Slide 1

Wielofunkcyjny i zrównoważony
rozwój obszarów wiejskich

fot. Anna Hoffmann-Niedek


Slide 2

Rozwój wielofunkcyjny i zrównoważony wsi
Rozwój wielofunkcyjny i zrównoważony wsi
 ma na celu poprawienie sytuacji bytowej mieszkańców
wsi poprzez rozwijanie wielokierunkowych form
aktywności społecznej, gospodarczej (w szczególności
pozarolniczej) i kulturowej w poszczególnych gminach i
regionach.
 polega na przyjmowaniu przez wieś nowych funkcji,
mogących znacznie zredukować panujące tam
bezrobocie i podnieść ekonomiczną i estetyczną
atrakcyjność wsi jako miejsca do życia i pracy.

Koncepcja rozwoju wielofunkcyjnego powstała w latach
80-tych, kiedy spostrzeżono (głównie w krajach
zachodnich UE), że na obszarach wiejskich zaczyna
dominować jedna „funkcja” – produkcja rolnicza.

fot. Anna Hoffmann-Niedek


Slide 3

II filar Wspólnej Polityki Rolnej

W 1992 r. w UE przyjęto pakiet zmian komisarza ds. rolnictwa UE Raya Macsharry'ego. Miał on na
celu zmianę ówczesnej polityki rolnej, powodującej nadprodukcję żywności, stagnację dochodów
gospodarstw rolnych mimo zwiększających się nakładów, jak również spadek liczby zatrudnionych
w rolnictwie.
Wprowadzono mechanizmy zachęcające rolników do wcześniejszego przechodzenia na renty
strukturalne i rezygnacji z działalności rolniczej, a także do zakładania gospodarstw leśnych i
agroturystycznych jako alternatywnych form działalności rolniczej, które korzystnie oddziałują na
stan środowiska naturalnego.
Kluczowym zadaniem jest przeciwdziałanie procesowi wyludniania się wsi.
fot. Anna Hoffmann-Niedek


Slide 4

Założenia rozwoju wielofunkcyjnego

 gospodarka
obszarów
wiejskich
powinna się w coraz większym stopniu
opierać na inicjatywie przedsiębiorcy
wiejskiego.
 tworzenie nowych miejsc pracy na
terenach wiejskich, głównie w małych
miasteczkach i większych wsiach
„kluczowych”.
 zrównoważony rozwój infrastruktury –
sprzyja temu odpowiednio opracowany
(zgodnie z zasadami ekorozwoju) plan
przestrzennego
zagospodarowania,
strategia zrównoważonego rozwoju
lokalnego
i
inne
dokumenty
planistyczne,
powstałe
metodą
partycypacyjną, z uwzględnianie opinii
społeczności lokalnych.

fot. Anna Hoffmann-Niedek


Slide 5

Obszary rozwoju lokalnego rynku pracy














http://office.microsoft.com/pl-pl/images

wytwarzanie
żywności
i
produktów
lokalnych i wysokiej jakości smakowej i
żywieniowej,
produkcja energii ze źródeł odnawialnych
(rozwój instalacji wykorzystujących energię:
wiatru, słońca, wody, biomasy, biogazu,
ciepła ziemi),
turystyka wiejska, ekoturystyka i
agroturystyka,
ochrona przyrody, tworzenie i konserwacja
atrakcji przyrodniczych,
przetwórstwo rolno-spożywcze,
drobna produkcja, naprawy i
podwykonawstwo (tzw. outsourcing)
rzemiosło i rękodzieło, w tym tradycyjne i
regionalne,
drobny handel,
rozwój organizacji pozarządowych
(stowarzyszeń i fundacji), działających w
obszarze pomocy społecznej, usług
społecznych i wolontariatu, kultury i sztuki,
sportu i rekreacji, edukacji (w tym
ekologicznej)
usługi dla ludności (w tym komunalne),
rozwój lokalnych przedsiębiorstw
społecznych dla osób zagrożonych
marginalizacją (np. długotrwale
bezrobotnych, niepełnosprawnych,
uzależnionych, starych).


