Wykorzystanie wskaźników EWD w planowaniu rozwoju szkoły Opracowanie na podstawie materiałów IBE.

Download Report

Transcript Wykorzystanie wskaźników EWD w planowaniu rozwoju szkoły Opracowanie na podstawie materiałów IBE.

Wykorzystanie wskaźników EWD
w planowaniu rozwoju szkoły
Opracowanie na podstawie materiałów IBE
Wprowadzony w 2002 roku jednolity system
egzaminów szkolnych pozwala spojrzeć
nauczycielom, uczniom, rodzicom oraz organom
prowadzącym na wyniki nauczania w nowej, o wiele
szerszej niż dotąd, perspektywie.
Przeprowadzane w taki sposób w skali kraju
egzaminy szkolne pełnią wiele funkcji, z których
najważniejsze są:
•
•
•
wyznaczanie stopnia spełniania przez uczniów
wymagań programowych;
ewaluacja pracy szkół;
monitorowanie procesów edukacyjnych.
• Porównywalność wyników w skali całej Polski
umożliwia analizę osiągnięć szkolnych z punktu
widzenia kraju, województwa czy gminy.
• Obraz pracy szkoły widziany przez pryzmat wyników
końcowych nauczania jest jednak niepełny, gdyż nie
uwzględnia potencjału ucznia przychodzącego do
szkoły. Bardziej istotny wydaje się postęp, jaki robią
uczniowie przez kilka lat nauki w danej placówce.
• Metoda edukacyjnej wartości dodanej (EWD) pozwala w
sposób poprawny statystycznie zmierzyć wkład szkoły
w ten postęp, dzięki czemu staje się ważnym
instrumentem wykorzystywanym do analizy wyników
nauczania oraz ewaluacji pracy szkół.
EWD pozwala dyrektorom i nauczycielom dokonać
wnikliwej analizy wyników egzaminacyjnych, a w efekcie:

sformułować wnioski do planów rozwoju szkoły;

określić mocne i słabe strony nauczania w szkole;

zweryfikować skuteczność podejmowanych działań;

określić zakres koniecznych modyfikacji;


wskazać czynniki determinujące w istotny sposób
ostateczny wynik ucznia na egzaminie zewnętrznym;
upewnić się, że szkoła organizuje procesy edukacyjne
w sposób uwzględniający potrzeby i możliwości
rozwojowe uczniów.



Z metody EWD szeroko korzysta nadzór pedagogiczny
podczas ewaluacji zewnętrznej szkół, dokonując
obiektywnej oceny postępów uczniów dane szkoły w
cyklu nauczania.
Ewaluacja prowadzona przez samą szkołę w celu
poprawy swojego funkcjonowania to najważniejszy
obszar wykorzystania wyników egzaminacyjnych, a tym
samym i metody edukacyjnej wartości dodanej.
Beneficjentami skutecznej autoewaluacji stają się więc
uczniowie, którzy mają szansę uczyć się w skuteczniej
nauczających szkołach.
Co to są metody EWD?
Metody EWD to metody statystyczne
(najczęściej wykorzystywane są modele regresji),
które pozwalają na podstawie zasobów na wejściu
(np. wynik na egzaminie poprzedniego etapu kształcenia,
informacja o zasobach materialnych szkoły, środowisku,
nakładach na szkołę) oraz na wyjściu (np. wynik na
egzaminie końcowym dla danego etapu kształcenia),
oszacować efektywność nauczania, czyli wkład danej
szkoły w końcowy wynik egzaminacyjny.
W tym sensie EWD jest egzaminacyjnym wskaźnikiem
efektywności nauczania w danej szkole.
• Prace nad metodą edukacyjnej wartości
dodanej rozpoczęto w Polsce w 2005.
• Opracowano metodologię szacowania
wskaźników EWD, sposób prezentacji
wyników, narzędzia analizy, materiały
pomocnicze dla nauczycieli i dyrektorów.
• Szkołom udostępniono narzędzie analityczne
w postaci kalkulatora EWD, który umożliwia
wykonywanie analiz na zdefiniowanych przez
użytkownika grupach uczniowskich.
• Badania prowadzone w szkołach wykazały, że
nie wszystkie z nich potrafią wykorzystać
wskaźniki EWD do analizowania wyników
egzaminacyjnych czy oceny efektywności
nauczania.
• Często wielu dyrektorów i nauczycieli nie widzi
potrzeby uwzględniania tych wskaźników przy
prowadzeniu ewaluacji wewnętrznej w szkole.
• Z właściwie interpretowanych wskaźników
można uzyskać informacje przydatne w
analizie spełniania wymagań państwa wobec
szkół.
Stosowanie przez szkoły wskaźników EWD do oceny
efektywności nauczania w 2012 roku i wcześniej
Źródło: A. Jasińska, G. Humenny, L. Humenny: Wykorzystanie przez szkoły metody
edukacyjnej wartości dodanej. Wyniki badania ilościowego. Raport IBE, 2013
Poziomy wykorzystania EWD przez szkoły,
Zaawansowanie
wykorzystania
wskaźnika EWD
przez szkołę
stan na 31.05.2014 r.
Opis poziomu: (nauczyciele/dyrekcja)
wiedza/wiadomości

posiadają wiedzę
potoczną o metodzie EWD;

wiedzą jak są prezentowane trzyletnie wskaźniki EWD;
Poziom 1.

wiedzą jakie położenie elipsy jest
„korzystne” dla
szkoły;
umiejętności /sposób
organizacji
pracy z danymi

potrafią znaleźć
elipsę swojej
szkoły korzystając
z wyszukiwarki na
stronie projektu
EWD;
postawy

obawiają się
rozliczania szkoły/
nauczyciela z
efektów kształcenia;

mają negatywny
stosunek do egzaminów zewnętrznych;

uważają EWD za wymysł naukowców,
nieprzydatny w pracy
szkoły;
Źródło: E. Kędracka, K. Matuszczak, A. Rappe, E. Stożek, Badanie na temat wykorzystania
metody edukacyjnej wartości dodanej (EWD) przez szkoły ponadgimnazjalne. Raport IBE, 2013
Poziomy wykorzystania EWD przez szkoły,
Zaawansowanie
wykorzystania
wskaźnika EWD
przez szkołę
Opis poziomu: (nauczyciele/dyrekcja)
wiedza/wiadomości

