MESLEKİ YAZIŞMALAR DERSİ 07.11.2015 MESLEKİ YAZIŞMALAR KAYNAKLAR - YAZIŞMA TEKNİKLERİ Örnekler ve Uygulamalar Hakan Koç, Menekşe Tarhan Öztoprak - Örnekleriyle Mesleki Yazışma Teknikleri Hasan TUTAR DEVAMSIZLIK ORANI : 07.11.2015 12
Download ReportTranscript MESLEKİ YAZIŞMALAR DERSİ 07.11.2015 MESLEKİ YAZIŞMALAR KAYNAKLAR - YAZIŞMA TEKNİKLERİ Örnekler ve Uygulamalar Hakan Koç, Menekşe Tarhan Öztoprak - Örnekleriyle Mesleki Yazışma Teknikleri Hasan TUTAR DEVAMSIZLIK ORANI : 07.11.2015 12
MESLEKİ YAZIŞMALAR DERSİ 07.11.2015 1 MESLEKİ YAZIŞMALAR KAYNAKLAR - YAZIŞMA TEKNİKLERİ Örnekler ve Uygulamalar Hakan Koç, Menekşe Tarhan Öztoprak - Örnekleriyle Mesleki Yazışma Teknikleri Hasan TUTAR DEVAMSIZLIK ORANI : 07.11.2015 12 SAAT 2 Ders Konularının Haftalık Dağılımı 1 Genel olarak iletişim kavramı, sözlü ve yazılı iletişim, iletişim araçları, örgütsel iletişim 2 Yazışma ilkeleri ve kuralları, yazışmanın önemi, yazılı iletişimin özellikleri, yazı yazma süreci, yazışmalarda içerik yönünden düzenleme, yazışmalarda anlatım yönünden düzenleme-örnekler 3 Yazışmalarda dil bilgisi ve imla yönünden düzenleme, dil ve anlatım bozuklukları, yazı düzeltme işaretleri ve anlamları 4 5 6 7 8 Kısaltmalar, yazışmalarda etkinliğin arttırılması Resmi yazılar, resmi yazılarda şekli kurallar, kağıt Resmi yazı çeşitleri ve örnekler Resmi yazı çeşitleri ve örnekler I.VİZE 07.11.2015 kullanımı 3 Ders Konularının Haftalık Dağılımı 9 İş (Ticari) Yazışmalar, şekli kurallar, kağıt boyutları ayarlama 10 İş (Ticari)Yazışmalar ve çeşitleri ve örnekler 11İş (Ticari)Yazışmalar ve çeşitleri ve örnekler 12 Özel yazılar, çeşitleri ve örnekler 13 Özel yazılar, çeşitleri ve örnekler 14 II.VİZE 15 Raporlama, rapor yazma teknikleri, raporların şekil ve içerik yönü 16 Yazışmalarla ilgili örnekler, genel tekrar ve uygulamalar 07.11.2015 4 I. İLETİŞİM KAVRAMI İletişim; bilgi, fikir ve duyguların bir kimseden diğerine geçme sürecidir. İletişim bilgi, fikir ve duyguların bir kimseden diğerine veya bir gruptan diğerine geçme süreci olduğuna göre, bilgi, fikir ve duyguların doğru olarak aktarılması için düzgün bir iletişim sürecinin kurulması gereklidir. Organizasyonlar için ise iletişim, yöneticinin iş yaptırmak için kullandığı temel bir araçtır. 07.11.2015 5 Genel olarak iletişimin tanımı; İletilmek istenen mesajların ilgili herkes tarafından tamamen anlaşılabilmesi amacıyla bilgi, duygu, düşünce ve kanaatlerin sözlü, sözsüz(beden dili), yazılı ve görsel araçlarla karşılıklı olarak alınıp verilmesidir. ( takas edilmesidir.) 07.11.2015 6 İletişim süreci Kaynak (Verici) Mesaj Alıcı Feedback (Geri besleme-Geri dönüşüm) 07.11.2015 7 İletişim Süreci Gönderici Kodlama (Algı) Kanal Çözümleme (Algı Alıcı Geri Besleme 07.11.2015 8 İletişim süreci, göndericinin göndereceği mesajı düzenleyip ne şekilde göndermeyi (kodlamayı) düşünmesi ile başlar. Alıcının öncelikle gönderilecek mesajı algılayacak, başka bir ifadeyle kodlanacak mesajı çözümleyecek güçte olması gerekir. Gönderilen mesaj kanaldan geçtikten sonra alıcı, kaynağın gönderdiği mesajı algılar (Çözümler) bir fikir haline dönüştürür ve iletişim tamamlanmış olur. İletişimin tam ve doğru olup olmadığının anlaşılması ise, geri besleme ile gerçekleşir. 07.11.2015 9 İletişimin Temel Özellikleri a) İletişim İnsan davranışlarının bir ürünüdür: Toplumların varlığı, grupların devamlılığı için gerekli olan değişkenlerin başında iletişim görülmüştür. İletişim amacı, kişisel olmaktan çıkar ve birey içine girdiği çevre ve grubun amaçları doğrultusunda iletişim faaliyetlerine katılır. 07.11.2015 10 b) İletişim dinamik bir olgudur Kültürel yapıdaki değişmeye paralel olarak iletişim de değişmektedir. Çevresel olguların ortaya çıkması, yeni deneyimlerin, yeni kelimelerin ortaya çıkmasına yol açmaktadır. Bilgi işlem sistemleri, raporlama ve bilgileri aktarma araçları sürekli olarak iletişimi geliştirir. Günümüzde işletmeler, iletişimin ekonomikliliğini, mesajın anlaşılırlığını artırıcı yöntemler geliştirmektedir. 07.11.2015 11 c) İletişim Belirli Kalıplara bağlıdır. İletişim ilişkisi belirli kalıplar içerisinde gerçekleştirilir. İletişim kalıpları, genel kültürel yapıya göre gruplar oluştururlar ve kişilerin kabul etmeleri oranında devamlılık kazanırlar. İletişim genelde yaş, cinsiyet, eğitim seviyesi, kültürel ve sosyal yaşam düzeyi, bulunulan çevre, ekonomik durum, dil gibi bazı kalıplar çerçevesinde yürütülmektedir. 07.11.2015 12 Göndericinin Mesajı hazırlarken bazı hususlara dikkat etmesi gerekmektedir. Alıcının bilgi ve tecrübe alanına giren semboller kullanılmalıdır. Gönderici soyut ifade ve sembollerden çok somut semboller kullanılmalıdır. Semboller, alıcının daha önce alışmış olduğu anlamda kullanılmalıdır. Alıcının anlamaması muhtemel olan temel kelimeler açıklanmalıdır. 07.11.2015 13 İletişim Kanalları A. Biçimsel (Resmi) İletişim Kanalları 1. Dikey İletişim a) Aşağıya doğru iletişim b) Yukarıya doğru iletişim 2. Yatay İletişim 3. Çapraz İletişim 07.11.2015 14 B. Biçimsel Olmayan (Doğal) İletişim kanalları a) b) a) b) c) d) Dedikodu Söylenti İLETİŞİM BİÇİMLERİ Sözlü iletişim Yazılı İletişim Sözsüz iletişim (Beden dili) Elektronik iletişim 07.11.2015 15 İLETİŞİM ARAÇLARI A.YAZILI İLETİŞİM ARAÇLARI 1.Gazete a) Ulusal ve Yerel Gazeteler b) İşletme Gazetesi 2. Dergi 3. Bülten 4. Kitap 5. İlan Panoları 6. Broşür ve El Kitapları 7. Mektuplar 8. Yıllıklar 07.11.2015 16 B. GÖRSEL VE İŞİTSEL (ELEKTRONİK) İLETİŞİM ARAÇLARI 1. Bilgisayar 2. Televizyon ve Radyo 3. Telefon, Faks, ve telsiz 07.11.2015 17 İletişim Ortamı Oluştururken Şunlara Dikkat Edilmelidir - - Güvenirlilik Alıcılar Alıcılar ile olan ilişkiler Formalite (Resmiyet) Amaca Uygunluk Gizlilik Maliyet Hız (zaman) 07.11.2015 18 İLETİŞİME ENGEL OLAN ETMENLER 1) 2) 3) 4) 5) Kişisel Faktörler Fiziksel Faktörler Semantik Faktörler Zaman Baskısı Algılamada seçicilik 07.11.2015 19 Bir Yönetici Bir personeline uygun bulmadığı bir durumunu ve davranışını iletmek ister şu iletişim yollarını seçmelidir 1. 