Transcript บทที่ 9 ระบบต่ อมไร้ ท่อ (ENDOCRINE SYSTEM) ระบบต่ อมไร้ ท่อ (ENDOCRINE SYSTEM) ระบบต่ อมไร้ ท่อ (ENDOCRINE SYSTEM) ต่ อมไร้ ท่อ (endocrine gland) ต่ อมที่ หลั่งสารและไปมีผลต่ อเซลล์

บทที่ 9
ระบบต่ อมไร้ ท่อ
(ENDOCRINE SYSTEM)
1
ระบบต่ อมไร้ ท่อ
(ENDOCRINE SYSTEM)
2
ระบบต่ อมไร้ ท่อ
(ENDOCRINE SYSTEM)
ต่ อมไร้ ท่อ (endocrine gland) ต่ อมที่
หลั่งสารและไปมีผลต่ อเซลล์ เป้าหมาย
โดยผ่ าน extracellular fluid เช่ นกระแส
เลือด โดยมี 9 ชนิดในคน
ต่ อมมีท่อ(exocrine gland) ต่ อมที่หลั่ง
สารและไปมีผลต่ อเซลล์ เป้าหมายโดย
ผ่ านท่ อ
3
ฮอร์ โมน หมายถึงสารเคมีท่ สี ร้ างมาจาก
เซลล์ ของต่ อมไร้ ท่อ(endocrine cell) และ
ไปมีผลควบคุมการทางานของเซลล์
เป้าหมายที่อยู่ห่างออกไป โดยขนส่ งไป
ตามกระเสเลือด
การทางานของร่ างกายที่ควบคุม
โดยฮอร์ โมนหรื อสารเคมี เรี ยก
chemical control และเรี ยกกลุ่ม
สารเคมีดังกล่ าวว่ า chemical
messenger หรื อ molecular
messenger
4
5
ระบบประสานงาน(co-ordinating system)
หน้ าที่ของฮอร์ โมนแบ่ งออกได้ เป็ น 3 กลุ่มใหญ่
1. ควบคุมการเจริญเติบโต (growth)
2. ควบคุมและรักษาสภาพแวดล ้อมภายใน
ร่างกายให ้เป็ นปกติ
3. ควบคุมการทางานของร่างกายอย่างอัตโนมัต ิ
6
Chemical messengerหรื อmolecular messenger แบ่ งเป็ น 5 ชนิดดังนี ้
1. Paracrine (local regulator) 2. Neurotransmitter 3. Neurohormone
4. Hormone 5. Pheromone
7
ฮอร์ โมนแบ่ งตามโครงสร้ างทางเคมีได้ เป็ น 4 ชนิด คือ
1. ฮอร์ โมนเปปไทด์ หรื อโปรตีน
(Polypeptide hormone)
2. ฮอร์ โมนสเตียรอยด์
(Steroid hormone)
3. ฮอร์ โมนเอมีน
(Amine hormone)
4.ฮอร์ โมนกรดไขมัน
(Fatty acid hormone)
8
กลไกการออกฤทธิ์ของchemical messenger และฮอร์ โมน
-ออกฤทธิ์ได้ โดยการจับกับตัวรับสัญญาณ(receptor)
สารเคมีตัวเดียวกันสามารถมีผลต่ อ
เซลล์ ชนิดต่ างๆ ได้ ต่างกันโดยขึน้ กับ
1.ตัวรั บต่ างกัน (a กับb&c)
2.ตัวถ่ ายทอดสัญญาณในเซลล์
ต่ างกัน (bกับc)
9
การออกฤทธิ์ของฮอร์ โมน แบ่ งตามโครงสร้ างได้ เป็ น 2 แบบ
1.พวกที่มีตัวรั บอยู่ท่ ผี นังเซลล์ (cell membrane receptor)ได้ แก่ ฮอร์ โมนที่มีขนาดใหญ่
ผ่ านเข้ าเซลล์ ไม่ ได้ ไม่ ละลายในไขมัน เช่ น ฮอร์ โมนโปรตีน
10
2.พวกที่มีตัวรั บอยู่ภายในเซลล์ ได้ แก่ ฮอร์ โมนที่มีขนาดเล็กและละลายในไขมันได้
เช่ น ฮอร์ โมนสเตียรอยด์ , ฮอร์ โมนไทรอยด์ , Vitamin D3, NO
-ตัวรั บอาจอยู่ในไซโตพลาสม
หรื อนิวเคลียส
-ตัวรั บเมื่อจับกับฮอร์ โมน
