Slide 1

VELİLERE YÖNELİK SAĞLIKLI
BESLENME EĞİTİMİ PROGRAMI


Slide 2

YETERLİ VE DENGELİ
BESLENME
• VÜCUDUN BÜYÜMESİ, YENİLENMESİ VE ÇALIŞMASI
İÇİN GEREKEN DÖRT TEMEL BESİN GRUBU OLAN
• ”SÜT VE ÜRÜNLERİ”, ”ET VE BENZERİ”,
• ”SEBZE VE MEYVELER”, “EKMEK VE TAHILLAR”,
• DAN HER GÜN SİZİN İÇİN GEREKLİ OLAN
MİKTARLARDA ALINMASI
• DURUMUNA YETERLİ VE

• DENGELİ BESLENME DENİR.


Slide 3

YETERLİ VE DENGELİ
BESLENME
• Besin öğeleri vücudun gereksinmesi düzeyinde
alınamadığında YETERSİZ BESLENME oluşur.

Gereğinden fazla besin
tüketilirse, çok alınan bazı
öğeler vücutta yağ olarak
depolandığından sağlık için
zararlı olur. Bu duruma
Dengesiz Beslenme denir.


Slide 4

YETERLİ VE DENGELİ
BESLENME
• Yetersiz ve Dengesiz beslenmeyi
önlemek için sağlıklı beslenmenin
temel kurallarını uygulamak
yeterli olur.


Slide 5

YETERLİ VE DENGELİ
BESLENME
• Besin çeşitliliğini sağlamak için 4 temel besin
grubundan besinleri yeterli almamız önemlidir.

•
•
•

1.Süt grubu
2.Et grubu
3.Ekmek ve tahıl grubu
4.Sebze ve Meyve grubu


Slide 6

SÜT GRUBU
• Süt, yoğurt,ayran,cacık,sütlü
tatlılar bu grubu oluşturan
besinlerdir.
• Günlük olarak bu gruptan 2-3
porsiyon tüketmemiz süt grubu
ihtiyacımızı karşılamaktadır.


Slide 7

SÜT GRUBU
• 1 PORSİYON SÜT
=
• 1 su bardağı süt
Veya
• 1 küçük kase yoğurt
Veya
• 2 küçük kase cacık


Slide 8

SÜT GRUBU
• Süt ve yoğurt birbirinin yerine
geçen besin kaynaklarıdır.Süt;
çocuklarda ishale neden oluyorsa
bunun yerine yoğurt tercih
edilmelidir.


Slide 9

SÜT GRUBU
ÖRNEK:
•1 Su Bardağı süt
•1 Küçük Kase Yoğurt
•2 Su Bardağı Ayran
Günlük süt ihtiyacımızı karşılamamızı
sağlar.


Slide 10

PEYNİR TÜKETİMİ NASIL
OLMALI?
Günlük olarak tüketilmesi gereken miktar
çocuğun yaş ve kilosuna değişmektedir. Ancak
bu kilo problemi olanlar için sınırsız değildir.
Ortalama günde alınması gereken miktar;
1 porsiyon peynir ve 1 adet haşlanmış
yumurta veya yumurta tüketemeyenlerde 2
porsiyon peynir


Slide 11

ET GRUBU
Bu grupta et,tavuk ,balık,
Yumurta ve
kurubaklagiller
(kuru fasulye, nohut,
mercimek)
yer almaktadır.


Slide 12

ET GRUBU
• Et,tavuk, balık protein kalitesi
yüksek olan besinlerdir.
Çocukların bu besinleri tüketmesi
büyüme ve gelişme açısından son
derece önemlidir.


Slide 13

ET GRUBU

Günde;
2-3 köfte büyüklüğünde (100 gram) et,
tavuk, balık çocuklar tarafından
tüketilmelidir.


Slide 14

ET GRUBU
•

Damarların onarılmasını sağladığı
ve beyin gelişimine katkıda
bulunduğu için haftada iki kez balık
tüketilmesi önerilmektedir.


Slide 15

ET GRUBU
Kurubaklagiller; yüksek posa
içermelerinden dolayı bağırsak
hareketlerini düzenleyerek çoğu
hastalığın önlenmesine yardımcı olur.
Bu yüzden haftada en az iki kez
tüketilmesi gerekmektedir.


Slide 16

ET GRUBU
Et , tavuk , balık maddi imkansızlıktan
dolayı her zaman alınamamaktadır.
Bu tür durumlarda zengin protein
içerdiği için kurufasülye, nohut,
barbunya, mercimek gibi
kurubaklagiller sofrada daha sık yer
almalıdır.


Slide 17

YUMURATAMIZ
Yumurta besin içeriği olarak
anne sütünden sonra en iyi
besin kaynağıdır. Vücudun
tamamını kullandığı tek
protein kaynağı yumurtadır.
Ayrıca demir ve çinkodan
zengindir.
Bu yüzden çocukların her
gün bir tane haşlanmış
yumurta yemesi şarttır.


