org

SwedWatch/ Make IT fair (2009): Out of Control: E-waste trade flows from the EU to developing countries. www.swedwatch.org

Topsectoren: Omzet high tech sector Nederland (2008). http://topsectoren.nl/high-tech UNESCO (2012): UNITED NATIONS WORLD WATER DEVELOPMENT REPORT 4. http://www.unwater.

org/publications/world-water-development-report/en/ Websites OCE, ASML, NXP, Philips, Neways Wecycle (2011): The Dutch WEEE Flows. http://www.vie.unu.edu/file/get/9654 • • •

Responsibility to Respect

• • • ASML environmental management. http://www.asml.nl/asml/show.do?lang=EN&ctx=50049&dfp_ fragment=environment_1 Brancheorganisatie FME: Duurzaamheidsthema’s. http://www.fme.nl/Beleidsthema_s/Milieu_Energie_ Duurzaam_Ondernemen/Content/Klimaat_Lucht Brancheorganisatie HightechNL: High tech sector in Nederland. http://www.hightechnl.nl/Vereniging/ Ledenlijst Electronic Industry Citizenship Initiative: Code of Conduct. http://www.eicc.info/eicc_code.shtml

Philips collection and recycling. www.philips.com/about/sustainability/.../closingthematerialsloop.page

Topsectoren: Omzet high tech sector Nederland (2008). http://topsectoren.nl/high-tech

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014

ELEKTRONICA

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Arbeid

• • • • • • • • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• • • • • • • • • • • APHA (2012) Improving Occupational and Environmental Health in the Global Electronics Industry. http:// www.apha.org/advocacy/policy/policysearch/default.htm?id=1438 Brancheorganisatie FME: Duurzaamheidsthema’s. http://www.fme.nl/Beleidsthema_s/Milieu_Energie_ Duurzaam_Ondernemen/Content/Klimaat_Lucht Brancheorganisatie HightechNL: High tech sector in Nederland. http://www.hightechnl.nl/Vereniging/ Ledenlijst BRE (2011), Report for the European Commission - DG-Environment: Green Public Procurement Office IT equipment. http://ec.europa.eu/environment/gpp/pdf/tbr/office_it_equipment_tbr.pdf

China Labor Watch: Suicide as Protest for the New Generation of Chinese Migrant Workers. http://www.

chinalaborwatch.org/news/new-334.html

EICC/GeSI (2008): Social and Environmental Responsibility in Metals Supply to the Electronic Industry.

Electronic Industry Citizenship Initiative: Code of Conduct. http://www.eicc.info/eicc_code.shtml

FinnWatch (2007): Connecting components, dividing communities. makeitfair.org/.../Connecting Components-Dividing-Communities.../view Good Electronics (2009). Reset. Corporate social responsibility in the global electronics supply chain.

Good Electronics (2009). Reset. Corporate social responsibility in the global electronics supply chain. http:// somo.nl/publications-en/Publication_3248 IDH Electronics Program. http://www.idhsustainabletrade.com/electronics-program ILO (2011): Health Effects and Disease Patterns in Microelectronics and Semiconductors. http://www.ilo.

org/oshenc/part-xiii/microelectronics-and-semiconductors/item/923-health-effects-and-disease-patterns ILO (2012). http://www.ilo.org/global/about-the-ilo/newsroom/news/WCMS_193200/lang--it/index.htm

International Labour Organisation (2012): The global impact of e-waste: Addressing the challenge.

International Trade Union Confederation (2013): Countries at risk. http://www.ituc-csi.org/IMG/pdf/ survey_ra_2013_eng_final.pdf

Koh, Chan, Yap, National University of Singapore (2004). World at work: The electronics industry. http:// oem.bmj.com/content/61/2/180.full

MakeITfair. http://makeitfair.org/en/the-facts/news/child-labour-and-human-rights-abuses-behind-the MVO Nederland: elektronica: http://www.mvonederland.nl/dossier/2/123/dossier_description/11653 Philips Annual Report 2013 Philips collection and recycling. www.philips.com/about/sustainability/.../closingthematerialsloop.page

Philips en Foxconn: www.ledinside.com/.../foxconn_rumored_to_have_received_large_led_bulb _order_ from_philips Shruti Rana (2013): Fulfilling Technology’s Promise: Enforcing the Rights of Women Caught in the Global High-Tech Underclass. http://scholarship.law.berkeley.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1166&context=bglj SOMO (2012): Freedom of association in the electronics industry.

SOMO (2012): Workers rights in the global electronics sector.

SOMO (2013): Outsourcing labour. http://somo.nl/news-en/migrant-workers-in-malaysian-electronics industry-face-atrocious-working-conditions

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014

ELEKTRONICA

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • SOMO(2013): Outsourcing labour. makeitfair.org/en/the-facts/news/reports/outsourcing-labour SwedWatch/ Make IT fair (2009): Out of Control: E-waste trade flows from the EU to developing countries. www.swedwatch.org

Topsectoren: Omzet high tech sector Nederland (2008). http://topsectoren.nl/high-tech VERITÉ: The electronics sector in Malaysia. http://www.verite.org/sites/default/files/ElectronicsMalaysia_ MigrantWorkers_WhitePaperFINAL3.pdf

Wecycle (2011): The Dutch WEEE Flows. http://www.vie.unu.edu/file/get/9654 WEED (2010): Migration in a digital age. electronicswatch.org/migration-in-a-digital-age_3542.pdf

• • •

Responsibility to Respect

• • • Brancheorganisatie FME: Duurzaamheidsthema’s. http://www.fme.nl/Beleidsthema_s/Milieu_Energie_ Duurzaam_Ondernemen/Content/Klimaat_Lucht Brancheorganisatie HightechNL: High tech sector in Nederland. http://www.hightechnl.nl/Vereniging/ Ledenlijst Electronic Industry Citizenship Initiative: Code of Conduct. http://www.eicc.info/eicc_code.shtml

IDH Electronics Program. http://www.idhsustainabletrade.com/electronics-program SOMO (2013): Outsourcing labour. http://somo.nl/news-en/migrant-workers-in-malaysian-electronics industry-face-atrocious-working-conditions Topsectoren: Omzet high tech sector Nederland (2008). http://topsectoren.nl/high-tech

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014

ELEKTRONICA

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Mensenrechten

• • • • • • • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• • • • • • • • • • • ASML: Conflict minerals. http://www.asml.nl/asml/show.do?lang=EN&ctx=48360&dfp_ fragment=stakeholders_3 https://www.milieudefensie.nl/publicaties/rapporten/mining BRE (2011), Report for the European Commission - DG-Environment: Green Public Procurement Office IT equipment. http://ec.europa.eu/environment/gpp/pdf/tbr/office_it_equipment_tbr.pdf

Business and Human Rights: Silicosis and Gold mining in South Africa. http://www.business-humanrights.

org/Categories/Lawlawsuits/Lawsuitsregulatoryaction/LawsuitsSelectedcases/GoldMinerSilicosisLitigatio nreSoAfrica Conservation International: Global biodiversity hotpsots. http://www.conservation.org/where/priority_ areas/hotspots/Documents/CI_Biodiversity-Hotspots_2013_Map.pdf

EEIC: Supply chain transparency. http://www.eicc.info/initiatives02.shtml

EICC/GeSI (2008): Social and Environmental Responsibility in Metals Supply to the Electronic Industry.

EICC/GeSI: Extractives. http://www.eicc.info/documents/EICC-GeSI_ConflictMineral_ Overview_30May2011FINAL.pdf,. http://www.eicc.info/documents/Extractives2013Goals.pdf

Electronic Industry Citizenship Initiative: Code of Conduct. http://www.eicc.info/eicc_code.shtml

FinnWatch (2007): Connecting components, dividing communities. makeitfair.org/.../Connecting Components-Dividing-Communities.../view FME: Grondstoffenschaarste. http://www.fme.nl/content.jsp?objectid=36471 Friends of the Earth: Mining for smartphones: the true cost of tin. www.foe.co.uk/sites/default/files/ downloads/tin_mining.pdf

http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2028490&download=yes http://somo.nl/publications-nl/Publication_3727-nl http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=82007NED&D1=6&D2=1-2,6-7&D3=5-6&D4 =a&D5=l&HDR=T&STB=G1,G2,G3,G4&VW=T http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/TOPICS/EXTSOCIALDEVELOPMENT/0,,contentMDK:224 63823~pagePK:148956~piPK:216618~theSitePK:244363,00.html

http://wwf.panda.org/what_we_do/where_we_work/amazon/problems/other_threats/amazon_mining/ http://www.gaiafoundation.org/sites/default/files/documents/Pandorasboxlowres.pdf

http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=41398#.U0JZjqh_u5I

https://www.milieudefensie.nl/publicaties/rapporten/mining-matters/view https://www.milieudefensie.nl/publicaties/rapporten/mining-matters-update-januari-2010/view MakeITfair (2012): From Congo with (no) blood.

Philips and ASML: Closing the Materials Loop. www.philips.com/about/sustainability/.../closingthematerialsloop.page?CachedSimilar,. http://www.asml.nl/asml/show.do?lang=EN&ctx=45818&dfp_fragment=valuechain_5 Philips: Conflict minerals. http://www.philips.com/about/company/businesses/suppliers/conflict_minerals.

page

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014

ELEKTRONICA

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • •

Responsibility to Respect

• • EEIC: Supply chain transparency. http://www.eicc.info/initiatives02.shtml

EICC/GeSI: Extractives. http://www.eicc.info/documents/EICC-GeSI_ConflictMineral_Overview_30May2011FINAL.pdf,. http://www.eicc.info/documents/Extractives2013Goals.pdf

Electronic Industry Citizenship Initiative: Code of Conduct. http://www.eicc.info/eicc_code.shtml

FME: Grondstoffenschaarste. http://www.fme.nl/content.jsp?objectid=36471 http://wwf.panda.org/what_we_do/where_we_work/amazon/problems/other_threats/amazon_mining/ https://www.milieudefensie.nl/publicaties/rapporten/mining-matters-update-januari-2010/view Philips and ASML: Closing the Materials Loop. www.philips.com/about/sustainability/.../closingthematerialsloop.page?CachedSimilar,. http://www.asml.nl/asml/show.do?lang=EN&ctx=45818&dfp_fragment=valuechain_5

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014

ELEKTRONICA

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Corruptie Impact/Betrokkenheid

• ASML Code of Conduct. http://www.asml.nl/doclib/corpgov/principles/asml_20111223_Code_of_ Conduct_2011.pdf

• • • • • • Neways Business Ethics Policy. http://www.neways.nl/data/documents/Ethiek%20beleid%20januari%20 2012%20EN.pdf

OECD: Bribery Dutch companies. http://www.oecd.org/investment/anti-bribery/netherlandsmustsignifican tlystepupitsforeignbriberyenforcementsaysoecd.htm

Philips General Business Principles. http://www.philips.com/shared/assets/Investor_relations/pdf/ businessprinciples/GeneralBusinessPrinciples.pdf

Reuters (2014): Philips in ontwikkelingslanden. http://www.reuters.com/article/2014/01/28/us-philips results-idUSBREA0R08M20140128 Transparency International (2014). http://www.transparency.org/topic/detail/health Transparency International (2014). http://www.transparency.org/topic/detail/public_procurement

Responsibility to Respect

• • • ASML Code of Conduct. http://www.asml.nl/doclib/corpgov/principles/asml_20111223_Code_of_ Conduct_2011.pdf

Neways Business Ethics Policy. http://www.neways.nl/data/documents/Ethiek%20beleid%20januari%20 2012%20EN.pdf

Philips General Business Principles. http://www.philips.com/shared/assets/Investor_relations/pdf/ businessprinciples/GeneralBusinessPrinciples.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014

ENERGIE

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014

ENERGIE

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Milieu risico

• • • • • • • • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• http://bettercoal.org/ • • • • • • • • • • • • • http://epz.nl/kernenergie/radioactiviteit/radioactief-afval/opslag-radioactief-afval http://pollution.unibuc.ro/?substance=9 http://somo.nl/publications-nl/Publication_3737-nl http://somo.nl/publications-nl/Publication_3766-nl http://somo.nl/publications-nl/Publication_3971-nl http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=70946NED&D1=a&D2=a&D3=l&VW=T http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=70947NED&D1=a&D2=a&D3=12-14&VW=T http://www.abcolombia.org.uk/downloads/Giving_it_Away_mining_report_ABColombia.pdf

http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0019-Inzet-energiedragers-en-bruto elektriciteitsproductie.html?i=6-38 http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0121-Emissies-naar-lucht-door-de energievoorziening.html?i=6-122 http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0125-Radioactieve-stoffen%3A-emissies door-Nederlandse-kerncentrales.html?i=6-122 http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0183-Verzuring-en-grootschalige luchtverontreiniging%3A-emissies.html?i=5-70 http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0517-Duurzame-elektriciteit.html?i=9-53 http://www.covra.nl/over-covra http://www.ecn.nl/docs/library/report/2007/b07015_samenvatting.pdf

http://www.energie-nederland.nl/over-energie-nederland/ http://www.energie-nederland.nl/wp-content/uploads/docs/030511-Positie-Energie-Nederland-inzake verplicht-aandeel-duurzaam.pdf

http://www.energie-nederland.nl/wp-content/uploads/docs/E11002.pdf

http://www.europadecentraal.nl/services/wet-en-regelgeving/kernafval-wet-en-regelgeving/ http://www.greenpeace.nl/Global/nederland/report/2010/5/de-wereld-achter-kolenstroom.pdf

http://www.greenpeace.nl/press/Persberichten-2011/Import-houtpellets-voor-biomassa-vernietigt Canadese-bossen/ http://www.greenpeace.org/international/en/campaigns/climate-change/coal/Mining-impacts/ http://www.infomil.nl/onderwerpen/integrale/handboek-eu/lucht-industriele/grote/uitvoering-effecten/ http://www.iwgia.org/publications/search-pubs?publication_id=595 http://www.milieucentraal.nl/themas/bronnen-van-energie/kernenergie http://www.paxvoorvrede.nl/actueel/nieuwsberichten/mvo-convenant-tussen-minister-en energiebedrijven-laat-slachtoffers-bloedkolen-in-de-steek http://www.pbl.nl/publicaties/2010/Zure-regen.-Een-analyse-van-dertig-jaar-Nederlandse verzuringsproblematiek

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

ENERGIE

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • • • • • • • • • • http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2009/05/07/sectorakkoord-energie 2008-2020-convenant-tussen-rijksoverheid-en-energiebranches-in-het-kader-van-het-werkprogramma schoon-en-zuinig.html

http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2008/06/26/overheid-en-energiesector-sluiten-convenant-over uitstoot-so2.html

http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2013/12/23/minister-ploumen-over-steenkolen-convenant-stap-in-de goede-richting.html

http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/energie/documenten-en-publicaties/convenanten/2013/09/06/ energieakkoord-voor-duurzame-groei.html

http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/energie/meer-hernieuwbare-energie http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/kernenergie/kernenergie-in-nederland http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/kernenergie/kernenergie-in-nederland/covra http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/kernenergie/kernenergie-in-nederland/kerncentrale-borssele http://www.rivm.nl/dsresource?type=pdf&disposition=inline&objectid=rivmp:201157&versionid=&subob jectname= http://www.trouw.nl/tr/nl/4332/Groen/article/detail/3504292/2013/09/05/Hoogleraren-Stop-opstoken goed-hout.dhtml

http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2664/Nieuws/article/detail/3466780/2013/06/28/Herkomst-van-biomassa voor-groene-stroom-vaak-onduidelijk.dhtml

http://www.worldcoal.org/coal-the-environment/coal-mining-the-environment/ https://nucleairnederland.nl/radioactief-afval https://www.cordaid.org/media/publications/DUTCH_COAL_DIALOGUE_FINAL_RAPPORT_2013.pdf

https://www.cordaid.org/nl/blogs/Paul_van_den_Berg/mvo-de-kolenketen-twee-stappen-vooruit-een-stap achteruit/ https://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/syr/en/mains3-4.html

www.greenpeace.nl/press/Persberichten-2011/Import-houtpellets-voor-biomassa-vernietigt-Canadese bossen/ www.probos.nl/images/pdf/rapporten/Rap2013_Duurzaam_geproduceerd_hout_op_de_ Nederlandsemarkt_in_2011.pdf

Responsibility to Respect

• • • • • • • • • http://bettercoal.org/ http://epz.nl/kernenergie/radioactiviteit/radioactief-afval/opslag-radioactief-afval http://somo.nl/publications-nl/Publication_3737-nl http://somo.nl/publications-nl/Publication_3971-nl http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0121-Emissies-naar-lucht-door-de energievoorziening.html?i=6-122 http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0125-Radioactieve-stoffen%3A-emissies door-Nederlandse-kerncentrales.html?i=6-122 http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0183-Verzuring-en-grootschalige luchtverontreiniging%3A-emissies.html?i=5-70 http://www.covra.nl/over-covra http://www.ecn.nl/docs/library/report/2007/b07015_samenvatting.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

ENERGIE

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • http://www.energie-nederland.nl/over-energie-nederland/ http://www.energie-nederland.nl/wp-content/uploads/docs/030511-Positie-Energie-Nederland-inzake verplicht-aandeel-duurzaam.pdf

http://www.energie-nederland.nl/wp-content/uploads/docs/E11002.pdf

http://www.europadecentraal.nl/services/wet-en-regelgeving/kernafval-wet-en-regelgeving/ http://www.greenpeace.nl/press/Persberichten-2011/Import-houtpellets-voor-biomassa-vernietigt Canadese-bossen/ http://www.infomil.nl/onderwerpen/integrale/handboek-eu/lucht-industriele/grote/uitvoering-effecten/ http://www.paxvoorvrede.nl/actueel/nieuwsberichten/mvo-convenant-tussen-minister-en energiebedrijven-laat-slachtoffers-bloedkolen-in-de-steek http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2009/05/07/sectorakkoord-energie 2008-2020-convenant-tussen-rijksoverheid-en-energiebranches-in-het-kader-van-het-werkprogramma schoon-en-zuinig.html

http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2008/06/26/overheid-en-energiesector-sluiten-convenant-over uitstoot-so2.html

http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2013/12/23/minister-ploumen-over-steenkolen-convenant-stap-in-de goede-richting.html

http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/energie/documenten-en-publicaties/convenanten/2013/09/06/ energieakkoord-voor-duurzame-groei.html

http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/energie/meer-hernieuwbare-energie http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/kernenergie/kernenergie-in-nederland http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/kernenergie/kernenergie-in-nederland/covra http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/kernenergie/kernenergie-in-nederland/kerncentrale-borssele http://www.trouw.nl/tr/nl/4332/Groen/article/detail/3504292/2013/09/05/Hoogleraren-Stop-opstoken goed-hout.dhtml

https://nucleairnederland.nl/radioactief-afval https://www.cordaid.org/media/publications/DUTCH_COAL_DIALOGUE_FINAL_RAPPORT_2013.pdf

https://www.cordaid.org/nl/blogs/Paul_van_den_Berg/mvo-de-kolenketen-twee-stappen-vooruit-een-stap achteruit/ www.probos.nl/images/pdf/rapporten/Rap2013_Duurzaam_geproduceerd_hout_op_de_ Nederlandsemarkt_in_2011.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

ENERGIE

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Arbeid

• • • • • • • • • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• • • • • • • • • • • • • • • http://bettercoal.org/ http://in.mobile.reuters.com/article/worldNews/idINIndia-52109020101011 http://jaarverslag2012.eneco.nl/voortgang/onze-prestaties-in-2012/vakmanschap/veiligheid http://occmed.oxfordjournals.org/content/54/5/283.full.pdf

http://socialhotspot.org/user-portal-2/single-issue-risk-maps/labor-rights/ http://somo.nl/publications-nl/Publication_3737-nl http://somo.nl/publications-nl/Publication_3766-nl http://somo.nl/publications-nl/Publication_3971-nl http://usatoday30.usatoday.com/news/world/2007-03-19-russia-mine_N.htm?csp=34 http://www.dol.gov/ilab/reports/child-labor/colombia.htm

http://www.eneco.com/nl/financieel/kerncijfers/ http://www.essent.nl/content/Images/99430_12-7436%20Notitie%20Herkomst%20Kolen%20 Nederlandse%20Elektriciteitscentrales.pdf

http://www.essent.nl/content/overessent/het_bedrijf/profiel/index.html

http://www.fnvmondiaal.nl/wereld_van_fnv_mondiaal/Vakbondsrechten_overzicht/1146678 http://www.greenpeace.nl/Global/nederland/report/2010/5/de-wereld-achter-kolenstroom.pdf

http://www.ilo.org/global/industries-and-sectors/mining/lang--en/index.htm

http://www.ilo.org/ipec/areas/Miningandquarrying/lang--en/index.htm

http://www.ilo.org/safework/areasofwork/hazardous-work/WCMS_124598/lang--en/index.htm

http://www.inspectieszw.nl/images/achtergronden%20dodelijke%20en%20ernstige%20 arbeidsongevallen%20(op%20basis%20van%20in%202007%20afgesloten%20ongevalsonderzoeken)_ tcm335-312357.pdf

http://www.inspectieszw.nl/Images/Feitenoverzicht-van-Tankschepen-Onderhoudsstops-Afbouw Glazenwassers-Veiligheid-Interne-logistiek-en-Energie-Voorjaar-2011_tcm335-312229.pdf

http://www.iwgia.org/publications/search-pubs?publication_id=595 http://www.multiwatch.ch/cm_data/100505_danwatch_cerrejon.pdf

http://www.mvoverslagessent.nl/mvo-verslag/a1088_HSE-ontwikkelingen-in-2012 http://www.mvoverslagessent.nl/mvo-verslag/S_1024_SpeerpuntenMVObeleid201212/a1025_ Speerpunt-gezonde-en-veilig-werkomgeving-HSE http://www.nuon.com/duurzaamheid/duurzame-financiele-prestaties/ http://www.paxvoorvrede.nl/actueel/nieuwsberichten/mvo-convenant-tussen-minister-en energiebedrijven-laat-slachtoffers-bloedkolen-in-de-steek http://www.pwc.com/en_UA/ua/press-room/assets/pwc_mine_2006.pdf

http://www.reuters.com/article/2009/05/28/idUS192843+28-May-2009+PRN20090528 http://www.reuters.com/article/2010/05/12/us-russia-mine-idUSTRE64B0TS20100512 http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2013/12/23/minister-ploumen-over-steenkolen-convenant-stap-in-de goede-richting.html

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

ENERGIE

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • http://www.sourcewatch.org/index.php?title=Colombia_and_coal http://www.trouw.nl/tr/nl/4496/Buitenland/article/detail/3512364/2013/09/19/Misstanden-in-kolenmijnen van-Colombia-verergeren.dhtml

http://www.trouw.nl/tr/nl/5009/Archief/archief/article/detail/3512268/2013/09/19/De-mijn-die-een moordkuil-werd.dhtml

http://www.vattenfall.com/nl/welcome-to-vattenfall/file/Health-saftey_NL.pdf_22803777.pdf

https://www.cordaid.org/media/publications/DUTCH_COAL_DIALOGUE_FINAL_RAPPORT_2013.pdf

• • •

Responsibility to Respect

• • • • • • • • • • • • http://bettercoal.org/ http://jaarverslag2012.eneco.nl/voortgang/onze-prestaties-in-2012/vakmanschap/veiligheid http://somo.nl/publications-nl/Publication_3737-nl http://somo.nl/publications-nl/Publication_3971-nl http://www.inspectieszw.nl/images/achtergronden%20dodelijke%20en%20ernstige%20 arbeidsongevallen%20(op%20basis%20van%20in%202007%20afgesloten%20ongevalsonderzoeken)_ tcm335-312357.pdf

http://www.inspectieszw.nl/Images/Feitenoverzicht-van-Tankschepen-Onderhoudsstops-Afbouw Glazenwassers-Veiligheid-Interne-logistiek-en-Energie-Voorjaar-2011_tcm335-312229.pdf

http://www.mvoverslagessent.nl/mvo-verslag/a1088_HSE-ontwikkelingen-in-2012 http://www.mvoverslagessent.nl/mvo-verslag/S_1024_SpeerpuntenMVObeleid201212/a1025_ Speerpunt-gezonde-en-veilig-werkomgeving-HSE http://www.nuon.com/duurzaamheid/duurzame-financiele-prestaties/ http://www.paxvoorvrede.nl/actueel/nieuwsberichten/mvo-convenant-tussen-minister-en energiebedrijven-laat-slachtoffers-bloedkolen-in-de-steek http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2013/12/23/minister-ploumen-over-steenkolen-convenant-stap-in-de goede-richting.html

http://www.vattenfall.com/nl/welcome-to-vattenfall/file/Health-saftey_NL.pdf_22803777.pdf

https://www.cordaid.org/media/publications/DUTCH_COAL_DIALOGUE_FINAL_RAPPORT_2013.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

