Transcript W historii powszechnej dzień 11 listopada 1918 r. zapisał
Slide 1
Slide 2
W historii powszechnej dzień
11 listopada 1918 r. zapisał się
przede wszystkim jako data
zakończenia I wojny światowej. Polacy
natomiast kojarzą go w pierwszym
rzędzie jako moment odzyskania
niepodległości po okresie zaborów.
Slide 3
Rozbiory Polski:
Rok 1795 stanowi końcową datę istnienia Polski
szlacheckiej, inaczej nazywanej I Rzeczypospolitą. Trzej
sąsiedzi Polski: Prusy, Rosja i Austria siłą zagarnęły dla
siebie polskie ziemie, podając jako powód rozkład i
słabość naszego państwa.
Tak naprawdę głównym powodem rozszarpania Polski
przez sąsiadów było podjęcie prób unowocześnienia
państwa polskiego przez jego najlepszych obywateli.
Najważniejszą taką próbą było uchwalenie Konstytucji 3
Maja 1791 roku. Na powstanie sprawnej, silnej Polski nie
chcieli się zgodzić jej sąsiedzi, stąd zniszczyli
Rzeczypospolitą szlachecką poprzez rozszarpanie jej ziem.
Slide 4
Likwidacja państwa nie oznaczała jednak, że
naród polski również przestał istnieć. Naród ten
przez ponad sto lat będzie dążył do odzyskania
swego zagrabionego państwa, pokazując
zarazem, że rozbiory Polski były jedną z
największych politycznych niesprawiedliwości w
historii Europy.
Bronią narodu w tej walce był oręż, kultura,
język, wiara i wspólna historia.
Slide 5
Ziemie polskie zagarnięte przez państwa zaborcze:
Rosja – Inflanty polskie, Białoruś, większość Ukrainy i Litwy z Wilnem;
Prusy – Pomorze z Gdańskiem i Toruniem, Wielkopolska z Gnieznem i
Poznaniem, Kujawy i część Mazowsza z Warszawą.
Austria – Małopolska z Krakowem, część Podola, Wołynia i Roztocza ze Lwowem.
Slide 6
Artystyczna wizja rozbiorów Polski: na rycinie miedzy innymi
caryca Rosji, król Prus i cesarz Austrii.
Slide 7
Jeszcze przed całkowitym wydarciem ziem polskich przez zaborców
cześć Polaków gorąco protestowała przeciw grabieży : na obrazie poseł
Tadeusz Rejtan protestuje przeciw podpisaniu pierwszego traktatu
rozbiorowego (malował Jan Matejko).
Slide 8
Prób odzyskania niepodległości przez 123 lata
zaborów było wiele.
Największymi z nich były dwa powstania
narodowe: Powstanie Listopadowe 1830-1831 r.
oraz Powstanie Styczniowe 1863 – 1864; oba
krwawo stłumione przez Rosję przy poparciu
dwóch pozostałych zaborców: Prus i Austrii. Nie
były to jedyne wystąpienia przeciw zaborcom. Nim
jeszcze Polska przestała istnieć jako państwo , za
pierwszy masowy ruch powstańczy należy uznać
konfederację barską z lat 1768 – 1772.
Slide 9
Konfederaci barscy pod Częstochową, obraz Józefa
Chełmońskiego
Slide 10
Kolejnymi, najważniejszymi zrywami zbrojnymi były:
Wojna w obronie Konstytucji 3 Maja 1792r.
Po bitwie pod Zieleńcami; obraz Wojciecha Kossaka
Slide 11
Powstanie Kościuszkowskie 1794r.
Modlitwa powstańców przed bitwą pod Racławicami;
obraz Józefa Chełmońskiego
Slide 12
Walki Legionów Polskich we Włoszech,
Niemczech , Holandii i na San Domingo (Haiti)
w latach 1797- 1807
Twórca Legionów Jan Henryk Dąbrowski; obraz Juliusza Kossaka
Slide 13
Bitwa na San Domingo; obraz Januarego Suchodolskiego
Slide 14
Wojna Księstwa Warszawskiego z
Austrią w 1809r.
Bateria artylerii w ogniu (bitwa pod Raszynem); obraz Wojciech
Kossaka
Slide 15
Wyprawa i klęska Napoleona w
Rosji w 1812r.
