Transcript Inhoud
Inhoud
I
Mondonderzoek, verwijzing en
proefexcisie 11
Mondonderzoek 12
Verwijzing 14
Proefexcisie 14
II
Mondslijmvlies en weke delen 19
Angio-oedeem 20
Cysten in de weke delen 20
(Epi)dermoïdcyste 20
Heterotopische gastro-intestinale cyste 22
Lymfo-epitheliale cyste (oral tonsil) 22
Nasolabiale cyste 24
Slijmcyste in de mondbodem (ranula) 24
Erytroplakie 26
Fibroom en fibroomachtige afwijkingen 28
Fibroom 28
Lipoom 30
Mucinose, focaal 30
Neurofibroom 32
Neurilemmoom (schwannoom) 34
Neuroom 34
Pyogeen granuloom 36
Sarcoïdose 36
Sialoadenitis van de intraorale
speekselklieren 38
Speekselkliertumor 38
Speekselsteen 40
Fordyce’s spots 42
Hemangioom en hemangioomachtige
afwijkingen 42
Angina haemorrhagica bullosa 42
Flebectasie 44
Hemangioom en arterioveneuze
malformatie 46
Kaposi-sarcoom 50
Leukoplakie en daarop gelijkende witte
afwijkingen 54
Aspirine-etsing 54
Contactlaesie 56
Leukodeem 56
Leukoplakie 58
Lichen planus 64
Lichen sclerosus et atrophicus 68
Linea alba 68
Lupus erythematodes, discoïde vorm 70
Morsicatio 72
White sponge naevus 76
Lymfangioom 78
Metastase in de weke delen 78
Papillomateuze afwijkingen 80
Multifocale epitheliale hyperplasie 80
Papilloom 82
Verruciform xanthoom 82
Pigmentaties 84
Amalgaampigmentatie en andere
metaalpigmentaties 84
Melaninepigmentatie 86
Naevus pigmentosus 90
Melanoom 92
Sarcomen van de weke delen 94
Schimmelaandoeningen 94
Actinomycose 94
Candidose 96
Stomatitis 98
Submuceuze fibrose 100
Ulceraties 100
Aften 100
Ulceraties bij virale aandoeningen 102
Herpes simplex, primair 102
Herpes simplex, secundair 102
Herpes zoster 104
Ulceraties bij huid-slijmvliesaandoeningen 104
Erythema multiforme 104
Pemfigus vulgaris 108
Slijmvliespemfigoïd 110
Ulcus bij plaveiselcelcarcinoom 112
Traumatisch ulcus en overige ulceraties 116
III De lippen 121
Inleiding 122
Acanthosis nigricans 122
Cheilitis 122
Cheilitis actinica 122
Cheilitis angularis 124
Cheilitis exfoliativa 124
Cheilitis fissurata 124
Cheilitis glandularis 126
Cheilitis granulomatosa 126
Herpes labialis 128
Keratoacanthoom 128
Lipspleet 130
Slijmcyste (mucokèle) 130
Speekselkliertumor 132
Overige frequent en minder frequent op de lippen
voorkomende afwijkingen 132
Geneesmiddelengerelateerde ulceratie 132
Traumatisch ulcus 132
Lip pits 134
Niet-plaveiselcellige maligniteiten (zoals
melanomen en sarcomen) 134
Plaveiselcelcarcinoom 134
Arterioveneuze malformatie
(“hemangioom”) 134
Dubbele lip 136
Lipoom 136
Pyogeen granuloom 136
Rhabdomyosarcoom 136
IV De tong 139
Inleiding 140
Amyloïdose 140
Ankyloglossie 140
Atrofie van het slijmvlies 142
Cyste van de ductus thyreoglossus 142
Ectomesenchymale chondromyxoïde tumor 144
Fissuurtong (lingua fissurata) 144
Granulairceltumor 144
Tonsilweefsel (tongtonsillen) 146
Haartong (lingua villosa; beslagen tong) 148
Harige leukoplakie 150
Landkaarttong (lingua geographica) 152
Macroglossie 154
Mediane rhomboïde glossitis 156
Osteoom; osteochondroom 156
Papillae foliatae 158
Tong- en mondbranden 158
Tongstruma 160
Traumatisch eosinofiel granuloom 160
Varices en flebectasieën (kaviaartong) 162
Overige frequent en minder frequent op de tong
voorkomende afwijkingen 164
Syndroom van Cowden 164
Multifocale epitheliale hyperplasie 164
Leukoplakie 164
Morsicatio 164
Papilloom 166
Plaveiselcelcarcinoom 166
Pyogeen granuloom 166
Syfilis 166
Slijmcyste 168
Fibroom 168
Speekselkliertumor 168
Tongpiercing 168
V
Het tandvlees en het slijmvlies
van de kaakwallen 171
