Transcript ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΑΝΕΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ
Slide 1
ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Δ.Π.Θ.
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ
ΜΑΘΗΜΑ : ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ
1. ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ
Νίκος Κ. Μπάρκας e-mail : [email protected]
Οι σημειώσεις βρίσκονται αναρτημένες στην ιστοσελίδα :
http : // eclass.duth.gr
ΤΜD102
Slide 2
Εικόνα 1. Το αθηναϊκό θέατρο
του Διόνυσου – ένα παλίμψηστο
διαδοχικών οικοδομικών φάσεων
κάτοψη από την αποτύπωση του W. Dorpheld
Slide 3
Εικόνα 2. Η πρώιμη (αισχύλεια) φάση στο θέατρο του Διόνυσου,
με την ορχήστρα - αλώνι (480–460π.χ.) - θεωρία Ε. Fiechter
(H.D. Blume : Εισαγωγή στο Αρχαίο Θέατρο)
Η ανάδυση του Δαρείου (Πέρσες)
Η πτώση των Ωκεανίδων και η καταβαράθρωση του Προμηθέα (Προμηθέας Δεσμώτης)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 4
Εικόνα 3. Θέατρο Διόνυσου
η συρρίκνωση της ορχήστρας – αλώνι (θεωρία J.T. Allen)
η εφαρμογή της σκηνογραφίας (μετά το 460 π.χ.)
η μεγάλη καινοτομία που εισήγαγε ο Σοφοκλής
και εντοπίζεται για πρώτη φορά με την εμφάνιση του
Φρουρού στην Ορέστεια
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 5
Εικόνα 4. Θέατρο Διόνυσου, σε τομή
οι διαδοχικές μετατοπίσεις της ορχήστρας προς το κοίλο
(Χ. Αθανασόπουλος : Προβλήματα στις Εξελίξεις του Συγχρόνου Θεάτρου)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 6
Εικόνα 5. Πρόπλασμα του λόφου της Ακρόπολης,
με το κλασικό θέατρο του Διόνυσου στην πρώιμη φάση – χωρίς σκηνή
(φωτο Σακούλης – Νικάκη)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 7
Eικόνα 6. Το ξύλινο, λυόμενο σκηνικό πλαίσιο, με το θεολογείο στη
στέγη (μέχρι περίπου το 425 π.χ.) - θεωρία Ε. Fiechter
(H.D. Blume : Εισαγωγή στο Αρχαίο Θέατρο)
η εμφάνιση του Φρουρού, αλλά και της Αθηνάς (Αίας)
το άρμα της Μήδειας, το άρμα της Λύσσας (Ηρακλής Μαινόμενος)
η εμφάνιση της Γυναίκας (Αχαρνής), η απόδραση του Βδελυκλέωνα (Σφήκες), η
άνοδος του Τρυγαίου (Ειρήνη)
η δίδυμη θεοφάνεια της Άρτεμης και της Αφροδίτης (Ιππόλυτος)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 8
Εικόνα 7. Σε κάτοψη, η σκηνή της κλασικής περιόδου (μετά το 425π.χ.)
