Transcript Taalbeleid 2014-2015

TAALBELEID
REGINA MUNDI
GENK
SAMEN DE HELLING OP
 Ik
heb die nieuwe artiekelen gisteren geprezen.
 Gisteren
 Wat
schijnde het maanlicht heel erg veel.
zit je daar te stollen? Sta op en gedraag je als een man!
 Mijn
neef is door een autoongeluk gestorven en hij moet morgen
gereanimeerd zijn.
 Hij
heeft smorgens een bloedbad genomen in de badkamer.
 Je
vegetatie is goed, maar je moet een beetje meer eten.
 Ik
was vorige week met mijn nieuwe boot op de evenaar gaan varen.
BRON: taken/toetsen van leerlingen voor het vak PAV
REGINA MUNDI GENK
TSO- / BSO- school
553 leerlingen
REGINA MUNDI studieaanbod
REGINA MUNDI studieaanbod
Taalproblemen bij overgang
kleuter
Turks
Marrokaans
Vlaams
lager
80 %
60 %
13 %
secundair
98 %
98 %
60 %
BRON: nascholing ‘Screening van taalvaardigheid bij leerlingen die
instromen in het s.o., Jella Di Perna
ENKELE CIJFERS

TSO versus BSO:
143 leerlingen = 25 % TSO
410 leerlingen = 75 % BSO

75% van de leerlingen is van allochtone afkomst

70 % heeft als thuistaal niet-Nederlands
SAMEN DE HELLING OP …
Kennis verwerven,
persoonlijke ontwikkeling
arbeidsmarkt,
hoger onderwijs
IK ALS LERAAR
SITUATIE NU
(maatschappij, leerling,
ouders)
TAALTEAM
TAALPRIKKEL
‘Elke leraar, een taalleraar’
VAKGROEPWERKING
TAALVAARDIGHEID
VERHOGEN
in de klas,
tijdens de les
LEESEILAND
TAALVITAMINES
OUDERS &
EXTERNEN
TAALSCREENING
TAALREMEDIËRING
‘Taalvaardigheidsonderwijs staat voor
alle inspanningen die een schoolteam
doorheen haar onderwijscurriculum
neemt om de taalvaardigheid van
haar leerlingen te verhogen. Die
inspanningen zijn niet beperkt tot het
vak taal.’
BRON: http://www.cteno.be/gok/iframe/opstart_taalbeleid_basis.pdf
TAALTEAM
TAALPRIKKEL
‘Elke leraar, een taalleraar’
VAKGROEPWERKING
TAALVAARDIGHEID
VERHOGEN
in de klas,
tijdens de les
LEESEILAND
TAALVITAMINES
OUDERS &
EXTERNEN
TAALSCREENING
TAALREMEDIËRING
Wat meten?
1.
woordenschat - schooltaal
2.
begrijpend lezen (technisch lezen)
3.
spelling / taalbeschouwing
BRON: nascholing ‘Screening van taalvaardigheid bij leerlingen die
instromen in het s.o., Jella Di Perna
Screening in het
ste
1
jaar
 Taaltest
(zelf ontworpen)
 Diataal:
Diatekst
 Dictee
 Observaties
vakleraren
door leraar Nederlands &
Diatekst
-> begrijpend lezen
BLN = begrijpend leesniveau
jaar
B
A (TSO/ASO)
ASO sterke
1
51
61
71
2
61
71
81
3
71
81
91
Verschillende niveaus
Micro (woord)
 technisch lezen
 woordenschat
Meso (zin)

signaalwoorden

alineafuncties
Macro (tekst)