Inleiding 172
Cysten 172
Eruptiecyste 172
Gingivacyste bij de volwassene 172
Tandlijstcyste bij de pasgeborene 172
Epulis 174
Exostosen van de gingiva en het alveolaire
bot 178
Fibromatose van het tandvlees 178
Gingivitis en parodontitis 180
Pigmentaties 186
Loodzoom van de gingiva 186
Tatoeage van de gingiva en de alveolaire
mucosa 186
Afwijkingen van tandvlees, bovenkaakwal en
omslagplooi vanuit de sinus maxillaris 188
Langbestaande antrumperforatie en
antrumpoliep 188
Postoperatieve maxillaire cyste 188
Drukulcus van een prothese ten gevolge
van doorgroei van een tumor uit de sinus
maxillaris 188
Overige frequent en minder frequent op
het tandvlees en de kaakwal voorkomende
afwijkingen 190
Epulis van de pasgeborene 190
Leukoplakie 190
Plaveiselcelcarcinoom 190
Melanoom 192
Melanotische neuro-ectodermale tumor op
kinderleeftijd 192
Perifere reuscellaesie 192
Syndroom van Cowden 192
VI Het gehemelte 195
Inleiding 196
Angina haemorrhagica bullosa 196
Cyste van de ductus nasopalatinus 196
“Midline granuloma” 198
Mucormycose 198
Palatinale anesthesie-ulcus 200
Papillomatose 200
Speekselkliertumor 202
Stomatitis nicotina 202
Subacute necrotiserende sialoadenitis 204
Torus palatinus 204
Overige frequent en minder frequent op het
gehemelte voorkomende afwijkingen 206
Non-hodgkin-lymfoom (inclusief
pseudolymfoom) 206
Naevus pigmentosus 206
Candidose 208
Leukoplakie 208
Lichen planus 208
Ziekte van Darier-White 210
Palatumlaesie ten gevolge van ‘reverse
smoking’ 210
Erytroplakie 212
Fellatio 212
Cocaïnedefect 212
Sarcoïdose 212
Palatinaal doorbrekende gebitselementen 214
Dentogene fistel 214
Pyogeen granuloom 214
Plaveiselcelcarcinoom 214
Metastasen 214
VII Het kaakbot 217
Inleiding 218
Botcysten 218
Aneurysmatische botcyste 218
Simpele botcyste 218
Latente botcyste (cyste van Stafne) 220
Dentogene cysten 220
Ontwikkelingscysten 222
Primordiale cyste 222
Folliculaire cyste 222
Laterale parodontale cyste
(inclusief botryoïde dentogene cyste) 224
Sialodentogene cyste 224
Ontstekingscysten 226
Radiculaire cyste 226
Residuale (radiculaire) cyste 226
Paradentaire cyste (inclusief mandibulaire
buccale geïnfecteerde cyste) 230
Dentogene tumoren 232
Ameloblastoom 232
Cementoblastoom 238
Keratocysteuze dentogene tumor 238
Dentogeen myxoom 242
Odontoom 242
Exostosen 246
Fibro-osseuze afwijkingen 248
Fibreuze dysplasie 248
Osseuze dysplasie 252
Ossificerend fibroom 256
Arterioveneuze malformatie (hemangioom),
centraal 258
Langerhans-cel-histiocytose (LCH) 260
Lymforeticulaire aandoeningen 262
Hodgkin en non-hodgkin-lymfoom 262
Burkitt-lymfoom 264
Plasmacytoom 264
Multipele myelomen 266
Metastasen 268
Ontstekingen 270
Alveolitis 270
Osteomyelitis (inclusief periostitis,
osteoradionecrose en bisfosfonaatgerelateerde osteonecrose) 270
Periapicaal granuloom 280
Osteoporotisch beenmergdefect 284
Osteoom 284
Reuscellaesie, centraal 286
Sarcomen 288
Chondrosarcoom 288
Ewing-sarcoom 288
Osteosarcoom 290
Enkele systemische en syndromale
botafwijkingen 294
Hyperparathyreoïdie, primair 294
Pseudohypoparathyreoïdie 294
Osteopetrose 296
Ziekte van Paget 296
Pycnodysostose 298
Thalassemie 298
Cherubisme 300
Gegeneraliseerde corticale hyperostose
(ziekte van Van Buchem) 300
Cleidocraniale dysplasie 302
Ectodermale dysplasie 302
Regionale odontodysplasie 304
Projectie van opake structuren in kaakbot of weke
delen 306
Verkalkingen in de arteria carotis 306
Andere opake structuren 306
Illustratieverantwoording 309
Register 311