Slide 18

SEBZE VE MEYVE GRUBU
Çocuklarda en sık atlanan gruptur.
Öğle ve akşam yemeklerinde sebze
yemekleri ve salata tüketerek sebze
ihtiyacımızı; ana ve ara öğünlerde
tüketeceğimiz 3-4 porsiyon meyve ile
günlük meyve ihtiyacımızı karşılamış
oluruz.


Slide 19

SEBZE VE MEYVE GRUBU
• Sebzeleri pişirirken sıvı yağ
kullanılmalıdır.
• 1 kilo sebzeye 2 yemek kaşığı yağ
eklenecek şekilde pişirilmelidir.
Eklenen yağ ölçülü kullanıldığı sürece
istediğimiz miktarda sebze yemeği
tüketebiliriz.


Slide 20

SEBZE VE MEYVE GRUBU
• Günde 3- 4 porsiyon meyve tüketilmelidir.
1Porsiyon Meyve;
• 1 küçük boy elma,
• 1 orta boy portakal,
• 1 büyük boy portakal,
• 1 avuç kuru üzüm ,
• 10 adet yeşil erik
• 4 adet kaysı,
• 1 küçük boy ya da yarım büyüklükte muz,
• 12 adet çilek v.b.


Slide 21

EKMEK VE TAHIL GRUBU
•Buğday, çavdar, yulaf ve mısırdan
yapılmış ekmekler, bazlama,
makarna, şehriye, bulgur, irmik,
un, pirinç, yufka gibi besinler bu
grubu oluşturan besinlerdir.


Slide 22

EKMEK VE TAHIL GRUBU
• Günlük tüketilmesi gereken miktarlar
4-6 küçük dilim ekmek (200-300 gram)
+
1 küçük kase pilav-makarna
(6-8 yemek kaşığı)
veya 1 orta dilim börek
+
1 kase kadar çorba


Slide 23

EKMEK VE TAHIL GRUBU
1 küçük kase pilav-makarna veya 1
dilim börek yediğinizde 1 orta dilim
ekmek yemiş olursunuz. İstediğiniz
zaman ekmek hakkınızı bu tür
besinlerle değiştirebilirsiniz.


Slide 24

EKMEK VE TAHIL GRUBU
Vücut ağırlığı fazla olanların
yukarıda belirtilen miktarlardan
daha fazla yememeye özen
göstermeleri gerekmektedir.


Slide 25

ÖĞÜNLERİMİZ
Her gruptan günlük olarak
tüketmeniz gereken toplam besin
miktarlarını 3 ana, 2 ara öğüne
dağıtırsanız, dengeli ve yeterli
beslenmiş olursunuz.


Slide 26

ÖĞÜNLERİMİZ
Sabah kahvaltısı, öğlen ve akşam yemekleri
ana öğünlerdir.
Sabah ve öğle arasındaki ara öğün kuşluk
adını alır.
Öğle ve akşam yemeği arasındaki ara öğün
ise ikindidir.
Özellikle ana öğünleri atlamak
yetersiz ve dengesiz beslenmenize neden
olur.


Slide 27

KAHVALTI
• Bütün gece süren açlıktan sonra günün en
önemli öğünü sabah kahvaltısıdır.
• Sabahları kendinizi daha iyi hissetmenizi
ve daha iyi öğrenmenizi sağlar.
• Kahvaltı etmeden okula gelen çocukların
daha az başarılı oldukları görülmüştür. Bu
nedenle kahvaltı etmeden evden
çıkmamaya özen göstermelisiniz.


Slide 28

ÖĞÜNLERİMİZ

• Ana öğünlerinizde 4 besin grubunun
(süt,et,ekmek-tahıl,sebze-meyve) her
birinden bir besin bulunabilirse, ana
öğünleriniz için doğru besin
seçimlerinizi yapabilirsiniz.


Slide 29

BİRLİKTE MENÜ YAPALIM
• ÖRNEK KAHVALTI MENÜLERİ
Peynir
Haşlanmış yumurta
Taze meyve Suyu
Ekmek

Süt
Poğaça
Mandalina

Süt
Haşlanmış yumurta
Domates-salatalık
Ekmek

Peynirli omlet
Domates-salatalık
Ekmek
Ihlamur


Slide 30

ÖĞLE VEYA AKŞAM
YEMEKLERİ
Kuru fasulye yemeği
Bulgur pilavı
Karışık salata
Ayran

Kıymalı kabak yemeği
Makarna
Yoğurt

Kıymalı tepsi böreği
Domates salatası
Ayran

Mercimek çorba
Etli yaprak sarma
(yoğurt)
Meyve

Fırında tavuk
Pirinç pilavı
Havuç-marul salatası

Püreli Köfte
Zeytinyağlı taze fasulye
Sütlaç


Slide 31

ARA ÖĞÜNLERDE HANGI
BESINLERDEN SEÇEBILIRSINIZ?
Şeker ve yağ içeriği yüksek besinler
(kola,cips,aşırı şekerli tatlılar v.b.) gereksiz
enerji almamıza neden olur.
DAHA DENGELİ BİR ARA ÖĞÜN İÇİN
Bunların yerine meyve, ayran, süt, taze
meyve suları, peynir-ekmek,
küçük kek veya poğaça gibi besinleri
tüketmemiz gerekmektedir.


