Transcript Prawa dziecka - Archiwum strony Kuratorium Oświaty w Szczecinie
Slide 1
Prawa dziecka
Materiał opracowała:
Katarzyna Parszewska
Starszy wizytator Kuratorium Oświaty w Szczecinie
Slide 2
Materiały zaprezentowane w trakcie
konferencji
„Przeciwdziałanie agresji dzieci i
młodzieży”
Szczecin, dnia 2 czerwca 2011
Slide 3
Pracownicy Kuratorium Oświaty
w Szczecinie nie udzielają porad
prawnych.
Materiały wykorzystane podczas naszej
dzisiejszej konferencji nie mają więc
charakteru porady prawnej i nie
stanowią wykładni prawa a służą
jedynie celom informacyjnym.
Slide 4
Celem dzisiejszego wystąpienia jest więc
przedstawienie legislacyjnych podstaw
ochrony praw dziecka w celu ułatwienia
Państwu podejmowania autonomicznie
decyzji trafnych, kompetentnych
i racjonalnych przy rozstrzyganiu
konkretnych spraw na terenie Państwa
szkół i placówek.
Slide 5
Problematyka praw dziecka nie jest
związana jedynie
z przepisami
prawnymi, gdyż jest to zagadnienie
interdyscyplinarne, którym zajmują się
nie
tylko
prawnicy,
ale
także
psychologowie, pedagodzy, filozofowie,
socjologowie, lekarze, itd.
Slide 6
Tym niemniej istotę dalszych rozważań będą
stanowiły legislacyjne podstawy praw dziecka
w postaci ogółu norm prawnych, z których
bazę bezpośredniego stosowania tworzy
prawo krajowe wywodzące swoją inspirację,
wartości i wykładnię z Konstytucji
oraz ratyfikowanych przez Polskę traktatów.
Slide 7
Nie będzie przedmiotem rozważań
kategoria praw dziecka rozumianych
jako jego potrzeby (np.
emocjonalne), gdyż nie można
w sposób skuteczny prawnie
wyegzekwować ich przestrzegania.
Slide 8
Program wystąpienia
1. Prawa dziecka a prawa człowieka.
2. Prawa dziecka a jego obowiązki.
3. Prawa dziecka a koncepcje pedagogiczne.
4. Pojecie prawne „dziecka”.
5. Legislacyjna podstawa ochrony praw dziecka
(w domu, w szkole);
6. Prawa dziecka w Unii Europejskiej;
Slide 9
Program wystąpienia
6. Czy prawa dziecka są antagonistyczne
względem praw i obowiązków rodzicielskich,
czy można je przeciwstawiać rodzicom
i innym osobom odpowiedzialnym za dziecko
(nauczyciele, wychowawcy, itd.)?
Slide 10
Prawa dziecka a prawa człowieka
Prawa dziecka
są kategorią praw
człowieka czyli praw wynikających
z godności i niepowtarzalności osoby
ludzkiej – w przypadku dziecka osoby
mającej jednak specyficzne potrzeby ze
względu na swoją niedojrzałość.
Slide 11
Prawa dziecka a jego obowiązki
Prawa dziecka i obowiązki to dwie odrębne
rzeczy. To, że dziecko ma prawa nie zależy od
tego czy wykonuje swoje obowiązki czy nie
(choć powinno to robić). Wraz z przyjściem na
świat, każde dziecko nabywa prawa
(wynikające z godności i niepowtarzalności
dziecka jako osoby ludzkiej), na które nie
trzeba zasłużyć, spełniając jakiekolwiek
wymagania.
Slide 12
Prawa dziecka a koncepcje
pedagogiczne
Prawa dziecka są pojęciem prawnym
i nie wynikają z żadnej teorii
pedagogicznej. Błędem jest
utożsamianie ich z niektórymi
z koncepcji wychowawczych np.
wychowania bezstresowego.
Slide 13
Pojęcie prawne dziecka
W świetle polskiego prawa za dziecko uznaje
się każdą istotę ludzką od poczęcia aż do
osiągnięcia pełnoletności.