η σχέση της με την ορχήστρα – αλώνι (πριν το 460 πχ) και
την ανακατασκευή του Λυκούργου (4ος αιώνας πχ)
θεωρία W. Dorpheld
η οικοδόμηση της σκηνοθήκης
το θεμέλιο Τ
η σκηνική υποδομή
Slide 9
Εικόνα 8. Το ξύλινο περιοδικό σκηνικό πλαίσιο της περιόδου του Ευριπίδη
(μετά το 425 π.χ.) – θεωρία W. Dorpheld
(N. Χουρμουζιάδης : Όροι και Μετασχηματισμοί στην Αρχαία Ελληνική Τραγωδία)
οι λεπτομερείς περιγραφές της πρόσοψης (Ίων, Ηλέκτρα Σ)
οι τυπικές θεοφάνειες στη λύση του δράματος
(Ιφιγένεια Τ, Ελένη, Ηλέκτρα Ε, Φιλοκτήτης, Ιφιγένεια Α)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 10
Εικόνα 9. Πρόπλασμα του Διονυσιακού θεάτρου κατά την ελληνιστική
εποχή (μετά το 330 πχ) (φωτο Δ. Σακούλης – Θ. Νικάκη)
Από τα τέλη του 5ου αιώνα π.χ. (θεωρία R. Flickinger) :
μια ξύλινη, διώροφη σκηνή με ανωδομή
μεταφορά της δράσης στο επισκήνιο (Φοίνισσαι, Εκκλησιάζουσαι)
4 επίπεδα στάσης (Ορέστης, Ρήσος)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 11
Εικόνα 10. Το θέατρο της Επιδαύρου, το πρόπυλο
( φωτο Σακούλης – Νικάκη)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 12
Εικόνα 11. Το θέατρο της Επιδαύρου, τα ερείπια της σκηνής
( φωτο Rozelen)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 13
Εικόνα 12. Το θέατρο της Ερέτριας
το κοίλο και η ορχήστρα και χαρώνειο πέρασμα
( φωτο Σακούλης – Νικάκη)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 14
Εικόνα 13. Το θέατρο της Ερέτριας
τα ερείπια της σκηνής (σκηνή κλασικού / υποσκήνιο ελληνιστικού)
( φωτο Σακούλης – Νικάκη)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 15
Εικόνα 14. Το Αμφιαράειο θέατρο του Ωρωπού,
η κιονοστοιχία του προσκηνίου και οι θρόνοι της ελληνιστικής εποχής
( φωτο Σακούλης – Νικάκη)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 16
Εικόνα 15. Το θέατρο των Δελφών, το κοίλο και η σκηνή
( φωτο Rozelen)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 17
Εικόνα 16. Το θέατρο των Δελφών, τα ερείπια της σκηνής
( φωτο Rozelen)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 18
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
κατά τη σύγχρονη επαναλειτουργία
ΚΡΙΣΙΜΑ ΣΗΜΕΙΑ
η ανάδειξη των αρχαίων θεάτρων ως μνημείων,
η πρόβλεψη θεατρικών υποδομών
οι σκηνικές διευθετήσεις στην ορχήστρα & τη σκηνή
ΑΝΤΙΦΑΣΕΙΣ
ερείπια διαδοχικών οικοδομικών φάσεων
ρωμαϊκές επεμβάσεις και μετατροπές
δραματική παραγωγή της κλασικής εποχής
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 19
Εικόνα 17. Τα ερείπια του Διονυσιακού θεάτρου,
η ρωμαϊκή πλακόστρωση της ορχήστρας και το περιμετρικό θωράκιο
( φωτο Δ. Σακούλης – Θ. Νικάκη)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 20
Εικόνα 18. Τα ερείπια του Διονυσιακού θεάτρου,
( φωτο Δ. Σακούλης – Θ. Νικάκη)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 21
Εικόνα 19. Τα ερείπια του θεάτρου του Άργους
η ρωμαϊκή μετατροπή της ορχήστρας σε δεξαμενή για ναυμαχίες
( φωτο Δ. Σακούλης – Θ. Νικάκη)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 22
Εικόνα 20. Θεάτρον Άργους, το λαξευμένο κοίλο (δεξιά)
πρόπλασμα των ρωμαϊκών μετατροπών με το valarium (αριστερά)
( φωτο Δ. Σακούλης – Θ. Νικάκη)
Εικόνα 12. Θέατρο Άργους
(δεξιά) το κοίλο, η υφιστάμενη κατάσταση
(πάνω) πρόπλασμα με τις ρωμαϊκές επεμβάσεις
( Σακούλης – Νικάκη ο.π.)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 23
Εικόνα 21. Το θέατρο των Φιλίππων,
τα ερείπια της σκηνής και το κοίλο ( φωτο Σακούλης – Νικάκη)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 24
Εικόνα 22. Το θέατρο της Θάσου,
το κοίλο μετά τις εργασίες στερέωσης
( Σακούλης – Νικάκη ο.π.)