Poziom 2.
stan na 31.05.2014 r.
wiedzą jak
odczytać trzyletnie wskaźniki
EWD;

rozumieją względność wskaźników
EWD;

rozumieją dynamikę trzyletnich
wskaźników;

wiedzą jak porównywać szkoły ze
względu na trzyletni wskaźnik
EWD;
umiejętności /sposób
organizacji
pracy z danymi

potrafią interpretować
trzyletnie wskaźniki
EWD;

sprawnie posługują się
wyszukiwarką/ porównywarką na stronie projektu EWD;

dokonują porównań
trzyletnich wskaźników
pomiędzy szkołami,
śledzą dynamikę zmian
w czasie;

wskaźniki analizuje
jedna, dwie osoby bez
współpracy z radą
pedagogiczną, często
tylko dyrektor szkoły;

w raportach nie przedstawiają wniosków z
analiz wyników egzaminacyjnych;
postawy

w sposób formalny
realizują zapisy rozporządzeń i prawa
oświatowego;

działają rutynowo,
boją się zmian;
Poziomy wykorzystania EWD przez szkoły,
Zaawansowanie
wykorzystania
wskaźnika EWD
przez szkołę
Opis poziomu: (nauczyciele/dyrekcja)
wiedza/wiadomości

Poziom 3.
(c.d.n.)
stan na 31.05.2014 r.

wiedzą, czym różnią
się jednoroczne
wskaźniki EWD od
trzyletnich;
znają podstawowe
pojęcia statystyczne
używane w analizach
wyników
egzaminacyjnych z
wykorzystaniem EWD
(np. rozkład wyników,
odchylenie standardowe, przedział
ufności);
umiejętności /sposób
organizacji
pracy z danymi

posługują się kalkulatorem EWD, wykonują różnorodne analizy w podziale na
grupy „wbudowane” w
kalkulator (np. klasy,
potencjał edukacyjny,
płeć);

potrafią interpretować wykresy
uzyskiwane w
kalkulatorze EWD;

analizy powstają w
zespołach przedmiotowych, dotyczą
tylko ostatniej sesji
egzaminacyjnej, są
prezentowane na
radzie pedagogicznej;
postawy

są otwarci na wykorzystywanie EWD w
szkole;

chcą pogłębiać wiedzę o sposobach
wykorzystania EWD i
doskonalić umiejętności obsługi
narzędzi analitycznych, uczestniczą w
szkoleniach;
Poziomy wykorzystania EWD przez szkoły,
Zaawansowanie
wykorzystania
wskaźnika EWD
przez szkołę
Opis poziomu: (nauczyciele/dyrekcja)
wiedza/wiadomości

Poziom 3.
(c.d.)
stan na 31.05.2014 r.


umiejętności /sposób
organizacji
pracy z danymi
znają podstawowe
typy wykresów
wykorzystywanych w
kalkulatorze EWD;

wiedzą, jakie czynniki
niezależne od szkoły
wpływają na wyniki
egzaminów zewnętrznych, a jakie
zależne od szkoły
mogą wpływać na
EWD;

wykorzystują wskaźniki EWD w promocji
szkoły;

przeprowadzają diagnozę na wejściu,
wykorzystując do
tego również wyniki
egzaminu zewnętrznego niższego
etapu kształcenia;
wiedzą, że EWD nie
zależy od uprzednich
osiągnięć uczniów;
w raportach z analizy
wyników egzaminacyjnych formułowane
są wnioski z analiz;
postawy

rozmawiają między
sobą o swojej pracy;

modyfikują swój styl
pracy;
Poziomy wykorzystania EWD przez szkoły,
Zaawansowanie
wykorzystania
wskaźnika EWD
przez szkołę
Poziom 4.
stan na 31.05.2014 r.
Opis poziomu: (nauczyciele/dyrekcja)
wiedza/wiadomości

wiedza o metodzie
EWD jest powszechna
wśród członków rady
pedagogicznej;

wiedzą, jakie czynniki
efektywności nauczania są specyficzne dla
ich szkoły;
(c.d.n.)

mają świadomość
własnego warsztatu
pracy;

rozróżniają pojęcia
efektywność nauczania i efekty kształcenia;
umiejętności /sposób
organizacji
pracy z danymi



swobodnie posługują
się kalkulatorem
EWD, potrafią wykonywać analizy w podziale na grupy, specyficzne dla danej
szkoły (inne niż
wbudowane w kalkulator);
uzupełniają analizy
wskaźników EWD
analizami innych
danych dostępnych w
szkole (np. łatwości
zadań, frekwencja);
planują inne badania
w szkole;
identyfikują obszary
do zmiany i podejmują działania;
postawy

widzą potrzebę
wykorzystywania
metody EWD do
analizy wyników
egzaminacyjnych w
szkole;

współpracują w celu
lepszego zrozumienia czynników
wpływających na
efektywność nauczania (np. obserwacje koleżeńskie);

są gotowi na wprowadzenie zmian we
własnej pracy,
których źródłem są
analizy EWD;

czują się odpowiedzialni za efekty
kształcenia
Poziomy wykorzystania EWD przez szkoły,
Zaawansowanie
wykorzystania
wskaźnika EWD
przez szkołę
Poziom 4.
(c.d.)
stan na 31.05.2014 r.
Opis poziomu: (nauczyciele/dyrekcja)
wiedza/wiadomości
umiejętności /sposób organizacji
pracy z danymi

analizy wykonywane są w zespołach
przedmiotowych i dotyczą kilku kolejnych lat; wnioski z analiz dyskutowane
są w radzie pedagogicznej, a rekomendacje do dalszej pracy są wypracowywane wspólnie;

raporty z analiz wyników egzaminacyjnych zawierają rekomendacje do dalszej
pracy wraz ze wskazaniami kto jest odpowiedzialny za poszczególne działania
i w jaki sposób oceniany będzie stopień
realizacji rekomendacji;

potrafią rozmawiać o wskaźnikach edukacyjnych z różnymi partnerami szkoły
(np. rodzice, organ prowadzący, organ
nadzoru pedagogicznego)

