Transcript Stratejik Plan Değerlendirmesi - Niğde Sosyal Bilimler Meslek
Slide 1
T.C.
NİĞDE VALİLİĞİ
2015-2019
STRATEJİK PLAN EĞİTİM SEMİNERİ
«KAMU İDARELERİNCE HAZIRLANAN
TASLAK STRATEJİK PLANLAR
NASIL DEĞERLENDİRİLMEKTEDİR?»
Çelikhan Otel, NİĞDE
Aralık, 2013
Prof. Dr. Selen DOĞAN
Niğde Üniversitesi
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi
Yrd. Doç. Dr. Hasan Hüseyin TÜRKMEN
Niğde Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu
Öğretim Üyesi
Slide 2
26 Mayıs 2006 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan
“Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar
Hakkında Yönetmelik”in dördüncü bölümünde yer alan
“Planın Değerlendirilmesi” başlıklı kısımda:
“Mahalli idareler dışındaki kamu idarelerinin stratejik
planlarını değerlendirilmek üzere Müsteşarlığa
(Kalkınma Bakanlığı/DPT) göndereceği”
hükmü yer almaktadır.
Slide 3
Maddenin ikinci bendinde,
Müsteşarlığın planları hangi hususlar açısından
değerlendireceğine dair bilgiler verilmektedir.
Buna göre;
a) Kalkınma planı, orta vadeli program ve faaliyet alanı ile ilgili diğer
ulusal, bölgesel ve sektörel plan ve programlara uygunluk,
b) Yönetmelikte, Kılavuzda ve stratejik planlamaya ilişkin diğer
rehberlerde belirtilen usul ve esaslara uygunluk,
c) Stratejik planda yer alan misyon, vizyon, amaç ve hedeflerin
birbirleri ile bağlantıları ve kavramsal tutarlılık,
ç) Diğer idarelerin stratejik planları ile uyum ve tutarlılık konuları,
değerlendirmede esas alınacak başlıkları oluşturmaktadır.
Slide 4
İdarelerin stratejik planları için değerlendirme raporu
hazırlanmasının temel amacı;
Kamu yönetimi reformu kapsamında yeni bir araç olarak benimsenen
stratejik planlama ve stratejik yönetime geçişte kamu idarelerine geri
bildirimde bulunarak “destek” sağlamak olup, raporda yer alan
değerlendirmelerin kuruluş stratejik planının revizyonunda, planlama
çalışmalarının ilerleyen aşamalarında veya gelecekteki planlama
çalışmalarında değerlendirilebileceği ve planların
geliştirilmesi/iyileştirilmesi amacıyla dikkate alınabileceği
düşünülmektedir.
Değerlendirme konuları incelenirken, yukarda yer verilen yönetmelik
maddeleri üzerinden gidilecek ve her maddenin sonunda da bahsi geçen
diğer dokümandaki ilgili sorulara yer verilecektir.
Slide 5
“Kalkınma Planı, Orta Vadeli Program ve Faaliyet Alanı ile İlgili
Diğer Ulusal, Bölgesel ve Sektörel Plan ve Programlara Uygunluk”
açısından yapılacak değerlendirmede:
Stratejik planların üst politika metinleriyle olan uyum ve
tutarlılığı gözetilecektir.
İdare stratejik planlarının, bu üst plan ve programların amaç ve
hedeflerine ulaşılmasında nasıl katkı sağlayacağı konusu
incelenecektir.
Slide 6
Plan yasal öncelik ve konularla uyumlu mudur?
“Yönetmelikte, Kılavuzda ve Stratejik Planlamaya İlişkin Diğer
Rehberlerde Belirtilen Usul ve Esaslara Uygunluk” açısından
değerlendirme bölümünde ise öncelikle “Planlama Süreci ve Modeli”ne
ilişkin bilgiler incelenecektir. Burada temel olarak:
* Üst yönetici desteği var mı?