η ορχήστρα και το περιμετρικό θωράκιο
(ρωμαϊκές επεμβάσεις)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 25
Εικόνα 23. Το θέατρο (Α) της Λάρισας
( φωτο Rozelen)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 26
Εικόνα 24. Το θέατρο της Δωδώνης, το κοίλο
( φωτο Rozelen)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 27
Εικόνα 25. Το θέατρο της Δωδώνης, το πρόπυλο του υποσκηνίου
( φωτο Rozelen)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 28
Εικόνα 26. Το θέατρο τoυ Δίου, η επικάλυψη του κοίλου
( φωτο Rozelen)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 29
ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΚΟΥΣΤΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΘΕΑΤΡΩΝ
ηχοπροστασία, χωροθέτηση
υπαίθριο σχήμα ανοικτής κάτοψης
ανάπτυγμα του χώρου στα όρια της ανθρώπινης ακουστικής & φωνητικής
κλίμακας,
βαθμιδωτό κοίλο, ορατότητα, ανάδειξη του άμεσου ήχου ενίσχυση των
άμεσων (χρήσιμων) ηχοανακλάσεων
υποβάθμιση έμμεσων (βλαπτικών) ηχοανακλάσεων
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 30
ΤΟ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ
του θεάτρου των Φιλίππων
ΤΟΜ Η ΣΤΟΝ ΑΞΟΝΑ 1
ΣΤΟΧΟΣ
αξιολόγηση ενός ανακλητού
σκηνικού βάθους
αξιολόγηση της αυτόνομης
μεγαφωνικής ενίσχυσης του
θεάτρου
συνέχεια των ερευνών σχετικά με :
το προσκήνιο,
το επισκήνιο και
την αποκατάσταση του κοίλου
ΤΟΜ Η ΣΤΟΝ ΑΞΟΝΑ 3
Α ΞΩ Ν 1
Θ2
Α ΞΩ Ν 2
Θ4
Θ1
Α ΞΩ Ν 3
Θ6
Θ3
Θ5
K
Ε
Π
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 31
Ο ΑΚΟΥΣΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ (1)
η χωροθέτηση (προσανατολισμός, άνεμοι)
το βαθμιδωτό ανάπτυγμα (κλίσεις 21ο ως 30ο >> 13ο)
το ανάκλαστρο της ορχήστρας
Ε ΣΑΟΠΣΟΗΤΧΗΟΝΣ Ο Ρ Χ Η Σ Τ Ρ Α
ΧΟΑ
Ν&ΑΗΚΧΛΟ
ΑΑΣΜ
Ε ΙΣ
ΑΝΕΣΟ Σ Η
Η
ΙΣΗΑ
ΗΧΧΟ
ΟΣΑ Ν
Α Κ Λ ΑΑΣΝΕΑΙΣΚ Λ
ΑΑ
ΠΣΟΕ Τ
ΝΠΟΟΡΤΧΗΗΝΣ ΤΟΡΡΑΧ Η Σ Τ Ρ Α
Δ ΙΠ Λ Α Σ ΙΑ Σ Μ Ο Σ Τ Η Σ Ε Ν Τ Α Σ Η Σ