świadomie planują swoją pracę z
uczniami, również w kontekście
zakładanych celów do osiągnięcia;
postawy
Poziomy wykorzystania EWD przez szkoły,
Zaawansowanie
wykorzystania
wskaźnika EWD
przez szkołę
Poziom 5.
stan na 31.05.2014 r.
Opis poziomu: (nauczyciele/dyrekcja)
wiedza/wiadomości

rozumieją celowość wykorzystywania EWD w
ewaluacji wewnętrznej;

rozumieją, że
analiza wyników
egzaminacyjnych
z wykorzystaniem EWD jest
jednym z procesów w szkole,
który powinien
być zorganizowany i zarządzany;

wiedza o
wskaźnikach EWD
jest aktualizowana;
umiejętności /sposób
organizacji
pracy z danymi

gromadzą różnorodne
dane o uczniach i ich
osiągnięciach, zarówno
na poziomie klas, jak i
szkoły, wykorzystując do
tego bazy danych;


postawy

analizy wyników egzaminacyjnych z wykorzystaniem wskaźników EWD
są prowadzone celowo:
dostarczają szkole informacji o skutkach podejmowanych przez nią
działań, są włączane do
procesu ewaluacji
wewnętrznej;
są przekonani o
użyteczności wskaźników edukacyjnych, traktują EWD
jako źródło informacji o efektywności
nauczania i jedną z
ważnych informacji o
tym, jak pracuje
szkoła;

myślą o szkole w
kategoriach rozwoju,
a nie rankingu;

raport z analizy wyników
egzaminacyjnych jest
częścią raportu ewaluacyjnego i jest raportem
o procesach przebiegających w szkole;
cechuje ich wysoka
refleksyjność dotycząca własnej pracy
jako elementu systemu szkolnego;

chętnie dzielą się
swoją wiedzą i doświadczeniem z
innymi szkołami;


EWD - (edukacyjna wartość dodana) – jest
przyrostem wiedzy i umiejętności ucznia w
wyniku danego procesu dydaktycznego.
Wynik uzyskany przez ucznia np. na
sprawdzianie w kl. VI - przyjmuje się jako
ogólną miarę potencjału edukacyjnego ucznia
(uprzednie osiągnięcia edukacyjne).

Miara ta jest używana jako prognostyk wyniku
na wyższym etapie edukacyjnym, czyli na
egzaminie gimnazjalnym.



Wartość dodana dla ucznia jest różnicą
pomiędzy oczekiwanym a rzeczywistym
wynikiem gimnazjalnym.
Wartość dodana dla szkoły jest średnią
wartością EWD dla uczniów szkoły.
Analogicznie wynik egzaminu gimnazjalnego
można traktować jako prognostyk wyniku
egzaminu maturalnego.
UWAGA! Nie znaczy to, że wprowadzając wyniki egzaminu
gimnazjalnego do kalkulatora EWD można przewidzieć wynik
konkretnego ucznia na maturze!
;)
Do niedawna CKE podawała w swoich statystykach
średni wynik egzaminacyjny uczniów danej szkoły.
Jednak zdaniem ekspertów takie „surowe"
nieprzetworzone dane nie były miarodajne dla oceny
pracy szkoły.
 Bez wątpienia łatwiej jest osiągnąć dobry wynik
egzaminacyjny nauczycielowi, który pracuje z
młodzieżą o dużym kapitale wiedzy już na starcie,
niż jego koledze, który ma pracować z uczniami o
dużych brakach.
 Wskaźnik EWD uwzględnia taką sytuację
koncentrując się bardziej na uchwyceniu przyrostu
wiedzy z perspektywy egzaminu niż tylko na jego
suchych wynikach.

Porównywanie wyników różnych testów jest
niemożliwe.
 Trudno ocenić, czy dany wynik jest wysoki, czy też
niski.
 Niemożliwe jest szybkie oszacowanie, jaki procent
populacji posiada wynik wyższy lub niższy od
aktualnie analizowanego.
 Niemożliwe jest porównanie ze sobą wyników
uczniów piszących dwie wersje testu.




Naukowcy wyliczając wskaźniki nie posługują się sumą
punktów z testu, lecz znając odpowiedzi na poszczególne
pytania skalują wyniki uczniów (modelem IRT)
Procedura standaryzacji przeprowadzana jest oddzielnie dla
uczniów liceów ogólnokształcących i techników w każdym
z czterech opisywanych wskaźnikami obszarów nauczania.
Należy podkreślić, że wskaźniki egzaminacyjne, zarówno
wyniku końcowego jak i EWD, są szacowane oddzielnie dla
różnych populacji (np. liceów ogólnokształcących i techników).
Oznacza to, że wskaźniki dla liceów i techników
nie są porównywalne.
Wyniki przedstawiane są na skali o średniej równej
100 i odchyleniu standardowym równym 15
Dzięki własnościom rozkładu normalnego wynik przedstawiony na
standaryzowanej skali ma ustaloną interpretację ilościową, czyli można
powiedzieć, jak dany wynik wygląda na tle populacji odniesienia. Na
wykresie przedstawiono wartości procentowe dla wybranych punktów skali. I
tak wynik 130 oznacza, że tylko trochę ponad 2% zdających w danej
populacji uzyskało wynik wyższy, natomiast rezultat 85 wskazuje, że blisko
16% uzyskało wynik niższy.


Wyskalowane wyniki maturalne służą zarówno do
prezentacji średniego rezultatu maturalnego dla
danego liceum ogólnokształcącego lub technikum,
jak i do prezentacji wartości wskaźnika
edukacyjnej wartości dodanej.
W wypadku wskaźnika EWD skala ma swój środek
w punkcie 0. Na przykład wynik EWD szkoły równy
5 pkt oznacza, że wynik w danym obszarze
nauczania przeciętnego ucznia tej szkoły na
maturze był o 5 punktów wyższy (w skali
standardowej, czyli o 1/3 odchylenia
standardowego wyższy), niż by to wynikało z jego
rezultatu na egzaminie gimnazjalnym.