* Planın hazırlanmasında katılımcılık konusuna dikkat edilmiş midir? Nasıl
bir katılımcılık stratejisi izlenmiştir?
•
Danışmanlık alındıysa hangi alanlarda ve hangi boyutta alınmıştır?
•
* Planlama sürecinde nasıl bir örgütlenmeye gidilmiştir?”
sorularına cevap aranacaktır.
Kuruluşun hazırlık programı varsa bu programa da bakılacaktır.
Slide 7
Bu değerlendirmede Kılavuzda yer verilen “Tarihi Gelişim-Yasal
Yükümlülük/Mevzuat Analizi-Faaliyet Alanları/Ürün ve HizmetlerKuruluş içi Analiz-Çevre Analizi” gibi analizlerin yapılıp yapılmadığı
araştırılacaktır.
* Kuruluş dışsal faktörleri izliyor/takip ediyor mu?
* Dışsal faktörlerin potansiyel etkilerini azaltacak ya da iyileştirecek
eylemler tanımlanmış mı?
* Kuruluş içsel faktörleri izliyor/takip ediyor mu? Kuruluşun
kontrolündeki hangi içsel faktörler stratejik amaçların başarısını
etkileyebilir? Kurum kültürünün değişmeye ihtiyacı var mı?
Slide 8
* Durum analizi içinde yer alan “Paydaş Analizi” bölümü, kamu
idarelerinin stratejik plan hazırlama süreçlerinde katılımcılığa özellikle
dikkat edilmesi gerektiğinden, özel olarak değerlendirilecektir.
* Hangi kuruluşlar ya da kişiler temel paydaştır, neden?
Bunların görüşleri alınmış ve plana yansıtılmış mıdır?
* Planın geliştirilmesine hangi kuruluş çalışanları dahil edilmiştir? Birim
amirleri tamamen kapsanmış mıdır? Kuruluşun planı, çalışanlar ve
yöneticilerle plandaki amaç, öncelik ve kararlarla ilgili nasıl bir iletişim
stratejisi izleyecektir?
Slide 9
Bunların dışında planın unsurlarına dair
diğer değerlendirmeler de yapılacaktır.
Misyon, Vizyon, Temel Değerler, Stratejik Amaçlar, Hedefler,
Performans Göstergeleri ve Stratejiler kılavuzda yer verilen hususlara
uygunluk açısından değerlendirilecektir.
* Misyon sonuç odaklı mıdır ve bir kamusal ihtiyacı yerine getirmekte
midir? Kuruluşun işlev ve faaliyetlerinden misyonda tanımlanmamış olan
var mıdır?
* Kuruluşun misyonu benzer misyonlu kuruluşlarınkinden nasıl
farklılaştırılmıştır?
* Amaçlar kuruluşun ana işlev ve faaliyetlerini içeriyor mu? Amaçlar
misyonla mantıksal bir ilişki içinde mi?
Slide 10
Diğer Değerlendirmeler
* Amaçlar sonuç odaklı mı yoksa çıktı odaklı mıdır?
* Hedefler sayısal ya da ölçülebilir şekilde ifade edilmemişse bunlara
ulaşılıp ulaşılamadığını değerlendirecek bir şekilde ifade edilmiş midir?
* Planda amaç ve hedeflere ulaşmak için gerekli olan finansal kaynak
miktarı ve bu kaynakların nerelerden sağlanacağına dair bilgilere yer
verilmelidir. Bunu sağlamak için planda ”kaynak tablosu” ve ”maliyet
tablosu”na yer verilmesi gerekmektedir.
Ayrıca ilgili Yönetmelikteki Madde 12’de de bu konuya yer verilmiştir.
Buna göre;
“Kamu idareleri, stratejik planlarını hazırlarken orta vadeli programda
yer alan amaç, politikalar ve makro büyüklükler ile orta vadeli malî
planda belirlenen teklif tavanlarını dikkate alarak yıllar itibarıyla amaç
ve hedefler bazında kaynak dağılım tahmininde bulunur.”