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 32
Ο ΑΚΟΥΣΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ (2)
η χωροθέτηση (προσανατολισμός, άνεμοι)
το βαθμιδωτό ανάπτυγμα (κλίσεις 21ο ως 30ο >> 13ο)
το ανάκλαστρο της ορχήστρας
το σκηνικό βάθος
ΑΚΚΗΛΛΧΑΑΟ
ΕΙΣ
ΙΣΑΕ
ΑΣΠΛ
Π
Ο
ΚΗ
ΙΚ
ΙΟ
Α Μ Ε Σ Ο ΣΗΗΗ
ΑΑ
ΝΜ
Α
Ε
ΙΣΣΟΣΚ
AΣ
ΠΗΝ
ΟΝΙΚ
ΤΟ
ΟΟΠ
ΣΠΚ
ΗΑΙΣ
ΝΙΣΙΚ
Ο Π Λ Α ΙΣ ΙΟ
ΟΟ
ΣΣΤΤ
Η
Χ
ΧΧΧ
ΟΟΟ
ΑΑΣ
ΝΝΑ&
ΣΣΕ
ΑΚ
ΟΟ
ΛΛΑ
ΙΟ
Α κύ ρω σ η τω ν η χο ανακλά σ εω ν πΔρο
τοΣάΙΑνω
ιάΣζω
ΙΠ ςΛ Α
Σ ΜδΟ
Τ μα
Η Σ ήΕ Π
ΝΕ
ΤΡ
Α ΙΟ
Σ ΗΡΣΙΣ Μ Ο Σ Τ Ω Ν Μ Ε Τ Α Κ ΙΝ Η Σ Ε Ω Ν
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 33
Ο ΑΚΟΥΣΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ (3)
η χωροθέτηση (προσανατολισμός, άνεμοι)
το βαθμιδωτό ανάπτυγμα (κλίσεις 21ο ως 30ο >> 13ο)
το ανάκλαστρο της ορχήστρας
το σκηνικό βάθος
οι προεξοχές των παρασκηνίων
οι πάροδοι
η αυτόνομη μεγαφωνική ενίσχυση του θεάτρου
ΜΣΕ
ΟΚΑ
ΣΗΛΝΙΣΙΚΙΟ
ΟΣΑΕΝΙΣΑ Α
Κ Λ Α Σ ΕΑ
ΙΣ
ΑΚΣ
ΠΗΟ
Ο
ΤΗ
ΟΧΣΠ
Ο ΠΛ
Α ΙΣ
ΝΧΑΟ
ΚΗΣ
ΛΧΑ&
ΝΣΚ
ΙΚ
ΤΗ
Ν ΙΟ
ΟΡΧ
Η Σ Τ&Ρτη
Α σ κηνή
Α Μ ΕΗΣΧΟΟΣΑΗ
Ο Λ Ε ΣΠΟΟΙ Τ
ΗΟ
ΧΟ
ΑΝ
Α
ΛΟΑ Σ
Ε ΙΣ
σ π ό &την
ορχήσ
τρα
ΙΑΡΣΟΜΥΟ, ΣτρΤιπΗλα
Σ σ
Ε ιασ
ΝΤΑ
Σ ς τετρ απ λα σ ιασ μός της έντασ ης
Η Μ Ε Γ Α Φ Ω Ν ΙΚ Η Λ Ε ΙΤ Ο Υ Ρ Γ ΙΑΔΤΙΠ
ΟΛΥΑΧΣΩ
μόΣςΗ έω
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 34
ΣΤΟΧΟΙ της ακουστικής λειτουργίας
αύξηση ανάδυσης
του ωφέλιμου ήχου
μείωση
του θορύβου βάθους
αποκατάσταση
της χάραξης κοίλου
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
ενίσχυση
του κατευθείαν ήχου
Slide 35
ΘΟΡΥΒΟΣ ΒΑΘΟΥΣ :
ΣΤΟΧΟΣ :
Ησυχία < 40dB
Κυρίως
κυκλοφοριακός θόρυβος,
άνεμος & θόρυβοι της φύσης,
θόρυβοι συνάθροισης
Χαρακτηριστικά
δραστικοί οι θόρυβοι συνεχούς φάσματος,
κρίσιμη η ευαίσθητη ακουστική περιοχή 700–1000Ηz
Συνέπειες
υποβάθμιση της καταληπτότητας,
δημιουργία ηχητικής σκιάς / μασκάρισμα
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Δ.Π.Θ.
