Transcript Pojmovi i hronologija II Preromanika - doba seobe naroda - merovinška umetnost - karolinška umetnost - otonska umetnost 5.-10.

Pojmovi i hronologija II
Preromanika
- doba seobe naroda
- merovinška umetnost
- karolinška umetnost
- otonska umetnost
5.-10. vek
- 4.-6. vek
- 6.-8. vek
- kraj 8.-9. vek
- 10. vek-1050.
Romanika
1050.-1200.
Gotika
1144.-1420. (16. vek)
loculus
cubiculum
galeriae
arcosolium
oltar
naos / brod
narteks / pronaos
glavni brod
bočni brodovi
sistem gradjenja kupole
•
•
•
•
•
•
•
katakombe
galerije
lokulus
kubikulum
Arkosolium
Oranta
Pastir Bonus
•
•
•
•
•
•
bazilika
centralni tip
(de)ambulatorijum
kupola
trompa
pandantif
Rani srednji vek
•
•
•
•
•
•
•
•
Ostrogoti
Vizigoti
Langobardi
Burgundi
Franci
Saksonci
Juti
Vikinzi
• Merovinzi
• Hiberno-saksonska
umetnost
• Karolinzi
• Otoni
• vestverk
• (de)ambulatorijum
• ukrsnica
• skriptorijum
Periodizacija romanike
Rana romanika
oko 1050.-1100.
Zrela romanika
1100.-1200.
Romanika
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Klinijevci (Cluny)
Cisterciti (Cîteaux)
Hodočasnički hor
Kripta
Ukrsnica
Crkve-dvorane
Polukružni luk
Poluobličasti svod (bačvasti)
Krstasti svod
Rebro
Travej
Alternacija stubova i stubaca
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Kontrafori
Elevacija
Galerije (tribine)
Triforium
Pročelje luka
Potrbušje luka
Portal
Timpanon
Arhivolte
Dovratnici
Trimo
Strašni sud
Slikarstvo na svetloj osnovi
Slikarstvo na tamnoj osnovi
Gotika - Francuska
Rana gotika
1144.- 1200.
St. Denis, 1144.
Zrela gotika
1200.-1240.
Notre-Dame, Paris
Chartres
Amiens
Reims
Cvetna gotika
1240.-1380.
St.-Chapelle
Plamena gotika
1380.-1520.
St. Maclou, Rouen
Engleska
Rana gotika
(Lancet)
1190.- 1250.
Kitnjasti stil
(Geometric i Curvilinear
ili Flambouyant)
1250.-1360.
Perpendikularna gotika
1360.-1480.
Wells
Lincoln, brod
Salisbury
Lincoln, hor
Ely
Westminster
Exeter
Gloucester
Tudor Style
1480.-1600.
Kapela Henrija VII, Westminster
ostalo
Nemačka
oko 1190.-15. vek
Keln, Nirnberg
Italija
1200.-1400.
(u slikrstvu i skulpturi – duecento, 13.
vek i trecento, 14. vek)
Fossanova, Siena, Firenze, Orvieto
Milano
Španija
13.-15. vek
stil mudéjar
Toledo, Leon, Barselona, Salamanka
Internacionalna gotika
1380.-1420.
•
•
•
•
Dijon
Prag
Pariz
Srednja Evropa
• Claus Sluter
• Braća iz Limbourga
ROMANIKA
GOTIKA
Istočni deo
Svod
razuđen
jedinstven
poluobličast (bačvast),
ređe krstast
krstasto-rebrasti
prelomljeni
Luk
Podupirači
polukružan
prelomljen
debeli zidovi, nerazuđeni
kontrafori
kontrafori i potporni luci
Prozorski niz
mali prozori
ogromni prozori sa
vitražom
Elevacija
Spoljašnost
Skulpturalna
dekoracija
Utisak
Primer
horizontale
vertikale
ravna, malo dekoracije
veoma ukrašena
promenljive proporcije,
stilizacija
prirodnije proporcije,
realističnija
masivno, tamno
visoko, svetlo
St. Sernin, Toulouse
Chartres
Pojmovi i hronologija III
Ranohrišćanska
umetnost
(ranovizantijska
umetnost)
3.- 6.vek
Srednjevizantijski period sredina 9. veka -1204.
Poznovizantijski period
1261.-1453.
slobodni krst
upisani krst
ćelijasti način zidanja
E
plan oltar
crkve
đakonikon
protezis
ikonostas
pevnica
kupola
kupola
naos
narteks
narthex
eksonarteks
eksonarthex
w
naos
časna
trpeza
Raspored živopisa u pravoslavnoj crkvi
Veliki praznici
Deisis
andjeoske dveri
carske dveri
prestone ikone
Srpska srednjovekovna umetnost
Doba doseljavanja
Slovena (rani srednji
vek)
VI/VII vek – do kraja XII
veka
Doba nezavisnih država kraj XII veka – sredina
XV veka
Raška (i Bosna)
Doba pod Turcima
1459. – 1690.
Doba nezavisne srpske države
Raška škola i
monumentalni stil
* zverinji stil (minijatura)
kraj XII-XIII vek
Srpsko-vizantijski stil
1300.-1371.
Moravski stil ili škola
1371-1459.
Raški stil
•
•
•
•
•
•
•
Studenica, 1208-09,
Žiča, oko 1220,
Mileševa, oko 1222-28,
Sv. apostoli u Peći, oko 1260,
Sopoćani, oko 1263-68,
Gradac, oko 1275,
Arilje (1296);
•
•
•
Bogorodica Ljeviška u Prizrenu, 1220-30,
Nikoljača u Studenici, 1230-40,
Morača, 1251-52.
•
•
Miroslavljevo jevanđelje, oko 1185.
Vukanovo jevanđelje, pre 1202.
Srpsko-vizantijska škola
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Bogorodica Ljeviška kod Prizrena, 1310-13,
Ziča, 1309-16,
Kraljeva crkva (Sv. Joakima i Ane) u Studenici, 1314,
Gračanica, oko 1320,
Hilandar, do 1321, freske pripisane Georgiju Kaliergisu.
Pećka patrijaršija, treća i četvrta decenija 14. veka
Dečani, 1335-1347/48,
Sv. arhandjeli kod Prizrena, do 1352,
Mateič, 1348-52,
Markov manastir, 1377.
• četvorojevandjelje velikog vojvode Nikole Stanjevica, 1346-71,
• četvorojevandjelje srpskog patrijarha Save IV, 1354-75,
• Minhenski srpski psaltir, devedesete godine XIV veka
Moravska škola
•
•
•
•
Ravanica, do 1388.-89,
Ljubostinja, do 1389. i oko 1402-05
Resava, do 1418,
Kalenić, druga decenija XV veka
•
Lenjingradsko srpsko jevandjelje, 1429.