kennis van de wereld

tekst in zijn geheel
Resultaten Diatekst 1A (19 lln)
1 leerling haalt
de norm van 61
voorbeeld:
voornaam
duur
BLN
micro
meso
macro
lezerstype
Dounia
00:11:00
36
39
24
52 Probleemlezer
Tugba
00:34:21
38
44
48
49 Probleemlezer
Melisa
00:08:06
41
39
51
61 Compenserende lezer
Luka
00:22:26
39
53
53
53 Probleemlezer
Elif
00:29:10
37
63
33
36 Probleemlezer
Dilan
00:32:22
38
45
53
40 Probleemlezer
Esin
00:35:43
38
55
31
49 Probleemlezer
Anouck
00:28:39
52
52
61
61
Nazlican
00:46:23
40
41
66
62 Compenserende lezer
≥ 66 een reddende taalsterkte
56-65 op niveau
≤ 55 meer dan 1 jaar achterstand
≤ 45 meer dan 2 jaar achterstand
Resultaten Diatekst 1B (35 lln)
voorbeeld:
4 lln halen de
norm van 51
voornaam
duur
BLN
micro meso macro lezerstype
Geoffry
00:37:39
40
74
59
59 -
Diyar
00:29:00
43
69
71
59 -
Volkan
00:31:40
38
65
53
39 -
Bartosz
00:45:17
34
35
37
46 Probleemlezer
Busra
00:38:35
40
64
59
70 -
Yana
00:32:15
36
63
45
35 Schoolse lezer
Esra
00:32:09
36
51
44
59 -
Ilario
00:34:15
37
68
50
41 Schoolse lezer
Jona
00:22:04
41
68
80
35 -
Saliha
00:36:15
52
84
72
63 -
Döndü
00:56:04
39
64
64
57 -
≥ 56 een reddende taalsterkte
46-55 op niveau
≤ 45 meer dan 1 jaar achterstand
≤ 35 meer dan 2 jaar achterstand
Remediëringsaanbod in de school

1B: huiswerkbegeleiding 3u/week

1A: inhaallessen Nederlands 1u/week

Werken met Diaplus binnen de les Nederlands

Leeseiland (middagpauze)

Taalrijke, interactieve werkvormen

Taalvitamines
NUMMER & NAAM
LEZEN
2
3
BRON: vvkso
LUISTEREN
SPREKEN
1
Toelichting resultaat :
1=
niet echt
2=
met veel ondersteuning/hulp
3=
zonder hulp/zelfstandig
Past de spellingsregels toe
Kan lesaantekeningen correct
noteren
Spreekt begrijpelijk en
voldoende
Spreekt verstaanbaar, vloeiend
en aangenaam
Gebruikt een rijke
woordenschat
Kan in een volzin antwoorden
Kan een instructie geven aan
de andere leerlingen
Kan vragen stellen en /of
beantwoorden
Weet na de uitleg wat er
verteld is
Kan een aantekening maken
en/of sleutelwoorden markeren
Begrijpt een mondelinge
opdracht
Observatie door de vakleraar:
Begrijpt de inhoud van de
leesopdracht
Kan zelfstandig een tekst lezen
Observatiedocument vakleraar (sept 2014)
KLAS: 1B
SCHRIJVEN
Verwerking leerlinggegevens
Resultaten Nederlands
lager onderwijs
Resultaten taaltesten
NORM = 35/50
totaal
WS
/50
/13
BL
TBS
/6
Resultaten Diataal
(begrijpend leesniveau)
BLN = ………
Aantal maanden leesachterstand: ………
Resultaat dictee september 2014
/10
Lezen:
Samenvatting observaties leraren
Luisteren:
Spreken:
Schrijven:
SP
/15
/16
Naar de klassenraad (06/10/2014)
Advies
0 meer Nederlands spreken op school en ook
daarbuiten
0 actief deelnemen aan elke les
0 inhaalles Nederlands 1/week (1A)
0 huiswerkbegeleiding 3/week
0 naar Nederlandstalige tv-programma’s kijken
0 Nederlandstalige boeken lezen:
0 1 per maand
0 1 per trimester
0 voorlezen aan jongere kinderen (broers, zussen)
Overeenkomst met ouders (OC 23 okt)
Inspanningen van de leerling en de ouders
0 meer Nederlands spreken op school en ook
daarbuiten
0 interesse tonen voor de inhoud van de lessen
0 inhaalles Nederlands 1u/week (1A)
0 huiswerkbegeleiding 3u/week (1B)
0 samen naar Nederlandstalige tv-programma’s kijken
0 samen naar de bibliotheek
0 voorlezen aan jongere kinderen (broers, zussen),
ouders stimuleren tot voorlezen
SAMENWERKEN: taalvaardigheid
leerling
school
ouders
Taal is van ons allemaal
(2de – 7de jaar)
 Taaltest
(zelf ontworpen)
 Dictee
 Observaties
door leraar Nederlands & vakleraren
Ontwerp taaltest

