Productivity management (PHD) هادي كريمي حضرت صادق عليه السالم فرمودند : كس ي كه دو روزش مانند هم باشد زيان ديده است ► . وكس ي.
Download
Report
Transcript Productivity management (PHD) هادي كريمي حضرت صادق عليه السالم فرمودند : كس ي كه دو روزش مانند هم باشد زيان ديده است ► . وكس ي.
Productivity management
(PHD) هادي كريمي
حضرت صادق عليه السالم فرمودند:
كس
ي كه دو روزش مانند هم باشد زيان ديده است► .
وكس ي كه هر روزش بهترازروز قبل باشد آرزوي مقامش را دارند.
وكس
►
ي كه امروزش از ديروزش بدترباشدازرحمت خدا دوراست► .
مفاهيم و تعاريف
اولین تعریف بهره وری :
”توانمندی تولید بیشتر“
( فرانسوا کنه )
دايره املعارف بريتانيكا :
بهره وري نسبت ستاده كا ال يا خدمت او يا مجموعه اي ااز
كالها يا خدمات به نهاده شامل يك يا چند عامل
توليدكننده آن است
فرهنگ آكسفورد :
در توليد صنعتي كه توسط برخي ااز
بهره وري عبارتست ااز بازدهي او كارآيي ا
ي مي شود .
روابط بين ستاده او نهاده ها اندازه گير ا
فرهنگ مديريت نوشته هدرك فرنچ و هيشر ساورد:
در ساعت
هر واحد نهاده ،مانند ستاده كارفرد ا
در ا
بهره وري ميزان ستاده ا
هر يك پوند سرمايه گذاريا است .
يا ستاده ا
تعاريف بهره وري از ديدگاههاي مختلف :
در توسعه انساني او سودآوري است.
علم اقتصاد :بهره وري ،مهارت ا
بهتر ااز ديرو از بطو ار
علم اجتماعي :بهره وري ،قابليت انجام امو ار امرو از ا
مداوم مي باشد.
موثر ااز عوامل
عام صنعت :بهره وري ،بهبود وضع موجود او استفاده ا
توليد مي باشد .
تعاريف بهره وري از ديدگاههاي مختلف(ادامه) :
هر يك ااز عوامل توليد است .
فني او توليد :بهره وري نسبت ستاده به ا
كار او زندگي او ارفاه
علوم اقتصادي او اجتماعي :بهره وري ،بهبود كيفي ا
در نهايت باعث بالبردن كيفيت او كميت كا ال يا خدمات
انسان است كه ا
مي شود .
در جهت تسريع
علم شيمي :بهره وري ،استفاده ااز كاتاليزورهاي مناسب ا
روند توليدمي باشد .
تعاريف بهره وري از ديدگاههاي مختلف(ادامه) :
كار با توجه به كميت او
علم فيزيك :بهره وري ،با ال بردن توان ( راندمان ) ا
كيفيت كا ال يا خدمات مي باشد .
در جهت
عاميانه :بهره وري ،قانع نبودن به وضع موجود او تالش او تكاپ او ا
بهينه كردن آن .
و بطور كلي :
بهره وري محصول نوعي نگرش خالق در جهت بهبود و پويايي وضع
موجود از طريق بال بردن كميت و كيفيت ،اثربخش ي ،سودآوري
متناوب كار و جلب رضايت نیروي انساني مي باشد .
تعاریف مختلف ارائه شده برای بهره وری
ردیف
1
2
3
نام فرد و یا سازمان ارائه کننده
وری
فرانسوا کنه
تعریف بهره
( ) F . QUENAY
( ) LITIRE
لیتره
( ) STENIR
استانیر
تعـریـف
قدرت تولید
توان تولید کردن
معیار عملکرد و یا قدرت و توان موجود در تولید کال و خدمات
4
استیگل
( ) STIGLE
نسبت میان ستانده و عملیات تولیدی مشخص و معین
5
ماندل
( ) MUNDEL
نسبت بین بازده تولید به واحد منابع مصرف شده که با یک نسبت مشابه دوره پایه مقایسه می شود.
6
دیویس
7
فابریکانت
( ) DAV IS
() FABRICANT
تغییر بدست آمده در شکل محصول در ازاء منابع مصرف شده
یک نسبت همیشگی بین خروجی به ورودی
8
سومانت
()SUMONT
یک نسبت بین خروجی محسوس و ورودی محسوس
9
سیگل
( ) SIEGlE
مجموع نسبت های بازده به نهاده (ستانده به داده)
10
11
12
13
کندریک وکریمر
( ) KENDRIC& KRIMER
( ) EARLY
ارلی
ایسترفیلد
() ESTERFILd
سازمان همکاری اقتصادی اروپا ()OECD
نسبت ستانده به داده و تفکیک آنها به بهره وری کلی و جزئی
ارتباط بین بازده ( ستانده ) به وسایل بکار رفته برای تولید این تعداد بازده
نسبت بین بازده سیستم تولید به مقداری از یک یا چند عامل تولید بکارگرفته شده
نسبت خروجی ( میزان تولید) به یکی از کل عوامل تولید
رابطه بین ستانده حاصل از یک سیستم تولیدی با داده های بکاررفته برای آن
14
سازمان بین امللی کار
() ILO
15
مرکز بهره وری ژاپن
( ) JPS
به حداکثر رسانیدن استفاده از منابع انسانی وتسهیالت به روش علمی ،کاهش هزینه تولید ،گسترش بازارها،
افزایش اشتغال ،کوشش برای افزایش دستمزدهای واقعی و بهبود معیار زندگی ،آنگونه که به سود کارگر،
مدیریت و عموم مصرف کنندگان باشد.
16
آژانس بهره وری اروپا
() EPA
الف ـ بهره وری درجه استفاده مؤثر از عوامل تولید است.
ب ـ بهره وری یک دیدگاه فکری است که همواره سعی دارد آنچه را که در حال حاضر موجود است بهبود بخشد.
روز پیش به انجام رساند.
انسان می تواند کارها و وظایفش را هر روز بهتر از
تعابیــر مختلف از بهره وری
تعبیر فلسفی بهره وری
مقایس ــه کلی ــه ارزش ه ــای ایج ــاد ش ــده توس ـ سیس ــتم ( اعــم از م ــادی و ییرم ــادی ) بـ ـا کلیـ ـه ارزشهـ ـای بـ ـکار
گرفتـه شـده توسـ سیسـتم ( اعـم از مـادی و ییر مادی ) در گستره زمان
تعبیر علمی بهره وری
انجام درست کار درست بطور مداوم
تعبیر عملیاتی بهره وری
مقایسه ستانده های یک سیستم با نهاده های آن سیستم
بهــره وری :
کارهوشمندانه
یعنی :
هوشمندی در تولید کردن
هوشمندی در مصرف منابع ( عقالیی مصرف کردن )
یعنی اقتصاد دانایی محور که بینش اقتصادی و دانش مداری را تشویق می کند.
بطور کلی تجزیه و تحلیل هزینه ـ فایده
" کار هوشمندانه تر ":
کـار با بـهره وری بیشـتر بدون نیاز بـه کـار سخت تر و طولنی تر .
" پیتر دراکر" برای کار " هوشمندانه تر " توصیه های زیر را ارائه می کند :
)1تعریف شغل ( کار)
)2تمرکز برروی شغل ،کار و وظیفه اصلی
)3تعریف عملکرد
)4مشارکت کارکنان در امور
)5ایجاد فرهنگ یادگیری مستمر در سازمان
نگرش قدیم به بهره وری :تأکید بر مدیریت منابع موجود
( توجه عمده به درون سازمان )
نگرش جدید به بهره وری :طرح ایده های نو ،خلق محصولت جدید و داشتن
مشتریان متنوع و توجه به بازار و رقبا و استفاده ازتوانایی های بالفعل و بالقوه سازمان
برای استفاده از فرصت ها و مقابله با تهدید ها
نتیجه :ایجاد سازمانی هوشمند و انعطاف پذیر و آگاه از محیط
نیروی انسانی
سرمایه
کال
کلیـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ــه محصـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ــولت و
ستانده های سیستـم
ضایعات
فرآین ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ــد
ماشین آلت
مواد اولیه
ایج ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ــاد
خدمت
ارزش افزوده
اطالعات
زمان
انرژی
کلیههه منههابع مههورد نیههاز
برای سیستم ت اولید
توسعه اقتصادي با ايجاد ظرفيتهاي جديد
بهبود کیفیت زندگی
ارتقای استاندارد زندگی
افزایش تولید ناخالص داخلی
افزایش سرمایه گذاری
افزایش اشتغال
توسعه اقتصادي با ارتقای بهره وری ظرفیتهای موجود
بهبود کیفیت زندگی
ارتقای استاندارد زندگی
افزایش تولید ناخالص داخلی
ارتقای بهره وری کل عوامل
بهبود بهره وری سرمایه
بهبود بهره وری نیروی انسانی
بهبود ساختارهای مدیریتی
توسعه اقتصادی باروش ترکیبی
بهبود کیفیت زندگی
ارتقای استاندارد زندگی
افزایش تولید ناخالص داخلی
بهبود بهره وری کل عوامل
افزایش
سرمایه گذاری
افزایش اشتغال
بهبود بهره وری
سرمایه
بهبود
وری
انسانی
بهره
نيروی
بهبود بهره وری ساختارهای
مدیریتی
Profit
=
Product
Volume
Productivity
+
Price
Recovery
Resource
Allocation
M
اندازه گیری
بهره وری
I&I
A&E
تحلیل و ارزیابی
بهره وری
چرخه مدیریت بهره وری
PIP
برنامه ریزی برای
بهبود بهره وری
اجرا و بهبود
بهره وری
PRODUCTIVITY Management CYCLE
Measurement
by product
by customer
by department
by plant/div.