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ
ΜΑΘΗΜΑ : ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ
1. ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ
Νίκος Κ. Μπάρκας e-mail : [email protected]
Οι σημειώσεις βρίσκονται αναρτημένες στην ιστοσελίδα :
http : // eclass.duth.gr
ΤΜD102
Slide 2
Εικόνα 1. Το αθηναϊκό θέατρο
του Διόνυσου – ένα παλίμψηστο
διαδοχικών οικοδομικών φάσεων
κάτοψη από την αποτύπωση του W. Dorpheld
Slide 3
Εικόνα 2. Η πρώιμη (αισχύλεια) φάση στο θέατρο του Διόνυσου,
με την ορχήστρα - αλώνι (480–460π.χ.) - θεωρία Ε. Fiechter
(H.D. Blume : Εισαγωγή στο Αρχαίο Θέατρο)
Η ανάδυση του Δαρείου (Πέρσες)
Η πτώση των Ωκεανίδων και η καταβαράθρωση του Προμηθέα (Προμηθέας Δεσμώτης)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 4
Εικόνα 3. Θέατρο Διόνυσου
η συρρίκνωση της ορχήστρας – αλώνι (θεωρία J.T. Allen)
η εφαρμογή της σκηνογραφίας (μετά το 460 π.χ.)
η μεγάλη καινοτομία που εισήγαγε ο Σοφοκλής
και εντοπίζεται για πρώτη φορά με την εμφάνιση του
Φρουρού στην Ορέστεια
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 5
Εικόνα 4. Θέατρο Διόνυσου, σε τομή
οι διαδοχικές μετατοπίσεις της ορχήστρας προς το κοίλο
(Χ. Αθανασόπουλος : Προβλήματα στις Εξελίξεις του Συγχρόνου Θεάτρου)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 6
Εικόνα 5. Πρόπλασμα του λόφου της Ακρόπολης,
με το κλασικό θέατρο του Διόνυσου στην πρώιμη φάση – χωρίς σκηνή
(φωτο Σακούλης – Νικάκη)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 7
Eικόνα 6. Το ξύλινο, λυόμενο σκηνικό πλαίσιο, με το θεολογείο στη
στέγη (μέχρι περίπου το 425 π.χ.) - θεωρία Ε. Fiechter
(H.D. Blume : Εισαγωγή στο Αρχαίο Θέατρο)
η εμφάνιση του Φρουρού, αλλά και της Αθηνάς (Αίας)
το άρμα της Μήδειας, το άρμα της Λύσσας (Ηρακλής Μαινόμενος)
η εμφάνιση της Γυναίκας (Αχαρνής), η απόδραση του Βδελυκλέωνα (Σφήκες), η
άνοδος του Τρυγαίου (Ειρήνη)
η δίδυμη θεοφάνεια της Άρτεμης και της Αφροδίτης (Ιππόλυτος)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 8
Εικόνα 7. Σε κάτοψη, η σκηνή της κλασικής περιόδου (μετά το 425π.χ.)