2. 3. 4. 5. Sözlü olarak yaptığınızı beğenmedim diyerek uyarıda bulunabilir. Yüz ifadeleri ile işi beğenmediğini gösterebilir. Kızgınlığını özel olarak belirterek yaptığı hatanın farkında olmasını sağlayabilir. Ücret artışından faydalanmasını engelleyerek kendine çeki düzen vermesini sağlayabilir. Diğer yollar başarılı olmadığı taktirde en son olarak yazılı uygulamaya başvurarak uyarıda bulunabilir. 07.11.2015 20 KİTLE İLETİŞİMİ Radyo, basın yayın, sinema ve televizyon gibi daha gelişmiş araçlarla çok geniş kitlelere yönelik iletişime kitle iletişim denilmektedir. 07.11.2015 21 Kitle İletişiminin İşlevleri a) b) c) Kamuoyunun oluşturulması ve aydınlatılması işlevi Halkın eğitilmesi ve toplumsal değişimin sağlanması Halkan eğlence ihtiyaçlarının karşılanması 07.11.2015 22 KİTLE İLETİŞİMİNİN YASAL BOYUTU - - Kitle iletişimi yaparken yasalar çerçevesinde hareket edilmelidir. Özel hayatın gizliliği ve korunması ile ilgili maddeler göz önünde bulundurulmalıdır. Bu maddeler; Madde 20. Özel hayatın gizliliği Madde 21. Konut dokunulmazlığı Madde 22. Haberleşme özgürlüğü ve gizliliği 07.11.2015 23 YAZIŞMA İLKELERİ VE KURALLARI Günümüzde yaşamın her alanında gerekli bir faktör olan yazı ve yazışma belli kurallar ve tekniklerle yazılmaya ve yapılmaya başlanmıştır. Bu sayede yapılan yazışmalarda ortak bir dil kullanımı yaygınlaşmıştır. Gerek kamu sektörlerinde gerekse özel sektörlerde çeşitli yazışmalar yapılmaktadır. Yapılan bu yazışmalarda çeşitli kurallar uygulanmaktadır. Bu sayede yazışmalarda bir birlik kurulmaktadır. 07.11.2015 24 Yazışmanın Önemi Yazı, insanların duygu, düşünce ve isteklerini anlatabilmeleri için başvurdukları belli semboller, işaretlerdir. Bu işaretlerin yer aldığı belgeleri de mektup, dergi, kitap, gazete gibi sınıflandırmak mümkündür. Yazışmalar sayesinde insanlar arasındaki iletişim kayıt altına alınmış olur ve bunun sayesinde yıllar sonra bile, yapılan iletişimle ilgili bilgi sahibi olunur. Kültür ve geçmişe ait bilgiler ancak yazılı iletişim sayesinde nesiller arasına geçiş yapabilmektedir. 07.11.2015 25 İş hayatında yapılan iletişimin yazılı olması büyük önem taşımaktadır. Çünkü, yapılan iletişim sonrasında ortaya çıkan anlaşmaların daha sonra taraflarca unutulması ve inkar edilmesi riskini yazılı iletişim ortadan kaldırmaktadır. Teknolojik gelişmeler; sözlü, görsel ve işitsel iletişim araçları konusunda ne kadar yenilikler ve kolaylıklar sağlarsa sağlasın, insanlar aralarındaki ilişkileri çeşitli sebeplerden dolayı yazılı olarak yapmak ihtiyacı hissetmektedirler. 07.11.2015 26 Yazışmaların önem ve yararları a) Kanıt niteliği taşıması, b) Yapılan işlerde düzen oluşturması, c) Okuyucunun önemsendiğini hissettirmesi, d) Sonradan tekrar yararlanılabilir olması, e) Örgütte bütün birimler ve çalışanlar arasında standardizasyon oluşturması yönüyle önem taşımaktadır. 07.11.2015 27 Yazılı iletişimin önemi gittikçe artmaktadır. Bunun nedeni; 1. Bilgi birikimi ve bu alanda artan uzmanlaşma 2. Bilimin her alanında araştırma faaliyetlerinin artan önemi, 3. Örgütsel iş yapılarında yaşanan büyük ölçekli gelişmeler, 4. Modern iş yöntemlerinde komite ve kurmay yapıların gelişmesi, 5. Yönetimin profesyonel bir uğraş alanı olarak gelişmesi 6. Ekonomik yapı içerisinde bilgiye duyulan ihtiyacın artması. 07.11.2015 28 Yazılı İletişim ile Sözlü İletişim Arasındaki Farklar 1) Yazılı iletişimde sözlü iletişimde olduğu gibi seslendirmenin, tavır, jest ve mimiğin sağlayacağı etkiler söz konusu değildir. Bu nedenle yazı dilinin etkileyici biçimde kullanılması gerekmektedir. 2) Sözlü iletişimde yapılan dil yanlışları, söyleyiş bozuklukları dışında pek fark edilmez. Dinleyicinin ilgisi, daha çok anlama yönelik olduğu için, dil yanlışları göze batmayabilir.Yazılı iletişimde dilin dil bilgisi kurallarına göre doğru kullanımı çok önemlidir. “Söz uçar, yazı kalır” 07.11.2015 29 3)Yazılı iletişimde, söylemek istediklerimiz yazıya dönüştürülüp kağıda döküleceği için bir takım biçimsel kurallara uymak gerekir. 4) Yazılı iletişimde planlama, sözlü iletişime oranla daha çok önem taşır. Konuşma öncesi hazırlık yapmış ve konuşmamızı yazmış olsak da, konuşma sırasında aklımıza gelen bir bilgiyi, yeni bir düşünceyi aktarabilir; dinleyicinin ilgisine göre konuşmamızın planını değiştirebiliriz. 07.11.2015 30 Yazılı İletişimin Olumlu ve Olumsuz Yönleri - Yazılı iletişim, sözlü mesajlara göre, daha dikkatli ve özenli hazırlanmalarıdır. Yazılı mesajlarda, mesajların kontrol edilebilmesi ve insanların genellikle okuduklarını duyduklarından daha iyi anlamaları, yazılı mesajların avantajlarındandır. - Yazılı iletişim yönteminin dezavantajları ise, yazı materyalini saklamanın güçlüğü ve okuyucu için anlaşılamayan ifadeleri açıklama imkanının bulunmayışıdır. 07.11.2015 31 - - - “Hız ve anında sonuca gitme” sözel anlatımın avantajları olmasına rağmen, kalıcılığının olmaması ve yanlış anlaşılması gibi dezavantajları vardır. Yazılı iletişimin bir başka dezavantajı, sözel iletişim için son derece önemli olan kişisel temas, resmi ve formel olan yazılı iletişimde yoktur. Yazılı iletişimin diğer bir dezavantajı, alıcının mesajı okuduğu zaman aklına gelen soruları sorma şansı olmadığı için, haber akışının etkinliği azalabilir. 07.11.2015 32 İletişimin Fonksiyonları 1) İletişimin bilgi sağlama işlevi 2) İletişimin ikna etme ve etkileme işlevi 3) İletişimin emir verme ve öğretme işlevi 4) İletişimin birleştirme işlevi 07.11.2015 33 Yazılı İletişimin etkinliği için, uyulması için gereken kurallar 1. Mecaz, istiare ve teşbih sanatlarına fazla yer verilmemelidir. 2. Kısa kelimeler, uzun kelimelere, kısa cümleler uzun cümlelere tercih edilmelidir. 3. Anlama katkısı olmayan kelime, cümlede bulunmamalıdır. 4. Cümleler hedefe göre kurulmalı, jargondan uzak durulmalıdır. 