Transcript Acces hakkında bilgi?
Slide 1
Microsoft ACCESS
Veri Tabanı
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
1
Slide 2
Menü
Çubuğu
(Menü bar)
Araç
Çubuğu
(Toolbar)
Varolan
nesnele
r
Nesne
Çubuğu
Durum Çubuğu
Emine Cabı
(Status Bar)
Veritabanı
penceresi
Başkent Üniversitesi
2
Slide 3
Tablolar
(New) Yeni bir tablo
yaratılmak için
(Design view)
Tabloyu baştan
hazırlamak
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
3
Slide 4
Alan adı(FieldName): Tabloya eklenmek istenen alan isimleri en fazla 64
karakter uzunluğunda olabilmektedir. Kısa ve veriyi temsil edecek nitelikte
olması uygundur.
Açıklama(Description): alan hakkında açıklayıcı bilgi yazılabilir.
Veri Türleri (Data Type):
Text (Metin): Rakam, harf veya işaretlerden oluşan 255
karakter genişliğinde alandır.
Memo (Not): Metin alanı olmakla birlikte, 64 000 karakter
alabilir.
Date/Time (Tarih/Saat): Seçime göre tarih veya saat
tutan alandır.
Currency : Para birimlerine ayırılan alandır.
Auto Number: Otomatik olarak doldurulan alandır.
Yes/No: Mantıksal işlemler için kullanılır.
Ole Object: Access tarafından bir başka nesnelere yer
vermek için oluşturulmuştur.
Hiperlink (Köprü): Internet sitelerinde bulunan sayfaların
URL adresi tutabilecek alandır.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
4
Slide 5
Alan Özellikleri
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
5
Slide 6
General
Field Size (Alan Boyutu)
Text (Metin) alan boyutu : 0 ile 255 karakter arasında olmalıdır.
Number (Sayı) alan boyutu:
Byte
: 0’dan 255’e kadar tam sayı tutar.
Integer : -32 768’den 32768’e kadar tamsayılar,
Long Integer: -2 147 483 648’den 2 147 483 647’e kadar
tamsayılar
Single : -3.402823E38’den –1.401298E_45’e
kadar negatif
1.401298E_45’den 3.402823E38’e kadar pozitif
değer tutar. 7 basamaklı ondalık bölümü olabilir.
Double:
-1.79769313486231E308’den–
4.9406564984124E_324’e
1.79769313486231E308’den
4.9406564984124E_324’e kadar pozitif değer tutar. 15 basamaklı
ondalık bölümü olabilir.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
6
Slide 7
Format( Biçim):
Verinin tabloda(raporlarda, formlarda) nasıl görüntüleneceğini
belirler. Örnek(Text ve Memo alanları için biçimlendirme):
Ayar
Veri
Görünüm
@@@-@@@-@@-@@
123456780
123-456-78-90
@;”Bu bir metin”
Bu bir metin
Bu bir metin
Küçük harfi büyük harfe çevirir.
>
Büyük harfi küçük harfe çevirir.
<
Input Mask (Giriş Maskesi):
Veritabanına verileri girerken girişi kolaylaştırmak için verileri
belirli bir biçimde yazdırabiliriz. Giriş maskesi sihirbası bunun için
kullanılabilir.
Örn:
0-000-0000 000 00
Emine Cabı
Sıfır (0) Mutlaka girilmesi gereken
rakamı göstermektedir. Bunun yerine
9 konulursa herhangi bir karakter
girilmesi gerekir.
Başkent Üniversitesi
7
Slide 8
Validation Rule(Geçerlilik Kuralı):
Veri girilmesi sırasında verilerin geçerliliği sınanabilir veri gireni
uyarabilir.
Örn:
<>0
Girilen değer sıfırdan farklı olmalıdır.
>100 Or Is Null
Girilen değer ya boş olmalıdır veya 100’den
büyük olmalıdır.
Like ”B??????”
Girilen değer 7 karakter uzunluğunda ve B
harfi ile başlamalıdır.
“Ankara” Or ”İstanbul” Girilen değer Ankara veya İstanbul olmalıdır.
Validation Text (Geçerlilik Metni):
Geçerlilik kuralına uyulmadığında buraya geçerlilik metni yazılabilir.
Required (Gerekli)
:
Bir alan gerekli hale getirilirse veri tablosu doldurulurken Access bu alanın
boş bırakılmasına izin vermez.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
8
Slide 9
Allow Zero Lenght(Sıfır uzunluk izni):
doldurulması gerekli alanların doğru doldurulmasını sağlamanın bir yolu da,
alana girilecek değerin boyunun sıfır olaasını önlemektir.
Indexed (Sıralı):
Evet sıralamayı onaylar. Evet (Yineleme var) seçeneğinde bu değerin birden
fazla olmasına imkan verir. Evet (Yineleme yok) seçeneğinde bu alandaki
verinin tekrarlamasına izin vermez (Birincil anahtar).
Unicode zip:
Unicode uyumlu 65 536 karakteri destekler.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
9
Slide 10
Lookup:
Display Control
Row Source Type
Emine Cabı
: Text Box, List Box, Combo Box
: Table/Query(arana Değerler tablo veya
slorgudan alınacak ise), Value List(Sabit
değerler aranacak ise), Field List(alan
değerleri aranacak ise)
Başkent Üniversitesi
10
Slide 11
Row source: Satır kaynağı girilir veya seçilir.
