Stabilnost tla

Download Report

Transcript Stabilnost tla

Slide 1

POKRETI MASA U
STIJENAMA I TLIMA
STABILNOST KOSINA
2014/15


Slide 2

KLIZANJE I PUZANJE TLA
● Puzanje je vrlo polagano kretanje naslaga niz padinu,
kada se formiraju plastične deformacije pri naprezanjima
koja su manja od čvrstoće smicanja
● Klizanje je proces otkidanja pa zatim translacijskog ili
rotacijskog pomicanja mase preko stabilne podloge.
Pokreti se događaju po jasno, a katkad nejasno
izraženoj kliznoj plohi
● Klizište je dio terena gdje je proces klizanja aktivan:
aktivno klizište. Na umirenom klizištu je došlo do
smirivanja pokreta klizne koluvijalne mase
● Kod klizanja dolazi do sloma materijala na kliznoj plohi
koja u tlu može bit kružna ili predisponirana geološkom
građom (npr. stjenovitom podlogom).


Slide 3

PUZANJE
● Godišnje ili sezonsko puzanje posljedica je ekspanzije i stezanja
tla pri samoj površini
● Nastaje samo na strmijim prirodnim padinama ili nasipima






Objašnjava se ovako:
Kada tlo ekspandira, čestice se pomiču približno okomito na padinu
Kada se pak tlo steže, čestice putuju vertikalno prema dolje
Udaljenost između početne i krajnje točke u jednom ciklusu zove se
inkrement puzanja


Slide 4

PUZANJE
Prilikom puzanja sile smicanja su neznatno veće od
posmične čvrstoće
● Brzina kretanja je obično manja od 1 cm na godinu
● Puzište je moguće opaziti tek nakon nekoliko mjeseci
ili godina.

Godišnje ili sezonsko puzanje posljedica je ekspanzije i
stezanja tla pri samoj površini
● Nastaje samo na strmijim prirodnim padinama ili
nasipima
Dva faktora značajno doprinose puzanju:
● voda u tlu i
● dnevni ciklusi smrzavanja i odmrzavanja


Slide 5

PUZANJE


Slide 6

PUZANJE


Slide 7

ZNAKOVI AKTIVNOSTI KLIZIŠTA (Crosier, 1984)

Aktivno

Neaktivno

Ožiljci, tragovi i pukotine oštrih bridova

Ožiljci, tragovi i pukotine zaobljenih bridova

Pukotine i depresije bez sekundarne ispune

Pukotine i depresije zapunjene sekundarnom ispunom

Sekundarni pokreti masa na licima strmca na čelu

Nema sekundarnih pokreta masa na licima strmac na čelu

Ploha sloma i rubne posmične ravnine pokazuju svježa klizanja i strije

Ploha sloma i rubne posmične ravnine pokazuju stara klizanja i strije ili ih nema

Svježe ispucane površine na blokovima

Procesi trošenja vidljivi na ispucanim površinama blokova

Poremećen drenažni sustav; mnoge jame i nedrenirane depresije

Integrirani drenažni sustav

Brazde od pritiska na kontaktu s rubovima klizišta

Rubne pukotine

Nema promjena tla na izloženoj plohi sloma

Stvaranje materijala tla na izloženoj plohi sloma

Prisustvo brzo rastuće vegetacije

Prisutnost sporo rastuće vegetacije

Razlike u vegetaciji unutar i izvan granica klizišta

Nema razlike u vegetaciji unutar i izvan granica klizišta

Nagnuto drveće bez novih vertikalnih izdanaka

Nagnuto drveće s novim vertikalnih izdancima iznad nagnutih debla

Nema novih sekundarnih izbojaka na deblima

Novi sekundarni izbojci na deblima


Slide 8

KLASIFIKACIJA KLIZIŠTA PREMA AKTIVNOSTI I POTENCIJALU
(Crosier, 1984)

Klasa I

Kosine s aktivnim klizištima. Materijal se konstantno kreće, a reljef klizišta je
svjež i jasno definiran. Pomaci mogu biti kontinuirani ili sezonski.

Klasa II

Kosine koje su često izložene novim ili ponovljenim aktivnostima klizišta.
Pokret nije pravilna, sezonska pojava. Pokretanje klizišta rezultira
nestabilnostima povratnog perioda do 5 godina.

Klasa III

Kosine rijetko izložene novim ili postojećim aktivnostima klizišta. Okidanje
klizišta rezultira nestabilnostima povratnog perioda većeg od 5 godina.