by firm / company
TP=
Evaluation
within a given time
Period
between two periods
Tangible Output
Tangible Input
Improvement
Technology based
Material based
Employee based
Product based
Process based
Planning
Long – term
Short - term
پنج گزینه برای بهبود بهره وری
بهره وری
=
افزایش ميزان ستانده در مقابل همان مقدار داده
کاهش ميزان داده در مقابل همان مقدار ستانده
افزایش ميزان ستانده و کاهش ميزان داده
افزایش ميزان ستانده با سرعت و نرخ بیشتری نسبت به افزایش داده
کاهش ميزان ستانده با سرعت و نرخ کمتری نسبت به کاهش داده
ستانده
داده
عوامل موثر بر بهره وری
عوامل خارجی
عوامل داخلی
تغییرات
عوامل ستانده
عوامل داده
عوامل فرآیند
منابع
سیاست دولت
چرخه وساختار کسب
و کار
●حجم محصول
●ترکیب محصول
●قیمت محصول
●کیفیت محصول
●نوآوری درطرح محصول
●بسته بندی
●خدمات پس از فروش
●زمان تحویل
●دردسترس بودن محصول
به هنگام نیاز مشتری
●سیستم های گارانتی و وارانتی
●سهم بازار و نفوذ آن
●منزلت شرکت در ذهن مشتری
• نیــروی کــار :انگیــزش
،آم ــوزش ،ترفی ــع ،روابـ ـ
کاری
• طراحی محصول
• تکنولوژی
• بکـ ـ ـ ــارگیری ،نگهـ ـ ـ ــداری و
توسعه تجهیزات
• مواد اولیه وانرژی
• روشهای کار
• بـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ــازخور :
اندازه گیری و تحلیل
• سیسـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ــتم سـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ــازمان و
شیوه مدیریت
•
س ـ ــرمایه ،کارخان ـ ــه و
تجهیزات جدید
• مواد و انرژی
• تکنولوژی و دانش فنی
• نیروی انسانی جدید
•سیاسـ ـ ــتهای تعـ ـ ــدیل
ساختاری
•سیاسـ ـ ـ ـ ـ ــتهای بهـ ـ ـ ـ ـ ــره
وری
•سیاسـ ـ ــتهای چرخ ـ ـ ــه
کسب و کار
•مق ـ ـ ـ ـ ــررات مح ـ ـ ـ ـ ــی
زیست
•سیاس ـ ـ ــتهای م ـ ـ ــالی و
مالیاتی
•آمـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ــوزش و
تحص ـ ـ ـ ـ ــیالت نی ـ ـ ـ ـ ــروی
انسانی
• نیروی انسانی
●ش ـ ـ ـ ـرای کس ـ ـ ـ ــب و ک ـ ـ ـ ــار ،
–عرضه و تقاضا
رقابت
–تحصیالت
• تغییرات ساختاری بخش ی
–انعطاف پذیری
•تغییـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ــرات ساخت ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ــارهای
–تغییر پذیری
سرمایه ای
• زمین
• اقتصـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ــاد انـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ــدازه
–ق ــابلیت دسترس ی
( مقیاس )
–قیمت
• تغییرات جمعیتی
• مواد وانرژی
• دسترس ـ ـ ی بـ ــه منـ ــابع مـ ــالی و
تسهیالت
• تغییرات اجتماعی
عوامل مؤثر بر بهره وری در سطوح مختلف
سطح سازمانی
سطح فهردی
سطح بين اللملی
اقتصادی
توافقات دو جانبه
و چند جانبه
سطح ملی
توسعه
تکنولوژی
محصولت
نگرش /بینش
انگيزش
فناوری
باورها و
ارزش ها
روندهای
اقتصادی
دانش و
مهارت ها
سیاس ی
اجتماعی
انطباق،
سازگاری و
هماهنگی های
بين املللی
مدل مفهومی عوامل مهم مؤثر بر بهره وری نيروی انسانی
سطح توسعه یافتگی
جو اجتماعی
ساختار اجتماعی ( فرهنگی )
بی اعتمادی /اعتماد متقابل
بی انصافی و تبعیض /عدالت
احساس محرومیت /رفاه و آسایش
شرای اقتصادی
موقعیت سیاس ی
نیازها ،آرمان ها،
ارزش ها ،باورها ،مشوق ها
انگیزش
عملکرد شغلی فرد
اخالق کار
جو سازمانی و گروههای ییر رسمی
فشار گروه
روحیه گروه
شیوه رهبری
بهره وری
نیروی انسانی
توانائی
دانش و مهارت
آموزش،
تجربه ،عالیق
سطـوح بهـره وری
بهره وری همواره برای یک نهاد یا سیستم مستقل قابل تعریف است :
سطح فردی :هرفرد به چه درجه ای از خوبی از آنچه که دراختیار دارد برای تحقق اهدافش استفاده می کند.
( بهره وری فرد متاثر از یکسری عوامل است که در نمودارهای قبلی مشاهده نمودید).
بهره وری در سطح فردی به معنی استفاده بهینـه از مجموعـه اسـتعدادها و توانـایی هـای بـالقوه انسـان و نعمـت هـای الهـی در
طول زندگی شخص ی واجتماعی است .این بهره برداری می تواند هم درجهت اهداف مادی یعنی فـراهم کـردن زنـدگی بهتـر و هـم در
جهت اهداف معنوی یعنی حرکت به سمت زندگی متعالی تر باشد.
س ــطح س ــازمانی :مش ــخص م ــی ش ــود ک ــه ی ــک س ــازمان چق ــدر خ ــوب از من ــابعی ک ــه دراختی ــار دارد
سرمایه ،ماشین ،مواد و تکنولوژی برای رسیدن به اهداف ( تولیدخدمت یا کال ) استفاده می کند .
مانن ــد انس ــان ،
ذخــایر زیرزمینــی ،زمــین،
ســطح ملــی :مشــخص مــی شــود کــه یــک ملــت از آنچــه در اختیــار دارد( ماننــد معــادن و
شرای اقلیمی ،جمعیت ،سرمایه ،تکنولوژی ،علوم و ییره ) برای دستیابی به اهداف ملی ( رشد و توسعه سیاس ی ،فرهنگی
( مباحث اقتصاد کالن و برنامه ریزی های توسعه )
و اقتصادی ) چقدر خوب استفاده می کند.
چه انسانی باچه ویژگی هایی می تواند یک فرد بهره ور باشد؟
سه ویژگی اساس ی :
الف -نگرش مثبت :درست دیدن "نقص ها " برای دستیابی به راههای رفـع آنهـا وبهبـود امـور .بیـرون رانـدن عوامـل منفـی بـه قسـمت آخـر
یا بیرونی ذهن واندیشه مبتنی بر نگرش مثبت نسبت به پدیده ها
←
رفع نقص و بهبود امور
نگرش تنفرآمیز ،انزجار و بدبینی نسبت به پدیده ها
←ازدست دادن جریان اندیشه سازنده نسبت به آن
ب – خالقیت :خلق اندیشه های نو برای تغییر و بهبود
خالصه طرز کار توانایی های فکری بشر:
ـ حذف :توانایی مشاهده و بکاربردن توجه
ـ ضب :توانایی حفظ کردن و به خاطر آوردن
ـ استدلل :توانایی تجزیه و تحلیل وقضاوت
ـ خالقیت :توانایی تجسم ،پیش بینی و ایجاد ایده ها
ج – نارضایتی خالق :همواره از زاویه نقد وضع موجود پدیده ها رانگریستن و درجستجوی شکل برتر و بهتر آنها برآمدن
شــعار :امـروز بهــتر از دی ــروز و فــردا بهــتر از امــروز
مشخصات انسان بهره ورا( با سطح بهره وری بال )
●دارای نگرش مثبت
●خالق ونوآور ( پیشنهادات و ایده های خوبی ارائه می کند)
●انعطاف پذیری ادراک
●توسعه طلب /توسعه یاب
●دارای اعتماد بنفس و شهامت در سطح بال
●عالقهند وافر به آموزش و یادگيری و کسب تجربه
●سالمت روانی
●کنجکاو و جستجوگر
●دقت و حساسیت نسب به محیط و تغیيرات آن ( بویژه نسبت به مواردی که در نظر دیگران عادی به نظر می رسد)
●دارای روحیه انتقادی و عدم رضایت از وضع موجود
●دلگرمی و امید به آینده
●پیش قدم در قبول مسئولیت و رویارویی با مسائل
●قدرت جلب حس اعتماد و اطمینان دیگران
●عادت به تفکر قبل از عمل
●توجه و تمرکز برعوامل قابل کمترل بجای بزرگ کردن عوامل غير قابل کنترلا
●استفاده مؤثر ازمان
●انگيزش و نگرش درست نسبت به گار
●دارا بودن روابط خوب با دیگران
مشخصات سازمان با سطح بهره وری بال
1ـ تشویق کارکنان به استفاده از قوه خالقیت و نوآوری
2ـ حمایت از عملکرد مناسب با بهره وری بال و توجه به نتایج آن
3ـ فرا هم کردن زمینه دانش افزایی ،یادگیری و بهبود مستمر
4ـ تقویت روحیه کار ،تالش و توسعه یابی
5ـ ترییب ریسک پذیری
6ـ تقویت اعتماد بنفس درکارکنان
7ـ رواب مطلوب و مبتنی براحترام متقابل
8ـ انتقاد پذیری و پذیرش اشتباه
9ـ بها دادن به نظم و آراستگی محی کار
10ـ دادو ستد اطالعات و تجربه بین اعضاء سازمان
