Slide 1

Επιμέλεια
Νίκος Μαρκουλάκης


Slide 2

Οξειδοαναγωγική ικανότητα των στοιχείων Zn, Pb, Η, Cu, Ag

Σε 4 δοκιμαστικούς σωλήνες ρίχνουμε 3 ml του διαλύματος που αναγράφεται
στην τρίτη στήλη του πίνακα και βυθίζουμε μία λωρίδα του μετάλλου που
αναγράφεται στη δεύτερη στήλη.

1

2

3

4

Σωλήνας

Μέταλλο

Διάλυμα

1ος

Zn

Pb(NO3)2

2ος

Pb

HCl

3ος

Cu

HCl

4ος

Cu

AgNO3

Συμπληρώνουμε τις χημικές εξισώσεις
και βρίσκουμε την ηλεκτροχημική σειρά
των παραπάνω μετάλλων

Η σειρά που βρέθηκε είναι ή εξής: Zn > Pb > H > Cu > Ag


Slide 3

Οξείδωση του ιωδιούχου καλίου με τριχλωριούχο σίδηρο

Σε δύο ποτήρια ζέσεως τοποθετούμε στο πρώτο
30 mL διαλύματος FeCl3 και στο δεύτερο 30 mL
διαλύματος ΚΙ και 15-20 σταγόνες πυκνού
διαλύματος αμύλου

Βρέχουμε μία κλωστή και την τοποθετούμε έτσι ώστε η μία άκρη της
να είναι βυθισμένη στο ένα ποτήρι και η άλλη στο άλλο

Περιμένουμε περίπου 5-10 λεπτά
Συμπληρώνουμε την χημική εξίσωση και σημειώνουμε τις παρατηρήσεις μας
σε φύλλο εργασίας


Slide 4

Η σύνδεση μπορεί να γίνει και με μία ταινία διηθητικού χαρτιού


Slide 5

Αντιδράσεις οξειδοαναγωγής με KMnO4 σε όξινο περιβάλλον
1. Οξείδωση FeSO4

2. Οξείδωση KI

3. Οξείδωση H2O2

0,1 Μ
FeSO4

1

KI

H2O2

2

3

Σε τρεις δοκιμαστικούς σωλήνες ρίχνουμε
από 1ml διαλτος KMnO4 στον καθένα και
προσθέτουμε σε όλους από 1 ml Η2SO4
Συμπληρώνουμε τις χημικές εξισώσεις και
σημειώνουμε τις παρατηρήσεις μας σε
φύλλο εργασίας

1ml διαλτος KMnO4 0,01 Μ
+ 1 ml Η2SO4 1 Μ


Slide 6

Αντιδράσεις οξειδοαναγωγής με Κ2Cr2O7 σε όξινο περιβάλλον
1. Οξείδωση FeSO4

2. Οξείδωση KI

3. Οξείδωση H2O2

0,1 Μ
FeSO4

1

KI

H2O2

2

3

Σε τρεις δοκιμαστικούς σωλήνες ρίχνουμε
από 2 ml διαλτος K2Cr2O7στον καθένα και
προσθέτουμε σε όλους από 1 ml Η2SO4
Συμπληρώνουμε τις χημικές εξισώσεις και
σημειώνουμε τις παρατηρήσεις μας σε
φύλλο εργασίας

1ml
2ml διαλτος K2Cr2O7 0,01 Μ
+ 1 ml Η2SO4 1 Μ


Slide 7

Οξείδωση αιθανόλης με διχρωμικό κάλιο
Σε δοκιμαστικό σωλήνα ρίχνουμε 5 ml απιονισμένο νερό
και διαλύουμε 1 g K2Cr2O7
Mε το σιφώνιο προσθέτουμε πολύ προσεκτικά
1ml πυκνού Η2SO4
Kατόπιν προσθέτουμε 1-2 ml αιθανόλης

Θερμαίνουμε το μίγμα σε υδρόλουτρο

Συμπληρώνουμε την χημική εξίσωση και σημειώνουμε τις παρατηρήσεις μας
σε φύλλο εργασίας


Slide 8

Οξείδωση αιθανόλης με υπερμαγγανικό κάλιο
Σε δοκιμαστικό σωλήνα ρίχνουμε 5 ml απιονισμένο νερό
και διαλύουμε 1 g KMnO4
Mε το σιφώνιο προσθέτουμε πολύ προσεκτικά
1ml πυκνού Η2SO4
Kατόπιν προσθέτουμε 1-2 ml αιθανόλης

Θερμαίνουμε το μίγμα σε υδρόλουτρο

Συμπληρώνουμε την χημική εξίσωση και σημειώνουμε τις παρατηρήσεις μας
σε φύλλο εργασίας


Slide 9

Οξείδωση αιθανόλης προς αιθανάλη με
οξείδιο του χαλκού
Τυλίγουμε ένα κομμάτι από λεπτό χάλκινο σύρμα σε ένα μολύβι
και κάνουμε σπείρες
(Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και γυμνό καλώδιο)
 Πυρώνουμε το σύρμα σε φλόγα λύχνου
 Κρεμούμε το πυρωμένο χάλκινο σύρμα ή το έλασμα από το χείλος