Palenie sztandarów przez armię francuską; obraz Wojciecha
Kossaka
Slide 16
Powstanie Listopadowe 1830-1831r.
Bitwa pod Olszynką Grochowską; obraz Wojciecha Kossaka
Slide 17
Powstanie krakowskie 1846r.
Jeden z przywódców powstania Edward Dębowski na czele
procesji
Slide 18
Powstanie wielkopolskie 1848r.
Bitwa pod Miłosławiem
Slide 19
Powstanie Styczniowe 1863 – 1864 r.
Przysięga powstańcza; obraz Artura Grottgera
Slide 20
Bitwa; obraz Artura Grottgera
Slide 21
Za każdym razem wysiłek powstańczy kończył się
klęską i ogromnymi karami nakładanymi przez
zaborców na uczestników powstań
oraz likwidowaniem resztek samorządności, jakie
uzyskali wcześniej Polacy.
Wydawało się , że jedyną okazja na skuteczne
wywalczenie niepodległości
będzie konflikt miedzy zaborcami Polski.
Dlatego też najwybitniejszy polski poeta, wieszcz
Adam Mickiewicz w Litanii Pielgrzymskiej pisał:
Slide 22
[…]. Boże Ojcze, któryś wywiódł lud Twój z niewoli
egipskiej i wrócił do Ziemi Świętej,
Wróć nas do Ojczyzny naszej. […].
Od niewoli moskiewskiej, austriackiej i pruskiej,
Wybaw nas, Panie. […].
O wojnę powszechną za wolność ludów,
Prosimy Cię, Panie.
O broń i orły narodowe,
Prosimy Cię, Panie.[…].
O niepodległość, całość i wolność Ojczyzny naszej,
Prosimy Cię. Panie.
Slide 23
I wojna światowa 1914-1918
Takim konfliktem stała się I wojna światowa
1914 – 1918. Rosja, w sojuszu z Francją i Wielką
Brytanią (ententa) wystąpiła przeciw Niemcom i
Austro – Węgrom.
I wojna światowa, front zachodni
Slide 24
Zaborem który był najlepiej przygotowany do walki o
odzyskanie niepodległości była Galicja (zabór austriacki).
Na początku XX wieku powstały tam organizacje,
stawiające sobie za cel wolną Polskę, wywalczoną w
wojnie z Rosją; były to: Związek Walki Czynnej (Lwów),
Związek Strzelecki (Lwów), Strzelec (Kraków).
Współzałożycielem tych organizacji był Józef Piłsudski.
Ćwiczenia Związku Gimnastycznego
„Sokół” we Lwowie, 1903r.
Kompania Związku Strzeleckiego1912, na czele Piłsudski i Sosnkowski
Slide 25
Gdy w sierpniu 1914 r. wybuchła I wojna światowa,
Piłsudski wraz z utworzoną przez siebie Pierwszą
Kadrową Kompanią wyszedł spod Krakowa i
12.08.1914 r. wkroczył do Kielc. Ale próba poderwania
Polaków w zaborze rosyjskim do powstania przeciw
Rosji nie udała się.
Wkroczenie I Kadrowej Kompanii do
Kielc
Pułkownik Józef Piłsudski ze swoim
sztabem w Kielcach
Slide 26
W końcu sierpnia polscy politycy w Galicji utworzyli
Legiony Polskie mające walczyć po stronie Austro –
Węgier z Rosją. W 1915 r. Legiony składały się z trzech
brygad, razem około 20 tysięcy żołnierzy, dowódcą I
brygady został Józef Piłsudski (brygadier).
Brygadier Józef Piłsudski
Legiony Polskie
Slide 27
Żołnierze Legionów walczyli dzielnie o odzyskanie
niepodległości, najcięższe boje z Rosjanami stoczyli:
pod Łowczówkiem w grudniu 1914 r.(w Galicji), pod
Rokitną w czerwcu 1915 r. (na Ukrainie) i pod
Kostiuchnówką w lipcu 1916 (na Wołyniu).
Łowczówek, tutaj w wigilię po obu
stronach frontu śpiewano razem
polskie kolędy...
