Misverstanden over valorisatie

Download Report

Transcript Misverstanden over valorisatie

Slide 1

Presentatie
“Misverstanden over valorisatie”

door:
Dr. mr. Ard Cools


Slide 2

AANDACHT VOOR VALORISATIE

Toegenomen aandacht voor
valorisatie is gevolg

van zg Europese
kennisparadox.

Veel van de met
behulp van publieke
financiering ontwikkelde kennis is
hoogwaardig en ook in commercieel opzicht veelbelovend, maar een
groot deel daarvan blijft desondanks ongebruikt op de plank liggen.


Slide 3

VALORISATIE

Vraag:
Behoort valorisatie wel tot de taken van een universiteit?


Slide 4

Art. 1.3 lid 1 van de WHW

Drie wettelijke taken van een universiteit:


Geven van onderwijs



Uitvoeren van onderzoek



Kennisoverdracht t.b.v. de maatschappij


Slide 5

KENNISOVERDRACHT

”Kennisoverdracht aan de maatschappij, en daarmee valorisatie,
is immers één van de wettelijke taken van de universiteit.”
(citaat minister OC&W)


Slide 6

VALORISATIE

Vraag:
Behoort valorisatie wel tot de taken van een universiteit?

Antwoord:
Ja, tot de wettelijke taken.


Slide 7

KENNISOVERDRACHT
Activiteiten gericht op kennisoverdracht t.b.v.
de maatschappij:
“a. Afleveren hoogopgeleide mensen
b. Samenwerking in onderzoek met private partijen
c. Uitvoering onderzoeksopdrachten
d. Samenwerking met bedrijfsleven in onderwijs en training

e. Publiceren van resultaten van onderzoek
f.

Informele contacten tijdens conferenties, e.d.

g. Wetenschaps- en techniekcommunicatie”
(citaat minister OC&W)


Slide 8

KENNISOVERDRACHT
Daarnaast:
“h. inspanningen gericht op het vastleggen van de intellectueel
eigendom; hierbij gaat het bijvoorbeeld om het aanvragen van
octrooien en het geven van licenties; het omgaan met
auteursrechten, etcetera.
i.

het stimuleren van spin-offs en ondernemerschap; hierbij gaat
het bijvoorbeeld om het leveren van bijdragen aan het creëren
van nieuwe bedrijvigheid in zogenaamde spin-offs en start-ups, het
opzetten van incubators voor starters en het stimuleren van
ondernemerschap in het onderwijs.”
(citaat minister OC&W)


Slide 9

KENNISOVERDRACHT

”Deze beide laatstgenoemde activiteiten zijn, samen met een aantal al
langer gebruikelijke, rechtstreeks van belang voor de valorisatie van
kennis die voortkomt uit universitair onderzoek”
(citaat minister OC&W)


Slide 10

MISVERSTANDEN

Wat moet precies worden verstaan onder:
kennisoverdracht?

technology transfer?
valorisatie?


Slide 11

KENNISOVERDRACHT

Kennis
Universiteit

Maatschappij

overdracht


Slide 12

TECHNOLOGY TRANSFER

Bestaand
bedrijf
Technology
Universiteit
transfer
Start-up


Slide 13

VALORISATIE

Twee soorten valorisatie:



Economische valorisatie



Maatschappelijke valorisatie


Slide 14

ECONOMISCHE VALORISATIE

Producten

Technol.

Processen

kennis

Diensten

Waarde toevoegen


Slide 15

MAATSCHAPPELIJKE VALORISATIE

Rapporten
Kennis

Artikelen

Geneeswijzen

Waarde toevoegen


Slide 16

VALORISATIE

Door maatschappelijke valorisatie kun je economische
valorisatie voorgoed onmogelijk maken.