ENERGIE

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Mensenrechten

• • • • • • • • • • • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• • • • • • • • • • • • http://awsassets.panda.org/downloads/critical_materials_report___jan_2014_low_res__final_.pdf

http://bettercoal.org/ http://ec.europa.eu/enterprise/policies/raw-materials/critical/index_en.htm

http://ec.europa.eu/enterprise/policies/raw-materials/files/docs/report-b_en.pdf

http://ec.europa.eu/research/industrial_technologies/pdf/us-eu-workshop-on-rare-earth-elements-report_ en.pdf

http://epz.nl/kernenergie/hoe-werkt-de-kerncentrale/de-brandstof/de-oorsprong-van-epzs-uranium http://epz.nl/kernenergie/onze-kerncentrale/de-splijtstof/soorten-splijtstof http://issuu.com/iwgia/docs/coal_mining_in_kemerovo_oblast__briefing_note_ sept/2?e=1486722/3525009 http://newsoffice.mit.edu/2012/rare-earth-alternative-energy-0409 http://somo.nl/publications-nl/Publication_3737-nl http://somo.nl/publications-nl/Publication_3766-nl http://somo.nl/publications-nl/Publication_3971-nl http://www.aardgas-in-nederland.nl/de-toekomst-van-aardgas/aardgasreserves-en-verbruik/ http://www.aardgas-in-nederland.nl/nederland-aardgasland/aardgas-in-de-nederlandse-energievoorziening/ http://www.abcolombia.org.uk/downloads/Giving_it_Away_mining_report_ABColombia.pdf

http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0019-Inzet-energiedragers-en-bruto elektriciteitsproductie.html?i=6-38 http://www.ecn.nl/docs/library/report/2007/b07015_samenvatting.pdf

http://www.energie-nederland.nl/wp-content/uploads/docs/030511-Positie-Energie-Nederland-inzake verplicht-aandeel-duurzaam.pdf

http://www.fnvmondiaal.nl/wereld_van_fnv_mondiaal/Vakbondsrechten_overzicht/1146678 http://www.fta-eu-latinamerica.org/wp-content/uploads/2011/08/Analysis-of-mining_TP2-1.pdf

http://www.greenpeace.nl/Global/nederland/report/2010/5/de-wereld-achter-kolenstroom.pdf

http://www.iwgia.org/publications/search-pubs?publication_id=595 http://www.multiwatch.ch/cm_data/100505_danwatch_cerrejon.pdf

http://www.paxvoorvrede.nl/actueel/nieuwsberichten/mvo-convenant-tussen-minister-en energiebedrijven-laat-slachtoffers-bloedkolen-in-de-steek http://www.peacebrigades.org/fileadmin/user_files/projects/colombia/files/colomPBIa/111203_mining_in_ colombia_web.pdf

http://www.peoplesworld.org/colombia-blood-on-the-coal/ http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2013/12/23/minister-ploumen-over-steenkolen-convenant-stap-in-de goede-richting.html

http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/gaswinning-en-infrastructuur/gasexploratie-en-productie/ groningenveld http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/kernenergie/kernenergie-in-nederland/kerncentrale-borssele

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

ENERGIE

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • http://www.rvo.nl/sites/default/files/Zeldzame%20aardmetalen%20Amerika%20en%20Canada.pdf

http://www.theguardian.com/sustainable-business/cerrejon-mine-colombia-human-rights http://www.visionair.nl/wetenschap/rapport-hernieuwbare-energie-leidt-tot-schaarste-metalen/ http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2664/Nieuws/article/detail/3606789/2014/03/04/Nederlandse energiecentrales-draaien-nog-op-bloedkolen.dhtml

https://www.cordaid.org/media/publications/DUTCH_COAL_DIALOGUE_FINAL_RAPPORT_2013.pdf

https://www.cordaid.org/nl/blogs/Paul_van_den_Berg/mvo-de-kolenketen-twee-stappen-vooruit-een-stap achteruit/ https://www.cordaid.org/nl/projecten/coal-mining-and-human-rights-in-la-guajira/110628/ https://www.ecn.nl/newsletter/dutch/2013/september/materiaalschaarste-een-bedreiging-voor-duurzame energie/ www.probos.nl/images/pdf/rapporten/Rap2013_Duurzaam_geproduceerd_hout_op_de_ Nederlandsemarkt_in_2011.pdf

• • • • •

Responsibility to Respect

• • • • • • • • • http://bettercoal.org/ http://ec.europa.eu/enterprise/policies/raw-materials/critical/index_en.htm

http://ec.europa.eu/enterprise/policies/raw-materials/files/docs/report-b_en.pdf

http://ec.europa.eu/research/industrial_technologies/pdf/us-eu-workshop-on-rare-earth-elements-report_ en.pdf

http://epz.nl/kernenergie/hoe-werkt-de-kerncentrale/de-brandstof/de-oorsprong-van-epzs-uranium http://epz.nl/kernenergie/onze-kerncentrale/de-splijtstof/soorten-splijtstof http://somo.nl/publications-nl/Publication_3737-nl http://somo.nl/publications-nl/Publication_3971-nl http://www.energie-nederland.nl/wp-content/uploads/docs/030511-Positie-Energie-Nederland-inzake verplicht-aandeel-duurzaam.pdf

http://www.paxvoorvrede.nl/actueel/nieuwsberichten/mvo-convenant-tussen-minister-en energiebedrijven-laat-slachtoffers-bloedkolen-in-de-steek http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2013/12/23/minister-ploumen-over-steenkolen-convenant-stap-in-de goede-richting.html

https://www.cordaid.org/media/publications/DUTCH_COAL_DIALOGUE_FINAL_RAPPORT_2013.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

ENERGIE

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Corruptie

• • • • • • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• http://bankwatch.org/sites/default/files/EBRD-coal-corruption.pdf

• http://issuu.com/iwgia/docs/coal_mining_in_kemerovo_oblast__briefing_note_ sept/2?e=1486722/3525009 http://nos.nl/artikel/587358-schikking-bedrijf-na-corruptie.html

http://pulitzercenter.org/reporting/colombia-mining-industry-cardenas-energy-challenges http://siteresources.worldbank.org/INTENERGY2/Resources/WBelectricitysourcebookpub.pdf

http://www.eneco.com/nl/~/media/cor/pdf/organisatie/enecogedragscode.ashx

http://www.fta-eu-latinamerica.org/wp-content/uploads/2011/08/Analysis-of-mining_TP2-1.pdf

http://www.ftm.nl/exclusive/trend-corrupte-gedeputeerden-provincie-noord-holland/ http://www.greenpeace.nl/Global/nederland/report/2010/5/de-wereld-achter-kolenstroom.pdf

http://www.multiwatch.ch/cm_data/100505_danwatch_cerrejon.pdf

http://www.mvoverslagessent.nl/FbContent.ashx/downloads/RWE_Gedragscode.pdf

http://www.themoscowtimes.com/news/article/russia-arrests-corrupt-coal-officials/287456.html

http://www.trust.org/item/20100723152500-6unv7/ https://www.nuon.com/Global/Nederlands/Corporate_governance/Beheer/code_of%20_conduct_nl.pdf

Responsibility to Respect

• • • http://www.eneco.com/nl/~/media/cor/pdf/organisatie/enecogedragscode.ashx

http://www.mvoverslagessent.nl/FbContent.ashx/downloads/RWE_Gedragscode.pdf

https://www.nuon.com/Global/Nederlands/Corporate_governance/Beheer/code_of%20_conduct_nl.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

FINANCIËLE SECTOR

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014

FINANCIËLE SECTOR

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Milieu risico

• • • • • • • • • • • • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• ABP Beursgenoteerde beleggingen 31-12-13. http://www.abp.nl/images/01.0021.14.1%20WTK%20 aandelenNL_tcm160-167534.PDF

• • • • • • • Beleidsbrief Dierenwelzijn, Dijksma, 2013 Duurzaamheidsverslagen Rabobank, ING, ABP, PFZW Eerlijke bankwijzer (2013): Praktijkonderzoek: Nederlandse bankgroepen en veetransport. http://www.

eerlijkebankwijzer.nl/media/28159/praktijkonderzoek_veetransport_eb_rapport_130709.pdf

Eerlijke bankwijzer. http://www.eerlijkebankwijzer.nl/overzicht-scores/ Eerlijke bankwijzer: Policy brief: MVO en transparantie in de Financiële Sector Energieakkoord. http://www.banken.nl/nieuws/1388/banken-en-overheid-ondertekenen-green-deal,. http://www.pensioenfederatie.nl/actueel/nieuws/Pages/Pensioenfederatie_steunt_Energieakkoord_656.

aspx Farmland principles. www.unpri.org/.../the-principles-for-responsible-investment-in-farmland/ Friends of the Earth (2013): Commodity Crimes. http://www.foeeurope.org/sites/default/files/press_ releases/commodity_crimes_nov13.pdf

http://edepot.wur.nl/117351 http://www.boerderij.nl/Home/Nieuws/2012/12/CBS-Aantal-koeien-neemt-weer-toe-1133063W/ http://www.pve.nl/pve?waxtrapp=thbFsHsuOnbPTEcBbB&context=gfMsHsuOnbPTEA http://www.wakkerdier.nl/vee-industrie/koeien http://www.wakkerdier.nl/vee-industrie/varkens https://www.milieudefensie.nl/publicaties/rapporten/mining-matters/view ING (2013): Water: het nieuwe CO2. http://www.ing.nl/Images/Water_het_nieuwe_CO2_tcm7-134002.

pdf?id=20130417112721 ING exclusion policies. http://www.ingcb.com/about-ing-cb/environmental-and-social-risk-policies IPPC (2013). https://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/syr/en/mains3-4.html

Jaarverslagen Rabobank, ING, ABP, PFZW Klimaatverandering scores. http://www.eerlijkebankwijzer.nl/overzicht-scores/ KPMG analyse van de top 10 Nederlandse pensioensfondsenmarkt (bronnen: DNB statistieken, jaarverslagen van pensioensfondsen) McKinsey/2030 Water Resources Group (2009): Charting Our Water Future. http://www.mckinsey.com/ client_service/sustainability/latest_thinking/charting_our_water_future Natuur en Milieu (2013): http://www.natuurenmilieu.nl/media/518136/beleggingen_pensioenfondsen_in_ duurzame_energie_n_m_130502.pdf

Nederlandse bankensector. http://www.banken.nl/bankensector/bankensector-nederland PFZW Transparantielijst (In)directe beleggingen in beursgenoteerde aandelen en (In)directe private beleggingen per 31-12-2013. http://www.pfzw.nl/over-ons/beleggingen/paginas/overzicht-beleggingen.

aspx PFZW, beleggingen real assets. http://app.pfzw.nl/transparantielijsten/Beleggingsmandaten.

asp?Sorteer=05&Zoekveld=

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

FINANCIËLE SECTOR

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • • Policy brief: MVO en transparantie in de Financiële Sector Position papers agrarische grondstoffen ABP en PFZW. http://www.abp.nl/images/10.0065.12.2-positionpaper_tcm160-139990.pdf,. https://www.pfzw.nl/Documents/Over-ons/beleggen-in-agrarische-grondstoffen.pdf

Position papers Rabobank, ABP, PFZW. https://www.rabobank.com/en/images/Livestock%20farming%20sector%20position%20paper.pdf,. https://www.pfzw.nl/...ons/beleggen-in-agrarische-grondstoffen.pdf, www.abp.nl/.../10.0065.12.2-positionpaper_tcm160-139990.pdf

Rabobank: dierenwelzijn. https://www.rabobank.com/en/images/Animal_welfare.pdf

Sector en exclusion policies ING. http://www.ingcb.com/about-ing-cb/environmental-and-social-risk policies Sustainable farming Rabobank. https://www.rabobank.com/en/products_services/business_clients/rabofarm.html https://www.rabobank.com/en/images/Livestock%20farming%20sector%20position%20paper.pdf

Top 100 beleggingen ABP. http://www.abp.nl/en/about-abp/investments/investment-policy-accountability.

asp Trade and commodity finance Rabobank and ING. https://www.rabobank.com/en/products_services/business_clients/corporate_banking/trade_and_ commodity_finance/index.html,. http://www.ingcb.com/products-services/finance-your-business/commodity-and-export-financ VBDO Profiles 2012: ABP and PFZW. http://www.vbdo.nl/files/download/1184/VBDO%20Profile%20 2012_Pensioenfonds%20Zorg%20en%20Welzijn.pdf

Verantwoord beleggen verslagen ABP, PFZW • • •

Responsibility to Respect

• • • • • • • Duurzaamheidsverslagen Rabobank, ING, ABP, PFZW Eerlijke bankwijzer. http://www.eerlijkebankwijzer.nl/overzicht-scores/ Energieakkoord. http://www.banken.nl/nieuws/1388/banken-en-overheid-ondertekenen-green-deal,.

http://www.pensioenfederatie.nl/actueel/nieuws/Pages/Pensioenfederatie_steunt_Energieakkoord_656.

aspx Farmland principles. www.unpri.org/.../the-principles-for-responsible-investment-in-farmland/ ING (2013): Water: het nieuwe CO2. http://www.ing.nl/Images/Water_het_nieuwe_CO2_tcm7-134002.

pdf?id=20130417112721 ING exclusion policies. http://www.ingcb.com/about-ing-cb/environmental-and-social-risk-policies Jaarverslagen Rabobank, ING, ABP, PFZW Natuur en Milieu (2013): http://www.natuurenmilieu.nl/media/518136/beleggingen_pensioenfondsen_in_ duurzame_energie_n_m_130502.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

FINANCIËLE SECTOR

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • Rabobank: dierenwelzijn. https://www.rabobank.com/en/images/Animal_welfare.pdf

https://www.rabobank.com/en/images/Livestock%20farming%20sector%20position%20paper.pdf

VBDO Profiles 2012: ABP and PFZW. http://www.vbdo.nl/files/download/1184/VBDO%20Profile%20 2012_Pensioenfonds%20Zorg%20en%20Welzijn.pdf

VBDO profiles ABP, PFZW (2012). www.vbdo.nl/.../VBDO%20Profile%202012_ Pensioenfonds%20 Zorg%20en%20Welzijn.pdf

Verantwoord beleggen verslagen ABP, PFZW

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

FINANCIËLE SECTOR

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Arbeid Impact/Betrokkenheid

• • • • ABP Beursgenoteerde beleggingen 31-12-13. http://www.abp.nl/ images/01.0021.14.1%20WTK%20aandelenNL_tcm160-167534.PDF

• Duurzaamheidsverslagen Rabobank, ING, ABP, PFZW • Eerlijke bankwijzer. http://www.eerlijkebankwijzer.nl/overzicht-scores/ • • Eerlijke bankwijzer: Policy brief: MVO en transparantie in de Financiële Sector Good Electronics (2009). Reset. Corporate social responsibility in the global electronics supply chain. http:// somo.nl/publications-en/Publication_3248 • • • • http://www.un.org/en/globalissues/briefingpapers/childlabour/ http://www.unglobalcompact.org/docs/issues_doc/human_rights/Human_Rights_Working_Group/Arc_of_ Human_Rights_Priorities.pdf

http://www.veiligheid.nl/cijfers/arbeidsongevallen-in-de-landbouw http://www.veiligheid.nl/csi/veiligheidnl.nsf/0/832BCC0162FFF17DC1257C5C003CF443/$file/ Cijfersfactsheet%20Landbouw%202006-2010.pdf

• • • • • • • • • • • • Human rights policy Rabobank and ING. https://www.rabobank.com/en/images/Human%20Rights%20Policy.pdf, www.ingforsomethingbetter.com/humanrights/ ILO (2010): Women in labour markets. http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_emp/---emp_elm/-- trends/documents/publication/wcms_123835.pdf

ILO (2012). http://www.ilo.org/global/about-the-ilo/newsroom/news/WCMS_193200/lang--it/index.htm

ILO (2013): Global Wage report. http://www.ilo.org/global/about-the-ilo/newsroom/news/WCMS_192901/ lang--en/index.htm

ILO (2014). http://www.ilo.org/global/industries-and-sectors/agriculture-plantations-other-rural-sectors/ lang--en/index.htm

ILO: Child labour in agriculture. http://www.ilo.org/ipec/areas/Agriculture/lang--en/index.htm

ING and textile. http://www.fibre2fashion.com/news/textile-news/newsdetails.aspx?news_id=114196 International Trade Union Confederation (2013): Countries at risk. http://www.ituc-csi.org/IMG/pdf/ survey_ra_2013_eng_final.pdf

Jaarverslagen Rabobank, ING, ABP, PFZW KPMG analyse van de top 10 Nederlandse pensioensfondsenmarkt (bronnen: DNB statistieken, jaarverslagen van pensioensfondsen) Nederlandse bankensector. http://www.banken.nl/bankensector/bankensector-nederland PFZW Transparantielijst (In)directe beleggingen in beursgenoteerde aandelen en (In)directe private beleggingen per 31-12-2013. http://www.pfzw.nl/over-ons/beleggingen/paginas/overzicht-beleggingen.

aspx Plan van aanpak verduurzaming Nederlandse textiel-en kledingsector 1.0 (http://www.rndweb.nl/websites/ rnd/docs/2013_06_20__Plan_van_aanpak_verduurzaming_Nederlandse_textiel-_en_kledingsector_1.0_

met_cover.pdf

Rabobank and textile. https://www.rabobank.com/en/group/sustainability/Ethics_and_Dialogue/ financing_a_clothing_store.html

Sector policy ING. http://www.ingcb.com/about-ing-cb/environmental-and-social-risk-policies

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

FINANCIËLE SECTOR

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • Top 100 beleggingen ABP. http://www.abp.nl/en/about-abp/investments/investment-policy-accountability.

asp Trade and commodity finance Rabobank and ING. https://www.rabobank.com/en/products_services/business_clients/corporate_banking/trade_and_ commodity_finance/index.html,. http://www.ingcb.com/products-services/finance-your-business/commodity-and-export-financ UN (2010). http://unstats.un.org/unsd/demographic/products/Worldswomen/WW2010Report_by%20 chapterBW/Work_BW.pdf

VBDO Profiles 2012: ABP and PFZW. http://www.vbdo.nl/files/download/1184/VBDO%20Profile%202012_Pensioenfonds%20Zorg%20 en%20Welzijn.pdf, www.vbdo.nl/files/download/.../VBDO%20Profile%202012_ABP.pdf

www.paxvoorvrede.nl/media/.../brief-eb-voor-ao-imvo-sept-def_0.pdf

Responsibility to Respect

• • • • • Duurzaamheids- en jaarverslagen Rabobank, ING, ABP, PFZW Eerlijke bankwijzer. http://www.eerlijkebankwijzer.nl/overzicht-scores/ Human rights policy Rabobank and ING. https://www.rabobank.com/en/images/Human%20Rights%20Policy.pdf, www.ingforsomethingbetter.com/humanrights/ Sector policy ING. http://www.ingcb.com/about-ing-cb/environmental-and-social-risk-policies VBDO Profiles 2012: ABP and PFZW. http://www.vbdo.nl/files/download/1184/VBDO%20Profile%202012_Pensioenfonds%20Zorg%20 en%20Welzijn.pdf, www.vbdo.nl/files/download/.../VBDO%20Profile%202012_ABP.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

FINANCIËLE SECTOR

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Mensenrechten Impact/Betrokkenheid

• • • • • • • • • ABP Beursgenoteerde beleggingen 31-12-13 • ABP Responsible Investment report 2012. http://www.abp.nl/images/ABP%20Responsible%20 Investment%202012_tcm160-160580.pdf

• Eerlijke bankwijzer. http://www.eerlijkebankwijzer.nl/overzicht-scores/ • • Exclusion policies controversial weapons Friends of the Earth (2012): Farming money. http://www.foeeurope.org/sites/default/files/publications/ Farming_money_FoEE_Jan2012.pdf

• • • Friends of the Earth (2013) http://commodityplatform.org/wp/wp-content/uploads/2008/12/dsc-factsheet-3-land-conflicts-final december-2008.pdf

http://farmlandgrab.org/post/view/22066-landroof-maleisie-gesponsord-door-nederlandse-banken-en pensioenfondsen http://nieuwsuur.nl/onderwerp/557768-landroof-gefinancierd-met-nederlands-geld.html

http://www.abp.nl/en/about-abp/investments/esg-policy.asp

http://www.efinancialnews.com/story/2013-01-07/dutch-fund-sells-out-tobacco-walmart http://www.foe.co.uk/sites/default/files/downloads/losingground.pdf

http://www.ingforsomethingbetter.com/updates/ing-does-not-finance-or-invest-in-controversial-weapons http://www.ipe.com/abp-divests-from-walmart-petrochina-over-violation-of-un-principles/43571.fullarticle

• https://www.pfzw.nl/about-us/Investments/Paginas/Exclusion-of-companies-and-government-bonds.aspx

https://www.rabobank.com/en/images/Rabobank%20Group%20Armaments%20industry%20policy%20 with%20explanatory%20notes.pdf

Human rights policy Rabobank and ING. https://www.rabobank.com/en/images/Human%20Rights%20Policy.pdf, • • • • • • www.ingforsomethingbetter.com/humanrights/ Human Rights Watch, Extractives and Textile. http://www.hrw.org/by-issue/publications/686?date_filter%5Bvalue%5D%5Byear%5D=,. http://www.hrw.org/news/2013/04/25/bangladesh-tragedy-shows-urgency-worker-protections Jaarverslagen ING, Rabobank KPMG analyse van de top 10 Nederlandse pensioensfondsenmarkt (bronnen: DNB statistieken, jaarverslagen van pensioensfondsen) Nederlandse bankensector. http://www.banken.nl/bankensector/bankensector-nederland PFZW Transparantielijst (In)directe beleggingen in beursgenoteerde aandelen en (In)directe private beleggingen per 31-12-2013 Top 100 beleggingen ABP. http://www.abp.nl/en/about-abp/investments/investment-policy-accountability.

asp

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

FINANCIËLE SECTOR

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • Trade and commodity finance Rabobank and ING. https://www.rabobank.com/en/products_services/business_clients/corporate_banking/trade_and_ commodity_finance/index.html,. http://www.ingcb.com/products-services/finance-your-business/commodity-and-export-financ VBDO Profiles 2012: ABP and PFZW. http://www.vbdo.nl/files/download/1184/VBDO%20Profile%202012_Pensioenfonds%20Zorg%20 en%20Welzijn.pdf, www.vbdo.nl/files/download/.../VBDO%20Profile%202012_ABP.pdf

• • • •

Responsibility to Respect

• • • • • • ABP Responsible Investment report 2012. http://www.abp.nl/images/ABP%20Responsible%20 Investment%202012_tcm160-160580.pdf

Eerlijke bankwijzer. http://www.eerlijkebankwijzer.nl/overzicht-scores/ Exclusion policies controversial weapons: https://www.rabobank.com/en/images/Rabobank%20Group%20Armaments%20industry%20policy%20 with%20explanatory%20notes.pdf,. http://www.abp.nl/en/about-abp/investments/esg-policy.asp,. http://www.ingforsomethingbetter.co

Friends of the Earth (2012): Farming money. http://www.foeeurope.org/sites/default/files/publications/ Farming_money_FoEE_Jan2012.pdf

http://farmlandgrab.org/post/view/22066-landroof-maleisie-gesponsord-door-nederlandse-banken-en pensioenfondsen http://nieuwsuur.nl/onderwerp/557768-landroof-gefinancierd-met-nederlands-geld.html

http://www.efinancialnews.com/story/2013-01-07/dutch-fund-sells-out-tobacco-walmart http://www.ipe.com/abp-divests-from-walmart-petrochina-over-violation-of-un-principles/43571.fullarticle

Human rights policy Rabobank and ING. https://www.rabobank.com/en/images/Human%20Rights%20Policy.pdf, www.ingforsomethingbetter.com/humanrights/ VBDO Profiles 2012: ABP and PFZW. http://www.vbdo.nl/files/download/1184/VBDO%20Profile%202012_Pensioenfonds%20Zorg%20 en%20Welzijn.pdf, www.vbdo.nl/files/download/.../VBDO%20Profile%202012_ABP.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

