Transcript İDARİ DAVALARIN AÇILMASI DAVA DİLEKÇESİ  İdari davalar, Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle açılır.  Bölge idare mahkemeleri hiçbir.

İDARİ DAVALARIN AÇILMASI
DAVA DİLEKÇESİ
 İdari davalar, Danıştay, idare mahkemesi ve
vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben
yazılmış imzalı dilekçelerle açılır.
 Bölge idare mahkemeleri hiçbir davaya ilk
derece mahkemesi sıfatıyla bakmadığı için bu
mahkemelere hitaben yazılmış olan dilekçelerle
dava açılamaz.
 Dilekçenin imzalanmamış olması veya imzanın
davacıya ait olmadığının anlaşıldığı durumlarda
dava dilekçesinin reddine karar verilir.
DAVA DİLEKÇESİNDE GÖSTERİLMESİ
GEREKEN HUSUSLAR
① Tarafların ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin
②
③
④
⑤
⑥
⑦
ad ve soyadları veya unvanları ve adresleri ile gerçek
kişilere ait TC Kimlik numarası
Davanın konusu
Davanın nedenleri
Davanın dayandığı kanıtlar
Davaya konu olan idari işlemin yazılı bildirim tarihi
İstem sonucu
Diğer hususlar
DAVA DİLEKÇESİNİN
VERİLECEĞİ YERLER
İYUK m.4 dava dilekçelerinin verileceği yerleri
düzenlemektedir. Buna göre:
İlk derece görevli ise danıştay başkanlığına veya ait olduğu
mahkeme başkanlıklarına,
Dilekçelerin ait olduğu mahkemeler başka yerde ise
bunlara gönderilmek üzere idare veya vergi mahkemesi
başkanlıklarına,
Idare veya vergi mahkemesi bulunmayan yerlerde,
büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde kalıp kalmadığına
bakılmaksızın asliye hukuk yargıçlıklarına,
Yabancı memleketlerde türk konsolosluklarına verilebilir.
Bu maddede yazılı diğer yerlere verilen dilekçeler, en
geç üç gün içinde ait oldukları mahkemeye gönderilir.
Bu yerlerin dilekçeyi geciktirmelerinden davacı
sorumlu tutulamaz.
Dava dilekçesinin idari yargı yerleri dışında bir
mercie verilebilmesinin koşulu, o yerde idari yargı
yerlerinin bulunmamasıdır.
Dilekçelerin harç ve posta ücretleri alındıktan sonra
deftere derhal kayıtları yapılır. Dava bu kaydın
yapıldığı tarihte açılmış sayılır.Bunun istisnası
dilekçenin yukarıda sayılanlar dışındaki yerlere
verilmiş olmasıdır.bu hallerde dava dilekçenin görevli
ve yetkili idari yargı yerine ulaştığı ve kaydının
yapıldığı tarihtir.
DAVA DİLEKÇESİNİN KAYDI VE DİLEKÇELER
ÜZERİNE UYGULANACAK İŞLEM
Dilekçelerin harç ve posta ücretleri alındıktan sonra
deftere derhal kayıtları yapılır. Dava bu kaydın yapıldığı
tarihte açılmış sayılır.
Dava açmanın hukuki sonuçları:
Dava konusu olan hakkın zamanaşımına uğraması
önlenmiş olur.
Dava konusu uyuşmazlık derdest hale gelir.Bu nedenle,
nedeni ve tarafları aynı olan dava yeniden açılamaz.Açılırsa
karşı taraf derdestlik itirazında bulunabilir.
Mahkeme Any. m. 36 gereğince hüküm verme zorunluluğu
altına girer.
Sav ve savunmayı genişletme yasağı başlamış olur.
(1) Davanın, herhangi bir nedenle harcı veya posta ücreti
verilmeden veya eksik harç veya posta ücreti ile açılmış olması
durumu
30 gün içinde harcın ve posta ücretinin verilmesi ve tamamlanması
hususu ilgiliye tebliğ olunur.Gereği yerine getirilmediği takdirde
bildirim aynı şekilde bir daha tekrarlanır.Eğer ikinci 30 günlük süre
içinde de verilmez veya tamamlanmazsa davanın açılmamış
sayılmasına karar verilir.
Davanın açılmamış sayılmasının sonuçları:
Bu karar eğer dava açma süresi dolmamışsa, davanın yeniden
açılmasını engellemez.