11ـ قراردادن بهره وری در مرکز ثقل ( محور) کلیه تصمیمات مدیریت
12ـ سعی در کمک به حل مشکالت بجای انتقال هرچه زودتر آن به دیگران
13ـ تفکر و دیدگاه فرآیندی به جای دیدگاه وظیفه ای
14ـ مشتری مداری ( محوری )
15ـ انطباق دانش ،تخصص و تجربه افراد با وظایف وشغل محوله
16ـ عدم تداخل مسئولیتها ووظایف
17ـ ارائه پیشنهادهای زیاد توس کارکنان ( جلب مشارکت کارکنان )
18ـ تشکیل جلسات همفکری و همکاری
19ـ انعطاف پذیری روش ها و سیستم ها
20ـ اهداف تعریف و مدون شده برای کل سازمان و واحدهای آن
( روحیه دلسوزی در کار)
اقدامات مدیریتی مهم برای بهبود بهره وری
1ـ تعیین اهداف درست و منطقی و الویت بندی آنها
2ـ برنامه ریزی برای استفاده کامل از مجموع منابع قابل دسترس
3ـ تعیین معیارهای عملکرد سطح بال
4ـ سرمایه گذاری برای توسعه سازمان در ابعاد مختلف مبتنی بر نتایج تحقیقات و ارزیابی های علمی و جامع
ارتقاء بهره وری
5ـ سعی در حـذف موانـع ،تنگناها ،مقـررات ناکـارآمد و حـل مشکالت فراراه بهبود و
6ـ تاکید و تمرکز متعادل وعقالیی بربخش های مختلف سازمان( عدم افراط و تفری دراین زمینه)
واحـ ــدهای
7ـ ـ هم ــاهنگی وایج ــاد ارتباط ــات مناس ــب افق ــی و عم ــودی در سـ ــازمان ب ــرای کم ــک ب ــه ه ــم افزای ــی
مختلـف در جـهت تحقـق اهداف سازمان
8ـ نظارت بر کیفیت و کمیـت فعـالیت هـا بـا توجـه به اهـداف تعیین شده از طریق نظام های سنجش واندازه گیری ارزیابی اثـر بخشـ ی
خ مش ی ها ورویه ها ی بکار گرفته شده
ساختار سازمان ،روش های انجام کـار ،سیستم هـا،
9ـ ایجاد فضا و جو سازمانی مناسب برای رشد و توسعه حرکت بهره وری
بیاموزید
انجام دهید
متعهد شوید
بیاموزید
انجام دهید
متعهد شوید
بیاموزید
انجام دهید
متعهد شوید
بیاموزید
انجام دهید
متعهد شوید
بیاموزید
متعهد شوید
مـارپیـچ صعـودی رشـد
انجام دهید
عوامل بهره وري
•نيروي انساني
•ماشين آلت
•مواد اوليه
•سرمايه
دليل هدر رفتن مواد
كاركنان
مديريت
•ريخت و پاشها
•شرايط بد نگهداريا
•صدمه ديدن در حين نقل و انتقال
• كيفيت ضعيف مواد
•كاهش ( دزدي)
•مواد نادرست
•اسراف /تخريب
• طراحي محصول
دليل ضايع شدن مواد
•تنظيم نبودن دستگاه
•آلودگي
•استفاده نادرست
•اپراتورهاي تعليم نديده
•دشواربودن فرآيند
•طراحي ضعيف فرآيند
ديگر طبقه بندي هاي مفيد
ديگر طبقه بنديهاي ممكن براي عوامل بهره وري در بسياري از موارد مفيد هستند .مثال:
عوامل مثبت بهره وري؛ و عوامل منفي (كه ایلب «موانع بهره وري» ناميده مي شوند).چنین دسته بندي هايي مي توانند مفيد باشند .چراكه برخي رويكردهاي مـديريتي طرفـدار تـرويج و تقويـت
تــاثیر عوامــل مثبــت(نظیــر عالقمنــدي ،اشــتياق ،اماــان دســتيابي بــه تكنولــوژي ،وییــره) و حــذف ي ـا كــاهش
تــاثیر موانــع بهــره وري (همچــون مقاومــت دربرابــر تغيیــر ،بــه مخــاطره افتــادن ايمنــي ،ضــعف روحيــه ،كمبــود
نیروي انساني ماهر ،وییره) هستند.
موانع/مشكالت بحراني ،موثر در بهبود بهره وري
(مثال از هندوستان)
صنايع تحت كنترل افراد يك خانواده كه به كسب درآمدهاي آسان منجر مي شود.
برخي بخش ها داراي بازار انحصاري و برخي به شدت رقابتي هستند.
نامنظم و ییرقابل پيش بيني بودن دريافت سفارشها
نبودفرهنگ بهره وري /كيفيت
كمبود نقدينگي و توسعه نامناسب تكنولوژي
سطح پايین انطباق با استانداردها و مقررات
عدم تشويق اتوماسيون
اولويت پايین بازاريابي و فعاليتهاي تجاري؛ ضعف خدمات پس از فروش
پيچيدگي دست وپاگیر بودن سياستها ،قوانین و مقررات دولتي
موانع/مشكالت بحراني ،موثر در بهبود بهره وري (ادامه):
بهره برداري ضعيف،قديمي بودن كارخانه و ماشین آلت
نیروي انساني مازاد و كمبود كارگران ماهر
توسعه نامناسب منابع انساني ،اولويت پايین براي توسعه مهارت فني
رواب صنعتي ضعيف كه منجر به عدم انضباط ،رويارويي بااتحاديه ،مداخلـه سياسـ ي و بیرونـي و عـدم
مشاركت كاركنان مي شود.
مخالفت اتحاديه هاي تجاري با بهره وري بيشتر به دليل ترس از دست دادن شغل
پيچيدگي ساختار سازماني و عدم وضوح وظايف و مسئوليتها
بهره وري و كيفيت زندگي كاري :
پيشبرد هنجارهاي مشخص و استانداردهاي كار براي بهبود كيفيت زندگي كاري ،بدون در نظر
گرفتن رقابت پذيري و بهره وري نهادهاي اقتصادي به هزينه هاي اضافي ایلب بازدارنده اي
منجر مي شود كه به كاهش رقابت مي انجامد .اين مسئله ،به نوبه خود ،به تباهي شراي
كاري ،خاتمه عمر مؤسسه وازبین رفتن شغل منتهي مي شود .اين نكته ،به خصوص در مورد
كشورهاي در حال توسعه و اقتصادهاي در حال گذار صدق مي كند.
اگر ثابت شود كه باارگیري استانداردهاي معین به بهره وري بهتر كار منجرخواهد شد ،كاركنان
مشتاقانه تر و داوطلبانه تر اين استانداردها را مي پذيرند .همچنین رشد بهره وري چارچوب
مالي صحيح تري براي استفاده از استانداردهاي كاري كه طالب بيشتري داشته باشند ،ايجاد
مي كند؛ بدون آنكه بر رقابت خدشه اي وارد شود.
كيفيت زندگي كاري :
اين مفهوم باز و گسترده شامل عوامل مرتب با كار است كه بر تعهد به كار تاثیر مي گذارد .در
واقع ،كيفيت زندگي كاري بيانگر میزان ارضاي نيازهاي مهم كاركنان از طريق كار در سازمان
است .هنگامي كه رضايت بالست ،تعهد به گروه و اهداف سازماني نیز بالست .
برخي از ابعاد كيفيت زندگي كاري عبارتست از :
• امنيت :رهايي از نگرانيهاي روحي و جسمي ،داشتن ايمني ،درآمد مناسب و آينده شغلي
• انصاف :پرداخت منصفانه يا پرداخت متناسب با عملكرد
• احساس شخصيت :میزاني است كه كار موجب رشد توانايي هاي فردي مي شود ،به عنوان
مثال تداوم يادگیري ،استقالل و استفاده كامل از مهارتها
• آزادي همراه با مسئوليت :میزاني است كه به ديدگاه افراد در تصميم گیري توجه مي شود و
افراد داراي قدرت اعمال نظر و كنترل بركار خود مي گردند .
رابطه بين بهره وري و كيفيت زندگي كاري
كالها و
خدمات
رضايت
مشتريان
ورودي
فرآيند
خروجي
•محسوس
•كار چگونه
سازماندهي
شده است؟
•افتصادي
•نامحسوس
•انساني
هزينه هاي
اجتماعي
رضايت مالكان
تاثيرات منفي
رضايت
كاركنان
تجربه كاركنان
كيفيت زندگي
كاريا
توسعه اقتصادي با ايجاد ظرفيتهاي جديد
بهبود کیفیت زندگی
ارتقای استاندارد زندگی
افزایش تولید ناخالص داخلی
افزایش سرمایه گذاری
افزایش اشتغال
توسعه اقتصادي با ارتقای بهره وری ظرفیتهای موجود
بهبود کیفیت زندگی
ارتقای استاندارد زندگی
افزایش تولید ناخالص داخلی
ارتقای بهره وری کل عوامل
بهبود بهره وری سرمایه
بهبود بهره وری نیروی انسانی
بهبود ساختارهای مدیریتی
توسعه اقتصادی باروش ترکیبی
بهبود کیفیت زندگی
ارتقای استاندارد زندگی
افزایش تولید ناخالص داخلی
بهبود بهره وری کل عوامل
افزایش
سرمایه گذاری
افزایش اشتغال
بهبود بهره وری
سرمایه
بهبود
وری
انسانی
بهره
نيروی
بهبود بهره وری ساختارهای
مدیریتی
فلسفه بهره وري :
بهره وري نگرش ي واقع گرايانه به زندگي است .يك فرهنهگ اسهت كهه در آن
انس ه ههان ب ه هها ف ه ههر و هوش ه ههمندي خ ه ههود فعالي ه ه ههايش را ب ه هها ارزش ه ههها و واقعي ه ههات
منطبههس سههاخته ،بهتههريه نتيجههه را در جهههت اهههداف مههادي و معنههوي حاصهل
كند.
