Transcript Download presentatie

Disclosure belangen sprekers
Gevorderde MS & Spasticiteit
(Potentiële) belangenverstrengeling
:
geen
relaties met bedrijven
:
geen
Sponsoring of onderzoeksgeld
:
geen
Honorarium of andere (financiële) vergoeding
:
geen
Aandeelhouder
:
niet
Andere relatie, namelijk …
:
geen
Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Arja Henning, fysiotherapeut
Johan Koops, arts
Nieuw Unicum
1
MS en spasticiteit
Gevorderde MS & Spasticiteit
Spasticiteit
16% geen
31% miniem
19% mild
17% matig: invloed op ADL
Arja Henning, fysiotherapeut
Johan Koops, arts
13% ernstig: ADL moet aangepast
4% totaal: belemmert ADL
Nieuw Unicum
Rizzo et al Multiple Sclerose 2004
3
Spasticiteit
MS en spasticiteit
[Lance]
‘Houdings- en bewegingsafhankelijke stoornis
in de regulatie van de spiertonus
tgv abnormale verwerking van proprioceptieve input
op spinaal niveau
als een component van een CMNS’
17.000 MS patiënten/Nederland
Nieuwste cijfers: 70% MS krijgt last van spasticiteit
NU2014
:
orale spasmolytica :
ITB
:
4
115 MS patiënten
76
16
Centraal motorisch
neuron
Spasticiteit ↔ Hypertonie
Perifeer motorisch
neuron
5
6
1
M.S. en spasticiteit
Stoornis regulatie spiertonus
• Flexie-/extensie-/adductiespasmen
• Hypertonie
• ‘Crossed extensor’ reflexrespons
• Clonieën
Reflexboog
pre- en suppl. motor cortex
7
8
9
10
11
12
prim. mot.
cortex
cerebellum
thalamus
n. ruber
coll. superior
bas. ganglia
form. reticularis
limbische
structuren
vest. kernen
axon
+
-
afdalende en
opstijgende
baansystemen
MVHC
interneuronen
2
Spasticiteit en therapie
Spasticiteit en gevolgen
spasme
Cliënt
Verzorging
Mobiliteit in rolstoel
Aanzitten aan tafel
Lichamelijk contact
Incontinentie
Slaapstoornissen
Vermoeidheid
Transfers
Lichamelijke verzorging
nee
ja
functioneel hinderlijk
klachten
therapie
• FT
basismaatregelen
voldoende
nee
(multi)focaal
Hygiëne
Decubitus
Pijn
geen therapie
• spalk
• OK
• blokkade
fenol
gegeneraliseerd
Medicatie
• houding
ja
• prikkels
geen
verdere actie
onvoldoende effect
intrathecaal baclofen
botuline
13
Spasticiteit en therapie
Medicatie en spasticiteit in NU
spasme
nee
Protocol spasmebehandeling
ja
functioneel hinderlijk
klachten
1. Baclofen, geleidelijk tot 4dd 25 mg
2. Tizanidine, toevoeging tot 4dd 4 mg
3. Baclofen uitsluipen, tizanidine tot 4dd 8 mg
voldoende
(multi)focaal
Intrathecale baclofen toediening
• spalk
• OK
• blokkade
therapie
fenol
• FT
basismaatregelen
nee
Cannabis
geen therapie
gegeneraliseerd
Medicatie
botuline
• houding
ja
• prikkels
geen
verdere actie
onvoldoende effect
intrathecaal baclofen
15
ITB
NU2014: 115 MS patiënten
orale spasmolytica : 76
ITB
: 16
18
3
19
Oraal <-> intrathecaal baclofen
20
Beoordeling effectiviteit behandeling
Baclofen
oraal 100mg/dg liquorspiegel 95 ng/ml
serumspiegel 500 ng/ml
• Spiertonus (Ashworth – schaal)
• Spasmefrequentie (spasmeschaal)
• Optreden van clonus (clonusschaal)
ITB 400 mcg/dg liquorspiegel 380 ng/ml
serumspiegel < 5 ng/ml
• Functionele beperkingen
• Spasme gerelateerde pijn
• Verzorgingsmogelijkheden
1/250 dosis 4x liquorspiegel lokaal (↑ effect)
1/100 plasmaspiegel (↓ neveneffecten)
Aanpassen dosering op geleide klinisch beeld
21
Repetitive Movement Test
22
Bijwerkingen ITB
(J.G. Becher)
snelheidsafhankelijke weerstand en/of spasmen
bij passief bewegen:
•
•
•
•
• dorsaal / plantair flexie enkels
• flexie / extensie knieën / heupen
• ab- / adductie in heupen
• flexie / extensie ellebogen
Hypotonie
Slaperigheid
Verwardheid
Misselijkheid/braken
musculocutane reacties
flexie / adductie ad strijken
over bovenbeen
23
24
4
Effectiviteit ITB
Complicaties ITB
• Pompfalen
• Katheterproblematiek
•
•
•
•
•
•
•
•
onttrekkingsverschijnselen
• Pocketproblemen
• Infectie
• Procedurele complicaties
• onderdosering
• overdosering
Groot aantal studies
85 % effectief
Effect onderste extremiteit > bovenste
Functionele verbetering
Vermindering klachten
Verbeterde verzorgingsmogelijkheden
Spasticiteit spinale origine > cerebrale origine
Onafhankelijk leeftijd/geslacht/duur spasticiteit
25
Organisatie ITB
•
•
•
•
•
•
•
•
26
MS en spasticiteit
Spasticiteit van importantie? (stappenplan)
Botulinetoxine?
Effect orale medicatie? (protocol spasmolytica)
Intake + proefbehandeling ITB
Implantatie baclofenpomp
Aanpassing dosering (klinisch beeld)
Vulling pomp (1x per 2-3 mnd.)
Protocol a.n.w. “hoe te handelen ad complicaties”
Fysiotherapeutische interventies
Arja Henning
27
28
5