FINANCIËLE SECTOR

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Corruptie

• • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• ABP Beursgenoteerde beleggingen 31-12-13 • • • • • • • • • • Corruption Apple and Gazprom. http://www.elsevier.nl/Tech/nieuws/2014/2/Tot-622-miljoen-euro-boete-voor-Apple-wegens prijsafspraken-1455480W/,. http://www.economist.com/news/business/21573975-worlds-biggest-gas-producer-ailing-it-should-be broken-up-russia Duurzaamheidsverslagen Rabobank, ING, Verantwoord beleggen verslagen ABP, PFZW Eerlijke bankwijzer. http://www.eerlijkebankwijzer.nl/overzicht-scores/ Eerlijke bankwijzer: Policy brief: MVO en transparantie in de Financiële Sector http://www.fess-global.org/files/OilandGas.pdf

http://www.ihrb.org/pdf/eu-sector-guidance/EC-Guides/O&G/EC-Guide_O&G-04_Part-2.pdf

https://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2009/wp09267.pdf

Jaarverslagen ING, Rabobank, ABP PFZW Transparantielijst (In)directe beleggingen in beursgenoteerde aandelen en (In)directe private beleggingen per 31-12-2013 Rabobank anti-corruption statement. https://www.rabobank.com/en/images/Anti_corruption_statement_ Rabobank.pdf

Rabobank Code of Conduct. https://www.rabobank.com/en/images/Code_of_Conduct_Rabobank_Group_ tcm43-37320.pdf

Rabobank Libor schandaal. http://www.reuters.com/article/2013/10/29/us-rabobank-libor idUSBRE99S0L520131029 Transparency International (2011): Bribe payers index. http://bpi.transparency.org/bpi2011/results/ Transparency International (2013): Corruption Perception Index. http://cpi.transparency.org/cpi2013/ results/,. http://www.transparency.org/topic/detail/oil_and_gas U.S. Treasury Department Announces $619 Million Settlement with ING Bank, N.V. http://www.treasury.

gov/press-center/press-releases/Pages/tg1612.aspx

VBDO Profiles 2012: ABP and PFZW. http://www.vbdo.nl/files/download/1184/VBDO%20Profile%202012_Pensioenfonds%20Zorg%20 en%20Welzijn.pdf, www.vbdo.nl/files/download/.../VBDO%20Profile%202012_ABP.pdf

www.eauc.org.uk/file_uploads/oilgas.pdf?

www.paxvoorvrede.nl/media/.../brief-eb-voor-ao-imvo-sept-def_0.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

FINANCIËLE SECTOR

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Responsibility to Respect

• • • • • • Duurzaamheidsverslagen Rabobank, ING Eerlijke bankwijzer. http://www.eerlijkebankwijzer.nl/overzicht-scores/ Rabobank anti-corruption statement. https://www.rabobank.com/en/images/Anti_corruption_statement_ Rabobank.pdf

Rabobank Code of Conduct. https://www.rabobank.com/en/images/Code_of_Conduct_Rabobank_Group_ tcm43-37320.pdf

VBDO Profiles 2012: ABP and PFZW. http://www.vbdo.nl/files/download/1184/VBDO%20Profile%202012_Pensioenfonds%20Zorg%20 en%20Welzijn.pdf, www.vbdo.nl/files/download/.../VBDO%20Profile%202012_ABP.pdf

Verantwoord beleggen verslagen ABP, PFZW

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

GROOTHANDEL

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014

GROOTHANDEL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Milieu risico

• • • • • • • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• Advies Gezondheidsraad risico’s gewasbeschermingsmiddelen voor omwonenden, 2014 • ASML and Neways in China. • • • • • • • • • • http://www.asml.com/asml/show.do?lang=EN&ctx=1828&rid=7703,. http://www.neways.nl/Content.aspx?sid=5&cid=211&mid=0&ctl=&mnu=608 CBS Statline (2009) Milieurekeningen watergebruik. http://statline.cbs.nl/StatWeb/selection/?VW=T&DM =SLNL&PA=81398NED&D1=0-1,4&D2=5-25&D3=2-6&HDR=T,G2&STB=G1 CBS Statline (2013) Emissies naar water type lozing, bedrijfstak industrie. http://statline.cbs.nl/StatWeb/pu blication/?DM=SLNL&PA=81353NED&D1=0-1,4-5,7,11-12,15,20-21,24,26&D2=a&D3=0,17&D4=l&HDR =G3,G1&STB=T,G2&VW=T CBS: In-en-uitvoer (77- elektrische apparaten, 76- Toestellen voor telecommunicatie). http://www.cbs.nl/ NR/rdonlyres/958EEDD5-1F83-46EC-9F98-5E3CB8217992/0/2012BranchebeschrijvingGroothandelart.pdf

CE Delft (2010) Milieuanalyses Papier en Karton. http://www.ce.nl/publicatie/milieuanalyses_papier_en_ karton/1078 FAO (2011) FAOSTAT Forestry database 2011: Global Forest Products Facts and Figures.

FAO (2012) State of the World’s Forests 2012. http://www.fao.org/docrep/016/i3010e/i3010e00.htm

FOREST EUROPE, UNECE & FAO (2011) State of Europe’s Forests 2011. http://www.foresteurope.org/ full_SoEF http://assets.wnf.nl/downloads/erratum_sojarapport_feb14.pdf

http://bam.eu/csr/sustainability-reports http://commodityplatform.org/wp/wp-content/uploads/2012/12/soja-barometer-2012_nl.pdf

http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=37221&D1=0&D2=a&D3=l&VW=T http://wwf.panda.org/what_we_do/footprint/agriculture/soy/soyreport/ http://www.asml.nl/asml/show.do?lang=EN&ctx=50049&dfp_fragment=environment_1 http://www.bouwendnederland.nl/data/sitemanagement/media/Onderdeel%20Feiten%20en%20cijfers/ Infrastructuur/Feiten%20en%20cijfers%20Luchtemissie%20en%20de%20bouwsector%20v3.pdf

http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/70FA5D44-0001-413E-AB7E-E4B9CBF125F6/0/2013monitorduurzameag rogrondstoffen.pdf

http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/958EEDD5-1F83-46EC-9F98-5E3CB8217992/0/2012Branchebeschrijving Groothandelart.pdf

http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/B8951D00-079A-4583-8324-3DD2CF7A0D2D/0/2013nulmetinggroenegr oeiart.pdf

http://www.cementenbeton.nl/duurzaam-bouwen-artikel-menu http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0011-Biologische-landbouw.html?i=11-61 http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0548-Belasting-van-het-milieu-door gewasbeschermingsmiddelen.html?i=11-116 http://www.cookson-drijfhout.nl/ http://www.duravermeer.nl/over_ons/publicaties/jaarverslagen/duravermeer_ duurzaamheidsverslag_2012.pdf

http://www.duurzamenatuursteen.nl/nl/page/home

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

GROOTHANDEL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • http://www.ecomare.nl/ecomare-encyclopedie/mens-en-milieu/lozen-en-storten/baggerspecie/ http://www.ecomare.nl/ecomare-encyclopedie/mens-en-milieu/lozen-en-storten/baggerspecie/ baggerdepots/ http://www.eicc.info/eicc_code.shtml

http://www.fgz.nl/pages/619/Maatschappelijk-Verantwoord-Ondernemen-hoort-erbij.html

http://www.fgz.nl/websites/fgz/files/Edelmetaal/Artikel%20Solidaridad%20EM5-2013.pdf

http://www.fiar.nl/component/option,com_frontpage/Itemid,1/ http://www.fme.nl/Beleidsthema_s/Milieu_Energie_Duurzaam_Ondernemen/Content/Duurzaamheid http://www.heijmans.nl/storage/23985d11bebb9a901f1bac0b8339fbba4ddc0035/files/Heijmans Duurzaamheidsverslag2012.pdf

http://www.hibin.nl/bestanden/fotos/Koninklijke%20Hibin%20en%20duurzaamheid%20-%20beleidsdoc.

pdf http://www.hibin.nl/duurzaamheidsscan.php?id=71&hgr=3&sgr=36 http://www.hibin.nl/thema.php?id=68&hgr=3&sgr=36&thema=duurzaamheid http://www.iadc-dredging.com/ul/cms/fck-uploaded/documents/PDF%20Facts%20About/facts-about ecosystem-services-and-dredging.pdf

http://www.idhsustainabletrade.com/natural-stone http://www.ilo.org/oshenc/part-xii/pharmaceutical-industry/item/385-pharmaceutical-industry http://www.ing.nl/Images/EBZ-energiezuinige-groothandel-kan-het-verschil-maken_tcm7-140382.

pdf?id=20130808100759 http://www.ing.nl/Images/EBZ-energiezuinige-groothandel-kan-het-verschil-maken_tcm7-140382.

pdf?id=20130808100759http://www.nvg.nl/downloads/cms//NVG_Rapport_DuurzaamVoorraad_def_ web2.pdf

http://www.kvgo.nl/wp-content/uploads/2012/12/2012_12_mvo_brochure_K03-40917557-MVO.pdf

http://www.lto.nl/media/default.aspx/emma/org/10823947/LTO+factcheck+-+versie+6+-+7-1-2013.pdf

http://www.mvonederland.nl/dossier/2/211/dossier_description/3961 http://www.mvonederland.nl/mvo-netwerken/mvo-netwerk-beton http://www.mvonederland.nl/sites/default/files/factsheet_mensenrechten_en_edelmetalen.pdf

http://www.neprom.nl/Downloads/overeenkomsten/C-150-Intentieverklaring-Bosbeheer.pdf

http://www.nev.nl/pages/publicaties/eb/nummers/2013/73-4/136-143.pdf

http://www.nidera.nl/default.aspx?partId=372&CID=522 http://www.nvg.nl/ambities-van-het-nvg http://www.nvg.nl/downloads/cms//NVG_Rapport_DuurzaamVoorraad_def_web2.pdf

http://www.nvg.nl/leden/ledenoverzicht http://www.papierenkarton.nl/keten/groothandel http://www.papierenkarton.nl/uploads/2010%20vakblad%20december.pdf

http://www.philips.nl/about/sustainability/ourenvironmentalapproach/index.page

http://www.probos.nl/images/pdf/rapporten/Rap2013_Duurzaam_geproduceerd_hout_op_de_ Nederlandsemarkt_in_2011.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

GROOTHANDEL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • http://www.rabobank.nl/images/groothandel_hout_en_bouwmaterialen_maart2012_2936080.pdf

http://www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-en-publicaties/brochures/2013/11/11/berichten buitenland-jaargang-39-nummer-10-oktober-2013-special-agro-commodities-graan-en-soja/berichten buitenland-jaargang-39-nummer-10-oktober-2013-special-agro-commodi http://www.rivm.nl/rvs/Stoffen_producten/Gewasbeschermingsmiddelen http://www.rndweb.nl/websites/rnd/docs/2013_06_20__Plan_van_aanpak_verduurzaming_Nederlandse_ textiel-_en_kledingsector_1.0_met_cover.pdf

http://www.staalfederatie.nl/home http://www.tft-forests.org/product-groups/pages/?p=6281 http://www.trouw.nl/tr/nl/4332/Groen/article/detail/3593796/2014/02/10/Alleen-nog-duurzame-soja-is stap-te-ver-voor-vleesindustrie.dhtml

http://www.trouw.nl/tr/nl/6700/Wetenschap/article/detail/2850381/2011/08/15/Mismaakte-vissen-door afvalwater-uit-de-farmaceutische-industrie.dhtml

http://www.verenigingpapiergroothandel.nl/ http://www.vlga.nl/over-vlga http://www.vvnh.nl/bewust_met_hout http://www.wdrg.fi/wp-content/uploads/2011/12/09-CA_Waters-StrickmanPorkka.pdf

http://www.wnf.nl/nl/wat_wnf_doet/thema_s/bossen/ontbossing/sojateelt/ https://www.google.nl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=3&cad=rja&uact=8&ved=0CD8QFj AC&url=https%3A%2F%2Fzoek.officielebekendmakingen.nl%2Fstcrt-2012-16777.

odt&ei=HVdGU66rAYjBO9P_gbgE&usg=AFQjCNHZ1sYkSL6i39JAWvG9ZxyKMZQ5gQ&bvm=bv.64507

335,d.ZWU

https://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/syr/en/mains3-4.html

PBL (2012) De Nederlandse Voetafdruk op de wereld. http://www.pbl.nl/sites/default/files/cms/ publicaties/PBL_2012_De_Nederlandse_voetafdruk_500411002_0.pdf

Philips in China. http://www.newscenter.philips.com/pwc_nc/main/shared/assets/Downloadablefile/ Philips-in-Asia-Country-Backgrounders-download(3)-4029-1660.pdf

Probos (2011) Kerngegevens Bos en Hout in Nederland. november 2011, Stichting Probos, Wageningen. http://www.probos.nl/images/pdf/artikelen/Otar2013_4_p17_18.pdf

Probos (2013) Duurzaam geproduceerd hout op de Nederlandse markt in 2011. http://www.probos.nl/ images/pdf/rapporten/Rap2013_Duurzaam_geproduceerd_hout_op_de_Nederlandsemarkt_in_2011.pdf

Rijksoverheid (2013) Criteria voor duurzaam inkopen van Papier versie 2.0. http://www.pianoo.nl/sites/ default/files/documents/gerelateerd/criteriadocument_papier_v2_juli_2013.pdf

strategiedocument over de logistieke functie van de groothandel in Nederland in 2020 (http://www.nvg.nl/ downloads/cms//TNO%20Strategievorming%20logistiek%20definitief.pdf) VNP (2013) Water belangrijk voor papier- en kartonindustrie. http://vnp.nl/papier-karton/themas/water/ WWF: http://awsassets.panda.org/downloads/impact_long.pdf

• • •

Responsibility to Respect

• • http://www.asml.nl/asml/show.do?lang=EN&ctx=50049&dfp_fragment=environment_1 http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/70FA5D44-0001-413E-AB7E-E4B9CBF125F6/0/2013monitorduurzameag rogrondstoffen.pdf

http://www.cementenbeton.nl/duurzaam-bouwen-artikel-menu http://www.cookson-drijfhout.nl/ http://www.duurzamenatuursteen.nl/nl/page/home

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

GROOTHANDEL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • http://www.eicc.info/eicc_code.shtml

http://www.fgz.nl/pages/619/Maatschappelijk-Verantwoord-Ondernemen-hoort-erbij.html

http://www.fiar.nl/component/option,com_frontpage/Itemid,1/ http://www.fme.nl/Beleidsthema_s/Milieu_Energie_Duurzaam_Ondernemen/Content/Duurzaamheid http://www.hibin.nl/bestanden/fotos/Koninklijke%20Hibin%20en%20duurzaamheid%20-%20beleidsdoc.

pdf http://www.hibin.nl/duurzaamheidsscan.php?id=71&hgr=3&sgr=36 http://www.hibin.nl/thema.php?id=68&hgr=3&sgr=36&thema=duurzaamheid http://www.idhsustainabletrade.com/natural-stone http://www.ing.nl/Images/EBZ-energiezuinige-groothandel-kan-het-verschil-maken_tcm7-140382.

pdf?id=20130808100759 http://www.kvgo.nl/wp-content/uploads/2012/12/2012_12_mvo_brochure_K03-40917557-MVO.pdf

http://www.mvonederland.nl/mvo-netwerken/mvo-netwerk-beton http://www.neprom.nl/Downloads/overeenkomsten/C-150-Intentieverklaring-Bosbeheer.pdf

http://www.nidera.nl/default.aspx?partId=372&CID=522 http://www.nvg.nl/ambities-van-het-nvg http://www.nvg.nl/downloads/cms//NVG_Rapport_DuurzaamVoorraad_def_web2.pdf

http://www.nvg.nl/leden/ledenoverzicht http://www.papierenkarton.nl/keten/groothandel http://www.papierenkarton.nl/uploads/2010%20vakblad%20december.pdf

http://www.pharmasite.nl/nieuws_binnenlands.asp

http://www.philips.nl/about/sustainability/ourenvironmentalapproach/index.page

http://www.rabobank.nl/images/groothandel_hout_en_bouwmaterialen_maart2012_2936080.pdf

http://www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-en-publicaties/brochures/2013/11/11/berichten buitenland-jaargang-39-nummer-10-oktober-2013-special-agro-commodities-graan-en-soja/berichten buitenland-jaargang-39-nummer-10-oktober-2013-special-agro-commodi http://www.rndweb.nl/websites/rnd/docs/2013_06_20__Plan_van_aanpak_verduurzaming_Nederlandse_ textiel-_en_kledingsector_1.0_met_cover.pdf

http://www.staalfederatie.nl/home http://www.tft-forests.org/product-groups/pages/?p=6281 http://www.verenigingpapiergroothandel.nl/ http://www.vlga.nl/over-vlga http://www.vvnh.nl/bewust_met_hout https://www.google.nl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=3&cad=rja&uact=8&ved=0CD8QFj AC&url=https%3A%2F%2Fzoek.officielebekendmakingen.nl%2Fstcrt-2012-16777.

odt&ei=HVdGU66rAYjBO9P_gbgE&usg=AFQjCNHZ1sYkSL6i39JAWvG9ZxyKMZQ5gQ&bvm=bv.645073

35,d.ZWU

strategiedocument over de logistieke functie van de groothandel in Nederland in 2020 (http://www.nvg.nl/ downloads/cms//TNO%20Strategievorming%20logistiek%20definitief.pdf)

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

GROOTHANDEL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Arbeid

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• • • • • C&A: http://www.c-and-a.com/uk/en/corporate/fileadmin/templates/master/img/fashion_updates/ International_Press_Releases/C-and-A_Action_Plan_related_to_Zero_Discharge_of_Hazardous_ Chemicals.pdf,. http://www.c-and-a.com/uk/en/corporate/fileadmin/mediathek/uk FAO: http://faostat.fao.org/ FinnWatch (2007): Connecting components, dividing communities.

ftp://ftp.fao.org/docrep/fao/005/y4311e/y4311e00.pdf

Good Electronics (2009). Reset. Corporate social responsibility in the global electronics supply chain. http:// somo.nl/publications-en/Publication_3248 Greenpeace: http://www.greenpeace.org/eastasia/campaigns/toxics/science/eleven-flagship-hazardous chemicals/ http://commodityplatform.org/wp/wp-content/uploads/2008/12/dsc-factsheet-2-modern-slavery-final december-2008.pdf

http://docs.minszw.nl/pdf/75/2006/75_2006_6_15180.pdf

http://humanityunited.org/pdfs/Modern_Slavery_in_the_Palm_Oil_Industry.pdf

http://makeitfair.org/en/the-facts/news/child-labour-and-human-rights-abuses-behind-the http://siteresources.worldbank.org/INTGENAGRLIVSOUBOOK/Resources/CompleteBook.pdf

http://somo.nl/publications-nl/Publication_1671-nl http://somo.nl/publications-nl/Publication_2459-nl http://somo.nl/publications-nl/Publication_3592-nl http://vnp.nl/wp-content/uploads/2013/07/Jaarverslag-2012.pdf

http://wwf.panda.org/about_our_earth/about_forests/deforestation/forest_conversion_agriculture/soy_ deforestation_social/ http://www.beijersbergen.com/milieubeleid.php

http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/70FA5D44-0001-413E-AB7E-E4B9CBF125F6/0/2013monitorduurzameag rogrondstoffen.pdf

http://www.databankarbo.nl/pdf/pr-ai-papier-karton.pdf

http://www.eicc.info/eicc_code.shtml

http://www.fao.org/docrep/013/am307e/am307e00.pdf

http://www.fao.org/fileadmin/templates/mafap/documents/technical_notes/MOZAMBIQUE/ MOZAMBIQUE_Technical_Note_COTTON_EN_Oct2012.pdf

http://www.fao-ilo.org/fao-ilo-child/en http://www.fgz.nl/pages/619/Maatschappelijk-Verantwoord-Ondernemen-hoort-erbij.html

http://www.fgz.nl/websites/fgz/files/Edelmetaal/Artikel%20Solidaridad%20EM5-2013.pdf

http://www.fiar.nl/component/option,com_frontpage/Itemid,1/ http://www.fidh.org/en/americas/brazil/How-much-are-human-rights-worth-in-9662 http://www.fme.nl/Beleidsthema_s/Milieu_Energie_Duurzaam_Ondernemen/Content/Duurzaamheid http://www.foe.co.uk/sites/default/files/downloads/losingground.pdf

http://www.hibin.nl/thema.php?id=68&hgr=3&sgr=36&thema=duurzaamheid http://www.icmm.com/document/716 http://www.idhsustainabletrade.com/electronics-program

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

GROOTHANDEL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • http://www.idhsustainabletrade.com/natural-stone http://www.idhsustainabletrade.com/natuursteen-sustainability http://www.ilo.org/global/industries-and-sectors/agriculture-plantations-other-rural-sectors/lang--en/index.

htm http://www.ilo.org/ipec/areas/Agriculture/lang--en/index.htm

http://www.ilo.org/ipec/areas/Agriculture/WCMS_172416/lang--en/index.htm

http://www.ilo.org/ipecinfo/product/viewProduct.do?productId=6444 http://www.ilo.org/oshenc/part-ix/metals-chemical-properties-and-toxicity/item/136 iron?tmpl=component&print=1 http://www.ilo.org/public//english/standards/ipec/themes/cocoa/download/2005_02_cl_cocoa.pdf

http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/@ed_emp/documents/publication/wcms_158989.pdf

http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---dgreports/---dcomm/---publ/documents/publication/ wcms_155428.pdf

http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_dialogue/---sector/documents/publication/wcms_160880.

pdf http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_norm/---declaration/documents/publication/wcms_decl_ fs_47_en.pdf

http://www.indianet.nl/pb060925.html

http://www.inspectieszw.nl/Images/Factsheet%20Kartoflex_tcm335-334278.pdf

http://www.kvgo.nl/dienstverlening/duurzaamheid/ http://www.mvonederland.nl/content/praktijkvoorbeelden/rmp-grafmonumenten-schone grafmonumenten http://www.mvonederland.nl/dossier/2/17/dossier_description/2951 http://www.mvonederland.nl/dossier/2/17/dossier_description/2987 http://www.mvonederland.nl/dossier/2/83/dossier_description/1913 http://www.mvonederland.nl/sites/default/files/factsheet_mensenrechten_en_edelmetalen.pdf

http://www.mvonederland.nl/sites/default/files/factsheet_mensenrechten_en_staal.pdf

http://www.nidera.nl/default.aspx?partId=372&CID=522 http://www.picea.nl/?q=Milieu http://www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-en-publicaties/brochures/2013/11/11/berichten buitenland-jaargang-39-nummer-10-oktober-2013-special-agro-commodities-graan-en-soja/berichten buitenland-jaargang-39-nummer-10-oktober-2013-special-agro-commodi http://www.rndweb.nl/websites/rnd/docs/2013_06_20__Plan_van_aanpak_verduurzaming_Nederlandse_ textiel-_en_kledingsector_1.0_met_cover.pdf

http://www.solidaridad.nl/node/2125 http://www.un.org/womenwatch/feature/trade/Trade-Agriculture-Food-Security-and-Gender-Equality.html

http://www.weijs-natuursteen.nl/ https://www.google.nl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=3&cad=rja&uact=8&ved=0CD8QFj AC&url=https%3A%2F%2Fzoek.officielebekendmakingen.nl%2Fstcrt-2012-16777.

odt&ei=HVdGU66rAYjBO9P_gbgE&usg=AFQjCNHZ1sYkSL6i39JAWvG9ZxyKMZQ5gQ&bvm=bv.645073

35,d.ZWU

https://www.milieudefensie.nl/publicaties/rapporten/verborgen-onrecht.-rapport-over-de-impact-op-milieu en-mensenrechten-door-uitbreiding-van-palmolieplantages-in-indonesie/view ILO: http://www.ilo.org/oshenc/part-i/nervous-system/item/289-chemical-neurotoxic-agents

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

GROOTHANDEL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • International Labour Organisation (2012): The global impact of e-waste: Addressing the challenge. http:// www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_dialogue/---sector/documents/publication/wcms_196105.pdf

makeitfair.org/.../Connecting-Components-Dividing-Communities.../view Mancini F, Van Bruggen AH, Jiggins JL, Ambatipudi AC, Murphy H. Acute pesticide poisoning among female and male cotton growers in India. Int J Occup Environ Health 2005 Plan van aanpak verduurzaming Nederlandse textiel-en kledingsector 1.0 (http://www.rndweb.nl/websites/ rnd/docs/2013_06_20__Plan_van_aanpak_verduurzaming_Nederlandse_textiel-_en_kledingsector_1.0_

met_cover.pdf

SEI: http://r4d.dfid.gov.uk/PDF/Outputs/Water/R8161-Diseases.pdf

http://www.unctad.info/en/Infocomm/Agricultural_Products/Cotton/Market/ www.solidaridad.nl/files/brief_juwelier.doc?