(hormone-receptor complex)
จะทาหน้ าที่เป็ น transcription factor
11
ฮอร์โมนจากต่อมไร ้ท่อทีส
่ าคัญของร่างกาย
ั ้ คือ
ต่อมไร ้ท่อมีการเปลีย
่ นแปลงมาจากเนือ
้ เยือ
่ ทัง้ 3 ชน
1. พวกที่เปลี่ยนแปลงมาจากเนือ้ เยื่อชัน้ กลาง
* สร้างสารพวกสเตอรอยด์
- ต่อมหมวกไตส่วนนอก (adrenal cortex)
- รังไข่ (ovary)
- อัณฑะ (testis)
2. พวกที่เปลี่ยนแปลงมาจากเนือ้ เยื่อชัน้ นอก และเนือ้ เยื่อชัน้ ใน
* สร้างสารพวกเปปไทด์ โปรตีน
- ต่อมไทรอยด์(thyroid gland)
- ต่อมใต้ สมอง(hypophysis หรือ pituitary)
- ต่อมหมวกไตส่วนใน(adrenal medulla)
12
ความสาคัญของต่ อมไร้ ท่อต่ อร่ างกาย
1. พวกที่ร่างกายขาดไม่ ได้ (essential endocrine gland)
- ต่อมไทรอยด์ (thyroid gland)
- ต่อมพาราไทรอยด์(parathyriod gland)
- ต่อมหมวกไตส่วนนอก (adrenal cortex)
- ไอส์เลตออฟแลงเกอร์ ฮานส์
2. พวกที่ร่างกายขาดได้ (non-essential endocrine gland)
- ต่อมใต้ สมองส่วนหน้ า (pituitary)
- ต่อมไพเนียล(pineal gland)
- ต่อมหมวกไตส่วนใน (adrenal medulla)
- รังไข่ (ovary)
- อัณฑะ(testis)
13
กลไกการควบคุมการหลั่งฮอร์ โมน
การควบคุมการหลั่ง
ฮอร์ โมน ส่ วนใหญ่
เป็ นกลไกการควบคุม
ย้ อนกลับแบบ
negative feedback
14
การควบคุม homeostasis ของแคลเซียมโดย PTH และ Calcitonin
การทางานแบบตรงข้ ามกัน(antagonistic) ของฮอร์ โมน 2 ชนิด
15
ระบบต่ อมไร้ ท่อในสัตว์ ไม่ มีกระดูกสันหลัง
1.Brain hormone(BH) หลัง่ จาก
neurosecretory cells มาเก็บไว้ ที่
corpus cardiacum
2.BHกระตุ้นprothoracic
gl. ให้ หลัง่ ฮอร์ โมน
ecdysone
4.Juvenile hormone(JH) หลัง่ จากcorpus
allatum ยับยังการเกิ
้
ด metamorphosis
เมื่อ JH ลดลงแมลงสามารถพัฒนาไปสู่
ระยะต่อไปได้
3.ecdysone กระตุ้น
การลอกคราบ
16
ระบบต่ อมไร้ ท่อในสัตว์ มีกระดูกสันหลัง(คน)
-ในร่ างกายคนเรามีต่อมไร้ ท่อ
ทัง้ หมด 9 ต่ อม
-Tropic hormones:
ฮอร์ โมนที่ไปมีบทบาท
ควบคุมการหลั่งฮอร์ โมน
ของต่ อมไร้ ท่ออื่น ๆ
17
การทางานร่ วมกันระหว่ างระบบประสาทและระบบต่ อมไร้ ท่อ
(ไฮโปทาลามัสและต่ อมใต้ สมอง)
-ไฮโปทาลามัสทาหน้ าที่เชื่อมโยง
ระหว่ างระบบต่ อมไร้ ท่อและ
ระบบประสาท
-เซลล์ ประสาท(neurosecretory cell)
จากไฮโปทาลามัสไปควบคุมการ
หลั่งฮอร์ โมนจากต่ อมใต้ สมองส่ วน
หน้ า ทัง้ แบบกระตุ้น(releasing
homrone) และยับยัง้ (inhibiting
hormone)
18
ฮอร์โมนจากต่อมใต้สมอง
pituitary
ต่อมใต ้สมองเป็ นต่อมไร ้ท่อ อยูบ
่ ริเวณตรง
กลางสมองแบ่งได ้ เป็ น 3 สว่ น คือ
1.