Slide 6

„Rolnictwo ekologiczne jest to
system gospodarowania, który
aktywizując przyrodnicze
mechanizmy produkcyjne
poprzez stosowanie środków
naturalnych, nie
przetworzonych
technologicznie, zapewnia
trwałą żyzność gleby i
zdrowotność zwierząt oraz
wysoką jakość biologiczną
produktów rolniczych” (U.
Sołtysiak)

Rolnictwo ekologiczne (1)

Rolnictwo nastawione na wytwarzanie żywności wysokiej jakości
żywieniowej i smakowej metodami przyjaznymi środowisku
powinno być istotnym elementem zrównoważonego rozwoju wsi.

fot. Anna Hoffmann-Niedek


Slide 7

Rolnictwo ekologiczne (2)

Do zadań rolnika ekologicznego należy również
kształtowanie i pielęgnacja krajobrazu rolniczego.
Różnorodność biologiczna przyczynia się do zachowania
równowagi
w
środowisku
produkcji
rolniczej.
Współzależności między organizmami nie dopuszczają do
przewagi ich niektórych grup
Dewizą rolnictwa ekologicznego jest zapobieganie zamiast
zwalczania,
czyli
przeciwdziałanie
masowemu
występowaniu chorób i szkodników przez stwarzanie
równowagi biologicznej w środowisku.

http://office.microsoft.com/pl-pl/images

http://office.microsoft.com/pl-pl/images


Slide 8

Rolnictwo ekologiczne (3)

Międzynarodowa
Federacja
Ruchów
Rolnictwa
Ekologicznego (IFOAM – International Federation of
Organic Agriculture Movments).
Rozporządzenie Rady EWG nr 2092/91 w sprawie
rolnictwa ekologicznego oraz oznakowania jego
produktów i środków spożywczych.
Pierwsze regulacje prawne rolnictwa ekologicznego w
Polsce zostały przyjęte w 2001 r.
Obecnie obowiązuje ustawa o rolnictwie ekologicznym z
dn. 25 czerwca 2009 r. (Dz. U. z 2009 nr 116, poz. 975).
http://office.microsoft.com/pl-pl/images

W 2011 r. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przyjęło

Plan Działań dla Żywności i Rolnictwa
Ekologicznego w Polsce na lata 2011 – 2014.

fot. Anna Hoffmann-Niedek


Slide 9

Cele rolnictwa ekologicznego

 produkcja żywności o wysokiej jakości biologicznej
 utrzymanie dobrej jakości wód powierzchniowych i
gruntowych, gleby i powietrza
 utrzymanie wysokich walorów przyrodniczych –
bioróżnorodności i estetyki krajobrazu
 zwiększenie turystycznej atrakcyjności terenu (regionu) (m.
in. poprzez rozwój agroekoturystyki)
 rozwój małych zakładów przetwórstwa produktów
ekologicznych
 zmniejszenie bezrobocia poprzez większe lokalne
zapotrzebowanie na siłę roboczą oraz wzrost ilości miejsc
pracy w rolnictwie, przetwórstwie i agroturystyce
 wzrost dochodów i poziomu życia mieszkańców wsi
 rozwój demokratycznych metod zarządzania środowiskiem
 zwiększenie ekologicznej świadomości mieszkańców wsi

fot. Anna Hoffmann-Niedek


Slide 10

Perspektywy rolnictwa ekologicznego
 polskie rolnictwo jest predestynowane do stosowania ekologicznych metod produkcji żywności
 na koniec 2010 r., w Polsce kontrolą jednostek certyfikujących objętych było ponad 20 tys. gospodarstw
ekologicznych, co stanowiło 20% wzrost w stosunku do 2009 r.
 najwięcej ekologicznych gospodarstw rolnych znajduje się w województwach:
zachodniopomorskim, warmińsko-mazurskim i małopolskim
 w okresie 2003 - 2010 powierzchnia użytków ekologicznych wzrosła 8,5-krotnie i stanowi obecnie ok.
2,8% całej powierzchni użytkowanej rolniczo w Polsce
 śmiertelne zagrożenie dla rolnictwa ekologicznego stanowią uprawy roślin modyfikowanych genetycznie
(GMO), grożąc zanieczyszczeniem genetycznym atestowanych upraw ekologicznych oraz, jak pokazują
badania, negatywnie wpływających na populacje pożytecznych owadów

fot. Anna Hoffmann-Niedek


Slide 11

Rolnictwo ekstensywne

Rolnictwo ekstensywne – to taki
sposób
gospodarowania, w którym nie stosuje się
sztucznych środków wspomagających uprawy.