Szarża ułanów polskich pod Rokitną
; obraz Wojciecha Kossaka
Slide 28
Bitwa pod Kostiuchnówką
z Rosjanami
Piłsudski pod
Kostiuchnówką
W wyniku wiosenno-letniej ofensywy 1915 r. Niemcy
i Austriacy pokonali Rosjan i zajęli całe Królestwo
Polskie.
Slide 29
5 listopada 1916 r. cesarze wojsk okupacyjnych
wydali manifest do Polaków zapowiadając utworzenie
państwa polskiego, podległego Niemcom.
Mimo całej niejasności aktu, był to pierwszy od ponad
stu lat dokument, który łamał solidarność zaborców w
sprawie polskiej.
Akt 5 listopada 1916r
Slide 30
Po stronie ententy: po rewolucji lutowej w Rosji w
1917 r. powstały polskie oddziały wojskowe (korpusy),
mające walczyć po stronie Rosji z Niemcami o wolną
Polskę… . Korpusami tymi kierował Naczelny Polski
Komitet Wojskowy z prezesem Władysławem
Raczkiewiczem.
Władysław Raczkiewicz
Generał Dowbor Muśnicki i sztab I
Korpusu Polskiego w Rosji
Slide 31
W czerwcu 1917 r. zaczęła powstawać we Francji
armia polska, nazywana od koloru francuskich
mundurów „Błękitną Armią” powstała ona z inicjatywy
paryskiego Komitetu Narodowego Polskiego z
Romanem Dmowskim na czele. Dowódcą „Błękitnej
Armii” został w październiku 1918 r. gen. Józef Haller
Józef Haller przysięga na sztandar
„Błękitnej Armii”
Obchody Święta Niepodległości 2007r.,
maszeruje „Błękitna Armia”
Slide 32
Ogłaszając akt 5 listopada 1916 r. Niemcom i
Austriakom zależało głównie na zagarnięciu do swoich
armii polskich ochotników, ich działania wobec
obiecanej wolnej Polski były nieszczere, odkrywając
to, komendant Piłsudski w lipcu 1917 roku nie złożył
przysięgi na wierność cesarzom niemieckiemu i
austriackiemu, za co został uwięziony w Magdeburgu
przez Niemców.
Nawet ta część żołnierzy polskich z II brygady
Legionów, która złożyła przysięgę, w lutym 1918 r.
uciekła spod austriackich rozkazów, przedarła się przez
front pod Rarańczą na Ukrainie i połączyła z II
Korpusem polskim.
Slide 33
W maju 1918 r. obie te jednostki polskie stoczyły z
Niemcami, którzy zajęli Ukrainę, przegraną bitwę pod
Kaniowem. Najważniejszym znaczeniem tej bitwy
było, że obie polskie formacje wojskowe zaczęły
walczyć razem za niepodległość Polski!
Legioniści pod Rarańczą
Po bitwie pod Kaniowem
Slide 34
Tymczasem jesienią 1918 r. na froncie zachodnim
sytuacja wojenna Niemiec i Austro – Węgier, zwłaszcza
po przystąpieniu do wojny Stanów Zjednoczonych po
stronie ententy, stawała się rozpaczliwa.
Wykorzystując to, w okupowanym przez Niemców
Królestwie Polskim od początku listopada 1918 r.
zaczęły ujawniać się i powstawać ośrodki władzy
polskiej: w Poznaniu była to Naczelna Rada Ludowa z
księdzem Stanisławem Adamskim i Wojciechem
Korfantym na czele, w Krakowie Polska Komisja
Likwidacyjna pod przywództwem Wincentego Witosa,
w Lublinie Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej
z Ignacym Daszyńskim jako premierem.
Slide 35
Naczelna Rada Ludowa w Poznaniu
Stanisław Adamski
Wincenty Witos
Wojciech Korfanty
Ignacy Daszyński
Slide 36
10 listopada 1918 r. wrócił uwolniony z więzienia w
Magdeburgu komendant J.Piłsudski. Wobec tego 11
listopada 1918 r. powołana jeszcze przez zaborców we
wrześniu 1917 r. Rada Regencyjna przekazała
Piłsudskiemu naczelne dowództwo nad wojskiem
polskim, a 14 listopada 1918 r. całość swej władzy
cywilnej.