ZDHC: http://www.roadmaptozero.com/programme-documents.php

• • • • • • • • • • • •

Responsibility to Respect

• • • • • http://www.beijersbergen.com/milieubeleid.php

http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/70FA5D44-0001-413E-AB7E-E4B9CBF125F6/0/2013monitorduurzameag rogrondstoffen.pdf

http://www.eicc.info/eicc_code.shtml

http://www.fgz.nl/pages/619/Maatschappelijk-Verantwoord-Ondernemen-hoort-erbij.html

http://www.fiar.nl/component/option,com_frontpage/Itemid,1/ http://www.fme.nl/Beleidsthema_s/Milieu_Energie_Duurzaam_Ondernemen/Content/Duurzaamheid http://www.hibin.nl/thema.php?id=68&hgr=3&sgr=36&thema=duurzaamheid http://www.idhsustainabletrade.com/electronics-program http://www.indianet.nl/pb060925.html

http://www.kvgo.nl/dienstverlening/duurzaamheid/ http://www.mvonederland.nl/content/praktijkvoorbeelden/rmp-grafmonumenten-schone grafmonumenten http://www.nidera.nl/default.aspx?partId=372&CID=522 http://www.picea.nl/?q=Milieu http://www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-en-publicaties/brochures/2013/11/11/berichten buitenland-jaargang-39-nummer-10-oktober-2013-special-agro-commodities-graan-en-soja/berichten buitenland-jaargang-39-nummer-10-oktober-2013-special-agro-commodi http://www.rndweb.nl/websites/rnd/docs/2013_06_20__Plan_van_aanpak_verduurzaming_Nederlandse_ textiel-_en_kledingsector_1.0_met_cover.pdf

http://www.weijs-natuursteen.nl/ https://www.google.nl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=3&cad=rja&uact=8&ved=0CD8QFj AC&url=https%3A%2F%2Fzoek.officielebekendmakingen.nl%2Fstcrt-2012-16777.

odt&ei=HVdGU66rAYjBO9P_gbgE&usg=AFQjCNHZ1sYkSL6i39JAWvG9ZxyKMZQ5gQ&bvm=bv.645073

35,d.ZWU

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

GROOTHANDEL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Mensenrechten

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• • • • EEA Technical Report (2010): Pharmaceuticals in the environment.

http://assets.wnf.nl/downloads/erratum_sojarapport_feb14.pdf

http://commodityplatform.org/wp/wp-content/uploads/2008/12/dsc-factsheet-3-land-conflicts-final december-2008.pdf

http://commodityplatform.org/wp/wp-content/uploads/2012/07/idh-responsible-soy-2012-kpmg.pdf

http://commodityplatform.org/wp/wp-content/uploads/2012/12/soja-barometer-2012_nl.pdf

http://somo.nl/publications-nl/Publication_1671-nl http://somo.nl/publications-nl/Publication_2811-nl http://somo.nl/publications-nl/Publication_3727-nl/ http://web.mit.edu/12.000/www/m2016/finalwebsite/problems/mining.html

http://wwf.panda.org/about_our_earth/about_freshwater/freshwater_problems/thirsty_crops/cotton/ http://wwf.panda.org/what_we_do/footprint/agriculture/soy/impacts/social/ http://wwf.panda.org/what_we_do/footprint/agriculture/soy/soyreport/ http://www.amnesty.nl/nieuwsportaal/nieuws/banken-doen-te-weinig-tegen-landroof http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/70FA5D44-0001-413E-AB7E-E4B9CBF125F6/0/2013monitorduurzameag rogrondstoffen.pdf

http://www.ce.nl/publicatie/milieu-impact_van_betongebruik_in_de_nederlandse_bouw/1374 http://www.cementenbeton.nl/duurzaam-bouwen-artikel-menu http://www.duurzamenatuursteen.nl/nl/page/home http://www.eicc.info/eicc_code.shtml

http://www.fgz.nl/pages/619/Maatschappelijk-Verantwoord-Ondernemen-hoort-erbij.html

http://www.fiar.nl/component/option,com_frontpage/Itemid,1/ http://www.fme.nl/Beleidsthema_s/Milieu_Energie_Duurzaam_Ondernemen/Content/Duurzaamheid http://www.foe.co.uk/sites/default/files/downloads/losingground.pdf

http://www.globalwitness.org/sites/default/files/library/Congo’s%20minerals%20trade%20in%20 the%20balance%20low%20res.pdf

http://www.hibin.nl/bestanden/fotos/Koninklijke%20Hibin%20en%20duurzaamheid%20-%20 beleidsdoc.pdf

http://www.hibin.nl/duurzaamheidsscan.php?id=71&hgr=3&sgr=36 http://www.hibin.nl/thema.php?id=68&hgr=3&sgr=36&thema=duurzaamheid http://www.hrw.org/sites/default/files/reports/drc0505_0.pdf

http://www.hrw.org/sites/default/files/reports/tanzania0813_ForUpload_0.pdf

http://www.idhsustainabletrade.com/electronics-program http://www.idhsustainabletrade.com/natural-stone http://www.idhsustainabletrade.com/natuursteen-sustainability

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

GROOTHANDEL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • http://www.ilo.org/oshenc/part-ix/metals-chemical-properties-and-toxicity/item/136 iron?tmpl=component&print=1 http://www.ilo.org/oshenc/part-xii/pharmaceutical-industry/item/385-pharmaceutical-industry http://www.mvonederland.nl/content/bedrijfstak-beschrijving/delfstoffenwinning http://www.mvonederland.nl/dossier/2/17/dossier_description/2951 http://www.mvonederland.nl/dossier/2/18/dossier_description/4427 http://www.mvonederland.nl/dossier/2/63/dossier_description/3145 http://www.mvonederland.nl/dossier/2/66/dossier_description/6229 http://www.mvonederland.nl/mvo-netwerken/mvo-netwerk-beton http://www.mvonederland.nl/sites/default/files/factsheet_mensenrechten_en_edelmetalen.pdf

http://www.neprom.nl/Downloads/overeenkomsten/C-150-Intentieverklaring-Bosbeheer.pdf

http://www.nidera.nl/default.aspx?partId=372&CID=522 http://www.oecd.org/industry/ind/45145459.pdf

http://www.rabobank.nl/images/groothandel_hout_en_bouwmaterialen_maart2012_2936080.pdf

http://www.rediff.com/business/report/indian-companies-involved-in-ethiopia-land-grab/20130214.htm

http://www.staalfederatie.nl/home http://www.state.gov/documents/organization/204319.pdf

http://www.survivalinternational.nl/nieuws/8758 http://www.taskforceduurzamepalmolie.nl/Duurzamepalmolie/tabid/2276/language/en-US/Default.aspx

http://www.tft-forests.org/product-groups/pages/?p=6281 http://www.trouw.nl/tr/nl/4332/Groen/article/detail/3593796/2014/02/10/Alleen-nog-duurzame-soja-is stap-te-ver-voor-vleesindustrie.dhtml

http://www.trouw.nl/tr/nl/4504/Economie/article/detail/3519636/2013/10/02/Multinationals-pakken landroof-niet-aan.dhtml

http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=39986#.U0Kac6h_u5I

http://www.vvnh.nl/bewust_met_hout http://www.wegwijzerduurzaambouwen.be/pdf/174.pdf

http://www.wnf.nl/nl/wat_wnf_doet/thema_s/bossen/ontbossing/sojateelt/ http://www.worldsteel.org/dms/internetDocumentList/bookshop/Word-Steel-in-Figures-2013/document/ World%20Steel%20in%20Figures%202013.pdf

https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2111.html

https://www.google.nl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=3&cad=rja&uact=8&ved=0CD8QFj AC&url=https%3A%2F%2Fzoek.officielebekendmakingen.nl%2Fstcrt-2012-16777.

odt&ei=HVdGU66rAYjBO9P_gbgE&usg=AFQjCNHZ1sYkSL6i39JAWvG9ZxyKMZQ5gQ&bvm=bv.645073

35,d.ZWU

https://www.kpmg.com/BE/en/IssuesAndInsights/ArticlesPublications/Documents/roadmap-responsible soy-v2.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

GROOTHANDEL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • https://www.milieudefensie.nl/biomassa/landroof https://www.milieudefensie.nl/publicaties/rapporten/mining-matters/view PBL (2013), De Nederlandse voetafdruk op de wereld PBL, (2013), Verduurzaming van internationale handelsketens • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Responsibility to Respect

• http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/70FA5D44-0001-413E-AB7E-E4B9CBF125F6/0/2013monitorduurzameag rogrondstoffen.pdf

http://www.cementenbeton.nl/duurzaam-bouwen-artikel-menu http://www.duurzamenatuursteen.nl/nl/page/home http://www.eicc.info/eicc_code.shtml

http://www.fgz.nl/pages/619/Maatschappelijk-Verantwoord-Ondernemen-hoort-erbij.html

http://www.fiar.nl/component/option,com_frontpage/Itemid,1/ http://www.fme.nl/Beleidsthema_s/Milieu_Energie_Duurzaam_Ondernemen/Content/Duurzaamheid http://www.hibin.nl/bestanden/fotos/Koninklijke%20Hibin%20en%20duurzaamheid%20-%20beleidsdoc.

pdf http://www.hibin.nl/duurzaamheidsscan.php?id=71&hgr=3&sgr=36 http://www.hibin.nl/thema.php?id=68&hgr=3&sgr=36&thema=duurzaamheid http://www.idhsustainabletrade.com/electronics-program http://www.idhsustainabletrade.com/natural-stone http://www.mvonederland.nl/mvo-netwerken/mvo-netwerk-beton http://www.neprom.nl/Downloads/overeenkomsten/C-150-Intentieverklaring-Bosbeheer.pdf

http://www.nidera.nl/default.aspx?partId=372&CID=522 http://www.rabobank.nl/images/groothandel_hout_en_bouwmaterialen_maart2012_2936080.pdf

http://www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-en-publicaties/brochures/2013/11/11/berichten buitenland-jaargang-39-nummer-10-oktober-2013-special-agro-commodities-graan-en-soja/berichten buitenland-jaargang-39-nummer-10-oktober-2013-special-agro-commodi http://www.staalfederatie.nl/home http://www.tft-forests.org/product-groups/pages/?p=6281 http://www.vvnh.nl/bewust_met_hout https://www.google.nl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=3&cad=rja&uact=8&ved=0CD8QFj AC&url=https%3A%2F%2Fzoek.officielebekendmakingen.nl%2Fstcrt-2012-16777.

odt&ei=HVdGU66rAYjBO9P_gbgE&usg=AFQjCNHZ1sYkSL6i39JAWvG9ZxyKMZQ5gQ&bvm=bv.645073

35,d.ZWU

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

GROOTHANDEL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Corruptie

• • • •

Impact/Betrokkenheid

• http://vnp.nl/papier-karton/themas/bosbeheer/ • • • • • • • • • • http://www.cmi.no/publications/file/4704-certified-integrity.pdf

http://www.duurzaambedrijfsleven.nl/47940/hoe-duurzaam-is-duurzame-palmolie/ http://www.eco-business.com/news/rspo-road-ahead-palm-oil/ http://www.inkoopduurzaamhout.nl/pdf/Infoblad%20illegaal%20hout.pdf

http://www.mvonederland.nl/dossier/2/211/dossier_description/6632 http://www.theamericanconsumer.org/wp-content/uploads/2012/12/Comparing-Certification-Standards.

pdf http://www.unep.org/pdf/RRAlogging_english_scr.pdf

http://www.vvnh.nl/legaliteit http://www.vvnh.nl/system/files/BRAZILIE.pdf

Probos (2011) Duurzaam bosbeheer en legaliteit. http://www.inkoopduurzaamhout.nl/pdf/Infoblad%20 illegaal%20hout.pdf

Probos (2013) Duurzaam geproduceerd hout op de Nederlandse markt in 2011. http://www.probos.nl/ images/pdf/rapporten/Rap2013_Duurzaam_geproduceerd_hout_op_de_Nederlandsemarkt_in_2011.pdf

The American Consumer Institute Center for Citizen Research (2012) Comparing Forest Certification Standards in the U.S. http://www.theamericanconsumer.org/wp-content/uploads/2012/12/Comparing Certification-Standards.pdf

U4 Anti-Corruption Resource Centre (2013) Certified integrity? Forest certification and anti-corruption. http://www.cmi.no/publications/file/4704-certified-integrity.pdf

UNEP, Interpol (2012) Green Carbon, Black Trade: Illegal Logging, Tax Fraud and Laundering in the Worlds Tropical Forests. http://www.unep.org/pdf/RRAlogging_english_scr.pdf

Responsibility to Respect

• • • • • • http://vnp.nl/papier-karton/themas/bosbeheer/ http://www.duurzaambedrijfsleven.nl/47940/hoe-duurzaam-is-duurzame-palmolie/ http://www.eco-business.com/news/rspo-road-ahead-palm-oil/ http://www.mvonederland.nl/dossier/2/211/dossier_description/6632 http://www.vvnh.nl/legaliteit http://www.vvnh.nl/system/files/BRAZILIE.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

HOUT EN PAPIER

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014

HOUT EN PAPIER

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Milieu risico

• • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• CBS Statline (2009) Milieurekeningen • • • • • • • • • • • • CBS Statline (2013) Emissies naar water CBS Statline, Type lozing, bedrijfstak industrie. http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA =81353NED&D1=0-1,4-5,7,11-12,15,20-21,24,26&D2=a&D3=0,17&D4=l&HDR=G3,G1&STB=T,G2&VW =T CBS Statline, Watergebruik. http://statline.cbs.nl/StatWeb/selection/?VW=T&DM=SLNL&PA=81398NED &D1=0-1,4&D2=5-25&D3=2-6&HDR=T,G2&STB=G1 CE Delft (2010) Milieuanalyses Papier en Karton. http://www.ce.nl/publicatie/milieuanalyses_papier_en_ karton/1078 FAO (2011) FAOSTAT Forestry database 2011: Global Forest Products Facts and Figures.

FAO (2012) State of the World’s Forests 2012. http://www.fao.org/docrep/016/i3010e/i3010e00.htm

FOREST EUROPE, UNECE & FAO (2011) State of Europe’s Forests 2011. http://www.foresteurope.org/ full_SoEF https://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/syr/en/mains3-4.html

Kenniscentrum Papier en Karton (2010) Toetsingskader Alternatieve Grondstoffen. http://vnp.nl/wp content/uploads/2014/01/39c-Toetsingskader-alternatieve-grondstoffen-voor-de-papier-en-kartonindustrie.

pdf Papier en karton (2013). http://www.papierenkarton.nl/papier--en-karton-soorten/papier-grafisch/on gebleekt-3 Papierketen 2004 - 2020. http://vnp.nl/wp-content/uploads/2014/01/1.-Energietransitie-Papier businessplan.pdf

PBL (2012) De Nederlandse Voetafdruk op de wereld. http://www.pbl.nl/sites/default/files/cms/ publicaties/PBL_2012_De_Nederlandse_voetafdruk_500411002_0.pdf

Probos (2011) Kerngegevens Bos en Hout in Nederland. november 2011, Stichting Probos, Wageningen. http://www.probos.nl/images/pdf/artikelen/Otar2013_4_p17_18.pdf

Probos (2013) Duurzaam geproduceerd hout op de Nederlandse markt in 2011. http://www.probos.nl/ images/pdf/rapporten/Rap2013_Duurzaam_geproduceerd_hout_op_de_Nederlandsemarkt_in_2011.pdf

Rijksoverheid (2013) Criteria voor duurzaam inkopen van Papier versie 2.0. http://www.pianoo.nl/sites/ default/files/documents/gerelateerd/criteriadocument_papier_v2_juli_2013.pdf

VNP (2008) Energietransitie VNP (2010) Without water. http://vnp.nl/wp-content/uploads/2014/01/76-Brochure-P5-Without-Water-.pdf

VNP (2013) Water belangrijk voor papier- en kartonindustrie. http://vnp.nl/papier-karton/themas/water/

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

HOUT EN PAPIER

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Responsibility to Respect

• • • • • • • http://vnp.nl/wp-content/uploads/2014/01/1.-Energietransitie-Papier-businessplan.pdf

Probos (2013) Duurzaam geproduceerd hout op de Nederlandse markt in 2011. http://www.probos.nl/ images/pdf/rapporten/Rap2013_Duurzaam_geproduceerd_hout_op_de_Nederlandsemarkt_in_2011.pdf

VNP (2008) Energietransitie VNP (2010) Without water. http://vnp.nl/wp-content/uploads/2014/01/76-Brochure-P5-Without-Water-.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

HOUT EN PAPIER

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Arbeid Impact/Betrokkenheid

• • • • • • • • • • Flexibele verpakkingensector. http://www.inspectieszw.nl/Images/Factsheet%20Kartoflex_tcm335 334278.pdf

Forest Trends (2003) A New Agenda for Forest Conservation and Poverty Reduction: Making Markets Work for Low Income Producers. http://lib.icimod.org/record/11339/files/3107.pdf

FSC (2013) De FSC Principes. http://www.fsc.nl/de-fsc-principes.549.htm

ILO (2009) Safety and health in the European forestry sector- The impact of more open markets and of increased regulation. http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_dialogue/---sector/documents/ publication/wcms_160880.pdf

ILO (2011) Productive and safe work in forestry. http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/@ed_emp/ documents/publication/wcms_158989.pdf

PEFC (2013) Factsheet PEFC. http://pefcnederland.nl/wp-content/uploads/2013/11/Factsheet_PEFC.pdf

Probos (2013) Duurzaam geproduceerd hout op de Nederlandse markt in 2011. http://www.probos.nl/ images/pdf/rapporten/Rap2013_Duurzaam_geproduceerd_hout_op_de_Nederlandsemarkt_in_2011.pdf

SZW (2011) Arbeidsrisico’s in de papier en golf(karton) producerende en verwerkende industrie. http:// www.databankarbo.nl/pdf/pr-ai-papier-karton.pdf

SZW (2012) Veilig werken in de kartonnage en VNP (2012) Jaarverslag 2012. http://vnp.nl/wp-content/uploads/2013/07/Jaarverslag-2012.pdf

Responsibility to Respect

• • • • • FSC (2013) De FSC Principes. http://www.fsc.nl/de-fsc-principes.549.htm

PEFC (2013) Factsheet PEFC. http://pefcnederland.nl/wp-content/uploads/2013/11/Factsheet_PEFC.pdf

Probos (2013) Duurzaam geproduceerd hout op de Nederlandse markt in 2011. http://www.probos.nl/ images/pdf/rapporten/Rap2013_Duurzaam_geproduceerd_hout_op_de_Nederlandsemarkt_in_2011.pdf

SZW (2011) Arbeidsrisico’s in de papier en golf(karton) producerende en verwerkende industrie. http:// www.databankarbo.nl/pdf/pr-ai-papier-karton.pdf

VNP (2012) Jaarverslag 2012. http://vnp.nl/wp-content/uploads/2013/07/Jaarverslag-2012.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

HOUT EN PAPIER

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Mensenrechten Impact/Betrokkenheid

• FERN (2013) The Palangka Raya Declaration on Deforestation and the Rights of Forest Peoples. http://www.fern.org/sites/fern.org/files/Palangka%20Raya%20Declaration%20-%20English.pdf

• Forest Trends (2003) A New Agenda for Forest Conservation and Poverty Reduction: Making Markets Work for Low Income Producers. http://lib.icimod.org/record/11339/files/3107.pdf

• FSC (2013) De FSC Principes. http://www.fsc.nl/de-fsc-principes.549.htm

• • • • • PEFC (2013) Factsheet PEFC. http://pefcnederland.nl/wp-content/uploads/2013/11/Factsheet_PEFC.pdf

Probos (2011) Duurzaam bosbeheer en legaliteit. http://www.inkoopduurzaamhout.nl/pdf/Infoblad%20 illegaal%20hout.pdf

Probos (2013) Duurzaam geproduceerd hout op de Nederlandse markt in 2011. http://www.probos.nl/ images/pdf/rapporten/Rap2013_Duurzaam_geproduceerd_hout_op_de_Nederlandsemarkt_in_2011.pdf

UNEP (2008) Green Jobs: Towards decent work in a sustainable, low-carbon world. http://www.unep.org/ PDF/UNEPGreenjobs_report08.pdf

WUR (2013) Europese bossen te oud om broeikaseffect te verminderen. http://www.wageningenur.nl/nl/ show/Europese-bossen-te-oud-om-broeikaseffect-te-verminderen.htm

Responsibility to Respect

• • • FSC (2013) De FSC Principes. http://www.fsc.nl/de-fsc-principes.549.htm

PEFC (2013) Factsheet PEFC. http://pefcnederland.nl/wp-content/uploads/2013/11/Factsheet_PEFC.pdf

Probos (2013) Duurzaam geproduceerd hout op de Nederlandse markt in 2011. http://www.probos.nl/ images/pdf/rapporten/Rap2013_Duurzaam_geproduceerd_hout_op_de_Nederlandsemarkt_in_2011.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

HOUT EN PAPIER

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Corruptie Impact/Betrokkenheid

• Illegal Logging, Tax Fraud and Laundering in the Worlds Tropical Forests. http://www.unep.org/pdf/ RRAlogging_english_scr.pdf

• • • • • • Probos (2011) Duurzaam bosbeheer en legaliteit. http://www.inkoopduurzaamhout.nl/pdf/Infoblad%20 illegaal%20hout.pdf

Probos (2013) Duurzaam geproduceerd hout op de Nederlandse markt in 2011. http://www.probos.nl/ images/pdf/rapporten/Rap2013_Duurzaam_geproduceerd_hout_op_de_Nederlandsemarkt_in_2011.pdf

U4 Anti-Corruption Resource Centre (2013) Certified integrity? Forest certification and anti-corruption. http://www.cmi.no/publications/file/4704-certified-integrity.pdf

UNEP, Interpol (2012) Green Carbon, Black Trade: VVNH (2013) Legaliteit. http://www.vvnh.nl/legaliteit

Responsibility to Respect

• • Probos (2013) Duurzaam geproduceerd hout op de Nederlandse markt in 2011. http://www.probos.nl/ images/pdf/rapporten/Rap2013_Duurzaam_geproduceerd_hout_op_de_Nederlandsemarkt_in_2011.pdf

VVNH (2013) Legaliteit. http://www.vvnh.nl/legaliteit

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

LAND- & TUINBOUW

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014

LAND- EN TUINBOUW

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Milieu risico Impact/Betrokkenheid

• Advies Gezondheidsraad risico’s gewasbeschermingsmiddelen voor omwonenden, 2014 • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Beleidsbrief Dierenwelzijn, Dijksma, 2013 http://assets.wnf.nl/downloads/erratum_sojarapport_feb14.pdf

http://commodityplatform.org/wp/ http://commodityplatform.org/wp/wp-content/uploads/2012/07/idh-responsible-soy-2012-kpmg.pdf

http://commodityplatform.org/wp/wp-content/uploads/2012/12/soja-barometer-2012_nl.pdf

http://doc.utwente.nl/76915/1/Report45-WaterFootprint-Flowers-Kenya.pdf

http://documents.foodandwaterwatch.org/doc/NaivashaReport.pdf

http://duurzaamvarkensvlees.nl/ http://ec.europa.eu/agriculture/analysis/external/livestock-gas/exec_sum_en.pdf

http://edepot.wur.nl/117351 http://edepot.wur.nl/132741 http://edepot.wur.nl/13390 http://edepot.wur.nl/19009 http://edepot.wur.nl/33647 http://edepot.wur.nl/55130 http://edepot.wur.nl/90981 http://wetten.overheid.nl/BWBR0030250/ http://wwf.panda.org/what_we_do/footprint/agriculture/soy/soyreport/ http://www.agrifirm.com/agrifirm-feed/melkvee/nieuws/detail/listitemid/2918#.Uylvsah5Mog

http://www.agriholland.nl/dossiers/klimaatverandering/home.html

http://www.boerderij.nl/Home/Nieuws/2012/12/CBS-Aantal-koeien-neemt-weer-toe-1133063W/ http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/B8951D00-079A-4583-8324-3DD2CF7A0D2D/0/2013nulmetinggroenegr oeiart.pdf

http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0011-Biologische-landbouw.html?i=11-61 http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0100-Broeikasgasemissies-door-de-land- en-tuinbouw.html?i=5-20 http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0103-Belasting-oppervlaktewater-en emissies-naar-water-door-land--en-tuinbouw.html?i=11-116 http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0165-Broeikasgasemissies-in-Nederland.