2.
3.
ต่อมใต ้สมอง
สว่ นหน ้า
(Anterior
pituitary)
ต่อมใต ้สมอง
สว่ นกลาง
(intermidiate )
ต่อมใต ้สมอง
สว่ นหลัง
(Posterior
pituitary)
19
ต่ อมใต้ สมองส่ วนหน้ า(anterior pituitary gland or adenohypophysis)
-ควบคุมการหลั่งฮอร์ โมนโดยไฮโปทาลามัส โดยหลั่ง releasing/inhibiting
ผ่ านทางเส้ นเลือด portal vessel
20
ฮอร์ โมนโกรท (Growth hormone,GH)
- ฮอร์ โมนโกรท (Growth hormone,GH) เป็ นสารพวกโปรตีน
ควบคุมการเจริญเติบโต ของร่างกาย
น้อยไป
มากไป
เด็ก
dwarfism
giantism
ผูใ้ หญ่
acromegaly
simmon’s disease
21
giantism
• เนื่องจากในวัยเด็กมีการสร้ าง GH มาก
เกินไปจะมีผลกระตุ้นการเจริญเติบโต
มากกว่าปกติ เรี ยกว่า สภาวะยักษ์
(giantism)
22
13 years old
21 years old
18 years old
18 years old
High School
Graduation
Entering his car,
front seat had
to be removed
23
http://www.altonweb.com/history/wadlow/
dwarfism
• เนื่องจากในวัยเด็กมีการขาด
ฮอร์ โมน GH น้ อยทาให้ เกิด
อาการร่างกายมีขนาดเล็ก แคระ
แกร็น เนื่องจากการเจริญเติบโต
ของกระดูกถูกยับยัง้ ระบบสืบ
พันธ์ไม่เจริญ
24
acromegaly
• เนื่องจากในวัยผู้ใหญ่มีฮอร์ โมน GH มากเกินไปจะมีผลต่อ
การกระตุ้นการเจริญของกระดูกในด้ านกว้ าง เนื่องจาก
กระดูกทางด้ านยาวบิดไปแล้ ว ยาวอีกไม่ได้ และยับยัง้
เนื ้อเยื่อเกี่ยวพันด้ วย ทาให้ กระดูกที่คางขยายขนาดกว้ าง
ขึ ้นฟั นห่างใบหน้ าเป็ นรูปสี่เหลี่ยมคางหมู นิ ้วมือ นิ ้วเท้ ามี
ขนาดใหญ่ขึ ้น ผิวหนังหนาและหยาบ
25
simmon’s disease
• เนื่องจากในผู้ใหญ่ที่มีฮอร์ โมนโกรธ
น้ อยมักไม่แสดงลักษณะอาการให้
เห็นแต่พบว่าน ้าตาลในเลือดต่าจึง
ทนต่อความเครี ยดทางอารมณ์ได้
น้ อยกว่าคนปกติ และมักจะเป็ นลม
หน้ ามืดง่าย อาจเป็ นโรคผอมแห้ ง
26
ฮอร์ โมนโกนาโดโทรฟิ น
(gonadotrophin หรือ gonadotrophic hormone,Gn )
1. ฮอร์ โมนกระตุ้นฟอลลิเคิล หรื อ ฟอลลิเคิลสติมิวเลติงฮอร์ โมน(follicle
stimulating hormone,FSH)
เป็ นฮอร์ โมนพวกโปรตีนที่รวมอยูก่ บั คาร์ โบไฮเดรต(glycoprotein) ทาหน้ าที่
- กระต้ นฟอลลิเคิลของรังไข่ให้ เจริญเติบโต
- ออกฤทธิ์ร่วมกับฮอร์ โมนลูทิไนท์(LH)ในการกระต้ นให้ มีการสร้ างและหลัง่ ฮอร์ โมนอีสโทร
เจน