Rada Regencyjna
Powrót J. Piłsudskiego z Magdeburga
Slide 37
Trwało rozbrajanie żołnierzy niemieckich
i austriackich na ulicach polskich miast. Data tego
przekazania władzy – 11 listopada 1918 r. – uznawana
jest symbolicznie za dzień odzyskania niepodległości
przez Polskę.
Rozbrajanie Niemców na ulicach Warszawy
Slide 38
Na początku listopada 1918r. wycofujący się ze
Lwowa Austriacy przekazali władzę nad miastem
Ukraińcom. W mieście miała zdecydowaną
przewagę (60%) ludność polska, która zbrojnie
broniła polskości miasta. Wśród obrońców było
bardzo dużo młodzieży – stąd młodzież broniącą
miasta nazywamy orlętami lwowskimi. Walki
trwały do lata 1919r. kiedy wojsko polskie
uwolniło Lwów od ukraińskiego oblężenia. Lwów
jako jedyne miasto polskie zostało odznaczone
przez marszałka Piłsudskiego orderem Virtuti
Militari.
Slide 39
Obrońcy Lwowa (orlęta lwowskie); obrazy Wojciecha
Kossaka
Slide 40
11 listopada 1918 roku Niemcy poprosili zwycięską
ententę o zawieszenie broni na froncie zachodnim,
tydzień wcześniej zrobili to Austriacy, carskie
imperium Rosji zostało obalone przez rewolucje
lutową i październikową 1917 roku. Zatem wszyscy
trzej zaborcy Polski wojnę tą przegrali.
Dzięki temu, a zwgaszcza dzięki upartej woli i nadziei
społeczeństwa polskiego możliwe stało się odrodzenie
Polski!
Slide 41
Odrodzone po 123 latach niewoli państwo polskie
nie miało jeszcze swojego sejmu, ustalonych granic,
uznanego prze inne państwa rządu, jednak
bezsprzecznie było niepodległe!
Slide 42
Opracowanie:
Mateusz Biernaciak
Mariusz Kotyński
W prezentacji wykorzystano materiały zamieszczane w
serwisie internetowym wikipedia.pl i youtube.pl oraz
w książce A. Radziwiłł, W. Roszkowski:
Historia 1789-1871, Warszawa 1994.
Slide 2
W historii powszechnej dzień
11 listopada 1918 r. zapisał się
przede wszystkim jako data
zakończenia I wojny światowej. Polacy
natomiast kojarzą go w pierwszym
rzędzie jako moment odzyskania
niepodległości po okresie zaborów.
Slide 3
Rozbiory Polski:
Rok 1795 stanowi końcową datę istnienia Polski
szlacheckiej, inaczej nazywanej I Rzeczypospolitą. Trzej
sąsiedzi Polski: Prusy, Rosja i Austria siłą zagarnęły dla
siebie polskie ziemie, podając jako powód rozkład i
słabość naszego państwa.
Tak naprawdę głównym powodem rozszarpania Polski
przez sąsiadów było podjęcie prób unowocześnienia
państwa polskiego przez jego najlepszych obywateli.
Najważniejszą taką próbą było uchwalenie Konstytucji 3
Maja 1791 roku. Na powstanie sprawnej, silnej Polski nie
chcieli się zgodzić jej sąsiedzi, stąd zniszczyli
Rzeczypospolitą szlachecką poprzez rozszarpanie jej ziem.
Slide 4
Likwidacja państwa nie oznaczała jednak, że
naród polski również przestał istnieć. Naród ten
przez ponad sto lat będzie dążył do odzyskania
swego zagrabionego państwa, pokazując
zarazem, że rozbiory Polski były jedną z
największych politycznych niesprawiedliwości w
historii Europy.
Bronią narodu w tej walce był oręż, kultura,
język, wiara i wspólna historia.
Slide 5
Ziemie polskie zagarnięte przez państwa zaborcze:
Rosja – Inflanty polskie, Białoruś, większość Ukrainy i Litwy z Wilnem;
Prusy – Pomorze z Gdańskiem i Toruniem, Wielkopolska z Gnieznem i
Poznaniem, Kujawy i część Mazowsza z Warszawą.
Austria – Małopolska z Krakowem, część Podola, Wołynia i Roztocza ze Lwowem.