Slide 17

STAPPEN UIT HET PROCES VAN ECONOMISCHE VALORISATIE
Marketing
Productontwikkeling
Technology transfer
a. overdracht technologie en
b. overdracht octrooi(en) of licentie verlening
Zoeken van geïnteresseerde bedrijven; of
oprichten start up
Leveren van proof of concept
Bescherming kennis door
a. geheimhouding; of
b. octrooiering
Evaluatie
toepassingsmogelijkheden
Scouten van veelbelovende resultaten


Slide 18

OVERDRACHT ZAAK

A

B


Slide 19

OVERDRACHT KENNIS

A

B


Slide 20

EIGENDOMSOVERDRACHT

Goederen kunnen in eigendom worden overgedragen.
Goederen zijn:


Zaken, dwz stoffelijke objecten (huizen,

stoelen, boeken);


Vermogensrechten (vorderingsrechten,
intellectuele eigendomsrechten).

Kennis is geen goed
en kan niet in eigendom worden overgedragen.


Slide 21

KENNISEIGENDOM

Kenniseigendom bestaat niet!


Slide 22

AFSPRAKEN
a.

A deelt de kennis mede aan B, maar zal
de kennis niet aan derden mededelen;

b.

A verleent B het recht om de kennis te
gebruiken;

c.

A zal de kennis niet gebruiken.


Slide 23

RISICO’S

Risico’s kennisbescherming door geheimhouding:


kennis kan openbaar worden door
niet nakomen geheimhoudingsverplichtingen



kennis kan openbaar worden door onachtzaamheid



zelfde kennis kan door derden worden ontwikkeld


Slide 24

TECHNOLOGY TRANSFER
Technology transfer bestaat uit:


overdracht van een technologie aan een bestaand of een
nieuw op te richten bedrijf; en



simultane overdracht aan dat bedrijf van een daarop
betrekking hebbend octrooi of verlening van een
licentie; of



simultane overdracht aan dat bedrijf van het recht om
een daarop betrekking hebbend octrooi aan te vragen.


Slide 25

KENNISBESCHERMING

Kennis kan op twee verschillende manieren
worden beschermd.

Namelijk door:


geheimhouding;



octrooiering of andere IPR.


Slide 26

OCTROOI
Een octrooi is:



een van overheidswege verleend recht
en ook:



een absoluut recht



een intellectueel eigendomsrecht



een vermogensrecht



een verbodsrecht


Slide 27

OCTROOI

Je kunt intellectuele eigendom niet beschermen!


Slide 28

WAARDECREATIE

Technologie

octrooi-aanvraag

waarde toevoegen

octrooi

waarde toevoegen

Waardecreatie door investering in kennisbescherming,
waardoor meer zekerheid t.a.v. beoogde monopoliepositie


Slide 29

VERMOGENSRECHT EN VERBODSRECHT

Een octrooi is een vermogensrecht en een
verbodsrecht.
Een octrooi vertegenwoordigt economische waarde en je
kunt het in eigendom overdragen aan een ander.

Je kunt iedereen verbieden het geoctrooieerde te maken,
te gebruiken, te verkopen, ter verkoop aan te bieden,
kortom commercieel te exploiteren gedurende 20 jaar.


Slide 30

NADELEN OCTROOI


Slide 31

BEPERKINGEN OCTROOI

Octrooieren blijft beperkt tot:



Voortbrengsel
Werkwijze


Slide 32

UITVINDING EN ONTDEKKING

Het begrip uitvinding is opgebouwd uit
drie elementen:
-

een weten

-

een kunnen

-

een vooruitgang op het gebied van de
aanwending van natuurkrachten

Een ontdekking is het vinden van iets wat al
bestond, maar nog nooit eerder was gezien.


Slide 33

INNOVATIE

Een innovatie is een nieuw of vernieuwd product,
proces of dienst. Dus:



een innovatie hoeft niet gebaseerd te zijn op een uitvinding;



niet iedere uitvinding leidt tot een innovatie.