ενός ογκομετρικού κυλίνδρου που περιέχει λίγη αιθανόλη.
 Παρατηρούμε την αλλαγή χρώματος του χάλκινου σύρματος και την

εμφάνιση χαρακτηριστικής μυρωδιάς
Το πείραμα γίνεται με μεγαλύτερη επιτυχία αν βυθιστεί ο πυρωμένος
χαλκός αμέσως στην αιθανόλη. Υπάρχει όμως κίνδυνος ανάφλεξης
της αιθανόλης


Slide 10

Παρασκευή του αντιδραστηρίου Tollens
Το αντιδραστήριο Tollens δεν διατηρείται, γι’αυτό παρασκευάζεται λίγο
πριν τη χρήση του με ανάμιξη διαλυμάτων AgNO3, NaOH και NH3.
Μεγάλη του παραμονή σχηματίζει στην επιφάνεια του νιτρίδιο του
αργύρου (Ag3N), το οποίο είναι σώμα εκρηκτικό.

Βάζουμε σε δοκιμαστικό σωλήνα 2-3 ml ΑgΝΟ3 0,2 M και προσθέτουμε
5-6 σταγόνες ΝαΟΗ 2 Μ περίπου.
Ανακινώντας το διάλυμα προσθέτουμε σταγόνα – σταγόνα διάλυμα
ΝΗ3 0,1 M, μέχρις ότου το καστανόχρωμο ίζημα που σχηματίζεται να
διαλυθεί και το διάλυμα να γίνει διαυγές:
AgNO3 + NaOH + 2 NH3 (aq)
[Ag(NH3)2]OH

[Ag(NH3)2]OH + NaNO3
[Ag(NH3)2] + + OH άχρωμο


Slide 11

Ανίχνευση αλδεϋδών με το αντιδραστήριο Tollens
Σε δοκιμαστικό σωλήνα ρίχνουμε 3 ml απιονισμένο νερό
και 3 ml από το αντιδραστήριο Tollens
Κατόπιν προσθέτουμε 1-2 ml διαλύματος αλδεΰδης

Θερμαίνουμε το μίγμα σε υδρόλουτρο

Συμπληρώνουμε την χημική εξίσωση και σημειώνουμε τις παρατηρήσεις μας
σε φύλλο εργασίας
RCHO + 2[Ag(NH3)2]+ + 3OH-

2Ag + RCOO- +4NH3 +2H2O


Slide 12

Παρασκευή του αντιδραστηρίου Fehling
Το αντιδραστήριο Fehling παρασκευάζεται λίγο πριν τη χρήση του με
ανάμιξη ίσων όγκων δύο διαλυμάτων:
Διάλυμα Α: διάλυμα CuSO4, το οποίο είναι κυανό
Διάλυμα Β: διάλυμα μίγματος ΝαΟΗ και τρυγικού καλιονάτριου
(ΚΟΟC – CHOH – CHOH – COONa), άλας του Seignette)
το οποίο είναι άχρωμο
Το διάλυμα που προκύπτει από την ανάμιξη των Α και Β έχει χρώμα
βαθύ μπλε λόγω σχηματισμού συμπλόκου του Cu2+ με το ανιόν του
τρυγικού οξέος.
Τα διαλύματα Α και Β χορηγούνται σε χωριστά φιαλίδια, μπορούν όμως
και να παρασκευαστούν.


Slide 13

Ανίχνευση αλδεϋδών με το αντιδραστήριο Fehling
Σε δοκιμαστικό σωλήνα ρίχνουμε 5 ml από το
αντιδραστήριο Fehling
Κατόπιν προσθέτουμε 1-2 ml διαλύματος αλδεΰδης

Θερμαίνουμε το μίγμα σε υδρόλουτρο

Συμπληρώνουμε την χημική εξίσωση και σημειώνουμε τις παρατηρήσεις μας
σε φύλλο εργασίας

RCHO + 2Cu2+ + 4OH-

RCOOH + Cu2O + 2H2O
ερυθροκαστανό
ίζημα


Slide 14

Παρασκευή του αντιδραστηρίου Lugol
Διαλύουμε 1g I2 και 2g KI σε 300 ml απιονισμένο νερό.
Το διάλυμα το αραιώνουμε ανάλογα με τις ανάγκες του πειράματος.

Αλογοφορμική αντίδραση
Βάζουμε 2 ml κορεσμένο διάλυμα I2 / KI και προσθέτουμε
διάλυμα ΝαΟΗ 0,1 Μ
Ανακινούμε τον σωλήνα και προσθέτουμε προσεκτικά
ακετόνη, ώστε να σχηματιστεί κίτρινο ίζημα
Η αντίδραση που πραγματοποιήθηκε ήταν:
CH3CHO + 3I2 + 4 NaOH

CHI3 + HCOONa + 3NaI +3 H2O
Κίτρινο ίζημα

Επαναλαμβάνουμε την ίδια διαδικασία προσθέτοντας φορμαλδεΰδη
και συγκρίνουμε το αποτέλεσμα