Slide 11
Diğer Değerlendirmeler
* Plan zaman boyutlu, güvenilir, faydalı ve tutarlı
mali bilgileri içeriyor mu?
* Stratejik yönetim döngüsünün önemli bir aşaması da ”izleme ve
değerlendirme”dir.
Planda bu aşamayla ilgili çok temel bilgilere yer verilmesi
beklenmektedir. Bunlar, sorumluların kim olduğu, göstergelerin hangi
aralıklarla izleneceği/raporlanacağı, değerlendirmenin nasıl yapılacağı
gibi birtakım bilgilerdir.
Slide 12
Diğer Değerlendirmeler
* Değerlendirme için bir takvim mevcut mudur? Değerlendirmenin genel
kapsamı ve metodolojisi nasıldır?
* Bunlar dışında planın süresi, gönderiliş tarihi ve güncelleştirme ya da
yenileme yapılmışsa bunlarla ilgili hükümlere uyulup uyulmadığı hususları
da dikkate alınacaktır.
* “Stratejik Planda Yer Alan Misyon, Vizyon, Amaç ve Hedeflerin
Birbirleri ile Bağlantıları ve Kavramsal Tutarlılık” açısından
değerlendirmede ise plan unsurlarının birbiriyle bağlantılı, tamamlayıcı
ve tutarlı olup olmadığı incelenecektir.
Burada dikkat edilecek hususlar, misyonunu gerçekleştirmek ve
vizyonuna ulaşmak için kuruluş tarafından belirlenen amaç, hedef ve
stratejilerin gerçekleştirildiğinde kuruluşu olmak istediği yere bir bütün
olarak götürüp götürmeyeceğidir. Ayrıca birbiriyle çelişen ve tutarsızlık
içeren noktalar varsa bunlar da değerlendirilecektir.
Slide 13
Diğer Değerlendirmeler
Genel olarak plan mantıksal bir bütünlükte midir? Çeşitli
unsurlar birbirleriyle uyum içinde midir? Başka bir
deyişle, plan eğer iyi bir şekilde uygulanırsa, kuruluşu
“buradan oraya” götürebilecek
nitelikte midir?
“Diğer İdarelerin Stratejik Planları ile Uyum ve Tutarlılık”
açısından ise, idarelerin planlarında benzer faaliyetler
gerçekleştiren (bağlı/ilgili/ilişkili) ya da faaliyetlerini
etkileyen diğer kuruluşların planlarıyla uyum ve tutarlılığı
araştırılacaktır.
Plan diğer yürütücü kuruluşlar ile koordinasyonu
yansıtmakta mıdır? Diğer kuruluşların planları benzer
stratejik amaçlara mı ulaşmaya çalışmaktadır ya da
benzer faaliyet ve işlevleri mi içermektedir?
Slide 14
SONUÇ
Planların incelenmesinden sonra gerek görülen durumlarda kamu
idarelerine “destek” amacıyla değerlendirme raporu gönderilebilir.
Müsteşarlıkça kamu idarelerine rapor gönderilmesi halinde, ilgili idare
söz konusu raporu dikkate alarak stratejik plana son şeklini verir ve
sunulmaya hazır hale getirir.
Bundan sonraki aşama planın sunulması aşamasıdır. Stratejik planlar,
bakanlıklar ile bakanlıkların bağlı ve ilgili kuruluşlarında Bakanın, diğer
kamu idarelerinde en üst yöneticinin onayını müteakip performans
programı ve bütçe hazırlıklarında esas alınmak üzere Maliye Bakanlığına
ve Müsteşarlığa gönderilir.
Birer nüshası da TBMM ve Sayıştay’a gönderilecek olan stratejik
planlar ayrıca kamuoyuna duyurulur ve kamu idarelerinin internet
sitelerinde yayınlanır.