Granica wiekowa pojęcia „pełnoletność” (18
lat) wynika m.in. z następujących zapisów:
• Art. 10 Kodeksu cywilnego § 1. Pełnoletnim
jest, kto ukończył lat osiemnaście.
Slide 14
Pojęcie prawne dziecka
Ze względu na swoją
niedojrzałość „Dziecko pozostaje
aż do pełnoletności pod władzą
rodzicielską” (art. 92 kodeksu
rodzinnego i opiekuńczego)
Slide 15
Pojęcie prawne dziecka
W momencie, kiedy dziecko kończy 18 lat władza
rodzicielska w stosunku do niego jako pełnoletniej
osoby wygasa. Cóż to oznacza? Od strony
normatywnej oznacza, iż ustawodawca uznał, iż od
tego momentu młody człowiek ze względu na
osiągniętą dojrzałość nie wymaga już szczególnej
ochrony ze strony rodziców, ponieważ może sam
pokierować swoimi sprawami. Z chwilą ukończenia
18 lat dziecko otrzymuje więc status samodzielnie
działającego podmiotu prawa.
Slide 16
Legislacyjna podstawa ochrony
praw dziecka
1. Konstytucja RP;
2. Traktaty międzynarodowe:
- Konwencja o prawach dziecka przyjęta
przez Zgromadzenie Ogólne Narodów
Zjednoczonych z dnia 20 listopada 1989r.;
- Europejska konwencja o wykonywaniu
praw dzieci sporządzona w Strasburgu dnia
25 stycznia 1996r.
Slide 17
Legislacyjna podstawa ochrony
praw dziecka
•
•
•
•
3. Ustawy (m.in.):
ustawa z dnia 25 lutego 1964r. Kodeks
rodzinny i opiekuńczy;
ustawa z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku
Praw Dziecka;
ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie
oświaty;
ustawa z dnia 26 stycznia 1982r. – Karta
Nauczyciela
Slide 18
Dzieci posiadają szczególne prawa. Dziecko
nie potrafi samo zadbać o siebie, nie potrafi
samodzielnie kształcić swojej natury.
Potrzebuje do tego rodziców, opiekunów,
potrzebuje wielu innych ludzi. Dlatego
naturalnymi "strażnikami" praw dziecka są
jego rodzice i opiekunowie.
Slide 19
Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie zawiera
definicji władzy rodzicielskiej. Doktryna
i orzecznictwo przyjmują, iż to ogół
obowiązków spoczywających na rodzicach
i praw im przysługujących względem dziecka,
w celu należytego wykonywania pieczy nad
jego osobą i majątkiem.
Slide 20
Tym niemniej „realizując obowiązek szkolny, zapewniając
dziecku udział w zorganizowanym wypoczynku, umieszczając
dziecko w zakładzie leczniczym rodzice powierzają dziecko
innym osobom, które spełniają określone zadania względem
dziecka. Nauczyciel, wychowawca, lekarz wykonują
względem dziecka pewien wycinek ich pieczy nad dzieckiem.
Wymienione osoby nie tylko kształcą, organizują
wypoczynek, rozrywkę, albo leczą dziecko, ale także w czasie
nieobecności rodziców w koniecznym zakresie kontynuują
zadania wychowawcze rodziców, a przede wszystkim są
odpowiedzialni za bezpieczeństwo dziecka.”
(Prof. dr hab. Tadeusz Smyczyński, Legislacyjne podstawy ochrony praw dziecka)
Slide 21
Konstytucja RP
Art. 48.
1. Rodzice mają prawo do
wychowania dzieci zgodnie
z własnymi przekonaniami.
Wychowanie to powinno
uwzględniać stopień
dojrzałości dziecka, a także
wolność jego sumienia
i wyznania oraz jego
przekonania.
Konstytucja RP
Art. 70.
1. Każdy ma prawo do
nauki. Nauka do 18 roku
życia jest obowiązkowa.
Sposób wykonywania
obowiązku szkolnego
określa ustawa.
Slide 22
Kodeks rodzinny i opiekuńczy
Art. 92. Dziecko pozostaje
aż do pełnoletności pod
władzą rodzicielską.
