Slide 1

dr Danuta Wańka
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Biblioteka Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego w Kaliszu

NOWOCZESNE FORMY PRACY I ZARZĄDZANIA
BIBLIOTEKĄ NAUKOWĄ
Z WYKORZYSTANIEM SYSTEMU RFID


Slide 2

RFID (Radio Frequency Identification)
 RFID – identyfikacja obiektów za pomocą fal radiowych. Wykorzystuje się w tym celu dane
zapisane w pamięci znacznika
 znaczniki składają się z dwóch głównych elementów: układu scalonego (chipa)
i anteny nadawczo-odbiorczej
 chip zawiera pamięć, z której czerpiemy dane za pomocą bezprzewodowej transmisji
realizowanej przez antenę
 funkcje zarówno odczytu jak i zapisu danych są realizowane przez sterowany komputerem
czytnik RFID
 w znacznikach nie posiadających własnego zasilania (pasywnych) chip zasilany
jest przez czytnik RFID za pośrednictwem anteny

 znaczniki mogą pracować na różnych częstotliwościach, jak i realizować różne funkcje
(jedynie odczyt, zapis i odczyt, funkcje alarmowe)
 pojemność pamięci znacznika zależy od zastosowań
 ważnym parametrem dla poprawnej pracy znaczników RFID jest maksymalna odległość
z jakiej możemy przeczytać dane
 na odległość tę wpływają zarówno częstotliwość pracy systemu, konstrukcje anten
w znaczniku i czytniku i moc czytnika


Slide 3

SYSTEM BIBLIOTECZNY ARFIDO
 system biblioteczny ARFIDO – nowoczesne rozwiązanie ochrony i identyfikacji
materiałów bibliotecznych
 każdy z modułów ARFIDO pracuje w oparciu o technologię identyfikacji przy pomocy
fal radiowych RFID i wspiera wiele procesów bibliotecznych
 wszystkie stanowiska ARFIDO są podłączone z istniejącym oprogramowaniem
zarządzającym zbiorami bibliotecznymi (w bibliotece WP-A UAM z systemem Horizon)
 moduły systemu ARFIDO służą ochronie i identyfikacji materiałów bibliotecznych,
od rozpoznawania ich w bramce wyjściowej, po automatyczne porządkowanie zbiorów
w wolnym dostępie do półek
 system biblioteczny ARFIDO jest podzielony na strefy, w których uszeregowano poszczególne
produkty, o podobnej funkcjonalności


Slide 4

STREFA ADMINISTRATORA
 jest to oprogramowanie zarządzające dla użytkownika systemu
 umożliwia zdalne testowanie systemu, tzn. sprawdzanie poprawności działania
bramek oraz statystyk występowania alarmów na bramkach. Dzięki temu system
pozostaje w stałej sprawności, a dodatkowa kontrola urządzeń przedłuża znacznie
ich żywotność

 uprawniona osoba z biblioteki ma możliwość przeglądania historii operacji
kodowania, np. statystyki, który z użytkowników i kiedy zakodował książkę
oraz uzyskanie informacji, które książki są zakodowane


Slide 5

STREFA BIBLIOTEKARZA
Usprawnienie procesów bibliotecznych na stanowisku obsługi:
 identyfikacja czytelnika
 szybkie wypożyczenia i zwroty kilku książek równocześnie
 przy wolnym dostępie do półek asystent ARFIDO zarządza i kontroluje zbiory
 współpraca systemu z elektroniczną legitymacją studencką


Slide 6

A. Porządkowanie i kontrola księgozbioru
przy pomocy asystenta ARFIDO
Asystent ARFIDO – stanowisko służące do bezdotykowej identyfikacji zbiorów
(sprawdzanie statusu książek – czy znajdują się na koncie czytelnika, czy biblioteki):
 sortowanie według sygnatur
 przeprowadzanie skontrum zbiorów i tworzenie arkuszy skontrowych
 kontrola porządku na półkach
 identyfikacja zagubionych pozycji
 współdziałanie z systemem zarządzającym zbiorami bibliotecznymi

 pomaga porządkować i kontrolować zbiory biblioteczne bez wyjmowania ich z półki
(aby odczytać dane wystarczy przesunąć czytnik wzdłuż regałów bibliotecznych;
zakres działania do 15 cm)
 składa się z ręcznego czytnika i przenośnego komputera (typu I-PAQ)