html?i=5-20 http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0178-Vermesting-en-verzuring%3A oorzaken-en-effecten.html?i=25-60 http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0183-Verzuring-en-grootschalige luchtverontreiniging%3A-emissies.html?i=5-106 http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0547-Gewasbeschermingsmiddelen-in oppervlaktwater.html?i=11-116

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

LAND- EN TUINBOUW

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0548-Belasting-van-het-milieu-door gewasbeschermingsmiddelen.html?i=11-116 http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0548-Belasting-van-het-milieu-door gewasbeschermingsmiddelen.html?i=3-17 http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0552-Vermesting-regionale-wateren.

html?i=11-60 http://www.duurzamezuivelketen.nl/content/doelen http://www.duurzamezuivelketen.nl/sites/default/files/Sectorrapportage%202013.pdf

http://www.fairclimatedeal.net/wp-content/uploads/2012/06/Usage_of_Water_Roses.pdf

http://www.fao.org/docrep/010/a0701e/a0701e00.HTM

http://www.floraholland.com/media/1523762/KengetallenNL2012.pdf

http://www.fsi2020.com/en/the-launch http://www.groen.net/Article.aspx?id=6492 http://www.idhsustainabletrade.com/bloemenenplanten-flowers http://www.lto.nl/media/default.aspx/emma/org/10765152/111215_persbericht_ketentransitie_soja.pdf

http://www.lto.nl/media/default.aspx/emma/org/10823947/LTO+factcheck+-+versie+6+-+7-1-2013.pdf

http://www.lto.nl/pers/persberichten/10821382/LTO-Nederland-zet-handtekening-onder Intentieverklaring-verantwoorde-soja http://www.milieuloket.nl/9353000/1/j9vvhurbs7rzkq9/vhurdyxq5fuv http://www.mvonederland.nl/sites/default/files/factsheet_mensenrechten_en_bloemen.pdf

http://www.mvonederland.nl/sites/default/files/mvo_in_de_agribusiness.pdf

http://www.nev.nl/pages/publicaties/eb/nummers/2013/73-4/136-143.pdf

http://www.nvv.nl/art_images/verklaring_van_noordwijk.pdf

http://www.pbl.nl/publicaties/2010/Zure-regen.-Een-analyse-van-dertig-jaar-Nederlandse verzuringsproblematiek http://www.pbl.nl/publicaties/2012/evaluatie-van-de-nota-duurzame-gewasbescherming http://www.pve.nl/pve?waxtrapp=thbFsHsuOnbPTEcBbB http://www.pve.nl/pve?waxtrapp=thbFsHsuOnbPTEcBbB&context=gfMsHsuOnbPTEA http://www.responsiblesoy.org/ http://www.rhs.org.uk/Gardening/Sustainable-gardening/Peat-and-the-environment http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2012/02/01/c02-convenant glastuinbouw.html

http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2013/05/14/gezonde-groei-duurzame oogst-tweede-nota-duurzame-gewasbescherming.html

http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2011/10/26/staatssecretaris-atsma-stimuleert-emissiearme staltechnieken-voor-fijnstof-en-ammoniak.html

http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/dieren/dierenwelzijn http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/dieren/dierenwelzijn/productiedieren http://www.rivm.nl/rvs/Stoffen_producten/Gewasbeschermingsmiddelen http://www.theguardian.com/uk/2006/oct/21/kenya.world

http://www.trouw.nl/tr/nl/4332/Groen/article/detail/3593796/2014/02/10/Alleen-nog-duurzame-soja-is stap-te-ver-voor-vleesindustrie.dhtml

http://www.tuinbouw.nl/sites/default/files/212-200%20Duurzame%20ketens%20besparen%20 energie%20versie%201%204%20def.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

LAND- EN TUINBOUW

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • • • • • • http://www.ucl.ac.uk/ippr/journal/downloads/vol7no2/flowerindustry http://www.unep.org/pdf/unep-geas_oct_2012.pdf

http://www.unesco.org/new/fileadmin/MULTIMEDIA/HQ/SC/pdf/WWDR4%20Volume%20 1-Managing%20Water%20under%20Uncertainty%20and%20Risk.pdf

http://www.verantwoordesoja.nl/stichting-ketentransitie/ http://www.wageningenur.nl/nl/project/GreenCHAINge-1.htm

http://www.wageningenur.nl/nl/show/Groei-land-en-tuinbouw-door-hogere-prijzen.htm

http://www.wageningenur.nl/nl/show/Minister-enthousiast-over-zeetransport-bloemen-uit-Kenia.htm

http://www.wakkerdier.nl/vee-industrie/koeien http://www.wakkerdier.nl/vee-industrie/varkens http://www.wnf.nl/nl/wat_wnf_doet/thema_s/bossen/ontbossing/sojateelt/ https://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/syr/en/mains3-4.html

https://www.kpmg.com/BE/en/IssuesAndInsights/ArticlesPublications/Documents/roadmap-responsible soy-v2.pdf

PBL (2012), De Nederlandse voetafdruk op de wereld PBL (2013), Verduurzaming van internationale handelsketens • • • • •

Responsibility to Respect

• • • • • • • • • • • • • • http://commodityplatform.org/wp/ http://commodityplatform.org/wp/wp-content/uploads/2012/12/soja-barometer-2012_nl.pdf

http://duurzaamvarkensvlees.nl/ http://edepot.wur.nl/132741 http://edepot.wur.nl/13390 http://edepot.wur.nl/19009 http://edepot.wur.nl/33647 http://wetten.overheid.nl/BWBR0030250/ http://www.agrifirm.com/agrifirm-feed/melkvee/nieuws/detail/listitemid/2918#.Uylvsah5Mog

http://www.agriholland.nl/dossiers/klimaatverandering/home.html

http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/B8951D00-079A-4583-8324-3DD2CF7A0D2D/0/2013nulmetinggroenegr oeiart.pdf

http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0100-Broeikasgasemissies-door-de-land- en-tuinbouw.html?i=5-20 http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0183-Verzuring-en-grootschalige luchtverontreiniging%3A-emissies.html?i=5-106 http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0548-Belasting-van-het-milieu-door gewasbeschermingsmiddelen.html?i=3-17 http://www.duurzamezuivelketen.nl/content/doelen http://www.duurzamezuivelketen.nl/sites/default/files/Sectorrapportage%202013.pdf

http://www.fsi2020.com/en/the-launch http://www.idhsustainabletrade.com/bloemenenplanten-flowers http://www.lto.nl/media/default.aspx/emma/org/10765152/111215_persbericht_ketentransitie_soja.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

LAND- EN TUINBOUW

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • • • • • • • • • • http://www.lto.nl/pers/persberichten/10821382/LTO-Nederland-zet-handtekening-onder Intentieverklaring-verantwoorde-soja http://www.mvonederland.nl/sites/default/files/mvo_in_de_agribusiness.pdf

http://www.nvv.nl/art_images/verklaring_van_noordwijk.pdf

http://www.pve.nl/pve?waxtrapp=thbFsHsuOnbPTEcBbB http://www.responsiblesoy.org/ http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2012/02/01/c02-convenant glastuinbouw.html

http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2013/05/14/gezonde-groei-duurzame oogst-tweede-nota-duurzame-gewasbescherming.html

http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2011/10/26/staatssecretaris-atsma-stimuleert-emissiearme staltechnieken-voor-fijnstof-en-ammoniak.html

http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/dieren/dierenwelzijn http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/dieren/dierenwelzijn/productiedieren http://www.trouw.nl/tr/nl/4332/Groen/article/detail/3593796/2014/02/10/Alleen-nog-duurzame-soja-is stap-te-ver-voor-vleesindustrie.dhtml

http://www.tuinbouw.nl/sites/default/files/212-200%20Duurzame%20ketens%20besparen%20 energie%20versie%201%204%20def.pdf

http://www.unesco.org/new/fileadmin/MULTIMEDIA/HQ/SC/pdf/WWDR4%20Volume%20 1-Managing%20Water%20under%20Uncertainty%20and%20Risk.pdf

http://www.verantwoordesoja.nl/stichting-ketentransitie/ http://www.wageningenur.nl/nl/project/GreenCHAINge-1.htm

http://www.wageningenur.nl/nl/show/Minister-enthousiast-over-zeetransport-bloemen-uit-Kenia.htm

PBL (2012), De Nederlandse voetafdruk op de wereld PBL (2013), Verduurzaming van internationale handelsketens

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

LAND- EN TUINBOUW

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Arbeid

• • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• • • • • • • • • • • • • • • • • Eindevaluatie Arboconvenant Agrarische sectoren, Panteia, 2007 http://www.agriholland.nl/dossiers/personeel/werkgevers_lt.html#arbo http://www.arboportaal.nl/onderwerpen/veilig-werken/arbeidsveiligheid/cases/land--en-tuinbouw.html

http://www.beroepsziekten.nl/datafiles/beroepsziekten-in-cijfers/ncvb-BIC-2012.pdf

http://www.dol.gov/ilab/reports/child-labor/list-of-goods/ http://www.ecas.nl/en/ http://www.ethicaltrade.org/in-action/issues/the-flower-industry http://www.floraholland.com/ http://www.floraholland.com/media/1523762/KengetallenNL2012.pdf

http://www.holland.com/be_nl/toerisme/article/floraholland-11.htm

http://www.ilo.org/ipec/areas/Agriculture/lang--en/index.htm

http://www.inspectieszw.nl/Images/Arbeidsmarktfraude-detailhandel_tcm335-312343.pdf

http://www.khrc.or.ke/resources/publications/doc_details/48-wilting-in-bloom-the-irony-of-womens labour-rights-in-the-cut-flower-sector-in-kenya.html

http://www.mvonederland.nl/sites/default/files/factsheet_mensenrechten_en_bloemen.pdf

http://www.my-mps.com/en/ http://www.onderzoeksraad.nl/uploads/fm/Veiligheid%20in%20perspectief/OVV_Veiligheid%20in%20 perspectief_web.pdf

http://www.ucl.ac.uk/ippr/journal/downloads/vol7no2/flowerindustry http://www.un.org/en/globalissues/briefingpapers/childlabour/ http://www.unglobalcompact.org/docs/issues_doc/human_rights/Human_Rights_Working_Group/Arc_of_ Human_Rights_Priorities.pdf

http://www.veiligheid.nl/cijfers/arbeidsongevallen-in-de-landbouw http://www.veiligheid.nl/csi/veiligheidnl.nsf/0/832BCC0162FFF17DC1257C5C003CF443/$file/ Cijfersfactsheet%20Landbouw%202006-2010.pdf

http://www.vgb.nl/text.php?TEX_ID=271 https://www.inspectieszw.nl/Images/Meerjarenplan%202013-2014%20Inspectie%20SZW_tcm335 334154.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

LAND- EN TUINBOUW

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Responsibility to Respect

• • • • • • • • • • Eindevaluatie Arboconvenant Agrarische sectoren, Panteia, 2007 http://www.agriholland.nl/dossiers/personeel/werkgevers_lt.html#arbo http://www.arboportaal.nl/onderwerpen/veilig-werken/arbeidsveiligheid/cases/land--en-tuinbouw.html

http://www.beroepsziekten.nl/datafiles/beroepsziekten-in-cijfers/ncvb-BIC-2012.pdf

http://www.dol.gov/ilab/reports/child-labor/list-of-goods/ http://www.ecas.nl/en/ http://www.my-mps.com/en/ http://www.onderzoeksraad.nl/uploads/fm/Veiligheid%20in%20perspectief/OVV_Veiligheid%20in%20 perspectief_web.pdf

http://www.ucl.ac.uk/ippr/journal/downloads/vol7no2/flowerindustry https://www.inspectieszw.nl/Images/Meerjarenplan%202013-2014%20Inspectie%20SZW_tcm335 334154.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

LAND- EN TUINBOUW

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Mensenrechten Impact/Betrokkenheid

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • http://assets.wnf.nl/downloads/erratum_sojarapport_feb14.pdf

• http://commodityplatform.org/wp/wp-content/uploads/2012/12/soja-barometer-2012_nl.pdf

• http://doc.utwente.nl/76915/1/Report45-WaterFootprint-Flowers-Kenya.pdf

http://documents.foodandwaterwatch.org/doc/NaivashaReport.pdf

http://edepot.wur.nl/143088 http://edepot.wur.nl/200865 http://innovatienetwerk.onlinetouch.nl/150 http://team.bk.tudelft.nl/Publications/Digital%20library/Udo%20de%20Haes(2009)Fosfaat%20-%20 van%20te%20veel%20naar%20tekort(Utrecht)LNV.pdf

http://wetten.overheid.nl/BWBR0030250/ http://wwf.panda.org/what_we_do/footprint/agriculture/soy/soyreport/ http://www.duurzamezuivelketen.nl/sites/default/files/Sectorrapportage%202013.pdf

http://www.ecas.nl/en/ http://www.fairclimatedeal.net/wp-content/uploads/2012/06/Usage_of_Water_Roses.pdf

http://www.fairflowersfairplants.com/nl/organisatie/betrokken-organisaties.aspx

http://www.floraholland.com/media/1523762/KengetallenNL2012.pdf

http://www.florapro.nl/mvo-duurzaam-gecertificeerd-bloemist/percentage-per-maand http://www.kennislink.nl/publicaties/fosfaatmijnen-raken-leeg-tijd-voor-hergebruik http://www.lto.nl/media/default.aspx/emma/org/10823947/LTO+factcheck+-+versie+6+-+7-1-2013.pdf

http://www.mestverwerken.wur.nl/ http://www.mvonederland.nl/sites/default/files/factsheet_mensenrechten_en_bloemen.pdf

http://www.my-mps.com/en/ http://www.nationaalkompas.nl/preventie/van-ziekten-en-aandoeningen/infectieziekten/ antibioticaresistentie/verschillen-internationaal/ http://www.nrc.nl/handelsblad/van/2014/februari/22/appels-en-peren-optellen-1348564 http://www.nutrientplatform.org/images/edepotlink_t52d8cf4c_001-2.pdf

• • http://www.nvwa.nl/actueel/nieuws/nieuwsbericht/2041401/resten-gewasbeschermingsmiddelen-op groente-en-fruit-in-nederland-binnen-de-norm http://www.pve.nl/pve?waxtrapp=fchHsHsuOnbPTEcBZH http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2011/10/04/ketenakkoord fosfaatkringloop.html

http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2012/12/28/wet-dieren-vanaf-1-januari-2013-van-kracht.html

http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/mest http://www.theguardian.com/uk/2006/oct/21/kenya.world

http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/Nieuws/article/detail/1232121/2008/09/03/Voedselcrisis-door fosfaattekort.dhtml

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

LAND- EN TUINBOUW

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/Nieuws/article/detail/1241041/2008/09/03/Fosfaatcrisis-Hoezo fosfaatcrisis.dhtml

http://www.trouw.nl/tr/nl/4332/Groen/article/detail/3593796/2014/02/10/Alleen-nog-duurzame-soja-is stap-te-ver-voor-vleesindustrie.dhtml

http://www.ucl.ac.uk/ippr/journal/downloads/vol7no2/flowerindustry http://www.vwa.nl/actueel/risicobeoordelingen/bestand/2204341/risico-s-van-esbl-s-en-mrsa-in-voedsel http://www.wageningenur.nl/nl/show/Groei-land-en-tuinbouw-door-hogere-prijzen.htm

http://www.wageningenur.nl/upload_mm/8/7/f/e4deb048-6a0c-401e-9620-fab655287fbc_Trends%20 in%20use%202004-2012.pdf

http://www.wnf.nl/nl/wat_wnf_doet/thema_s/bossen/ontbossing/sojateelt/ https://www.milieudefensie.nl/bestrijdingsmiddelen/gif-op-groente-en-fruit/hoe-veilig-is-ons-groente-en fruit https://zoek.officielebekendmakingen.nl/blg-255464.html

PBL (2012), De Nederlandse voetafdruk op de wereld PBL (2013), Verduurzaming van internationale handelsketens Responsibility to Respect http://commodityplatform.org/wp/wp-content/uploads/2012/12/soja-barometer-2012_nl.pdf

http://wetten.overheid.nl/BWBR0030250/ http://wwf.panda.org/what_we_do/footprint/agriculture/soy/soyreport/ http://www.duurzamezuivelketen.nl/sites/default/files/Sectorrapportage%202013.pdf

• • http://www.ecas.nl/en/ http://www.fairflowersfairplants.com/nl/organisatie/betrokken-organisaties.aspx

http://www.florapro.nl/mvo-duurzaam-gecertificeerd-bloemist/percentage-per-maand http://www.my-mps.com/en/ http://www.nutrientplatform.org/images/edepotlink_t52d8cf4c_001-2.pdf

http://www.nvwa.nl/actueel/nieuws/nieuwsbericht/2041401/resten-gewasbeschermingsmiddelen-op groente-en-fruit-in-nederland-binnen-de-norm http://www.pve.nl/pve?waxtrapp=fchHsHsuOnbPTEcBZH http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2011/10/04/ketenakkoord fosfaatkringloop.html

• • • http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2012/12/28/wet-dieren-vanaf-1-januari-2013-van-kracht.html

http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/mest http://www.trouw.nl/tr/nl/4332/Groen/article/detail/3593796/2014/02/10/Alleen-nog-duurzame-soja-is stap-te-ver-voor-vleesindustrie.dhtml

• • http://www.ucl.ac.uk/ippr/journal/downloads/vol7no2/flowerindustry http://www.wageningenur.nl/upload_mm/8/7/f/e4deb048-6a0c-401e-9620-fab655287fbc_Trends%20 in%20use%202004-2012.pdf

• https://zoek.officielebekendmakingen.nl/blg-255464.html

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

LAND- EN TUINBOUW

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Corruptie

• • • •

Impact/Betrokkenheid

• http://www.boerderij.nl/Home/Nieuws/2012/2/Kamp-onderzoekt-maatregelenpakket-tegen arbeidsfraude-AGD580470W/ • • http://www.inspectieszw.nl/actueel/nieuwsberichten/illegale_arbeid_in_glastuinbouw_loopt_terug.aspx

http://www.inspectieszw.nl/Images/Arbeidsmarktfraude-detailhandel_tcm335-312343.pdf

http://www.inspectieszw.nl/Images/Jaarverslag-2012-Inspectie-SZW_tcm335-341751.pdf

http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2013/04/23/inspectie-szw-legt-hoge-boetes-op-aan champignonkwekerij.html

http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2013/04/23/inspectie-szw-legt-hoge-boetes-op-aan champignonkwekerij.html” https://www.inspectieszw.nl/Images/Meerjarenplan%202013-2014%20Inspectie%20SZW_tcm335 334154.pdf

• • •

Responsibility to Respect

• • http://www.boerderij.nl/Home/Nieuws/2012/2/Kamp-onderzoekt-maatregelenpakket-tegen arbeidsfraude-AGD580470W/ http://www.inspectieszw.nl/actueel/nieuwsberichten/illegale_arbeid_in_glastuinbouw_loopt_terug.aspx

http://www.inspectieszw.nl/Images/Arbeidsmarktfraude-detailhandel_tcm335-312343.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

METAAL

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014

METAAL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Milieu risico

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• http://metaalunie.nl/Portals/1/Bestanden/Publicaties/MKB%20Metaal%20-%20Metaal%20zoekt%20 meerwaarde%20in%20duurzaam%20ondernemen%20-%20mei%202011.pdf

• • • • • • http://mvo-monitor.metaalunie.nl/ http://somo.nl/publications-nl/Publication_3727-nl http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=70946NED&D1=a&D2=a&D3=l&VW=T http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=81156NED&D1=5&D2=a&D3=l&VW=T http://water.usgs.gov/edu/wumi.html

http://web.mit.edu/12.000/www/m2016/finalwebsite/problems/mining.html

http://wwf.panda.org/what_we_do/where_we_work/amazon/problems/other_threats/amazon_mining/ http://www.gioa.com.au/wp-content/uploads/The-use-of-water-in-Iron-Ore-Mining.pdf

http://www.iea.org/publications/freepublications/publication/tracking_emissions.pdf

http://www.ilo.org/oshenc/part-xi/mining-and-quarrying/item/594-mining-an-overview http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg3/en/ch7s7-4-1.html

http://www.iso.org/iso/iso14000 http://www.lcmp.eng.cam.ac.uk/wp-content/uploads/W1-Steel-and-aluminium-facts.pdf

http://www.neeri.res.in/jese/jesevol4802002.pdf

http://www.pbl.nl/sites/default/files/cms/publicaties/pbl-2013-trends-in-global-co2-emissions-2013 report-1148.pdf

http://www.portofrotterdam.com/nl/Business/droge-bulk/Pages/ijzererts-en-schroot.aspx

http://www.rfa.org/english/news/in_depth/china_pollution-20061129.html

http://www.rvo.nl/sites/default/files/2013/09/Intentieverklaringen%20Green%20Deal%20v1.pdf

http://www.rvo.nl/sites/default/files/bijlagen/Routekaart%20metallurgische%20industrie%20en%20 gieterijen%20-%20rapport%20-%20augustus%202011.pdf

http://www.safewater.org/PDFS/resourcesknowthefacts/Mining+and+Water+Pollution.pdf

http://www.tatasteel.com/media/pdf/responsible-procurement-policy.pdf

http://www.tatasteel.nl/maatschappelijkjaarverslag/duurzaam-inkopen/de-herkomst-van-onze-ertsen-en kolen.html

http://www.tatasteel.nl/profiel/products-and-services/tatasteel-in-ijmuiden/ http://www.unesco.org/new/fileadmin/MULTIMEDIA/HQ/SC/pdf/WWDR4%20Volume%20 1-Managing%20Water%20under%20Uncertainty%20and%20Risk.pdf

http://www.unwater.org/downloads/UN-Water_UNSGAB_CSD_18_19.pdf

http://www.vewin.nl/SiteCollectionDocuments/Publicaties/Brochure%20kerngegevens%20 drinkwater/722.162%20Kerngegevens%20drinkwater%202012%20(2).pdf

https://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/syr/en/mains3-4.html

https://www.milieudefensie.nl/publicaties/rapporten/mining-matters/view

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

METAAL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • https://www.worldsteel.org/media-centre/press-releases/2014/World-crude-steel-output-increases-by-3 5--in-2013.html

https://www.worldsteel.org/publications/position-papers/Steel-s-contribution-to-a-low-carbon-future.html

• • • •

Responsibility to Respect

• • • http://metaalunie.nl/Portals/1/Bestanden/Publicaties/MKB%20Metaal%20-%20Metaal%20zoekt%20 meerwaarde%20in%20duurzaam%20ondernemen%20-%20mei%202011.pdf

http://mvo-monitor.metaalunie.nl/ http://www.iso.org/iso/iso14000 http://www.rvo.nl/sites/default/files/2013/09/Intentieverklaringen%20Green%20Deal%20v1.pdf

http://www.rvo.nl/sites/default/files/bijlagen/Routekaart%20metallurgische%20industrie%20en%20 gieterijen%20-%20rapport%20-%20augustus%202011.pdf

http://www.tatasteel.com/media/pdf/responsible-procurement-policy.pdf

http://www.tatasteel.nl/maatschappelijkjaarverslag/duurzaam-inkopen/de-herkomst-van-onze-ertsen-en kolen.html

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

METAAL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Arbeid

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• • • • • • http://app.griffith.edu.au/news/2012/11/23/shift-work-taking-toll-on-mining-workforce-2/ http://edition.cnn.com/2012/10/05/world/africa/south-africa-mine-strike/ http://freedomhouse.org/sites/default/files/Freedom%20in%20the%20World%202014%20Booklet.pdf

http://in.mobile.reuters.com/article/worldNews/idINIndia-52109020101011 http://metaalunie.nl/Portals/1/Bestanden/Publicaties/MKB%20Metaal%20-%20Metaal%20zoekt%20 meerwaarde%20in%20duurzaam%20ondernemen%20-%20mei%202011.pdf

http://mvo-monitor.metaalunie.nl/ http://occmed.oxfordjournals.org/content/54/5/283.full.pdf

http://oecdwatch.org/publications-nl/Publication_3287-nl http://pubs.iied.org/pdfs/G00723.pdf

http://sanhati.com/excerpted/3798/ http://siteresources.worldbank.org/INTOGMC/Resources/toolkit-web.pdf

http://somo.nl/publications-nl/Publication_3459-nl http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=81156NED&D1=5&D2=a&D3=l&VW=T http://www.asm-pace.org/ http://www.bbc.com/news/world-africa-19848915 http://www.bls.gov/oes/2005/may/mining.pdf

http://www.dol.gov/ILAB/media/reports/iclp/sweat2/bonded.htm

http://www.fin24.com/Economy/How-much-is-a-living-wage-for-miners-20130711 http://www.fnvmondiaal.nl/wereld_van_fnv_mondiaal/Vakbondsrechten_overzicht/1146678 http://www.freedomhouse.org/report/freedom-association-under-threat-new-authoritarians-offensive against-civil-society/freedom#.Uz1TBah_sog

http://www.freedomhouse.org/report-types/freedom-world#.Uz1Zs6h_sog

http://www.globalslaveryindex.org/country/brazil/ http://www.hrw.org/sites/default/files/reports/eritrea01134Upload.pdf

http://www.hrw.org/sites/default/files/reports/tanzania0813_ForUpload_0.pdf

http://www.ictur.org/pdf/ICTUR-FOA-map-2012.pdf

http://www.ilo.int/global/standards/subjects-covered-by-international-labour-standards/freedom-of association/lang--en/index.htm

http://www.ilo.int/wcmsp5/groups/public/---dgreports/---dcomm/documents/publication/wcms_096122.

pdf http://www.ilo.org/global/about-the-ilo/newsroom/features/WCMS_092663/lang--en/index.htm

http://www.ilo.org/global/about-the-ilo/newsroom/news/WCMS_007929/lang--en/index.htm

http://www.ilo.org/global/about-the-ilo/newsroom/news/WCMS_187783/lang--en/index.htm

http://www.ilo.org/ipec/areas/Miningandquarrying/lang--en/index.htm

http://www.ilo.org/oshenc/part-xi/mining-and-quarrying/item/594-mining-an-overview http://www.ilo.org/oshenc/part-xi/mining-and-quarrying/item/610-health-hazards-of-mining-and-quarrying http://www.ilo.org/public/portugue/region/eurpro/lisbon/pdf/girlsmining.pdf

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014 © 2014 KPMG Advisory N.V.