Slide 6
Artystyczna wizja rozbiorów Polski: na rycinie miedzy innymi
caryca Rosji, król Prus i cesarz Austrii.
Slide 7
Jeszcze przed całkowitym wydarciem ziem polskich przez zaborców
cześć Polaków gorąco protestowała przeciw grabieży : na obrazie poseł
Tadeusz Rejtan protestuje przeciw podpisaniu pierwszego traktatu
rozbiorowego (malował Jan Matejko).
Slide 8
Prób odzyskania niepodległości przez 123 lata
zaborów było wiele.
Największymi z nich były dwa powstania
narodowe: Powstanie Listopadowe 1830-1831 r.
oraz Powstanie Styczniowe 1863 – 1864; oba
krwawo stłumione przez Rosję przy poparciu
dwóch pozostałych zaborców: Prus i Austrii. Nie
były to jedyne wystąpienia przeciw zaborcom. Nim
jeszcze Polska przestała istnieć jako państwo , za
pierwszy masowy ruch powstańczy należy uznać
konfederację barską z lat 1768 – 1772.
Slide 9
Konfederaci barscy pod Częstochową, obraz Józefa
Chełmońskiego
Slide 10
Kolejnymi, najważniejszymi zrywami zbrojnymi były:
Wojna w obronie Konstytucji 3 Maja 1792r.
Po bitwie pod Zieleńcami; obraz Wojciecha Kossaka
Slide 11
Powstanie Kościuszkowskie 1794r.
Modlitwa powstańców przed bitwą pod Racławicami;
obraz Józefa Chełmońskiego
Slide 12
Walki Legionów Polskich we Włoszech,
Niemczech , Holandii i na San Domingo (Haiti)
w latach 1797- 1807
Twórca Legionów Jan Henryk Dąbrowski; obraz Juliusza Kossaka
Slide 13
Bitwa na San Domingo; obraz Januarego Suchodolskiego
Slide 14
Wojna Księstwa Warszawskiego z
Austrią w 1809r.
Bateria artylerii w ogniu (bitwa pod Raszynem); obraz Wojciech
Kossaka
Slide 15
Wyprawa i klęska Napoleona w
Rosji w 1812r.
Palenie sztandarów przez armię francuską; obraz Wojciecha
Kossaka
Slide 16
Powstanie Listopadowe 1830-1831r.
Bitwa pod Olszynką Grochowską; obraz Wojciecha Kossaka
Slide 17
Powstanie krakowskie 1846r.
Jeden z przywódców powstania Edward Dębowski na czele
procesji
Slide 18
Powstanie wielkopolskie 1848r.
Bitwa pod Miłosławiem
Slide 19
Powstanie Styczniowe 1863 – 1864 r.
Przysięga powstańcza; obraz Artura Grottgera
Slide 20
Bitwa; obraz Artura Grottgera
Slide 21
Za każdym razem wysiłek powstańczy kończył się
klęską i ogromnymi karami nakładanymi przez
zaborców na uczestników powstań
oraz likwidowaniem resztek samorządności, jakie
uzyskali wcześniej Polacy.
Wydawało się , że jedyną okazja na skuteczne
wywalczenie niepodległości
będzie konflikt miedzy zaborcami Polski.
Dlatego też najwybitniejszy polski poeta, wieszcz
Adam Mickiewicz w Litanii Pielgrzymskiej pisał:
Slide 22
[…]. Boże Ojcze, któryś wywiódł lud Twój z niewoli
egipskiej i wrócił do Ziemi Świętej,
Wróć nas do Ojczyzny naszej. […].
Od niewoli moskiewskiej, austriackiej i pruskiej,
Wybaw nas, Panie. […].
O wojnę powszechną za wolność ludów,
Prosimy Cię, Panie.
O broń i orły narodowe,
Prosimy Cię, Panie.[…].
O niepodległość, całość i wolność Ojczyzny naszej,
Prosimy Cię. Panie.
Slide 23
I wojna światowa 1914-1918
Takim konfliktem stała się I wojna światowa
1914 – 1918. Rosja, w sojuszu z Francją i Wielką
Brytanią (ententa) wystąpiła przeciw Niemcom i
Austro – Węgrom.
I wojna światowa, front zachodni
Slide 24
Zaborem który był najlepiej przygotowany do walki o
odzyskanie niepodległości była Galicja (zabór austriacki).