فلسفه بهره وري ( ادامه):
ابز اار پيچيده
انجام مطلوب اتر فعالي ها او بهبود بهره وري بيش ااز آن ه به ا
نياز داشته باشد ،به اصالح
سازمان او تش يالت وسيع سيستمهاي خاص ا
نگرش افرادنسبت به كارهاي روزمره اي كه انجام مي دهند او موشكافي
نياز دارد.
هوشمندانه آنها ا
مديريت بهره وري
مديريت بهره وري
1ه منظورا ااز مديريت بهره وري ،اداره كردن مجموعه فعالي هايي است كه به منظورا ا ارتقاي
بهره وري صورت مي پذيرد .
اثر بخش ي او كارايي
معيار عمل رد ،يعني ا
موثر بهره وري مستلزم لحاظ داشتن د او ا
2ه مديريت ا
در
به طورا همزمان مي باشد چرا كه تنها هنگامي مي توان سيستمي را بهره ورا دانست كه ا
آن سيستم ،فعالي هاي درست به صورت درستي انجام شوند .
ي تعادل ميان مديريت عملياتي او
3ه موفقيت مديريت بهره وري وابسته است به ،برقرار ا
مديريت استراتژيك ،چرا كه مديريت عملياتي مرتبط با كارايي او مديريت استراتژيك
اثر بخش ي مي باشد .
مرتبط با ا
مديريت بهره وري:
معيار سنجش براي مديران ،مهندسين
ا
بهره وري مطلوب تريه وسيله او
صنايع ،اقتصاددانان او سياستمداران است او همچنين بهبود بهره و اري
نظر
در ا
در واحدهاي توليدي او خدماتي ا
بايستي بصورت يك راهبرد دائم ا
گرفته شود بديه جهت به عمهليات بهره وري نام مديريت بهره وري داده
شده است .
اصول مديريت بهره وري
1ه تالشهاي افزايش بهره وري بايد همه جانبه او توسط تمام كاركنان انجام شود.
مستمر باشد .
ا
2ه كوششهاي افزايش بهره وري بايد دائم او
در برنامه هاي افزايش بهره وري بايد ااز حمايت كامل ،فعالنه ،مشهود او مشاركت مديران تمام سطوح
3ه ا
دار باشد .
به ويژه مديران رده با ال برخور ا
بيشتر كاركنان ،بدونا
ا
هر چه
در برنامه هاي افزايش بهره وري بايد ااز جزء جزء دانش شغلي او خالقيت ا
4ه ا
ي گردد.
نظر گرفتن سمت آنها بهره بردار ا
در ا
ا
هر قسمت يا واحد را شناسايي كند .
5ه سازمان بايد بتواند شاخصهاي كمي سطوح بهره وري ا
اصول مديريت بهره وري
(ادامه)...
قادر باشند اهداف محسوس بهره وري را براي كليه بخشهاي سازمان
6ه مديران بايد ا
مشخص نموده او حمايت او تاييد افراد مافوقا ،پذيرش او تعهد افراد ز اير دست او
ي همكاران خود را جلب كنند
همكار ا
7ه بايد نظامي ايجاد كرد كه بتواند به طورا پيوسته او دقيس نتايج افزايش بهره وري را
نسبت به هدفهاي تعيين شده منتشركند او به طورا منظم ايه اطالعات را به تمام
مديران ذينفع برساند .
8ه درجه موفقيت او تحقس هدفهاي بهره وري بايد داده اي مهم براي ارزيابي عمل رد
مديريت باشد او نظام پاداش بايد به موفقيت ارتقاء بهره وري كمك كند
در سنجش او افزايش بهره وري تخصص دارند او هم
9ه كاركنان خدمات فني كه هم ا
برنامه ها را هماهنگ مي كنند براي سازمان سودمند او لزمند
در سازمان مي شود
منجر به بهره وري پايين ا
قادر باشد تا عواملي را كه ا
10ه مديريت بايد ا
شناسايي او اصالح كند
نقش مديران مياني در فرآيند مديريت بهره وري:
عوامل ز اير موجب تقويت او افزايش حمايت مديران مياني وسرپرستان ااز ايه فرآيند خواهد
شد :
• روشه ساختن انتظارات مديران ارشد
موثر ابر افراد
•آگاه نمودن آنها نسبت به ضرورت بهبود بهره وري او مديريت ا
• آموزش آنها جهت كسب مهارتهاي لزم
در برنامه ريزيهاي اجرايي (به نحويا كه فرآيند را متعلس به خود بدانند )
• دخالت دادن آنها ا
دنياز به آنها
•تخصيص امكانات مور ا
مديريت بهره وري:
مدير ارشد
بهبود
مدير مياني
مدير قسمت
ي
امور جار ا
سرپرست
كارگر
هرقدر ااز سطوح ارشد مديريت به سطوح پايين اتر حركت كنيم ااز سهم
ا
همانطورا كه درشكل ديده مي شود
ي افزوده مي شود .
وظيفه بهبود كاسته شده او به سهم وظيفه رسيدگي به امورا جار ا
در رقابت وداشتن فردايي
سازماني كه تمام وقت مديران ارشد آن صرف امورا جاريا مي شود ،شانس خود را ا
مطمئن اتر ااز دست مي دهد.
استراتژيهاي بهره وري:
مي توانيم استراتژيهاي بهبود بهره وري را به شكل زير دسته بندي كنيم :
O
I
5
4
3
2
1
پنج گزینه برای بهبود بهره وری
بهره وری
=
افزایش ميزان ستانده در مقابل همان مقدار داده
کاهش ميزان داده در مقابل همان مقدار ستانده
افزایش ميزان ستانده و کاهش ميزان داده
افزایش ميزان ستانده با سرعت و نرخ بیشتری نسبت به افزایش داده
کاهش ميزان ستانده با سرعت و نرخ کمتری نسبت به کاهش داده
ستانده
داده
Profit
=
Product
Volume
Productivity
+
Price
Recovery
Resource
Allocation
بهبود بهره وري كاري براي متخصصان نيست بل ه بايد بخش ي از
همه كارهاي سازمان و به نوعي فرهنگ سازماني باشد .
كوهني گوش ي ( موسس مركز بهره وري ژاپه) :
مستمر تجهيزات مادي او نيروي
ا
بهره وري هدفي است كه ااز طريس بهسازيا
انساني قابل حصو ال است .
در زبان ژاپني عبارتست از « نگرش وبينش قلبي ».
معني كلمه بهره وري ا
نياز او تالش براي دستيابي به بهره وري بال اتر ،نگرش ي
نظر ژاپني ها،احساس ا
ااز ا
منجر مي شود او نتيجه آن ،بهبود محسوس او
ا
ذهني است كه به اقدام عمل
آشكار براي همگان است .
ا
مزاياي
هدف بهره وري :
حداكثر رسانيدن استفاده ااز منابع نيروي
ا
هدف بهره وري عبارتست ااز به
انساني ،تسهيالت او غيره بطريس عملي او با كاهش هزينه هاي توليد ،گسترش
باز اار ،افزايش اشتغال ،كوشش براي افزايش دستمزدهاي واقعي او بهب اود
معيارهاي زندگي آنگونه كه بنفع كاركنان ،مديران او مصرف كنندگان باشد او
در آن انسان فعالي هاي خود
خالصه اين ه بهره وري نگرش ي فرهنگي است كه ا
در جهت اهداف
را هوشمندانه ،خردمندانه انجام مي دهد تا بهتريه نتيجه را ا
ي بدست آورد .
مادي او معنو ا
چرخه دمينگ
هريك از استراتــژيهاي فوق بر اساس مدلــهاي استراتژيك سازمان مي تواند راهبردي براي فعاليتهاي
عملياتي بر اساس چرخه مشهور ادوارد دمينگ در شال زير باشد .
طرحريزي
اقدام
انجام
بررس ي
PDCA
اقدامات مدیریتی مهم برای بهبود بهره وری
1ـ تعیین اهداف درست و منطقی و الویت بندی آنها
2ـ برنامه ریزی برای استفاده کامل از مجموع منابع قابل دسترس
3ـ تعیین معیارهای عملکرد سطح بال
4ـ سرمایه گذاری برای توسعه سازمان در ابعاد مختلف مبتنی بر نتایج تحقیقات و ارزیابی های علمی و جامع
ارتقاء بهره وری
5ـ سعی در حـذف موانـع ،تنگناها ،مقـررات ناکـارآمد و حـل مشکالت فراراه بهبود و
6ـ تاکید و تمرکز متعادل وعقالیی بربخش های مختلف سازمان( عدم افراط و تفری دراین زمینه)
واحـ ــدهای
7ـ ـ هم ــاهنگی وایج ــاد ارتباط ــات مناس ــب افق ــی و عم ــودی در سـ ــازمان ب ــرای کم ــک ب ــه ه ــم افزای ــی
مختلـف در جـهت تحقـق اهداف سازمان
8ـ نظارت بر کیفیت و کمیـت فعـالیت هـا بـا توجـه به اهـداف تعیین شده از طریق نظام های سنجش واندازه گیری ارزیابی اثـر بخشـ ی
خ مش ی ها ورویه ها ی بکار گرفته شده
ساختار سازمان ،روش های انجام کـار ،سیستم هـا،
9ـ ایجاد فضا و جو سازمانی مناسب برای رشد و توسعه حرکت بهره وری
درگذشته ،برتري سازماني را توانايي شركت در اين موارد مي دانستند:
الف) سرمايه گذاري كافي و قابل توجه در تكنولوژي نو يا توسعه يافته براي به دست
آوردن سود از صرفه هاي اقتصادي مقياس و دامنه.
ب) سرمايه گذاري بسيار در توزيع و بازاريابي توليدات ويزه.