Slide 34

NIEUWHEIDSVEREISTE

Nieuwheidsvereiste:

Kennis mag niet al deel uitmaken van de stand der techniek
en moet geheim worden gehouden tenminste tot moment van de
indiening van de octrooi-aanvraag.


Slide 35

INVENTION DISCLOSURE FORM
Vragen over:


Aard van de uitvinding
-

oplossing voor welk probleem?

-

inbreuk aantoonbaar?

• Nieuwheid
-

publicaties; posters tijdens conferentie?

• Industriële toepassing
-

markten/bedrijven?

-

investeringen nodig?

• Freedom to operate
-

subsidievoorwaarden?

-

andere afspraken?


Slide 36

OCTROOIGEMACHTIGDE

Na een positieve interne evaluatie wordt een
octrooigemachtigde ingeschakeld.
De octrooigemachtigde stelt het octrooischrift
op.


Slide 37

PROBLEEM

Dat betekent in praktijk dat de uitvinding 3 tot 6 maanden
geheim moet worden gehouden.
Dit wordt binnen een universiteit vaak als een probleem gezien,
omdat men meestal zo snel mogelijk wil publiceren.

Omdat valorisatie tot de 3 hoofdtaken van een universiteit behoort
moeten universiteiten bereid zijn om te accepteren dat
(tijdelijk) geheimhouden soms onvermijdelijk is.


Slide 38

OCTROOI VAN UNIVERSITEIT

Wanneer heeft het zin om als universiteit octrooi aan te vragen?

Als je waarde wilt creëren voor je universiteit.

Dat kan alleen als er een bedrijf is dat:


het octrooi wil kopen/overnemen; of



een licentie wil nemen.


Slide 39

O&O&I STEUNKADER

Marktprijs !


Slide 40

WAARDEBEPALING

De marktprijs van een verleend octrooi
is bepaald door de exploitatiemogelijkheden:




toepassingen
productiefaciliteiten
markten


Slide 41

WAARDEBEPALING

en verder natuurlijk ook door:









aard en uniciteit van de betreffende uitvinding
al dan niet voorhanden zijn van technologische
alternatieven
effectiviteit en reikwijdte van het octrooi
landen waar het octrooi van kracht is
mate van technologische doorontwikkeling van
de betreffende uitvinding
vereiste investeringen om de betreffende
technologie gereed te maken voor productie
investeringsrisico


Slide 42

OCTROOI VAN BEDRIJF
Wanneer heeft het zin om als bedrijf octrooi aan te vragen?


Als je anderen wilt kunnen verhinderen om …….
randvoorwaarden:
-

je moet de kosten van het aanvragen en in stand houden
kunnen opbrengen



-

je moet tegen inbreukplegers kunnen optreden

-

je moet inbreuk gemakkelijk kunnen aantonen

Als je waarde wilt creëren voor je bedrijf


Slide 43

TIJDSTIP VAN AANVRAGEN

Niet te vroeg, want
dan heb je een kortere effectieve terugverdientijd,
indien nog veel ontwikkelingswerk nodig is.
Niet te laat, want
dan kun je door een concurrent worden ingehaald.


Slide 44

VERMOGENSRECHT EN VERBODSRECHT

Een octrooi is een vermogensrecht en een
verbodsrecht.
Een octrooi vertegenwoordigt economische waarde en je
kunt het in eigendom overdragen aan een ander.
Je kunt iedereen verbieden het geoctrooieerde te maken,
te gebruiken, te verkopen, ter verkoop aan te bieden,
kortom commercieel te exploiteren gedurende 20 jaar.


Slide 45

OCTROOI ALS VERMOGENSRECHT

Twee mogelijkheden:

• overdracht; of

• licentie verlening


Slide 46

LICENTIE VERLENING
exclusief



één licentienemer



octrooikosten voor licentienemer



doel: afschermen markt t.b.v. licentienemer

niet exclusief


meerdere licentienemers



octrooikosten voor licentiegever



doel: technologie breed neerzetten

semi-exclusief


Slide 47

LICENTIES

Niet alleen:


octrooilicenties; maar ook



know how licenties (geheime kennis)



software licenties


Slide 48

LICENTIES
Beperken naar:


territorium



tijd (duur octrooi)



toepassing







medisch



niet-medisch

activiteit


produceren



verkopen



consumenten



B2B

markt


Slide 49

VERGOEDING VOOR LICENTIES

Lump sum

-

vast bedrag ineens

Royalties

-

omzet- of winstafhankelijke
vergoeding


Slide 50

VERGOEDING VOOR LICENTIES
Factoren die van belang zijn voor het bepalen van de
hoogte van de vergoeding:


intrinsieke waarde uitvinding



aanvraag- en instandhoudingskosten



wie betaalt kosten van bestrijden van inbreuk



exclusiviteit



territorium van de licentie



duur van de licentie



welke toepassingen



welke markten



commercieel succes



nog investeringen nodig?


Slide 51

OPTIE

Optie op licentie


Voorwaarden en prijs zijn vastgelegd.



De licentiegever moet de optiehouder licentie verlenen
onder de vastgelegde voorwaarden en prijs, zodra de
optiehouder dat wil.


Slide 52

RIGHT OF FIRST REFUSAL

Right of first refusal van een licentie


Voorwaarden en prijs zijn niet vastgelegd.



Licentiegever hoeft niemand een licentie te verlenen.



Als de licentiegever een licentie wil verlenen, moet hij prijs
en voorwaarden vastleggen en die licentie dan eerst
aanbieden aan de houder van het ROFR.



Als de houder van het ROFR de licentie niet wil onder die
voorwaarden, mag de licentiegever de licentie onder
dezelfde voorwaarden aanbieden aan derden.


Slide 53

OPEN INNOVATIE

Open innovatie is het combineren
van interne en externe bronnen
voor zowel de ontwikkeling
als het op de markt brengen
van nieuwe producten, processen of diensten.

(H. Chesbrough)


Slide 54

OPEN INNOVATIE

Drie vormen van open innovatie:


inkopend innoveren;



collaboratief innoveren;



openbaar innoveren.

Alleen de laatste vorm van open innovatie is nieuw.


Slide 55

BAYH-DOLE ACT VAN 1980

BAYH-DOLE ACT
maakt het Amerikaanse universiteiten mogelijk

om rechten te claimen op uitvindingen die voortvloeien

uit door de federale overheid gefinancierd onderzoek.


Slide 56

BAYH-DOLE ACT VAN 1980
mits de universiteit:


overeenkomsten heeft gesloten met haar medewerkers omtrent
geheimhouding en overdracht van uitvindingen aan de universiteit;



de uitvinding meldt aan de financierende instantie van de federale
overheid;



daadwerkelijk octrooi aanvraagt voorde betreffende uitvinding;



een niet-exclusieve en niet-overdraagbare licentie verleent aan de
federale overheid;



actief bevordert en probeert om de uitvinding te commercialiseren,
waarbij MKB bedrijven die in de VS produceren de voorkeur genieten;



het octrooi niet overdraagt aan derden (behalve onder bijzondere
omstandigheden;



de royalties deelt met de uitvinders en het overblijvende deel besteedt
aan onderzoek en onderwijs.


Slide 57

BAYH-DOLE ACT VAN 1980

“In Amerika zijn onderzoekers bij wet verplicht om resultaten te patenteren.”
(citaat hoogleraar kennisvalorisatie)

Misverstand?


Slide 58

MISVERSTANDEN

Er wordt in Nederland veel gesproken over kennisvalorisatie, maar weinig
met kennis van zaken. Dat is niet bevorderlijk voor de acceptatie in de
wetenschappelijke wereld van het belang van kennisvalorisatie.


Slide 59


Slide 60

Presentatie
“Misverstanden over valorisatie”

door:
Dr. mr. Ard Cools