Norm 35/50

4 onderdelen (elk onderdeel aparte norm)

Woordenschat

Taalbeschouwing

Spelling

Begrijpend lezen
GEMIDDELD TOTAALRESULTAAT 2012-2013
35
35
30
33
31
30
28
25
25
GEMIDDELD TOTAALRESULTAAT 2013-2014
25
34
35
20
PER JAAR (ALG)
15
30
26
25
10
27
28
20
5
PER JAAR (ALG)
15
0
1
2
3
4
5
6
7
10
5
GEMIDDELD TOTAALRESULTAAT 2014-2015
35,0
30,0
25
33
28,7
26,1
25,9
25,0
24,7
27,3
28,4
18,4
20,0
Gem Resultaat (op 50)
15,0
10,0
5,0
0,0
1
2
3
4
5
6
7
0
0
1
2
3
4
5
6
7
% LL DAT DE NORM HAALT 2012-2013
60
51
50
40
% LL DAT DE NORM HAALT 2013-2014
38
40
30
PROCENTEN
(ALGEMEEN)
16
20
45
50
39
34
55
60
30
PROCENTEN
(ALGEMEEN)
19
20
10
10
0
WS
BL
GR
0
SP
WS
BL
GR
% LL DAT NORM HAALT 2014-2015
50,0
44,3
45,0
40,0
35,0
30,0
29,3
25,0
27,0
% lln dat norm haalt /
onderdeel
19,8
20,0
15,0
10,0
5,0
0,0
WS
BL
TB
SP
SP
RESULTATEN BSO/TSO,
2012-2013
RESULTATEN BSO/TSO
2013-2014
40
35
30
25
20
15
10
5
0
40
35
30
25
20
15
10
5
0
BSO
TSO
1
2
3
4
5
6
7
BSO
TSO
1
2
3
4
5
RESULTATEN BSO/TSO 2014-2015
35,0
30,0
25,0
20,0
15,0
10,0
5,0
0,0
TSO
BSO
1
2
3
4
5
6
7
6
7
TAALTEAM
TAALPRIKKEL
‘Elke leraar, een taalleraar’
VAKGROEPWERKING
TAALVAARDIGHEID
VERHOGEN
in de klas,
tijdens de les
OUDERS &
EXTERNEN
LEESEILAND
TAALVITAMINES
TAALSCREENING
TAALREMEDIËRING
Doelen
 Tolerante
schoolsfeer
 Communicatie in een verstaanbare taal
 Leerlingen
stimuleren
 Belangrijk voor ouders
Aanpak: berichtje

naam & klas van de leerling
reden

naam van de leraar

TAALTEAM
TAALPRIKKEL
‘Elke leraar, een taalleraar’
VAKGROEPWERKING
TAALVAARDIGHEID
VERHOGEN
in de klas,
tijdens de les
OUDERS &
EXTERNEN
LEESEILAND
TAALVITAMINES
TAALSCREENING
TAALREMEDIËRING
TAALTEAM
TAALPRIKKEL
‘Elke leraar, een taalleraar’
VAKGROEPWERKING
LEESEILAND
TAALVAARDIGHEID
VERHOGEN
in de klas,
tijdens de les
TAALVITAMINES
OUDERS &
EXTERNEN
TAALSCREENING
TAALREMEDIËRING
SPELLING: een dictee
Voorbeeld 1: Met de neus op de feiten
drukken
Voorbeeld 2: een compromis sluiten met …
 Leraar
1maandagochtend: betekenis gesprek
 Leraar PAV/Nederlands: meervoud, werkwoord
vervoegen
 Titularis: Wat heeft compromis te maken met
eventuele conflicten, onenigheden met klasgenoten?
 Geschiedenis/MAVO: in de actualiteit
 Keuken: compromis tussen budget en ingrediënten
 Godsdienst: Wanneer sluiten we compromissen in het
leven, in relaties?
…
Aanpak

