Transcript NAUCZYCIELE

Slide 1

Ogólnopolski Kongres Kształcenia Zawodowego

„Czynniki wpływające na
efektywność kształcenia
zawodowego”
Grażyna Osicka

12-13 listopada 2008 r.
Zamek Książ w Wałbrzychu


Slide 2

Czynniki wpływające na efektywność
kształcenia zawodowego

 programy kształcenia – programy nauczania
dla zawodów
 baza technodydaktyczna – wyposażenie dydaktyczne
szkół i placówek prowadzących kształcenie
w zawodach
 nauczyciele kształcenia zawodowego


Slide 3

Wprowadzenie

Kształcenie zawodowe w systemie szkolnym

jest prowadzone
zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego
i realizowane
zgodnie z podstawą programową kształcenia w zawodzie,
która określa zakres treści i umiejętności dla danego zawodu.


Slide 4

Wprowadzenie

Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania
na wniosek ministrów właściwych dla zawodów
wpisuje zawód
do klasyfikacji zawodów „szkolnych”.


Slide 5

Wprowadzenie

Wniosek ministra właściwego dla zawodu,
zgodnie z przepisami ustawy o systemie oświaty,
powinien zawierać:
• opis zawodu ze zbiorem umiejętności zawodowych,
• uzasadnienie potrzeby kształcenia w tym zawodzie,
• nazwę i miejsce zawodu w określonej grupie klasyfikacji
zawodów i specjalności występujących w gospodarce
narodowej,
• a także informację o potrzebach rynku pracy
w zakresie danego zawodu oraz opinię organizacji
pracodawców.


Slide 6

Wprowadzenie

Na podstawie opisu zawodu i zbioru właściwych dla zawodu
umiejętności minister właściwy do spraw oświaty i wychowania
opracowuje,
obligatoryjnie obowiązującą szkoły prowadzące
kształcenie zawodowe,
podstawę programową kształcenia w zawodzie
wraz
z przykładowym programem nauczania.


Slide 7

Wprowadzenie

Postawy programowe kształcenia w zawodach
są ustalane przez resort oświaty
przy współpracy:
• z zawodoznawcami,
• nauczycielami kształcenia zawodowego oraz
• przedstawicielami pracodawców,


Slide 8

Wprowadzenie

Zakres kształcenia zawodowego
unormowany w podstawach programowych

ulega konkretyzacji i uszczegółowieniu
w programach nauczania dla zawodów.


Slide 9

PROGRAMY

Nauczyciel ma możliwość korzystania zarówno:
• z programów dopuszczonych do użytku szkolnego przez
ministra właściwego ds. oświaty i wychowania,
• jak i opracowania własnego programu kształcenia
w zawodzie, zatwierdzanego przez kuratora oświaty
i stosowanego wyłącznie w danej szkole.


Slide 10

PROGRAMY

Dotychczas kształcenie zawodowe realizowane było
w oparciu o programy nauczania
o strukturze przedmiotowej - tradycyjnej,
w których treści nauczania
nie zawsze uwzględniają wymagania rynku pracy oraz
postęp techniczny i technologiczny.


Slide 11

PROGRAMY

Modułowe programy nauczania
dzięki elastycznej strukturze
pozwalają dostosowywać proces kształcenia
do zmieniającego się rynku pracy.
W modułowych programach nauczania
wyodrębnione są moduły
obejmujące określone kategorie umiejętności.

Każdy moduł składa się
z kilku wymiennych jednostek modułowych.


Slide 12

PROGRAMY

W modułowych programach nauczania:


cele kształcenia i materiał nauczania wynikają
z przyszłych zadań zawodowych



nie ma w nich podziału na zajęcia teoretyczne
i praktyczne,



występuje w nich prymat umiejętności praktycznych
nad wiedzą teoretyczną



jednostki modułowe integrują treści kształcenia
z różnych dyscyplin wiedzy


Slide 13

PROGRAMY

Departament Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego
MEN we współpracy z KOWEZiU
realizował projekt współfinansowany ze środków EFS
zakładający
opracowanie, promocję
oraz dystrybucję innowacyjnych programów nauczania
o strukturze modułowej.