http://office.microsoft.com/pl-pl/images



nakłady pracy są wysokie, lecz poza tym
czynnikiem produkcji, nie wymaga ono wysokich
nakładów kapitału, energii i technologii



dla osiągnięcia odpowiedniej ilości plonów wymaga
ono jednak znacznych areałów produkcji



przyczynia się do utrzymania
biologicznej krajobrazu rolniczego

różnorodności


Slide 12

Rolnictwo intensywne

Przeciwieństwem
ekstensywnych
metod uprawy ziemi
jest rolnictwo
intensywne
(przemysłowe)
odpowiedzialne za
szereg negatywnych
zjawisk społecznych,
ekologicznych i
gospodarczych:

http://office.microsoft.com/pl-pl/images

upadek gospodarstw rodzinnych i wyludnianie
się wsi, a tym samym zanik tradycyjnej
struktury wsi i tradycyjnych więzi społeczności
lokalnych,

negatywny wpływ na środowisko przyrodnicze
– zanik żyzności i skażenie gleb oraz wód
powierzchniowych i podziemnych agrochemią,
spadek różnorodności biologicznej oraz
ujednolicenie krajobrazu (monokulturowe
obszary upraw),

dominacja jednej funkcji gospodarczej –
produkcji rolnej – jednofunkcyjność obszarów
wiejskich.


Slide 13

Rolnictwo integrowane
 cechuje się mniejszym
zużyciem nawozów
mineralnych i pestycydów, niż
w rolnictwie intensywnym
 stosuje się odpowiedni
płodozmian, polepszający
strukturę i żyzność gleby
 ochrona roślin prowadzona jest
przede wszystkim metodami
mechanicznymi i jedynie
uzupełniana pestycydami

W Polsce integrowana produkcja rolna (IP) jest regulowana
przepisami:
ustawy o ochronie roślin z dnia 18 grudnia 2003 r. (tekst
jednolity: Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 849) oraz
rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z
dnia 16 grudnia 2010 r. w sprawie integrowanej produkcji
(Dz. U. z 2010 r. Nr 256, poz. 1722).
Od 2007 r. integrowana produkcja została uznana za krajowy
system jakości żywności.
Producenci, wytwarzający płody rolne w systemie
Integrowanej Produkcji, mają prawo posługiwania się
certyfikatem IP wydawanym przez Państwową Inspekcję
Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN) oraz mogą oznaczać
swoje produkty zastrzeżonym znakiem (logo) integrowanej
produkcji.

http://office.microsoft.com/pl-pl/images


Slide 14

Rolnictwo ekstensywne a intensywne
Głównym zarzutem po adresem rolnictwa
ekologicznego
jest
niska
wydajność
i
pracochłonność, a tym samym kosztowność
produkcji.
Do rzeczywistych kosztów rolnictwa intensywnego
nie wlicza się wszakże tzw. „kosztów
zewnętrznych”:
- kosztów degradacji przyrody (zubożenia
biologicznego i zanieczyszczenia gleb i wód,
zanieczyszczenia genetycznego GMO)
- kosztów społecznych (kosztów depopulacji wsi i
kosztów zdrowotnych)

http://office.microsoft.com/pl-pl/images

Efektywność
ekonomiczna
rolnictwa
intensywnego w długofalowej perspektywie ma
słabe podstawy, gdyż koszt ekologiczny i
społeczny intensyfikacji rolnictwa jest odsuwany
w przyszłość, a zgodnie z koncepcją
zrównoważonego rozwoju nie powinniśmy żyć
kosztem przyszłych pokoleń.


Slide 15

Agroturystyka i turystyka wiejska
Agroturystyka – forma wypoczynku, wykorzystująca bazę
noclegową i warunki do rekreacji związane z gospodarstwem rolnym i jego
otoczeniem przyrodniczym.

Turystyka wiejska obejmuje również inne rodzaje działalności,
związane z życiem na wsi, jej kulturą, historią, religijnością, obyczajami.