Örnek 1)
Display Control
: Liste Kutusu
Row Source Type : Value List
Row source
: “Ankara”; “İstanbul”; İzmir”
(Alana ait veriler girileceği zaman liste kutusunda Ankara, İstanbul,
İzmir seçenekleri ekrana gelir)
Örnek 2)
Display Control
: Combo Box
Row Source Type : Tablo/Query
Row source
: SELECT [aile].[Ailesirano] FROM aile;
(Alana ait veriler girileceği zaman aile tablosundaki ailesirano
içerisindeki veriler açılan kutu ile ekrana gelir)
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
11
Slide 12
Veri Girişi (Database Design)
F2:
İmleci alanın içerisine getirerek değişiklik yapılabilir.
Ctrl+Space Bar : Bulunulan sütun seçilir.
Satır\Sütun genişlikleri Excel’de olduğu gibi Format
menüsünden veya kök sütun\satır hücrelerini seçerek
yapılabilir.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
12
Slide 13
Kayıtların Sıralanması
Database Design bölümünde sıralama yaptırılacak
sütünda iken Record\Sort komutundan yararlanılır.
end i n
asc
g
: Küçükten büyüğe,
Descendin
g : Büyükten küçüğe sıralar.
Apply Filter/Sort: Son duruma göre tabloyu yeniden sıralar.
Remove Filter/Sort Kayıtları kayıt edilme sırasına göre
ekrana getirir
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
13
Slide 14
Bazı Kayıtların seçilmesi (Filtre)
Sıralama tüm kayıtlar için yapılıyordu. Filtre istenilen özelliğe
uyan kayıtlar için yapılmaktadır. Records / Filter seçeneğinde 3
komut içeren menü karşımıza çıkar.
•Filter By Form (Form Süzgeci) : Ekrana gelen
Sütun veya sütunlarda istenilen özellik seçilir.
•Filter By Selection (Seçime göre süz) : Seçim
yapılan verilere uyan kayıtları ekrana getirir.
•Advanced Filter/Sort (Gelişmiş form süzgeci):
Ekrana aşağıdaki gibi bir pencere açılır.
Ad alanı Ascending,
Şehir Adana olan
kayıtların filtrelenmesi
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
14
Slide 15
Filtrelemede
Apply Filter/Sort: Son duruma göre tabloyu yeniden sıralar.
Remove Filter/Sort Kayıtları kayıt edilme sırasına göre
ekrana getirir.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
15
Slide 16
Yeni tablo ekleme (Insert/Table)
Yeni tablo
oluşturma
Başka bir VT’ından
tablo alma
Başka VT’ından
tablo bağlama
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
16
Slide 17
Tablolar arası ilişki kurmak
(Relationships)
Bilgileri bir tabloda tutmak hem pratik hem de mümkün
olmayabilir. Bu nedenle yapılan işlemler ile ilgili bilgiler çoğu
zaman bir tabloda birden fazla tabloda tutulur. Ancak ayrı
tablolarda tutulan bu bilgilerden yararlanabilmek için tablolar
arası bağlantı veya ilişki kurulması gerekmektedir.
Tablolar veya veritabanı
dosyaları arasında ilişkiye
imkan tanıyan Access gibi
veritabanı programlarına
İlişkisel Veri Tabanı
programı adı verilmektedir.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
17
Slide 18
Tablolar arası ilişki kurmak
Veri tabanında bulunan Cari hesaplar ve Cari işlemler tablosunu ele
alalım. Her iki tabloda yer alan Hesap Kodu(birinci tabloda Primary
olarak tanımlanmıştır.) adındaki alan üzerinden ilişki sağlanacaktır.
•Tools\Relationships komutu verilir.
•Bu ekranda Relationships\Show Table seçilir.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
18
Slide 19
Tablolar arası ilişki kurmak
•Gelen tablo isimlerinden ilişki kurulacak tablolar seçilerek Add
butonuna basılır. (Cari Hesaplar ve Cari İşlemler)
•Aralarında ilişki kurulmak istenen tablolarda aynı özelliğe
sahip bir alanın olması gerekmektedir. (Örn: Hesap Kodu)
•Brincil tablodan ilişkiyi kurmada kullanılacak alan sürüklenerek
İkincil tablodaki ilişki kurulacak alana bırakılır.
1-, 1-M(one-to-many) Bire çok ilişki
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
19
Slide 20
Tablolar arası ilişki kurmak
•Gelen ekrandan ilişki kurulacak alanlar
değiştirilebilir.Kaydı olayan hesap kodu ile
işlem yapılmasını engellemek için
Enforse Referential Integrityonay
kutusu seçilir.
•Cascade Update Related Fields :
Birincil tablodaki hesap kodunda yapılan
değişiklikler ikincil tablodaki hesap
koduna yansır.
•Cascade Delete Related Records :
Birincil tablodaki hesap kodu silindiği
zaman ikincil tablodaki ilgili kayıtlar
silinir.
Bu işlemden sonra Cari hesaplar tablosunda
Lookup özelliğini inceleyiniz...
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
20
Slide 21
Query-Sorgu Hazırlamak
Daha önceki konularda, Access tablolarında yer alan
kayıtlara indexlerin yardımı ile hızlı ve kolay bir şekilde
ulaşılabiliyordu(Filter/Sort).