Projekt był realizowany w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego
Rozwój Zasobów Ludzkich 2004-2006


Slide 14

PROGRAMY

Rezultaty projektu:
 131 modułowych programów nauczania dla zawodu
 3438 pakietów edukacyjnych stanowiących obudowę
dydaktyczną do jednostek modułowych
wyodrębnionych w modułowych programach nauczania


Slide 15

PROGRAMY

Opracowane w ramach projektu
pakiety edukacyjne, składają się:
• z poradnika dla ucznia
• z poradnika dla nauczyciela.


Slide 16

PROGRAMY

W poradnikach dla nauczycieli
znajdą się przykładowe scenariusze zajęć
dydaktycznych oraz przykładowe narzędzia pomiaru
dydaktycznego, dzięki czemu nauczyciele przedmiotów
zawodowych na ich podstawie będą mogli opracowywać
własne materiały dydaktyczne.

W poradnikach dla uczniów
na szczególną uwagę zasługuje szczegółowo
opracowany materiał nauczania oraz ćwiczenia,
których wykonanie ułatwia kształtowanie
określonych umiejętności zawodowych.


Slide 17

PROGRAMY
Dystrybucja modułowych
programów nauczania i pakietów edukacyjnych
w wersji elektronicznej (na płytach CD i DVD)
do następujących placówek edukacyjnych:






Kuratoriów Oświaty,
Centrów Kształcenia Praktycznego,
Centrów Kształcenia Ustawicznego,
Ochotniczych Hufców Pracy,
Ośrodków Dokształcania i Doskonalenia
Zawodowego,
 szkół zawodowych.


Slide 18

BAZA
TECHNODYDAKTYCZNA
Standardy wyposażenia dydaktycznego
pracowni kształcenia zawodowego
Projekt realizowany przez KOWEZiU na zlecenie MEN
w latach 2003 - 2006

EFEKTY
Liczby opracowanych standardów dla zawodów
w poszczególnych typach szkół

28

23
zawody 2-letnie
zawody 3-letnie

52
73

zawody w technikach
zawody policealne


Slide 19

BAZA
TECHNODYDAKTYCZNA

CO TO JEST STANDARD?
Standard wyposażenia dydaktycznego
pracowni kształcenia zawodowego
to
typowe dla zawodu, zgodne z obowiązującymi normami
wymagania dotyczące infrastruktury
i wyposażenia dydaktycznego pracowni,
opracowane z uwzględnieniem podstawy programowej
kształcenia w zawodzie
oraz
standardu wymagań egzaminacyjnych dla tego zawodu.


Slide 20

BAZA
TECHNODYDAKTYCZNA
Elementy standardu wyposażenia dydaktycznego
pracowni kształcenia zawodowego
1.
2.
3.
4.
5.

Wyposażenie ogólnodydaktyczne pracowni
Wykaz niezbędnych stanowisk dydaktycznych
właściwych dla danej pracowni
Opisy infrastruktury poszczególnych stanowisk
dydaktycznych
Opisy wyposażenia stanowisk dydaktycznych
Inne, szczególne wymagania dotyczące stanowiska,
właściwe dla danego zawodu


Slide 21

BAZA
TECHNODYDAKTYCZNA
Standardy wyposażenia dydaktycznego pracowni
kształcenia zawodowego
Dostępność standardów
www.koweziu.edu.pl
(wejście przez Wydział Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego)
www.men.gov.pl
kuratoria oświaty
(otrzymały standardy na płytach CD w wersji PDF)