η σχέση της με την ορχήστρα – αλώνι (πριν το 460 πχ) και
την ανακατασκευή του Λυκούργου (4ος αιώνας πχ)
θεωρία W. Dorpheld
η οικοδόμηση της σκηνοθήκης
το θεμέλιο Τ
η σκηνική υποδομή
Slide 9
Εικόνα 8. Το ξύλινο περιοδικό σκηνικό πλαίσιο της περιόδου του Ευριπίδη
(μετά το 425 π.χ.) – θεωρία W. Dorpheld
(N. Χουρμουζιάδης : Όροι και Μετασχηματισμοί στην Αρχαία Ελληνική Τραγωδία)
οι λεπτομερείς περιγραφές της πρόσοψης (Ίων, Ηλέκτρα Σ)
οι τυπικές θεοφάνειες στη λύση του δράματος
(Ιφιγένεια Τ, Ελένη, Ηλέκτρα Ε, Φιλοκτήτης, Ιφιγένεια Α)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 10
Εικόνα 9. Πρόπλασμα του Διονυσιακού θεάτρου κατά την ελληνιστική
εποχή (μετά το 330 πχ) (φωτο Δ. Σακούλης – Θ. Νικάκη)
Από τα τέλη του 5ου αιώνα π.χ. (θεωρία R. Flickinger) :
μια ξύλινη, διώροφη σκηνή με ανωδομή
μεταφορά της δράσης στο επισκήνιο (Φοίνισσαι, Εκκλησιάζουσαι)
4 επίπεδα στάσης (Ορέστης, Ρήσος)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 11
Εικόνα 10. Το θέατρο της Επιδαύρου, το πρόπυλο
( φωτο Σακούλης – Νικάκη)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 12
Εικόνα 11. Το θέατρο της Επιδαύρου, τα ερείπια της σκηνής
( φωτο Rozelen)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 13
Εικόνα 12. Το θέατρο της Ερέτριας
το κοίλο και η ορχήστρα και χαρώνειο πέρασμα
( φωτο Σακούλης – Νικάκη)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 14
Εικόνα 13. Το θέατρο της Ερέτριας
τα ερείπια της σκηνής (σκηνή κλασικού / υποσκήνιο ελληνιστικού)
( φωτο Σακούλης – Νικάκη)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 15
Εικόνα 14. Το Αμφιαράειο θέατρο του Ωρωπού,
η κιονοστοιχία του προσκηνίου και οι θρόνοι της ελληνιστικής εποχής
( φωτο Σακούλης – Νικάκη)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 16
Εικόνα 15. Το θέατρο των Δελφών, το κοίλο και η σκηνή
( φωτο Rozelen)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 17
Εικόνα 16. Το θέατρο των Δελφών, τα ερείπια της σκηνής
( φωτο Rozelen)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 18
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
κατά τη σύγχρονη επαναλειτουργία
ΚΡΙΣΙΜΑ ΣΗΜΕΙΑ
η ανάδειξη των αρχαίων θεάτρων ως μνημείων,
η πρόβλεψη θεατρικών υποδομών
οι σκηνικές διευθετήσεις στην ορχήστρα & τη σκηνή
ΑΝΤΙΦΑΣΕΙΣ
ερείπια διαδοχικών οικοδομικών φάσεων
ρωμαϊκές επεμβάσεις και μετατροπές
δραματική παραγωγή της κλασικής εποχής
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 19
Εικόνα 17. Τα ερείπια του Διονυσιακού θεάτρου,
η ρωμαϊκή πλακόστρωση της ορχήστρας και το περιμετρικό θωράκιο
( φωτο Δ. Σακούλης – Θ. Νικάκη)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 20
Εικόνα 18. Τα ερείπια του Διονυσιακού θεάτρου,
( φωτο Δ. Σακούλης – Θ. Νικάκη)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 21
Εικόνα 19. Τα ερείπια του θεάτρου του Άργους
η ρωμαϊκή μετατροπή της ορχήστρας σε δεξαμενή για ναυμαχίες
( φωτο Δ. Σακούλης – Θ. Νικάκη)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 22
Εικόνα 20. Θεάτρον Άργους, το λαξευμένο κοίλο (δεξιά)
πρόπλασμα των ρωμαϊκών μετατροπών με το valarium (αριστερά)
( φωτο Δ. Σακούλης – Θ. Νικάκη)
Εικόνα 12. Θέατρο Άργους
(δεξιά) το κοίλο, η υφιστάμενη κατάσταση
(πάνω) πρόπλασμα με τις ρωμαϊκές επεμβάσεις
( Σακούλης – Νικάκη ο.π.)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 23
Εικόνα 21. Το θέατρο των Φιλίππων,
τα ερείπια της σκηνής και το κοίλο ( φωτο Σακούλης – Νικάκη)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 24
Εικόνα 22. Το θέατρο της Θάσου,
το κοίλο μετά τις εργασίες στερέωσης
( Σακούλης – Νικάκη ο.π.)