Klasa IV

Kosine sa dokazima o aktivnosti klizišta u prošlosti, ali koje nisu bile izložene
klizanju u zadnjih 100 godina
Podklasa IVa: Erozijski reljef još uvijek vidljiv
Podklasa IVb: Erozijski reljef više nije prisutan- na prijašnju aktivnost
ukazuju naslage u klizištima

Klasa V

Kosine na kojima nema dokaza o klizanju u prošlosti, ali postoji vjerojatnost

da se dogode u budućnosti. Na potencijal klizanja ukazuju analize
naprezanja ili analogija s drugim kosinama
Klasa VI

Kosine na kojima nema dokaza o klizanju u prošlosti i koje se prema analizi
stanja naprezanja i analogiji s drugim kosinama smatraju stabilnima


Slide 9

AKTIVNA I UMIRENA KLIZIŠTA
1983

1986

1993

2001


Slide 10

UMIRENO KLIZIŠTE (VINODOLSKA DOLINA)


Slide 11

TEČENJE MATERIJALA NIZ KOSINE
● Tečenje materijala – materijal na kosini koji postaje jako zasićen vodom
tvori viskoznu emulziju ili kašu. Tečenjem niz padinu mješavina može
doseći vrlo veliku gustoću (2 t/m3) i brzinu do 14 m/s, što joj daje veliku
razornu moć, pa štete mogu biti enormne
● Inicirano je prije svega velikom količinom vode (oborine, otapanje snijega…)
● Brzina toka ovisi o zasićenosti vodom i nagibu padine


Slide 12

PROMJENA KONZISTENTNOG STANJA


Slide 13

ZEMLJANI TOK
● Zemljani tok - tečenje mješavine nevezanog sitnozrnastog tla i kršja
stijena
● Debritne čestice se kreću približno paralelno padini
● Brzine su znatno manje od debritnog toka


Slide 14

ZEMLJANI TOK
● Kada se podzemna voda
nakupi u depresijama nalik
žlici, dolazi do iznenadnog,
hidrauličkog sloma i tečenja
materijala


Slide 15

ZEMLJANI TOK


Slide 16

ZEMLJANI TOK


Slide 17

ZEMLJANI TOK
● Prepoznavanje na terenu
● Tečenje se odvija sukcesivno u
vremenskim razmacima
● Svaka nova generacija toka
najahuje prethodnu


Slide 18

ZEMLJANI TOK
● Topografski pokazatelji zemljanog toka
● Anomalije u rasporedu izohipsi
● Divergentne izohipse – osobito u vršnom dijelu i na dnu
● Topografski skok (prag)
● Nazubljene i valovite izohipse


Slide 19

SOLIFLUKCIJA
● Soliflukcija - tečenje vodom
saturiranog debrisa preko
nepropusne barijere
● Oblik zemljanog toka vezan za
klimatski hladnija područja
● Permafrost – trajno zaleđeno tlo

● Čak je i blaga kosina osjetljiva na
soliflukciju


Slide 20

DEBRITINI TOK

● Debritni tok – tečenje
materijala, uglavnom
mješavine kršja stijena i
fragmenata tla + voda
Najčešće je posljedica
prekomjerne
zasićenosti materijala
vodom
Može početi klizanjem
male količine materijala,
koji se postupno
povećava
Česta je pojava na
strmim kosinama u
visokim planinama


Slide 21

DEBRITNI TOK
● Debritni tok staje nailaskom na blage padine (< 10°) ili nailaskom na
širi prostor u kojem formira lepezu
● Debritni tok u strmijem dijelu kosine jako erodira podlogu, a u
blažem dijelu talože se transportirani sedimenti


Slide 22

DEBRITNI TOK U JULIJSKIM ALPAMA


Slide 23

DEBRITNI TOK (KRBAVČIĆI, ISTRA)


Slide 24

DEBRITNA LAVINA
● Debritna lavina - posljedica sloma
debritnog materijala
● Može značajno erodirati podlogu

Brian Vikander/Corbis


Slide 25

DEBRITNA LAVINA


Slide 26

KLIZANJE


Slide 27

LAHAR

LAHAR
NASTAJE NA
PADINAMA VULKANA
POKRIVENIH
SNIJEGOM I LEDOM
SLIČAN JE BLATNOM
TOKU: MJEŠAVINA
ODLOMAKA, MULJA I
VODE ZBOG
OTOPANJA SNIJEGA I
LEDA


Slide 28

LAHAR


Slide 29

PODMORSKA KLIZANJA
● DOGAĐAJU SE NA KONTINENSTKIM PADINAMA GDJE SU
SEDIMENTI U LABILNOM RAVNOTEŽNO STANJU
● DOGAĐAJU SE NA PADINAMA VULKANA ČIJA SU
PODNOŽJA NA MORSKOM DNU
● IZRAZITO SU VELIKIH DIMENZIJA
● KLIZANJA MOGU PROUZROČITI TSUNAMI VALOVE


Slide 30

KONTINENETSKE PADINE IMAJU GRANIČNO STANJE
STABILNOSTI: ČESTA SU OGROMNA KLIZANJA


Slide 31

KLIZANJA U SJEVERNOM ATLANTIKU


Slide 32

KLIZANJA NA OTOKU HAWAI


Slide 33

KLIZANJA U NAPULJSKOM ZALJEVU


Slide 34

TRAGOVI KLIZANJA


Slide 35

PRESJEK KLIZIŠTA