Transcript Natuursteendag 5 - proceedings aankondiging

5de Vlaams – Nederlandse Natuurstaandag
proceedings Betekenisvol gebruik van natuursteen
Inhoud
Voorwoord
Hilde DE CLERCQ & Wido J. QUIST
4
Conservering van witte steen: verbetering of verspilde moeite? De beleving van interventies
in Vlaanderen en Nederland
Wido J. QUIST, Tim DE KOCK, Timo G. NIJLAND, Rob P.J. van HEES & Veerle CNUDDE
5
Keihard bedreigd erfgoed - de kassei: de geschiedenis van onze steden met de voeten getreden
Jan ELSEN, Marleen DE CEUKELAIRE, Roland DREESEN, Michiel DUSAR,
Eric GOEMAERE, Hendrik-Jan TOLBOOM & Francis TOURNEUR
15
Natuursteen in de grafkunst. Tussen betekenis en pragmatiek, een eerste analyse
Joeri MERTENS
30
De brugbeelden en tuinsculpturen van kasteel Amerongen. Materiaal, historie, conditie en conservering.
C. Wim DUBELAAR, Hendrik-Jan TOLBOOM, Nicolas VERHULST & Lodewijk GERRETSEN
40
De voorkeur voor het eerlijke materiaal versus de toepassing van historische behandelingen op
natuursteen
Hendrik Jan TOLBOOM
57
Decorum of decoratie. Natuursteengebruik in interieurs te Brussel vergeleken met Nederland, 1830-1970
Jan VAN ’T HOF
69
Diestiaan ijzerzandsteen: de erfgoedsteen van het Hageland
Roald HAYEN, Laurent FONTAINE, Hilde DE CLERCQ, Marleen DE CEUKELAIRE
& Thomas VAN DRIESSCHE
87
Wat doet een architect met natuursteen?
Jos DELBROEK
103
Natuursteengebruik als urbanisatie-indicator – stadskern Leuven
Michiel DUSAR, Marleen DE CEUKELAIRE & Jan WALSTRA
Uitgever
111
Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen – Belgische Geologische Dienst
Jennerstraat 13 – B-1000 Brussel
Tijdschrift:
Geological Survey of Belgium Professional Paper, N. 316
ISSN
0378-0902
Pagina's
145
Jaar
2014
Prijs
15 €
Waar te koop? Belgische Geologische Dienst via mail gericht aan Secretariaat
[email protected] met vermelding van naam, adres en Prof Paper 316
Betaling cash bij afhaling of via overschrijving na ontvangst van pro forma factuur
Voorwoord
In de reeks Vlaams-Nederlands Natuursteendag zijn we inmiddels aan de vijfde editie toe. De
eerste vond plaats in 2005 in Leuven, met de witte Belgische steen als centraal thema. Twee
jaar later vond in Utrecht de tweede natuursteendag plaats, rond het thema ‘Authentiek duurzaam | Duurzaam authentiek’. ‘Vergane glorie of glorieus vergaan’ was het thema van de derde
editie die plaatsvond in 2009 in Gent. De voorlaatste in de reeks vond plaats in 2012 te Delft
waarin het thema ‘Stenen van binnen, stenen van buiten. Natuursteen in de Jonge Bouwkunst’.
Voor de huidige editie van Vlaams-Nederland Natuursteendag werd gekozen voor het thema
‘Betekenisvol gebruik van natuursteen’. Hierbij dienen zich een aantal vragen aan. Wat is de
architectonische betekenis van steensoorten, hun kleuren, texturen en structuren, maar ook van
hun veroudering? Hoe ver kan je gaan in het gebruik van (nieuwe) natuursteen bij interventies
in gebouwen met cultuurhistorische waarde? Ontstaat hier geen conflict tussen de architect
die gericht is op de ruimtelijke capaciteit van de site en de bouwhistoricus die de nadruk legt
op de cultuurhistorische erfgoedwaarde van het gebouw? In het kader van de Conventie van
Venetië stelt zich de vraag: in hoeverre is authenticiteit van belang voor bijvoorbeeld historische gevels en publieke interieurs van stads- en dorpsgezichten?
In deze syllabus wordt natuursteen bekeken op diverse schaalniveaus: gaande van de steen, via
het gebouw naar het landschap. Het geheel van deze syllabus, waarvan het merendeel voorgedragen wordt tijdens deze 5e Vlaams-Nederlandse natuursteendag, geeft aandacht aan het
betekenisvol gebruik van natuursteen op een gevarieerd niveau: natuurstenen funerair erfgoed,
buitensculpturen, imposante interieur- en exterieurdecors, bestrating van stads- en dorpskernen, zijn algemene stadsinplanting als urbanisatie-indicator en de erfgoedwaarde van ijzerzandsteen. De verschillende schaalniveaus worden tevens behandeld op het vlak van perceptie
rond de conservering van, ditmaal, witte steen, en dit door verschillende beroepsgroepen.
Uiteraard heeft de architect een belangrijke rol in de uiteindelijke keuze voor natuursteen als
bouw- of restauratiemateriaal en brengt hij betekenis aan achter de gemaakte selecties. Het
zijn echter ook met name de geologen, materiaalkundigen, steen- en beeldhouwers, monumentenzorgers, architectuur- en bouwhistorici die een grote rol spelen in het benoemen en
realiseren van deze betekenis.
Elk van de eerder genoemde schaalniveaus kenmerkt zich door een typerende invulling van
historische, bouwtechnische en esthetische eigenschappen. Tijdens de studiedag wordt ruim
ingegaan op de wijze waarop de belevingswaarde van natuursteen verzoend wordt met de
materiaaltechnische en historische motieven.
Hilde De Clercq en Wido Quist