- FSH ในเพศชายจะกระตุ้นเนื ้อเยื่อสืบพันธุ์(germinal epithelium) ภายในหลอด
สร้ างอสุจิในอัณฑะ ให้ สร้ างอสุจิ(spermatogenesis)
27
- ฮอร์ โมน LH กระตุ้นกลุม่ เซลล์
อินเตอร์ สติเชียลให้ หลัง่
- ฮอร์ โมนเทสโทสเตอโรน (testosterone)
28
ฮอร์ โมนโพรแลกติน (prolactin) หรือ (lactogenic hormone)
• เป็ นฮอร์ โมนประเภทโปรตีน กระตุ้นการเจริ ญ
ของท่อของการผลิตน ้านมกระตุ้นการสร้ าง
และผลิตน ้านม
• ในขณะตังครรภ์
้
และตอนคลอดจะมีโพรแลก
ตินสูง
• โพรแลกตินในเพศชายไม่ทราบหน้ าที่แน่ชดั
แต่มีผ้ รู ายงานว่าโพรแลกตินจะทาหน้ าที่
ร่วมกับฮอร์ โมนเพศชายในการกระตุ้นอวัยวะที่
เกี่ยวข้ องกับการสืบพันธุ์ เช่น ต่อมลูกหมาก
ท่อนาอสุจิ และต่อมสร้ างน ้าเลี ้ยงอสุจิ
29
• เป็ นฮอร์ โมนประเภทโปรตีน กระตุ้นการเจริญของท่อของการผลิต
น ้านมกระตุ้นการสร้ างและผลิตน ้านม
• ในขณะตังครรภ์
้
และตอนคลอดจะมีโพรแลกตินสูง
• โพรแลกตินในเพศชายไม่ทราบหน้ าที่แน่ชดั แต่มีผ้ รู ายงานว่าโพรแลก
ตินจะทาหน้ าที่ร่วมกับฮอร์ โมนเพศชายในการกระตุ้นอวัยวะที่
เกี่ยวข้ องกับการสืบพันธุ์ เช่น ต่อมลูกหมาก ท่อนาอสุจิ และต่อมสร้ าง
น ้าเลี ้ยงอสุจิ
30
ฮอร์ โมนอะดรีโนคอร์ ตโิ คโทรฟิ น
(adrenocorticotrophin hormone) หรือ ACTH
ทาหน้ าที่กระตุ้นอะดรี นลั คอร์ เทก ของต่อมหมวกไตให้ สร้ างฮอร์ โมนตามปกติ
31
ACTH
•
•
•
•
•
กระตุ้นการเติบโตและการสร้ างฮอร์ โมนของต่อมหมวกไตส่วนนอก
กระต้ นการปลดปล่อยกรดไขมันออกจากเนื ้อเยื่อ
กระตุ้นการหลัง่ อินซูลนิ จากตับอ่อน
กระตุ้นการหลัง่ GH จากต่อมใต้ สมองส่วนหน้ า
ACTH ยังมีลกั ษณะบางอย่างเหมือนฮอร์ โมนจากต่อมใต้ สมอง
ส่วนกลาง(MSH)จึงกระตุ้นเมลานินภายในสัตว์เลือดเย็น เช่น กบ ทาให้ มี
สีเข้ มขึ ้น
32
ฮอร์ โมนกระตุ้นไทรอยด์
(thyroid stimulating hormone)
หรื อ TSH ทาหน้ าที่กระตุ้นต่อมไทรอยด์ให้ หลัง่ ฮอร์ โมนตาม
ปกติ ฮอร์ โมนจากต่อมใต้ สมองส่วนหน้ าจะควบคุมโดยฮอร์ โมน
ประสาทที่สร้ างมาจากไฮโพทาลามัส
33
ไฮโพทาลามัสกับการสร้ างและหลัง่ ฮอร์ โมนของต่อมใต้ สมองส่วนหน้ า
34
• ฮอร์ โมนกระตุ้นการหลัง่ GH (GH releasing hormone,GHRH)
• ฮอร์ โมนยับยังการหลั
้
ง่ GH (GH inhibiting hormone,GHIH)
• ฮอร์ โมนกระตุ้นการหลัง่ โพรแลกติน(prolactin releasing