Na początku XX wieku powstały tam organizacje,
stawiające sobie za cel wolną Polskę, wywalczoną w
wojnie z Rosją; były to: Związek Walki Czynnej (Lwów),
Związek Strzelecki (Lwów), Strzelec (Kraków).
Współzałożycielem tych organizacji był Józef Piłsudski.
Ćwiczenia Związku Gimnastycznego
„Sokół” we Lwowie, 1903r.
Kompania Związku Strzeleckiego1912, na czele Piłsudski i Sosnkowski
Slide 25
Gdy w sierpniu 1914 r. wybuchła I wojna światowa,
Piłsudski wraz z utworzoną przez siebie Pierwszą
Kadrową Kompanią wyszedł spod Krakowa i
12.08.1914 r. wkroczył do Kielc. Ale próba poderwania
Polaków w zaborze rosyjskim do powstania przeciw
Rosji nie udała się.
Wkroczenie I Kadrowej Kompanii do
Kielc
Pułkownik Józef Piłsudski ze swoim
sztabem w Kielcach
Slide 26
W końcu sierpnia polscy politycy w Galicji utworzyli
Legiony Polskie mające walczyć po stronie Austro –
Węgier z Rosją. W 1915 r. Legiony składały się z trzech
brygad, razem około 20 tysięcy żołnierzy, dowódcą I
brygady został Józef Piłsudski (brygadier).
Brygadier Józef Piłsudski
Legiony Polskie
Slide 27
Żołnierze Legionów walczyli dzielnie o odzyskanie
niepodległości, najcięższe boje z Rosjanami stoczyli:
pod Łowczówkiem w grudniu 1914 r.(w Galicji), pod
Rokitną w czerwcu 1915 r. (na Ukrainie) i pod
Kostiuchnówką w lipcu 1916 (na Wołyniu).
Łowczówek, tutaj w wigilię po obu
stronach frontu śpiewano razem
polskie kolędy...
Szarża ułanów polskich pod Rokitną
; obraz Wojciecha Kossaka
Slide 28
Bitwa pod Kostiuchnówką
z Rosjanami
Piłsudski pod
Kostiuchnówką
W wyniku wiosenno-letniej ofensywy 1915 r. Niemcy
i Austriacy pokonali Rosjan i zajęli całe Królestwo
Polskie.
Slide 29
5 listopada 1916 r. cesarze wojsk okupacyjnych
wydali manifest do Polaków zapowiadając utworzenie
państwa polskiego, podległego Niemcom.
Mimo całej niejasności aktu, był to pierwszy od ponad
stu lat dokument, który łamał solidarność zaborców w
sprawie polskiej.
Akt 5 listopada 1916r
Slide 30
Po stronie ententy: po rewolucji lutowej w Rosji w
1917 r. powstały polskie oddziały wojskowe (korpusy),
mające walczyć po stronie Rosji z Niemcami o wolną
Polskę… . Korpusami tymi kierował Naczelny Polski
Komitet Wojskowy z prezesem Władysławem
Raczkiewiczem.
Władysław Raczkiewicz
Generał Dowbor Muśnicki i sztab I
Korpusu Polskiego w Rosji
Slide 31
W czerwcu 1917 r. zaczęła powstawać we Francji
armia polska, nazywana od koloru francuskich
mundurów „Błękitną Armią” powstała ona z inicjatywy
paryskiego Komitetu Narodowego Polskiego z
Romanem Dmowskim na czele. Dowódcą „Błękitnej
Armii” został w październiku 1918 r. gen. Józef Haller
Józef Haller przysięga na sztandar
„Błękitnej Armii”
Obchody Święta Niepodległości 2007r.,
maszeruje „Błękitna Armia”
Slide 32
Ogłaszając akt 5 listopada 1916 r. Niemcom i
Austriakom zależało głównie na zagarnięciu do swoich
armii polskich ochotników, ich działania wobec
obiecanej wolnej Polski były nieszczere, odkrywając
to, komendant Piłsudski w lipcu 1917 roku nie złożył
przysięgi na wierność cesarzom niemieckiemu i
austriackiemu, za co został uwięziony w Magdeburgu
przez Niemców.