Funkcje agroturystyki:
 Socjopsychologiczne - związane z kontaktem mieszkańców miast z wsią i jej
tradycjami - przenikanie się kultury miejskiej i wiejskiej,
 Ekonomiczne – pozyskiwanie przez gospodarstwa rolne nowych źródeł dochodu
oraz impulsów do dalszego ich rozwoju, w tym rozwoju oferty produktowej
gospodarstw,
 Środowiskowe – związane z ochroną i dbałością o środowisko naturalne wsi.
fot. Anna Hoffmann-Niedek


Slide 16

Rola władz lokalnych we wspieraniu agroturystyki
 wspieranie rolników zajmujących się agroturystyką
w działalności promocyjnej, m. in. przez
współorganizowanie wyjazdów na giełdy i targi
turystyczne,
 wydawanie folderów i katalogów z ofertą
agroturystyczną.
 współorganizowanie z ośrodkami doradztwa
rolniczego kursów i szkoleń agroturystycznych dla
osób myślących o uruchomieniu działalności
agroturystycznej, ale także dla rolników już
zajmujących się agroturystyką w celu podniesienia
jakości usług.

fot. Anna Hoffmann-Niedek

 opracowanie strategii rozwoju agroturystyki jako
elementu lokalnej strategii zrównoważonego
rozwoju. Strategia powinna obejmować badanie
potencjału rynku turystycznego, planowanie
rozwoju turystyki, (roz-)budowy infrastruktury
turystycznej, promocji oraz przygotowania kadr na
potrzeby turystyczne.


Slide 17

Marketing terytorialny

Marketing terytorialny – stosowanie szeregu
instrumentów i działań marketingowych,
mających na celu wzrost zdolności
konkurencyjnej danego obszaru (np. gminy) w
stosunku do innych tego rodzaju jednostek
geograficznych.

fot. Anna Hoffmann-Niedek

Zadaniem władz lokalnych jest planowanie
rozwoju turystyki z uwzględnieniem możliwości
(pojemności) lokalnego środowiska
przyrodniczego (antropopresja) i pozostałych
miejscowych zasobów społecznych,
infrastrukturalnych, technicznych i kulturowych.

Podstawę zarządzania lokalną gospodarką turystyczną, a także czynnikiem kształtującym
lokalną samorządność w turystyce stanowią samodzielne podmioty prowadzące działalność
gospodarczą w zakresie turystyki i agroturystyki.


Slide 18

Produkt lokalny i regionalny, grupy producentów
PRODUKTY LOKALNE I REGIONALNE =
PRODUKTY SPECJALNEJ I GWARANTOWANEJ JAKOŚCI

 Ich wytwarzanie opiera się na historii, tradycji i specyfice
miejsca, w których były od dawna wytwarzane, będąc
swoista własnością regionalną.
 Nie jest to system patentowany, lecz ochrony
specyficznej jakości i marki.
 Produkty regionalne stanowią ok. 10% produkcji rolnospożywczej w Europie a ich udział stale wzrasta.
http://office.microsoft.com/pl-pl/images

 W Polsce dynamika rejestracji produktów lokalnych i
regionalnych nie odzwierciedla istniejącego potencjału.


Slide 19

Bariery rozwoju produktów lokalnych i regionalnych
Do istotnych barier w rozwoju szerszej oferty produktów
regionalnych w Polsce należy:

 brak tradycji wytwarzania przez rolnika produktu zamiast
wyłącznie surowca;
 brak rozwoju sprzedaży bezpośredniej produktów
regionalnych i lokalnych na szerszą skalę, w
wyeliminowaniem zbędnych pośredników;
http://office.microsoft.com/pl-pl/images

 brak firm przetwórczych i organizacji producenckich.

W przełamywaniu tych barier szczególną rolę mają do odegrania
organizacje samorządu gospodarczego. W skali ogólnokrajowej
w Polsce działa: Polska Izba Produktu Regionalnego i Lokalnego


Slide 20

System „Jakość Tradycja” (1)
Surowce do produktów regionalnych/lokalnych pochodzą z
gospodarstw ekologicznych lub z gospodarstw o systemie
produkcji stosujących Dobrą Praktyką Rolniczą i Dobrą
Praktykę Hodowlaną z wyłączeniem GMO i muszą być w
pełni identyfikowalne.