5. Olumlu anlamları olan sözcükler seçilmelidir. 07.11.2015 34 Düzgün ve etkili yazmada kullanılacak sözcüklerin seçiminde belli ilkeler vardır. Bu ilkeler; a. Genel anlamlı sözcükler değil, özel anlamlı sözcükler seçilmeli b. Somut ve soyut sözcükler yazının türüne göre belirlenmeli, olabildiğince soyut sözcüklerden uzak durulmalı, c. Sözcüklerin seçiminde, anlatılmak istenen anlama sözcüğün uygunluğu göz önünde bulundurulmalı, d. Sözcüklerin temel ve yan anlamları göz önünde bulundurulmalı, e. Eş anlamlı sözcükler, gerekmedikçe art arda kullanılmamalı, f. Argodan, kaba sözlerden ve jargondan uzak durulmalıdır. g. Sözcüklerin yapı özelliklerine, kök-ek bileşmelerine dikkat edilmelidir. h. Zorunlu olmadıkça yabancı sözcükler kullanılmamalı., I. Sözcüklerin yazımında ortak dile uyulmalı, sözcük seçiminde okuyucunun düzeyi göz önünde bulundurulmalıdır. 07.11.2015 35 İyi Yazının Koşulları • • • • • • İyi gözlemci olmak, Çok okumak Düşünmeye önem vermek Zengin ve sağlam bir dil hazinesine sahip olmak Duygular ve hayaller geliştirmek Konuyu iyi anlamak, ne istediğini iyi düşünmek. 07.11.2015 36 Yazı Çeşitleri - Tanımlama - Açıklama - Tartışma - Anlatma 07.11.2015 37 Yazı Yazma Süreci I. SEÇENEK Ön Hazırlık Aşaması (Müsveddeyi Hazırlama Süreci) Müsveddeyi Temize Çekme Süreci Kontrol Etme Temize Çekilen Yazıyı Düzeltme Süreci Hazırlanmış Yazının Son Hali 07.11.2015 II. SEÇENEK Ön Hazırlık Aşaması Müsveddeyi Yazma Kontrol Etme Yazının Son Hali 38 Yazışmalarda İçerik Yönünden Düzenleme • • • • • • • • • • • Dil Bilgisi Kurallarına Uymak Doğruluk Özlülük (Kısalık) Açıklık Bütünlük ve Eksiksiz Yazma Canlı ve Somut Yazma Okuyucuyu Düşünerek Yazma Saygılı Bir Dil Kullanma (Nezaket) Plan Oluşturulması Doğallık İçtenlik 07.11.2015 39 Yazışmalarda Anlatım Yönünden Düzenleme A. Başlama (Giriş) B. Konuyu İşleme (Gelişme) C. Konuyu bitirme ve İsteği Belirtme (Sonuç) 07.11.2015 40 Yazışmalarda Dil Bilgisi ve İmla Yönünden Düzenleme A. Noktalama İşaretleri 1. Nokta(.) - Bitmiş cümle sonlarında - Küçük harfle yapılan kısaltmalardan sonra - Bir yazının alt bölümlerini gösteren rakam ve harflerden sonra - Tarih yazımında gün, ay ve yıl arasında - Saat gösteren sayılarda dakikalar arasında - Sayılarda binler basamakları arasına - Sayılardan sonra “inci/nci” ekinin yerine - Matematikte çarpı işareti yerine. 07.11.2015 41 2. İki Nokta (:) - Bir cümleden ya da kelimeden sonra açıklama yapılacaksa iki nokta konur. - Örneklerle açıklanacak kuralların sonuna konur. - Birkaç ihtimalin, birkaç örneğin sıralanacağını anlatmak için kullanılır. - Matematikte bölme işlemini belirtmek için. 3. Virgül(,) - Cümlede eş görevli sözcükler arasında - Uzun cümlelerde özneden sonra - Hitaptan sonra konur - Tırnak içinde olmayan alıntı cümlelerden sonra - Cümlede özel olarak vurgulanması gereken öğelerden sonra - Yazılarda yer adlarını tarihten ayırmak için konur - Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan öğeleri belirtmek için konur. 07.11.2015 42 4.Noktalı Virgül (;) - Anlam yönünden birbirine bağlı cümlecikler arasına - Kendilerinden önceki cümleyle ilgi kuran, ancak, fakat, ama, çünkü, yalnız, lakin, vb. bağlaçlarla bağlandığında, birinci cümleden sonra - Cümle içinde virgüllerle ayrılmış tür veya takımları birbirinden ayırmak için konur. 5. Soru İşareti (?) Soru bildiren cümlelerin ve sözlerin sonuna 6. Tırnak İşareti(“….”) - Başka bir kimseden veya yazıdan olduğu gibi aktarılan yazı ya da sözlerin başına ve sonuna konur - Okuyanın ilgisini çekmek için, özel olarak belirtilmek istenen sözler tırnak içine alınır -Bazı özel isimler cümle içerisinde tırnak içinde yazılır 07.11.2015 43 7. Üç Nokta (…) - Bir cümlede örnekler sayıldıktan sonra - Herhangi bir nedenle bitmemiş cümlelerden sonra - Bir yazıda söylenmek istenen sözler yerine 8. Ünlem İşareti - Ünlem anlamı veren cümle ve sözcüklerin sonuna - Küçümsemek, alay bildirmek için ilgili sözcük ya da cümleden sonra - Gerektiğinde yazı başlıklarında ve kitap adlarında da kullanılır. 07.11.2015 44 Dil ve Anlatım Bozuklukları 1. 2. 3. 4. 5. Yapısı Yanlış Olan Kelimeler (Sınav sonucunu öğrenince sevinçle boynuma sardı(sarıldı) Birbiriyle Karıştırılan Kelimeler (Verilen konferans öğrenciler üzerinde müspet tepki yaptı(etki) Yanlış anlamda kullanılan kelimeler (Çok çalışmasına karşılık başarılı olamadı(karşın, rağmen) Yazım Yanlışları (M.Kemal Atatürk 1881 de selanikte doğdu(1881’de Selanik’te) Gereksiz Kelimeler (Ülkemizin yarınki geleceğini düşünmeliyiz. (Ülkemizin geleceğini düşünmeliyiz) 07.11.2015 45 6. Gereksiz Tekrarlamalar (Durak yerlerine tabela takılacaktır. Duraklara tabela takılacak.) 7. Gereksiz Yardımcı Fiiller (İsteklilerin başvuruda bulunması…(başvurması) 8. Çelişen Kelimeler (Bundan aşağı yukarı tam bir asır önce yaşadı (tam veya aşağı yukarı çıkarılmalı) 9. Tamlama Yanlışları (Çalışmaktan kitap okumasını unuttuk. (okumayı) 07.11.2015 46 Cümle Bozuklukları a) b) c) d) e) Eksiklikten Kaynaklanan Bozukluklar (Cümlede herhangi bir ögenin eksikliğinden kaynaklanır.) Fazlalıktan kaynaklanan bozukluklar (Cümlede bazı sözcük ya da sözcüklerin gereksiz kullanılması durumunda ortaya çıkan bozukluktur.) Sıra yanlışlığından kaynaklanan bozukluklar (Önce gelmesi gereken ögenin sonra, sonra gelmesi gereken ögenin önce gelmesi durumunda da anlam bozuk olur.) Uyumsuzluktan kaynaklanan bozukluklar ( Cümledeki unsurların birbiriyle uyum halinde olmamaları anlam bozukluklarına yol açar. Örneğin “İşçilerin yaşam koşullarının artırılması gerekir.” başlangıçta bir hata yok gibi gözükse de , cümlede yanlışlıkla, “Yaşam koşulları” nın iyileştirilmesi “artırılmak” olarak ifade edilmiştir. Bileşik cümlelerde yüklem arasındaki uyumsuzluklar (Temel cümlenin yüklemi ile yan cümlenin yüklemi öznesine göre çatı yönüyle uyum içinde olmalıdır. “Her ne kadar iyi hazırlanılmışsa da istenilen sonucu alamadı.” yerine “Her ne kadar iyi hazırlanılmışsa da, istenilen sonuç alınamadı” biçiminde olmalıdır. 