Średni wynik egzaminacyjny i EWD, czyli wskaźnik
efektywności nauczania, to miary komplementarne.
Łącznie dają pełniejszą informację o szkole, niż każdy z nich
z osobna.
Konsekwencją tego, że uwzględniamy zarówno wynik
maturalny jak i wskaźnik EWD, jest prezentacją wyniku szkoły
w dwuwymiarowym układzie współrzędnych.
Ze względu na niepewność statystyczną szacowania
wskaźników położenie szkoły przedstawiane jest za pomocą
elipsy.
Wielkość elipsy graficznie przedstawia stopień tej
niepewności.
Im więcej wyników egzaminacyjnych uwzględnia się w
obliczeniach, tym mniejsza niepewność i mniejsza tym samym
elipsa.




Średni wynik egzaminacyjny szkoły, jak i wskaźnik EWD
można traktować jako wskaźniki ewaluacyjne.
Posługując się wskaźnikami egzaminacyjnymi w ewaluacji
zakładamy, że egzaminy zewnętrzne istotnie przenoszą
informacje o procesach zachodzących w szkole.
Wskaźniki egzaminacyjne nie przenoszą informacji o
wszystkich obszarach pracy szkoły, dotyczą przede
wszystkim rzeczywistości egzaminacyjnej, ale jest ona na tyle
bogata, że na tej podstawie można wnioskować o wielu
procesach zachodzących w szkole.
Poniższa tabela zestawia informacje o dwóch powszechnie
stosowanych wskaźnikach egzaminacyjnych: średnim wyniku
egzaminacyjnym oraz wskaźnikach edukacyjnej wartości
dodanej.
Takie ważne cechy wskaźników wykorzystywanych w ewaluacji [por. Górniak, Keler, s. 176177] jak dostępność, aktualność, porównywalność, statystyczna poprawność są w większym
stopniu właściwe wskaźnikom EWD.
Średni wynik egzaminacyjny
Wskaźniki EWD
1
pokazuje poziom osiągnięć uczniów w
zakresie sprawdzanym egzaminem
zewnętrznym
pokazuje efektywność nauczania w
zakresie sprawdzanym egzaminem
zewnętrznym
2
średnie wyniki szkół publikowane są
lokalnie przez okręgowe komisje
egzaminacyjne
trzyletnie wskaźniki EWD publikowane są
dla wszystkich gimnazjów w jednej
aplikacji internetowej
3
wysoki/niski wynik egzaminacyjny
może być zarówno efektem pracy
szkoły, jak i konsekwencją potencjału
uczniowskiego w szkole
daje informację zwrotną o wkładzie
szkoły w wynik egzaminacyjny niezależnie
od potencjału uczniowskiego w szkole
4
bezpośrednie porównywanie ze sobą
szkół ze względu na średni wynik (nie
uwzględniając liczebności i
zróżnicowania wyników) prowadzi do
przekłamań
porównywanie wyników między latami
jest możliwe jedynie poprzez
porównanie pozycji szkoły na skali
staninowej
porównywanie ze sobą szkół jest możliwe
poprzez komunikowanie wskaźników
EWD wraz z przedziałami ufności
5
trzyletnie wskaźniki EWD komunikowane
są na skali standardowej setki, co daje
możliwość bardziej precyzyjnego
śledzenia zmian wskaźników w czasie
wskaźniki jednoroczne
do obliczenia konieczna aplikacja
Kalkulator EWD-100
dostępne tylko dla dyrektorów
szkół (lub za ich pośrednictwem)
– wymagają uzyskania wyników
egzaminacyjnych z OKE
obliczane na podstawie wyników
jednego rocznika absolwentów,
np. 2012 r, 2013 r.
wskaźniki trzyletnie
dostępne na stronie projektu
gimnazjum: http://gimnazjum.ewd.edu.pl
liceum, technikum: http://matura.ewd.edu.pl
powszechnie dostępne
Wyliczane na podstawie wyników trzech
kolejnych roczników absolwentów,
np. 2010-2012, 2011-2013
dla bardzo małych szkół nie mogą mogą zostać opublikowane także dla
być sensownie wyliczone
bardzo małych szkół (więcej uczniów)
wskaźniki jednoroczne
mogą podlegać dużym wahaniom z
roku na rok
wskaźniki trzyletnie
dosyć stabilne
pozwalają przyjrzeć się szczegółom pozwalają na bardziej ogólną ocenę
pracy szkoły, ewaluacja
pracy szkoły, ewaluacja zewnętrzna
wewnątrzszkolna
możliwość prowadzenia wielu
rodzajów analiz w Kalkulatorze
EWD-100
analizy głównie w ramach jednej
szkoły
tylko ściśle określony zestaw
wskaźników udostępniany na stronie
internetowej
łatwe porównanie między szkołami
Wymaganie
wg rozporządzenia
Do czego mogą się
przydać wyniki
egzaminacyjne/EWD?
Wskaźniki EWD
typ analizy
1. Szkoła lub placówka
realizuje koncepcję
pracy ukierunkowaną
na rozwój uczniów;
 trzyletnie wskaźniki
Ocena adekwatności
uzyskanych wyników do EWD –porównanie z innymi
szkołami o podobnych
zamierzonych;
2. Procesy edukacyjne
są zorganizowane w
sposób sprzyjający
uczeniu się;
Planowanie z
uwzględnieniem analizy
wyników egzaminów z
poprzedniego etapu
kształcenia.
Planowanie z
uwzględnieniem
rozpoznanych czynników
efektywności dla danej
szkoły.
cechach;
 w przypadku szkoły
maturalnej –wybieralność
przedmiotów;
 potencjał edukacyjny na
wejściu
 coroczne analizy z
użyciem jednorocznych
wskaźników EWD dla
grup uczniowskich, w
tym oddziałów
klasowych
Wymaganie
wg rozporządzenia
Do czego mogą się
przydać wyniki
egzaminacyjne/EWD?
Wskaźniki EWD
typ analizy
3. Uczniowie nabywają
wiadomości i
umiejętności
określone w podstawie
programowej;
Egzamin zewnętrzny jako
kryterium poziomu
osiągnięć uczniów.
Monitorowanie efektów
kształcenia. Ocena
skuteczności
podejmowanych działań.
 trzyletnie wskaźniki
egzaminacyjne
 dynamika trzyletnich
wskaźników EWD
6. Szkoła lub placówka
wspomaga rozwój
uczniów
uwzględniając ich
indywidualną sytuację;
Monitorowanie
skuteczności
podejmowanych działań
w stosunku
do określonych grup
uczniowskich
 analizy jednorocznej
EWD dla grup
uczniowskich, także w
podziale na płeć i
dysleksję itp.
 analizy jednorocznej
EWD ze względu na
potencjał na wejściu;
Wymaganie
wg rozporządzenia
Do czego mogą się
przydać wyniki
egzaminacyjne/EWD?
Wskaźniki EWD
typ analizy
7. Nauczyciele
współpracują w
planowaniu i
realizowaniu procesów
edukacyjnych;
EWD jest zaproszeniem do
refleksji nad efektywnością
kształcenia. Analiza wyników
jest działaniem zespołowym i
ma szanse przełożyć się na
działania w szkole, jeśli wnioski i
rekomendacje są akceptowane
przez wszystkich nauczycieli.
 trzyletnie i
jednoroczne
wskaźniki EWD
10. Wykorzystywane są
zasoby szkoły oraz
środowiska lokalnego na
rzecz wzajemnego
rozwoju
Monitorowanie losów
absolwentów szkół
podstawowych na podstawie ich
wyników/EWD w gimnazjum.
Współpraca w gminie szkół
podstawowych i gimnazjów.