Slide 15
T.C.
NİĞDE VALİLİĞİ
2015-2019
STRATEJİK PLAN EĞİTİM SEMİNERİ
«KAMU İDARELERİNCE HAZIRLANAN
TASLAK STRATEJİK PLANLAR
NASIL DEĞERLENDİRİLMEKTEDİR?»
Çelikhan Otel, NİĞDE
Aralık, 2013
Prof. Dr. Selen DOĞAN
Niğde Üniversitesi
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi
Yrd. Doç. Dr. Hasan Hüseyin TÜRKMEN
Niğde Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu
Öğretim Üyesi
Slide 2
26 Mayıs 2006 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan
“Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar
Hakkında Yönetmelik”in dördüncü bölümünde yer alan
“Planın Değerlendirilmesi” başlıklı kısımda:
“Mahalli idareler dışındaki kamu idarelerinin stratejik
planlarını değerlendirilmek üzere Müsteşarlığa
(Kalkınma Bakanlığı/DPT) göndereceği”
hükmü yer almaktadır.
Slide 3
Maddenin ikinci bendinde,
Müsteşarlığın planları hangi hususlar açısından
değerlendireceğine dair bilgiler verilmektedir.
Buna göre;
a) Kalkınma planı, orta vadeli program ve faaliyet alanı ile ilgili diğer
ulusal, bölgesel ve sektörel plan ve programlara uygunluk,
b) Yönetmelikte, Kılavuzda ve stratejik planlamaya ilişkin diğer
rehberlerde belirtilen usul ve esaslara uygunluk,
c) Stratejik planda yer alan misyon, vizyon, amaç ve hedeflerin
birbirleri ile bağlantıları ve kavramsal tutarlılık,
ç) Diğer idarelerin stratejik planları ile uyum ve tutarlılık konuları,
değerlendirmede esas alınacak başlıkları oluşturmaktadır.
Slide 4
İdarelerin stratejik planları için değerlendirme raporu
hazırlanmasının temel amacı;
Kamu yönetimi reformu kapsamında yeni bir araç olarak benimsenen
stratejik planlama ve stratejik yönetime geçişte kamu idarelerine geri
bildirimde bulunarak “destek” sağlamak olup, raporda yer alan
değerlendirmelerin kuruluş stratejik planının revizyonunda, planlama
çalışmalarının ilerleyen aşamalarında veya gelecekteki planlama
çalışmalarında değerlendirilebileceği ve planların
geliştirilmesi/iyileştirilmesi amacıyla dikkate alınabileceği
düşünülmektedir.
Değerlendirme konuları incelenirken, yukarda yer verilen yönetmelik
maddeleri üzerinden gidilecek ve her maddenin sonunda da bahsi geçen
diğer dokümandaki ilgili sorulara yer verilecektir.
Slide 5
“Kalkınma Planı, Orta Vadeli Program ve Faaliyet Alanı ile İlgili
Diğer Ulusal, Bölgesel ve Sektörel Plan ve Programlara Uygunluk”
açısından yapılacak değerlendirmede:
Stratejik planların üst politika metinleriyle olan uyum ve
tutarlılığı gözetilecektir.
İdare stratejik planlarının, bu üst plan ve programların amaç ve
hedeflerine ulaşılmasında nasıl katkı sağlayacağı konusu
incelenecektir.
Slide 6
Plan yasal öncelik ve konularla uyumlu mudur?
“Yönetmelikte, Kılavuzda ve Stratejik Planlamaya İlişkin Diğer
Rehberlerde Belirtilen Usul ve Esaslara Uygunluk” açısından
değerlendirme bölümünde ise öncelikle “Planlama Süreci ve Modeli”ne
ilişkin bilgiler incelenecektir. Burada temel olarak:
* Üst yönetici desteği var mı?