Ustawa o systemie oświaty
• Art. 1 pkt 2: System
oświaty zapewnia
w szczególności
wspomaganie przez szkołę
wychowawczej roli rodziny;
Slide 23
Kodeks rodzinny i opiekuńczy
• Art. 95. § 1. Władza
rodzicielska obejmuje
w szczególności obowiązek
i prawo rodziców do
wykonywania pieczy nad
osobą i majątkiem dziecka
oraz do wychowania
dziecka, z poszanowaniem
jego godności i praw.
Ustawa o systemie oświaty
• Art. 39. 1. Dyrektor szkoły
lub placówki : /…/
3) sprawuje opiekę nad
uczniami… /…/
5a) wykonuje zadania
związane z zapewnieniem
bezpieczeństwa uczniom i
nauczycielom w czasie zajęć
organizowanych przez
szkołę lub placówkę;
Slide 24
• Definicje pojęć:
• Opieka: „dbanie o kogoś, o coś”;
• Piecza: „opieka nad kimś lub nad
czymś”;
• Bezpieczny: taki, który nie wymaga
pieczy, opieki bezpośredniej, gdyż nie
jest zagrożony, któremu nic nie grozi, jak
i taki, który nie stwarza zagrożenia.
Slide 25
• Współczesne
znaczenie
słowa
„bezpieczny” wynika z jego historii.
Bezpieczny to taki, który jest „bez
pieczy”, gdyż tej pieczy nie wymaga i nie
potrzebuje, zatem jest pewny, iż mu nic
nie grozi, jest spokojny.
Slide 26
Kodeks rodzinny i opiekuńczy
Art. 95.
§ 3. Władza rodzicielska
powinna być wykonywana
tak, jak tego wymaga dobro
dziecka i interes społeczny.
Ustawa o systemie oświaty
Art. 4.
Nauczyciel w swoich
działaniach dydaktycznych,
wychowawczych i
opiekuńczych ma
obowiązek kierowania się
dobrem uczniów, troską o
ich zdrowie, postawę
moralną i obywatelską z
poszanowaniem godności
osobistej ucznia.
Slide 27
• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela
• Art. 6 Nauczyciel obowiązany jest:
• 1) rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu
stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną,
wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadania związane z zapewnieniem
bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę;
• 2) wspierać każdego ucznia w jego rozwoju; /…/
• 4) kształcić i wychowywać młodzież w umiłowaniu Ojczyzny, w
poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w atmosferze
wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka;
• 5) dbać o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i obywatelskich
zgodnie z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi różnych
narodów, ras i światopoglądów.
Slide 28
• Kodeks rodzinny i opiekuńczy
• Art. 95. § 2. Dziecko pozostające pod władzą
rodzicielską winno rodzicom posłuszeństwo,
a w sprawach, w których może samodzielnie
podejmować decyzje i składać oświadczenia
woli, powinno wysłuchać opinii i zaleceń
rodziców formułowanych dla jego dobra.
Slide 29
• Kodeks rodzinny i opiekuńczy
• Art. 961. Osobom wykonującym władzę
rodzicielską oraz sprawującym opiekę
lub pieczę nad małoletnim zakazuje się
stosowania kar cielesnych.
Slide 30
Prawa dziecka w Unii Europejskiej
• Sytuacja prawna polskich dzieci po wejściu do Unii nie uległa
radykalnej zmianie, lecz na pewno otworzyły się nowe
możliwości zapewnienia dzieciom pełnej realizacji
przysługujących im praw. Nasze dzieci mogą korzystać
z nowych możliwości w takich obszarach, jak:
• edukacja (poprzez łatwiejszy dostęp do szkół i uczelni
w innych państwach europejskich);
• rynek pracy (np. poprzez możliwość podejmowania pracy za
granicą, w tym pracy przez rodziców);
• ochrona zdrowia (poprzez ułatwiony dostęp do ośrodków
i klinik zdrowia w państwach UE);
• turystyka (swobodne przemieszczanie się, życie bez granic).