•Ancak bu şekilde kayıt arayıp bulmak, birçok
işlem için yeterli olmaz.
•Kayıt seçme ve sıralama işlemine daha sonra
gerek duyulabilir.
Bu nedenlerden dolayı Query-Sorgu hazırlama
ihtiyacı duyulmaktadır.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
21
Slide 22
Bu işleme geçmeden önce öğrenci_kayıtları adı ile yeni bir
veritabanı yaratalım. Veri tabanındaki oluşturulan tablolar ve
özellikleri aşağıda verilmiştir.
Öğrenci No: 10 karakter, Birincil
anahtar, gerekli
Adı: 20 Karakter, gerekli
Soyadı: 20 karakter, gerekli, büyük
harfli
Bölüm Kodu: 40 karakter, gerekli,
Değer listesi Fakültemizde bulunan
bölümleri içermelidir. BÖTE, İNÖ, MTÖ,
OÖÖ, SNÖ, TRÖ
Baba Adı: 20 karakter
Ana Adı: 20 karakter
Doğum Yeri: 15 karakter, varsayılan
Ankara
Adres: 200 karakter
Telefon: 11 karakter, biçim ve giriş
maskesi var.
Kayıt Tarihi: 4 karakter, sadece yıl
Burs durumu: Evet/hayır
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
22
Slide 23
Aşağıdaki kayıtları Öğrenci özlük
tablosuna girelim.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
23
Slide 24
Query-Sorgu Hazırlamak
3. Adım
2. Adım
4. Adım
1. Adım
Bölüm Kodu BÖTE olan öğrencileri
sorgulayalım!
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
24
Slide 25
Ekle(Add) butonu ile tablolar
sorguya dahil edilir.
Bir veya daha fazla sorgudan
da sorgu elde edilir.
Her ikisi de
kullanılabilir.
Tablolar eklendikten
sonra pencere kapatılır.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
25
Slide 26
Öğrenci_Özlük tablosundan Öğrenci No, Adı, Soyadı, Bölüm
Kodu alanları sorgunun içerisinde yer almaktadır. Her alanda
bir veya birden fazla ölçüt belirlenebilir.
Ölçüt (Criteria), Bölümü
BÖTE
Hazırlanan sorguya isim
verilerek kaydedilir.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
26
Slide 27
Belirtilen şartlara uygun sorgu tablosu aşağıda
verilmektedir.
Sorgulama sonunda bir veya birden fazla tablodan alınan
kayıtlarla yeni bir tablo ortaya çıkar. Bağlı bulunduğu
tabloya ait kayıtlar değişince sorgu kayıtları da değişir.
Bundan dolayı sorgu sonucunda meydana gelen tablolara
Kayıt Kümesi veya Dynaset adı verilir.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
27
Slide 28
Burslu olan öğrencileri Adı alanına göre
sıralayarak veren ogrenci_burslu adında
sorgu oluşturunuz.
Sorgu tablosuna
istediğiniz alanları
getiriniz.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
28
Slide 29
Birden Fazla Tablo için Sorgu
Hazırlamak
Ders Kodu: 7 karakter,
büyük harf, gerekli
Ders Adı: 50 karakter,
gerekli, yineleme yok
Kredisi: Sayı(Byte),
ondalıksız
Şube: 2 karakter,
varsayılan 01
Öğretim elemanı: 30
karakter, varsayılan
servis
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
29
Slide 30
Dersler
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
30
Slide 31
Öğrenci_ders
Öğrenci No: 10 karakter,
gerekli, Lookup(Arama)
Öğrenci_Özlük tablosundan
Öğrenci_no, Adı , Bölümü
alanlarını alacak
1
Ders Kodu : 7 karakter,
Lookup(Arama) Dersler
tablosundan Ders kodu
alanı gelecek
Yarırıl : 15 karakter,
varsayılan 2002/2003Bahar
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
31
Slide 32
Kayıtlar
1
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
32
Slide 33
Tablolar arası sorgulama
Sorguya 3 tablo dahil edilmiştir.
Tablolar arası ilişkiyi kurunuz.
Yukarıdaki alanlar ekrana gelmektedir.
Bölüm kodu BÖTÖ olanlar listelenecektir.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
33
Slide 34
Sorgu sonucu
Aşağıdaki sorgulamaları uygulayınız.
•Bölüm kodu İNÖ olan öğrencilerin aldıkları dersler,
•Ders Kodu ÖTÖ ile başlayan dersleri alan öğrenciler,
•20011111 numaralı öğrencinin aldığı dersler.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
34
Slide 35
Parametrik sorgular
Önceki örnekte Bölüm Kodu BÖTE olanların
sorgusu yapılmıştı. Diğer bölümler de düşünülürse
bu şekilde sorgulama pratik olmayabilir.
Bunun için en uygun sorgulama türü Parametrik
sorgulardır. Parametrik sorgularda sorgulama
yapılacak alan ya da alanların açıklamaları köşeli
parantez içerinde yazılır. Sorgu sırasında kriter
yazılır.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
35
Slide 36
Kullanıcıyı yönlendirecek
parametre açıklaması yazılır.
Not: Between [Başlangıç tarihi] and [Bitiş tarihi] kriterini
tartışınız.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
36
Slide 37
Uygulama
•Öğrenci numarası ve adına göre desrlerini veren
sorgu oluşturunuz.
•Girilen ders koduna göre sınıf listesini veren sorgu
oluşturunuz.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
37
Slide 38
Sorgularda sayısal içeriği tasnif etmek,
toplamak
View(Görünüm) menüsünden Totals(Toplamlar) seçilir.
Liste kutusu açılarak istenilen
işlemler yapılabilir.
Öğrenciye ait derslerin
kredisini toplar
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
38
Slide 39
Çapraz Sorgulama (Crostab Query)
•Yeni bir sorgu
sayfası açalım.
•Query / Crosstab
seçelim
•Yandaki çekilde
satır ve sütün
başlıklarını, değeri
belirleyelim
Sonuç: Bölümlere
göre görülen
numaradaki
öğrencilerin toplam
kredileri
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
39
Slide 40
Tablo oluşturma sorguları
Accessde sorgulardan
yararlanarak yeni
tablolar hazırlama
imkanı
bulunmaktadır.
1. Yeni sorgu
oluşturalım.
2. Tablo ekleyelim.
3. Alanları ve kriteri
belirledikten sonra
Query/Make Table
seçelim.
4. Tablo adı verelim.
5. Query /Run seçimi ile
tablo görüntüsü
ekrana gelmektedir.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
40
Slide 41
Ayrıca
Sorgu ekranında bulunan
Query/Delete: Belirtilen
koşula göre birden fazla
kayıtı siler.
Query/Append: Yapıları aynı
olan bir tablodan başka bir
tabloya kayıt yapılır.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
41
Slide 42
Uygulama örnekleri
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
42
Slide 43
Form Hazırlamak
3. Adım
2. Adım
4. Adım
1. Adım
Öğrenci_özlük tablosuna form hazırlayalım.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
43
Slide 44
Formalara düğme ekleme
2. Adım
Ekrandaki yeri belirlenir
3. Adım
Görev tanımlaması yapılır.
1.Adım
Command
buton seçilir.
4. Adım
İşlem devam
eder.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
44
Slide 45
Form sayfasını aşağıdaki gibi oluşturunuz.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
45
Slide 46
Yapılan İşlemler
Form boyutu ekrana göre büyüldüldü.
Görünüm-Alt bilgi\Üst bilgi (View-Form Header\Fooder)’
den üst bilgiye araç çubuklarından label kullanılarak başlık
yazıldı.
Alanlar forma aktarılarak düzenleme yapıldı.
Bölüm kodu sağ tıklama Değiştir (Change to) ile Combo
box durumuna getirildi. Yine burs durumu onay kutusu
(Check box) durumuna getirildi.
Araç çubuğu (Toolbox) yardımı ile command butonları
oluşturuldu (Form kapat, önceki kayıt, sonraki kayıt...).
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
46
Slide 47
Ana\Alt Form Hazırlamak
Aynı pencerede birbirleri ile ilişkili
olan iki tabloya ait iki formun
olması çok daha işlevsel
olabilmektedir. Bunun için ana ve
alt form hazırlanmaktadır.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
47
Slide 48
Örnek:
1.. Alt form hazırlama: Öğrenci_ders tablosunun formunu
Autoform: Tabular olarak hazırlayınız ve öğrenci_ders_alt
olarak kayıt ediniz.
2.. Ana form hazırlama: Dersler tablosuna, form sihirbazı
yardımı ile bir form hazırlayınız.
3.. İki formu birleştirme: Dersler tablosunun form design
ortamında iken;
•Toolbox penceresinden SubForm’u seçiniz(Toolbox’da
Autowizard seçili olmalıdır).
•Alt formun yerini ekranda belirleyiniz.
•Gelen ekranda Form seçeneğini işaretledikten sonra
öğrenci_ders_alt formunu seçiniz.
•Gelen ekranlarda farklı işlem yapmayacaksanız next ile
geçiniz.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
48
Slide 49
Sub form hazırlama işleminde
gelen pencerelerden bir
tanesinin görünümü
Ana form ve alt form
tasarım görünümü
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
49
Slide 50
Form Görünümü
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
50
Slide 51
Şimdi hazırladığımız formları aşağıdaki şekilde giriş
formu oluşturarak bu forma bağlayalım.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
51
Slide 52
Rapor Hazırlamak
Form aracılığı ile tablolara veri
girişi yapıldıktan sonra, ekran
çıktısı veya yazıcı çıktısı almak
amacı ile rapor
hazırlanmaktadır.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
52
Slide 53
Rapor Hazırlamak
2. Adım
3. Adım
1. Adım
Öğrenci_özlük tablosuna rapor hazırlayalım.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
53
Slide 54
Rapor Hazırlamak
* Sayfa üst bilgisine araç çubuklarından etiket
bilgilerini yazalım.
* Fields List’den istenilen alanları ayrıntılara
yerleştirelim
* Altbilgi yazılabilir.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
54
Slide 55
Rapor Baskı Önizleme Görünümü
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
55
Slide 56
Makro Hazırlamak
2. Adım
3. Adım
1. Adım
Makroda, Öğrenci_özlük tablosuna erişim için ileti
kutusu ve tablo aç öğeleri yer almaktadır.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
56
Microsoft ACCESS
Veri Tabanı
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
1
Slide 2
Menü
Çubuğu
(Menü bar)
Araç
Çubuğu
(Toolbar)
Varolan
nesnele
r
Nesne
Çubuğu
Durum Çubuğu
Emine Cabı
(Status Bar)
Veritabanı
penceresi
Başkent Üniversitesi
2
Slide 3
Tablolar
(New) Yeni bir tablo
yaratılmak için
(Design view)
Tabloyu baştan
hazırlamak
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
3
Slide 4
Alan adı(FieldName): Tabloya eklenmek istenen alan isimleri en fazla 64
karakter uzunluğunda olabilmektedir. Kısa ve veriyi temsil edecek nitelikte
olması uygundur.
Açıklama(Description): alan hakkında açıklayıcı bilgi yazılabilir.
Veri Türleri (Data Type):
Text (Metin): Rakam, harf veya işaretlerden oluşan 255
karakter genişliğinde alandır.
Memo (Not): Metin alanı olmakla birlikte, 64 000 karakter
alabilir.
Date/Time (Tarih/Saat): Seçime göre tarih veya saat
tutan alandır.
Currency : Para birimlerine ayırılan alandır.
Auto Number: Otomatik olarak doldurulan alandır.
Yes/No: Mantıksal işlemler için kullanılır.
Ole Object: Access tarafından bir başka nesnelere yer
vermek için oluşturulmuştur.
Hiperlink (Köprü): Internet sitelerinde bulunan sayfaların
URL adresi tutabilecek alandır.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
4
Slide 5
Alan Özellikleri
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
5
Slide 6
General
Field Size (Alan Boyutu)
Text (Metin) alan boyutu : 0 ile 255 karakter arasında olmalıdır.
Number (Sayı) alan boyutu:
Byte
: 0’dan 255’e kadar tam sayı tutar.
Integer : -32 768’den 32768’e kadar tamsayılar,
Long Integer: -2 147 483 648’den 2 147 483 647’e kadar
tamsayılar
Single : -3.402823E38’den –1.401298E_45’e
kadar negatif
1.401298E_45’den 3.402823E38’e kadar pozitif
değer tutar. 7 basamaklı ondalık bölümü olabilir.
Double:
-1.79769313486231E308’den–
4.9406564984124E_324’e
1.79769313486231E308’den
4.9406564984124E_324’e kadar pozitif değer tutar. 15 basamaklı
ondalık bölümü olabilir.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
6
Slide 7
Format( Biçim):
Verinin tabloda(raporlarda, formlarda) nasıl görüntüleneceğini
belirler. Örnek(Text ve Memo alanları için biçimlendirme):
Ayar
Veri
Görünüm
@@@-@@@-@@-@@
123456780
123-456-78-90
@;”Bu bir metin”
Bu bir metin
Bu bir metin
Küçük harfi büyük harfe çevirir.
>
Büyük harfi küçük harfe çevirir.
<
Input Mask (Giriş Maskesi):
Veritabanına verileri girerken girişi kolaylaştırmak için verileri
belirli bir biçimde yazdırabiliriz. Giriş maskesi sihirbası bunun için
kullanılabilir.
Örn:
0-000-0000 000 00
Emine Cabı
Sıfır (0) Mutlaka girilmesi gereken
rakamı göstermektedir. Bunun yerine
9 konulursa herhangi bir karakter
girilmesi gerekir.
Başkent Üniversitesi
7
Slide 8
Validation Rule(Geçerlilik Kuralı):
Veri girilmesi sırasında verilerin geçerliliği sınanabilir veri gireni
uyarabilir.
Örn:
<>0
Girilen değer sıfırdan farklı olmalıdır.
>100 Or Is Null
Girilen değer ya boş olmalıdır veya 100’den
büyük olmalıdır.
Like ”B??????”
Girilen değer 7 karakter uzunluğunda ve B
harfi ile başlamalıdır.
“Ankara” Or ”İstanbul” Girilen değer Ankara veya İstanbul olmalıdır.
Validation Text (Geçerlilik Metni):
Geçerlilik kuralına uyulmadığında buraya geçerlilik metni yazılabilir.
Required (Gerekli)
:
Bir alan gerekli hale getirilirse veri tablosu doldurulurken Access bu alanın
boş bırakılmasına izin vermez.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
8
Slide 9
Allow Zero Lenght(Sıfır uzunluk izni):
doldurulması gerekli alanların doğru doldurulmasını sağlamanın bir yolu da,
alana girilecek değerin boyunun sıfır olaasını önlemektir.
Indexed (Sıralı):
Evet sıralamayı onaylar. Evet (Yineleme var) seçeneğinde bu değerin birden
fazla olmasına imkan verir. Evet (Yineleme yok) seçeneğinde bu alandaki
verinin tekrarlamasına izin vermez (Birincil anahtar).
Unicode zip:
Unicode uyumlu 65 536 karakteri destekler.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
9
Slide 10
Lookup:
Display Control
Row Source Type
Emine Cabı
: Text Box, List Box, Combo Box
: Table/Query(arana Değerler tablo veya
slorgudan alınacak ise), Value List(Sabit
değerler aranacak ise), Field List(alan
değerleri aranacak ise)
Başkent Üniversitesi
10
Slide 11
Row source: Satır kaynağı girilir veya seçilir.
