Workshop het mirena spiraal

Nascholingsavond huisartsen 05 en 27 november 2014 Jorien Helder-Woolderink

•   •   •   •   •   •   •   Indicaties mirena Werking Voor/nadelen en contra indicaties Bijwerkingen Plaatsing Pitfalls Perforatie mirena

Indicaties mirena

•   •   Anticonceptie Cyclusstoornissen –   Hevig menstrueel bloedverlies –   Onregelmatige cyclus

Werking mirena spiraal

•   •   Mirena spiraal bevat levonogestrel 52 mg, afgifte 20 ų gr/24 u (M20: 100 ų gr/24 u) Geleidelijk afgifte van levonogestrel aan de uteruswand •   5 jaar bescherming tegen een zwangerschap (zw kans 0,1-0,2%)

Voordelen mirena

•   •   Eenmalige plaatsing, 5 jaar beschermd Betrouwbaarheid gegarandeerd bij goede plaatsing (mn ook bij onregelmatig leven/ werktijden) •   Amenorroe bij 20%, 85-95% heeft minder bloedverlies

Contra indicaties mirena

•   •   •   •   •   •   (Congenitale) afwijkingen uterus en/of cervix Maligniteiten uterus of cervix Zwangerschap Ontstekingen kleine bekken (SOA´s, PID) Diepte cavum uteri < 5 cm of > 9 cm Acute trombo embolische processen, acute leverziekten, levertumoren

Bijwerkingen mirena spiraal

•   •   •   •   Spotting (>10 %) mn in eerste mnd na plaatsing Amenorroe (>10 %) Benigne ovariele cysten (1-10%) Buikpijn, misselijkheid, gewichtstoename, haaruitval, depressiviteit, vermindering libido, acne

Plaatsing mirena spiraal

•   •   •   •   •   Onderzoek naar ligging uterus (VT/echo) Inbrengen speculum Aanhaken portio met kogeltang? Sondelengte opmeten Inbrengen mirena spiraal

Plaatsing mirena

Plaatsing mirenaspiraal

•   •   •   •   •   Pijnstilling vooraf (NSAID) Afnemen SOA test Inbrengen mirena tijdens de menstruatie? Instructies na plaatsing –   Zn pijnstilling –   Revisie bij veel buikpijn of bloedverlies of hoge koorts Controle onderzoek –   IS of echo

Pitfalls

•   •   •   •   •   Uterus in RVF Uterus myomatosus Cervixstenose Gravida 0 Plaatsing postpartum –   Geen CI bij geven borstvoeding –   Vanaf 12 weken

Perforatie mirena

•   Risicofactoren –   Uterus in RVF –   Borstvoeding –   Insertie postpartum –   Na operaties in het cavum uteri (mn myomen) –   Bij perforatie (bevestigd met X-BOZ) diagnostische laparoscopie met evt doorlichting

•   Mirena spiraal bij mammacarcinoom in de VG –   Geen contra indicatie!

Take home message

•   Mirena spiraal veilig als anticonceptie en werkzaam (85-95%) bij hevig menstrueel bloedverlies •   Goede optie bij patienten met verschillende CI voor OAC, of andere systemische medicatie •   Cave: afwijkende vorm/ligging uterus en niet te snel postpartum

Vragen?

Referenties

•   •   •   •   Farmacotherapeutisch compas NHG standaard anticonceptie (dec 2011) NVOG standaard anticonceptie (mrt 2012) Zorgpad hevig menstrueel bloedverlies, Martini ziekenhuis, september 2014 •   www.oncoline.nl

Kosten mirena

•   •   160 euro (voor 5 jaar) In ziekenhuis zit het bij de DBC in, daarom geen inname mirena ’ s waarbij plaatsing niet is gelukt. •   Pte krijgt dubbele rekening

Mirena en actinomyces

•   •   •   •   •   •   •   Gram positieve bacterie Kan abcessen buikholte veroorzaken Vooral gevonden bij cervixcytologie bij pte met IUD (of vergeten corpus alienum) kan nog gevonden worden 12 maanden na verwijderen IUD Behandelen bij klachten Verwijderen spiraal bij klachten Spiraal kweken voor start AB

Mirena en spotting

•   Aanhoudend spotting bij goed gelocaliseerde mirena en atrofisch endometrium •   Overweeg toevoegen oestrogeen tijdelijk –   Progynova 1 mg gedurende 2 weken •   Bij aanhoudend onregelmatig bloedverlies bij mirena, nadere diagnostiek geïndiceerd