Slide 31
Konwencja o prawach dziecka a
władza rodzicielska
Do spornych należy zagadnienie wpływu
Konwencji o prawach dziecka na władzę
rodzicielską, a w konsekwencji władzę
pedagogiczną. Pojawiły się poglądy
przyjmujące, że konwencja osłabia tę
władzę, przeciwstawiając jej tzw. prawa
dziecka.
Slide 32
Konwencja o prawach dziecka a
władza rodzicielska
Przeczą tej koncepcji same zapisy Konwencji:
• Artykuł 5: Państwa-Strony będą szanowały
odpowiedzialność, prawo i obowiązek rodziców lub,
w odpowiednich przypadkach, członków dalszej
rodziny lub środowiska, zgodnie z miejscowymi
obyczajami, opiekunów prawnych lub innych osób
prawnie odpowiedzialnych za dziecko, do
zapewnienia mu, w sposób odpowiadający
rozwojowi jego zdolności, możliwości
ukierunkowania go i udzielenia mu rad przy
korzystaniu przez nie z praw przyznanych mu
w niniejszej konwencji.
Slide 33
Konwencja o prawach dziecka a
władza rodzicielska
Artykuł 18
1. Państwa-Strony podejmą wszelkie możliwe
starania dla pełnego uznania zasady, że oboje
rodzice ponoszą wspólną odpowiedzialność za
wychowanie i rozwój dziecka. Rodzice lub
w określonych przypadkach opiekunowie prawni
ponoszą główną odpowiedzialność za wychowanie
i rozwój dziecka. Jak najlepsze zabezpieczenie
interesów dziecka ma być przedmiotem ich
największej troski.
Slide 34
Konwencja o prawach dziecka a
władza rodzicielska
Na płaszczyźnie stosunków między rodzicami
a dzieckiem podstawową rolę spełnia kodeks
rodzinny i opiekuńczy. Instrumentem ochrony
dziecka przez rodziców jest instytucja władzy
rodzicielskiej. Rodzice sprawują władzę
rodzicielską aż do osiągnięcia pełnoletności
dziecka i ani konwencja o prawach dziecka,
ani kodeks rodzinny nie zwalnia ich wcześniej
od tej odpowiedzialności.
Slide 35
Dziękujemy
za uwagę
Prawa dziecka
Materiał opracowała:
Katarzyna Parszewska
Starszy wizytator Kuratorium Oświaty w Szczecinie
Slide 2
Materiały zaprezentowane w trakcie
konferencji
„Przeciwdziałanie agresji dzieci i
młodzieży”
Szczecin, dnia 2 czerwca 2011
Slide 3
Pracownicy Kuratorium Oświaty
w Szczecinie nie udzielają porad
prawnych.
Materiały wykorzystane podczas naszej
dzisiejszej konferencji nie mają więc
charakteru porady prawnej i nie
stanowią wykładni prawa a służą
jedynie celom informacyjnym.
Slide 4
Celem dzisiejszego wystąpienia jest więc
przedstawienie legislacyjnych podstaw
ochrony praw dziecka w celu ułatwienia
Państwu podejmowania autonomicznie
decyzji trafnych, kompetentnych
i racjonalnych przy rozstrzyganiu
konkretnych spraw na terenie Państwa
szkół i placówek.
Slide 5
Problematyka praw dziecka nie jest
związana jedynie
z przepisami
prawnymi, gdyż jest to zagadnienie
interdyscyplinarne, którym zajmują się
nie
tylko
prawnicy,
ale
także
psychologowie, pedagodzy, filozofowie,
socjologowie, lekarze, itd.
Slide 6
Tym niemniej istotę dalszych rozważań będą
stanowiły legislacyjne podstawy praw dziecka
w postaci ogółu norm prawnych, z których
bazę bezpośredniego stosowania tworzy
prawo krajowe wywodzące swoją inspirację,
wartości i wykładnię z Konstytucji
oraz ratyfikowanych przez Polskę traktatów.
Slide 7
Nie będzie przedmiotem rozważań
kategoria praw dziecka rozumianych
jako jego potrzeby (np.
emocjonalne), gdyż nie można
w sposób skuteczny prawnie
wyegzekwować ich przestrzegania.
