Transcript Bóg w literaturze i sztuce
Slide 1
BÓG W LITERATURZE I
SZTUCE
Slide 2
BÓG PRZEDSTAWIONY W
LITERATURZE…
Slide 3
Surowy Bóg:
„Postanowiłem położyć kres
istnieniu wszystkich ludzi,
bo ziemia jest pełna wykroczeń
przeciw mnie.” (…)
Rdz 6, 13
Slide 4
Człowiek wielokrotnie zawiódł zaufanie Boga.
Bóg ukarał go zsyłając na ziemię potop, który
zniszczył wszystko, co żyło na niej. Uratował
się tylko Noe z rodziną i zwierzętami, które
zostały wprowadzone przez niego do arki. Był
to człowiek kochający Boga i wypełniający
jego przykazania.
Slide 5
„Są oni jednym
ludem i wszyscy
mają jedną mowę, i
to jest przyczyną,
że zaczęli
budować. A zatem
w przyszłości nic
nie będzie dla nich
niemożliwe,
cokolwiek zamierzą
uczynić.” (…)
Rdz 11, 6
Peter Bruegel „Wieża Babel” (ok. 1563)
Slide 6
Ludzie zapragnęli zbudować wieżę sięgającą
do nieba. Ich pycha nie podobała się Stwórcy,
który pomieszał języki, by uniemożliwić im
dalszą pracę.
Slide 7
„(…) Dano jej
[Bestii] wszcząć
walkę ze świętymi
i zwyciężyć ich,
i dano jej władzę
nad każdym
szczepem, ludem,
językiem i
narodem.”
Ap 13, 7
„Jeźdźcy apokalipsy” (1496–1498 )
Slide 8
W ostatniej części Biblii poznajemy
Apokalipsę św. Jana, czyli objawienie, które
przepowiada nadejście czasu ostatecznego.
Dzięki niemu, przedstawiono Sąd Boży i
koniec świata. W Biblii Bóg, człowiek i świat są
elementami, które przeplatają się wzajemnie.
Jeden element, dopełnia drugi.
Slide 9
Bóg stwórca:
Obraz Boga stwarzającego świat znamy
przede wszystkim z Biblii. Sześć dni pracy i
siódmy dzień odpoczynku, stworzenie ziemi i
roślin, zwierząt i człowieka oraz nadanie
przez człowieka nazw tym istotom to chyba
najważniejsze elementy przedstawianego w
Biblii wydarzenia.
Slide 10
,,Czego chcesz od
nas, Panie” (Pieśń
XXV Jan Kochanowski)
odnajdujemy obraz
Stwórcy jako artysty,
który stwarzając
kosmos, dokonał
wielkiego dzieła. Bóg
strzegący człowieka
przed wszelkim złem,
wszechobecny, dający
dobro i pomyślność w
życiu.
Slide 11
Bóg tolerancji i miłości:
Przeciwieństwem Boga nietolerancyjnych chrześcijan,
ukazanego w ,,Pieśni o Rolandzie” czy w ,,Trylogii
Sienkiewicza”, jest Pan miłosierny. To Bóg, który
stworzył ,,świat piękny i różny”- świat, w którym różnica
jest źródłem szczęścia i radości, a nie niepokoju i
zbrodni. Bóg absolutnej miłości, a zarazem Bóg
niezwykle wymagający, który każe wybaczać
prześladowcom Ten wymagający, kochający Pan
potępia egoizm, gnuśność, lenistwo. Co ważne- to Bóg
wszystkich kultur i wszech czasów, który z jednaką
miłości traktuje zapewne ,,Miss Helen z mglistej
wysepki Mull na Hebrydach”, ,, dobrego studenta z
Berlina” i ,,siwego staruszka który nie proszony
przyniósł mi owoce ze swego ogrodu na spalonej
słońcem ojczystej wyspie syna Leartesa” Wreszcie- to
Bóg stojący ponad religiami.
Slide 12
• ,,Pozwól o Panie abym nie myślał o moich
wodnistookich szarych niemądrych
prześladowcach kiedy słońce wschodzi w
Morze Joński prawdziwie nieopisane żebym
zrozumiał innych ludzi inne języki inne
cierpienia”
• ,,wybacz, że myślałem tylko o sobie gdy życie
innych okrutnie nieodwracalnie krąży wokół
mnie”
Herbert Zbigniew „Modlitwa Pana Cogito-podróżnika”
Slide 13
W przypowieści „O synu marnotrawnym",
Bóg pokazuje, jak bardzo kocha człowieka i
ile potrafi mu przebaczyć.