Davanın açılmamış sayılmasına karşı itiraz ya da temyiz
yoluna başvurulabilir.İtiraz ya da temyiz mercii bu kararı
kaldırırsa davaya devam olunur.
(2) Dava açıldıktan sonra posta ücretinde, tebliğ
işlemlerinin yapılmasını engelleyecek şekilde azalma
olması durumu
30 gün içinde harcın ve posta ücretinin verilmesi ve
tamamlanması hususu ilgiliye tebliğ olunur.Gereği yerine
getirilmediği takdirde bildirim aynı şekilde bir daha
tekrarlanır. Posta ücreti ikinci otuz günlük sure içinde de
tamamlanmazsa dosyanın işlemden kaldırılmasına
karar verilir.Bu kararın tebliğinden itibaren üç ay içinde
eksikliği tamamlanmak suretiyle bir dilekçe ile yeniden
işleme konulması istenebilir.İstenmediği takdirde davanın
açılmamış sayılmasına karar verilir ve bu karar davacıya
tebliğ olunur.Bu karara karşı itiraz ya da temyiz yoluna
başvurulabilir.
Tarafların kişilik ve niteliğinde değişiklik
Ölüm sonucu davanın konusuz kalması ya da davaya
devam edilmesi davanın niteliğine bağlıdır. Dava, ölenin
mirasçılarının mal varlığını ilgilendiriyorsa davaya devam
edilir.Mirasçıların yenileme başvurusuyla dava kaldığı
yerden devam eder.
Davacının vesayet altına alınması durumunda vasinin
,davacıya kayyım atanması durumunda kayyımın
başvurusuna kadar dosya işlemden kaldırılır.Yani
yargılama ertelenir ve dört ay içerisinde yenileme
dilekçesinin verilmesi gerekir.
Yalnız öleni ilgilendiren davalarda dilekçenin iptaline
karar verilir.
Aynı dilekçe ile dava açılabilecek durumlar
Kural olarak her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava
açılır.Ancak bazı durumlarda tek dilekçe ile dava
açılmasına imkan tanınmıştır. Bunlar:
1)Tek dilekçe ile birden çok idari işleme karşı dava
açılması
2)Birden çok kişinin tek dilekçe ile dava açması
1)Tek dilekçe ile birden çok idari işleme karşı dava
açılması
Aralarında maddi ya da hukuki yönden bağlılık ya da neden
sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile dava
açılabilir.
Birden çok karara karşı tek dilekçe ile dava açılması:
 Kararların aynı yargı düzeninin ve aynı yargı yerinin görev
alanına giren bir uyuşmazlıkla ilgili olması,hatta verilecek
kararların kanun yollarının dahi aynı olması(Bu kuralın istisnası
var)
 Kararların ayrı ayrı dava açma sürelerinin geçirilmemiş olması
 Davalının aynı olması
koşullarının da birlikte gerçekleşmiş olması gereklidir.
Bu koşullar oluşmaksızın tek dilekçe ile dava açılması durumunda
yargı yerince dilekçenin reddi kararı verilir.
2)Birden çok kişinin tek dilekçe ile dava açması
Birden fazla kişinin tek dilekçe ile dava açabilmesi için
davacıların hak veya menfaatlerinde ortaklık bulunması
ve davaya yol açan maddi olay veya hukuki nedenlerin
aynı olması koşulları bir arada gereklidir.
Birlikte dava açanlar birlikte hareket etmek zorundadırlar ve
karar davacılar için müşterek verilir.
Bu koşullara uyulup uyulmadığı re’sen incelenir , koşulların
gerçekleşmediği görülürse dilekçenin reddine karar verilir.
İDARİ YARGIDA İLK İNCELEME
İdari yargılamada davalar kural olarak evrak üzerinde
görüldüğü için dava esasına geçilmeden önce dosyanın
tamamlanması (tekemmül etmesi) gerekir.Dosyanın
tamamlatılmasına ilişkin olarak yapılan araştırmaya ilk
inceleme denir.
Dilekçeler
Dilekçeler Daniştay'da evrak müdürlüğünce kaydedilir ve Genel Sekreterlikçe
görevli dairelere havale olunur.