jednoroczne wskaźniki
EWD wg szkoły
podstawowej, którą
ukończył uczeń
gimnazjum;
jednoroczne wskaźniki
EWD w grupie uczniów
dojeżdżających;
trzyletnie wskaźniki EWD –
porównanie z innymi
szkołami w gminie;
Wymaganie
wg rozporządzenia
Do czego mogą się przydać
wyniki egzaminacyjne/EWD?
Wskaźniki EWD
typ analizy
11. Szkoła lub placówka
organizując procesy
edukacyjne uwzględnia
wnioski z analizy wyników
(…) egzaminacyjnych oraz
innych badań zewnętrznych i
wewnętrznych;
Szkoła prowadzi analizę
wyników egzaminacyjnych
ukierunkowaną na
identyfikację mocnych i
słabych stron, rozpoznanie
czynników efektywności
(EWD), doskonalenie
warsztatu pracy nauczycieli
trzyletnie i jednoroczne
wskaźniki EWD
12. Zarządzanie
szkołą lub placówką
służy jej rozwojowi;
Obserwacje z analiz EWD są
impulsem do prowadzenia
ewaluacji wewnętrznej.
Proces analizy wyników jest
w szkole zarządzany.
Decyzje podejmowane są z
uwzględnieniem wyników
egzaminacyjnych i badań
wewnętrznych.
trzyletnie i jednoroczne
wskaźniki EWD
Przykłady wskaźników trzyletnich:
Przykłady wskaźników trzyletnich:
Przykłady wskaźników trzyletnich:
Przykłady wskaźników trzyletnich:
Przykłady wskaźników trzyletnich:
Analizy wskaźników jednorocznych:
 Mając
do dyspozycji Kalkulator EWD 100 oraz
dostęp do wyników egzaminacyjnych z OKE
(takie możliwości posiada dyrektor) można
przygotować dane do analiz jednorocznych
wskaźników EWD.
 Właściwa
interpretacja uzyskanych informacji
pozwoli na racjonalizację wniosków
niezbędnych do planowania i modyfikowania
działań związanych z doskonaleniem
procesów edukacyjnych oraz podniesieniem
efektywności pracy szkoły.
Kalkulator EWD 100 jest rozszerzeniem i
bezpośrednim następcą Kalkulatora EWD Plus.
Podstawowe zmiany:

zastosowanie skali 100/15, zarówno w przypadku
wyników na sprawdzianie, jak i wyników egzaminu
gimnazjalnego;
Konsekwencją zastosowania skali 100/15 jest możliwość
porównania wyników między latami oraz uwzględnienia w modelach
uczniów o wydłużonym toku kształcenia;

w module maturalnym również zastosowano skalę
100/15, na której przedstawiono wyniki egzaminu
gimnazjalnego w części matematycznoprzyrodniczej oraz wyniki z matematyki maturalnej
(poziom podstawowy).




Skala 100/15. Wyniki i analizy są przedstawiane na standardowej skali, o
średnim wyniku 100 i odchyleniu standardowym 15.
Obsługa nowej formuły egzaminu gimnazjalnego. W Kalkulatorze EWD 100
można wyliczyć wskaźniki, odpowiadające czterem arkuszom gimnazjalnym:
GH-P, GH-H, GM-M, GM-P oraz wskaźniki złożone dla części
humanistycznej (GH) oraz matematyczno-przyrodniczej (GMP). Złożone
wskaźniki pozwalają porównywać wyniki z wcześniejszymi rocznikami (2009,
2010 i 2011).
Nowa struktura danych. Dane importowane do Kalkulatora są dzielone na
szkoły, roczniki i klasy; dzięki temu można przeprowadzać bardziej
elastyczny podział na grupy uczniowskie (grupowanie, filtry, dodatkowe
cechy zdefiniowane przez użytkownika).
Model jednorocznej EWD uwzględniający uczniów drugorocznych. W
kalkulatorze zaimplementowane są modele jednorocznej EWD dla gimnazjów
na skali 100/15 za lata 2009, 2010, 2011, 2012, 2013 uwzględniające
uczniów drugorocznych.



Porównywanie między latami. Kalkulator pozwala na
porównywanie danych między różnymi latami, z jednej
bądź kilku szkół.
Nowe rodzaje wykresów. Oprócz analiz znanych z
poprzedniego Kalkulatora, dostępne są nowe wykresy:
Rozkład wyników, Rozkład wyników przewidywanych
oraz Rozkład potencjałów, a od wersji 1.2 także Średnie
wyniki oraz Krzywe przewidywanego wyniku
Od wersji 1.1 - moduł maturalny. Możliwe jest
analizowanie wyników maturalnych z matematyki
(poziom podstawowy). Zaimplementowane są modele
jednorocznej EWD na skali 100/15 za lata 2010, 2011,
2012 uwzględniające uczniów drugorocznych.
Modele gimnazjalne dla roku 2013
 Możliwość eksportu danych do pliku .csv
 Możliwość tworzenia nowych analiz z już istniejących
analiz
 Możliwość doimportowania danych do już istniejącego
projektu
 Pomoc kontekstowa w postaci odnośników do stron
informacyjnych dotyczących poszczególnych analiz
 Możliwość przeciągnięcia analizy z aplikacji
bezpośrednio do otwartego dokumentu typu Word
albo PowerPoint
 Aplikacja pomaga weryfikować poprawność importu
 Kombinacja przycisków Ctrl+S zapisuje projekt

Automatyczny zapis projektu wraz z możliwością
odzyskania pracy przy nagłym zamknięciu się
aplikacji
 Nowy wykres krzywych przewidywanego wyniku
 Nowy wykres średnich wyników przedstawionych w
przedziałach ufności
 Możliwość rysowania różnych krzywych
przewidywanego wyniku na wykresie rozrzutu
 Możliwość zmiany skali wykresu korzystając z
kombinacji przycisku Ctrl i kółka myszy
 Przybliżanie wykresów jest możliwe za pomocą kółka
myszy lub poprzez wciśnięcie lewego przycisku Ctrl
wraz z zaznaczeniem części wykresu

Możliwość wybrania skróconych opisów serii danych
w analizach
 Możliwość włączania/wyłączania filtrów dodanych do
analizy
 Możliwość edycji stworzonych filtrów
 Możliwość łączenia filtrów zależnością „lub”
 Możliwość zmiany kolejności wskaźników w tabeli
 Dodanie wskaźnika MMA-P procentowego w tabeli
 Możliwość ręcznego wykonania aktualizacji
 Możliwość otwarcia projektu z listy „Ostatnio otwarte
projekty” w dowolnym momencie korzystania z
aplikacji
 Modele maturalne dla roku 2013

Kalkulator EWD SP jest przeznaczony do
wykonywania analiz wyników sprawdzianu po VI
klasie szkoły podstawowej z wykorzystaniem
wskaźników edukacyjnej wartości dodanej (EWD).
Wskaźniki EWD dla szkoły podstawowej zostały
zbudowane na wynikach Ogólnopolskiego Badania
Umiejętności Trzecioklasistów (OBUT) oraz
wynikach sprawdzianu. Analiza wyników
sprawdzianu przeprowadzana jest poprzez
tworzenie wykresów różnego typu dla różnych grup
uczniowskich. Poniżej zostały podane podstawowe
informacje o dostępnych w kalkulatorze wykresach.
Wyniki przewidywane
Porównanie rozkładu wyników przewidywanych z modelu EWD oraz rozkładu wyników
faktycznie uzyskanych przez uczniów na sprawdzianie pozwala oszacować wskaźnik
EWD. Różnica średniej w rozkładzie wyników rzeczywistych i średniej w rozkładzie
wyników przewidywanych jest równa wskaźnikowi EWD dla rozpatrywanej grupy
uczniów.
Wskaźniki EWD
Podstawowy wykres wykorzystywany przy analizach z wykorzystaniem wskaźników
EWD. EWD dla danej grupy uczniów jest prezentowane wraz z przedziałem ufności,
który obrazuje niepewność pomiarową. W kalkulatorze EWD SP zastosowano 90%
przedziały ufności. Przedziały ufności pozwalają na statystycznie poprawne
porównywanie EWD dla grup uczniowskich: dwie grupy istotnie różnią się ze względu
na wskaźniki EWD, jeśli przedziały ufności są rozłączne.
Średnie wyniki
Średnie wyniki sprawdzianu i testu OBUT prezentowane są z 90% przedziałami ufności.
Zastosowanie przedziałów ufności pozwala na statystycznie poprawne porównywanie
średnich wyników dla grup uczniów: dwie grupy statystycznie istotnie różnią się ze
względu na średnie wyniki egzaminacyjne, jeśli przedziały ufności są rozłączne.
Uprzednie osiągnięcia
Uprzednie osiągnięcia to wyniki uczniów na poprzednim etapie kształcenia. W
kalkulatorze EWD SP uprzednie osiągnięcia to wyniki na teście OBUT. Wyniki z
poprzedniego etapu kształcenia są dobrym prognostykiem wyników na
egzaminie końcowym, zatem jest miarą potencjału edukacyjnego na wejściu.
Osiągnięcia niskie – wyniki poniżej 88,75 na skali 100/15; osiągnięcia wysokie
– wyniki powyżej 111,25 na skali 100/15. Osiągnięcia średnie – wyniki w
przedziale od 88,75 do 111,25 na standardowej skali 100/15. Wykres
skumulowany kolumnowy pozwala określić procentowy udział uczniów o
określonym przedziale wyników „na wejściu” w analizowanej grupie
uczniowskiej.
Rozkład wyników
Rozkład wyników testu (sprawdzian, OBUT) wyrażonych na skali 100/15
pozwala ocenić, w jaki sposób wyniki uczniów różnią się od rozkładu
normalnego.
Wykres rozrzutu
Na wykresie rozrzutu wyników przedstawiona jest łączna informacja o wyniku na
teście OBUT (wyrażona na skali 100/15) oraz na sprawdzianie po VI klasie
(wyrażona na skali 100/15). Kropka obrazuje pojedynczego ucznia. Na wykresie
pokazana jest również linia przewidywanego wyniku dla danego roku (dla chłopców
bez dysleksji). Odległość punktu (wyniku ucznia) od linii przewidywanego wyniku
nazywamy resztą. EWD jest średnią reszt wszystkich uczniów w grupie.
Rozkład reszt
Ten rodzaj wykresu pozwala ocenić, na ile rozkład reszt dla danej grupy uczniów
różni się od krajowego, normalnego rozkładu. Pionowa przerywana linia pokazuje
średnią reszt, czyli wartość wskaźnika EWD dla danej grupy uczniów.
Krzywe przewidywanego wyniku
Podstawową krzywą wyznaczaną w modelu EWD jest krzywa dla chłopców bez
dysleksji (odpowiada to zerowym wartościom zmiennych kontrolnych płeć i
dysleksja). Jednak po uwzględnieniu tych zmiennych otrzymujemy nowe krzywe
przewidywanych wyników – dla chłopców z dysleksją, dla dziewcząt bez dysleksji,
dla dziewcząt z dysleksją. Panel analiz „Krzywe przewidywanego wyniku” pozwala
śledzić wzajemne położenie krzywych w danym roku oraz w wybranych latach.
Dane przechowywane
są w kalkulatorze w
określonej strukturze:
 podstawową
jednostką jest
szkoła,
która dzieli się na
roczniki,
a te z kolei na
klasy.
Analizy można wykonywać na każdym z tych
zbiorów osobno. Można też łączyć między sobą
klasy, roczniki.
Można również wyodrębnić różne grupy
uczniów według ich cech.
Cechami ucznia są:




kod ucznia
płeć
dysleksja
potencjał na wejściu (określany na podstawie
wyniku na egzaminie poprzedniego etapu kształcenia)

oraz cechy zadane przez użytkownika.



Wyniki analizujemy tworząc wykresy i/lub
tabele, które w Kalkulatorze nazywamy
Analizami.
Analizy, razem z danymi są częścią
pojedynczego projektu Kalkulatora.
Aby narysować wykres/zbudować tabelę,
należy wybrać z górnego menu opcję Dodaj
analizę.
Wykres rozrzutu pozwala na jednym
wykresie zobaczyć wynik
ucznia na egzaminie
poprzedniego etapu
kształcenia i na egzaminie
końcowym. Krzywa
przewidywanego wyniku,
wyrysowana dla całej
populacji zdających,
odpowiada określonemu
rocznikowi.
Pomoc on line:
http://www.youtube.com/watch?v=6QsblssvqEM&list=PLBTJQXcbB
Fqb5OZ8js1ewVWtLtRnzVPHN&feature=share&index=1
Wskaźniki EWD
wraz z przedziałami ufności
pozwalają porównać ze
względu na EWD różne
grupy uczniów.
Podział na grupy można
wykonać poprzez
grupowanie oraz filtry.
Pomoc on line:
http://www.youtube.com/watch?v=XUYI8MG1vXw&list=PLBTJ
QXcbBFqb5OZ8js1ewVWtLtRnzVPHN&feature=share&index=2
Średnie wyniki
egzaminacyjne
wraz z przedziałami
ufności pozwalają
statystycznie poprawnie
porównywać średnie
wyniki dla grup uczniów:
dwie grupy statystycznie
istotnie różnią się ze
względu na średnie
wyniki egzaminacyjne,
jeśli przedziały ufności są
rozłączne.
Pomoc on line:
http://www.youtube.com/watch?v=VE87fRcnwvE&list=PLBTJQXcbBFqb5OZ8
js1ewVWtLtRnzVPHN&feature=share&index=5
Rozkłady potencjałów
pozwalają porównywać między
sobą grupy uczniów ze względu
na potencjał uczniowski na
wejściu ustalony na podstawie
wyników na egzaminie
poprzedniego etapu kształcenia.
 potencjał niski (poniżej 88,75
punktów),
 potencjał średni (od 88,75 do
111,25 punktów),
 potencjał wysoki (powyżej
111,25 punktów).
Pomoc on line:
http://www.youtube.com/watch?v=4WJ6Xp5O51o&list=PLBTJQXcb
BFqb5OZ8js1ewVWtLtRnzVPHN&feature=share&index=6
Rozkład wyników
przewidywanych i
rzeczywiście uzyskanych jest
inną formą ilustracji pojęcia
edukacyjnej wartości dodanej
i pokazuje o ile punktów
szkole udało się „przesunąć”
przeciętnego ucznia w
stosunku do wyniku
przewidywanego.
Pomoc on line:
http://www.youtube.com/watch?v=6OliMZE1a2U&list=PLBTJQX
cbBFqb5OZ8js1ewVWtLtRnzVPHN&feature=share&index=7
Rozkłady reszt pozwalają m.in. porównać zróżnicowanie
reszt w szkole z rozkładem krajowym.
Pomoc on line:
http://www.youtube.com/watch?v=wKoaY1l4Qg&list=PLBTJQXcbBFqb5OZ8js1ewVWtLtRnzVPHN&feature=s
hare&index=3
Tabele udostępniają wiele wskaźników liczbowych,
dotyczących zarówno EWD jak i wyników egzaminacyjnych.
Pomoc on line:
http://www.youtube.com/watch?v=Nc99jAJHoJ0&feature=
share&list=PLBTJQXcbBFqb5OZ8js1ewVWtLtRnzVPHN
&index=4
Tabele udostępniają wiele wskaźników liczbowych,
dotyczących zarówno EWD jak i wyników egzaminacyjnych.
Krzywe przewidywanego wyniku - ten panel pozwala śledzić
wzajemne położenie krzywych w danym roku oraz w
wybranych latach.
Dodawanie nowej cechy:
Pomoc on line:
http://www.youtube.com/watch?v=eU97yfZf7OY&list=PLBTJQXcbBFqb5OZ8js1ewVWtLtRnzVPHN&feature=
share&index=9
Grupowanie i filtrowanie:
Pomoc on line:
http://www.youtube.com/watch?v=En81o8B4Lm4&feature=share&list=PLBTJQXcbBFqb5OZ8js1ewVWtLtRnzVPH
N&index=8
Po skończonej pracy, można zapisać swój projekt jako plik *.ewdx. Jest to specjalny
format plików Kalkulatora.
Otwierając pliki *.ewdx w Kalkulatorze można w dowolnym czasie wrócić do swoich
danych i analiz.
Szkoły podstawowe