07.11.2015 47 Yazı Düzeltme İşaretleri 07.11.2015 48 Kısaltmalar AA AB Age. AGİK Alb. APS As. AT Av. B bkn. Bl. BM Bn. Bşk. C. Cad. 07.11.2015 CMUK çev. DDY DHM DİE DMO Doç. Dr. DPT Ecz. Ens. Fak. GAP GB GSMH Hst. hzl. 49 KDV KHK KİT KKK KPDS Kur. mad. mah. Md. Mec. MGK MKEMakine MKYK Merkez MPM Mür. 07.11.2015 Nu. Opr. Ort. Öl. ör. öz. S. s. sa Sb. SEKA Sn. sn. Ş. Şb. T. t. 50 TBB TCK TED TM TOBB TODAİE TÖMER TSE TUS TÜBİTAK - 07.11.2015 TÜTAV Uzm. vb. vd. ve diğ. Yard. Yay. YÖK YSK yy. ZF zf. - 51 Kısaltmalar AA Anadolu Ajansı AB Avrupa Birliği Age. Adı geçen eser AGİK Avrupa Güvenlik İşbirliği Konferansı Alb. Albay APS Acele Posta Servisi As. Asker, Askeri, askerlik AT Avrupa Topluluğu Av. Avukat B Bay bkn. Bakınız Bl. Bölük, bölüm BM Birleşmiş Milletler Bn. Bayan Bşk. Başkan C. Cilt Cad. cadde 07.11.2015 CMUK Ceza Muhakemeleri Usul Kanunu çev. Çeviren, çevirmen DDY Devlet Deniz Yolları DHM Devlet Hava Meydanları DİE Devlet İstatistik Enstitüsü DMO Devlet Malzeme Ofisi Doç. Doçent Dr. Doktor DPT Devlet Planlama Teşkilatı Ecz. Eczacı Ens. Enstitü Fak. Fakülte GAP Güneydoğu Anadolu Projesi GB Gümrük Birliği GSMH Gayrisafi Milli Hasıla Hst. Hastane hzl. Hazırlayan 52 KDVKatma Değer Vergisi KHKKanun Hükmünde Kararname KİT Kamu İktisadi Teşekkülü KKKKara kuvvetleri Komutanlığı KPDS Kamu Personeli Dil Sınavı Kur. Kurmay mad. Madde mah. Mahalle/Mahkeme. Md. Müdür/Müdürlüğü Mec. Mecaz. MGK Mill Güvenlik Kurulu MKEMakine Kimya Endüstrisi MKYK Merkez Karar Yönetim Kurulu MPM Milli Prodüktivite Merkezi Mür. Müracaat 07.11.2015 Nu. Numara/No Opr. Operatör Ort. Ortaklık, ortakları Öl. Ölüm, ölümü, ölüm tarihi ör. Örnek. öz. Özel S. Sayı s. sayfa sa saat Sb. Subay SEKA Selüloz ve Kağıt Sanayi Kurumu Sn. Sayın sn. saniye Ş. Şirket Şb. Şube T. Türkçe t. ton 53 TBB Türkiye Barolar Birliği TCK Türk Ceza Kanunu TED Türk Eğitim Derneği TM Türk Malı TOBB Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği TODAİE - Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü TÖMER Türkçe Öğretim Merkezi TSE Türk Standartları Enstitüsü TUS Tıpta Uzmanlık Sınavı TÜBİTAK - Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu 07.11.2015 TÜTAV - Türk Tanıtma Vakfı Uzm. Uzman vb. ve başkaları, ve benzeri vd. ve devamı ve diğ. Ve diğerleri Yard.Yardımcı Yay. Yayın YÖKYüksek Öğretim Kurulu YSK Yüksek Seçim Kurulu yy. Yüzyıl ZF Ziraat Fakültesi zf. zarf 54 Örgütsel Yazışmaların Şekil Yönü 1. Okuyucu ile birlikte ilk adımı atmak 2. Okuyucuya önemli veya ilginç gelecek bir şey söylemek, 3. Okuyucuyu, yazının konusu ve amacı hakkında bilgilendirerek, uyum sağlamasına olanak vermek. 4. İnandırma için, yazının devamını okumaya özendirecek şekilde düzenlemek. 5. Olumlu düşünceler, hoşa giden ifadeler kullanmak. 07.11.2015 55 YAZIŞMA TÜRLERİ YAZIŞMA RESMİ YAZILAR 07.11.2015 TİCARİ (İŞ) YAZILARI ÖZEL YAZILAR 56 07.11.2015 57 RESMİ YAZIŞMALAR Kamu kurum ve kuruluşlarında, tüzel kişiliğe sahip kurumların birbirlerine ve kişilerin bu kuruluşlara yazdıkları yazıların tümüne resmi yazılar denir. Resmi yazışmalar ile ilgili olarak T.C. Başbakanlık İdaresi Geliştirme Başkanlığı B.02.0.PPG.0.12-383-3036 sayı ve 17/02/1994 tarihli bir genelge yayımlayarak resmi yazışma kurallarını belirleyen esasları anlatmıştır. 07.11.2015 58 Resmi Yazışma Resmi yazışma; birimler, kurumlar, işletmeler arasında yapılabildiği gibi kuruluşlar ve kurumlarla kişiler arasında da yapılabilir. Resmi yazışmaların diğer yazışmalara göre en önemli ve belirgin özelliği yukarıdan aşağıya belirli bir düzen ve kurallar disiplini içinde uygulanma zorunluluğu olmasıdır. 07.11.2015 59 Resmi Yazışmalarda Şekli Kurallar Şekli kurallardaki amaç; bütün kuruluşlarda şekilsel olarak birliği yani standardı sağlamaktır. Ancak resmi yazışmalarda ve iş yazışmalarında uygulanan şekil esaslarında bazı farklılıklar bulunmaktadır. 07.11.2015 60 Resmi yazılarda uyulması gereken ana bölümler a) Kağıt boyutları b) Başlık c) Sayı d) Tarih e) Konu f) Gönderilen Makam (Adres) g) İlgi h) Metin ı) Paragraf j) İmza 07.11.2015 k) Onay l) Ekler m) Dağıtım n) Parafe o) Koordinasyon p) Gizlilik ve İvedilik dereceleri r) Sayfa numarası s) Devam işareti t) Aslına Uygunluk Onayı 61 Bilgisayar ile yazımda kullanılan Kenar Boşlukları Üstten 4 cm Soldan 4 cm 07.11.2015 Sağdan 2,5 cm Alttan 2,5 cm 62 1. Başlık Başlık yazıyı gönderen kuruluşa ait ad, sembol, adres. Kısaltma vb. nin belirtilmesine yarayan bölümdür. Resmi yazılarda başlıklar matbu (basılı) olur ve kağıdın üst kenarından 4 cm’ lik boşluktan sonra koyu yazılır ve ortalanır. Başlığın ilk satırında (Türkiye Cumhuriyeti) T.C. kısaltması, ikinci satırında ise kuruluşun yasal adı büyük harflerle, bunun bir satır altına ise gene ortalanarak ana kuruluşun /birimin adı küçük harflerle yazılır. 07.11.2015 63 Başlık (Örnek) T.C. BAŞBAKANLIK İdareyi Geliştirme Başkanlığı T.C. GAZİANTEP VALİLİĞİ İl Milli Eğitim Müdürlüğü 07.11.2015 64 Başlık (Örnek) T.C. ANKARA VALİLİĞİ İl Sağlık Müdürlüğü T.C. GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ Gaziantep Meslek Yüksek Okulu Müdürlüğü 07.11.2015 65 2. SAYI Kurumlar yazışmalar sırasında gelen ve giden yazıları belli bir dosya tasnif sistemine göre kayıt ve dosyalamak zorundadırlar. Tüm resmi yazılar verilen sayı numarası ile tasnif edilirler. Dosya planına göre verilen kayıt ve dosya numarasıdır. Başlığın sol satırından iki aralık aşağıda ve kağıdın soluna yaslı büyük harflerle SAYI yazılarak, önüne (:) işareti konur. 07.11.2015 66 İlk önce kod numarası daha sonra (-) işareti konularak kayıt numarası yazılır. Kayıt numarası, yazının evrak kayıt defterinde aldığı numaradır. Gelen evrak numarası damga veya yazı ile kayıt numarasından sonra (/)işaret konularak , sayı bölümü içinde muntazam bir şekilde yer almalıdır. 07.11.2015 67 Sayı örneği SAYI : B.02.0.TFB-13-615-652/821 SAYI : B.30.2.GÜN.0.00.01.00/Ü-23-8241 SAYI : B.30.2.GÜN.0.F8.00.00/338 T.C. GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ Gaziantep Meslek Yüksek Okulu Müdürlüğü SAYI: B.30.2.GÜN.0.39.00.01/16 07.11.2015 .../…/….. 68 3. TARİH Resmi yazılarda yazının gönderildiği zamanı belirlemek için başlığın iki satır altında sayının hizasından sağa yaslı olarak yazılır. Tarihte gün/ay/yıl aralarına nokta konularak yazılır. Merkez teşkilatında, merkezin bulunduğu şehrin bilinmesi ve yazının en altında adres bölümünde yer aldığı için, taşra, yurt dışı ve merkez taşrada bulunan teşkilatlarda ise şehir adı başlıkta yer aldığı için tarih bölümünde şehir adına yer verilmemektedir. 07.11.2015 69 Tarih (Örnek) T.C. GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ Gaziantep Meslek Yüksek Okulu Müdürlüğü SAYI : B.30.2.GÜN.0.39.00.01/16 KONU : 07.11.2015 15.04.2007 70 4. KONU Resmi yazılarda yazılan yazının ana fikrinin kısaca özetlendiği bölüm olan konu sayının bir satır altında sola yaslı ve büyük harfle yazılır. Konu bölümünün satırları sayfanın ortasını geçmemelidir. Eğer konu bölümü uzun ise, bir alt satırdan, ilk satırın başladığı satırdan hizalanarak yazılır. 07.11.2015 71 Konu (Örnek) T.C. GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ Gaziantep Meslek Yüksek Okulu Müdürlüğü SAYI : B.30.2.GÜN.0.39.00.01/16 KONU : Hizmet İçi Eğitim Programı 07.11.2015 15.04.2007 72 5. Gönderilen Makam (ADRES) Yazının gideceği adres başka bir deyişle gönderilecek makam, konu bölümünün 2 ile 4 satır altından sayfayı ortalayacak şekilde yazılır. Yazı kişilere gönderiliyorsa, “Sayın” kelimesinden sonra varsa unvanı küçük harflerle, adı küçük harflerle ve soyadı büyük harflerle yazılır. Altında ise adres satırı ile birlikte ortalanır veya sola yaslanır. 07.11.2015 73 Yazının gönderileceği kurum veya kuruluş başbakanlık, devlet bakanlığı veya diğer bakanlıkların bağlı ya da ilgili kuruluşları ise ilk satıra bağlı veya ilgili olduğu Bakanlığın adı büyük harflerle yazılacak, alt satırda ise hangi kurum veya kuruluşa ait olduğu parantez içinde küçük harfle belirtilecektir. 07.11.2015 74 Adres (Örnek) T.C. GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı SAYI : B.30.2.GÜN.0.39.00.01/16 KONU : Hizmet İçi Eğitim Programı 15.04.2007 SERMAYE PİYASASI KURULU BAŞKANLIĞI’NA 07.11.2015 75 Kişilere Gönderilen Yazılarda Adres Bölümü SAYI KONU : B.30.2.GÜN.0.39.00.01/16 : Hizmet İçi Eğitim Programı 15.04.2007 Sayın Doç. Dr. Mahmut ÖZTÜRK İzmir Caddesi No: 25/6 06100 Yenişehir / ANKARA 07.11.2015 76 6. İLGİ Resmi yazılarda daha önce yazılmış bir yazıya ek ya da karşılık olduğu durumlarda ilgi yazılır. İlgi bölümü gönderilecek makam bölümünden üç satır sonra sola yaslı ve büyük harflerle yazılır. İlgi yazılırken, ilgi kelimesinin altı boş bırakılır. İlgi bir satırı geçerse, (İLGİ) ibaresinin altı boş bırakılmak ve ilk satırın hizasından başlayarak ikinci satır yazılır. İlgi’nin birden fazla olması halinde a,b,c,d, gibi küçük harfler kullanılarak ve ilgiyi belirleyen harften sonra parantez kapama işareti konulup, bir karakter boşluk bırakıldıktan sonra ilginin içeriği yazılır. 07.11.2015 77 İlgi (Örnek) T.C. GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı SAYI KONU : B.30.2.GÜN.0.39.00.01/16 : Hizmet İçi Eğitim Programı 15.04.2007 SERMAYE PİYASASI KURULU BAŞKANLIĞI’NA İLGİ : 26.10.2006 tarih ve 197. Eğt.Bş.250/115 sayılı yazınız. 07.11.2015 78 İlgi (Örnek-2) T.C. BAŞBAKANLIK Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü SAYI KONU : B.02.0.PPG.0.12-383-3036 : Resmi Yazışma Kuralları 17.02.1994 İLGİ :a) 02.10.1980 gün ve ÖYGM 383-10322 (1980/56) sayılı, b) 13.04.1981 gün ve ÖYGM 383-04990 (1981/28) sayılı, c) 23.09.1981 gün ve ÖYGM 383-10985 (1981/67) sayılı, d) 30.11.1981 gün ve OMBD-5105-00854 (1981/83) sayılı, e) 21.12.1981 gün ve OMBD-5105-00901 (1981/92) sayılı, genelgeler. 07.11.2015 79 7. METİN Metin bölümü, aktarılmak istenen konu ya da düşüncenin yer aldığı kısımdır. Metin bölümü gönderilecek makamdan (adres) üç satır sonra, ilgi bölümü varsa, ilgiden iki satır sonra yazılır. Yazılar kağıdın yalnız bir yüzüne okunaklı olarak yazılmalı, kazıntı, silinti ve düzeltmeler olmamalıdır. Zorunlu haller dışında yazı metni tek sayfaya sığdırılmaya çalışılmalıdır. Tek satırla ikinci sayfanın bitirilmemesine özen gösterilmelidir. Metin bölümünün üç bölümden oluşması, ilk bölümde ilgileri ile birlikte konunun açıklanması, ikinci bölümde görüşle birlikte karşı görüşün belirtilmesi, sonuçta kesin önerinin yer alması genel kural olmakla birlikte, gerekmesi halinde değişik düzenlemeler de yapılabilmektedir. 07.11.2015 80 Metin Bitirilişindeki İfadeler Nasıl Olmalıdır? A. Üst Makamlara Yazarken; - Bilgilerinize arz olunur. - Bilgilerinize arz ederiz. - Arz ederim. - Arz olunur. - İzninize (olurlarınıza, tensiplerinize) sunulur. 07.11.2015 81 B. Aynı seviyedeki makamlara yazarken; - Bilgilerinize arz ederim. - Bilgilerinize sunulur. C. Eşit ve alt seviyedeki makamlara aynı anda yazarken; - Bilgilerinize arz ve rica ederim. - Bilgilerinize sunulur. 07.11.2015 82 D. Alt Makamlara Yazarken; - Bilgilerinizi rica ederim. - Gereğini rica ederim. - Gereği için bilgilerini rica ederim. - Bilgileriniz rica olunur. 07.11.2015 83 8. Paragraf Paragraf, bir düşünce ya da konuyu belirten bölümdür. Paragrafta ilk satır, soldan 1 cm içeriden diğer satırlar ise sola yaslı olarak yazılır. Paragraflar arasında ise yalnızca 2 satırlık boşluk bırakılır. 07.11.2015 84 9. İmza İmza bölümü, yazıyı imzalayacak olanı belirleyen bölümdür. İmza bölümü yazının uzunluğuna göre metnin bitiminden 2 ile 4 satır aralık verildikten sonra sağa yaslı olarak düzenlenir. İmza bölümünde; imzalayanın adı küçük, soyadı büyük harflerle unvanlar ad ve soyadın altına orta kısma gelecek şekilde ayarlanarak küçük harflerle ve kısaltılmadan yazılır. Akademik kariyer unvanları ismin sol başına küçük harflerle kısaltılarak yazılabilir. Hazırlanan yazıyı makam sahibi yerine başka bir yetkili imzalayacaksa ad ve soyadın altına ortalanarak ilgili makamın adına imza atıldığı (Bakan a., Genel Müdür a. , Dekan a. gibi) belirtilmelidir. 07.11.2015 85 İmza (Örnek) ………………………….. Sekreterlerin söz konusu sertifika programına katılması hususunda gerekli ilgiyi göstereceğiniz ümidiyle saygılar sunarım. İmza Prof. Dr. Mustafa TOPRAK Dekan 07.11.2015 86 İmza (Örnek) İmza Ahmet SOYLU Bakan a. Müsteşar 07.11.2015 İmza Emine SAİMOĞLU Yönetim Kurulu Başkanı Genel Müdür 87 10. Onay Resmi yazışmalarda, yazının üst makamın onayına sunulması halinde imza bölümünün 4 satır altında ve kağıdı ortalayarak büyük harflerle “OLUR” yazılır. Altına sırasıyla tarih, imza, ad soyad ve makamı yazılır. Onaylanmak üzere ilgili makamlara sunulacak yazıların yetkili bir makam tarafından teklifi, bağlı ise ilgili makam tarafından sunulması ve onaylayacak makam tarafından da onaylanması gerekmektedir. Bu durumda ilk teklif eden imza, yetkili makam bölümünün dört satır altında ve kağıdın soluna yaslı olarak küçük harflerle “Uygun Görüşle Arz Ederim” yazılarak, altına, onayda yer alan esaslara uygun olarak imza bölümü düzenlemesi yapılır. Bunun dört satır altına ise kağıt ortalanarak “ONAY” bölümü açılır. 07.11.2015 88 İMZA HİYERARŞİSİ İmza Prof. Dr. Erhan EKİNCİ Rektör İmza Prof. Dr. Tuncay EGE Rektör Yrd. İmza Prof. Dr. İsmail H. ÖZSABUNCUOĞLU Rektör Yrd. İmza Prof.Dr.Melda ÇARPINLIOĞLU Üye İmza Prof.Dr. Hasan KAHRAMAN Üye İmza Prof.Dr.Şükrü AYNACIOĞLU Üye İmza Prof. Dr.Tokay GEDİKOĞLU Üye İmza Prof.Dr. Şükrü KARATAŞ Üye İmza Prof.Dr. Osman ERKMEN Üye İmza Prof. Dr. Erdem GÜMÜŞBURUN Üye İmza Prof.Dr. Servet ÖZGÜR Üye İmza Prof. Dr. Savaş UÇKUN Üye 07.11.2015 89 Onay (Örnek ) İmza Hasan ÇAĞLAYAN Genel Müdür Uygun Görüşle Arz Ederim 15.04.2007 İmza Hüseyin YÜCEDAĞ Müsteşar OLUR 15.04.2007 İmza Prof. Dr. Mehmet YILMAZ Bakan 07.11.2015 90 11. EKLER Ekler, yazıları tamamlayıcı belgeleri gerektiğinde bunların sayılarını ya da niteliklerini gösteren bölüm olup, imza bölümünün bitiminden itibaren 2 satır sonra sola yaslı büyük harflerle “EKLER” sözcüğü yazılıp (:) işareti konulduktan sonra altı çizilir. Yazıda birden fazla ek bulunuyorsa EK-1, EK-2 gibi alt maddelerle yazılır. Ek adedi boşluğa sığmayacak kadar uzunsa o zaman ek listesi yazıya bağlanmalıdır. 07.11.2015 91 Ekler (Örnek) EKLER: EK-1 Sertifika Eğitimi Programı EK-2 Başvuru Formu 07.11.2015 92 12. DAĞITIM Dağıtım, yazıların gereği ve bilgi için gönderileceği yerlerin belirtildiği bölümdür. Ekten itibaren iki satır sonra satırbaşı hizasında büyük harflerle DAĞITIM yazılıp (:) işareti konularak altı çizilir. Bu bölüm yazının gönderildiği yerleri belirtmek üzere protokol sırası esas alınarak düzenlenir. Bu bölüm ekten itibaren 2 satır sonra sola yaslı ve büyük harf olarak yazılır. Yazı ile fiilen ilgili olup, işi yerine getirme durumunda olanlar “gereği” kısmına, gönderilen yazı ve onunla ilgili olarak meydana gelecek çalışmalar hakkında yalnız bilgi edinmeleri istenen kuruluş ya da birimler “bilgi” kısmına protokol sırasıyla yazılır. Gereği kısmı dağıtım başlığının altına, bilgi kısmı gereği kısmı ile aynı hizaya yazılarak altları çizilmelidir. 07.11.2015 93 Dağıtım (Örnek) DAĞITIM: Gereği : Daire Başkanlarına Şube Müdürlerine 07.11.2015 Bilgi : Genel Sekreterliğe 94 Dağıtım (Örnek) DAĞITIM : Gereği : -Başbakanlığa -Devlet Bakanı Ve Başbakan Yard. (Bağlı ve İlgili Kuruluşlar) -Bakanlıklara -Yükseköğretim Kurulu Başkanlığına -Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliğine -Başbakanlık ve Bağlı ve İlgili Kuruluşlara 07.11.2015 Bilgi : -Cumhurbaşkanlığı Genel Sekr. -T.B.M.M. Genel Sekreterliğine 95 13. PARAFE İkinci kopyaya açılan ve yazıyı hazırlayandan başlayarak, aşama sırasına göre imzalayacak makama kadar bütün ilgili ara kademe yöneticilerini belirten bloktur. Paraflayacak kişinin unvanı kısaltılarak yazılıp (:) işareti konulduktan sonra büyük harfle isminin ilk harfi ve soyadı yazılır. El yazısı ile tarih belirtilerek paraflanır. Gizli yazılarda yazıyı yazan memurun da parafı bulunmalıdır. Unvan ve isimlerin alt alta yazılmalarına dikkat edilmelidir. 07.11.2015 96 Parafe (Örnek) Şube Müd. : A.BÜYÜKBURÇ Tarih Paraf Daire Başk. : A.BATTAL Tarih Paraf Genel Müd. : B.USTALAR Tarih Paraf Müst.Yard. : N.UZUNER Tarih Paraf 07.11.2015 97 14. KOORDİNASYON Birimlerde hazırlanan yazılar başka bir birimin görüş ve iş birliğini gerektiriyorsa paraf bölümünün en alt kısmından itibaren bir ara verilip, satır başından itibaren küçük harflerle koordinasyon yazılıp altı çizilir ve altına iş birliğine dahil olan personelin unvanı, adı ve soyadı paraf bölümündeki şekle uygun olarak yazılır. 07.11.2015 98 15. GİZLİLİK DERECELERİ Gizlilik derecesi yazının gizlilik durumunu belirten bölümdür. Yazı gizlilik derecesi taşıyorsa, kağıdın üst ve alt ortasına gizlilik derecesini gösteren kırmızı damga vurulur. Gizlilik dereceleri, görev alanı ve hizmet özelliğine göre kurum veya kuruluşça belirlenir ve ancak gerekmesi halinde kullanılır. Gereğinden fazla verilecek gizlilik dereceleri işlemin gecikmesine sebep olacağı gibi, gizlilik derecelerinin güvenliğinin kaybolmasına da neden olmaktadır. Yazı içinde bulunan bilgilerin gerektirdiği en küçük gizlilik derecesi verilmelidir. 07.11.2015 99 Kural olarak gizlilik derecesi taşıyan yazılara aynı gizlilik derecesi ile cevap verilmelidir. Gizlilik derecesi yazının çıktığı bölüm/birim’ in yetkili amirince belirlenmektedir. Gizlilik dereceleri - Çok Gizli - Gizli - Özel - Kişiye Özel - Hizmete Özel 07.11.2015 100 16. ACELELİK (İVEDİLİK) DERECESİ Acelelik derecesi öncelik verilmesi gereken yazıların belirtildiği bölüm olup, tarih blokunun üstüne kırmızı damga ve büyük harflerle yazılan bir uyarıdır. ACELELİK DERECELERİ - Çok Acele (2 – 4 saat) - Acele (8-16 saat) - Normal (1-3 gün) 07.11.2015 101 17. SAYFA NUMARASI Birden çok sayfalı yazılarda ilk sayfaya numara konulmaz. Sayfa numarası diğer sayfaların üst ortasına (- -) işaretleri arasına rakamla yazılır. Üstten bırakılan 2,5 cm lik boşluğa üst bilgi olarak sayfa numarası eklenir. 07.11.2015 102 18. DEVAM İŞARETİ Devam işareti, birden çok sayfası bulunan yazılarda yazının bitmediğini belirten işarettir. Devam işareti (./..) sayfanın sonunda sağa yaslı olarak konulur. 07.11.2015 103 19. ASLINA UYGUNLUK ONAYI Bir yazıdan çoğaltma gerekiyorsa, yazıyı aynen yazdıktan veya fotokopi ile çoğalttıktan sonra sayfanın alt ortasına “Aslının Aynıdır” yazılır, imzalanır ve mühürlenir. 07.11.2015 104 Aslına Uygunluk Onayı (Örnek) Aslı Gibidir. 23.02.2007 Aslının Aynıdır. 23.02.2007 07.11.2015 105 RESMİ YAZIŞMALARDA ŞEKLİ ŞARTLAR 07.11.2015 106 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. RESMİ YAZI ÇEŞİTLERİ Resmi yazılar iletilmek istenen mesajın türüne göre genel olarak 12 grupta incelenebilir. Dilekçe Rapor Tutanak(Zabıt) Form Yazıları Sözleşme Şartname Tezkere Müzekkere Mazbata Genelge Vekaletname Diğer Resmi Yazılar 07.11.2015 107 1. DİLEKÇE Kişi veya kuruluşların bir isteğini dile getirmek için kamu kuruluşlarına veya özel kuruluşlara yazdığı kısa mektuplardır. Dilekçe konuları çok geniştir. Her şey dilekçe konusu olabilir. Ancak kanunlara aykırı hususlar, dilekçe konusu yapılamaz. İsteklerin de akla yatkın olması gerekmektedir. 07.11.2015 108 6 cm 15.03.2007 3 cm SANKO Personel Müdürlüğüne GAZİANTEP 3 cm 1cm Gaziantep Üniversitesi Gaziantep Meslek Yüksek Okulu Büro Yönetimi ve Sekreterlik Programı 2006 yılı mezunuyum. 2 cm 1 cm İşletmenizin İnsan Kaynakları departmanı için aradığınız eleman ilanı şartlarını taşımaktayım ve bu departmanda çalışmak istiyorum. 2 cm 1 cm Gereğini bilgilerinize arz ederim. 2 cm Saygılarımla, 4cm 2,5 cm 4 cm 2 cm EKLER : EK-1 Diploma fotokopisi EK-2 Transkript EK-3 Adli Sicil Belgesi EK-4 3 Adet vesikalık fotoğraf 2 cm Adres : SSK Blokları 16/8 Değirmiçem/GAZİANTEP 0 342 358 69 58 2 cm E-posta : [email protected]. 07.11.2015 Yaşar SÖKMEN 109 2. RAPOR Bir işi, olayı, durumu incelemekle görevlendirilen kişinin veya heyetin, inceleme sonucunda üst makamlara sunmak üzere hazırladığı yazıya rapor denir. - Raporlar genel olarak; Yıllık Faaliyet raporu Değerlendirme raporu Araştırma- Geliştirme raporu Teftiş raporu Bunların yanında, tespit raporu, hekim raporu, arıza raporu, muayene raporu, hakem raporu, kaza raporu vb. gibi çeşitli rapor çeşitleri uygulamada mevcuttur. 07.11.2015 110 3. TUTANAK (ZABIT) Tutanak, en başta TBMM genel kuruldaki görüşmelerin saptanması, yargı organlarında, kurum ve işletmelerin kongre, seminer ve yönetim kurulu toplantılarında düzenlenir. Resmi ve özel kurumların denetim görevlileri tarafından yasalara, mevzuata aykırı görülen tutum, davranışların ve olayların saptanması halinde düzenlenir. Ayrıca, bir belge, araç gereç ve benzerlerinin teslimi, bunların devri sırasında da tutanak düzenlenir. Tutanak mutlaka birden fazla kişi tarafından imzalanmak zorundadır. 07.11.2015 111 TUTANAKTIR 15.03.2007 Haberleşme memuru Ahmet USLU 08.03.2007-13.03.2007 tarihleri arasında beş (5) gün süre ile hiçbir mazeret beyan etmeden işe gelmemiş ve sorumluluklarını yerine getirmemiştir. İmza Mehmet Ali ÖZTÜRK Personel Müdürü 07.11.2015 İmza Asım ERTÜRK Haberleşme Müdürü 112 GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ GAZİANTEP MESLEK YÜKSEK OKULU BÜRO YÖNETİMİ VE SEKRETERLİK PROGRAMI Toplantı Tutanağı Toplantı Tarihi Toplantı Saati Toplantı Yeri Toplantı Konusu : 02.02.2007 : 15.00 : Seminer Salonu : 2006-2007 Akademik yıl açılış toplantısı Alınan Kararlar: 1. 2006-2007 Eğitim Öğretim yılı için, Büro Yönetimi ve Sekreterlik Programında yapılabilecek değişiklikler ve iyileştirmeler, 2. Öğretim elemanlarının girecekleri derslerle ilgili ders planının hazırlanması, 3. Öğrencilerin mezuniyet sonrası özel sektörde istihdam edilebilmeleri için kariyer günlerinin planlanması, 4. Bölüm içerisinde hizmet içi eğitim programları düzenlenmesi ve personelin katılımının sağlanması 5. Öğrencilerin danışmanlık hizmetlerinin daha etkin bir şekilde yürütülmesine karar verilmiştir. İmza Öğr. Gör. Ayça L. GÜLEÇ Bölüm Başkanı İmza İmza Öğr.Gör.Hayrettin TELLİ Öğr. Gör. Dursun KIRMEMİŞ 07.11.2015 İmza Öğr.Gör.Meryem CERHAL 113 4. FORM YAZILARI Kamu kurum ve kuruluşlarında veya özel kurumlarda aynı konuda sürekli olarak yazılan yazılar için oluşturulan yazılara form yazıları denir. Form yazılarında sonradan doldurulacak yerler boş bırakılır ve gerektiğinde kullanılmak üzere çoğaltılır. • • • • • Formların önem ve yararları; Zaman tasarrufu sağlar Karar vermede kolaylık sağlar Bilgi ve belgelerin net olmasını sağlar. Bilgi ve belgelerin düzen içerisinde bulundurulmasını sağlar. Standardizasyonu ortaya çıkarır. Formlar kullanım biçimine göre kutu form ve çizgi form olarak ikiye ayrılır. Kutu form; cevapların seçenekler halinde sunulduğu formlardır. Çizgi form; Cevap boşluklarının boş bırakılıp, dolduracak olanın açıkça yazdığı formlardır. 07.11.2015 114 5. SÖZLEŞME Sözleşme, iki kişinin (gerçek kişi veya tüzel kişi) bir hukuki sonucu gerçekleştirmek üzere anlaşması ve anlaştıkları konu ile ilgili yazdıkları yazıya sözleşme yazısı denir. Sözleşmeye; kira sözleşmesi, ihale sözleşmesi, telefon abone sözleşmesi, iş sözleşmesi, şirket sözleşmesi örnek olarak verilebilir. Sözleşme hazırlanıp karşılıklı imzalandıktan sonra taraflar birer örneğini alırlar. Eğer sözleşme noter huzurunda yapılmış ise, sözleşmenin aslı noterde kalır. 07.11.2015 115 6. ŞARTNAME Şartname, bir işin yapılmasıyla ilgili işi yaptıran kişi veya kurum ile işi yapan kişi veya kurum arasındaki karşılıklı kabul edilen şartların yazıldığı yazıdır. Şartname genellikle sözleşme ile birlikte yazılır. Sözleşmenin hangi şartlarda gerçekleşeceği şartnamede belirtilir. 07.11.2015 116 HUSUSİ ŞARTLAR …./…./……. Pul İmza Kefil - Borçlu 07.11.2015 Pul İmza Kiracı Pul İmza Kiraya veren 117 7. TEZKERE Genellikle iki tarafın konu hakkında yeterli bilgi sahibi olmaları halinde başvurulan bir iletişim yöntemidir. Örneğin, bir yargı müessesesinin, diğer bir yargı müessesesine bir tanık veya sanıktan ifade alınması için yazdığı kısa yazıya da Tezkere adı verilmektedir. Yazıyı yazan karşı taraf da aynı görevi yürütmektedir. Bir başka ifade ile, ifadenin nasıl alınacağı, yazı içerisinde nelerin bulunacağı ve belgenin nasıl düzenleneceği iki kurum tarafından da iyi bilinmektedir. 07.11.2015 118 8. MÜZEKKERE Yargı makamının bir kararın yerine getirilmesi konusunda, belli bir makama yazdığı yazılara müzekkere denir. Günümüzde pek kullanılmayan bu tür yazışma çeşidi, eskiden resmi dairelerin, üst makamlara (daha çok bakanlıklara) yazdıkları yazılara denirdi. 07.11.2015 119 15.03.2007 TRAFİK TESCİL ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜNE GAZİANTEP 01.03.2007 tarihinde 27 DC 123 plakalı araç trafik kazasına karıştığından dolayı, anılan Aracın trafik kaydı üzerine (4199 Sayılı Kanunun 28. maddesi ile değişik 2918 S.K’nın 85/2 mad. Uyarınca) “başkalarına devir ve temlik edilemez, üzerinde bir hak tesis edilemez” şerhi düşülmesi rica olunur. Ahmet YILMAZ Cumhuriyet Savcısı EK: Aracın tescil belgesi sureti Not: Aynı yasa maddesi uyarınca “şerhin konulduğu tarihten itibaren 1 ay içerisinde şerhin kaldırılmasına veya devamına ilişkin mahkeme kararı ibraz edilmediği takdirde bu şerh hükümsüz sayılır”. 07.11.2015 120 9. MAZBATA Resmi merciler tarafından bir olayı belgelendirmek için yazılan yazılara mazbata denir. Mazbata, bir hükmü, bir kararı veya herhangi bir işin onayını bildiren konularda yazılır. Genellikle seçilmiş kişilerin seçildiklerini belgelendirmek için yazılır. 07.11.2015 121 Mazbata (Örnek) 25. DÖNEM MİLLETVEKİLİ TUTANAĞI 10.11.2003 İLİ: …………………….(-) Numaralı Seçim Çevresi Soyadı ve Adı Baba Adı Doğum Yeri ve Tarihi Bağlı Olduğu Siyasi Partinin Adı 2839 sayılı Milletvekili seçimi yasası gereğince çevremizde yapılan seçim sonunda …………………..’ nın Milletvekili seçilmiş olduğunu gösterir tutanak Kurulumuz tarafından Yüksek Seçim Kuruluna gönderilerek bir örneği de kendisine verilmiştir. İmza Mühür Başkan Ahmet Yılmaz Hakim 07.11.2015 İmza Üye Hasan Öztürk Hakim İmza Üye Ahmet Aslan Hakim 122 10. Genelge Bir konunun açıklanması, uygulamalarda birliğin sağlanması, yeni kararların duyurulması ve benzer amaçlarla üst makamlardan kendi alt birimlerine yazdıkları yazılara genelge denir. Genelge, kuruluşlarda görevli tüm çalışanları, bazen de belli bir kesimi ilgilendiren konularda hazırlanan, açıklayıcı, uyarıcı, öğretici, bilgi verici nitelikte bir genel yazıdır. Genelge karşılığında herhangi bir yanıt istenmez. 07.11.2015 123 11. Vekaletname Bir kişinin vekil tayin ettiği bir başka kişinin vekaletini belgelendirmek için noter tarafından düzenlenip onaylanan belgeye vekaletname denir. Vekil olan kişi vekaletnamede yazılı olan işleri vekalet veren adına ve vekil sıfatıyla yerine getirir. 07.11.2015 124 Kamu kurumlarında bir yöneticinin yokluğunda yerine bakmak ve yöneticilik yetkilerini kullanmak üzere görevlendirdiği kişiyi belirtmek üzere yazılan vekalet yazılarında noter tasdiki aranmamaktadır. 07.11.2015 125 Kurum içi vekalet örneği T.C. GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ Gaziantep Meslek Yüksek Okulu Müdürlüğü SAYI: B.30.GZP.0.00/25-3562 KONU: Vekalet 24.03.2008 REKTÖRLÜK MAKAMINA 26.03.2007-30.03.2007 tarihleri arasında yurtdışında bulunacağımdan dolayı bu tarihler arasındaki görevimi Yüksek Okul Müdür Yardımcısı Öğr. Gör. Dr. Veli ŞAHAN yürütecektir. Bu hususta gereğini bilgilerinize arz ederim. Prof.Dr. Berk TETİK Müdür 07.11.2015 126 12. Diğer Resmi Yazılar Resmi yazılar genellikle daha önce belirtilen 11 grupta toplanmaktadır. Ancak Resmi kurumların kendi aralarında, özel kurumlarla ve kişilerle olan yazışmalarında bu genel gruplandırmanın dışında bir çok yazı çeşidi bulunmaktadır. Diğer resmi yazıları, okulların öğrencilere verdikleri mezuniyet belgesi, not dökümü (transkript), başarı belgesi, kurumların çalışanlarına verdikleri muvaffakat belgesi, izin belgesi, görevlendirme yazıları, soruşturma yazıları, kişilerin dilekçelerine cevaben yazılan yazılar gibi birçok başlık altında toplamak mümkündür. Bu tür resmi yazılarda uyulması gereken içerik ve şekil şartlar konusunda hiçbir fark yoktur. 07.11.2015 127 2. İŞ (TİCARİ) YAZIŞMALAR 07.11.2015 128 07.11.2015 129 07.11.2015 130 07.11.2015 131 07.11.2015 132 07.11.2015 133 07.11.2015 134 07.11.2015 135 07.11.2015 136 07.11.2015 137 07.11.2015 138 07.11.2015 139 07.11.2015 140 07.11.2015 141 07.11.2015 142 07.11.2015 143 07.11.2015 144 07.11.2015 145 07.11.2015 146 07.11.2015 147 07.11.2015 148 07.11.2015 149 07.11.2015 150 07.11.2015 151 07.11.2015 152 07.11.2015 153 07.11.2015 154 07.11.2015 155 07.11.2015 156 07.11.2015 157 07.11.2015 158 07.11.2015 159 07.11.2015 160 07.11.2015 161 07.11.2015 162 07.11.2015 163 07.11.2015 164 07.11.2015 165 07.11.2015 166 07.11.2015 167 07.11.2015 168 07.11.2015 169 07.11.2015 170 07.11.2015 171 07.11.2015 172 07.11.2015 173 07.11.2015 174 07.11.2015 175 07.11.2015 176 07.11.2015 177 07.11.2015 178 07.11.2015 179 07.11.2015 180 07.11.2015 181 07.11.2015 182 07.11.2015 183 07.11.2015 184 07.11.2015 185 07.11.2015 186 07.11.2015 187 07.11.2015 188 07.11.2015 189 07.11.2015 190 07.11.2015 191 07.11.2015 192 07.11.2015 193 07.11.2015 194 07.11.2015 195 07.11.2015 196 07.11.2015 197 07.11.2015 198 07.11.2015 199 07.11.2015 200 07.11.2015 201 07.11.2015 202 07.11.2015 203 07.11.2015 204 07.11.2015 205 07.11.2015 206 07.11.2015 207 07.11.2015 208 07.11.2015 209 07.11.2015 210