Dilekçeler, Danıştay'da daire başkanının görevlendireceği bir tetkik hakimi, idare
ve vergi mahkemelerinde ise mahkeme başkanı veya görevlendireceği bir üye
tarafından, sırasıyla:
 Görev ve yetki,
 İdari merci tecavüzü,
 Ehliyet,
 İdari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı,
 Süre aşımı,
 Husumet,
 3 ve 5. maddelere uygun olup olmadıkları,yani dilekçede bulunması gereken
hususlar ile ortak dilekçe ile dava açılabilmesinin koşullarının oluşup oluşmadığı
yönlerinden incelenir. İncelemede, bu sıralamaya uyularak karar verilmesi kesin
bir zorunluluktur. İlk inceleme, dilekçenin alındığı tarihten itibaren en geç onbeş
gün içinde sonuçlandırılır.Yukarıdaki hususların ilk incelemeden sonra tespit
edilmesi halinde de davanın her safhasında ilk incelemeye ilişkin hükümler
uygulanır.
İlk İnceleme Üzerine Verilecek Kararlar
 Davanın, adli veya askeri yargı mercilerinin görev alanına girdiğinin tespit
edilmesi durumunda, görevsizlik kararı verilerek DAVANIN REDDİNE,
 Davanın, idari yargının görev alanına girmekle beraber görevli veya yetkili
olmayan mahkemeye açılmış olduğunun tespiti durumunda DAVANIN
REDDİNE fakat DOSYANIN GÖREVLİ MAHKEMEYE GÖNDERİLMESİNE,
 Davacının ehliyet koşullarının oluşmadığı, davaya konu işlemin kesin ve
yürütülmesi gereken bir işlem olmadığının veya davada sürenin geçirilmiş
olduğunun tespiti durumunda DAVANIN REDDİNE,
 Davanın hasım gösterilmeden veya yalnış hasım gösterilerek açılmış
olduğunun tespiti durumunda DİLEKÇENİN GERÇEK HASMINA TEBLİĞİNE,
 Dilekçede bulunması gereken hususların eksik olduğunun veya tel dilekçe ile
dava açılabilme koşullarının oluşmamış İYUK'un 3 ve 5. maddelerine aykırı
olarak düzenlendiğinin tespiti durumlarında ve davada taraf olma yeteneğine
sahip olan davacı adına, avukat olmayan bir kimse tarafından dava açılmış ise,
DİLEKÇENİN REDDİNE,
 İdare merci tecavüzünün tespiti durumunda DİLEKÇENİN GÖREVLİ İDARİ
MERCİE GÖNDERİLMESİNE ( MERCİ TECAVÜZÜ KARARINA KARŞI İTİRAZ YA
DA TEMYİZ YOLUNUN AÇIK OLDUĞUNA ve MERCİ TECAVÜZÜ DURUMUNDA
YARGI YERİNCE DAVA RED KARARI VERİLEMEYECEĞİNE ÇOK DİKKAT
ETMEK GEREKİR.)
karar verilir.
İlk İnceleme Üzerine Verilen Kararlara Karşı
Başvuru
İlk inceleme üzerine Danıştay veya mahkemelerce verilen:
- İDARİ YARGININ GÖREVLİ OLDUĞU KONULARDA DAVANIN
GÖREV VE YETKİ YÖNÜNDEN REDDİNE VE DOSYASININ
GÖREVLİ VE YETKİLİ İDARİ YARGI YERİNE GÖNERİLMESİNE
İLİŞKİN KARARLAR,
- GERÇEK HASMA TEBLİĞ KARARLARI,
- DİLEKÇE RED KARARLARI DIŞINDA,
kararın düzeltilmesi ve temyiz yoluna; tek yargıç kararına karşı
ise itiraz yoluna başvurulabilir.
TEBLİGAT VE CEVAP VERME
İlk inceleme sonucunda kanuna ayrılık saptanmazsa, dava dilekçelerinin ve
eklerinin birer örneği yargı yeri tarafından davalı tarafa bildirilir, tebliğ edilir. Bu
bildirim sonucunda davalı tarafın mahkemeye sunduğu cevap(savunma) dilekçesi
de davacıya tebliğ edilir.
Davacı, bu cevap dilekçesine karşı ikinci dilekçesini verir. En son, davalı, ikinci
savunma dilekçesini mahkemeye sunar ve bu dilekçeler taraflara tebliğ edilir.
Taraflar, yapılacak tebliğlere karşı, tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde
cavap verebilirler. Bu süre, ancak haklı nedenlerin bulunması halinde, otuz günü
geçmemek ve bir defaya mahsus olmak üzere uzatılır yani ek süre verilir.
Cevap verme süreleri ara vermeye rastlarsa, süre 7 Eylül günü çalışma saatinin
sonuna kadar uzamış sayılır.
