Transcript De mens is een sprekend wezen

Nederlands 5, Peter Devlieger, Pagina |1
CURSUS
NEDERLANDS
AANVULLING BIJ FRAPPANT 5
Schooljaar 2013-2014
Nederlands 5, Peter Devlieger, Pagina |2
INHOUDSTAFEL
1. De mens is een sprekend wezen
3
a. Strips
3
b. De naakte aap
4
c. Wolfman
4
d. De communicatiemogelijkheden van mensapen
4
e. Apentaal, een kwestie van intelligentie
7
f. Iedere vogel zingt zoals hij gebekt is…
11
Nederlands 5, Peter Devlieger, Pagina |3
1.
De mens is een sprekend wezen
a. Strips
Bekijk de volgend stripuittreksels: in welke mate zijn ze mogelijk, realistisch, denkbaar?
Nederlands 5, Peter Devlieger, Pagina |4
b. De naakte aap
Bekijk nu ook een fragment uit ‘De naakte aap’ van Desmond Morris1. Kan je hier
spreken van communicatie tussen de dieren? Waarom (niet)?
c. Wolfman
Bekijk een reportage over ‘De wolvenman’2 en bespreek klassikaal: is dit communicatie?
Vergelijk daarna met een uittreksel uit ‘De laatste show’ waarin de telenovelle ‘David’
3
besproken wordt.
Je krijgt daarin ook een beeld te zien van de ‘wolfskinderen’. Probeer ook dat te
evalueren.
d. De communicatiemogelijkheden van mensapen
Lees nu de tekst op de volgende pagina. Je moet na bespreking in staat zijn deze vragen
te beantwoorden:






1
Omschrijf wat een signaal is.
Zijn de signalen die chimpansees elkaar geven bewust of onbewust (= kwestie van instinct?)
Wat zegt De Waal daarover?
Wat is typerend voor een symbool? Kun je een voorbeeld geven?
Is er een verschil tussen de taal van een papegaai en die van een mensaap? Verklaar.
Waaruit kun je opmaken dat apen associatief kunnen denken?
Welke stelling wordt door deze tekst hieronder aangetoond? Hoe nuanceert deze tekst die
stelling:
Op de site, De mens is een sprekend wezen, De naakte aap
Op de site, De mens is een sprekend wezen, Wolfman
3
Op de site, De mens is een sprekend wezen, David
2
Nederlands 5, Peter Devlieger, Pagina |5
De communiecatiemogelijkheden van mensapen
Nederlands 5, Peter Devlieger, Pagina |6
Nederlands 5, Peter Devlieger, Pagina |7
e. Apentaal, een kwestie van intelligentie
Lees ten slotte ook de tekst: ‘Apentaal, een kwestie van intelligentie, niet van aanleg’.
Zou je op voorhand al de titel kunnen verklaren?
Beantwoord na lezing ook deze vragen:






Welke twee gevallen illustreren het feit dat taalvermogen en intelligentie 2 verschillende
dingen zijn? Leg uit.
Waarom staan taalvermogen en intelligentie toch niet los van elkaar?
Wat is een kritische periode? Illustreer wat het taalvermogen betreft met twee voorbeelden uit
de tekst.
Doven kunnen een volwaardige taal leren hoewel ze iets heel belangrijks missen: het
vermogen om klanken en intonatiepatronen te horen. Wolfskinderen horen wel, maar ze
kunnen geen volwaardige taal (meer) leren. Hoe verklaar je dat?
Welke drie gevallen van beperkte taalverwerving bespreekt de tekst.
Leg de titel uit.
Nederlands 5, Peter Devlieger, Pagina |8
Apentaal, een kwestie van intelligentie, niet van aanleg.
Nederlands 5, Peter Devlieger, Pagina |9
N e d e r l a n d s 5 , P e t e r D e v l i e g e r , P a g i n a | 10
N e d e r l a n d s 5 , P e t e r D e v l i e g e r , P a g i n a | 11
f. Iedere vogel zingt zoals hij gebekt is…
Je kan ten slotte deze tekst beschouwen als een synthese van wat we totnogtoe gezegd
hebben – hoewel er een paar ideeën bij komen. Lees ook deze tekst nog eens en
beantwoord daarna – als toets – de daaropvolgende vragen:
N e d e r l a n d s 5 , P e t e r D e v l i e g e r , P a g i n a | 12