وزارت صنايع و معادن شوراي فناوري اطالعات سمينارهاي فناوري اطالعات برنامهريزي فناوري اطالعات Information Technology Planning 17 آذرماه 1382 1

Download Report

Transcript وزارت صنايع و معادن شوراي فناوري اطالعات سمينارهاي فناوري اطالعات برنامهريزي فناوري اطالعات Information Technology Planning 17 آذرماه 1382 1

‫وزارت صنايع و معادن‬
‫شوراي فناوري اطالعات‬
‫سمينارهاي فناوري اطالعات‬
‫برنامهريزي فناوري اطالعات‬
‫‪Information Technology Planning‬‬
‫‪ 17‬آذرماه ‪1382‬‬
‫‪1‬‬
‫برنامهريزي فناوري اطالعات‬
‫‪ -1‬مقدمه‪ :‬فناوري اطالعات چيست؟‬
‫‪ -2‬ضرورت برنامهريزي ‪IT‬‬
‫‪ -3‬تاريخچه‬
‫‪ -4‬وضعيت كنوني برنامهريزي ‪ IT‬در جهان و ايران‬
‫‪ -5‬روشهاي برنامهريزي ‪IT‬‬
‫‪ -6‬نقد و ارزيابي‬
‫‪ -7‬رهنمودهايي براي اجراي برنامهريزي ‪IT‬‬
‫‪2‬‬
‫فناوري اطالعات چيست؟‬
‫‪3‬‬
‫فناوري اطالعات چيست؟‬
‫اجزا و عناصر يك فناوري (تكنولوژي)‪:‬‬
‫‪ )1‬زيرساختها‬
‫‪4‬‬
‫فناوري اطالعات چيست؟‬
‫اجزا و عناصر يك فناوري (تكنولوژي)‪:‬‬
‫‪ )2‬كاربردها‬
‫‪5‬‬
‫فناوري اطالعات چيست؟‬
‫اجزا و عناصر يك فناوري (تكنولوژي)‪:‬‬
‫‪ )3‬نيروي انساني‬
‫‪6‬‬
‫فناوري اطالعات چيست؟‬
‫اجزا و عناصر يك فناوري (تكنولوژي)‪:‬‬
‫‪ )4‬مديريت‬
‫‪7‬‬
‫فناوري اطالعات چيست؟‬
‫اجزا و عناصر فناوري اطالعات )‪:(IT‬‬
‫• زيرساختها (سختافزار‪ ،‬شبكههاي ارتباطي‪،‬‬
‫نرمافزارهاي پايه)‬
‫• سيستمهاي اطالعاتي (برنامههاي كاربردي)‬
‫• نيروي انساني (آموزش‪ ،‬مهارتها‪)... ،‬‬
‫• مديريت ‪( IT‬سازماندهي‪ ،‬راهبردها‪ ،‬رويهها)‬
‫‪8‬‬
‫ضرورت برنامهريزي فناوري اطالعات‬
‫چند واقعيت‪:‬‬
‫• رواج و گسترش ‪ IT‬در جوامع‬
‫• تغيير نقش ‪ IT‬در اداره سازمانها و جوامع‬
‫• رشد بازار و بودجههاي ‪IT‬‬
‫• سرعت تحوالت فني‬
‫‪9‬‬
‫ضرورت برنامهريزي فناوري اطالعات‬
‫شاخصهاي رواج و گسترش ‪ IT‬در جوامع‪:‬‬
‫• حضور دستاوردهاي ‪ IT‬در همه محيطها‬
‫• آموزشها و مهارتهاي ‪( IT‬سواد ديجيتالي)‬
‫• ‪ IT‬در رسانهها‬
‫• ‪....‬‬
‫‪10‬‬
‫ضرورت برنامهريزي فناوري اطالعات‬
‫تغيير نقش ‪ IT‬در سازمانها و جوامع‪:‬‬
‫‪IT‬‬
‫بهعنوان منبع‬
‫)‪(Resource‬‬
‫‪11‬‬
‫‪IT‬‬
‫بهعنواندارايي‬
‫)‪(Asset‬‬
‫‪IT‬‬
‫به عنوان ابزار‬
‫)‪(Tool‬‬
‫ضرورت برنامهريزي فناوري اطالعات‬
‫رشد بازار و بودجههاي ‪( :IT‬در جهان)‬
‫‪IT Global Market‬‬
‫‪.‬‬
‫‪IT Market‬‬
‫‪.‬‬
‫‪Year‬‬
‫‪12‬‬
‫‪US$ trilion‬‬
‫‪.‬‬
‫ضرورت برنامهريزي فناوري اطالعات‬
‫رشد بازار و بودجههاي ‪( :IT‬در ايران)‬
‫‪IT‬‬
‫‪13‬‬
‫ضرورت برنامهريزي فناوري اطالعات‬
‫سرعت تحوالت فني‪:‬‬