η ορχήστρα και το περιμετρικό θωράκιο
(ρωμαϊκές επεμβάσεις)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 25
Εικόνα 23. Το θέατρο (Α) της Λάρισας
( φωτο Rozelen)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 26
Εικόνα 24. Το θέατρο της Δωδώνης, το κοίλο
( φωτο Rozelen)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 27
Εικόνα 25. Το θέατρο της Δωδώνης, το πρόπυλο του υποσκηνίου
( φωτο Rozelen)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 28
Εικόνα 26. Το θέατρο τoυ Δίου, η επικάλυψη του κοίλου
( φωτο Rozelen)
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 29
ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΚΟΥΣΤΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΘΕΑΤΡΩΝ
ηχοπροστασία, χωροθέτηση
υπαίθριο σχήμα ανοικτής κάτοψης
ανάπτυγμα του χώρου στα όρια της ανθρώπινης ακουστικής & φωνητικής
κλίμακας,
βαθμιδωτό κοίλο, ορατότητα, ανάδειξη του άμεσου ήχου ενίσχυση των
άμεσων (χρήσιμων) ηχοανακλάσεων
υποβάθμιση έμμεσων (βλαπτικών) ηχοανακλάσεων
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 30
ΤΟ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ
του θεάτρου των Φιλίππων
ΤΟΜ Η ΣΤΟΝ ΑΞΟΝΑ 1
ΣΤΟΧΟΣ
αξιολόγηση ενός ανακλητού
σκηνικού βάθους
αξιολόγηση της αυτόνομης
μεγαφωνικής ενίσχυσης του
θεάτρου
συνέχεια των ερευνών σχετικά με :
το προσκήνιο,
το επισκήνιο και
την αποκατάσταση του κοίλου
ΤΟΜ Η ΣΤΟΝ ΑΞΟΝΑ 3
Α ΞΩ Ν 1
Θ2
Α ΞΩ Ν 2
Θ4
Θ1
Α ΞΩ Ν 3
Θ6
Θ3
Θ5
K
Ε
Π
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 31
Ο ΑΚΟΥΣΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ (1)
η χωροθέτηση (προσανατολισμός, άνεμοι)
το βαθμιδωτό ανάπτυγμα (κλίσεις 21ο ως 30ο >> 13ο)
το ανάκλαστρο της ορχήστρας
Ε ΣΑΟΠΣΟΗΤΧΗΟΝΣ Ο Ρ Χ Η Σ Τ Ρ Α
ΧΟΑ
Ν&ΑΗΚΧΛΟ
ΑΑΣΜ
Ε ΙΣ
ΑΝΕΣΟ Σ Η
Η
ΙΣΗΑ
ΗΧΧΟ
ΟΣΑ Ν
Α Κ Λ ΑΑΣΝΕΑΙΣΚ Λ
ΑΑ
ΠΣΟΕ Τ
ΝΠΟΟΡΤΧΗΗΝΣ ΤΟΡΡΑΧ Η Σ Τ Ρ Α
Δ ΙΠ Λ Α Σ ΙΑ Σ Μ Ο Σ Τ Η Σ Ε Ν Τ Α Σ Η Σ