ج) تشكيل گروه هاي مديريت كه بتوانند توليد و توزيع را هماهنگ كنند.
اين عوامل بقاي شركتها را در بازارهاي جديد حال و در اينده تضمین مي كنند:
-1توانايي شركت در تشخيص نيازهاي آينده بازار و توسعه تكنولوژي مناسب از طريق رويكردهاي
تلفيقي
-2توانايي شركت در توسعه و ارائه كالها و خدمات جديد با كيفيت بهتر و در زماني كمتر از رقباي خود
و با بهايي كمتر
-3بينش تصميم گیرنده ها در پذيرفتن مخاطره
-4توانايي ايجاد تعامل انساني بهينه بین تكنولوژي سخت افزاري و نرم افزاري :باحداكثر توجه به
احترام افراد و توانايي هاي بالقوه كارگران
-5توانايي بهبود كيفيت محي كار ،شامل رواب هماهنگ و همااري بین مديريت و نیروي كار ،براي
ايجاد انگیزه در مديران و كارگران براي به حداكثر رساندن نهاده فكري و ستادۀ فیزياي خود.
بهره وري سازماني
هدر
► بهره وري سازماني مشهخص مهي كنهد كهه يهك سهازمان چقهدر خهوب و يها چق ا
بههد از منههابعي كههه در اختيههار دارد (انسههان ،سههرمايه ،ماشههين ،مههواد ،ت نول ه اوژي)
ب هراي رسههيدن بههه اهههداف (توليههد خههدمت يهها كههال) اسههتافده مههي كنههد .از آنجهها ك هه
مهمت ههريه عام ههل ارتق ههاء به ههره وري اعم ههال م ههديريت مناس ههب به هراي تعام ههل بهينه هه
عناصر سيستم است ،نوع مباحث و موضوعات مطروحه در باب بههره وري
سازماني ،مباحث مديريتي هستند
تعريف مناسب بهره وري در سازمان
► تعريف كالسيك بهره وري از زاويه يك روي رد جامع ارتقاء بهره وري نيز مم ه
است منجر به اقدامات اشتباه شود .ايه تعريف شايد در روي رد سيستم
محوري ارتقا ي بهره وري جامع موثر باشد ،اما قطعا" در روي رد انسان
محوري آن منجر به يافتن راه حلهاي اصولي و جامع نخواهد شد .اگر
بخواهيم ايه دو تعريف را در هم ادغام كنيم و بهره وري را به گونه اي طرح
صراحت
كنيم كه ضمه جامعيت و گستردگي تعريف كالسيك ،از روشني و ا
تعريف انسان محوري نيز بهره اي داشته باشد ،مي توانيم بگوئيم در يك
سازمان :
تعريف مناسب بهره وري در سازمان
► ”بهره وري ديدگاهي است كه همواره سعي دارد وضهعيت امهروز سهازمان را از
نظههر كميههت توليههد( اسههتفاده از ظرفيههت ) ،كيفيههت ،هزينههه ،ايمنههي و ي ها انگيههزه
كاركنان بهتر از ديروز و وضعيت فردايش را بهتر از امروز كند “ .بديهي اسهت
براي اين ه ديدگاه بال را عمال باور كنيم ،نيازمند نظام و سيستم هستيم
هر حرفه اي كه هستنيد نه اجازه دهيد كه به بدبيني هاي بي حاصل آلوده شويد او نه بگذاريد كه
در ا
ا
هر ملتي پيش مي آيد شما را به ياس او نااميدي ب شاند .درآرامش حاكم
بار كه براي ا
بعض ي لحظات تاسف ا
كار او زندگي كنيد او نخست ااز خود بپرسيد :براي يادگيريا او
ابر آزمايشگاهها او كتابخانه ها او سازمان هايتان ا
خود آموزي چه كرده ام ؟
« سپس همچنان كه پيش مي رويد بپرسيد من براي كشورم چه كرده ام ؟»
انگيز برسيد كه شايد سهم
آنقدر ادامه دهيد تا به ايه احساس شادي بخش او هيجان ا
ا
ايه پرسش را
در پيشرفت او اعتالي بشريت داشته ايد .
كوچكي ا
هر پاداش ي كه منطس زندگي به تالشهايمان بدهد يا ندهد ،هنگامي كه به پايان تالشهايمان نزديك مي
اما ا
شويم هركداممان بايد حس آنرا داشته باشيم كه با صداي بلند بگوييم :
« من آنچه در توان داشته ام انجام داده ام »
لويي پاستور
مشاركت كاركنان:
قدرت واقعي مشاركت كاركنان ،در توانايي آنها براي ايجاد تغيیر فرهنگي -از طريق ترويج يك
سبك مديريت مشاركتي تر در يك سازمان -نهفته است .مديريت مشاركتي ،با دواير كيفيت يا
هر روش مشاركتي خاص ديگر ،يكسان نيست ؛ بلكه همانگونه كه «دوچ لندن » معتقد است:
« …مديريت مشاركتي ،مجموعه اي از ايده هاي سازمان يافته در مورد نحوه مديريت يك
موسسه اقتصادي مدرن و مترقي ميباشد » .
مشاركت كاركنان:
از آنجا كه فرآيند مشاركت كاركنان ،بزرگترين تغيیر در ساختار سازمان به شمار مي رود ،تدوين يك
استراتژي موثر تغيیر براي مشاركت كاركنان ،جهت موفقيت در اين امر ،اهميت حياتي دارد .يك
استراتژي تغيیر ،شامل مراحل مختلف زيراست :
-1آگاهي مديريت و سرپرستي
-2ارزيابي میزان آمادگي سازمان و برنامه ريزي استراتژيك
-3ارزيابي تاكتياي و آمادگي
-4آموزش و اجرا
-5ارزيابي ،اشاعه و حفظ
مباني بهره وري :
-بهره وري يك باور و يك ذهنيت مثبت است.
بهره وري محصول فكري انسانهاي تغيیري است نه تفسیري بهره وري حاصل اخالقي است كه انسان باور،علم باور و آينده باور باشد. بهره وري يك نياز است بهره وري از جهان بينيها ،نگــرشها و كارآفــرينيها تاثیر مي گیرد. -مالكيت برحق ،زيربناي بهره وري است.
ابعاد بهره وري :
بهره وري را ااز ابعاد متفاوتي مي توان بررس ي كرد.
كار ،بهره وري سرمايه ،بهره وري ماشين آلت او تجهيزات من ها اصل
بهره وري ا
هتر ،
،تعهد او مسئوليت انسان است كه براي ارتقاي بهره وري مي كوشد تا ب ا
احتتر كارها انجام شود .
مفيدتر ،ايمه اتر او ر ا
ا
قلمرو بهره وري :
چهار قلمروا مي توان شناسايي كرد:
در ا
افزايش بهره وري را ا
• كاهش زمان
• كاهش هزينه
• افزايش كيفيت
• افزايش كميت
مفاهيم ،نكات و پيامهاي بهره وري :
كار كردن بيان كرد نه سخت ت ار
بهره وري را مي توان هوشيارانه او آگاهانه اتر ا
كاركردن .
وپايدار دست يابد بايد براي بهره
ا
مستمر
ا
اگر سازماني بخواهد به بهبود بهره وري
ا
وري او بهبود آن اهميت استراتژيك قايل شود وبه بهبود بهره وري به عنوان يك
پايدار
ا
مستمر ،پي اوسته او
ا
فرآيند مديريتي نگاه كند .چونا فرآيند مديريتي ،فرآيندي
بوده او هنگامي كه شكل گرفت به طو ار مداوم او لينفك به عمل رد سازماني تبديل
مي شود او برخالف برنامه به يك دوره زماني خاص محدود نمي شود .
مفاهيم ،نكات و پيامهاي بهره وري(ادامه) :
بهره وري قبل از اين ه به عنوان يك شاخص اقتصادي و يا عامل توسعه مطرح
شود يك فرهنگ است .
ماندگار شود ودرمتن عقايد
ا
در يك جامعه پايگاهي پيدا كرده او
براي اين ه بهره وري ا
معيار اقتصادي صرف ،
ا
وسنت هاي بومي ريشه بدواند ،بايد نه تنها به عنوان يك
بل ه به عنوان يك انديشه او تف ار قلمداد شود .
مفهوم فرهنگ
فرهنگ به عنوان فلسفه محوري يك اجتماع يا يك سازمان ،ارزشها و الگوهاي رفتاري
اعضاي آن را شال مي دهد .فرهنگ يك اجتماع ،شبكه كلي از رواب بین انسانهاست .به اين
ترتيب ،فرهنگ اجتماعي ،برفلسفه ،ارزشها ،الگوي رفتار و قوانین كاري كه مديران و كاركنان
آن را رعايت مي كنند ،تاثیر مي گذارد.
تاثیر فرهنگ
فرهنگ شركت ،هدفهاي سازمان را به صورت محسوس و نامحسوس تعيین مي كند ،مانند
تبديل شدن به بهترين ارائه كننده يك كال يا خدمت خاص در بازار ،بهبود كيفيت زندگي افراد
در سازمان و درنهايت ،بهبود كيفيت زندگي اشخاص با عرضه بهترين كالها يا خدمت به آنها.
فرهنگ ،منبع محركي قوي براي مديران جهت پيشبرد خ مش ي ها و راهبردهاي مشخص در
شركت است و نیز پايه اي براي تشكيل ساختار يك سازمان مي شود كه آن سازمان بتواند به
هدفهاي خود دست يابد و درعین حال بقاي دراز مدت فرهنگ شركت را تضمین مي كند.
فرهنگ و بهره وري
فرهنگ شركت در رابطه با بهره وري اهميت خاص ي دارد ،زيرا استمرار ثروت آفريني جديد را از
طريق اجراي كارآمد عمليات كه ناش ي از رواب كاري هماهنگ بین كارگران ،كارمندان ،مشتريان
و فروشندگان است و نیز آمیزش بهينه ساير منابع را تضمین مي كند.
