Transcript OSMANLI DEVLETİ KÜLTÜR ve MEDENİYET kavramlar • Monarşi (Mutlakiyet): Egemenliğin tek kişide toplanmasıdır. Yönetim çoğunlukla babadan oğula geçer (Saltanat). • Teokrasi: Devlet ve toplum düzeninin işleyişinde etkili.

OSMANLI DEVLETİ
KÜLTÜR ve
MEDENİYET
kavramlar
• Monarşi (Mutlakiyet): Egemenliğin tek
kişide toplanmasıdır. Yönetim çoğunlukla
babadan oğula geçer (Saltanat).
• Teokrasi: Devlet ve toplum düzeninin
işleyişinde etkili olan kuralların dine göre
belirlendiği bir yönetim biçimidir.
• Veraset Sistemi: Devletin başına geçecek
şehzadenin, yani tahtın varisinin
belirlenmesinin kurala bağlanmasıdır.
(Örnek: Babadan oğula, Ekber-Erşet vs.)
HALK
ASKERİ
(YÖNETEN)
SINIF
*İLMİYE
*KALEMİYE
*SEYFİYE
REAYA
(YÖNETİLEN
SINIF)
(Çiftçi, Tüccar,
Zanaatkar, Halk)
İLMİYE
• Adalet, Din ve Eğitim işlerine bakan sınıftır.
• Kazasker, Şeyhülislam, Kadı ve Müderrisler.
• ULEMA sınıfı da denir.
• Şeyhülislam’ın FETVA yetkisi vardır (Dinen
uygunluk).
İLMİYE SINIFI
KALEMİYE
• Ehl-i kalem sınıfıdır.
• Devletin mali ve bürokratik işlerine
bakarlar.
• Defterdar, Nişancı ve Reis-ül
Küttab.
SEYFİYE
• Kılıç ehli olarak bilinir.
• Devleti koruyan, asayişi sağlayan,
sınırları genişleten sınıftır.
• Yönetim ve Askerlik işlerine bakarlar.
• Vezir-i Azam, Vezirler, Yeniçeri Ağası,
Kaptan-ı Derya, Beylerbeyi,
Sancakbeyi.
Sadrazam
Kazasker
(Vezir-i Azam)
(Kadı Asker)
Vezirler
Defterdar
DİVAN-I HUMAYUN
Kaptan-ı Derya
Müftü
Yeniçeri Ağası
Reis-ül Küttap
Nişancı
(Şeyhülislam)
DİVAN-I HÜMAYUN
DİVAN ÜYELERİ ve DİĞER GÖREVLİLER
Vezir-i Azam (Sadrazam)
Başbakan
Defterdar
Maliye Bakanı
Nişancı
Tuğracı, Tapu Kadastro
Şeyhülislam (Müftü) Ulemanın Başı, Fetvacı
Kazasker (Kadı Asker)
Adalet ve Eğitim
Reis-ül Küttap
Dış İşleri Bakanı
Kaptan-ı Derya(Kaptan Paşa) Donanma Komutanı
Yeniçeri Ağası
İstanbul Emniyet Müdürü
Rumeli Beylerbeyi
Rumeli Eyalet Valisi
Kadı
Adalet işleri (Hakim)
Subaşı
Kazalarda Güvenlik Sorumlusu
KADI’ların görev yetkileri;
• Adalet, Noterlik ve Belediye işleri.
• Görev süreleri 18 ay ile 3 yıl
arasında değişir.
not: Kadıların görev yerlerinin kısa
sürede değiştirilmesinin nedeni, halk
ile yakın ilişkiler kurup
tarafsızlıklarını kaybetmelerini
önlemektir. (Rüşvet ve iltimas)
Tek kişinin yönetimine ne isim verilir?
A. Meşrutiyet
B. Teokrasi
C. Monarşi
D. Oligarşi
E. Demokrasi
Padişahın yanında meclis olursa hangi
yönetim biçimi oluşur?
A. Teokrasi
B. Demokrasi
C. Meşrutiyet
D. Oligarşi
E. Cumhuriyet
Kadı, daha çok hangi işten sorumludur?
A. Hukuk
B. Ekonomi
C. Asayiş
D. Yönetim
E. Siyaset
Osmanlıda maliyeden sorumlu kişi kimdir?
A. Nişancı
B. Defterdar
C. Kadı
D. Şeyhülislam
E. Sadrazam
Osmanlıda, Fatih devrinden sonra divana
başkanlık eden görevli kimdir?
A.Kadı
B.Subaşı
C.Müftü D.Sadrazam
Osmanlı’da “fetva” yetkisi kime aittir?
A.Kadı
B.Şeyhülislam
C.Subaşı
D.Padişah
E.Defterdar
Osmanlı’da, “yöneten sınıf ” ın adı nedir?
A.Yönetici
B.Seçkinler
C.Mebuslar
D.Askeri
E.Reaya
İlmiye sınıfı hangisidir?
A.Alimler
B.Askerler
C.Yabancılar
D.Göçebeler
E.Yöneticiler
Osmanlı bürokrat sınıfının adı nedir?
A.Kalemiye
B.İlmiye
C.Seyfiye
D.Askeri
E.Dini
MEHTER TAKIMI
(MIZIKA-İ HUMAYUN)
ORDU
Kapıkulu
Askerleri
Yardımcı Birlikler
-Akıncılar
Eyalet Askerleri
(Tımarlı Sipahiler)
-Gönüllüler
-Deliler
-Derbentçiler
-Sakalar
Donanma -Bağlı Beyliklerden Gelen
Birlikler
Mustafa Kemal
(Yeniçeri
Kıyafeti ile
SOFYA’da)
TIMARLI
SİPAHİ
YENİÇERİ
ASKERLERİ
YARDIMCI
BİRLİKLERDEN
AKINCI
KAPIKULU Ordusu
• *Merkez (İstanbul) ordusudur.
• *Devşirmedirler.
• *Sürekli Askerdirler.
• *Ulufe adı verilen maaş alırlar.
• *Cülus Bahşişi alırlar.
• *Yeniçeriler bu ordudadır.
DEVŞİRME SİSTEMİ
Balkanlardan alınan Hıristiyan
çocukların Türk ailelerin yanına
verilmesinin sebebi; ONLARA;
• İslamiyet’i öğretmek,
• Türkçe’yi öğretmek,
• Türk adet ve geleneklerini
öğretmek.
donanma:
• Karesioğulları, Osmanlıya katılan ilk
beyliktir. Çanakkale, Balıkesir civarında
kurulmuş olan bu beylik denizcilik ile
uğraşmıştır ve donanmaları vardır.
• İlk donanma Karesioğulları’nın ele
geçirilmesi ile elde edilmiştir (Orhan bey).
• Osmanlı’nın ilk tersanesi Yıldırım
Bayezid döneninde yapılmıştır.
• Donanma Kanuni S.S. Devrinde zirveye
ulaşmıştır.
Tarım ile uğraşan Osmanlı askeri
sınıfının adı nedir?
A.Tımarlı Sipahi
B.Yeniçeri
C.Kapıkulu
Devşirme sisteminde çocuklar nerden
alınırdı?
A.Afrika
B.Asya
C.Balkanlar
D.Anadolu
E.Ortadoğu
Kapıkulu askerlerinin aldığı maaşın adı nedir?
A.Ulufe
B.Yevmiye
C.Yıllık
D.Cülus
E.Tazminat
SIBYAN
MEKTEBİ
(İlk Okul)
MEDRESELER
LONCALAR
(Çıraklık Eğ.)
ENDERUN
MEKTEBİ
TEKKELER
YABANCI
OKULLAR
EĞİTİM
MEDRESE ve ENDERUN
*Öğrenciler Türk-Müslüman
*Sivil Eğitim kurumlarıdır
*Eğitim dili Arapça
*Çoğunlukla Dinsel eğitim
*Giderlerini Vakıflar karşılar
*Mezunları: eğitim, hukuk ve
din alanında görev yapar
(ULEMA)
*Öğrenciler Devşirme
kökenlidir
*Askeri Eğitim
kurumlarıdır
*Eğitim dili Türkçe
*Askerlik, Yönetim vs.
din dışı konularda eğitim
verilmiştir
not:
• Osmanlı Devletinde farklı
eğitim kurumlarının varlığını
sürdürmesi, öğretim birliğinin
olmadığının ve kültürel
farklılığın kanıtıdır.
TOPLUMSAL YAPI
(Dinsel Örgütlenme)
Müslümanlar
Gayrimüslimler
-Egemen sınıftır.
-Türk, Arap, Fars
(İran)
-Silah taşıma
ayrıcalığına
sahiptirler
(Askerlik)
-Müslüman
olmayanlardır.
-Hıristiyanlar ve
Musevilerdir.
-Askerlik yapmazlar,
buna karşılık CİZYE
verirler.
not:
•Osmanlı Devleti’nde
toplumun ümmet esasına
göre örgütlenmesi devletin
“teokratik” yapısını
kanıtlar.
HUKUK
ÖRFİ HUKUK
ŞER’İ HUKUK
-Kur’an ve hadislere
dayanır ve fıkıh
kitaplarında
toplanırdı.
(Din kaynaklıdır)
-Din dışı hukuk
sistemidir.
-Geleneklere ve akla
dayalıdır.
-Padişahların emir ve
fermanlarıdır
(Kanunnameler)
not-1:
• Osmanlıda, fethedilen ülkelerin yerel hukuk
sistemleri de uygulanmıştır.
• Bu durum, imparatorluk olmanın bir sonucudur.
• Yani devlet içerisinde birden çok ulus (millet)
olması ve bunların farklı dinlere mensup olması
kendi hukuk sistemleri ile yönetilmelerinde etkili
olmuştur.
• Bu durum Osmanlının HOŞGÖRÜLÜ
olduğunu gösterir.
not-2:
• Osmanlı Devletinde;
- Azınlıklara
- Yabancılara (kapitülasyonlardan dolayı)
Ayrı hukuk sistemleri uygulanmış ve
kendi mahkemelerini kurma hakkı
tanınmıştır.
*** Bu durum Osmanlı Devletinin
Hukuk Birliğini zedelemiştir.
OSMANLI TOPRAKLARI
Miri Arazi
*Devlet Arazisidir
*Alınıp Satılamaz
*Ekmeyenden çiftbozan
alınır yada toprak geri
alınır.
Vakıf Toprağı
*Hayır kurumlarınındır.
*Sosyal dayanışma.
*Alınıp Satılamaz.
*Dini nitelik taşır.
Mülk Arazi
*Öşri
*Haraci
miri topraklar
Mülkiyeti Devlete
Aittir
Tasarrufu Köylüye
Aittir
Vergisi Tımarlı
Sipahiye
Aittir
miri topraklar
1. DİRLİK: Memur veya komutanlara
hizmetleri karşılığı bir bölgenin
gelirinin verilmesidir. Aldığı vergilerin
bir kısmı ile asker yetiştirir. Üç kısma
ayrılır;
• HAS: Geliri 100.000 akçeden fazla olan
topraklardır.
• ZEAMET: 100.000-20.000 akçe arası.
• TIMAR: 20.000 akçeden az.
2. YURTLUK: Geliri sınır boylarını bekleyen
askerlere verilirdi.
3. OCAKLIK: Geliri, kale muhafızlarına ve
tersane giderlerine ayrılır.
4. MUKATAA: Doğrudan hazineye aktarılır.
5. PAŞMAKLIK: Geliri padişahın ailesine
aktarılır.
6. MALİKANE: Kahramanlık gösteren kişilere
verilen topraklardır.
7. METRUK: Otlak, mera, çayır gibi tarıma
kapalı, halkın ortaklaşa kullandığı topraklardır.
iltizam sistemi
• Bir bölgenin vergi gelirlerinin açık
arttırma usulü peşin olarak satılmasıdır.
• Bu uygulamanın yapıldığı eyaletlerde
tımar sistemi uygulanmaz, bu eyaletler
saliyaneli (yıllıklı) eyaletlerdir.
• Bu uygulamada vergiyi toplayan
komisyoncuya (tefeciye)
“mültezim” denir.
MERKEZ TEŞKİLATI
(İSTANBUL)
• Yeniçeri Ağası (Asayiş İşleri)
• Taht Kadısı (Adalet İşleri)
• Şehremini (Belediye Başkanı)
• Muhtesip Ağa (Maliye İşleri)
Hangisi belediye başkanıdır?
A.Şehremini
D.Nişancı
B.Kadı
C.Subaşı
E.Sadrazam
İstanbul’un adalet işlerinden sorumlu
olan kimdir?
A.Taht Kadısı
B.Kazasker
C.Kadı
Devlete ait topraklara ne ad verilir?
A.Miri
D.Öşri
B.Dirlik
C.Vakıf
E.Haraci
OSMANLI MADENİ
PARALARI
Akçe (Gümüş)
Pul, Mangır (Bakır)
Eşrefi (Altın-Fatih)
Sikke
OSMANLI KAĞIT PARASI
(KAİME)
1. Osmanlı’da yöneten sınıfın adı nedir? (Kul)
2. Osmanlı’da yönetilen (halk) lere ne ad verilir?
3. Padişah tahta oturduğunda asker ve
memurlara dağıttığı para?
4. Osmanlı gümüş parası?
5. Osmanlı’da kılıç ehli (askerler) ?
6. Devlete ait topraklar?
7. Devşirme yüksek okulu?
Enderun
Akçe
Cülus
Seyfiye
Reaya
Askeri
Medrese
Miri
İSTANBUL İSİMLERİ
• KONSTANTİNOPOL
• KONSTANTİNİYYE
• KONSTANTİNOPOLİS
• İSLAMBOL
• DERSAADET
• ASİTANE, PA-İ TAHT
• İSTANBUL
HAT SANATI
HÜSN-Ü HAT
(GÜZEL YAZI)
BU YAZIYI YAZANLARA
HATTAT DENİR
PADİŞAH
FERMANI
(HATT-I
HUMAYUN)
DOLMABAHÇE SARAYI
DOLMABAHÇE SARAYI
TÖREN SALONU
DOLMABAHÇE SARAYI
TÖREN SALONU
TOPKAPI SARAYI
KUBBEALTI
(DİVAN-I HUMAYUN)
HAREM ve HAMAM
MEVLİD
(PADİŞAHIN ERKEK ÇOCUĞUNUN
DOĞUM KUTLAMASI)
AYASOFYA MÜZESİ
TOPKAPI
SARAYI
KUBBEALTI