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 32
Ο ΑΚΟΥΣΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ (2)
η χωροθέτηση (προσανατολισμός, άνεμοι)
το βαθμιδωτό ανάπτυγμα (κλίσεις 21ο ως 30ο >> 13ο)
το ανάκλαστρο της ορχήστρας
το σκηνικό βάθος
ΑΚΚΗΛΛΧΑΑΟ
ΕΙΣ
ΙΣΑΕ
ΑΣΠΛ
Π
Ο
ΚΗ
ΙΚ
ΙΟ
Α Μ Ε Σ Ο ΣΗΗΗ
ΑΑ
ΝΜ
Α
Ε
ΙΣΣΟΣΚ
AΣ
ΠΗΝ
ΟΝΙΚ
ΤΟ
ΟΟΠ
ΣΠΚ
ΗΑΙΣ
ΝΙΣΙΚ
Ο Π Λ Α ΙΣ ΙΟ
ΟΟ
ΣΣΤΤ
Η
Χ
ΧΧΧ
ΟΟΟ
ΑΑΣ
ΝΝΑ&
ΣΣΕ
ΑΚ
ΟΟ
ΛΛΑ
ΙΟ
Α κύ ρω σ η τω ν η χο ανακλά σ εω ν πΔρο
τοΣάΙΑνω
ιάΣζω
ΙΠ ςΛ Α
Σ ΜδΟ
Τ μα
Η Σ ήΕ Π
ΝΕ
ΤΡ
Α ΙΟ
Σ ΗΡΣΙΣ Μ Ο Σ Τ Ω Ν Μ Ε Τ Α Κ ΙΝ Η Σ Ε Ω Ν
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 33
Ο ΑΚΟΥΣΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ (3)
η χωροθέτηση (προσανατολισμός, άνεμοι)
το βαθμιδωτό ανάπτυγμα (κλίσεις 21ο ως 30ο >> 13ο)
το ανάκλαστρο της ορχήστρας
το σκηνικό βάθος
οι προεξοχές των παρασκηνίων
οι πάροδοι
η αυτόνομη μεγαφωνική ενίσχυση του θεάτρου
ΜΣΕ
ΟΚΑ
ΣΗΛΝΙΣΙΚΙΟ
ΟΣΑΕΝΙΣΑ Α
Κ Λ Α Σ ΕΑ
ΙΣ
ΑΚΣ
ΠΗΟ
Ο
ΤΗ
ΟΧΣΠ
Ο ΠΛ
Α ΙΣ
ΝΧΑΟ
ΚΗΣ
ΛΧΑ&
ΝΣΚ
ΙΚ
ΤΗ
Ν ΙΟ
ΟΡΧ
Η Σ Τ&Ρτη
Α σ κηνή
Α Μ ΕΗΣΧΟΟΣΑΗ
Ο Λ Ε ΣΠΟΟΙ Τ
ΗΟ
ΧΟ
ΑΝ
Α
ΛΟΑ Σ
Ε ΙΣ
σ π ό &την
ορχήσ
τρα
ΙΑΡΣΟΜΥΟ, ΣτρΤιπΗλα
Σ σ
Ε ιασ
ΝΤΑ
Σ ς τετρ απ λα σ ιασ μός της έντασ ης
Η Μ Ε Γ Α Φ Ω Ν ΙΚ Η Λ Ε ΙΤ Ο Υ Ρ Γ ΙΑΔΤΙΠ
ΟΛΥΑΧΣΩ
μόΣςΗ έω
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
Slide 34
ΣΤΟΧΟΙ της ακουστικής λειτουργίας
αύξηση ανάδυσης
του ωφέλιμου ήχου
μείωση
του θορύβου βάθους
αποκατάσταση
της χάραξης κοίλου
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ
ενίσχυση
του κατευθείαν ήχου
Slide 35
ΘΟΡΥΒΟΣ ΒΑΘΟΥΣ :
ΣΤΟΧΟΣ :
Ησυχία < 40dB
Κυρίως
κυκλοφοριακός θόρυβος,
άνεμος & θόρυβοι της φύσης,
θόρυβοι συνάθροισης
Χαρακτηριστικά
δραστικοί οι θόρυβοι συνεχούς φάσματος,
κρίσιμη η ευαίσθητη ακουστική περιοχή 700–1000Ηz
Συνέπειες
υποβάθμιση της καταληπτότητας,
δημιουργία ηχητικής σκιάς / μασκάρισμα
Nίκος Κ. Μπάρκας
ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΠΘ