Transcript 5. SINIF SOSYAL BİLGİLER 3. ÜNİTE: Bölgemizi Tanıyalım 07.11.2015 5. SINIF SOSYAL BİLGİLER 3. ÜNİTE: Bölgemizi Tanıyalım Bölüm: 1 07.11.2015

5. SINIF
SOSYAL BİLGİLER
3. ÜNİTE:
Bölgemizi Tanıyalım
07.11.2015
1
5. SINIF
SOSYAL BİLGİLER
3. ÜNİTE: Bölgemizi Tanıyalım
Bölüm: 1
07.11.2015
2
Haydi Düşünelim!
Yaşadığımız bölgenin coğrafi
özellikleri nelerdir?
07.11.2015
3
Bunları Öğrenelim
BÖLGE
Taşıdığı belirli coğrafi özellikler
bakımından (doğal, beşeri, ekonomik)
çevresinden ayrılan, fakat kendi sınırları
içerisinde benzerlik gösteren en büyük
coğrafi birime bölge denir.
Ege Bölgesi gibi.
07.11.2015
4
BÖLGEYİ OLUŞTURAN FAKTÖRLER
1. Doğal Faktörler
Bölgenin
konumu, yer
şekilleri, iklimi ve
bitki örtüsü gibi
özellikleridir.
07.11.2015
5
Çevremizdeki Doğal Unsurlar
07.11.2015
6
BÖLGEYİ OLUŞTURAN FAKTÖRLER
2. Beşeri Faktörler
Nüfus miktarı,
nüfus dağılışı,
nüfusun yapısı
ve yerleşme gibi
özelliklerdir.
07.11.2015
7
Çevremizdeki Beşeri Unsurlar
07.11.2015
8
BÖLGEYİ OLUŞTURAN FAKTÖRLER
3. Ekonomik Özellikler
Tarım, hayvancılık,
sanayi ve ticaret
faaliyetleri gibi
özelliklerdir.
07.11.2015
9
Bölgelerimizi Tanıyalım
Ülkemiz 1941 Yılında Yapılan Türk
Coğrafya Kongresi'nde 7 coğrafi bölgeye
ayrılmıştır. Ayrıca bu bölgeler 21 coğrafi
bölüme ayrılmıştır.
07.11.2015
10
Coğrafi Bölgelerimiz
07.11.2015
11
Bölgelerimizi Tanıyalım
BÖLÜM
Bir coğrafi bölge içerisinde tabiat şartları,
beşeri ve ekonomik özellikler bakımından daha
küçük coğrafi birimlere bölüm denir.
İç Anadolu
Bölgesi'nde Konya
Bölümü gibi.
07.11.2015
12
Coğrafi Bölgelerimiz
Yurdumuz, daha kolay tanınması için 7 coğrafi
bölgeye ayrılmıştır. Bu bölgelerimizden dördü
adını kıyısındaki denizlerden almıştır. Bunlar:
1. Karadeniz Bölgesi
2. Akdeniz Bölgesi
3. Marmara Bölgesi
4. Ege Bölgesi
07.11.2015
13
Coğrafi Bölgelerimiz
Diğer üç bölgemiz ise bulundukları konuma göre
adlandırılmıştır. Bu bölgelerimiz de:
1. Güneydoğu Anadolu Bölgesi
2. Doğu Anadolu Bölgesi
3. İç Anadolu Bölgesi'dir.
07.11.2015
14
Haydi Düşünelim!
Yüksek olmaları dışında dağlar hakkında
neler biliyorsun?
07.11.2015
15
Haritaların Anlattıkları
Haritada
kullanılan
renkler
yükseltinin ne
kadar
olduğunu
gösterir.
07.11.2015
16
Haritaların Anlattıkları
Mavi ile
gösterilen yerler;
deniz, göl ve
akarsulardır.
Yeşil olarak gösterilen
bir yerin yükseltisi 200
metreye,
07.11.2015
Kahverengi ile gösterilen bir yerin
yükseltisi 4500 metreye kadar
çıkabilir.
17
Haritaların Anlattıkları
Mavi ile gösterilen yerler; deniz, göl ve
akarsulardır.
Ovalar
Dağlar
07.11.2015
18
ÜLKEMİZİN İKLİM ÖZELLİKLERİ
Güneyden kuzeye gidildikçe sıcaklık azalır.
En yüksek sıcaklık ortalaması güney
bölgelerimizde, en düşük sıcaklık ortalaması
ise kuzey bölgelerimizde görülür.
Kıyılarımızın tümünde yıllık sıcaklık
ortalaması 10 dereceden fazladır.
Batıdan doğuya gidildikçe sıcaklık azalır.
07.11.2015
19
ÜLKEMİZİN İKLİM ÖZELLİKLERİ
Yaz mevsiminde en sıcak bölge
Güneydoğu Anadolu Bölgesi'dir.
Kış mevsiminde en sıcak bölge Akdeniz
Bölgesi'dir.
Kış mevsimi en soğuk geçen bölge Doğu
Anadolu Bölgesi'dir.
07.11.2015
20
ÜLKEMİZİN İKLİM ÖZELLİKLERİ
Yıllık ve günlük sıcaklık farkının en az
olduğu bölge Karadeniz Bölgesi'dir.
Yıllık ve günlük sıcaklık farkının en fazla
olduğu bölge Doğu Anadolu Bölgesi'dir.
Kıyılardan uzaklaştıkça sıcaklık ortalaması
düşer, sıcaklık farkı artar.
Yaz mevsiminde en serin bölge
Karadeniz'dir.
07.11.2015
21
ÜLKEMİZİN YAĞIŞ ÖZELLİKLERİ
Yüksek dağların kıyıya paralel olduğu
yöreler bol yağış alırken, iç bölgelerdeki çanak
ve çukurlar az yağış alır.
En fazla yağış alan kuzey ve güney
kıyılarımızdır.
Batı bölgelerimizin kıyıları fazla yağış
almaz.
07.11.2015
22
ÜLKEMİZİN YAĞIŞ ÖZELLİKLERİ
En fazla yağış alan bölge Karadeniz, en az
yağış alan bölge İç Anadolu'dur.
Akdeniz, Ege, Marmara ve Güneydoğu
Anadolu en fazla yağışı kış, İç Anadolu.
Karadeniz ise sonbaharda alır.
Kar yağışı ve don olayları en çok Doğu
Anadolu'da görülür.
07.11.2015
23
ÜLKEMİZDE GÖRÜLEN İKLİM TİPLERİ
Akdeniz İklimi
Görüldüğü Yerler:
Akdeniz ve Ege Denizi kıyılarında oldukça
etkili olan bu iklim tipi, Marmara Denizi
çevresine kadar sokulmuştur.
Kıyıdan yaklaşık 800 m yüksekliğe kadar
bu iklimin özellikleri görülür.
Daha içerilere gidildikçe etkisi azalır.
07.11.2015
24
ÜLKEMİZDE GÖRÜLEN İKLİM TİPLERİ
Akdeniz İklimi
Özellikleri:
Bu iklim tipinde, yazlar sıcak ve kurak,
kışlar ılık ve yağışlıdır.
Yıllık yağış miktarı, bazı yerlerde 1000 mm
nin üstünde iken çoğu yerde daha azdır.
Bu iklim tipinde don olaylarına ve dağların
yüksek kesimleri hariç kar yağışına çok az
rastlanır.
07.11.2015
25
ÜLKEMİZDE GÖRÜLEN İKLİM TİPLERİ
Karadeniz İklimi
Görüldüğü Yerler:
Yurdumuzun kuzey kıyılarında, dağların
denize bakan yamaçlarında görülen bir iklim
tipidir.
Bu iklimde yaz sıcaklığı, Akdeniz ikliminde
olduğu kadar etkili değildir.
Kış mevsimi, güney kıyılarımıza göre serin
geçer.
Ara sıra don olur, sis görülür ve kar yağar.
07.11.2015
26
ÜLKEMİZDE GÖRÜLEN İKLİM TİPLERİ
Karadeniz İklimi:
Özellikleri:
Karadeniz ikliminin en önemli özelliği,
yağışların her mevsimde görülmesidir.
Karadeniz üzerinden gelen nemli hava,
Kuzey Anadolu Dağlarının denize bakan
yamaçlarında yükselerek yoğunlaşır ve
kıyılarda yaz mevsiminde de yağış bırakır.
Yurdumuzun en çok yağış alan bölgesi
Karadeniz dir.
Rize ve çevresinde yıllık yağış miktarı
2200 mm'yi bulur.
07.11.2015
27
ÜLKEMİZDE GÖRÜLEN İKLİM TİPLERİ
Karasal İklim
Görüldüğü Yerler:
Yurdumuzun denizlerden uzak, yeryüzü
şekillerinin meydana getirdiği engellerden
dolayı deniz etkisinden yeterince
yararlanamayan kesimlerinde karasal iklim
görülür.
İç Anadolu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu
bölgeleri ile Trakya'nın iç kesimleri karasal
iklimin etkisi altındadır.
Buralarda mevsimlik ve günlük sıcaklık
farkları büyük, yağışlar genel olarak azdır.
07.11.2015
28
ÜLKEMİZDE GÖRÜLEN İKLİM TİPLERİ
Karasal İklim
Özellikleri:
Kışlar uzun, soğuk ve karlı, yazlar kısa fakat sıcaktır.
En şiddetli karasal iklim Doğu Anadolu'da görülür.
Yüksekliğinden dolayı yağışlar İç Anadolu ve Güneydoğu
Anadolu ya göre daha çoktur.
İç Anadolu da en yağışlı mevsim ilkbahar,
Güneydoğu Anadolu da ise kıştır.
İç Anadolu en az yağışı alır.
Güneydoğu Anadolu biraz daha fazla yağış almasına
rağmen sıcaklık ve buharlaşmanın fazla olması nedeniyle
kuraklık tehdidi altındadır.
07.11.2015
29
KIYILARIMIZ VE DENİZLERİMİZ
Yurdumuz, üç tarafı denizlerle çevrili bir
yarımadadır.
Bunlar; Akdeniz, Karadeniz, Marmara Denizi, Ege
Denizi'dir.
Bu denizler içinde en az tuz oranı
Karadeniz'dedir.
Bol yağış alması ve denizi besleyen akarsularının
olmasından dolayı tuzu azdır.
Sonra sırasıyla Marmara, Ege ve Akdeniz gelir.
Akdeniz de sıcaklık ve buharlaşmanın çok olması,
denizi besleyen akarsuların bol olmaması gibi
nedenlerle suyu en tuzlu olan denizimizdir.
07.11.2015
30
KIYILARIMIZ VE DENİZLERİMİZ
Karadeniz ve Akdeniz'de dağlar kıyıya paralel
uzandığı için, kıyılarımızda girinti ve çıkıntı azdır.
Bir yerde dağlar kıyıya dik uzanıyorsa, orada kıyı
çok girintili ve çıkıntılı olur.
Ege kıyılarımız gibi.
Bazı yerlerde deniz büyük ve derin girintilerle,
karanın içine sokulur.
Bu tür girintilere körfez denir.
Örnek: İzmir, İskenderun, Antalya, Edremit, İzmit
körfezleri gibi.
07.11.2015
31
TÜRKİYE’DE NÜFUS
Ülkemizde nüfus sayısı ve nüfusla ilgili veriler,
yapılan nüfus sayımı ile elde edilir.
Bu sayımların sonucunda; toplam nüfus, nüfusun
yaş gruplarına ve cinsiyete göre dağılımı, okur-yazar
oranı, eğitilmiş nüfus durumu, işsiz sayısı, çalışan
nüfusun iş kollarına göre dağılımı, köy ve kent nüfusu
belirlenir.
Türkiye'de ilk nüfus sayımı 1927’de, en son nüfus
sayımı da 2000 yılında yapılmıştır.
Daha sonraki yıllar için her on yılda bir sayım
yapılacaktır.
07.11.2015
32
TÜRKİYE’DE NÜFUS DAĞILIŞI
Türkiye nüfusunun dağılımında; iklim, yer
şekilleri, ulaşım, tarım olanakları, endüstri,
madenler gibi doğal ve ekonomik koşulların
etkisi vardır. Arazinin dağınık ve engebeli
olduğu, tarım alanlarının az bulunduğu,
önemli yolların uzağında kalan, endüstri ve
ticaretin gelişmediği yerlerde nüfus azdır.
Ülkemizde kilometre kareye 73 kişi
düşmektedir.
Aritmetik nüfus yoğunluğu en fazla olan
ilimiz İstanbul, en az olan ise Gümüşhane'dir.
07.11.2015
33
TÜRKİYE’DE NÜFUS DAĞILIŞI
İllerin nüfus yoğunluğu turizme ve
tarımsal faaliyetlere bağlı olarak da değişir.
Örneğin: Antalya'nın nüfusu yaz
mevsiminde turizme bağlı olarak artar.
Adana'nın nüfusu ise Çukurova'ya çalışmak
için gelenlerle artmaktadır.
En kalabalık bölgemiz Marmara, en az
nüfuslu bölgemiz ise doğal ve ekonomik
nedenlerle Doğu Anadolu Bölgesi'dir.
07.11.2015
34
Nüfus Yoğunluğu Haritası
07.11.2015
35
2000 yılı genel nüfus sayımına göre en kalabalık
10 ilimizin nüfus grafiği
07.11.2015
36