METAAL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • http://www.ilo.org/public/portugue/region/eurpro/lisbon/pdf/minas.pdf

http://www.ilo.org/safework/areasofwork/hazardous-work/WCMS_124598/lang--en/index.htm

http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/@dgreports/@dcomm/documents/publication/wcms_106242.

pdf http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/@ed_norm/@declaration/documents/publication/ wcms_106391.pdf

http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/@ed_protect/@protrav/@safework/documents/ normativeinstrument/wcms_107828.pdf

http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_norm/---declaration/documents/publication/ wcms_082032.pdf

http://www.industriall-union.org/archive/icem/breaches-of-freedom-of-association-rife-at-anglogold barrick-gold-mines-in-tanzania http://www.industriall-union.org/sites/default/files/migration/imf/RelatedFiles/12060717151266/IMF_ Submission_72nd_OECD_Steel_Committee.pdf

http://www.inspectieszw.nl/images/metaalindustrie_tcm335-312369.pdf

http://www.ituc-csi.org/countries-at-risk-2013-report-on?lang=en http://www.livescience.com/11173-miners-face-health-risks-good-days.html

http://www.melbourneinstitute.com/downloads/hilda/Bibliography/Other_Publications/2012/Peetz_etal_ Work-and-hours-in-Mining-and-Energy-ACES-report.pdf

http://www.metalprices.com/news/brazil-pig-iron-producers.html

http://www.miningaustralia.com.au/news/mining-industry-pays-highest-wages http://www.mvonederland.nl/sites/default/files/factsheet_mensenrechten_en_staal.pdf

http://www.nederlandse-industrie.nl/nieuws/inspanningen-metaalunie-om-veilig-te-werken-hoog gewaardeerd-door-inspectie-szw/ http://www.payscale.com/research/AU/Industry=Coal_Mining/Hourly_Rate http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2012/07/05/sectorrapportage metaal-2009-2011.html

http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2012/08/15/inspectie-szw-metaalsector-gaat-nog-veiliger-werken.html

http://www.solidaritycenter.org/content.asp?contentid=442 http://www.tatasteel.com/media/pdf/responsible-procurement-policy.pdf

http://www.tatasteel.nl/maatschappelijkjaarverslag/duurzaam-inkopen/de-herkomst-van-onze-ertsen-en kolen.html

http://www.tatasteel.nl/profiel/products-and-services/tatasteel-in-ijmuiden/ http://www.theguardian.com/global-development/2011/nov/03/chinese-mining-zambia-mistreating workers http://www.theguardian.com/sustainable-business/peru-gold-mining-forced-labor http://www.trouw.nl/tr/nl/5009/Archief/archief/article/detail/3512268/2013/09/19/De-mijn-die-een moordkuil-werd.dhtml

http://www.un.org/apps/news/story.asp/html/story.asp?NewsID=42736&Cr=South+Africa&Cr1=#.

Uz6EI6h_sog http://www.unepfi.org/humanrightstoolkit/mining.php

http://www.vale.com/EN/aboutvale/sustainability/links/LinksDownloadsDocuments/2012-sustainability report.pdf

http://www.wdm.org.uk/sites/default/files/cerrejon_media_briefing.pdf

http://www1.salary.com/Mining-Salaries.html

METAAL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • http://www98.griffith.edu.au/dspace/bitstream/handle/10072/40174/71488_1.pdf?sequence=1 https://www.5xbeter.nl/site https://www.icmm.com/document/716 https://www.oxfam.org.au/wp-content/uploads/2011/11/oaus-tunnelvisionwomenmining-1102.pdf

https://www.worldsteel.org/media-centre/press-releases/2014/World-crude-steel-output-increases-by-3 5--in-2013.html

• • •

Responsibility to Respect

• • • http://metaalunie.nl/Portals/1/Bestanden/Publicaties/MKB%20Metaal%20-%20Metaal%20zoekt%20 meerwaarde%20in%20duurzaam%20ondernemen%20-%20mei%202011.pdf

http://mvo-monitor.metaalunie.nl/ http://www.nederlandse-industrie.nl/nieuws/inspanningen-metaalunie-om-veilig-te-werken-hoog gewaardeerd-door-inspectie-szw/ http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2012/08/15/inspectie-szw-metaalsector-gaat-nog-veiliger-werken.html

http://www.tatasteel.com/media/pdf/responsible-procurement-policy.pdf

https://www.5xbeter.nl/site

METAAL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Mensenrechten

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• • • http://commdev.org/files/814_file_UNEP_UNDESA_EnvGuidelines.pdf

http://metaalunie.nl/Portals/1/Bestanden/Publicaties/MKB%20Metaal%20-%20Metaal%20zoekt%20 meerwaarde%20in%20duurzaam%20ondernemen%20-%20mei%202011.pdf

http://mvo-monitor.metaalunie.nl/ http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2028490&download=yes http://somo.nl/publications-nl/Publication_3727-nl http://somo.nl/publications-nl/Publication_3727-nlhttp://www.fidh.org/IMG/pdf/report_brazil_2012_ english.pdf

http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=82007NED&D1=6&D2=1-2,6-7&D3=5-6&D4= a&D5=l&HDR=T&STB=G1,G2,G3,G4&VW=T http://web.mit.edu/12.000/www/m2016/finalwebsite/problems/mining.html

http://web.mit.edu/12.000/www/m2016/finalwebsite/problems/refining.html

http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/TOPICS/EXTSOCIALDEVELOPMENT/0,,contentMDK:224 63823~pagePK:148956~piPK:216618~theSitePK:244363,00.html

http://wwf.panda.org/what_we_do/where_we_work/amazon/problems/other_threats/amazon_mining/ http://www.apho.org.uk/resource/item.aspx?RID=120674 http://www.epa.gov/reg3wapd/nps/mining.html

http://www.fidh.org/en/americas/brazil/How-much-are-human-rights-worth-in-9662 http://www.fidh.org/IMG/pdf/report_brazil_2012_english.pdf

http://www.gaiafoundation.org/sites/default/files/documents/Pandorasboxlowres.pdf

http://www.globalwitness.org/sites/default/files/library/Congo’s%20minerals%20trade%20in%20 the%20balance%20low%20res.pdf

http://www.hrw.org/sites/default/files/reports/drc0505_0.pdf

http://www.infomine.com/library/publications/docs/Shandro2011b.pdf

http://www.mrf.nl/index.php?id=34/Standpunten.htm

http://www.rfa.org/english/news/in_depth/china_pollution-20061129.html

http://www.rvo.nl/sites/default/files/bijlagen/Routekaart%20metallurgische%20industrie%20en%20 gieterijen%20-%20rapport%20-%20augustus%202011.pdf

http://www.safewater.org/PDFS/resourcesknowthefacts/Mining+and+Water+Pollution.pdf

http://www.state.gov/documents/organization/204319.pdf

http://www.tatasteel.com/media/pdf/responsible-procurement-policy.pdf

http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=39986#.U0Kac6h_u5I

http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=41398#.U0JZjqh_u5I

https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2111.html

METAAL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • •

Responsibility to Respect

• • http://metaalunie.nl/Portals/1/Bestanden/Publicaties/MKB%20Metaal%20-%20Metaal%20zoekt%20 meerwaarde%20in%20duurzaam%20ondernemen%20-%20mei%202011.pdf

http://mvo-monitor.metaalunie.nl/ http://www.mrf.nl/index.php?id=34/Standpunten.htm

http://www.rvo.nl/sites/default/files/bijlagen/Routekaart%20metallurgische%20industrie%20en%20 gieterijen%20-%20rapport%20-%20augustus%202011.pdf

http://www.tatasteel.com/media/pdf/responsible-procurement-policy.pdf

METAAL

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Corruptie

• • • •

Impact/Betrokkenheid

• http://somo.nl/publications-nl/Publication_3727-nl • • • • http://www.alcoa.com/global/en/about_alcoa/corp_gov/info_page/policy_anti_corruption.asp

http://www.hrw.org/sites/default/files/reports/india0612ForUpload_0.pdf

http://www.independent.co.uk/news/world/africa/the-corruption-deal-of-the-century-how-guinea-lost billions-of-pounds-in-simandou-mining-licensing-8662534.html

http://www.reuters.com/article/2013/04/19/us-guinea-mine-idUSBRE93I15A20130419 http://www.state.gov/documents/organization/204319.pdf

http://www.tatasteeleurope.com/file_source/StaticFiles/Functions/HSE/Tata_Code_of_Conduct.pdf

http://www2.eycom.ch/publications/items/mining_metals/2010_fraud_corruption_mining_metals/2010_ EY_Fraud_corruption_mining_metals.pdf

https://www.oxfam.org.au/wp-content/uploads/2011/06/oaus-miningsympcommunique-0812.pdf

Responsibility to Respect

• • • • http://www.alcoa.com/global/en/about_alcoa/corp_gov/info_page/policy_anti_corruption.asp

http://www.state.gov/documents/organization/204319.pdf

http://www.tatasteeleurope.com/file_source/StaticFiles/Functions/HSE/Tata_Code_of_Conduct.pdf

http://www2.eycom.ch/publications/items/mining_metals/2010_fraud_corruption_mining_metals/2010_ EY_Fraud_corruption_mining_metals.pdf

OLIE EN GAS

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014

OLIE EN GAS

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Milieu risico

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• http://amazonwatch.org/news/2002/0401-an-independent-environmental-and social-assessment-of-the-camisea-gas-project--by-patricia-b-caffrey • http://assets.worldwildlife.org/publications/673/files/original/evos_final_report.pdf?1395681688

• • • • • • • http://belfercenter.ksg.harvard.edu/files/ETIP-DP-2010-15-final-4.pdf

http://bellona.no/assets/fil_Chapter_5._Environmental_impact_of_oil_and_gas_activity_in_the_Arctic.pdf

http://en.ria.ru/russia/20121211/178065224.html

http://environment.about.com/od/petroleum/a/oil_spills_and_environment.htm

http://escholarship.org/uc/item/32t2x692 http://pollution.unibuc.ro/?substance=9 http://reports.shell.com/sustainability-report/2013/servicepages/downloads/files/entire_shell_sr13.pdf

http://response.restoration.noaa.gov/oil-and-chemical-spills/oil-spills/how-oil-harms-animals-and-plants marine-environments.html

http://s00.static-shell.com/content/dam/shell-new/local/country/nld/o-dam/pdf/mjv-pernis-2010.pdf

http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=37221&D1=1,3,6,8&D2=a&D3=5-14&VW=T http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=70946NED&D1=a&D2=a&D3=l&VW=T http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=81156NED&D1=5&D2=a&D3=l&VW=T http://usatoday30.usatoday.com/news/nation/2010-06-07-oil-spill-mess_N.htm?csp=34news http://wwf.panda.org/what_we_do/where_we_work/amazon/problems/other_threats/oil_and_gas_ extraction_amazon/ http://wwf.panda.org/what_we_do/where_we_work/arctic/what_we_do/oil_gas/ http://www.aljazeera.com/indepth/features/2012/04/201241682318260912.html

http://www.ce.nl/publicatie/verbeteringen_in_de_energie-effici+en+%23xeb%3Bntie_van_de_petroleum keten%3Cbr%3Eoverkoepelende_rapportage/1176 http://www.ce.nl/publicatie/winst_in_de_petroleumketen%3Cbr%3Estudie_naar_verbeteringen_in_de_ energie-efficiency_in_de_petroleumketen,_buiten_de_raffinaderijen/1105 http://www.csiro.au/Outcomes/Oceans/Hot-ocean-topics/Environmental-impact-of-oil-spills.aspx

http://www.defenders.org/sites/default/files/publications/wildlife_and_offshore_drilling_coastal_wetlands.

pdf http://www.ecn.nl/docs/library/report/2010/e10064.pdf

http://www.eia.gov/todayinenergy/detail.cfm?id=13491 http://www.greenpeace.org/international/en/campaigns/climate-change/arctic-impacts/The-dangers-of Arctic-oil/ http://www.greenpeace.org/international/en/campaigns/climate-change/arctic-impacts/The-dangers-of Arctic-oil/Black-ice--Russian-oil-spill-disaster/ http://www.latimes.com/science/sciencenow/la-sci-sn-tuna-hearts-oil-spill-toxins-20140213,0,5212912.

story#ixzz2tbQVLgxI http://www.nam.nl/nl/our-activities/schoonebeek/Oil-and-water.html

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3644738/

OLIE EN GAS

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • http://www.nlog.nl/resources/Jaarverslag2012/Delfstoffen_2012_NL_final_NLOG.pdf

http://www.nmfs.noaa.gov/pr/permits/eis/arctic.htm

http://www.nogepa.nl/themas/thema/?dossierid=101351428&title=Emissies+naar+water http://www.nogepa.nl/themas/thema/?dossierid=207978497&title=Emissies+naar+lucht http://www.nogepa.nl/themas/thema/?dossierid=99319809&title=Environment http://www.oceansnorth.org/oil-spills http://www.pbl.nl/publicaties/2010/Zure-regen.-Een-analyse-van-dertig-jaar-Nederlandse verzuringsproblematiek http://www.reefrelieffounders.com/drilling/wp-content/uploads/2011/03/Williams.etal_.2011.

Underestimating.cetacean.mortality_DeepwaterHorizon.BP_.incident.Conservation.Letters.pdf

http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/olie/doorvoer-van-olie http://www.rivm.nl/dsresource?type=pdf&disposition=inline&objectid=rivmp:201157&versionid=&subob jectname= http://www.rvo.nl/sites/default/files/MEE-Sectorrapport%20Raffinaderijen%202012.pdf

http://www.shell.com/global/future-energy.html

http://www.shell.com/global/future-energy/arctic/shell-in-the-arctic.html

http://www.shell.nl/nld/aboutshell/shell-businesses/pernis.html

http://www.theguardian.com/environment/2014/feb/05/fracking-water-america-drought-oil-gas http://www.unesco.org/new/fileadmin/MULTIMEDIA/HQ/SC/pdf/WWDR4%20Volume%20 1-Managing%20Water%20under%20Uncertainty%20and%20Risk.pdf

http://www.uscg.mil/foia/docs/dwh/fosc_dwh_report.pdf

http://www.vewin.nl/SiteCollectionDocuments/Publicaties/Drinkwaterstatistieken%202012/Vewin%20 Drinkwaterstatistieken%202012%20lowres.pdf

http://www.vnpi.nl/Default.aspx?pageID=7 http://www.vnpi.nl/Files/file/VNPI%20brochure%20vernieuwd%202009.pdf

http://www.vnpi.nl/Modules/Documents%20Keywords/Documents/15/leaflet%20VNPI%20 november%202012_v2-2.pdf

http://www.vnpi.nl/Modules/Documents%20Keywords/Documents/57/Kopie%20van%20232abv.

Aanvoer%20aardolie%20grondstoffen%20naar%20land%20van%20herkomst.1999.2011.xls

https://worldwildlife.org/threats/oil-and-gas-development https://www.ceres.org/issues/water/shale-energy/shale-and-water-maps/hydraulic-fracturing-water stress-water-demand-by-the-numbers https://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/syr/en/mains3-4.html

https://www.milieudefensie.nl/publicaties/rapporten/double-standard https://www.nwf.org/What-We-Do/Protect-Habitat/Gulf-Restoration/Oil-Spill/Effects-on-Wildlife.aspx

www.infomil.nl/publish/pages/68626/raffinaderijen-definitief.doc

Responsibility to Respect

• • • http://reports.shell.com/sustainability-report/2013/servicepages/downloads/files/entire_shell_sr13.pdf

http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=37221&D1=1,3,6,8&D2=a&D3=5-14&VW=T http://www.ce.nl/publicatie/verbeteringen_in_de_energie-effici+en+%23xeb%3Bntie_van_de_petroleum keten%3Cbr%3Eoverkoepelende_rapportage/1176

OLIE EN GAS

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • http://www.ce.nl/publicatie/winst_in_de_petroleumketen%3Cbr%3Estudie_naar_verbeteringen_in_de_ energie-efficiency_in_de_petroleumketen,_buiten_de_raffinaderijen/1105 http://www.ecn.nl/docs/library/report/2010/e10064.pdf

http://www.vnpi.nl/Files/file/VNPI%20brochure%20vernieuwd%202009.pdf

http://www.vnpi.nl/Modules/Documents%20Keywords/Documents/15/leaflet%20VNPI%20 november%202012_v2-2.pdf

www.infomil.nl/publish/pages/68626/raffinaderijen-definitief.doc

OLIE EN GAS

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Arbeid

• • • • • • • • • • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• • • • • • • • • • • http://firstforsustainability.org/media/factsheet_oil%20and%20gas.pdf

http://publ.com/Y3ImzTo#6 http://reports.shell.com/sustainability-report/2013/servicepages/downloads/files/entire_shell_sr13.pdf

http://survey.ituc-csi.org/Russian-Federation.html?edition=336&lang=en#tabs-3 http://www.energylivenews.com/2013/05/28/health-and-safety-tops-oil-and-gas-industrys-risk-agenda/ http://www.hrw.org/sites/default/files/reports/kazakhstan0912ForUpload_0.pdf

http://www.inspectieszw.nl/Images/Sectorrapportage-Aardolie-Chemie-Farmacie-Kunststof-en-Rubber_ tcm335-334605.pdf

http://www.inspectieszw.nl/onderwerpen/arbeidsomstandigheden/veiligheid_en_gezondheid/gevaarlijke_ stoffen/ http://www.ituc-csi.org/countries-at-risk-2013-report-on http://www.latrb.nl/lat/werkgroepen/landelijk/ http://www.nogepa.nl/themas/thema/?dossierid=101351436&title=Medical+health http://www.nogepa.nl/themas/thema/?dossierid=99319810&title=Health+and+Safety http://www.nrc.nl/nieuws/2013/08/26/driekwart-tankopslagbedrijven-in-overtreding/ http://www.nrc.nl/rechtenbestuur/2014/01/04/hoe-kon-odfjell-er-zo-genadig-afkomen/ http://www.ogp.org.uk/pubs/396.pdf

http://www.oilandgasuk.co.uk/healthandsafety.cfm

http://www.oilgasmonitor.com/essential-health-safety-considerations-oil-natural-gas-hydrofracking operators/1541/ http://www.onderzoeksraad.nl/uploads/phase-docs/326/bb9e4abaeb2brapport-odfjell-web.pdf

http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2013/08/26/tussenrapport-tankopslag.

html http://www.shell.com/global/environment-society/reporting/un-global-compact/labour.html

http://www.unepfi.org/humanrightstoolkit/oil.php

http://www.vnpi.nl/Modules/Documents%20Keywords/Documents/15/VNPI%20Communication%20 Paper.pdf

http://www.vnpi.nl/Modules/Documents%20Keywords/Documents/57/Kopie%20van%20232abv.

Aanvoer%20aardolie%20grondstoffen%20naar%20land%20van%20herkomst.1999.2011.xls

https://www.inspectieszw.nl/Images/Eindrapport%20Petrochemie%202009_tcm335-312282.pdf

https://www.osha.gov/SLTC/oilgaswelldrilling/ https://www.osha.gov/SLTC/oilgaswelldrilling/healthhazards.html

https://www.osha.gov/SLTC/oilgaswelldrilling/safetyhazards.html

OLIE EN GAS

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • •

Responsibility to Respect

• • • • • • http://reports.shell.com/sustainability-report/2013/servicepages/downloads/files/entire_shell_sr13.pdf

http://www.energylivenews.com/2013/05/28/health-and-safety-tops-oil-and-gas-industrys-risk-agenda/ http://www.inspectieszw.nl/Images/Sectorrapportage-Aardolie-Chemie-Farmacie-Kunststof-en-Rubber_ tcm335-334605.pdf

http://www.nogepa.nl/themas/thema/?dossierid=101351436&title=Medical+health http://www.nogepa.nl/themas/thema/?dossierid=99319810&title=Health+and+Safety http://www.onderzoeksraad.nl/uploads/phase-docs/326/bb9e4abaeb2brapport-odfjell-web.pdf

http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2013/08/26/tussenrapport-tankopslag.

html http://www.shell.com/global/environment-society/reporting/un-global-compact/labour.html

http://www.vnpi.nl/Modules/Documents%20Keywords/Documents/15/VNPI%20Communication%20 Paper.pdf

https://www.inspectieszw.nl/Images/Eindrapport%20Petrochemie%202009_tcm335-312282.pdf

OLIE EN GAS

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Mensenrechten

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• • • • • • • • • http://amazonwatch.org/news/2002/0401-an-independent-environmental-and-social-assessment-of-the camisea-gas-project--by-patricia-b-caffrey http://assets.worldwildlife.org/publications/673/files/original/evos_final_report.pdf?1395681688

http://europeecologie.eu/IMG/pdf/shale-gas-pe-464-425-final.pdf

http://oils.gpa.unep.org/facts/economy-health.htm

http://reports.shell.com/sustainability-report/2013/servicepages/downloads/files/entire_shell_sr13.pdf

http://s00.static-shell.com/content/dam/shell/static/future-energy/downloads/arctic/working-with indigenouspeople.pdf

http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=81156NED&D1=5&D2=a&D3=l&VW=T http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?VW=T&DM=SLNL&PA=37830&D1=1&D2=323&D3=a&D4=6 4,129,l&HD=110310-1912&HDR=T,G3&STB=G1,G2 http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/industrie-energie/publicaties/artikelen/archief/2011/2011-3345 wm.htm

http://www.eia.gov/cfapps/ipdbproject/IEDIndex3.cfm?tid=3&pid=26&aid=1 http://www.eia.gov/cfapps/ipdbproject/iedindex3.cfm?tid=5&pid=53&aid=1&cid=regions&syid=2008&ey id=2013&unit=TBPD http://www.eia.gov/countries/index.cfm?view=reserves http://www.eia.gov/todayinenergy/detail.cfm?id=13491 http://www.firstpeoples.org/images/uploads/R1K%20Report(2).pdf

http://www.galdu.org/govat/doc/oilengelsk2.pdf

http://www.iea.org/publications/freepublications/publication/Oil&GasSecurityNL2012.pdf

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1756874/pdf/v053p00306.pdf

http://www.nogepa.nl/themas/thema/?dossierid=99319809&title=Environment http://www.nrc.nl/nieuws/2014/01/17/gaswinning-wordt-teruggeschroefd-versterkingspakket-van-12 miljard-voor-groningen/ http://www.onderzoeksraad.nl/nl/onderzoek/1991/gaswinning-groningen/onderzoek/1511/ onderzoeksraad-start-onderzoek-naar-gaswinning-groningen http://www.pachamama.org/indigenous-rights/indigenous-land-rights http://www.plosone.org/article/fetchObject.action?uri=info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.

pone.0002932&representation=PDF http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/gaswinning-en-infrastructuur http://www.rvo.nl/sites/default/files/MEE-Sectorrapport%20Raffinaderijen%202012.pdf

http://www.shell.com/global/environment-society/society/human-rights/training-tools-guidelines.html

http://www.sodm.nl/onderwerpen/aardbevingen-groningse-gasveld http://www.sodm.nl/sites/default/files/redactie/risico%20analyse%20aardgasbevingen%20groningen.pdf

http://www.telegraaf.nl/binnenland/22245949/__Einde_NL_als_gasproducent__.html

http://www.theguardian.com/environment/2013/dec/20/oil-industry-amazon-communities-un-rapporteur

100

OLIE EN GAS

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • http://www.theguardian.com/environment/2014/mar/26/death-threats-made-to-ecuadorian-lawyer-in chevron-pollution-case http://www.theguardian.com/society/2006/nov/22/guardiansocietysupplement.pollution?INTCMP=SRCH &guni=Article:in%20body%20link http://www.un.org/en/events/indigenousday/pdf/Indigenous_Industry_Eng.pdf

http://www.unepfi.org/humanrightstoolkit/oil.php

http://www.vnpi.nl/Modules/Documents%20Keywords/Documents/15/leaflet%20VNPI%20 november%202012_v2-2.pdf

http://www.vnpi.nl/Modules/Documents%20Keywords/Documents/57/Kopie%20van%20232abv.