‫• قانون ‪Moore‬‬
‫• تنوع رسانههاي‬
‫‪)... ، Mobile – Laptop – PC( IT‬‬
‫• ضريب نفوذ و انتشار تكنولوژي‬
‫• روند كاهش قيمتها‬
‫• ‪....‬‬
‫‪14‬‬
‫ضرورت برنامهريزي فناوري اطالعات‬
‫چند واقعيت‪:‬‬
‫• رواج و گسترش ‪ IT‬در جوامع‬
‫• تغيير نقش ‪ IT‬در اداره سازمانها و جوامع‬
‫• رشد بازار و بودجههاي ‪IT‬‬
‫• سرعت تحوالت فني‬
‫‪15‬‬
‫ضرورت برنامهريزي فناوري اطالعات‬
‫اصول و مباني برنامهريزي و مديريت ‪:IT‬‬
‫‪ (1‬اطالعات يك منبع سازماني است‪.‬‬
‫‪ (2‬اطالعات يك منبع مشترك سازماني است‪.‬‬
‫‪ (3‬استفاده از ‪ IT‬درراستاي اهداف سازمان‬
‫‪ (4‬مديريت موثر ‪ IT‬نياز به برنامهريزي دارد‪.‬‬
‫‪16‬‬
‫برنامهريزي فناوري اطالعات‬
‫‪ -1‬مقدمه‬
‫‪ -2‬ضرورت برنامهريزي ‪IT‬‬
‫‪ -3‬تاريخچه‬
‫‪ -4‬وضعيت كنوني برنامهريزي ‪ IT‬در جهان و ايران‬
‫‪ -5‬روشهاي برنامهريزي ‪IT‬‬
‫‪ -6‬نقد و ارزيابي‬
‫‪ -7‬رهنمودهايي براي اجراي برنامهريزي ‪IT‬‬
‫‪17‬‬
‫نسل اول‪ :‬سيستمهاي اطالعاتي متمركز‬
‫‪App‬‬
‫‪.‬‬
‫كاربران‬
‫‪18‬‬
‫واحد كامپيوتر‬
‫‪DATA‬‬
‫نسل اول‪ :‬سيستمهاي اطالعاتي متمركز‬
‫ويژگيها ‪:‬‬
‫• پايگاه دادهها ‪ +‬برنامهها متمركز‬
‫• دسترس ي محدود و غيرمستقيم‬
‫• كاربري عملياتي‬
‫• سختافزار ‪ :‬كامپيوترهاي بزرگ‬
‫‪19‬‬
‫نسل دوم‪ :‬سيستمهاي اطالعاتي پراكنده‬
‫واحد ب‬
‫واحد ج‬
‫واحد الف‬
‫‪20‬‬
‫نسل دوم‪ :‬سيستمهاي اطالعاتي پراكنده‬
‫ويژگيها ‪:‬‬
‫• پايگاه دادهها ‪ +‬برنامهها پراكنده‬
‫• دسترس ي نامحدود و مستقيم‬
‫• كاربري عملياتي‬
‫• سختافزار ‪ :‬كامپيوترهاي شخص ي‬
‫‪21‬‬
‫نسل سوم‪ :‬سيستمهاي اطالعاتي يكپارچه‬
‫‪App2‬‬
‫‪Data‬‬
‫‪App3‬‬
‫‪22‬‬
‫‪App1‬‬
‫نسل سوم‪ :‬سيستمهاي اطالعاتي يكپارچه‬
‫ويژگيها ‪:‬‬
‫• پايگاه دادهها متمركز‬
‫• دسترس ي مستقيم و كنترلشده‬
‫• كاربري عملياتي و مديريتي‬
‫• ابزار ‪RDBMS :‬‬
‫‪23‬‬
‫تحول نقش سيستمهاي اطالعاتي در سازمانها‬
1990-2000
1980
1960-70
Strategic
Information
Systems
MIS
DP systems (TPS)
24
‫سير تاريخي سيستمهاي اطالعاتي‬
‫‪SIS‬‬
‫‪MIS‬‬
‫‪DP‬‬
‫يكپارچه‬
‫‪25‬‬
‫پراكنده‬
‫متمركز‬
(ISP) ‫متدولوژيهاي برنامهريزي سيستمهاي اطالعاتي‬
• BSP (Business Systems Planning)
1970 - IBM
• IE (Information Engineering)
1970 – 1971
James Martin & C. Finkelstein
26
‫اهداف ‪ISP‬‬
‫• به چه سيستمهايي نياز داريم؟‬
‫• در چه محيطي بايد تهيه شوند؟‬
‫• برنامه اجرايي‪ :‬اولويت‪ ،‬زمان‪ ،‬هزينه؟‬
‫‪27‬‬
‫جايگاه ‪ ISP‬در توسعه سيستمهاي اطالعاتي‬
‫‪System A‬‬
‫طراحي‬
‫تحليل‬
‫‪System B‬‬
‫طراحي‬
‫تحليل‬
‫‪System C‬‬
‫طراحي‬
‫‪28‬‬
‫تحليل‬