W tym roku po raz pierwszy został opracowany
model EWD dla II etapu edukacyjnego dla szkół
podstawowych, biorących udział w badaniu OBUT w
2011 roku. Model został zaimplementowany do
kalkulatora EWD SP.
Kalkulator EWD SP wraz z filmami instruktażowymi
i broszurą szkoleniową jest dostępny na stronie
internetowej od 30.08. 2014 r.
Gimnazja


Model jednorocznej EWD dla gimnazjów został
zaimplementowany w wersji 1.2.6 kalkulatora EWD
100 i opublikowany 25.08.2014 r.
Obecna wersja kalkulatora EWD 100 (1.2.8),
dostępna na stronie internetowej zawiera ponadto
możliwość wykonywania analiz na wynikach
sprawdzianu z lat 2012-2014, czyli dla obecnych
uczniów klas I, II i III gimnazjów (roczniki
gimnazjalne 2015, 2016, 2017 odpowiednio).
Gimnazja (c.d.)


Trzyletnie wskaźniki EWD 2012-2014 dla gimnazjów
zostały opublikowane 17.10.2014, w nowej szacie
graficznej i są dostępne dla ponad 6 tys. gimnazjów
w Polsce na stronie internetowej.
Obok wskaźnika humanistycznego i matematycznoprzyrodniczego, które są publikowane od okresu
trzyletniego 2006-2008, w tym roku, po trzech latach
funkcjonowania egzaminu gimnazjalnego w nowej
formule, zostały opublikowane również trzyletnie
przedmiotowe wskaźniki EWD: z j. polskiego, historii
i WOS, z przedmiotów przyrodniczych i matematyki.
Licea ogólnokształcące i technika



Model jednorocznej EWD dla maturalnej matematyki
został w tym roku gruntownie zmodyfikowany.
Model obejmuje teraz zarówno wyniki uczniów z
matematyki podstawowej, jak i z matematyki
rozszerzonej.
Jednoroczny wskaźnik EWD matematyczny jest teraz
informacją o efektywności nauczania matematyki, a
nie tylko matematyki podstawowej, jak to było
poprzednio.
Licea ogólnokształcące i technika



Odpowiednie modyfikacje modeli, także dla lat
poprzednich, wprowadzono do kalkulatora EWD 100,
w wersji 1.2.8, która jest dostępna na stronie
internetowej od 27 listopada 2014.
Trzyletnie wskaźniki EWD 2012-2014 dla liceów
ogólnokształcących i techników zostały opublikowane
2 grudnia 2014, w nowej szacie graficznej.
Wskaźniki dla ponad 4 tysięcy liceów ogólnokształcących i techników, są dostępne na stronie internetowej.


Strona Instytutu Badań Edukacyjnych – badania i publikacje
zespołu projektowego EWD http://ewd.edu.pl
EWD-I Trzyletnie wskaźniki EWD
http://www.youtube.com/watch?v=oXJG5YjYo5c&list=PLBTJQXcbBFqbmJnkLZYuDMIMeXXCfr
C-h&feature=share

EWD-II Jednoroczne wskaźniki EWD
http://www.youtube.com/watch?v=yUuWNKTDKLo&feature=share&list=PLBTJQXcbBFqbmJnk
LZYuDMIMeXXCfrC-h&index=1

EWD-III Refleksja nauczycielska
http://www.youtube.com/watch?v=NKV14e_MUT0&list=PLBTJQXcbBFqbmJnkLZYuDMIMeXXC
frC-h&feature=share&index=2

EWD-IV Gdzie szukać informacji?
http://www.youtube.com/watch?v=IY7SXjqykjQ&list=PLBTJQXcbBFqbmJnkLZYuDMIMeXXCfrC
-h&feature=share&index=3

Screencasty
autorzy: Zespół EWD -10 filmów o łącznym czasie wyświetlania 41 minut (5 674
wyświetlenia); http://ewd.edu.pl/lista-filmow
https://www.youtube.com/playlist?list=PLBTJQXcbBFqb5OZ8js1ewVWtLtRnzVPHN
Bibliografia:
1. Edukacyjna wartość dodana jako metoda oceny efektywności nauczania
na podstawie wyników egzaminów zewnętrznych. pod red. Dolaty R., wyd.
CKE, Warszawa 2007
2. Dolata R., Hawrot A., Humenny G., Jasińska A., Koniewski M., Majkut
P., Żółtak T.: Trafność metody edukacyjnej wartości dodanej dla
gimnazjów, IBE, Warszawa 2013 http://ewd.edu.pl//badaniagimnazja/Trafnosc_EWD_gim.pdf
3. Jasińska A., Humenny G., Humenny L.: Wykorzystanie przez szkoły
metody edukacyjnej wartości dodanej. Wyniki badania ilościowego”. Raport
IBE, Warszawa 2013
http://ewd.edu.pl/wykorzystanie_ewd/wykorzystanie_CATI.pdf
4. Kędracka E., Matuszczak K., Rappe A., Stożek E.: Badanie na temat
wykorzystania edukacyjnej wartości dodanej (EWD) przez szkoły
ponadgimnazjalne, Raport IBE, Warszawa 2013
http://ewd.edu.pl/wykorzystanie_ewd/Wykorzystanie_ponadgimnazjalne.pdf
Bibliografia:
5. Kędracka E.: Efekty uczenia się – w centrum uwagi w: MERITUM,
Warszawa;
http://meritum.mscdn.pl/meritum/moduly/egzempl/18/18_2_abc.pdf
6. MacBeath J., Schratz M., Meuret D., Jakobsen L.: Czy nasza szkoła jest
dobra?, WSiP., Warszawa 2003
7. Senge P.M.: Piąta dyscyplina. Teoria i praktyka organizacji uczących się,
Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 1998 (wyd. II 2000)
8. Szmigel M. K., Planowanie rozwoju szkoły z wykorzystaniem
trzyletnich wskaźników egzaminacyjnych; XVI Konferencja Diagnostyki
Edukacyjnej, Toruń 2010,
http://www.ptde.org/file.php/1/Archiwum/XVI_KDE/szmigel.pdf
Dziękuję za uwagę