Slide 8
Program wystąpienia
1. Prawa dziecka a prawa człowieka.
2. Prawa dziecka a jego obowiązki.
3. Prawa dziecka a koncepcje pedagogiczne.
4. Pojecie prawne „dziecka”.
5. Legislacyjna podstawa ochrony praw dziecka
(w domu, w szkole);
6. Prawa dziecka w Unii Europejskiej;
Slide 9
Program wystąpienia
6. Czy prawa dziecka są antagonistyczne
względem praw i obowiązków rodzicielskich,
czy można je przeciwstawiać rodzicom
i innym osobom odpowiedzialnym za dziecko
(nauczyciele, wychowawcy, itd.)?
Slide 10
Prawa dziecka a prawa człowieka
Prawa dziecka
są kategorią praw
człowieka czyli praw wynikających
z godności i niepowtarzalności osoby
ludzkiej – w przypadku dziecka osoby
mającej jednak specyficzne potrzeby ze
względu na swoją niedojrzałość.
Slide 11
Prawa dziecka a jego obowiązki
Prawa dziecka i obowiązki to dwie odrębne
rzeczy. To, że dziecko ma prawa nie zależy od
tego czy wykonuje swoje obowiązki czy nie
(choć powinno to robić). Wraz z przyjściem na
świat, każde dziecko nabywa prawa
(wynikające z godności i niepowtarzalności
dziecka jako osoby ludzkiej), na które nie
trzeba zasłużyć, spełniając jakiekolwiek
wymagania.
Slide 12
Prawa dziecka a koncepcje
pedagogiczne
Prawa dziecka są pojęciem prawnym
i nie wynikają z żadnej teorii
pedagogicznej. Błędem jest
utożsamianie ich z niektórymi
z koncepcji wychowawczych np.
wychowania bezstresowego.
Slide 13
Pojęcie prawne dziecka
W świetle polskiego prawa za dziecko uznaje
się każdą istotę ludzką od poczęcia aż do
osiągnięcia pełnoletności.
Granica wiekowa pojęcia „pełnoletność” (18
lat) wynika m.in. z następujących zapisów:
• Art. 10 Kodeksu cywilnego § 1. Pełnoletnim
jest, kto ukończył lat osiemnaście.
Slide 14
Pojęcie prawne dziecka
Ze względu na swoją
niedojrzałość „Dziecko pozostaje
aż do pełnoletności pod władzą
rodzicielską” (art. 92 kodeksu
rodzinnego i opiekuńczego)
Slide 15
Pojęcie prawne dziecka
W momencie, kiedy dziecko kończy 18 lat władza
rodzicielska w stosunku do niego jako pełnoletniej
osoby wygasa. Cóż to oznacza? Od strony
normatywnej oznacza, iż ustawodawca uznał, iż od
tego momentu młody człowiek ze względu na
osiągniętą dojrzałość nie wymaga już szczególnej
ochrony ze strony rodziców, ponieważ może sam
pokierować swoimi sprawami. Z chwilą ukończenia
18 lat dziecko otrzymuje więc status samodzielnie
działającego podmiotu prawa.
Slide 16
Legislacyjna podstawa ochrony
praw dziecka
1. Konstytucja RP;
2. Traktaty międzynarodowe:
- Konwencja o prawach dziecka przyjęta
przez Zgromadzenie Ogólne Narodów
Zjednoczonych z dnia 20 listopada 1989r.;
- Europejska konwencja o wykonywaniu
praw dzieci sporządzona w Strasburgu dnia
25 stycznia 1996r.
Slide 17
Legislacyjna podstawa ochrony
praw dziecka
•
•
•
•
3. Ustawy (m.in.):
ustawa z dnia 25 lutego 1964r. Kodeks
rodzinny i opiekuńczy;
ustawa z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku
Praw Dziecka;
ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie
oświaty;
ustawa z dnia 26 stycznia 1982r. – Karta
Nauczyciela
Slide 18
Dzieci posiadają szczególne prawa. Dziecko
nie potrafi samo zadbać o siebie, nie potrafi
samodzielnie kształcić swojej natury.