Örnek 1)
Display Control
: Liste Kutusu
Row Source Type : Value List
Row source
: “Ankara”; “İstanbul”; İzmir”
(Alana ait veriler girileceği zaman liste kutusunda Ankara, İstanbul,
İzmir seçenekleri ekrana gelir)
Örnek 2)
Display Control
: Combo Box
Row Source Type : Tablo/Query
Row source
: SELECT [aile].[Ailesirano] FROM aile;
(Alana ait veriler girileceği zaman aile tablosundaki ailesirano
içerisindeki veriler açılan kutu ile ekrana gelir)
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
11
Slide 12
Veri Girişi (Database Design)
F2:
İmleci alanın içerisine getirerek değişiklik yapılabilir.
Ctrl+Space Bar : Bulunulan sütun seçilir.
Satır\Sütun genişlikleri Excel’de olduğu gibi Format
menüsünden veya kök sütun\satır hücrelerini seçerek
yapılabilir.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
12
Slide 13
Kayıtların Sıralanması
Database Design bölümünde sıralama yaptırılacak
sütünda iken Record\Sort komutundan yararlanılır.
end i n
asc
g
: Küçükten büyüğe,
Descendin
g : Büyükten küçüğe sıralar.
Apply Filter/Sort: Son duruma göre tabloyu yeniden sıralar.
Remove Filter/Sort Kayıtları kayıt edilme sırasına göre
ekrana getirir
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
13
Slide 14
Bazı Kayıtların seçilmesi (Filtre)
Sıralama tüm kayıtlar için yapılıyordu. Filtre istenilen özelliğe
uyan kayıtlar için yapılmaktadır. Records / Filter seçeneğinde 3
komut içeren menü karşımıza çıkar.
•Filter By Form (Form Süzgeci) : Ekrana gelen
Sütun veya sütunlarda istenilen özellik seçilir.
•Filter By Selection (Seçime göre süz) : Seçim
yapılan verilere uyan kayıtları ekrana getirir.
•Advanced Filter/Sort (Gelişmiş form süzgeci):
Ekrana aşağıdaki gibi bir pencere açılır.
Ad alanı Ascending,
Şehir Adana olan
kayıtların filtrelenmesi
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
14
Slide 15
Filtrelemede
Apply Filter/Sort: Son duruma göre tabloyu yeniden sıralar.
Remove Filter/Sort Kayıtları kayıt edilme sırasına göre
ekrana getirir.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
15
Slide 16
Yeni tablo ekleme (Insert/Table)
Yeni tablo
oluşturma
Başka bir VT’ından
tablo alma
Başka VT’ından
tablo bağlama
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
16
Slide 17
Tablolar arası ilişki kurmak
(Relationships)
Bilgileri bir tabloda tutmak hem pratik hem de mümkün
olmayabilir. Bu nedenle yapılan işlemler ile ilgili bilgiler çoğu
zaman bir tabloda birden fazla tabloda tutulur. Ancak ayrı
tablolarda tutulan bu bilgilerden yararlanabilmek için tablolar
arası bağlantı veya ilişki kurulması gerekmektedir.
Tablolar veya veritabanı
dosyaları arasında ilişkiye
imkan tanıyan Access gibi
veritabanı programlarına
İlişkisel Veri Tabanı
programı adı verilmektedir.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
17
Slide 18
Tablolar arası ilişki kurmak
Veri tabanında bulunan Cari hesaplar ve Cari işlemler tablosunu ele
alalım. Her iki tabloda yer alan Hesap Kodu(birinci tabloda Primary
olarak tanımlanmıştır.) adındaki alan üzerinden ilişki sağlanacaktır.
•Tools\Relationships komutu verilir.
•Bu ekranda Relationships\Show Table seçilir.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
18
Slide 19
Tablolar arası ilişki kurmak
•Gelen tablo isimlerinden ilişki kurulacak tablolar seçilerek Add
butonuna basılır. (Cari Hesaplar ve Cari İşlemler)
•Aralarında ilişki kurulmak istenen tablolarda aynı özelliğe
sahip bir alanın olması gerekmektedir. (Örn: Hesap Kodu)
•Brincil tablodan ilişkiyi kurmada kullanılacak alan sürüklenerek
İkincil tablodaki ilişki kurulacak alana bırakılır.
1-, 1-M(one-to-many) Bire çok ilişki
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
19
Slide 20
Tablolar arası ilişki kurmak
•Gelen ekrandan ilişki kurulacak alanlar
değiştirilebilir.Kaydı olayan hesap kodu ile
işlem yapılmasını engellemek için
Enforse Referential Integrityonay
kutusu seçilir.
•Cascade Update Related Fields :
Birincil tablodaki hesap kodunda yapılan
değişiklikler ikincil tablodaki hesap
koduna yansır.
•Cascade Delete Related Records :
Birincil tablodaki hesap kodu silindiği
zaman ikincil tablodaki ilgili kayıtlar
silinir.
Bu işlemden sonra Cari hesaplar tablosunda
Lookup özelliğini inceleyiniz...
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
20
Slide 21
Query-Sorgu Hazırlamak
Daha önceki konularda, Access tablolarında yer alan
kayıtlara indexlerin yardımı ile hızlı ve kolay bir şekilde
ulaşılabiliyordu(Filter/Sort).