Slide 32

ÇOCUK BESLENMESİNDEKİ
YALNIŞLAR


Slide 33

AŞIRI ŞEKER TÜKETİMİ
Şeker, karbonhidrat içeren besinlerden
ayrıştırılarak elde edilen bir maddedir.
Bunu şeker yemeden de besinlerimizden
sağlayabiliriz.

33/60


Slide 34

AŞIRI ŞEKER TÜKETİMİ
Bu yüzden çikolata ,pasta,gofret
gibi aşırı şekerli ve kilo aldırıcı
besinleri daha az almalı; kola, gazoz
gibi asitli boş enerji kaynaklarını
hiç tüketmemeliyiz.


Slide 35

AŞIRI YAĞ TÜKETİMİ
• Aşırı yağ tüketimi kilo alımına neden
olduğu gibi damarların tıkanmasına yol
açarak ilerde kalp hastalıkları gibi çeşitli
hastalıklara neden olur.
• Özellikle cips, fast food gibi yiyecekler
trans yağ içerir ve damarları sertleştirici
özelliğe sahiptir.
• Bu yüzden beslenmemizde trans yağ içeren
yiyeceklere yer verilmemelidir.


Slide 36

TRANSYAĞ İÇEREN
YİYECEKLER
• Hazır gıda besinlerinde,
• Margarinlerde,
• İşlenmiş yiyeceklerde,
• Ticari kızartma yağlarında
• Yağların yüksek sıcaklıklarda
sürekli olarak ısıtılması ve
kızartılması sonucu oluşur.


Slide 37

HAZIR GIDALARIN TÜKETİMİ
YENİDEN DÜŞÜNÜLMELİ!!!

180 gram
cips
paketi

Bu paketteki enerjiyi
harcamak için;

çocukların 6 saat,
yetişkinlerin 3 saat
hızlı tempoda yürümesi
gereklidir.


Slide 38

AŞIRI TUZ TÜKETİMİ SADECE
YETİŞKİNLİKTE DEĞİL
DAHA ÇOCUKLUKTAN İTİBAREN
SAĞLIĞIMIZI OLUMSUZ
ETKİLİYOR
38\60


Slide 39

TUZ NASIL KULLANILMALIDIR
Yemeğe tuzu yemeğin pişmeye yakın olduğu
bir zamanda eklenmelidir.
Bunun dışında sofraya ekstradan tuz
eklenmemelidir.
Tuz ışık almayacak şekilde saklanarak
içerisindeki iyot korunmalıdır.
1 kilo yemek pişirildiğinde yemeğe ilave
edilecek tuz miktarı 1 çay kaşığını geçmemelidir.
39\60


Slide 40

GÜVENLİ BESİN
• Açıkta satılan yiyeceklerden satın
almayınız,
• Sebze ve meyveleri çok iyi yıkamadan
yemeyiniz,
• Besin satın alırken son kullanma
• tarihlerine dikkat ediniz,
• Kolay bozulacak besinleri buzdolabında
saklayınız.


Slide 41

BAZAL METABOLİZMA NEDİR?
• İnsanın uyku halindeki yani sadece organ
çalışmasında gerekli olan enerji yakımıdır.
• Uyuma dışında yapılan her aktivite fiziksel
aktivite olarak adlandırılabilir.


Slide 42

FİZİKSEL AKTİVİTE ÇEŞİTLERİ?
Yürümek,
Bahçe işleri ile uğraşmak,
Oyun oynamak,
Araba temizlemek,
Ev temizlemek,
Merdiven çıkmak vb. aktiviteleri
Egzersiz
Sporu kapsar.

42/60


Slide 43

Yaş Grupları
2

6

10

12

-

5

Fırlatma, yakalama, koşma,
sıçrama

Sağlıklı Çocuklarda Yaş
Belli mesafeye
fırlatma, bir topa
Gruplarına Göre
Aktiviteler
-

-

-

9

12

17

vurmak, sporun temel hareketlerine
geçiş
Basketbol, futbol gibi sporlar
Günde en az 60 dakika orta ve
yüksek şiddetli fiziksel aktivite
yapmalıdır.
43\60


Slide 44

• Çocuğun yaş, vücut büyüklüğü ve fiziksel
gelişimi için doğru olan sporu seçmek
önemlidir.
• Obez çocuklar için egzersiz seçiminde enerji
harcamasını çok arttırmayan aktiviteler
dahi olsa, başlangıçta kabul edilmeli ve
çocuğun egzersize karşı yeteneğinin olduğu
güveninin kazandırılması sağlanmalıdır. Bu
güven sağlandıktan sonra çocuğun yaptığı
spor yavaş arttırılmalı uygun spora geçiş
yapılmalı.


Slide 45

!!!!! İLK HEDEFİMİZ !!!!!!
Evde televizyonda ve bilgisayarda
geçen vakitten her yarım saat
azalışın bile çocuğun aktivitesini
arttırmaktadır.
Çocukların televizyon, bilgisayar
başında geçirilen zaman
haftalık düzenli olarak
yarımşar saat azaltılmalıdır.