ازآن جا كه يك سازمان بايد در يك اجتماع با فرهنگ خاص خودش حضور داشته باشد ،بايد
عوامل اجتماعي مؤثر در عمليات اجرايي شركت را بررس ي كنيم .بدين ترتيب ،بايد تعيین كنيم
كه كدام فرهنگ در شركت مي تواند هدايتگر به استمرار برتري در عملكرد بهره وري شركت
باشد.
فرهنگ و بهره وري يك مثال سيستماتيك ديگر از موانع بهره وري كه
تارو آن را الگوي شش نقطه ضعف و يا شش مشخصه اي رفتار
سازماني ناميده است ،به اين قرار است:
راهبردهاي تجاري منسوخ ضعف هاي تكنولوژيك عمده یفلت از توسعه منابع انساني -عدم همااري
دیدگاه های مختلف اداره سازمان و رویکرد های ارزیابی عملکرد سازمان
مقایسه هزینه های تولید با اهداف اولیه
سازمانی که بیشتر
براساس دیدگاه های مالی
هزینه خدمات پس از فروش
تمرکـز بـر
اداره می شود
سازمانی که بیشتر
براساس دیدگاه های کیفیت
اداره می شود
تمرکـز بـر
سود
میزان تطبیق برنامه ها با بودجه
....
رضایت مشتریان
هزینه محصولت وخدمات فاقد کیفیت لزم
میزان درآمد حاصل از محصولتی که با کیفیت لزم
تولید شده و نیازمند دوباره کاری نبوده
تعداد شکایات مشتریان
....
سازمانی که بیشتر
گروه موجودی های
براساس
دیدگاه های نحوه استفاده
ارزش افزوده هر یک از کارکنان
تمرکـز بـر
مطلوب از منابع اداره می شود
سازمانی که بیشتر
سهم بازار
ارزش موجودی های انبار
براساس
دیدگاه های استفاده مطلوب از
سرمایه اداره می شود
هزینه نگهداری موجودی ها
زمان تولید
نرخ رشد بهره وری عوامل
....
تمرکـز بـر
نرخ بازگشت سرمایه ( دارایی ثابت )
نرخ رشد بهره وری سرمایه
سود
....
آيا بهره وري همان افزايش توليد است ؟
در يك سازمان توليدي افزايش دهيم ،چنديه ن ته بايد رعايت شوند:
اگر بخواهيم ،توليد را ا
ر ا
-1افزايش توليد نبايد به قيمت افزايش ضايعات تمام شود
-2افزايش توليد نبايد موجب افت كيفيت شود
-3افزايش توليد نبايد موجب اس هالك زودرس تجهيزات او ماشين آلت شود
در
-4افزايش توليد نبايد به نيروي انساني (درحال او آينده ) زيان وارد سازد (گرچه مم ه است ا
حاضر به نفع آنان باشد)
ا
شرايط
در نتيجه تهديدي براي تعطيلي
-5افزايش توليد نبايد موجب مصرف سريع او بي رويه مواد اوليه او ا
آينده سازمان شود
نياز باشد
بيشتر ااز ا
ا
-6افزايش توليد نبايد
چه انساني با چه ويژگيهايي مي تواند يك فرد بهره ور
باشد؟
سه ويژگي اساس ي :
-1نگرش مثبت
-2خالقيت
-3نارضايتي خالق
چه انسانی باچه ویژگی هایی می تواند یک فرد بهره ور باشد؟
سه ویژگی اساس ی :
الف -نگرش مثبت :درست دیدن "نقص ها " برای دستیابی به راههای رفـع آنهـا وبهبـود امـور .بیـرون رانـدن عوامـل منفـی بـه قسـمت آخـر
یا بیرونی ذهن واندیشه مبتنی بر نگرش مثبت نسبت به پدیده ها
←
رفع نقص و بهبود امور
نگرش تنفرآمیز ،انزجار و بدبینی نسبت به پدیده ها
←ازدست دادن جریان اندیشه سازنده نسبت به آن
ب – خالقیت :خلق اندیشه های نو برای تغییر و بهبود
خالصه طرز کار توانایی های فکری بشر:
ـ حذف :توانایی مشاهده و بکاربردن توجه
ـ ضب :توانایی حفظ کردن و به خاطر آوردن
ـ استدلل :توانایی تجزیه و تحلیل وقضاوت
ـ خالقیت :توانایی تجسم ،پیش بینی و ایجاد ایده ها
ج – نارضایتی خالق :همواره از زاویه نقد وضع موجود پدیده ها رانگریستن و درجستجوی شکل برتر و بهتر آنها برآمدن
شــعار :امـروز بهــتر از دی ــروز و فــردا بهــتر از امــروز
-1نگرش مثبت
درس ههت دي ههدن « نق ههص ه هها » به هراي دس ههتيابي ب ههه راهه ههاي رف ههع آنه هها و بهب ههود ام ههور ،
بيهرون رانههدن عوامهل منفههي بههه قسهمت آخههر يهها بيرونهي ذهههه و انديشههه مبتنهي بهر نگههرش
مثبت نسبت به پديده ها
« رفع نقص و بهبود امور »
نگرش تنفرآميز ،انزجار و بدبيني نسبت به پديده ها
« از دست دادن جريان انديشه سازنده نسبت به آن»
-2خالقيت
خلس انديشه هاي نو براي تغيير و بهبود
خالصه طرز كار توانايي هاي ف ري بشر:
حذف :توانايي مشاهده و بكاربردن توجه
ضبط :توانايي حفظ كردن وبه خاطر آوردن
استدلل :توانايي تجزيه و تحليل و قضاوت
خالقيت :توانايي تجسم ،پيش بيني و ايجاد ايده ها
-3نارضايتي خالق
همواره از زاويه نقد وضع موجود پديده ها را نگريستن و در جسهتجوي شهكل برتهر
و بهتر آنها برآمدن
مشخصات انسان بهره ورا
( با سطح بهره وري بال)
نگرش ،دانش ،كوشش :
انجام هر فعاليتي بطور طبيعي به سه عامل نگرش ،دانش و كوشش نياز دارد:
نظر مساعد يا نگرش مثبت نسبت به آن است .
هركار ،داشتن ا
ا
نگرش :اولين شرط انجام
ي او مادي خود مفيد تشخيص ندهد،
در راستاي اهداف معنو ا
مادامي ه انسان انجام عملي را ا
كار را انجام نمي دهد.
در خود احساس نمي كند او بطورا طبيعي آن ا
كار ا
تمايلي به انجام ا
دانش :
ي را احساس كند او متمايل به انجام آن باشد ،لزم است دانش انجام
اگر فردي لزوم انجام كار ا
ا
كار را
كار را نداشته باشد يا به عبارت ساده ت ار آن ا
نيز داشته باشد .مادامي ه دانش انجام ا
كار را ا
ا
غير مم ه خواهد شد.
باز هم حصولا نتيجه ا
بلد نباشد ا
كوشش:
بالخره شخص ي كه نگرش مساعد نسبت به انجام كاريا داشته او راه انجام آن
نيز مي داند ،بايد كوشش كند تابه نتيجه برسد.
كار را ا
ا
مشخصات انسان بهره ورا( با سطح بهره وری بال )
●دارای نگرش مثبت
●خالق ونوآور ( پیشنهادات و ایده های خوبی ارائه می کند)
●انعطاف پذیری ادراک
●توسعه طلب /توسعه یاب
●دارای اعتماد بنفس و شهامت در سطح بال
●عالقهند وافر به آموزش و یادگيری و کسب تجربه
●سالمت روانی
●کنجکاو و جستجوگر
●دقت و حساسیت نسب به محیط و تغیيرات آن ( بویژه نسبت به مواردی که در نظر دیگران عادی به نظر می رسد)
●دارای روحیه انتقادی و عدم رضایت از وضع موجود
●دلگرمی و امید به آینده
●پیش قدم در قبول مسئولیت و رویارویی با مسائل
●قدرت جلب حس اعتماد و اطمینان دیگران
●عادت به تفکر قبل از عمل
●توجه و تمرکز برعوامل قابل کمترل بجای بزرگ کردن عوامل غير قابل کنترلا
●استفاده مؤثر ازمان
●انگيزش و نگرش درست نسبت به گار
●دارا بودن روابط خوب با دیگران
مشخصات سازمان با سطح بهره وری بال
1ـ تشویق کارکنان به استفاده از قوه خالقیت و نوآوری
2ـ حمایت از عملکرد مناسب با بهره وری بال و توجه به نتایج آن
3ـ فرا هم کردن زمینه دانش افزایی ،یادگیری و بهبود مستمر
4ـ تقویت روحیه کار ،تالش و توسعه یابی
5ـ ترییب ریسک پذیری
6ـ تقویت اعتماد بنفس درکارکنان
7ـ رواب مطلوب و مبتنی براحترام متقابل
8ـ انتقاد پذیری و پذیرش اشتباه
9ـ بها دادن به نظم و آراستگی محی کار
10ـ دادو ستد اطالعات و تجربه بین اعضاء سازمان
11ـ قراردادن بهره وری در مرکز ثقل ( محور) کلیه تصمیمات مدیریت
12ـ سعی در کمک به حل مشکالت بجای انتقال هرچه زودتر آن به دیگران ( روحیه دلسوزی در کار)
13ـ تفکر و دیدگاه فرآیندی به جای دیدگاه وظیفه ای
14ـ مشتری مداری ( محوری )
15ـ انطباق دانش ،تخصص و تجربه افراد با وظایف وشغل محوله
16ـ عدم تداخل مسئولیتها ووظایف
17ـ ارائه پیشنهادهای زیاد توس کارکنان ( جلب مشارکت کارکنان )
18ـ تشکیل جلسات همفکری و همکاری
19ـ انعطاف پذیری روش ها و سیستم ها
20ـ اهداف تعریف و مدون شده برای کل سازمان و واحدهای آن
PRODUCTIVITY is a SYNERGISTIC PROCESS
*
Synergism is the combining of parts or factors in a
process that its operating whole is quite different from a
simple sum or addition of the parts
بهره وري به تعبیر كلي ،معيار سنجش اين است كه مصرف منابع به
عنوان ورودي (نهاده) براي توليد ،خروجي (ستانده) محصولت و
خدمات با كيفيت مورد نياز جامعه ،در دراز مدت ،چقدر مؤثر و
كارآمد است.