‫‪ISP‬‬
‫محدوديتهاي برنامهريزي سيستمهاي اطالعاتي‬
‫‪ (1‬بيشتر به ‪ IS‬توجه دارد‪ ،‬تا به ‪IT‬‬
‫‪ (2‬در تشخيص فرصتها ضعيف است ‪(Internet, e-‬‬
‫)‪Business‬‬
‫ً‬
‫‪ (3‬عمدتا دادهگرا است )‪(Data-Oriented‬‬
‫‪29‬‬
‫مكاتب برنامهريزي فناوري اطالعات‬
‫• متدولوژيهاي برنامهريزي سيستمهاي اطالعاتي‬
‫ مبتني بر مفهوم زيستچرخ )‪(Lifecycle‬‬‫• متدولوژيهاي معماري سازماني‬
‫‪ -‬مبتني بر مفهوم معماري )‪(Architecture‬‬
‫‪30‬‬
TAFIM: Technical Architecture Framework for
Information Management
.‫( شروع شد‬DoD) ‫ در وزارت دفاع آمريكا‬1992 ‫• در‬
‫ ملزم به رعايت آن‬DoD ‫ همه واحدهاي‬1996 ‫• در‬
.‫شدند‬
C4ISR ‫( با‬version 3) ‫• آخرين نسخه آن‬
.‫جايگزين شده است‬
www-library.itsi.disa.mil/tafim
31
‫)‪Clinger-Cohen Act: IT Management Reform Act (1996‬‬
‫قانون كلينگر‪-‬كوهن در ‪ 1996‬در كنگره تصويب شد‪:‬‬
‫• الزام وزارتخانهها و سازمانهاي فدرال به تدوين معماري‬
‫سازماني ‪IT‬‬
‫• مسئوليت تدوين و اجراي ‪ EA‬به عهده ‪CIO‬‬
‫• مسئوليت هماهنگي سازمانها به عهده ‪OMB‬‬
‫‪www.cio.gov/documents/‬‬
‫‪it_management_reform_act_Feb_1996.html‬‬
‫‪32‬‬
Federal IT Architecture Framework
‫چارچوب واحد‬
‫معماري سازماني‬
‫سازمانهاي فدرال در‬
CIO ‫ در‬1999
Council
.‫تصويب شد‬
www.cio.gov
33
‫برنامهريزي فناوري اطالعات‬
‫‪ -1‬مقدمه‬
‫‪ -2‬ضرورت برنامهريزي ‪IT‬‬
‫‪ -3‬تاريخچه‬
‫‪ -4‬وضعيت كنوني برنامهريزي ‪ IT‬در جهان و ايران‬
‫‪ -5‬روشهاي برنامهريزي ‪IT‬‬
‫‪ -6‬نقد و ارزيابي‬
‫‪ -7‬رهنمودهايي براي اجراي برنامهريزي ‪IT‬‬
‫‪34‬‬
‫‪IEAC: International Enterprise Architecture Center‬‬
‫درگاه ورودي براي دستيابي به اسناد ‪ EA‬سازمانهاي فدرال آمريكا‬
‫و ساير سازمانهاي بيناملللي‪:‬‬
‫‪www.ieac.org‬‬
‫‪35‬‬
‫برنامهريزي فناوري اطالعات در ايران‬
‫برخي از سازمانهايي كه ‪ ISP‬در آنها انجام شده است‪:‬‬
‫• توانير (‪)1377 – IE‬‬
‫• سازمان حمل ونقل و پايانهها (‪)1378 – BSP‬‬
‫• شركت مخابرات ايران (‪)1378 – BSP‬‬
‫• شركت برق منطقهاي فارس (‪)1389 – IE‬‬
‫• شهرداري شيراز (‪)1381 – IE‬‬
‫• وزارت صنايع و معادن (‪)1381 – IE‬‬
‫‪36‬‬
‫•‪...‬‬
‫برنامهريزي فناوري اطالعات در ايران‬
‫طراحي نظام ملي اطالعات‪:‬‬
‫• از سال ‪ 80‬به سفارش شورايعالي انفورماتيك آغاز و‬
‫در سال ‪ 81‬منتشر شد‪.‬‬
‫نتايج آن‬
‫• مبتني بر متدولوژي ‪IE‬‬
‫• سيستمهاي اطالعاتي ملي در ‪ 5‬حوزه كالن شناسايي‬
‫است‪.‬‬
‫• ‪ 23‬سيستم اطالعاتي و ‪ 10‬بانك اطالعاتي ملي به عنوان‬
‫اولويتهاي مهم‬
‫‪37‬‬
‫شده‬