•Ancak bu şekilde kayıt arayıp bulmak, birçok
işlem için yeterli olmaz.
•Kayıt seçme ve sıralama işlemine daha sonra
gerek duyulabilir.
Bu nedenlerden dolayı Query-Sorgu hazırlama
ihtiyacı duyulmaktadır.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
21
Slide 22
Bu işleme geçmeden önce öğrenci_kayıtları adı ile yeni bir
veritabanı yaratalım. Veri tabanındaki oluşturulan tablolar ve
özellikleri aşağıda verilmiştir.
Öğrenci No: 10 karakter, Birincil
anahtar, gerekli
Adı: 20 Karakter, gerekli
Soyadı: 20 karakter, gerekli, büyük
harfli
Bölüm Kodu: 40 karakter, gerekli,
Değer listesi Fakültemizde bulunan
bölümleri içermelidir. BÖTE, İNÖ, MTÖ,
OÖÖ, SNÖ, TRÖ
Baba Adı: 20 karakter
Ana Adı: 20 karakter
Doğum Yeri: 15 karakter, varsayılan
Ankara
Adres: 200 karakter
Telefon: 11 karakter, biçim ve giriş
maskesi var.
Kayıt Tarihi: 4 karakter, sadece yıl
Burs durumu: Evet/hayır
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
22
Slide 23
Aşağıdaki kayıtları Öğrenci özlük
tablosuna girelim.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
23
Slide 24
Query-Sorgu Hazırlamak
3. Adım
2. Adım
4. Adım
1. Adım
Bölüm Kodu BÖTE olan öğrencileri
sorgulayalım!
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
24
Slide 25
Ekle(Add) butonu ile tablolar
sorguya dahil edilir.
Bir veya daha fazla sorgudan
da sorgu elde edilir.
Her ikisi de
kullanılabilir.
Tablolar eklendikten
sonra pencere kapatılır.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
25
Slide 26
Öğrenci_Özlük tablosundan Öğrenci No, Adı, Soyadı, Bölüm
Kodu alanları sorgunun içerisinde yer almaktadır. Her alanda
bir veya birden fazla ölçüt belirlenebilir.
Ölçüt (Criteria), Bölümü
BÖTE
Hazırlanan sorguya isim
verilerek kaydedilir.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
26
Slide 27
Belirtilen şartlara uygun sorgu tablosu aşağıda
verilmektedir.
Sorgulama sonunda bir veya birden fazla tablodan alınan
kayıtlarla yeni bir tablo ortaya çıkar. Bağlı bulunduğu
tabloya ait kayıtlar değişince sorgu kayıtları da değişir.
Bundan dolayı sorgu sonucunda meydana gelen tablolara
Kayıt Kümesi veya Dynaset adı verilir.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
27
Slide 28
Burslu olan öğrencileri Adı alanına göre
sıralayarak veren ogrenci_burslu adında
sorgu oluşturunuz.
Sorgu tablosuna
istediğiniz alanları
getiriniz.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
28
Slide 29
Birden Fazla Tablo için Sorgu
Hazırlamak
Ders Kodu: 7 karakter,
büyük harf, gerekli
Ders Adı: 50 karakter,
gerekli, yineleme yok
Kredisi: Sayı(Byte),
ondalıksız
Şube: 2 karakter,
varsayılan 01
Öğretim elemanı: 30
karakter, varsayılan
servis
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
29
Slide 30
Dersler
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
30
Slide 31
Öğrenci_ders
Öğrenci No: 10 karakter,
gerekli, Lookup(Arama)
Öğrenci_Özlük tablosundan
Öğrenci_no, Adı , Bölümü
alanlarını alacak
1
Ders Kodu : 7 karakter,
Lookup(Arama) Dersler
tablosundan Ders kodu
alanı gelecek
Yarırıl : 15 karakter,
varsayılan 2002/2003Bahar
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
31
Slide 32
Kayıtlar
1
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
32
Slide 33
Tablolar arası sorgulama
Sorguya 3 tablo dahil edilmiştir.
Tablolar arası ilişkiyi kurunuz.
Yukarıdaki alanlar ekrana gelmektedir.
Bölüm kodu BÖTÖ olanlar listelenecektir.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
33
Slide 34
Sorgu sonucu
Aşağıdaki sorgulamaları uygulayınız.
•Bölüm kodu İNÖ olan öğrencilerin aldıkları dersler,
•Ders Kodu ÖTÖ ile başlayan dersleri alan öğrenciler,
•20011111 numaralı öğrencinin aldığı dersler.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
34
Slide 35
Parametrik sorgular
Önceki örnekte Bölüm Kodu BÖTE olanların
sorgusu yapılmıştı. Diğer bölümler de düşünülürse
bu şekilde sorgulama pratik olmayabilir.
Bunun için en uygun sorgulama türü Parametrik
sorgulardır. Parametrik sorgularda sorgulama
yapılacak alan ya da alanların açıklamaları köşeli
parantez içerinde yazılır. Sorgu sırasında kriter
yazılır.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
35
Slide 36
Kullanıcıyı yönlendirecek
parametre açıklaması yazılır.