* Planın hazırlanmasında katılımcılık konusuna dikkat edilmiş midir? Nasıl
bir katılımcılık stratejisi izlenmiştir?
•
Danışmanlık alındıysa hangi alanlarda ve hangi boyutta alınmıştır?
•
* Planlama sürecinde nasıl bir örgütlenmeye gidilmiştir?”
sorularına cevap aranacaktır.
Kuruluşun hazırlık programı varsa bu programa da bakılacaktır.
Slide 7
Bu değerlendirmede Kılavuzda yer verilen “Tarihi Gelişim-Yasal
Yükümlülük/Mevzuat Analizi-Faaliyet Alanları/Ürün ve HizmetlerKuruluş içi Analiz-Çevre Analizi” gibi analizlerin yapılıp yapılmadığı
araştırılacaktır.
* Kuruluş dışsal faktörleri izliyor/takip ediyor mu?
* Dışsal faktörlerin potansiyel etkilerini azaltacak ya da iyileştirecek
eylemler tanımlanmış mı?
* Kuruluş içsel faktörleri izliyor/takip ediyor mu? Kuruluşun
kontrolündeki hangi içsel faktörler stratejik amaçların başarısını
etkileyebilir? Kurum kültürünün değişmeye ihtiyacı var mı?
Slide 8
* Durum analizi içinde yer alan “Paydaş Analizi” bölümü, kamu
idarelerinin stratejik plan hazırlama süreçlerinde katılımcılığa özellikle
dikkat edilmesi gerektiğinden, özel olarak değerlendirilecektir.
* Hangi kuruluşlar ya da kişiler temel paydaştır, neden?
Bunların görüşleri alınmış ve plana yansıtılmış mıdır?
* Planın geliştirilmesine hangi kuruluş çalışanları dahil edilmiştir? Birim
amirleri tamamen kapsanmış mıdır? Kuruluşun planı, çalışanlar ve
yöneticilerle plandaki amaç, öncelik ve kararlarla ilgili nasıl bir iletişim
stratejisi izleyecektir?
Slide 9
Bunların dışında planın unsurlarına dair
diğer değerlendirmeler de yapılacaktır.
Misyon, Vizyon, Temel Değerler, Stratejik Amaçlar, Hedefler,
Performans Göstergeleri ve Stratejiler kılavuzda yer verilen hususlara
uygunluk açısından değerlendirilecektir.
* Misyon sonuç odaklı mıdır ve bir kamusal ihtiyacı yerine getirmekte
midir? Kuruluşun işlev ve faaliyetlerinden misyonda tanımlanmamış olan
var mıdır?
* Kuruluşun misyonu benzer misyonlu kuruluşlarınkinden nasıl
farklılaştırılmıştır?
* Amaçlar kuruluşun ana işlev ve faaliyetlerini içeriyor mu? Amaçlar
misyonla mantıksal bir ilişki içinde mi?
Slide 10
Diğer Değerlendirmeler
* Amaçlar sonuç odaklı mı yoksa çıktı odaklı mıdır?
* Hedefler sayısal ya da ölçülebilir şekilde ifade edilmemişse bunlara
ulaşılıp ulaşılamadığını değerlendirecek bir şekilde ifade edilmiş midir?
* Planda amaç ve hedeflere ulaşmak için gerekli olan finansal kaynak
miktarı ve bu kaynakların nerelerden sağlanacağına dair bilgilere yer
verilmelidir. Bunu sağlamak için planda ”kaynak tablosu” ve ”maliyet
tablosu”na yer verilmesi gerekmektedir.
Ayrıca ilgili Yönetmelikteki Madde 12’de de bu konuya yer verilmiştir.
Buna göre;
“Kamu idareleri, stratejik planlarını hazırlarken orta vadeli programda
yer alan amaç, politikalar ve makro büyüklükler ile orta vadeli malî
planda belirlenen teklif tavanlarını dikkate alarak yıllar itibarıyla amaç
ve hedefler bazında kaynak dağılım tahmininde bulunur.”