Nawet ta część żołnierzy polskich z II brygady
Legionów, która złożyła przysięgę, w lutym 1918 r.
uciekła spod austriackich rozkazów, przedarła się przez
front pod Rarańczą na Ukrainie i połączyła z II
Korpusem polskim.
Slide 33
W maju 1918 r. obie te jednostki polskie stoczyły z
Niemcami, którzy zajęli Ukrainę, przegraną bitwę pod
Kaniowem. Najważniejszym znaczeniem tej bitwy
było, że obie polskie formacje wojskowe zaczęły
walczyć razem za niepodległość Polski!
Legioniści pod Rarańczą
Po bitwie pod Kaniowem
Slide 34
Tymczasem jesienią 1918 r. na froncie zachodnim
sytuacja wojenna Niemiec i Austro – Węgier, zwłaszcza
po przystąpieniu do wojny Stanów Zjednoczonych po
stronie ententy, stawała się rozpaczliwa.
Wykorzystując to, w okupowanym przez Niemców
Królestwie Polskim od początku listopada 1918 r.
zaczęły ujawniać się i powstawać ośrodki władzy
polskiej: w Poznaniu była to Naczelna Rada Ludowa z
księdzem Stanisławem Adamskim i Wojciechem
Korfantym na czele, w Krakowie Polska Komisja
Likwidacyjna pod przywództwem Wincentego Witosa,
w Lublinie Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej
z Ignacym Daszyńskim jako premierem.
Slide 35
Naczelna Rada Ludowa w Poznaniu
Stanisław Adamski
Wincenty Witos
Wojciech Korfanty
Ignacy Daszyński
Slide 36
10 listopada 1918 r. wrócił uwolniony z więzienia w
Magdeburgu komendant J.Piłsudski. Wobec tego 11
listopada 1918 r. powołana jeszcze przez zaborców we
wrześniu 1917 r. Rada Regencyjna przekazała
Piłsudskiemu naczelne dowództwo nad wojskiem
polskim, a 14 listopada 1918 r. całość swej władzy
cywilnej.
Rada Regencyjna
Powrót J. Piłsudskiego z Magdeburga
Slide 37
Trwało rozbrajanie żołnierzy niemieckich
i austriackich na ulicach polskich miast. Data tego
przekazania władzy – 11 listopada 1918 r. – uznawana
jest symbolicznie za dzień odzyskania niepodległości
przez Polskę.
Rozbrajanie Niemców na ulicach Warszawy
Slide 38
Na początku listopada 1918r. wycofujący się ze
Lwowa Austriacy przekazali władzę nad miastem
Ukraińcom. W mieście miała zdecydowaną
przewagę (60%) ludność polska, która zbrojnie
broniła polskości miasta. Wśród obrońców było
bardzo dużo młodzieży – stąd młodzież broniącą
miasta nazywamy orlętami lwowskimi. Walki
trwały do lata 1919r. kiedy wojsko polskie
uwolniło Lwów od ukraińskiego oblężenia. Lwów
jako jedyne miasto polskie zostało odznaczone
przez marszałka Piłsudskiego orderem Virtuti
Militari.
Slide 39
Obrońcy Lwowa (orlęta lwowskie); obrazy Wojciecha
Kossaka
Slide 40
11 listopada 1918 roku Niemcy poprosili zwycięską
ententę o zawieszenie broni na froncie zachodnim,
tydzień wcześniej zrobili to Austriacy, carskie
imperium Rosji zostało obalone przez rewolucje
lutową i październikową 1917 roku. Zatem wszyscy
trzej zaborcy Polski wojnę tą przegrali.
Dzięki temu, a zwgaszcza dzięki upartej woli i nadziei
społeczeństwa polskiego możliwe stało się odrodzenie
Polski!
Slide 41
Odrodzone po 123 latach niewoli państwo polskie
nie miało jeszcze swojego sejmu, ustalonych granic,
uznanego prze inne państwa rządu, jednak
bezsprzecznie było niepodległe!
Slide 42
Opracowanie:
Mateusz Biernaciak
Mariusz Kotyński
W prezentacji wykorzystano materiały zamieszczane w
serwisie internetowym wikipedia.pl i youtube.pl oraz
w książce A. Radziwiłł, W. Roszkowski:
Historia 1789-1871, Warszawa 1994.