Potrzebuje do tego rodziców, opiekunów,
potrzebuje wielu innych ludzi. Dlatego
naturalnymi "strażnikami" praw dziecka są
jego rodzice i opiekunowie.
Slide 19
Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie zawiera
definicji władzy rodzicielskiej. Doktryna
i orzecznictwo przyjmują, iż to ogół
obowiązków spoczywających na rodzicach
i praw im przysługujących względem dziecka,
w celu należytego wykonywania pieczy nad
jego osobą i majątkiem.
Slide 20
Tym niemniej „realizując obowiązek szkolny, zapewniając
dziecku udział w zorganizowanym wypoczynku, umieszczając
dziecko w zakładzie leczniczym rodzice powierzają dziecko
innym osobom, które spełniają określone zadania względem
dziecka. Nauczyciel, wychowawca, lekarz wykonują
względem dziecka pewien wycinek ich pieczy nad dzieckiem.
Wymienione osoby nie tylko kształcą, organizują
wypoczynek, rozrywkę, albo leczą dziecko, ale także w czasie
nieobecności rodziców w koniecznym zakresie kontynuują
zadania wychowawcze rodziców, a przede wszystkim są
odpowiedzialni za bezpieczeństwo dziecka.”
(Prof. dr hab. Tadeusz Smyczyński, Legislacyjne podstawy ochrony praw dziecka)
Slide 21
Konstytucja RP
Art. 48.
1. Rodzice mają prawo do
wychowania dzieci zgodnie
z własnymi przekonaniami.
Wychowanie to powinno
uwzględniać stopień
dojrzałości dziecka, a także
wolność jego sumienia
i wyznania oraz jego
przekonania.
Konstytucja RP
Art. 70.
1. Każdy ma prawo do
nauki. Nauka do 18 roku
życia jest obowiązkowa.
Sposób wykonywania
obowiązku szkolnego
określa ustawa.
Slide 22
Kodeks rodzinny i opiekuńczy
Art. 92. Dziecko pozostaje
aż do pełnoletności pod
władzą rodzicielską.
Ustawa o systemie oświaty
• Art. 1 pkt 2: System
oświaty zapewnia
w szczególności
wspomaganie przez szkołę
wychowawczej roli rodziny;
Slide 23
Kodeks rodzinny i opiekuńczy
• Art. 95. § 1. Władza
rodzicielska obejmuje
w szczególności obowiązek
i prawo rodziców do
wykonywania pieczy nad
osobą i majątkiem dziecka
oraz do wychowania
dziecka, z poszanowaniem
jego godności i praw.
Ustawa o systemie oświaty
• Art. 39. 1. Dyrektor szkoły
lub placówki : /…/
3) sprawuje opiekę nad
uczniami… /…/
5a) wykonuje zadania
związane z zapewnieniem
bezpieczeństwa uczniom i
nauczycielom w czasie zajęć
organizowanych przez
szkołę lub placówkę;
Slide 24
• Definicje pojęć:
• Opieka: „dbanie o kogoś, o coś”;
• Piecza: „opieka nad kimś lub nad
czymś”;
• Bezpieczny: taki, który nie wymaga
pieczy, opieki bezpośredniej, gdyż nie
jest zagrożony, któremu nic nie grozi, jak
i taki, który nie stwarza zagrożenia.
Slide 25
• Współczesne
znaczenie
słowa
„bezpieczny” wynika z jego historii.
Bezpieczny to taki, który jest „bez
pieczy”, gdyż tej pieczy nie wymaga i nie
potrzebuje, zatem jest pewny, iż mu nic
nie grozi, jest spokojny.
Slide 26
Kodeks rodzinny i opiekuńczy
Art. 95.
§ 3. Władza rodzicielska
powinna być wykonywana
tak, jak tego wymaga dobro
dziecka i interes społeczny.
Ustawa o systemie oświaty
Art. 4.
Nauczyciel w swoich
działaniach dydaktycznych,
wychowawczych i
opiekuńczych ma
obowiązek kierowania się
dobrem uczniów, troską o
ich zdrowie, postawę
moralną i obywatelską z
poszanowaniem godności
osobistej ucznia.