Produkty te muszą się charakteryzować:


tradycyjnym składem,



tradycyjnym sposobem wytwarzania,



szczególną jakością wynikającą z ich tradycyjnego charakteru,



szczególną jakością lub reputacją odróżniającą je od produktów
należących do tej samej kategorii.

http://office.microsoft.com/pl-pl/images

http://office.microsoft.com/pl-pl/images


Slide 21

System „Jakość i Tradycja” (2)
Zalety systemu „Jakość i Tradycja”:



motywuje do aktywności
gospodarczej



pobudza przedsiębiorczość




integruje samorządy lokalne,
podmioty gospodarcze i społeczne



wprowadza nową jakość do produktu
turystycznego (oferty turystycznej
regionu) i ułatwia promocję regionu
(obszaru)

http://www.produkty-tradycyjne.pl/specjalne/produkty-wedlug-znakow-jakosci.html


Slide 22

Lokalne grupy producenckie (1)
Efektywność ekonomiczna wytwarzania produktów lokalnych
wymaga, aby były one wytwarzane w odpowiedniej skali – sprzyja
temu organizowanie się wytwórców w zorganizowane grupy
producentów.
Grupa producentów może się zorganizować do wspólnego
wytwarzania produktu (np. wspólna serowarnia) lub współdziałania
na którymś z etapów wytwarzania produktu i sprzedaży (np.
sortownia czy chłodnia) lub podejmowania skoordynowanych działań
promocyjnych i marketingowych.

http://office.microsoft.com/pl-pl/images

-

Każda z form prawnych organizowania się producentów może być
wykorzystana w celu złożenia wniosku o rejestrację do Komisji
Europejskiej w celu uzyskania znaków:
Chronionej Nazwy Pochodzenia lub Chronionego Oznaczenia
Geograficznego;
Gwarantowanej Tradycyjnej Specjalności (regulowane
Rozporządzeniami Rady WE Nr 509/2006 oraz 510/2006 z dn. 20
marca 2006 r.).


Slide 23

Lokalne grupy producenckie (2)
Formy organizacyjne:
- konsorcjum (umowa cywilno-pranwa)
- porozumienie o utworzenie grupy.
Jedną z form grup producentów, mającą status prawny
jest grupa producencka.
Podstawy prawne organizowania się grup producenckich,
które chciałyby korzystać z pomocy ze środków
publicznych tworzą:
1. ustawa z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów
rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. z
2000 r., Nr 88, poz. 983 z późn. zm.);
http://office.microsoft.com/pl-pl/images

2. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie
wykazu produktów i grup produktów, dla których mogą być
tworzone grupy producentów rolnych, minimalnej rocznej
wielkości produkcji towarowej oraz minimalnej liczby członków
grupy producentów rolnych, znowelizowane w marcu 2011 r.
(Dz. U. Nr 72, poz. 424).


Slide 24

Lokalne grupy producenckie (3)
Grupa producencka powinna prowadzić działalność jako przedsiębiorca mający
osobowość prawną, w formie spółki z o.o., spółdzielni, zrzeszenia lub
stowarzyszenia.
Podstawowe wymogi i zasady obowiązujące przy tworzeniu i funkcjonowaniu grupy
producenckiej są następujące:
 grupa jest utworzona przez producentów jednego produktu lub grupy produktów,
 działa na podstawie aktu założycielskiego,
 przychody ze sprzedaży produktów lub grup produktów wytworzonych w gospodarstwach
członków grupy stanowią więcej niż połowę przychodów grupy ze sprzedaży produktów lub grup
produktów, dla których grupa została utworzona,
 została wpisana do rejestru, który prowadzi marszałek województwa właściwy ze względu na
miejsce siedziby grupy.

W celu uzyskania wsparcia dla grupy producentów ze środków PROW 2007-2013
(Działanie 133) może ubiegać się organizacja mająca dowolną formę prawną, która
łączy podmioty gospodarcze aktywnie biorące udział w systemie jakości żywności
dla określonych produktów lub środków spożywczych.