Aanvoer%20aardolie%20grondstoffen%20naar%20land%20van%20herkomst.1999.2011.xls

https://www.milieudefensie.nl/publicaties/rapporten/double-standard https://www.uvm.edu/~gdrusche/Classes/HCOL%20195/Review%20of%20oil%20spill%20human%20 health%20effects.pdf

• • • • • • • •

Responsibility to Respect

• • http://reports.shell.com/sustainability-report/2013/servicepages/downloads/files/entire_shell_sr13.pdf

http://s00.static-shell.com/content/dam/shell/static/future-energy/downloads/arctic/working-with indigenouspeople.pdf

http://www.eia.gov/countries/index.cfm?view=reserves http://www.galdu.org/govat/doc/oilengelsk2.pdf

http://www.nogepa.nl/themas/thema/?dossierid=99319809&title=Environment http://www.onderzoeksraad.nl/nl/onderzoek/1991/gaswinning-groningen/onderzoek/1511/ onderzoeksraad-start-onderzoek-naar-gaswinning-groningen http://www.rvo.nl/sites/default/files/MEE-Sectorrapport%20Raffinaderijen%202012.pdf

http://www.shell.com/global/environment-society/society/human-rights/training-tools-guidelines.html

http://www.sodm.nl/onderwerpen/aardbevingen-groningse-gasveld http://www.vnpi.nl/Modules/Documents%20Keywords/Documents/15/leaflet%20VNPI%20 november%202012_v2-2.pdf

101

OLIE EN GAS

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Corruptie

• • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• http://bpi.transparency.org/bpi2011/results/ • • • • • • • • • • http://cpi.transparency.org/cpi2013/results/#myAnchor1 http://oilprice.com/Energy/Energy-General/British-Police-Investigating-1.3-Billion-Shell-ENI-Nigerian-Oil Bloc-Corruptio.html

http://retro.nrc.nl/W2/Lab/Shell/000630a.html

http://s06.static-shell.com/content/dam/shell/static/aboutshell/downloads/who-we-are/code-of-conduct/ code-of-conduct-english2010.pdf

http://www.fess-global.org/files/OilandGas.pdf

http://www.ft.com/intl/cms/s/2/bc23bc7a-581a-11e3-82fc-00144feabdc0.html#axzz2yxmPFH1M http://www.ihrb.org/pdf/eu-sector-guidance/EC-Guides/O&G/EC-Guide_O&G-04_Part-2.pdf

http://www.indexmundi.com/g/r.aspx?v=88 http://www.ogj.com/articles/print/volume-111/issue-4/general-interest/toughened-oversight-raises antitrust.html

http://www.theguardian.com/business/2008/oct/22/gas-russia-gazprom-iran-qatar http://www.theguardian.com/business/2013/may/14/bp-shell-oil-price-rigging http://www.theguardian.com/environment/2014/mar/26/death-threats-made-to-ecuadorian-lawyer-in chevron-pollution-case http://www.transparency.org/topic/detail/oil_and_gas http://www.transparency.org/whatwedo/pub/promoting_revenue_transparency_2011_report_on_oil_and_ gas_companies http://www.unepfi.org/humanrightstoolkit/oil.php

http://www.vopak.com/fileadmin/pdf/sustainability/Vopak_Code_of_Conduct-April_2012_English_ August%202012.pdf

https://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2009/wp09267.pdf

www.eauc.org.uk/file_uploads/oilgas.pdf?

Responsibility to Respect

• • • http://s06.static-shell.com/content/dam/shell/static/aboutshell/downloads/who-we-are/code-of-conduct/ code-of-conduct-english2010.pdf

http://www.transparency.org/whatwedo/pub/promoting_revenue_transparency_2011_report_on_oil_and_ gas_companies http://www.vopak.com/fileadmin/pdf/sustainability/Vopak_Code_of_Conduct-April_2012_English_ August%202012.pdf

102

TEXTIEL EN KLEDING

103

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014

TEXTIEL EN KLEDING

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Milieu risico

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• Bangladesh Water PaCT, Partnership for Cleaner Textiles • • • • Better Cotton Initiative: http://bettercotton.org/wp-content/uploads/2013/12/2012-Harvest-Report_final.

pdf CE (2010) ‘milieuanalyses textiel’. http://www.rwsleefomgeving.nl/publish/pages/91250/milieuanalyses_ textiel_ce_2010.pdf

http://awsassets.panda.org/downloads/cotton_for_printing_long_report.pdf

http://data.worldbank.org/indicator/EE.BOD.TXTL.ZS

http://ec.europa.eu/enterprise/sectors/textiles/files/statistics/textiles_en.pdf en statline.cbs.nl

http://oecotextiles.wordpress.com/2011/01/19/estimating-the-carbon-footprint-of-a-fabric/ http://worldwildlife.org/industries/cotton http://wwf.panda.org/about_our_earth/about_freshwater/freshwater_problems/thirsty_crops/cotton/ http://wwf.panda.org/what_we_do/footprint/agriculture/impacts/soil_erosion/ http://www.azernews.az/analysis/52125.html

http://www.c-and-a.com/uk/en/corporate/fileadmin/templates/master/img/fashion_updates/CR_Report/ CR_Report_E.pdf

http://www.coolfarmtool.org/reports/WWF_Cotton_Carbon_Emission.pdf

http://www.fao.org/docrep/v4360e/V4360E09.htm

http://www.greenpeace.org/international/Global/international/planet-2/report/2009/10/hazardous chemical-pollution-o.pdf

http://www.hema.nl/SiteCollectionDocuments/HEMA-MVO-verslag-2012.pdf

http://www.indiantextilejournal.com/articles/FAdetails.asp?id=4652 /. http://oecotextiles.wordpress.

com/2011/01/19/estimating-the-carbon-footprint-of-a-fabric/ http://www.leatherworkinggroup.com/lwg-members.htm

http://www.modint.nl/2014-strategische-herorintering-noodzakelijk-voor-bedrijven http://www.mvonederland.nl/dossier/2/81/dossier_description/14821 http://www.mvonederland.nl/dossier/2/81/dossier_description/14821ftp://ftp.fao.org/docrep/fao/011/ a1250f/annexes/Subregional%20Reports/LAC/SouthAmerica.pdf

http://www.mvonederland.nl/dossier/2/83/dossier_description/1913 http://www.nfe.nl/files/7613/4038/2250/43_1ereactieNFEopverbod4sep2008.pdf

http://www.ota.com/organic/mt/organic_cotton.html

http://www.peta.org/issues/animals-used-for-clothing/leather-industry/ http://www.rndweb.nl/websites/rnd/docs/2013_06_20__Plan_van_aanpak_verduurzaming_Nederlandse_ textiel-_en_kledingsector_1.0_met_cover.pdf

http://www.textilefabric.com/site/main/articles.php?id=11 http://www.wdrg.fi/wp-content/uploads/2011/12/09-CA_Waters-StrickmanPorkka.pdf

https://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/syr/en/mains3-4.html

104

TEXTIEL EN KLEDING

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • Plan van aanpak verduurzaming Nederlandse textiel-en kledingsector 1.0 (http://www.rndweb.nl/websites/ rnd/docs/2013_06_20__Plan_van_aanpak_verduurzaming_Nederlandse_textiel-_en_kledingsector_1.0_

met_cover.pdf) UNEP: http://www.unep.org/chemicalsandwaste/Portals/9/CiP/CiPWorkshop2011/CiP%20textile%20 case%20study%20report_21Feb2011.pdf

V&D: http://www.vd.nl/medias/sys_master/9112954404894.pdf

WWF: http://awsassets.panda.org/downloads/impact_long.pdf

Zeeman: http://www.zeeman.com/getdoc/b7855ca3-ae0e-41c7-b51f-37641ef3c96c/MVO-2012.aspx

105

TEXTIEL EN KLEDING

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Arbeid Impact/Betrokkenheid

• • • • • • • • • • • Berenschot Inventory Report Living wage: http://www.berenschot.com/expertise/expertise-services/ living-wage • Business Ethics in the Textile, Clothing and Footwear (TCF) Industries, ILO, 2000: http://digitalcommons.

ilr.cornell.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1008&context=code • • C&A: http://www.c-and-a.com/uk/en/corporate/fileadmin/templates/master/img/fashion_updates/CR_ Report/CR_Report_E.pdf

C&A: http://www.c-and-a.com/uk/en/corporate/fileadmin/templates/master/img/fashion_updates/ International_Press_Releases/C-and-A_Action_Plan_related_to_Zero_Discharge_of_Hazardous_ Chemicals.pdf

• • FAO: http://faostat.fao.org/ Greenpeace: http://www.greenpeace.org/eastasia/campaigns/toxics/science/eleven-flagship-hazardous chemicals/ • • http://human-rights.unglobalcompact.org/dilemmas/freedom-of-association/#.UvtyM_t3dHg

http://www.asiafloorwage.org/asiafloorwage-aboutindustry.htm

http://www.asiafloorwage.org/documents/Resources-onwages/Background_reading/Onindustry/ briefing-on-the-chinese-garment-industry.pdf

http://www.berenschot.nl/markten-sectoren/markten-sectoren/leefbaar-loon http://www.c-and-a.com/uk/en/corporate/fileadmin/mediathek/uk-uk/Pressreleases/Greenpeace/C_A_ statement_on_the_current_Greenpeace_study.pdf

http://www.dw.de/more-rights-for-textile-workers/a-16813193 http://www.dw.de/bangladesh-textile-workers-fed-up-with-conditions/a-17114602 http://www.fao.org/fileadmin/templates/mafap/documents/technical_notes/MOZAMBIQUE/ MOZAMBIQUE_Technical_Note_COTTON_EN_Oct2012.pdf

• • • • • • http://www.ilo.org/global/industries-and-sectors/textiles-clothing-leather-footwear/lang--en/index.htm

http://www.ilo.org/oshenc/part-xiv/clothing-and-finished-textile-products/item/870-health-effects-and environmental-issues http://www.ilo.org/oshenc/part-xiv/clothing-and-finished-textile-products/item/870-health-effects-and environmental-issues IPEC 2002a http://www.ipsnews.net/2014/02/poverty-wages-unraveling-cambodias-garment-industry/ http://www.mvonederland.nl/dossier/2/83/dossier_description/1913 http://www.mvonederland.nl/sites/default/files/factsheet_mensenrechten_en_textiel.pdf

http://www.ohchr.org/EN/Issues/AssemblyAssociation/Pages/SRFreedomAssemblyAssociationIndex.

aspx http://www.rndweb.nl/websites/rnd/docs/2013_06_20__Plan_van_aanpak_verduurzaming_Nederlandse_ textiel-_en_kledingsector_1.0_met_cover.pdf

http://www.schonekleren.nl/informatie/de-kledingindustrie/arbeidsomstandigheden http://www.textileworldasia.com/Issues/2008/November-December/Features/Bangladesh_Textile_ Industry_Profile

106

TEXTIEL EN KLEDING

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2680/Economie/article/detail/3594154/2014/02/10/Ook-Wibra-tekent Bangladesh-akkoord.dhtml

ILO/IPEC working paper: http://www.ilo.org/public//english/standards/ipec/publ/download/pol_ healthcostben_2003_en.pdf

ILO: http://www.ilo.org/global/about-the-ilo/media-centre/press-releases/WCMS_008075/lang--en/index.

htm ILO: http://www.ilo.org/oshenc/part-i/nervous-system/item/289-chemical-neurotoxic-agents International Cotton Advisory Committee (ICAC): https://www.icac.org/cotton_info/speeches/ plastina/2009/child_labor_lodz.pdf

Kampala Declarations ‘Working towards Child Labour Free Zones’ uit april 2013 Mancini F, Van Bruggen AH, Jiggins JL, Ambatipudi AC, Murphy H. Acute pesticide poisoning among female and male cotton growers in India. Int J Occup Environ Health 2005 MVO Nederland: http://www.mvonederland.nl/dossier/7/151/dossier_description/1714 MVO Nederland: http://www.mvonederland.nl/thema/kinderarbeid MVO: http://mvoplatform.nl/wat-is-mvo/leefbaar-loon Plan van aanpak verduurzaming Nederlandse textiel- en kledingsector 1.0 (http://www.rndweb.nl/ websites/rnd/docs/2013_06_20__Plan_van_aanpak_verduurzaming_Nederlandse_textiel-_en_ kledingsector_1.0_met_cover.pdf

Rijksoverheid: http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2014/01/31/nederlands-duitse-samenwerking-voor verbetering-textielindustrie-azie.html

‘Roadmap for achieving the Elimination of the worst Forms of Child Labour by 2016’ SEI: http://r4d.dfid.gov.uk/PDF/Outputs/Water/R8161-Diseases.pdf

SOMO (2011): http://somo.nl/publications-en/Publication_3673/?searchterm=sumangali SOMO (2012) rapport: http://somo.nl/publications-en/Publication_3818 Statline CBS, 2012, 2013: statline.cbs.nl en http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/internationale-handel/ publicaties/belangrijkste-handelspartners-nederland/archief/2012/2012-turkije-2011.htm

The Bangladesh Accord: http://www.bangladeshaccord.org/wp-content/uploads/2013/10/the_accord.pdf

UN (Arc): http://www.unglobalcompact.org/docs/issues_doc/human_rights/Human_Rights_Working_ Group/9June09_Arc_of_Human_Rights_Priorities_-_Road_Testing_Version.pdf

UNCTAD: http://www.unctad.info/en/Infocomm/Agricultural_Products/Cotton/Market/ ZDHC: http://www.roadmaptozero.com/programme-documents.php

107

TEXTIEL EN KLEDING

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Mensenrechten Impact/Betrokkenheid

• • • • • • • • • • http://awsassets.panda.org/downloads/cotton_for_printing_long_report.pdf

• http://www.c-and-a.com/uk/en/corporate/fileadmin/templates/master/img/fashion_updates/CR_Report/ CR_Report_E.pdf

• http://ec.europa.eu/enterprise/sectors/textiles/files/studies/study-allergic-reactions-textile_en.pdf

• • • • • • • http://wwf.panda.org/about_our_earth/about_freshwater/freshwater_problems/thirsty_crops/cotton/ http://www.ajol.info/index.php/njhbs/article/view/11507 http://www.amnesty.nl/nieuwsportaal/nieuws/banken-doen-te-weinig-tegen-landroof http://www.c-and-a.com/uk/en/corporate/fileadmin/templates/master/img/fashion_updates/CR_Report/ CR_Report_E.pdf

http://www.greenpeace.org/eastasia/monstersinyourcloset/ http://www.greenpeace.org/international/Global/international/planet-2/report/2009/10/hazardous chemical-pollution-o.pdf

http://www.greenpeace.org/international/Global/international/publications/toxics/Water%202012/ ToxicThreads01.pdf http://www.hema.nl/SiteCollectionDocuments/HEMA-MVO-verslag-2012.pdf

• • http://www.mvonederland.nl/dossier/2/83/dossier_description/1913 http://www.pan-uk.org/attachments/125_the_deadly_chemicals_in_cotton_part1.pdf

http://www.rediff.com/business/report/indian-companies-involved-in-ethiopia-land-grab/20130214.htm

http://www.roadmaptozero.com/members.php

http://www.survivalinternational.nl/nieuws/8758 http://www.trouw.nl/tr/nl/4504/Economie/article/detail/3519636/2013/10/02/Multinationals-pakken landroof-niet-aan.dhtml

https://www.milieudefensie.nl/biomassa/landroof http://www.rndweb.nl/websites/rnd/docs/2013_06_20__Plan_van_aanpak_verduurzaming_Nederlandse_ textiel-_en_kledingsector_1.0_met_cover.pdf

• UNEP: http://www.unep.org/chemicalsandwaste/Portals/9/CiP/CiPWorkshop2011/CiP%20textile%20 case%20study%20report_21Feb2011.pdf

V&D: http://www.vd.nl/medias/sys_master/9112954404894.pdf

www.vwa.nl

Zeeman: http://www.zeeman.com/getdoc/b7855ca3-ae0e-41c7-b51f-37641ef3c96c/MVO-2012.aspx

108

TEXTIEL EN KLEDING

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Corruptie Impact/Betrokkenheid

• http://www.c-and-a.com/uk/en/corporate/fileadmin/templates/master/img/fashion_updates/CR_Report/ CR_Report_E.pdf

• • http://www.hema.nl/SiteCollectionDocuments/HEMA-MVO-verslag-2012.pdf

http://www.huffingtonpost.co.uk/muhammad-abdul-bari/bangladesh-factory-deaths_b_3178559.html

109

VOEDINGS- MIDDELEN

110

| MVO Sector Risico Analyse | SEPTEMBER 2014

VOEDINGSMIDDELEN

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Milieu risico

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• Advies Gezondheidsraad risico’s gewasbeschermingsmiddelen voor omwonenden, 2014 • Beleidsbrief Dierenwelzijn, Dijksma, 2013 • • • • • http://assets.wnf.nl/downloads/erratum_sojarapport_feb14.pdf

http://awsassets.panda.org/downloads/factsheet_soy_eng.pdf

http://commodityplatform.org/wp/wp-content/uploads/2012/07/idh-responsible-soy-2012-kpmg.pdf

http://commodityplatform.org/wp/wp-content/uploads/2012/12/soja-barometer-2012_nl.pdf

http://doc.utwente.nl/59994/1/Oel08external.pdf

http://duurzaamvarkensvlees.nl/ http://edepot.wur.nl/117351 http://edepot.wur.nl/132741 http://fnli.nl/werkgebieden/duurzaamheid/grondstofverduurzaming-en-ketenverantwoordelijkheid.html

http://wetten.overheid.nl/BWBR0030250/ http://worldwildlife.org/threats/overfishing http://worldwildlife.org/threats/water-scarcity http://wwf.panda.org/what_we_do/footprint/agriculture/soy/impacts/soil_erosion/ http://wwf.panda.org/what_we_do/footprint/agriculture/soy/soyreport/ http://www.agriholland.nl/dossiers/klimaatverandering/home.html

http://www.allepersberichten.nl/persbericht/20974/1/KPMG-quotGrote-bedrijven-nemen-waterschaarste nauwelijks-serieusquotnbsp/,. http://www.fnli.nl/werkgebieden/duurzaamheid/thema/water.html

http://www.arboportaal.nl/onderwerpen/gevaarlijke-stoffen/gevaarlijke-stoffen/bestrijdingsmiddelen.html

http://www.biodiversiteit.nl/nederlandse-overheid-biodiversiteit/biodiversiteitsbeleid-vanaf-2012 http://www.boerderij.nl/Home/Nieuws/2012/12/CBS-Aantal-koeien-neemt-weer-toe-1133063W/ http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/70FA5D44-0001-413E-AB7E-E4B9CBF125F6/0/2013monitorduurzameag rogrondstoffen.pdf

http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/B8951D00-079A-4583-8324-3DD2CF7A0D2D/0/2013nulmetinggroenegr oeiart.pdf

http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0011-Biologische-landbouw.html?i=11-61 http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0183-Verzuring-en-grootschalige luchtverontreiniging%3A-emissies.html?i=5-106 http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0265-Jaarlijkse-ophoping-van-zware metalen-in-de-bodem.html?i=11-14 http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0547-Gewasbeschermingsmiddelen-in oppervlaktwater.html?i=11-116

111

VOEDINGSMIDDELEN

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

http://www.fao.org/docrep/016/i3010e/i3010e.pdf

http://www.fao.org/docrep/017/i1688e/i1688e.pdf

http://www.fao.org/nr/solaw/solaw-home/en/ http://www.fnli.nl/?ct=wmdynamic&module=Wmmediamanager&mode=download§ion=2200&pa th=.//duurzaamheid&curfile=Inventarisatie%20van%20bestaand%20onderzoek%20naar%20 voedselverspilling.pdf

http://www.fnli.nl/var/downloads/var/mediamanager/files/duurzaamheid/Inventarisatie%20van%20 bestaand%20onderzoek%20naar%20voedselverspilling.pdf

http://www.fnli.nl/werkgebieden/duurzaamheid/grondstofverduurzaming-en-ketenverantwoordelijkheid.

html http://www.fnli.nl/werkgebieden/duurzaamheid/reststromen-en-verpakkingen.html

http://www.fnli.nl/werkgebieden/duurzaamheid/thema/water.html

http://www.goedevis.nl/ http://www.ilo.int/global/about-the-ilo/newsroom/features/WCMS_158425/lang--en/index.htm

http://www.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/wg3/ar4-wg3-chapter8.pdf

http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/syr/en/spms1.html

http://www.kpmg.com/NL/nl/IssuesAndInsights/ArticlesPublications/Documents/PDF/Sustainability/ Sustainable-Insight-Oct-2012.pdf

http://www.kwrwater.nl/IAH_Markten/voedingsmiddelenindustrie/ http://www.lto.nl/media/default.aspx/emma/org/10823947/LTO+factcheck+-+versie+6+-+7-1-2013.pdf

http://www.mvonederland.nl/dossier/2/63/dossier_description/3145 http://www.mvonederland.nl/sites/default/files/mvo_in_de_agribusiness.pdf

http://www.nev.nl/pages/publicaties/eb/nummers/2013/73-4/136-143.pdf

http://www.nrc.nl/handelsblad/van/2014/februari/22/appels-en-peren-optellen-1348564 http://www.nvv.nl/art_images/verklaring_van_noordwijk.pdf

http://www.nvwa.nl/actueel/nieuws/nieuwsbericht/2041401/resten-gewasbeschermingsmiddelen-op groente-en-fruit-in-nederland-binnen-de-norm http://www.pbl.nl/publicaties/2012/evaluatie-van-de-nota-duurzame-gewasbescherming http://www.pve.nl/pve?waxtrapp=thbFsHsuOnbPTEcBbB http://www.pve.nl/pve?waxtrapp=thbFsHsuOnbPTEcBbB&context=gfMsHsuOnbPTEA http://www.pvis.nl/fileadmin/user_upload/pvis/Documenten/Verantwoorde_vis/Vis_en_duurzaamheid.pdf

http://www.pvis.nl/verantwoorde_vis/convenanten/ http://www.pvis.nl/verantwoorde_vis/meerjarenplan/ http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2013/05/14/gezonde-groei-duurzame oogst-tweede-nota-duurzame-gewasbescherming.html

http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2013/05/21/monitor-voedselverspilling.

html http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2011/10/26/staatssecretaris-atsma-stimuleert-emissiearme staltechnieken-voor-fijnstof-en-ammoniak.html

http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/dieren/dierenwelzijn http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/dieren/dierenwelzijn/productiedieren