Het hele schoolteam

Elke vrijdag bericht via digitaal schoolplatform voor
titularissen & klasverantwoordelijken

Meting:
Eind mei, begin juni
Visie en doel

Woordenschat en betekenissenveld verruimen

Stimuleren om ‘out of te box’ te denken

Verschillende contexten (7x)

Aanzet tot spreken

Begrippen actief gebruiken
Waar halen we onze mosterd?

taaltesten

lijst met schooltaalwoorden van 2010

suggesties van leraren

schooltaalwoordenboek

‘Nederlands voor taalhelden’

Diataal
TAALTEAM
TAALPRIKKEL
‘Elke leraar, een taalleraar’
VAKGROEPWERKING
LEESEILAND
TAALVAARDIGHEID
VERHOGEN
in de klas,
tijdens de les
TAALVITAMINES
OUDERS &
EXTERNEN
TAALSCREENING
TAALREMEDIËRING
SPELLING: een dictee
Rol van de vakwerkgroepen
FOCUS
Meer lezen
in functie van
meer woordenschat
Begrijpend lezen: zeer zwakke score
Het belang van lezen voor
woordenschat
buiten school minder dan 5 minuten/week lezen,
één jaar slechts 21 000 woorden;
dagelijks 10 minuten lezen
622 000 woorden per jaar;
15 minuten/dag lezen
1.146.000 woorden per jaar;
meer dan één uur/dag lezen
elk jaar meer dan 4.358.000 woorden.
http://slideplayer.nl/slide/1892223/
2 aandachtspunten
voor alle vakgroepen
1 in
2 na
de les
school (huiswerk)
Strategie - werkwijze
1 Overleg vakverantwoordelijken, directie, taalteam
2 TRIM 1: Toelichten in de vakgroepen - keuze
3 TRIM 2: Tussentijdse evaluatie - nieuwe keuze
4 Einde TRIM 3: evaluatie
TIP 1: Iedereen expert op zijn terrein
Doel
De leerlingen leren van en met elkaar.
Expertgroepen
Verdeel de klassen in groepen. Elk groepje krijgt een deel van de
leerstof en bestudeert deze. Vervolgens stel je nieuwe groepen samen.
Elk lid van de groep heeft nu een deel van de informatie. Elke leerling
moet zijn kennis gebruiken om de vragen op te lossen. De leerling moet
praten over zijn deel. Hij is de enige expert en moet verwoorden wat hij
weet.
TIP 2: Gatentekst
Doel
Lezend begrippen inoefenen
Wanneer?
midden of einde lessenreeks
Hoelang?
10 minuten
Voorbereiding
Een tekst maken waarin een aantal (sleutel)begrippen ontbreken en
kopiëren voor de leerlingen.
Werkwijze
De leerlingen krijgen een tekst met daarin weggelaten woorden. De
leerlingen moeten de ontbrekende woorden op de lege plekken
invullen.
TIP 3: Ik zie een moeilijk woord …
Lees gewoon verder
Snap ik nog waar de tekst over gaat?
Zoek naar een afbeelding
Lees het bijschrift, dat kan helpen
Zoek in de tekst naar een synoniem, een voorbeeld, een definitie, een omschrijving, een tegenstelling
Zoek naar een bekend deel en raad de betekenis
Kan je het woord opsplitsen in woorden die je wel kent? / Kan je de betekenis raden door een gelijkend woord.
Lijkt het woord op een woord uit een andere taal? / Doen de klanken van het woord je ergens aan denken?
Kijk naar voorvoegsels (on-, ont-, ver-, her-,..)Kijk naar achtervoegsels (-baar, -loos, -lijk, achtig)
Vraag de betekenis
Controleer of de betekenis in de zin past
Zoek de betekenis op
In een woordenboek of via een website
Elke leraar, een taalleraar
Cliché?
‘Een waarheid als …..’