Slide 14
"Ojcze, zgrzeszyłem
przeciw Bogu i
względem ciebie, już nie
jestem godzien nazywać
się twoim synem".
(…) "Przynieście szybko
najlepszą szatę i
ubierzcie go
(…) Przyprowadźcie
utuczone cielę i zabijcie
będziemy ucztować i
bawić się, ponieważ ten
mój syn był umarły, a
znów ożył; zaginął, a
odnalazł się".
Łk 15, 18
Rembrandt „Powrót syna marnotrawnego” (ok. 1668)
Slide 15
BÓG PRZEDSTAWIONY W
SZTUCE…
Slide 16
Michał Anioł „Stworzenie Adama” (1510)
Slide 17
Michał Anioł, Stworzenie Adama
W kierunku młodego mężczyzny Bóg Ojciec
wysuwa rękę. Adam unosi swe ciało jakby było
ono przyciągane przez siłę Wszechmogącego.
Energia płynąca od Boga wypełnia budzące się
do życia ciało Adama. Niczym nie różni się ono
od sylwetki Boga, który jest starszym
mężczyzną, (podkreślą to siwo-błękitne włosy i
broda). Bóg unosi się w przestworzach, Adam
znajduje się na ziemi.
Slide 18
Michał Anioł „Stworzenie Ewy” (1521)
Slide 19
Michał Anioł, Stworzenie Ewy
Na fresku znajdującym się w Kaplicy Sykstyńskiej
widoczny jest Bóg, który stoi przed Ewą z
podniesioną dłonią. Widoczny jest również Adam,
śpiący w chwili tworzenia Ewy. Bóg jest
przedstawiony jako starzec z długą, jasną brodą
ubrany w niebieskie szaty.
Slide 20
Stanisław Wyspiański „Bóg Stwórca” (witraż) (1897-1904)
Slide 21
Witraż Stanisława Wyspiańskiego Bóg
Stwórca
Witraż przedstawia potężnego, ważnego i
ogromnego Boga, osobę starszą, która ma
długie, siwe włosy i brodę. Lewą rękę ma w
górze, a prawą jakby coś stwarzał. Ma Skupioną
twarz. Brakuje mu normalnego oka, wygląda
jakby płakał albo słońce raziło go w oczy i było
trudno mu patrzeć na świat. W witrażu przeważa
kolor niebieski, w wielu odcieniach. Bóg unosi
się nad falami morza. Z obrazu można
wywnioskować, że to mogło być uwiecznione w
drugim dniu stwarzania świata. Nie widać tam
Ziemi. Gest podniesionej ręki oznacza, że
stwórca zastanawia się, czy odłączyć Ziemię od
nieba.
Slide 22
Hans Memling „Sąd Ostateczny” (1467-1471)
Slide 23
Hans Memling, Sąd Ostateczny
Tryptyk przedstawia postać boską, w roli sędzi na
sądzie ostatecznym każdego człowieka. Wokół
niego siedzi dwunastu Apostołów Maryja i Jan
Chrzciciel (Maryja i Jan proszą o łaski dla dusz).
Po swojej prawej stronie ma bramy do krainy
wiecznego szczęścia, a po lewej do piekła. Na
głównym planie widzimy Archanioła, który waży
ludzkie dusze. Za nim widać jak Anioł walczy o
ludzką duszę. Tryptyk pokazuje władzę Boga nad
człowiekiem. Obraz pokazuje Boga miłosiernego,
sprawiedliwego walczącego o każdą duszę.
Slide 24
Michał Anioł „Sąd Ostateczny” (1536-1541)
Slide 25
Michał Anioł, Sąd Ostateczny
Kompozycja jest skupiona wokół postaci Chrystusa sędziego karzącego za grzechy z Matką Bożą o boku.
Wokół zgromadzeni są święci najczęściej trzymający
narzędzia swojej męczeńskiej śmierci. Po prawej
stronie ukazany jest św. Piotr z kluczami, poniżej
św. Bartłomiej z nożem w ręku i własną skórą (skóra
twarzy to autoportret Michała Anioła. W górnej części
obrazu unoszą się aniołowie trzymający narzędzia
Męki Pańskiej. Poniżej centralnej sceny artysta
umieścił 11 aniołów bez skrzydeł. Dmą oni w trąby
budząc umarłych, którzy ukazani w dole po stronie
lewej. Dół po stronie prawej, ukazuje scenę strącania
do piekieł potępionych przewiezionych na łodzi
Charona (postać z oślimi uszami).