Slide 11
Diğer Değerlendirmeler
* Plan zaman boyutlu, güvenilir, faydalı ve tutarlı
mali bilgileri içeriyor mu?
* Stratejik yönetim döngüsünün önemli bir aşaması da ”izleme ve
değerlendirme”dir.
Planda bu aşamayla ilgili çok temel bilgilere yer verilmesi
beklenmektedir. Bunlar, sorumluların kim olduğu, göstergelerin hangi
aralıklarla izleneceği/raporlanacağı, değerlendirmenin nasıl yapılacağı
gibi birtakım bilgilerdir.
Slide 12
Diğer Değerlendirmeler
* Değerlendirme için bir takvim mevcut mudur? Değerlendirmenin genel
kapsamı ve metodolojisi nasıldır?
* Bunlar dışında planın süresi, gönderiliş tarihi ve güncelleştirme ya da
yenileme yapılmışsa bunlarla ilgili hükümlere uyulup uyulmadığı hususları
da dikkate alınacaktır.
* “Stratejik Planda Yer Alan Misyon, Vizyon, Amaç ve Hedeflerin
Birbirleri ile Bağlantıları ve Kavramsal Tutarlılık” açısından
değerlendirmede ise plan unsurlarının birbiriyle bağlantılı, tamamlayıcı
ve tutarlı olup olmadığı incelenecektir.
Burada dikkat edilecek hususlar, misyonunu gerçekleştirmek ve
vizyonuna ulaşmak için kuruluş tarafından belirlenen amaç, hedef ve
stratejilerin gerçekleştirildiğinde kuruluşu olmak istediği yere bir bütün
olarak götürüp götürmeyeceğidir. Ayrıca birbiriyle çelişen ve tutarsızlık
içeren noktalar varsa bunlar da değerlendirilecektir.
Slide 13
Diğer Değerlendirmeler
Genel olarak plan mantıksal bir bütünlükte midir? Çeşitli
unsurlar birbirleriyle uyum içinde midir? Başka bir
deyişle, plan eğer iyi bir şekilde uygulanırsa, kuruluşu
“buradan oraya” götürebilecek
nitelikte midir?
“Diğer İdarelerin Stratejik Planları ile Uyum ve Tutarlılık”
açısından ise, idarelerin planlarında benzer faaliyetler
gerçekleştiren (bağlı/ilgili/ilişkili) ya da faaliyetlerini
etkileyen diğer kuruluşların planlarıyla uyum ve tutarlılığı
araştırılacaktır.
Plan diğer yürütücü kuruluşlar ile koordinasyonu
yansıtmakta mıdır? Diğer kuruluşların planları benzer
stratejik amaçlara mı ulaşmaya çalışmaktadır ya da
benzer faaliyet ve işlevleri mi içermektedir?
Slide 14
SONUÇ
Planların incelenmesinden sonra gerek görülen durumlarda kamu
idarelerine “destek” amacıyla değerlendirme raporu gönderilebilir.
Müsteşarlıkça kamu idarelerine rapor gönderilmesi halinde, ilgili idare
söz konusu raporu dikkate alarak stratejik plana son şeklini verir ve
sunulmaya hazır hale getirir.
Bundan sonraki aşama planın sunulması aşamasıdır. Stratejik planlar,
bakanlıklar ile bakanlıkların bağlı ve ilgili kuruluşlarında Bakanın, diğer
kamu idarelerinde en üst yöneticinin onayını müteakip performans
programı ve bütçe hazırlıklarında esas alınmak üzere Maliye Bakanlığına
ve Müsteşarlığa gönderilir.
Birer nüshası da TBMM ve Sayıştay’a gönderilecek olan stratejik
planlar ayrıca kamuoyuna duyurulur ve kamu idarelerinin internet
sitelerinde yayınlanır.
Slide 15