hormone,PRH)
• ฮอร์ โมนกระตุ้นการหลัง่ ของต่อมไทรอยด์ (thyroid releasing
hormone,TRH)กระตุ้นการหลัง่ TSH
• ฮอร์ โมนกระตุ้นการหลัง่ Gn (gonadotrophin releasing
hormone,GnRH)กระตุ้นการหลัง่ FSH
และ LH
35
ต่ อมใต้ สมองส่ วนกลาง ทาหน้ าที่ผลิตฮอร์ โมน ดังนี ้
- ฮอร์ โมนเมลาโนไซต์ (Melanocyte
stimulating hormone) หรื อ MSH
ทาหน้ าที่ทาให้ รงควัตถุภายในเซลล์
ผิวหนังกระจายไปทัว่ เซลล์
36
ต่ อมใต้ สมองส่ วนหลัง(Posterior pituitary gland or neurohypophysis)
-ฮอร์ โมนที่หลั่งจากต่ อมใต้
สมองส่ วนหลังสร้ างมาจาก
เซลล์ ประสาทของไฮโปทา
ลามัส
-โดยเซลล์ ประสาทจะยื่น
ส่ วน axon เข้ ามาในต่ อม
ใต้ สมองส่ วนหลัง
37
• ต่อมใต้สมองส่ วนหลัง
หรื อนิวโรไฮโพไฟซีส
ไม่ได้สร้างฮอร์โมนเอง
แต่ฮอร์โมนถูกสร้างมา
จาก นิวโรซีครี ทอรี
Portal
เซลล์ของไฮโพทาลามัส
venules
โดยกลุ่มเซลล์เหล่านี้จะ
มีแอกซอนมาสิ้ นสุ ดอยู่
ภายในต่อมใต้สมอง
ส่ วนหลัง และเข้าสู่ Secondary
capillaries
กระแสเลือด
Axons to
primary
capillaries
Primary
capillaries
Pituitary stalk
Posterior pituitary
Anterior pituitary
38
วาโซเพรสซิน(Vasopressin)
หรื อ ฮอร์ โมนแอนติได
- ยูเรติก ADH มีหน้ าที่ดดู น ้า
กลับของหลอดไต และ
กระตุ้นให้ หลอด เลือดบีบตัว
ถ้ าขาดฮอร์ โมนนี ้จะเกิดการ
เบาจืดทาให้ ปัสสาวะ บ่อย
39
ADH
• มีผลให้มีการดูดน้ ากลับที่ท่อหน่วยไต
• ฮอร์โมนนี้จะมีการหลัง่ ออกมาเมื่อ กระหายน้ า และขาดน้ า
ความเครี ยดสูง ความดันเลือดสูง
• ยาที่มีผลต่อการกระตุน้ ประสาทส่ วนกลาง ฝิ่ น เฮโรอีนจะมีผลในการ
กระตุน้ การหลัง่ ฮอร์โมนด้วย
• ถ้ามี ADH น้อยมากๆจะทาให้เกิดโรคเบาจืด(diabetes insipidus)
มีปัสสาวะออกมามากถึงวันละ 20 ลิตรต่อวัน
40
ออกซีโทซิน (Oxytocin)
ทาหน้าที่กระตุน้ กล้ามเนื้อเรี ยบ
และ อวัยวะภายใน กระตุน้
กล้ามเนื้อรอบ ๆ ต่อมน้ านม
ให้ขบั น้ านม ฮอร์โมนนี้จะ
หลัง่ ออกมามากตอนคลอด
เพื่อช่วยให้กล้ามเนื้อ มดลูก
บีบตัวขณะคลอด
41
ตับอ่ อน (pancreas)
-ตับอ่ อนประกอบด้ วยendocrine
gland (islets of Langerhans) และ
exocrine gland(หลั่งเอนไซม์ )
-Islet of Langerhans ประกอบด้ วย
alpha cells(หลั่ง glucagon) และ beta
cells (หลั่ง insulin)