Slide 26
Hieronim Bosch „Sąd Ostateczny” (ok. 1470)
Slide 27
Hieronim Bosch Sąd Ostateczny
Na ziemi rozgrywają się straszne sceny – ludzie
grzeszni prowadzeni są siłą do bram piekielnych,
by cierpieć po śmierci katusze. Cierpienie
grzesznych, którzy niegodnie przeżyli swoje
życie, w związku z czym idą do piekła. Bóg
ubrany jest w czerwoną szatę symbolizującą
władzę. Na ziemi rozgrywa się zamęt i chaos.
Slide 28
INNE OBLICZA BOGA
Kiedyś…
Slide 29
Slide 30
BÓG XXI WIEKU…
Slide 31
Slide 32
Bóg widziany współczesnymi oczami
Coraz częściej ludzie oczekują, że Bóg
będzie czarodziejem spełniającym ich
zachcianki i kaprysy, a w razie wpadki
cudownie interweniującym, aby ich wybawić
z kłopotu. Kościół zaś to tylko instytucja
rozdająca za darmo cudownie rozmnożony
chleb, a chwilach podniosłych i uroczystych
zapewniająca wzruszające przeżycia lub w
chwilach trudnych dostarczająca duchowej
pociechy, ale bez prawa do stawiania
jakichkolwiek wymagań moralnych. I
absolutnie żadnej krytyki czy mówienia o
grzechu, winie, zadośćuczynieniu!!!
Slide 33
Podsumowanie
Człowiek pokłada w bogu ufność i nadzieje.
Bóg jest nauczycielem, uczy walki ze złem.
Jest dobroczyńca, wybawca i chroni człowieka.
Jest opoka, na której człowiek może polegać.
Bóg daje ludziom władze na ziemi.
Jest wszechmocny, potrafi ratować ludzi, którzy
na to zasługują. Człowiek natomiast jest slaby i
mały w porównaniu do potężnego Boga. Czuje
sie marny jego życie jest krótkie, w Bogu szuka
schronienia. Pomaga mu to w walce z życiem i
złem. Człowiek wierzy w Boga, ale również sie
Go boi.
Slide 34
DZIĘKUJEMY
PRZYGOTOWAŁY:
ANETA ADAMIEC I NIKOLA SZLENSOG
BÓG W LITERATURZE I
SZTUCE
Slide 2
BÓG PRZEDSTAWIONY W
LITERATURZE…
Slide 3
Surowy Bóg:
„Postanowiłem położyć kres
istnieniu wszystkich ludzi,
bo ziemia jest pełna wykroczeń
przeciw mnie.” (…)
Rdz 6, 13
Slide 4
Człowiek wielokrotnie zawiódł zaufanie Boga.
Bóg ukarał go zsyłając na ziemię potop, który
zniszczył wszystko, co żyło na niej. Uratował
się tylko Noe z rodziną i zwierzętami, które
zostały wprowadzone przez niego do arki. Był
to człowiek kochający Boga i wypełniający
jego przykazania.
Slide 5
„Są oni jednym
ludem i wszyscy
mają jedną mowę, i
to jest przyczyną,
że zaczęli
budować. A zatem
w przyszłości nic
nie będzie dla nich
niemożliwe,
cokolwiek zamierzą
uczynić.” (…)
Rdz 11, 6
Peter Bruegel „Wieża Babel” (ok. 1563)
Slide 6
Ludzie zapragnęli zbudować wieżę sięgającą
do nieba. Ich pycha nie podobała się Stwórcy,
który pomieszał języki, by uniemożliwić im
dalszą pracę.
Slide 7
„(…) Dano jej
[Bestii] wszcząć
walkę ze świętymi
i zwyciężyć ich,
i dano jej władzę
nad każdym
szczepem, ludem,
językiem i
narodem.”
Ap 13, 7
„Jeźdźcy apokalipsy” (1496–1498 )
Slide 8
W ostatniej części Biblii poznajemy
Apokalipsę św. Jana, czyli objawienie, które
przepowiada nadejście czasu ostatecznego.
Dzięki niemu, przedstawiono Sąd Boży i
koniec świata. W Biblii Bóg, człowiek i świat są
elementami, które przeplatają się wzajemnie.
Jeden element, dopełnia drugi.
Slide 9
Bóg stwórca:
Obraz Boga stwarzającego świat znamy
przede wszystkim z Biblii. Sześć dni pracy i
siódmy dzień odpoczynku, stworzenie ziemi i
roślin, zwierząt i człowieka oraz nadanie
przez człowieka nazw tym istotom to chyba
najważniejsze elementy przedstawianego w
Biblii wydarzenia.