Slide 22

BAZA
TECHNODYDAKTYCZNA
Standard wyposażenia
a standard wymagań egzaminacyjnych

Standard wyposażenia
dydaktycznego pracowni
kształcenia zawodowego

opis niezbędnego
wyposażenia
stanowisk
egzaminacyjnych


Slide 23

BAZA
TECHNODYDAKTYCZNA
Miejsca praktyk

Placówki
kształcenia
ustawicznego

Placówki
kształcenia
praktycznego
Warsztaty
szkolne

Pracodawcy

Pracowni
e
szkolne

Miejsca
realizacji
praktycznej
nauki zawodu
(art.70 ust.1 Ustawy
o systemie oświaty)

Szkolne
gospodarstwa
pomocnicze

Indywidualne
gospodarstwa
rolne


Slide 24

Porozumienia
W latach 2002 – 2005 zawarto 11 porozumień pomiędzy Ministrem
Edukacji Narodowej i Sportu a organizacjami pracodawców,
samorządami gospodarczymi i organizacjami pozarządowymi na rzecz
poprawy kształcenia zawodowego, a w szczególności kształcenia
praktycznego
• Związek Rzemiosła Polskiego
• Polska Izba Przemysłowo-Handlowa Budownictwa
• Stowarzyszenie Techniczne Odlewników Polskich
• Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
• Konfederacja Pracodawców Polskich
• Business Centre Club
• Stowarzyszenie Elektryków Polskich
• Krajowa Izba Gospodarcza
• Ogólnopolska Izba Gospodarcza Drogownictwa

• Izba Gospodarcza Gazownictwa
• Naczelna Rada Zrzeszeń Handlu i Usług


Slide 25

Treść porozumień
W ramach zawartych porozumień pracodawcy
podejmują następujące działania:

• tworzenie sieci zakładów pracy-potencjalnych miejsc kształcenia
praktycznego,
• wypracowanie standardów praktyk w poszczególnych zawodach,
• wspieranie szkół w zakresie wyposażenia bazy dydaktycznej,
• organizowanie dodatkowych zajęć dla uczniów szkół zawodowych,
• doskonalenie zawodowe kadry pedagogicznej szkół,
• organizowanie imprez naukowo-technicznych,
• organizowanie konkursów,
• promowanie idei kształcenia ustawicznego.


Slide 26

Efekty porozumień
Liczba pracodawców podpisujących umowy
ze szkołami

19

20 000

76
7
22

20

87
3

25 000

86
4

25

70
5

30 000

15 000

2

5 000

25
2

10 000

0
2003/2004

2004/2005

2005/2006

2006/2007

2007/2008


Slide 27

NAUCZYCIELE

Status nauczycieli
We wrześniu 2007 roku zatrudnionych
było ogółem 651,81 tys. nauczycieli:
533,56 tys. pełnozatrudnionych, tj. 81,9%
118,24 tys. nauczycieli niepełnozatrudnionych, tj. 18%


Slide 28

NAUCZYCIELE

Łączna liczba nauczycieli przedmiotów
zawodowych: (wrzesień 2007r.)

66,42 tys. osób, co stanowi 10,2% ogółu wszystkich
nauczycieli
w tym: 55,8% nauczycieli pełnozatrudnionych


Slide 29

NAUCZYCIELE

W porównaniu do roku 2006 liczba nauczycieli
przedmiotów zawodowych zmalała o 1,72 tys. osób;
spadek ten był znacznie mniejszy niż między rokiem 2005 i
2006, gdzie wyniósł aż 5,2 tys. osób


Slide 30

NAUCZYCIELE

Zgodnie
z Klasyfikacją zawodów szkolnictwa

zawodowego
nauczyciele kształcenia zawodowego realizują
programy nauczania w 208 zawodach


Slide 31

NAUCZYCIELE

Największa liczba nauczycieli realizuje
następujące przedmioty:
 Ekonomiczne
 Handlowe
 Mechaniczne

 Informatyczne


Slide 32

NAUCZYCIELE

Najmniejsza liczba nauczycieli realizuje
przedmioty:
 Wikliniarskie
 Hutnicze
 Włókiennicze


Slide 33

NAUCZYCIELE


Slide 34

NAUCZYCIELE


Slide 35

NAUCZYCIELE

Wiek nauczycieli - perspektywy
Średnia wieku nauczycieli ogółem - 41,2 lat
Średnia wieku nauczycieli przedmiotów zawodowych - 44,5 lat
Nauczyciele przedmiotów zawodowych: 23,5% w przedziale
wiekowym 49-55 lat


Slide 36

NAUCZYCIELE


Slide 37

NAUCZYCIELE

Przygotowanie nowych kadr dla kształcenia
zawodowego
Uruchomienie
nowego typu studiów podyplomowych,
przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela
przedmiotów zawodowych

Europejski Fundusz Społeczny
Kapitał Ludzki
Narodowa Strategia Spójności


Slide 38

NAUCZYCIELE

Przygotowanie nowych kadr dla kształcenia
zawodowego
Opracowanie i pilotażowe wdrożenie
programów doskonalenia zawodowego
w przedsiębiorstwach dla nauczycieli kształcenia zawodowego

Europejski Fundusz Społeczny
Kapitał Ludzki
Narodowa Strategia Spójności


Slide 39

NAUCZYCIELE
E-learning
w kształceniu zawodowym
Zrealizowane projekty dotyczące e-learningu
dofinansowane z EFS:
 „Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia
ustawicznego na odległość” (3.04.2007-23.06.2008)
zrealizowany przez UW – 1 200 nauczycieli
 „Opracowanie metodologii, programów i materiałów
dydaktycznych do kształcenia na odległość” (2007-2008)
– zrealizowany przez UW
– metodologia przygotowania kursu do KNO
– 23 kursy internetowe


Slide 40

NAUCZYCIELE
Wyzwania kształcenia zawodowego


Dostosowanie oferty kształcenia zawodowego do potrzeb rynku
pracy



Poprawa PRAKTYCZNEGO przygotowania uczniów do wejścia
na rynek pracy



Pozyskiwanie nauczycieli do kształcenia zawodowego



Wdrażanie programów kształcenia zawodowego o strukturze
modułowej



Rozszerzenie oferty edukacyjnej szkół zawodowych



Promocja kształcenia zawodowego



Upowszechnienie doradztwa zawodowego we wszystkich
typach szkół



Promocja kształcenia ustawicznego z wykorzystaniem trybu
na odległość


Slide 41

NAUCZYCIELE
Wyzwania kształcenia zawodowego
 Dostosowanie oferty kształcenia zawodowego do potrzeb rynku
pracy
 Poprawa PRAKTYCZNEGO przygotowania uczniów do wejścia
na rynek pracy
 Pozyskiwanie nauczycieli do kształcenia zawodowego

 Wdrażanie programów kształcenia zawodowego o strukturze
modułowej
 Rozszerzenie oferty edukacyjnej szkół zawodowych
 Promocja kształcenia zawodowego
 Upowszechnienie doradztwa zawodowego we wszystkich
typach szkół
 Promocja kształcenia ustawicznego z wykorzystaniem trybu na
odległość


Slide 42

PODSUMOWANIE

Dostosowywanie kształcenia zawodowego
do potrzeb regionalnego czy lokalnego rynku pracy
wynika
wprost z ustawowej roli samorządów powiatowych,
którym powierzono zadania w zakresie oświaty
ponadgimnazjalnej i kształcenia ustawicznego
w formach szkolnych i pozaszkolnych
oraz
prowadzenia lokalnej polityki rynku pracy.


Slide 43

PODSUMOWANIE

Na tym samym poziomie zarządzania funkcjonują
powiatowe urzędy pracy wraz
z ich organami konsultacyjnymi
– powiatowymi radami zatrudnienia
w sprawach edukacji i rynku pracy szkoły i instytucje rynku
pracy powinny
współpracować i podejmować spójne działania
zmierzające do dostosowania oferty kształcenia zawodowego
do potrzeb społeczno – gospodarczych regionu,
zgodnie z kierunkami rozwoju wyznaczonymi
przez strategie wojewódzkie.