عوامل موثر بر بهره وری
عوامل خارجی
عوامل داخلی
تغییرات
عوامل ستانده
عوامل داده
عوامل فرآیند
منابع
سیاست دولت
چرخه وساختار کسب
و کار
●حجم محصول
●ترکیب محصول
●قیمت محصول
●کیفیت محصول
●نوآوری درطرح محصول
●بسته بندی
●خدمات پس از فروش
●زمان تحویل
●دردسترس بودن محصول
به هنگام نیاز مشتری
●سیستم های گارانتی و وارانتی
●سهم بازار و نفوذ آن
●منزلت شرکت در ذهن مشتری
• نیــروی کــار :انگیــزش
،آم ــوزش ،ترفی ــع ،روابـ ـ
کاری
• طراحی محصول
• تکنولوژی
• بکـ ـ ـ ــارگیری ،نگهـ ـ ـ ــداری و
توسعه تجهیزات
• مواد اولیه وانرژی
• روشهای کار
• بـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ــازخور :
اندازه گیری و تحلیل
• سیسـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ــتم سـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ــازمان و
شیوه مدیریت
•
س ـ ــرمایه ،کارخان ـ ــه و
تجهیزات جدید
• مواد و انرژی
• تکنولوژی و دانش فنی
• نیروی انسانی جدید
•سیاسـ ـ ــتهای تعـ ـ ــدیل
ساختاری
•سیاسـ ـ ـ ـ ـ ــتهای بهـ ـ ـ ـ ـ ــره
وری
•سیاسـ ـ ــتهای چرخ ـ ـ ــه
کسب و کار
•مق ـ ـ ـ ـ ــررات مح ـ ـ ـ ـ ــی
زیست
•سیاس ـ ـ ــتهای م ـ ـ ــالی و
مالیاتی
•آمـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ــوزش و
تحص ـ ـ ـ ـ ــیالت نی ـ ـ ـ ـ ــروی
انسانی
• نیروی انسانی
●ش ـ ـ ـ ـرای کس ـ ـ ـ ــب و ک ـ ـ ـ ــار ،
–عرضه و تقاضا
رقابت
–تحصیالت
• تغییرات ساختاری بخش ی
–انعطاف پذیری
•تغییـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ــرات ساخت ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ــارهای
–تغییر پذیری
سرمایه ای
• زمین
• اقتصـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ــاد انـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ــدازه
–ق ــابلیت دسترس ی
( مقیاس )
–قیمت
• تغییرات جمعیتی
• مواد وانرژی
• دسترس ـ ـ ی بـ ــه منـ ــابع مـ ــالی و
تسهیالت
• تغییرات اجتماعی
عوامل بیروني و دروني
اين طبقه بندي بيشترين عموميت را دارد ،و درآن عوامل به دو دسته تقسيم مي شوند :دسته
اول ،عواملي هستند كه مديريت مؤسسه قادر نيست در كوتاه مدت آنها را تحت كنترل درآورد و
يا برآنها تاثیر بگذارد(عوامل برونسازماني) و دسته دوم عواملي هستند كه تحت كنترل مديريت
مؤسسه بوده و بايد تحت تاثیر آن باشند(.عوامل درونسازماني)
عوامل بیروني بهره وري
سازمانهاي ییردولتي
و جنبش هاي
اجتماعي
دولت و زيرساخت
ها
منابع
چرخه كسب وكار و
تغيیرات ساختاري
تمرين
فهرستي از مهمترين عوامل بیروني و دروني را كه مي توانند بر عملكرد بهره وري
سازمانتان تاثیر بگذارند تهيه و آنها را برحسب اولويت ( ابتدا موثرترين عامل و دست آخر
كم اثرترين آنها) مرتب كنيد .از آنها با هماارانتان بحث كنيد ،و پيشنهادهايي در مورد
نحوه تاثیر بر آنها درجهت منافع شركتتان ارائه دهيد.
عوامل مربوط به نهاده
مهم ترين عوامل نهاده اي بهره وري را مي توان به ترتيب زير گروه بندي كرد:
سرمايه ،كارخانه و تجهیزات -فن آوري(تكنولوژي) و دانش فني
مواد و انرژي طراحي محصول -كاركنان
سرمايه ،كارخانه و تجهیزات
اين عوامل حجم و ساختار سرمايه گذاري انجام شده در كارخانه وتجهیزات ونیز انتخاب فرايند
توليدي/فني مناسب ،بادرنظرگرفتن سطح نوآوري ،هزينه ها ،كيفيت وقابليت اطمينان و مسلما
تكنولوژي مناسب را دربر مي گیرند.
وظيفه مديريت شركت اين است كه كالهاي سرمايه اي موجود در بازار را مورد بررس ي قرار
داده و با تحليل و توجيه مناسب ،هزينه ها را به حداقل و بازگشت سرمايه را به حداكثر برساند.
اين روند ،درعمل به معناي بهره وري سرمايه است.
مواد و انرژي
بهبود بهره وري تا حدود زيادي به انتخاب بهينه مواد(حتي پيش از استفاده از آنها در فرايند
توليد) نیز بستگي دارد .بهره مواد(ستانده به ازاي هر واحد مواد يا انرژي مورد استفاده) به
انتخاب مواد صحيح ،حجم و تركيب آنها و نیز كيفيت و قيمت آنها در بازار وابسته است.
مديراني كه با تدارك مواد و انرژي سروكار دارند ،بايد توجه خاص ي به رواب قراردادي
درازمدت با عرضه كنندگان ،حفظ تداوم كار با عرضه كنندگان ،توسعه منابع گزينه اي جديد
عرضه و جايگزيني واردات مبذول دارند.
فناوري و دانش فني
فن آوري ،دانش فني و ساير اطالعاتي كه قابل خريد در بازار است نیز بايد به عنوان يك عامل
نهاده اي درنظر گرفته شود ،از اين رو هر كاهش هزينه منطقي در اين جهت ،در بهبود بهره وري
مؤثر است .در انتخاب فن آوري ،معيارهاي بسياري بايد درنظر گرفته شود ،اما عمومي ترين و
مهم ترين آنها عبارتند از :جنبه هاي هزينه/سود؛ سازگاري با محي زيست؛ قابليت دستيابي به
تجهیزاتبراي فن آوري برگزيده؛ وانتظارات توليد انبوه/منفرد.
نوآوري تكنولوژي منبع مهمي را براي بهره وري بيشتر تشكيل مي دهد.
طراحي محصول
درواقع مي توان طراحي محصول را عامل بهره وري در تمامي مراحل توليد(نهاده-فرايند-ستانده)
درنظر گرفت .اگر طراحي محصول بر عهده شركت توليد كننده اي است؛ بايد آن را به عنوان
يك عامل فرايندي درنظرگرفت .اما اگر طراحي از بازار خريده مي شود(مثال تحت ليسانس) بايد
آن را به عنوان يك عامل نهاده اي ،نظیر هر منبع ديگري كه از خارج خريداري مي شود ،تصور
كرد .به عنوان نهاده ،بسيار اهميت دارد كه طراحي محصول اين اطمينان را ايجاد مي كند كه
مي تواند با استفاده از حداقل نیروي انساني و سرمايه ممكن توليد شود.
اگر طراحان بتوانند در مرحله طراحي به شال حرفه اي در مورد تاثیر طراحي بر هزينه هاي
نهاده اي و فرايندي بينديشند ،مي توانند نقش بسيار در بهبود بهره وري داشته باشند.
عوامل مربوط به فرايند
مهمترين عوامل بهره وري كه به مرحله فرايند مربوط مي شود عبارتند از:
كاركنان (كارگران ،متخصصان و مديران) -طراحي محصول
فن آوري كارخانه و تجهیزات مواد و انرژي روشهاي كار -شيوه هاي سازماني و مديريتي
كاركنان
عامل انساني بهبود بهره وري در مرحله فرايند همواره به توسعه و استفاده مؤثر از منابع انساني
اشاره دارد .به عنوان مثال در يك تشكيالت اقتصادي كارگران مي توانند خواسته يا ناخواسته
به ترتيب زير بر زمان انجام عمليات تاثیر بگذارند:
یيبت و تاخیر حوادث و مخاطرات شغلي انگیزه رواب صنعتي -آموزش
استفاده مؤثر از نیروي انساني دو جنبه مهم دارد:
-1پشــتاار :پشــتاار عبــارت اســت از درجــه اتصــال كاركنــان بــه شــغل خــود؛ كــارگران نــه تنهــا از نظــر توانمنــدي
بلكه به لحاظ اراده كار كردن نیز باهم تفاوت دارند .اين موضوع با ياـي از قـوانین رفتـاري توضـيح داده مـي
شود :انگیزه(يا قصد انجام) چه ارضاء شود و چـه از ارضـاء آن جلـوگیري شـود كـاهش مـي يابـد .بـه عنـوان
مث ــال ،ك ــارگران ممك ــن اس ــت كارش ــان را ب ــدون ت ــالش زي ــاد انج ــام دهن ــد(ب ــي انگی ــزه) ،ام ــا حت ــي اگ ــر ب ــا تم ـام
ظرفيت كار كنند ،ارضاء نشوند( جلوگیري ار ارضاء انگیزه)
-2اثربخش ـ ي(تــاثیر) :اثربخش ـ ي عبــارت اســت از مقــدار نتــايج مطلــوب در ســتانده و كيفيــت كــه در اثــر تــالش
انســان بــه دســت آيــد .ايــن امــر تــابعي اســت از روشــها ،فنــون ،مهــارت كاركنــان ،دانــش ،رفتــار و شايســتگي هــا
_توان انجام_ توان انجام يك كار بهره وري را مي توان با آموزش و توسعه ،گردش شغل و كاريابي ،ارتقاي
شغلي(ترفيع) و طرح مشایل بهبود بخشيد.