Slide 10
,,Czego chcesz od
nas, Panie” (Pieśń
XXV Jan Kochanowski)
odnajdujemy obraz
Stwórcy jako artysty,
który stwarzając
kosmos, dokonał
wielkiego dzieła. Bóg
strzegący człowieka
przed wszelkim złem,
wszechobecny, dający
dobro i pomyślność w
życiu.
Slide 11
Bóg tolerancji i miłości:
Przeciwieństwem Boga nietolerancyjnych chrześcijan,
ukazanego w ,,Pieśni o Rolandzie” czy w ,,Trylogii
Sienkiewicza”, jest Pan miłosierny. To Bóg, który
stworzył ,,świat piękny i różny”- świat, w którym różnica
jest źródłem szczęścia i radości, a nie niepokoju i
zbrodni. Bóg absolutnej miłości, a zarazem Bóg
niezwykle wymagający, który każe wybaczać
prześladowcom Ten wymagający, kochający Pan
potępia egoizm, gnuśność, lenistwo. Co ważne- to Bóg
wszystkich kultur i wszech czasów, który z jednaką
miłości traktuje zapewne ,,Miss Helen z mglistej
wysepki Mull na Hebrydach”, ,, dobrego studenta z
Berlina” i ,,siwego staruszka który nie proszony
przyniósł mi owoce ze swego ogrodu na spalonej
słońcem ojczystej wyspie syna Leartesa” Wreszcie- to
Bóg stojący ponad religiami.
Slide 12
• ,,Pozwól o Panie abym nie myślał o moich
wodnistookich szarych niemądrych
prześladowcach kiedy słońce wschodzi w
Morze Joński prawdziwie nieopisane żebym
zrozumiał innych ludzi inne języki inne
cierpienia”
• ,,wybacz, że myślałem tylko o sobie gdy życie
innych okrutnie nieodwracalnie krąży wokół
mnie”
Herbert Zbigniew „Modlitwa Pana Cogito-podróżnika”
Slide 13
W przypowieści „O synu marnotrawnym",
Bóg pokazuje, jak bardzo kocha człowieka i
ile potrafi mu przebaczyć.
Slide 14
"Ojcze, zgrzeszyłem
przeciw Bogu i
względem ciebie, już nie
jestem godzien nazywać
się twoim synem".
(…) "Przynieście szybko
najlepszą szatę i
ubierzcie go
(…) Przyprowadźcie
utuczone cielę i zabijcie
będziemy ucztować i
bawić się, ponieważ ten
mój syn był umarły, a
znów ożył; zaginął, a
odnalazł się".
Łk 15, 18
Rembrandt „Powrót syna marnotrawnego” (ok. 1668)
Slide 15
BÓG PRZEDSTAWIONY W
SZTUCE…
Slide 16
Michał Anioł „Stworzenie Adama” (1510)
Slide 17
Michał Anioł, Stworzenie Adama
W kierunku młodego mężczyzny Bóg Ojciec
wysuwa rękę. Adam unosi swe ciało jakby było
ono przyciągane przez siłę Wszechmogącego.
Energia płynąca od Boga wypełnia budzące się
do życia ciało Adama. Niczym nie różni się ono
od sylwetki Boga, który jest starszym
mężczyzną, (podkreślą to siwo-błękitne włosy i
broda). Bóg unosi się w przestworzach, Adam
znajduje się na ziemi.
Slide 18
Michał Anioł „Stworzenie Ewy” (1521)
Slide 19
Michał Anioł, Stworzenie Ewy
Na fresku znajdującym się w Kaplicy Sykstyńskiej
widoczny jest Bóg, który stoi przed Ewą z
podniesioną dłonią. Widoczny jest również Adam,
śpiący w chwili tworzenia Ewy. Bóg jest
przedstawiony jako starzec z długą, jasną brodą
ubrany w niebieskie szaty.
Slide 20
Stanisław Wyspiański „Bóg Stwórca” (witraż) (1897-1904)
Slide 21
Witraż Stanisława Wyspiańskiego Bóg
Stwórca
Witraż przedstawia potężnego, ważnego i
ogromnego Boga, osobę starszą, która ma
długie, siwe włosy i brodę. Lewą rękę ma w
górze, a prawą jakby coś stwarzał. Ma Skupioną
twarz. Brakuje mu normalnego oka, wygląda
jakby płakał albo słońce raziło go w oczy i było
trudno mu patrzeć na świat. W witrażu przeważa
kolor niebieski, w wielu odcieniach. Bóg unosi
się nad falami morza. Z obrazu można
wywnioskować, że to mogło być uwiecznione w
drugim dniu stwarzania świata. Nie widać tam
Ziemi. Gest podniesionej ręki oznacza, że
stwórca zastanawia się, czy odłączyć Ziemię od
nieba.