Not: Between [Başlangıç tarihi] and [Bitiş tarihi] kriterini
tartışınız.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
36
Slide 37
Uygulama
•Öğrenci numarası ve adına göre desrlerini veren
sorgu oluşturunuz.
•Girilen ders koduna göre sınıf listesini veren sorgu
oluşturunuz.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
37
Slide 38
Sorgularda sayısal içeriği tasnif etmek,
toplamak
View(Görünüm) menüsünden Totals(Toplamlar) seçilir.
Liste kutusu açılarak istenilen
işlemler yapılabilir.
Öğrenciye ait derslerin
kredisini toplar
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
38
Slide 39
Çapraz Sorgulama (Crostab Query)
•Yeni bir sorgu
sayfası açalım.
•Query / Crosstab
seçelim
•Yandaki çekilde
satır ve sütün
başlıklarını, değeri
belirleyelim
Sonuç: Bölümlere
göre görülen
numaradaki
öğrencilerin toplam
kredileri
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
39
Slide 40
Tablo oluşturma sorguları
Accessde sorgulardan
yararlanarak yeni
tablolar hazırlama
imkanı
bulunmaktadır.
1. Yeni sorgu
oluşturalım.
2. Tablo ekleyelim.
3. Alanları ve kriteri
belirledikten sonra
Query/Make Table
seçelim.
4. Tablo adı verelim.
5. Query /Run seçimi ile
tablo görüntüsü
ekrana gelmektedir.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
40
Slide 41
Ayrıca
Sorgu ekranında bulunan
Query/Delete: Belirtilen
koşula göre birden fazla
kayıtı siler.
Query/Append: Yapıları aynı
olan bir tablodan başka bir
tabloya kayıt yapılır.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
41
Slide 42
Uygulama örnekleri
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
42
Slide 43
Form Hazırlamak
3. Adım
2. Adım
4. Adım
1. Adım
Öğrenci_özlük tablosuna form hazırlayalım.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
43
Slide 44
Formalara düğme ekleme
2. Adım
Ekrandaki yeri belirlenir
3. Adım
Görev tanımlaması yapılır.
1.Adım
Command
buton seçilir.
4. Adım
İşlem devam
eder.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
44
Slide 45
Form sayfasını aşağıdaki gibi oluşturunuz.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
45
Slide 46
Yapılan İşlemler
Form boyutu ekrana göre büyüldüldü.
Görünüm-Alt bilgi\Üst bilgi (View-Form Header\Fooder)’
den üst bilgiye araç çubuklarından label kullanılarak başlık
yazıldı.
Alanlar forma aktarılarak düzenleme yapıldı.
Bölüm kodu sağ tıklama Değiştir (Change to) ile Combo
box durumuna getirildi. Yine burs durumu onay kutusu
(Check box) durumuna getirildi.
Araç çubuğu (Toolbox) yardımı ile command butonları
oluşturuldu (Form kapat, önceki kayıt, sonraki kayıt...).
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
46
Slide 47
Ana\Alt Form Hazırlamak
Aynı pencerede birbirleri ile ilişkili
olan iki tabloya ait iki formun
olması çok daha işlevsel
olabilmektedir. Bunun için ana ve
alt form hazırlanmaktadır.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
47
Slide 48
Örnek:
1.. Alt form hazırlama: Öğrenci_ders tablosunun formunu
Autoform: Tabular olarak hazırlayınız ve öğrenci_ders_alt
olarak kayıt ediniz.
2.. Ana form hazırlama: Dersler tablosuna, form sihirbazı
yardımı ile bir form hazırlayınız.
3.. İki formu birleştirme: Dersler tablosunun form design
ortamında iken;
•Toolbox penceresinden SubForm’u seçiniz(Toolbox’da
Autowizard seçili olmalıdır).
•Alt formun yerini ekranda belirleyiniz.
•Gelen ekranda Form seçeneğini işaretledikten sonra
öğrenci_ders_alt formunu seçiniz.
•Gelen ekranlarda farklı işlem yapmayacaksanız next ile
geçiniz.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
48
Slide 49
Sub form hazırlama işleminde
gelen pencerelerden bir
tanesinin görünümü
Ana form ve alt form
tasarım görünümü
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
49
Slide 50
Form Görünümü
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
50
Slide 51
Şimdi hazırladığımız formları aşağıdaki şekilde giriş
formu oluşturarak bu forma bağlayalım.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
51
Slide 52
Rapor Hazırlamak
Form aracılığı ile tablolara veri
girişi yapıldıktan sonra, ekran
çıktısı veya yazıcı çıktısı almak
amacı ile rapor
hazırlanmaktadır.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
52
Slide 53
Rapor Hazırlamak
2. Adım
3. Adım
1. Adım
Öğrenci_özlük tablosuna rapor hazırlayalım.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
53
Slide 54
Rapor Hazırlamak
* Sayfa üst bilgisine araç çubuklarından etiket
bilgilerini yazalım.
* Fields List’den istenilen alanları ayrıntılara
yerleştirelim
* Altbilgi yazılabilir.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
54
Slide 55
Rapor Baskı Önizleme Görünümü
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
55
Slide 56
Makro Hazırlamak
2. Adım
3. Adım
1. Adım
Makroda, Öğrenci_özlük tablosuna erişim için ileti
kutusu ve tablo aç öğeleri yer almaktadır.
Emine Cabı
Başkent Üniversitesi
56