Slide 25

Zielone miejsca pracy (1)

Koncepcja „zielonych miejsc pracy” wychodzi
naprzeciw dwóm podstawowym problemom jednostek
samorządu terytorialnego:
 bezrobocie
 osiągnięcie europejskich standardów ochrony
środowiska
Zielone miejsca pracy = wszelkie miejsca pracy
powstające
w
związku
z
podejmowaniem
inwestycyjnych i bezinwestycyjnych przedsięwzięć,
których efektem jest zmniejszenie presji na
środowisko ze strony gospodarki i konsumpcji.

http://office.microsoft.com/pl-pl/images

„Zielony rynek pracy” jest jednym z najdynamiczniej
rozwijających się rynków i jako jeden z niewielu
wykazuje dodatni wzrost stopy zatrudnienia na
przestrzeni ostatnich lat.


Slide 26

Zielone miejsca pracy (2)
Można wyróżnić dwa sposoby rozumienia „zielonych miejsc pracy”:

1. Ekologizacja miejsc pracy już istniejących:
 wprowadzanie i podwyższanie standardów ochrony środowiska,
 wdrażanie technik i technologii proekologicznych,
 wdrażanie systemów zarządzania środowiskowego w
przedsiębiorstwach, w tym w komunalnych jednostkach
gospodarczych i administracyjnych (ISO 1400x, EMAS),
 uczestniczenie w programach „Czystszej Produkcji”,
 uwzględnianie kryteriów ekologicznych w zamówieniach publicznych
i in.
2. Tworzenie nowych miejsc pracy
http://office.microsoft.com/pl-pl/images


Slide 27

Tworzenie zielonych miejsc pracy (1)

Obszary wiejskie:
 rolnictwo ekologiczne i promocja produktów lokalnych
(wysoka pracochłonność metod upraw),
 programy rolno-środowiskowe w ramach II filaru Wspólnej
Polityki Rolnej;

 ochrona dziedzictwa przyrodniczo-kulturowego, krajobrazu i
bioróżnorodności, starych odmian roślin uprawnych i
zwierząt hodowlanych
 agro-eko-turystyka;
 odnowa wsi i rustykalnego krajobrazu.

http://office.microsoft.com/pl-pl/images


Slide 28

Tworzenie zielonych miejsc pracy (2)

Obszary wiejsko-miejskie:
 prace przy rozwoju infrastruktury ochrony środowiska (oczyszczalnie ścieków, w tym
biologiczne, kanalizacja, instalacje proekologicznego zagospodarowania odpadów na
potrzeby recyklingu);
 wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (biomasy, energii słonecznej i wiatrowej,
małe elektrownie wodne, kompostownie z odzyskiem biogazu);
 selektywna gospodarka odpadami (sortownie odpadów, stacje przeładunkowe,
kompostownie, rekultywacja i modernizacja wysypisk);
 budownictwo proekologiczne (tzw. budynki pasywne, z proekologicznych materiałów
budowlanych);
 prace związane z likwidacją substancji szkodliwych – azbestu (eternitu) mogilników,
PCB
 praca w edukacji ekologicznej i proekologicznych organizacjach pozarządowych
http://office.microsoft.com/pl-pl/images


Slide 29

Tworzenie zielonych miejsc pracy (3)
Obszary miejskie:
 termomodernizacja budynków i działania na rzecz zwiększania efektywności
energetycznej (ustawa o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych z 1998 r.
spowodowała utworzenie lokalnych, nawet kilkusetosobowych rynków pracy);
 ekologizacja transportu publicznego (zarówno logistyki, jak i paliwa);
 rozwój sieci sklepów z atestowaną żywnością ekologiczną i produktami „przyjaznymi
środowisku” (biodegradowalność opakowań, oszczędność, powtórne użytkowanie i
odzysk materiałów i surowców);
 rewitalizacja terenów zdegradowanych (poprzemysłowych).

http://office.microsoft.com/pl-pl/images


Slide 30

Perspektywy rozwoju zielonych miejsc pracy (1)

 Wzrost efektywności i wydajności pracy na konwencjonalnym rynku pracy powoduje
zmniejszenie zapotrzebowania na pracę
 „Zielone rynki pracy” cechują dużą dynamiką wzrostu, jak również pracochłonnością
(np. rolnictwo ekologiczne)

 Szczególnie dynamicznie rozwijającym się w „zielonym” kierunku, pracochłonnym
sektorem gospodarczym jest selektywna gospodarka odpadami na potrzeby
recyklingu materiałowego i organicznego,
 Zielone (zrównoważone) zamówienia publiczne – systemowe zazielenianie rynku
http://office.microsoft.com/pl-pl/images