مواد و انرژي
يك عامل بسيار مهم بهـره وري ،مـواد و انـرژي اسـت .ضـايعات مـواد خـام در ایلـب مـوارد بـه طـور متوسـ
حــدود 40درصــد كــل هزينــه توليــد ملــي را تشــكيل مــي دهــد .اگــر انــرژي را نیــز بــه حســاب آوريــم ،ايــن عــدد تـا
حـد زيـادي اقــزايش مـي يابـد؛ بــه طـوري كـه ایلــب آن را بـه عنـوان بزرگتــرين بخـش هزينـه در نظــر مـي گیرنــد.
عملكرد ضعيف و فضاي نامناسب انبار مي تواند مشـال جابجـاي مـواد را تشـديد كنـد و منجـر بـه حركـات
اضافي شود.
حتــي تالشــهاي كوچــك بــراي كــاهش مصــرف مــواد و انــرژي مــي توانــد نتــايج قابــل تــوجهي بهمــراه آورد .ايــن
منابع اساس ي بهره وري ،هم مواد خام و هم مواد ییر مسـتقيم (مـواد شـيميايي فـرآوري شـده ،مـواد رویـن
كاري ،سوخت ،قطعات يدكي ،مواد مهندس ي ،مواد بسته بندي) هردو را شامل مي شوند.
براي برنامه ريزي و استفاده مؤثر از مواد و انرژي مي توان چند روش زير را پيشنهاد كرد:
-حصول اطمينان نسبت به اينكه فرايند مورد استفاده بهترين فرايند ممكن است؛
حصول اطمينان نسبت به اينكه اپراتورها به طور مناسب آموزش ديده و داراي انگیزه شده اند؛ حصــول اطمينــان نســبت بــه جابجــايي و انبــارداري مناســب در تمــامي مراحــل ،از مــواد خــام تــا محصــول تمــام شــده،حذف تمامي موارد جابجايي و حمل ونقل ییرضروري؛
حصول اطمينان نسبت به دسته بندي مناسب به منظور جلوگیري از خسارت ديدن در جريان انتقال به مشتري؛ حصول اطمينان نسبت به استفاده مناسب از قراضه و ساير ضايعات مواد؛ حصول اطمينان نسبت به كوتاه ترين زمان انجام كار؛ حصول اطمينان نسبت به حداقل مواد خام و كار در جريان فرايند؛ -بهسازي مواد با فراوري و پردازش اوليه به منظور استفاده بهتر از آنها در فرايند اصلي
روشهاي كار
روشـهاي اصــالح شــده كــار ،بــه ويـژه در اقتصــادهايي كــه ســرمايه نــادر اسـت يــا در جــايي كــه فــن آوري در حــد
متوس قرار داردو جايي كه روشهاي كـاربر نقـش اصـلي را دارنـد ،نويـد بخـش تـرين عرصـه بـراي بهبـود بهـره
وري هستند.
حجــم(محتــواي) كاراضــافي؛ اســتفاده ییــر مــؤثر از زمــان ،و درنتيجــه هزينــه هــاي بــالتر مــي توانــد از روشــهاي
ضعيف اجراي عمليات ناش ي شود كه تحركات ییرضروري افراد يا مواد است.
ب ــه ط ــور مش ــابه اس ــتفاده ییرم ــؤثر از زم ــان نی ــز م ــي توان ــد حاص ــل روش ــهاي نامناس ــب جابج ــايي ،نگه ــداري
ضعيف(كه منجر به توقف هاي مكرر مي شـود) و يـا كنتـرل ضـعيف صـورت امـوال (كـه منجـر بـه تـاخیرات
ناش ي از فقدان مواد يا قطعات و نتيجتا هزينها هاي بالتر درنتيجه اضافه موجودي انبار مي شود) باشد.
مشكالت ناش ي از روشهاي كار:
ضعف جانمايي و استفاده از فضا جابجايي نامناسب مواد -توقف هاي مكرر به واسطه تغيیر توليد از محصولي به محصول ديگر
روشهاي ییر مؤثر كار طرح و كنترل ضعيف صورت اموال -توقف هاي مكرر ماشین آلت و تجهیزات
بازخورد
ب ــه ط ــوركلي ،ب ــازخورد عبـ ــارت اس ــت از اطالع ــات راج ــع ب ــه رابط ــه متقاب ــل ميـ ــان نه ــاده و س ــتانده در يـ ــك
تشــكيالت اقتصــادي و محــي ملــي(يــا بــین املللــي) ،بــه عبــارت ديگــر بــازخورد نشــان مــي دهــد كــه چگونــه يــك
جامعــه كميــت و كيفيــت محصــول را ارزيــابي مــي كنــد؛ چقــدر حاضــر اســت بــراي آن بپــردازد؛ و ازســوي ديگــر
بابــت نهــاده هــاي اصــلي (نیــروي كــار و ســرمايه) كــه جامعــه بــراي يــك تشــكيالت اقتصــادي تــدارك مــي كنــد،
چقدر مي خواهد دريافت كند.
از ايــن نظــر ،بــازخورد مــي توانــد ســنجه بهــره وري درنظــر گرفتــه شــود .مــا در ســطح تشــكيالت اقتصــادي بــه
اندازه گیري رواب متقابل ميان هزينه هاي نهاده و ستانده نياز داريم.
مدل مفهومی عوامل مهم مؤثر بر بهره وری نيروی انسانی
سطح توسعه یافتگی
جو اجتماعی
ساختار اجتماعی ( فرهنگی )
بی اعتمادی /اعتماد متقابل
بی انصافی و تبعیض /عدالت
احساس محرومیت /رفاه و آسایش
شرای اقتصادی
موقعیت سیاس ی
نیازها ،آرمان ها،
ارزش ها ،باورها ،مشوق ها
انگیزش
عملکرد شغلی فرد
اخالق کار
جو سازمانی و گروههای ییر رسمی
فشار گروه
روحیه گروه
شیوه رهبری
بهره وری
نیروی انسانی
توانائی
دانش و مهارت
آموزش،
تجربه ،عالیق
تمرين
چهار گروه عوامل را تعيین و فهرست نماييد :عوامل مربوط به نهاده ،مربوط يه فرايند ،مربوط به
ستانده ،و مربوط به بازخورد؛ آنها را برحسب اولويت فهرست كنيد.
عوامل در
سطح بين املللي
عوامل
درسطح ملي
عوامل فردي
عوامل سازماني
سياس هاي
سرمايه گذاري
و اقتصادي
توسعه فناوري
اتحادهاي
دوجانبه و
چندجانبه
كالها و خدمات
فناوري
زيرشاخه ها
ديدگاه
ديدگاه ،ارزشها
عوامل
موثر بر
بهره وري
و سبك مديريت
سياس هاي
فناورانه
دانش و
مهارت
انگيزه
ارزشها
مدلهاي سازماني
روندهاي
اقتصادي
ثبات
سياس ي
فرهنگ كار
روشهاي
كار
هنجارهاي
اجتماعي
و فرهنگي
استانداردها
و تعاريف
بين املللي
عوامل موثر بر بهره وري يك سازمان
► دسته اول از ايه عوامل به ويژگيهاي سيستم و نظام آن سازمان مربوط مي شود .مانند
:
► فه آوري تجهيزات ،
► ماشين آلت ،
► مواد اوليه ،انرژي ،
► روشهاي برنامه ريزي ،
► ابزارهاي مديريت علمي و
► ...
مشخصات سازمان با سطح بهره وری بال
1ـ تشویق کارکنان به استفاده از قوه خالقیت و نوآوری
2ـ حمایت از عملکرد مناسب با بهره وری بال و توجه به نتایج آن
3ـ فرا هم کردن زمینه دانش افزایی ،یادگیری و بهبود مستمر
4ـ تقویت روحیه کار ،تالش و توسعه یابی
5ـ ترییب ریسک پذیری
6ـ تقویت اعتماد بنفس درکارکنان
7ـ رواب مطلوب و مبتنی براحترام متقابل
8ـ انتقاد پذیری و پذیرش اشتباه
9ـ بها دادن به نظم و آراستگی محی کار
10ـ دادو ستد اطالعات و تجربه بین اعضاء سازمان
11ـ قراردادن بهره وری در مرکز ثقل ( محور) کلیه تصمیمات مدیریت
12ـ سعی در کمک به حل مشکالت بجای انتقال هرچه زودتر آن به دیگران ( روحیه دلسوزی در کار)
13ـ تفکر و دیدگاه فرآیندی به جای دیدگاه وظیفه ای
14ـ مشتری مداری ( محوری )
15ـ انطباق دانش ،تخصص و تجربه افراد با وظایف وشغل محوله
16ـ عدم تداخل مسئولیتها ووظایف
17ـ ارائه پیشنهادهای زیاد توس کارکنان ( جلب مشارکت کارکنان )
18ـ تشکیل جلسات همفکری و همکاری
19ـ انعطاف پذیری روش ها و سیستم ها
20ـ اهداف تعریف و مدون شده برای کل سازمان و واحدهای آن