Slide 27
• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela
• Art. 6 Nauczyciel obowiązany jest:
• 1) rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu
stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną,
wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadania związane z zapewnieniem
bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę;
• 2) wspierać każdego ucznia w jego rozwoju; /…/
• 4) kształcić i wychowywać młodzież w umiłowaniu Ojczyzny, w
poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w atmosferze
wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka;
• 5) dbać o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i obywatelskich
zgodnie z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi różnych
narodów, ras i światopoglądów.
Slide 28
• Kodeks rodzinny i opiekuńczy
• Art. 95. § 2. Dziecko pozostające pod władzą
rodzicielską winno rodzicom posłuszeństwo,
a w sprawach, w których może samodzielnie
podejmować decyzje i składać oświadczenia
woli, powinno wysłuchać opinii i zaleceń
rodziców formułowanych dla jego dobra.
Slide 29
• Kodeks rodzinny i opiekuńczy
• Art. 961. Osobom wykonującym władzę
rodzicielską oraz sprawującym opiekę
lub pieczę nad małoletnim zakazuje się
stosowania kar cielesnych.
Slide 30
Prawa dziecka w Unii Europejskiej
• Sytuacja prawna polskich dzieci po wejściu do Unii nie uległa
radykalnej zmianie, lecz na pewno otworzyły się nowe
możliwości zapewnienia dzieciom pełnej realizacji
przysługujących im praw. Nasze dzieci mogą korzystać
z nowych możliwości w takich obszarach, jak:
• edukacja (poprzez łatwiejszy dostęp do szkół i uczelni
w innych państwach europejskich);
• rynek pracy (np. poprzez możliwość podejmowania pracy za
granicą, w tym pracy przez rodziców);
• ochrona zdrowia (poprzez ułatwiony dostęp do ośrodków
i klinik zdrowia w państwach UE);
• turystyka (swobodne przemieszczanie się, życie bez granic).
Slide 31
Konwencja o prawach dziecka a
władza rodzicielska
Do spornych należy zagadnienie wpływu
Konwencji o prawach dziecka na władzę
rodzicielską, a w konsekwencji władzę
pedagogiczną. Pojawiły się poglądy
przyjmujące, że konwencja osłabia tę
władzę, przeciwstawiając jej tzw. prawa
dziecka.
Slide 32
Konwencja o prawach dziecka a
władza rodzicielska
Przeczą tej koncepcji same zapisy Konwencji:
• Artykuł 5: Państwa-Strony będą szanowały
odpowiedzialność, prawo i obowiązek rodziców lub,
w odpowiednich przypadkach, członków dalszej
rodziny lub środowiska, zgodnie z miejscowymi
obyczajami, opiekunów prawnych lub innych osób
prawnie odpowiedzialnych za dziecko, do
zapewnienia mu, w sposób odpowiadający
rozwojowi jego zdolności, możliwości
ukierunkowania go i udzielenia mu rad przy
korzystaniu przez nie z praw przyznanych mu
w niniejszej konwencji.
Slide 33
Konwencja o prawach dziecka a
władza rodzicielska
Artykuł 18
1. Państwa-Strony podejmą wszelkie możliwe
starania dla pełnego uznania zasady, że oboje
rodzice ponoszą wspólną odpowiedzialność za
wychowanie i rozwój dziecka. Rodzice lub
w określonych przypadkach opiekunowie prawni
ponoszą główną odpowiedzialność za wychowanie
i rozwój dziecka. Jak najlepsze zabezpieczenie
interesów dziecka ma być przedmiotem ich
największej troski.
Slide 34
Konwencja o prawach dziecka a
władza rodzicielska
Na płaszczyźnie stosunków między rodzicami
a dzieckiem podstawową rolę spełnia kodeks
rodzinny i opiekuńczy. Instrumentem ochrony
dziecka przez rodziców jest instytucja władzy
rodzicielskiej. Rodzice sprawują władzę
rodzicielską aż do osiągnięcia pełnoletności
dziecka i ani konwencja o prawach dziecka,
ani kodeks rodzinny nie zwalnia ich wcześniej
od tej odpowiedzialności.
Slide 35
Dziękujemy
za uwagę