İvedilikle karar verilmesi gereken durumlar ile yürütmenin durdurulması istemli
davalarda otuz günlük cevap verme süreleri yargı yeri tarafından kısaltılabilir.
Taraflar, sürenin geçmesinden sonra verecekleri savunmalara veya ikinci
dilekçelere dayanarak hak iddia edemezler.
İdari yargılamada bildirim (tebligat), Tebligat Kanunu hükümlerine göre yapılır.
Ancak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde bildirim, doğrudan yargı yerlerince
de yapılabililr. Bildirim yapacak kişi medeni hakları kullanma ehliyetine sahip
değilse, bildirim yasal temsilcilerine yapılır. Konutu veya evi tespit edilemeyenlere
ilgili tarafın istemi ile mahkemece ilan yolu ile bildirim yapılır.İlan yolu ile bildirim,
son ilan tarihinden itibaren yedi gün sonra yapılmış sayılır.
DURUŞMA
Duruşma, taraflar veya temsilci ve vekillerinin dava ve
savunmalarını yargı yeri önünde sözlü olarak
açıklamalarıdır.
İdari yargılamada genel olarak yazılı yargılama yöntemi
uygulansa da, istisnai olarak duruşmaya da yer
verilmiştir.
İlk Derece Yargı Yerinde Duruşmaya Karar
Verilmesi
1.Tarafların isteği üzerine
İlk derece yargı yerinde duruşma yapılmasının koşulları
şunlardır:
 Taraflar duruşma isteminde bulunmalıdır.
 Tam yargı davaları ile tarh edilen vergi, resim ve harçlarla
benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezaları ile ilgili
davalarda duruşma yapılması için uyuşmazlığın konusunun
yirmibeşbin TL'yi aşması gereklidir.Bu değer her yıl
değerleme oranına göre değişmektedir.
İdari yargıda, (tarafların istemi üzerine), ilk derece yargı
yerinin duruşmaya karar vermesi zorunludur.Duruşma
istemine rağmen duruşma yapılmaksızın karar verilmesi, usül
yönünden
bozma
nedenidir.
Duruşma istemleri, dava dilekçesi ile cevap ve savunmalarda
yapılmalıdır.Bu aşamalardan sonra yapılan duruşma
istemlerinin yargı yerince kabul edilmesi zorunlu değildir.
2. Yargı Yerinin Kararı Üzerine
İlk derece yargı yeri, yukarıda sayılan koşulların hiçbirine
bağlı olmaksızın kendiliğinden duruşmaya karar verebilir.
Ayrıca yargı yeri, yargılamanın her aşamasında duruşmaya
karar verebilir.
Temyiz ve İtirazlarda Duruşmaya Karar
Verilmesi
Üst yargı yerinde, yani danıştay veya bölge idare
mahkemesinde duruşmaya karar verilmesi zorunlu değildir;
yani bu mercilerin takdirine bırakılmıştır. Oysa (istem üzerine),
ilk derece yargı yerinde duruşma yapılması zorunludur.
Kanunun 55. maddesine göre, yargılamanın yenilenmesi ve
kararın düzeltilmesi istemlerinde duruşma yapılması, görevli
daire veya mahkemenin kararına bağlıdır.
Duruşmaya İlişkin Diğer Hükümler
Duruşma davetiyeleri, duruşma gününden en az otuz gün önce taraflara
gönderilir.
Taraflardan yalnız biri gelirse onun açıklamaları dinlenir;hiçbiri
gelmezse duruşma açılmaz. Taraflara ikişer defa söz verilir.
Duruşmalar açık olarak yapılır.
Duruşmanın ertelenmesi mümkündür.
Danıştay'da görülen davaların duruşmalarında savcının bulunması
şarttır.
Duruşma sırasında, tarafların mahkemenin sükununa ve inzibatını
bozacak hareketlerine karşı yapılacak işlemlerde Hukuk Muhakemeleri
Kanunu hükümleri uygulanır.
İdari yargıda duruşma bir kez yapılır. Bu kuralın tek istisnası, ilk
duruşmanın, daha önce, görevsiz veya yetkisiz mahkemede yapılmış
olmasıdır.
Duruşma yapıldıktan sonra en geç onbeş gün içinde karar
verilir.Duruşmada, ara kararı verilen hallerde, ara kararın yerine
geitirilmesinden sonra dosyalar öncelikle incelenir.