42
-insulin และ glucagon จะทาหน้ าที่ตรงข้ ามกัน(antagonistic)
:insulin ลดระดับนา้ ตาลในเลือด โดยไปกระตุ้นให้ มีการนากลูโคสเข้ าสู่เซลล์
(ยกเว้ นเซลล์ สมอง), ลดการสลายไกลโคเจนที่ตับ, และลดการเปลี่ยนกรดอะมิ
โนและกลีเซอรอลไปเป็ นนา้ ตาล
:glucagon เพิ่มระดับนา้ ตาลในเลือด โดยกระตุ้นเซลล์ ตับให้ สลายไกลโคเจนมา
เป็ นกลูโคส เปลี่ยนกรดอะมิโนและกลีเซอรอลมาเป็ นกลูโคส
Diabetes mellitus (โรคเบาหวาน) สภาวะที่ระดับนา้ ตาลในเลือดสูงกว่ าปกติ (คน
ปกติ = 90mg/100ml) อาจเกิดเนื่องจากร่ างกายขาด insulin หรื อเซลล์ เป้าหมาย
ไม่ ตอบสนองต่ อinsulin
43
ต่ อมหมวกไต (adrenal gland)
-mineralocorticoid ควบคุม
สมดุลของเกลือและน ้า
เช่น aldosterone กระตุ้นให้ มี
การดูดกลับของNa+และน ้าที่
ท่อไต
-หลัง่ เมื่อร่างกายอยู่
ในสภาวะเครี ยด
-กระตุ้นการสลายไกลโค
เจนได้ เป็ นกลูโคสจากตับ
และกล้ ามเนื ้อและกระตุ้น
การปล่อย fatty acidจาก
เซลล์ไขมัน
-กระตุ้นcardiovascular
และ respiratory system
autonomic
nervous system
(sympathetic)
-glucocorticoid กระตุ้น
การสังเคราะห์กลูโคสจาก
noncarbohydrate
source เช่นจากโปรตีน
-ต่ อมหมวกไตแบ่ งเป็ น 2 ส่ วนคือ adrenal cortex(ด้ านนอก)และadrenal medulla(ตรงกลาง)
44
ฮอร์ โมนจากต่ อมหมวกไต
ต่อมหมวกไต (adrenal gland) ประกอบด้ วยเนื ้อเยื่อ 2 ชนิดคือ
1. อะดรี นลั คอร์ เทกซ์ (adrenal cortex) เป็ นเนื ้อเยื่อชันนอก
้
2. อะดรี นลั เมดุลลา (adrenal medulla) เป็ นเนื ้อเยื่อชันใน
้
อะดรี นลั คอร์ เทกซ์
ผลิตฮอร์ โมนได้ มาก สามารถแบ่งออกเป็ น 2 กลุม่ ใหญ่ คือ
45
อะดรีนัลคอร์ เทกซ์ (adrenal cortex)
1. ฮอร์ โมนกลูโคคอร์ ตคิ อยด์ (Glucocorticoid hormone)
ทาหน้ าที่ควบคุมเมตาโบลิซมึ ของคาร์ โบไฮเดรต กระตุ้นการ
เปลี่ยนคาร์ โบไฮเดรตและไกลโคเจนเป็ นกลูโคส และยังควบ
คุมสมดุลของเกลือแร่
2. ฮอร์ โมนมิเนราโลคอทิคอยด์ (mineralocorticoid) ทาหน้ าที่
ควบคุมสมดุลของน ้าและเกลือแร่ในร่างกาย เช่น อัลโดสเตอโรน
(aldosterone) ทาหน้ าที่ดดู โซเดียมกลับท่อหน่วยไต
46
อะดรีนัลเมดุลลา (adrenal medulla)
อะดรีนัลเมดุลลา ผลิตฮอร์ โมนดังนี ้
1. อะดรีนาลิน (adrenalin)
ทาให้ น ้าตาลในเลือดเพิ่มขึ ้น และ กระตุ้นการเต้ นของหัวใจ