Slide 31

Perspektywy rozwoju zielonych miejsc pracy (2)

Zadania publiczne
Działania ukierunkowane na tworzenie zielonych rynków/miejsc pracy
Gospodarka komunalna
zaopatrzenie w
wzrost udziału energii ze źródeł odnawialnych; produkcja energii cieplnej i
energię elektryczną elektrycznej w skojarzeniu
i cieplną
odbiór i utylizacja rozwój selektywnego zagospodarowania odpadów dla celów recyklingu
odpadów stałych
materiałowego i organicznego
gospodarka wodna gospodarka wodą w układzie zlewniowym, biologiczne, przydomowe
oczyszczalnie ścieków, kanalizacja (w uzasadnionych przypadkach)
transport
 ekologizacja logistyki, taboru i paliw transportu publicznego (biopaliwa);
 promocja transportu publicznego;
 rozwój infrastruktury transportu rowerowego;
 ekologizacja i ekonomizacja logistyki transportu szynowego
http://office.microsoft.com/pl-pl/images


Slide 32

Perspektywy rozwoju zielonych miejsc pracy (3)

Polityka komunalna
edukacja
promocja i ochrona
zdrowia
warunki
rozwoju
gospodarczego

ochrona
środowiska i
przyrody
promocja
gminy/powiatu
rozwój
społeczeństwa
obywatelskiego

rozwój edukacji ekologicznej, w tym konsumenckiej z wykorzystaniem
lokalnego potencjału pozarządowych organizacji ekologicznych
rozwój edukacji konsumenckiej (j.w.), z naciskiem położonym na konsumpcję
produktów zrównoważonych, prowadzenia zdrowego i proekologicznego stylu
życia (sustainable lifesytels)
 promocja efektywności ekologicznej i ekoinnowacyjności (eco-efficiency) w
sektorze lokalnego biznesu oraz systemów zarządzania środowiskowego
(ISO 14001 i EMAS II);
 rozwój oferty produktów proekologicznych, eko-znakowanych (ecolabeling);
 promocja społeczno-ekologicznej odpowiedzialności firm (Corporate
Social&Environmental Responsibility) wśród lokalnego biznesu (konkursy,
propagowanie dobrych przykładów;
 ekologizacja kryteriów zamówień publicznych („zielone przetargi”)
 stymulowanie ochrony środowiska poprzez proekologiczną konsumpcję i
tryb życia;
 aktywna ochrona przyrody poprzez akcje społeczności lokalnej i firm
gospodarki odpadami (np. cykliczna likwidacja leśnych/dzikich wysypisk )
promowanie rozwiązań eko-innowacyjnych (eko-efektywnych) wprowadzonych
w gminie/powiecie
 ujmowanie zagadnień ekologicznych w rocznych programach współpracy z
organizacjami pozarządowymi i współpraca z nimi (partnerstwo publicznospołeczne);
 stymulowanie rozwoju świadomości obywatelsko-ekologicznej oraz
proekologicznych postaw i działań społeczności lokalnych
http://office.microsoft.com/pl-pl/images


Slide 33

Działania JST na rzecz rozwoju zielonego rynku pracy

 Przyjęcie koncepcji ekorozowju gminy (związku
gmin) jako głównego priorytetu i naczelnej zasady
lokalnej strategii rozwoju, opracowanie programu
wykonawczego tej strategii metodą partycypacyjną
oraz systemu wskaźników i jego konsekwentna
realizacja;
 Integrowanie
lokalnej
polityki
społecznej,
gospodarczej i ekologicznej – jest to warunek
osiągnięcia
celów
wielofunkcyjnego
i
zrównoważonego rozwoju terenów wiejskich;
 Stworzenie
systemu
zachęt
(finansowych,
przetargowych,
podatkowych,
promocyjnych)
nagradzających
prośrodowiskowe
działania
gospodarcze na terenach wiejskich;

fot. Anna Hoffmann-Niedek
fot. Anna Hoffmann-Niedek

 Promowanie „czystych ekologicznie” lokalnych i
regionalnych
produktów
wiejskich
(zielony
marketing).


Slide 34

Zapraszamy do zadawania pytań autorowi
wykładu!

fot. Anna Hoffmann-Niedek