Slide 22
Hans Memling „Sąd Ostateczny” (1467-1471)
Slide 23
Hans Memling, Sąd Ostateczny
Tryptyk przedstawia postać boską, w roli sędzi na
sądzie ostatecznym każdego człowieka. Wokół
niego siedzi dwunastu Apostołów Maryja i Jan
Chrzciciel (Maryja i Jan proszą o łaski dla dusz).
Po swojej prawej stronie ma bramy do krainy
wiecznego szczęścia, a po lewej do piekła. Na
głównym planie widzimy Archanioła, który waży
ludzkie dusze. Za nim widać jak Anioł walczy o
ludzką duszę. Tryptyk pokazuje władzę Boga nad
człowiekiem. Obraz pokazuje Boga miłosiernego,
sprawiedliwego walczącego o każdą duszę.
Slide 24
Michał Anioł „Sąd Ostateczny” (1536-1541)
Slide 25
Michał Anioł, Sąd Ostateczny
Kompozycja jest skupiona wokół postaci Chrystusa sędziego karzącego za grzechy z Matką Bożą o boku.
Wokół zgromadzeni są święci najczęściej trzymający
narzędzia swojej męczeńskiej śmierci. Po prawej
stronie ukazany jest św. Piotr z kluczami, poniżej
św. Bartłomiej z nożem w ręku i własną skórą (skóra
twarzy to autoportret Michała Anioła. W górnej części
obrazu unoszą się aniołowie trzymający narzędzia
Męki Pańskiej. Poniżej centralnej sceny artysta
umieścił 11 aniołów bez skrzydeł. Dmą oni w trąby
budząc umarłych, którzy ukazani w dole po stronie
lewej. Dół po stronie prawej, ukazuje scenę strącania
do piekieł potępionych przewiezionych na łodzi
Charona (postać z oślimi uszami).
Slide 26
Hieronim Bosch „Sąd Ostateczny” (ok. 1470)
Slide 27
Hieronim Bosch Sąd Ostateczny
Na ziemi rozgrywają się straszne sceny – ludzie
grzeszni prowadzeni są siłą do bram piekielnych,
by cierpieć po śmierci katusze. Cierpienie
grzesznych, którzy niegodnie przeżyli swoje
życie, w związku z czym idą do piekła. Bóg
ubrany jest w czerwoną szatę symbolizującą
władzę. Na ziemi rozgrywa się zamęt i chaos.
Slide 28
INNE OBLICZA BOGA
Kiedyś…
Slide 29
Slide 30
BÓG XXI WIEKU…
Slide 31
Slide 32
Bóg widziany współczesnymi oczami
Coraz częściej ludzie oczekują, że Bóg
będzie czarodziejem spełniającym ich
zachcianki i kaprysy, a w razie wpadki
cudownie interweniującym, aby ich wybawić
z kłopotu. Kościół zaś to tylko instytucja
rozdająca za darmo cudownie rozmnożony
chleb, a chwilach podniosłych i uroczystych
zapewniająca wzruszające przeżycia lub w
chwilach trudnych dostarczająca duchowej
pociechy, ale bez prawa do stawiania
jakichkolwiek wymagań moralnych. I
absolutnie żadnej krytyki czy mówienia o
grzechu, winie, zadośćuczynieniu!!!
Slide 33
Podsumowanie
Człowiek pokłada w bogu ufność i nadzieje.
Bóg jest nauczycielem, uczy walki ze złem.
Jest dobroczyńca, wybawca i chroni człowieka.
Jest opoka, na której człowiek może polegać.
Bóg daje ludziom władze na ziemi.
Jest wszechmocny, potrafi ratować ludzi, którzy
na to zasługują. Człowiek natomiast jest slaby i
mały w porównaniu do potężnego Boga. Czuje
sie marny jego życie jest krótkie, w Bogu szuka
schronienia. Pomaga mu to w walce z życiem i
złem. Człowiek wierzy w Boga, ale również sie
Go boi.
Slide 34
DZIĘKUJEMY
PRZYGOTOWAŁY:
ANETA ADAMIEC I NIKOLA SZLENSOG