‫برنامهريزي فناوري اطالعات در ايران‬
‫بودجه برنامهريزي فناوري اطالعات در سال ‪( 81‬تكفا)‪:‬‬
‫• وزارت امورافتصادي و دارايي‬
‫‪ 1000‬ميليون ريال‬
‫• وزارت جهاد كشاورزي‬
‫‪ 1500‬ميليون ريال‬
‫• وزارت نيرو‬
‫• وزارت راه و ترابري‬
‫‪ 8000‬ميليون ريال‬
‫• سازمان ايرانگردي و جهانگردي‬
‫‪ 1250‬ميليون ريال‬
‫• مركز آمار ايران‬
‫• سازمان حفاظت محيط زيست‬
‫‪38‬‬
‫‪ 340‬ميليون ريال‬
‫‪ 1350‬ميليون ريال‬
‫‪ 400‬ميليون ريال‬
‫• سازمان انرژي اتمي‬
‫‪ 500‬ميليون ريال‬
‫• سازمان ميراث فرهنگي‬
‫‪ 400‬ميليون ريال‬
‫جمع‬
‫‪ 14.740‬ميليون ريال‬
‫معماري سازماني )‪ (EA‬چيست؟‬
‫معماري سازماني بنا به تعريف قانون كلينگر‪-‬كوهن‪:‬‬
‫‪..an integrated framework for evolving or maintaining‬‬
‫‪existing information technology and acquiring new‬‬
‫‪information technology to achieve the agency's strategic‬‬
‫‪goals and information resources management goals.‬‬
‫يك چهارچوب يكپارچه براي توسعه و نگهداري فناوري اطالعاتي موجود‬
‫و دستيابي به فناوري اطالعاتي جديد براي نيل به اهداف راهبردي‬
‫سازمان و مديريت منابع اطالعاتي آن‬
‫‪39‬‬
‫اليههاي معماري سازماني‬
Business
Information
Application
Data
Technology
40
‫اليههاي معماري سازماني‬
‫‪Business‬‬
‫اليه معماري كاري‬
‫‪Information‬‬
‫‪Application‬‬
‫• شامل ماموريت‪ ،‬اهداف‪،‬‬
‫چشمانداز‪ ،‬راهبردها‪،‬‬
‫سياستها و الويتهاي كاري‬
‫سازمان‬
‫‪41‬‬
‫‪Data‬‬
‫‪Technology‬‬
‫اليههاي معماري سازماني‬
‫‪Business‬‬
‫اليه معماري اطالعات‬
‫‪Information‬‬
‫‪Application‬‬
‫• منابع اطالعاتي سازمان از ديد‬
‫كاربرد‪ ،‬توزيع‪ ،‬دسترسپذيري‪،‬‬
‫‪...‬‬
‫‪42‬‬
‫‪Data‬‬
‫‪Technology‬‬
‫اليههاي معماري سازماني‬
‫‪Business‬‬
‫اليه سيستمهاي اطالعاتي‬
‫‪Information‬‬
‫‪Application‬‬
‫• تعداد‪ ،‬و توزيع برنامههاي‬
‫كاربردي كه دادهها را به‬
‫اطالعات تبديل ميكنند و‬
‫دسترس ي به اطالعات را ممكن‬
‫ميسازند‪.‬‬
‫‪43‬‬
‫‪Data‬‬
‫‪Technology‬‬
‫اليههاي معماري سازماني‬
‫‪Business‬‬
‫اليه معماري دادهها‬
‫‪Information‬‬
‫‪Application‬‬
‫• محتوا و شكل پايگاههاي داده‬
‫سازمان‪ ،‬الگوهاي ذخيرهسازي و‬
‫تبادل دادهها‪ ،‬مدل دادهاي‬
‫‪44‬‬
‫‪Data‬‬
‫‪Technology‬‬
‫اليههاي معماري سازماني‬
‫‪Business‬‬
‫اليه فناوري‬
‫‪Information‬‬
‫‪Application‬‬
‫• زيرساخت سختافزاري‪،‬‬
‫نرمافزاري‪ ،‬ارتباطي الزم براي‬
‫اجراي سيستمهاي اطالعاتي و‬
‫گردش عمليات‬
‫‪45‬‬
‫‪Data‬‬
‫‪Technology‬‬
‫با تشكر‬
‫رضا كرمي‬
‫شوراي فناوري اطالعات‬
‫‪[email protected]‬‬
‫‪46‬‬