112

VOEDINGSMIDDELEN

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/visserij/visserijbeleid http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/voeding/voedselverspilling http://www.rivm.nl/rvs/Stoffen_producten/Gewasbeschermingsmiddelen http://www.rspo.org/file/RSPO_Sustainable_Palm_Oil-The_journey_so_far_(26.04.2013).pdf

http://www.rvo.nl/actueel/praktijkverhalen/pasteur-sensor-tag-slimme-oplossing-tegen-voedselverspilling http://www.rvo.nl/sites/default/files/bijlagen/Convenant%20Schone%20en%20Zuinige%20 Agrosectoren%20Agroconvenant.pdf

http://www.sustainalytics.com/sites/default/files/beverages_in_asia.pdf http://www.taskforceduurzamepalmolie.nl/Duurzamepalmolie/tabid/2276/language/en-US/Default.aspx

http://www.theguardian.com/sustainable-business/davos-water-scarcity-second-important-world-risk http://www.trouw.nl/tr/nl/4332/Groen/article/detail/3593796/2014/02/10/Alleen-nog-duurzame-soja-is stap-te-ver-voor-vleesindustrie.dhtml

http://www.un.org/waterforlifedecade/background.shtml

http://www.unep.org/pdf/unep-geas_oct_2012.pdf

http://www.unesco.org/new/fileadmin/MULTIMEDIA/HQ/SC/pdf/WWDR4%20Volume%20 1-Managing%20Water%20under%20Uncertainty%20and%20Risk.pdf

http://www.unilever.com/images/es_Growing_for_the_Future_3rd_Ed_tcm13-27805.pdf

http://www.unilever.com/sustainable-living/greenhousegases/carbon/ http://www.unilever.com/sustainable-living/water/ http://www.unilever.com/sustainable-living/water/footprint/ http://www.unilever.nl/duurzaamleven/waterverbruik/ http://www.unwater.org/statistics/statistics-detail/en/c/211813/, http://www.verduurzamingvoedsel.nl/files/agenda/agenda-verduurzaming-voedsel-2013-2016.pdf

http://www.verduurzamingvoedsel.nl/verduurzamingsthemas/dierenwelzijn-en-diergezondheid/ http://www.verduurzamingvoedsel.nl/verduurzamingsthemas/water-en-bodem/ http://www.wageningenur.nl/nl/Dossiers/dossier/Dossier-Voedselverspilling.htm

http://www.wakkerdier.nl/vee-industrie/koeien http://www.wakkerdier.nl/vee-industrie/varkens http://www.who.int/features/factfiles/water/water_facts/en/index.html http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs266/en/ http://www.wnf.nl/nl/wat_wnf_doet/thema_s/bossen/ontbossing/sojateelt/ http://www3.weforum.org/docs/WEF_GlobalRisks_Report_2013.pdf

https://worldwildlife.org/threats/soil-erosion-and-degradation https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/65505/6316-drivers deforestation-report.pdf

https://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/syr/en/mains3-4.html

https://www.kpmg.com/BE/en/IssuesAndInsights/ArticlesPublications/Documents/roadmap-responsible soy-v2.pdf

https://www.milieudefensie.nl/bestrijdingsmiddelen/gif-op-groente-en-fruit/hoe-veilig-is-ons-groente-en fruit Monitor Voedselverspilling, Mid-term rapportage, WUR, 2013 PBL (2012), De Nederlandse voetafdruk op de wereld PBL (2013), Verduurzaming van internationale handelsketens

113

VOEDINGSMIDDELEN

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • State of the world Fisheries, FAO, 2012 Water 2030 Global Water Supply and Demand model (Charting our water future, McKinsey) • • • • • • • • • • •

Responsibility to Respect

• • • • • • • • • • • • • • • • • http://duurzaamvarkensvlees.nl/ http://edepot.wur.nl/132741 http://fnli.nl/werkgebieden/duurzaamheid/grondstofverduurzaming-en-ketenverantwoordelijkheid.html

http://sustainabilityreport.heineken.com/improve/green-brewer/water.html

http://wetten.overheid.nl/BWBR0030250/ http://www.agriholland.nl/dossiers/klimaatverandering/home.html

http://www.biodiversiteit.nl/nederlandse-overheid-biodiversiteit/biodiversiteitsbeleid-vanaf-2012 http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/70FA5D44-0001-413E-AB7E-E4B9CBF125F6/0/2013monitorduurzameag rogrondstoffen.pdf

http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/B8951D00-079A-4583-8324-3DD2CF7A0D2D/0/2013nulmetinggroenegr oeiart.pdf

http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0183-Verzuring-en-grootschalige luchtverontreiniging%3A-emissies.html?i=5-106 http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0548-Belasting-van-het-milieu-door gewasbeschermingsmiddelen.html?i=11-116 http://www.fnli.nl/?ct=wmdynamic&module=Wmmediamanager&mode=download§ion=2200&pa th=.//duurzaamheid&curfile=Inventarisatie%20van%20bestaand%20onderzoek%20naar%20 voedselverspilling.pdf

http://www.fnli.nl/werkgebieden/duurzaamheid/grondstofverduurzaming-en-ketenverantwoordelijkheid.

html http://www.fnli.nl/werkgebieden/duurzaamheid/reststromen-en-verpakkingen.html

http://www.kpmg.com/NL/nl/IssuesAndInsights/ArticlesPublications/Documents/PDF/Sustainability/ Sustainable-Insight-Oct-2012.pdf

http://www.mvonederland.nl/sites/default/files/mvo_in_de_agribusiness.pdf

http://www.nvv.nl/art_images/verklaring_van_noordwijk.pdf

http://www.pbl.nl/publicaties/2012/evaluatie-van-de-nota-duurzame-gewasbescherming http://www.pve.nl/pve?waxtrapp=thbFsHsuOnbPTEcBbB http://www.pvis.nl/fileadmin/user_upload/pvis/Documenten/Verantwoorde_vis/Vis_en_duurzaamheid.pdf

http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2013/05/21/monitor-voedselverspilling.

html http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2011/10/26/staatssecretaris-atsma-stimuleert-emissiearme staltechnieken-voor-fijnstof-en-ammoniak.html

http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/dieren/dierenwelzijn http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/dieren/dierenwelzijn/productiedieren http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/visserij/visserijbeleid

114

VOEDINGSMIDDELEN

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • • • • • http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/voeding/voedselverspilling http://www.rvo.nl/actueel/praktijkverhalen/pasteur-sensor-tag-slimme-oplossing-tegen-voedselverspilling http://www.rvo.nl/sites/default/files/bijlagen/Convenant%20Schone%20en%20Zuinige%20 Agrosectoren%20Agroconvenant.pdf

http://www.trouw.nl/tr/nl/4332/Groen/article/detail/3593796/2014/02/10/Alleen-nog-duurzame-soja-is stap-te-ver-voor-vleesindustrie.dhtml

http://www.unep.org/pdf/unep-geas_oct_2012.pdf

http://www.unilever.com/images/es_Growing_for_the_Future_3rd_Ed_tcm13-27805.pdf

http://www.unilever.com/sustainable-living/water/ http://www.unilever.nl/duurzaamleven/waterverbruik/ http://www.verduurzamingvoedsel.nl/files/agenda/agenda-verduurzaming-voedsel-2013-2016.pdf

http://www.verduurzamingvoedsel.nl/verduurzamingsthemas/dierenwelzijn-en-diergezondheid/ http://www.verduurzamingvoedsel.nl/verduurzamingsthemas/water-en-bodem/ PBL (2012), De Nederlandse voetafdruk op de wereld PBL (2013), Verduurzaming van internationale handelsketens

115

VOEDINGSMIDDELEN

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Arbeid Impact/Betrokkenheid

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Advies Gezondheidsraad risico’s gewasbeschermingsmiddelen voor omwonenden, 2014 • http://www.ilo.org/ipecinfo/product/download.do?type=document&id=5711 • ftp://ftp.fao.org/docrep/fao/005/y4311e/y4311e00.pdf

• • http://awsassets.panda.org/downloads/factsheet_soy_eng.pdf

http://commodityplatform.org/wp/wp-content/uploads/2008/12/dsc-factsheet-2-modern-slavery-final december-2008.pdf

http://fnli.nl/index.php

http://humanityunited.org/pdfs/Modern_Slavery_in_the_Palm_Oil_Industry.pdf

http://ilo.org/global/industries-and-sectors/food-drink-tobacco/lang--en/index.htm

http://safetydocs.com/blog/health-and-safety-in-the-food-industry/ http://siteresources.worldbank.org/INTGENAGRLIVSOUBOOK/Resources/CompleteBook.pdf

http://wwf.panda.org/about_our_earth/about_forests/deforestation/forest_conversion_agriculture/soy_ deforestation_social/ http://www.arbokennisnet.nl/images/dynamic/Dossiers/Werk_rusttijden/D_Werk-_en_rusttijden.pdf

http://www.arboportaal.nl/onderwerpen/gevaarlijke-stoffen/gevaarlijke-stoffen/bestrijdingsmiddelen.html

• • http://www.biodiversiteit.nl/nederlandse-overheid-biodiversiteit/biodiversiteitsbeleid-vanaf-2012 http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/70FA5D44-0001-413E-AB7E-E4B9CBF125F6/0/2013monitorduurzameag rogrondstoffen.pdf

http://www.cdc.gov/niosh/docs/2004-143/pdfs/2004-143.pdf

http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0547-Gewasbeschermingsmiddelen-in oppervlaktwater.html?i=11-116 • http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0548-Belasting-van-het-milieu-door gewasbeschermingsmiddelen.html?i=11-116 http://www.fao.org/docrep/013/am307e/am307e00.pdf

http://www.fao-ilo.org/fao-ilo-child/en http://www.fao-ilo.org/fileadmin/user_upload/fao_ilo/pdf/engl_agricultureC4163.pdf

http://www.fnli.nl/werkgebieden/duurzaamheid/grondstofverduurzaming-en-ketenverantwoordelijkheid.

html http://www.foe.co.uk/sites/default/files/downloads/losingground.pdf

http://www.frieslandcampina.com/english/sustainability/cases/socially-responsible-soy.aspx

http://www.frieslandcampina.com/nederlands/about-us/corporate-governance/~/media/C7E6C84516F243 8A9118A5E993A2EC5E.ashx

http://www.frieslandcampina.com/nederlands/responsibility/csr-reports.aspx

http://www.hse.gov.uk/humanfactors/topics/10fatigue.pdf

http://www.ilo.int/global/about-the-ilo/newsroom/features/WCMS_158425/lang--en/index.htm

http://www.ilo.org/empent/areas/business-helpdesk/faqs/WCMS_DOC_ENT_HLP_TIM_FAQ_EN/ lang--en/index.htm

116

VOEDINGSMIDDELEN

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • http://www.ilo.org/global/about-the-ilo/media-centre/press-releases/WCMS_008067/lang--en/index.htm

http://www.ilo.org/global/industries-and-sectors/agriculture-plantations-other-rural-sectors/lang--en/index.

htm http://www.ilo.org/ipec/areas/Agriculture/lang--en/index.htm

http://www.ilo.org/ipec/areas/Agriculture/WCMS_172416/lang--en/index.htm

http://www.ilo.org/ipecinfo/product/download.do

http://www.ilo.org/ipecinfo/product/download.do?type=document&id=5711 http://www.ilo.org/ipecinfo/product/viewProduct.do?productId=6444 http://www.ilo.org/jakarta/areasofwork/WCMS_126206/lang--en/index.htm

http://www.ilo.org/public//english/standards/ipec/themes/cocoa/download/2005_02_cl_cocoa.pdf

http://www.ilo.org/public/english/dialogue/actemp/downloads/publications/freedom_association.pdf

http://www.ilo.org/safework/areasofwork/hazardous-work/WCMS_110188/lang--en/index.htm

http://www.ilo.org/travail/whatwedo/projects/WCMS_122334/lang--en/index.htm

http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/@dgreports/@dcomm/documents/publication/wcms_096122.

pdf http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_dialogue/---sector/documents/publication/wcms_160872.

pdf http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_norm/---declaration/documents/publication/ wcms_182004.pdf

http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_norm/---declaration/documents/publication/wcms_decl_ fs_47_en.pdf

http://www.nev.nl/pages/publicaties/eb/nummers/2013/73-4/136-143.pdf

http://www.onderzoeksraad.nl/uploads/fm/Veiligheid%20in%20perspectief/OVV_Veiligheid%20in%20 perspectief_web.pdf

http://www.pbl.nl/publicaties/2012/evaluatie-van-de-nota-duurzame-gewasbescherming http://www.rivm.nl/rvs/Stoffen_producten/Gewasbeschermingsmiddelen http://www.rvo.nl/node/7706 http://www.sustainabilityreport.heineken.com/empower/engaging-employees/employees-and-human rights.html

http://www.sustainabilityreport.heineken.com/empower/engaging-employees/health-and-safety.html

http://www.trouw.nl/tr/nl/4332/Groen/article/detail/3593796/2014/02/10/Alleen-nog-duurzame-soja-is stap-te-ver-voor-vleesindustrie.dhtml

http://www.un.org/womenwatch/feature/trade/Trade-Agriculture-Food-Security-and-Gender-Equality.html

http://www.unilever.com/images/es_Growing_for_the_Future_3rd_Ed_tcm13-27805.pdf

http://www.unilever.com/sustainable-living/betterlivelihoods/Respecting-Human-rights/Human-Rights Labour-rights/ http://www.unilever.com/sustainable-living/betterlivelihoods/Respecting-Human-rights/well-being/ http://www.veiligheid.nl/cijfers/arbeidsongevallen-in-de-landbouw https://www.milieudefensie.nl/publicaties/rapporten/verborgen-onrecht.-rapport-over-de-impact-op-milieu en-mensenrechten-door-uitbreiding-van-palmolieplantages-in-indonesie/view Responsibility to Respect http://fnli.nl/index.php

http://www.biodiversiteit.nl/nederlandse-overheid-biodiversiteit/biodiversiteitsbeleid-vanaf-2012

117

VOEDINGSMIDDELEN

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • • • • • http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/70FA5D44-0001-413E-AB7E-E4B9CBF125F6/0/2013monitorduurzameag rogrondstoffen.pdf

http://www.fnli.nl/werkgebieden/duurzaamheid/grondstofverduurzaming-en-ketenverantwoordelijkheid.

html http://www.frieslandcampina.com/english/sustainability/cases/socially-responsible-soy.aspx

http://www.frieslandcampina.com/nederlands/about-us/corporate-governance/~/media/C7E6C84516F243 8A9118A5E993A2EC5E.ashx

http://www.frieslandcampina.com/nederlands/responsibility/csr-reports.aspx

http://www.sustainabilityreport.heineken.com/empower/engaging-employees/employees-and-human rights.html

http://www.sustainabilityreport.heineken.com/empower/engaging-employees/health-and-safety.html

http://www.trouw.nl/tr/nl/4332/Groen/article/detail/3593796/2014/02/10/Alleen-nog-duurzame-soja-is stap-te-ver-voor-vleesindustrie.dhtml

http://www.unilever.com/images/es_Growing_for_the_Future_3rd_Ed_tcm13-27805.pdf

118

VOEDINGSMIDDELEN

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Mensenrechten

• • • • • • • • • • • • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• • • • • • • • • • http://assets.wnf.nl/downloads/erratum_sojarapport_feb14.pdf

http://commodityplatform.org/wp/wp-content/uploads/2008/12/dsc-factsheet-3-land-conflicts-final december-2008.pdf

http://commodityplatform.org/wp/wp-content/uploads/2012/07/idh-responsible-soy-2012-kpmg.pdf

http://commodityplatform.org/wp/wp-content/uploads/2012/12/soja-barometer-2012_nl.pdf

http://edepot.wur.nl/200865 http://fnli.nl/werkgebieden/voeding-gezondheid-voedselveiligheid/voedselveiligheid/contaminanten.html

http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?DM=SLNL&PA=81156NED&D1=5 &D2=0,3-5,7-9,13-14,16-18,21,23,25-26,28-37,39-42,44-45,47-49,51-53,60-68,71-73,75-85,88-104,107 109,111-120,122-124,126-127,129-130,132,135-141,143-151,153,156,160-161,166-171,174,179,184 http://wwf.panda.org/what_we_do/footprint/agriculture/soy/impacts/social/ http://wwf.panda.org/what_we_do/footprint/agriculture/soy/soyreport/ http://www.biodiversiteit.nl/nederlandse-overheid-biodiversiteit/biodiversiteitsbeleid-vanaf-2012 http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/70FA5D44-0001-413E-AB7E-E4B9CBF125F6/0/2013monitorduurzameag rogrondstoffen.pdf

http://www.fnli.nl/werkgebieden/duurzaamheid/grondstofverduurzaming-en-ketenverantwoordelijkheid.

html http://www.foe.co.uk/sites/default/files/downloads/losingground.pdf

http://www.frieslandcampina.com/nederlands/about-us/corporate-governance/~/media/C7E6C84516F243 8A9118A5E993A2EC5E.ashx

http://www.greenpalm.org/en/about-palm-oil/what-is-palm-oil-used-in http://www.lto.nl/media/default.aspx/emma/org/10823947/LTO+factcheck+-+versie+6+-+7-1-2013.pdf

http://www.mvonederland.nl/dossier/2/63/dossier_description/3145 http://www.nationaalkompas.nl/preventie/van-ziekten-en-aandoeningen/infectieziekten/ antibioticaresistentie/verschillen-internationaal/ http://www.nrc.nl/handelsblad/van/2014/februari/22/appels-en-peren-optellen-1348564 http://www.nvwa.nl/actueel/nieuws/nieuwsbericht/2041401/resten-gewasbeschermingsmiddelen-op groente-en-fruit-in-nederland-binnen-de-norm http://www.onderzoeksraad.nl/uploads/phase-docs/559/0257ce30ca1drisico-s-vleesketen-nl-web.pdf

http://www.pve.nl/pve?waxtrapp=fchHsHsuOnbPTEcBZH http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2012/12/28/wet-dieren-vanaf-1-januari-2013-van-kracht.html

http://www.rspo.org/file/RSPO_Sustainable_Palm_Oil-The_journey_so_far_(26.04.2013).pdf

http://www.sustainabilityreport.heineken.com/empower/engaging-employees/employees-and-human rights.html

http://www.taskforceduurzamepalmolie.nl/Duurzamepalmolie/tabid/2276/language/en-US/Default.aspx

http://www.trouw.nl/tr/nl/4332/Groen/article/detail/3593796/2014/02/10/Alleen-nog-duurzame-soja-is stap-te-ver-voor-vleesindustrie.dhtml

http://www.unilever.com/sustainable-living/betterlivelihoods/Respecting-Human-rights/Human-Rights Labour-rights/

119

VOEDINGSMIDDELEN

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

• • • • • • • http://www.vwa.nl/actueel/risicobeoordelingen/bestand/2204341/risico-s-van-esbl-s-en-mrsa-in-voedsel http://www.wageningenur.nl/upload_mm/8/7/f/e4deb048-6a0c-401e-9620-fab655287fbc_Trends%20 in%20use%202004-2012.pdf

http://www.wnf.nl/nl/wat_wnf_doet/thema_s/bossen/ontbossing/sojateelt/ https://www.kpmg.com/BE/en/IssuesAndInsights/ArticlesPublications/Documents/roadmap-responsible soy-v2.pdf

https://www.milieudefensie.nl/bestrijdingsmiddelen/gif-op-groente-en-fruit/hoe-veilig-is-ons-groente-en fruit PBL (2012), De Nederlandse voetafdruk op de wereld PBL (2013), Verduurzaming van internationale handelsketens • • •

Responsibility to Respect

• • • • • • • • • http://edepot.wur.nl/200865 http://fnli.nl/werkgebieden/voeding-gezondheid-voedselveiligheid/voedselveiligheid/contaminanten.html

http://www.fnli.nl/werkgebieden/duurzaamheid/grondstofverduurzaming-en-ketenverantwoordelijkheid.

html http://www.frieslandcampina.com/nederlands/about-us/corporate-governance/~/media/C7E6C84516F243 8A9118A5E993A2EC5E.ashx

http://www.pve.nl/pve?waxtrapp=fchHsHsuOnbPTEcBZH http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2012/12/28/wet-dieren-vanaf-1-januari-2013-van-kracht.html

http://www.sustainabilityreport.heineken.com/empower/engaging-employees/employees-and-human rights.html

http://www.trouw.nl/tr/nl/4332/Groen/article/detail/3593796/2014/02/10/Alleen-nog-duurzame-soja-is stap-te-ver-voor-vleesindustrie.dhtml

http://www.unilever.com/sustainable-living/betterlivelihoods/Respecting-Human-rights/Human-Rights Labour-rights/ http://www.wageningenur.nl/upload_mm/8/7/f/e4deb048-6a0c-401e-9620-fab655287fbc_Trends%20 in%20use%202004-2012.pdf

120

VOEDINGSMIDDELEN

BRONNENBOEK BIJ MVO SECTOR RISICO ANALYSE

Corruptie

• • • • • • • • • • •

Impact/Betrokkenheid

• http://awsassets.panda.org/downloads/factsheet_soy_eng.pdf

• http://humanityunited.org/pdfs/Modern_Slavery_in_the_Palm_Oil_Industry.pdf

• • • • http://wwf.panda.org/what_we_do/footprint/agriculture/soy/impacts/social/ http://wwf.panda.org/what_we_do/footprint/agriculture/soy/soyreport/ http://www.biodiversiteit.nl/nederlandse-overheid-biodiversiteit/biodiversiteitsbeleid-vanaf-2012 http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/70FA5D44-0001-413E-AB7E-E4B9CBF125F6/0/2013monitorduurzameag rogrondstoffen.pdf

http://www.fao.org/docrep/014/am943e/am943e00.pdf

http://www.fao.org/docrep/016/i3010e/i3010e.pdf

http://www.fnli.nl/werkgebieden/duurzaamheid/grondstofverduurzaming-en-ketenverantwoordelijkheid.

html http://www.foe.co.uk/sites/default/files/downloads/losingground.pdf

http://www.theheinekencompany.com/~/media/Websites/TheHEINEKENCompany/Downloads/PDF/ Sustainability/Heineken%20NV%202010%20Supplier%20Code.ashx

http://www.transparency.org/gcb2013/report http://www.trouw.nl/tr/nl/4332/Groen/article/detail/3593796/2014/02/10/Alleen-nog-duurzame-soja-is stap-te-ver-voor-vleesindustrie.dhtml

http://www.unilever.com/sustainable-living/customers-suppliers/suppliers/partner-code/ http://www.worldwatch.org/node/6075 https://worldwildlife.org/threats/deforestation https://www.milieudefensie.nl/publicaties/rapporten/sporen-van-criminele-soja

Responsibility to Respect

• • • • • • http://www.biodiversiteit.nl/nederlandse-overheid-biodiversiteit/biodiversiteitsbeleid-vanaf-2012 http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/70FA5D44-0001-413E-AB7E-E4B9CBF125F6/0/2013monitorduurzameag rogrondstoffen.pdf

http://www.fnli.nl/werkgebieden/duurzaamheid/grondstofverduurzaming-en-ketenverantwoordelijkheid.

html http://www.theheinekencompany.com/~/media/Websites/TheHEINEKENCompany/Downloads/PDF/ Sustainability/Heineken%20NV%202010%20Supplier%20Code.ashx

http://www.trouw.nl/tr/nl/4332/Groen/article/detail/3593796/2014/02/10/Alleen-nog-duurzame-soja-is stap-te-ver-voor-vleesindustrie.dhtml

http://www.unilever.com/sustainable-living/customers-suppliers/suppliers/partner-code/

121

Contact

KPMG Netherlands

Climate Change & Sustainability Practice Bernd Hendriksen T:

+31 (0)20 656 4500

E:

[email protected]

Jerwin Tholen T:

+31 (0)20 656 4500

E:

[email protected]

www.kpmg.nl

© 2014 KPMG Advisory N.V., ingeschreven bij het handelsregister in Nederland onder nummer 33263682, is een dochtermaatschappij van KPMG Europe LLP en lid van het KPMG-netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn aan KPMG International Cooperative (‘KPMG International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden. Gedrukt in Nederland. De naam KPMG, het logo en ‘cutting through complexity’ zijn geregistreerde merken van KPMG International.

De in dit document vervatte informatie is van algemene aard en is niet toegespitst op de specifieke omstandigheden van een bepaalde persoon of entiteit. Wij streven ernaar juiste en tijdige informatie te verstrekken. Wij kunnen echter geen garantie geven dat dergelijke informatie op de datum waarop zij wordt ontvangen nog juist is of in de toekomst blijft. Daarom adviseren wij u op grond van deze informatie geen beslissingen te nemen behoudens op grond van advies van deskundigen na een grondig onderzoek van de desbetreffende situatie.