2. นอร์ อะดรีนาลิน (noradrenalin)
ทาหน้ าที่หลัง่ จากเส้ นประสาทซิมพาเทติก ทาให้ ความดันเลือดสูง
47
ต่ อมไทรอยด์ (Thyroid gland)
-ต่ อมไทรอยด์ ในสัตว์ เลีย้ ง
ลูกด้ วยนมมี 2 พู วางตัวอยู่
บนหลอดลม
-สร้ างฮอร์ โมน
triiodothyronine (T3) และ
thyroxine (T4)
-ทาหน้ าที่ควบคุม
กระบวนการเมตาบอลิสม
-ควบคุมการสร้ างโดย TSH
48
ฮอร์ โมนจากต่ อมพาราไทรอยด์ (Parathyriod gland)
ฮอร์ โมนจากต่ อมพาราไทรอยด์
- พาราทอร์ โมน (parathormone,PTH) ทาหน้ าที่รักษาสมดุลและ
ฟอสฟอรัสในร่างกายให้ คงที่
- มีผลกระตุ้นให้ มีการเพิ่มแคลเซียมและฟอสฟอรัส
- ถ้ ามีระดับแคลเซียมต่าในเลือดจะกระตุ้นให้ มีการหลัง่ ฮอร์ โมนมาก
ขึ ้น
- ถ้ าหลัง่ ฮอร์ โมนมากเกินไปจะทาให้ มีการสะสมแคลเซียมที่ไตที่เส้ น
เลือด กระดูกเสียแคลเซียมมากเกินไป หักง่ายเป็ นโรคกระดูกพรุน
49
50
ฮอร์ โมนจากอวัยวะเพศ
เพศชาย
ฮอร์ โมนแอนโดรเจน
(androgens)ประกอบไปด้ วย
เทสโทสเตอโรน (testosteron)
มีหน้ าที่ควบคุมลักษณะเกี่ยวกับ
การเปลี่ยนแปลงของเพศชายใน
ช่วงวัยรุ่น
51
เพศหญิง
- เอสโทรเจน (estrogens) สร้ างจากเซลล์ฟอลลิเคิลในรังไข่ ฮอร์ โมนนี ้จะต่าในขณะมี
ประจาเดือน
- ฮอร์ โมนโปรเจสเทอโรน (progesterone) สร้ างจาก คอร์ ปัสลูเทียม ควบคุมลักษณะ
เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของร่าง กายในช่วงวัยรุ่น
52
ต่ อมไพเนียล(pineal gland)
ฮอร์ โมนจากต่อมไพเนียล ต่อมไพเนียลอยูบ่ ริเวณกึง่ กลางของ
สมองส่วนเซรี บรัมพูซ้ายและพูขวา ต่อมนี ้ไม่ได้ ทาหน้ าที่สร้ าง
ฮอร์ โมน ต่อมนี ้จะสร้ างเมลาโทนิน (melatonin) ในคนและสัตว์
ชันสู
้ งในช่วงวัยรุ่นและยับยังการเจริ
้
ญเติบของอวัยวะสืบพันธุ์
ถ้ าขาดจะทาให้ เด็กเป็ นหนุ่มสาวเร็วกว่าปกติ
53
ต่ อมไร้ ท่อที่เกี่ยวกับการปรับตัวของสัตว์
- ต่อมใต้ สมองส่วนกลาง
MSH
- ต่อมไพเนียล
melatonin
ต่ อมไร้ ท่อที่เกี่ยวข้ องกับภูมิค้ ุมกัน
- Thymus gland
ต่ อมไร้ ท่อที่ทาหน้ าที่ควบคุมพฤติกรรม Biological clock
- pineal gland
54
55
56
57
ตาแหน่งของต่อมทีผ
่ ลิตฟี โรโมนในสุนัข
1. Labial glands.
2. Auricular glands.
3. Perianal glands.
4. Vulva หรือ Preputial glands.
5. Interdigitous glands.
58