Slide 7

Asystent ARFIDO


Slide 8

B. Kodowanie etykiet bibliotecznych – znakowanie
i zabezpieczanie księgozbioru
 wymagany jest czytnik RFID z uruchomioną aplikacją kodowania etykiet RFID
(instaluje się go zwykle w dziale opracowania zbiorów)

 oprogramowanie urządzenia pozwala na automatyczne konwertowanie danych
z systemu bibliotecznego z jednoczesnym ustawieniem flagi zabezpieczającej (EAS Bit)
 aplikację można wykorzystać do wprowadzania nowych pozycji do systemu


Slide 9

C. Wypożyczenia i zwroty księgozbioru
przy stanowisku bibliotekarza
 stanowisko bibliotekarza umożliwia sprawny, szybki i łatwy obieg materiałów bibliotecznych

w skład wyposażenia tego stanowiska wchodzą:
 czytnik RFID średniego zasięgu
(w wersji sterownik podblatowy i antena nadblatowa lub podblatowa)

Czytnik RFID


Slide 10

 czytnik kart bibliotecznych (legitymacji studenckich i kodów kreskowych)

Czytnik kodów kreskowych

 zasilacz sterownika RFID
 oprogramowania stanowiskowe (kodowania etykiet, wypożyczania i zwrotów)
 identyfikacja i odczyt danych o wypożyczanych i oddawanych książkach odbywa się
przy pomocy stacjonarnych czytników RFID (na blacie i pod blatem)
 jednocześnie można wypożyczać wiele książek – aby informacje zostały sczytane
wystarczy zbliżyć wybrane pozycje w zakres działania czytnika

 nie ma konieczności odszukania etykiety, jak odbywa się to w przypadku kodów kreskowych


Slide 11

Kody kreskowe (HORIZON)

 nie ma potrzeby dezaktywacji książek, jak to ma miejsce w przypadku
standardowych systemów zabezpieczających
 identyfikacja karty bibliotecznej i elektronicznej legitymacji studenckiej
 zintegrowane funkcje zabezpieczające (EAS Bit)


Slide 12

STREFA CZYTELNIKA
wypożyczenia samoobsługowe – umożliwiają je specjalnie zaprojektowane urządzenia
w postaci wolnostojącego stanowiska umożliwiającego użytkownikowi na:
 samodzielne wypożyczanie bez udziału pracownika biblioteki
 dostęp do swojego konta
 informują o terminach zwrotów
 drukują informacje o stanie konta oraz pokwitowania


Slide 13

Z wypożyczeń samoobsługowych mogą korzystać tylko użytkownicy
posiadający aktualną elektroniczną legitymację studencką

Urządzenie do
samowypożyczeń

Monitor urządzenia
do samowypożyczeń


Slide 14

 samoobsługowe zwroty – są możliwe dzięki automatycznej wrzucie ARFIDO
(wewnętrznej lub zewnętrznej)

 wrzuta umożliwia użytkownikom na całodobowe oddawanie
materiałów bibliotecznych w szybki i łatwy sposób
 odciąża pracowników biblioteki od dodatkowych czynności związanych z kontrolą
i obsługą zwrotów materiałów bibliotecznych
 drukuje pokwitowania
 wrzuta obsługuje tylko użytkowników nie zalegających wobec biblioteki
z żadnymi opłatami; nie przyjmuje książek których termin zwrotu minął

Wrzuta

Ekran wrzuty


Slide 15

Wrzuta od wewnątrz


Slide 16

STREFA BEZPIECZEŃSTWA
 etykiety zabezpieczające RFID
 bramki wyjściowe RFID chroniące przed niekontrolowanym
i bezprawnym wyniesieniem książek

Etykieta biblioteczna
 identyfikuje i chroni książki
 jest samoprzylepna (biała); dane można odczytywać i zapisywać (read/write − możliwość
wielokrotnego zapisu i odczytywania informacji); w polu anteny można odczytywać wiele
etykiet jednocześnie (antykolizyjność)
 wyposażona w chip pamięci (gwarancja na chip 10 lat lub 100 000 przeprogramowań etykiety),
z którego można odczytywać informację za pomocą fal radiowych
 zwiększa funkcjonalność wszystkich procesów bibliotecznych
 zastępuje tradycyjny kod kreskowy oraz pasek magnetyczny (pojemność pamięci:
1024 bitów; rozmiar min. 49/76 mm)

 integruje procesy identyfikacji, obiegu oraz ochrony materiałów bibliotecznych
 w prosty sposób można ją nanieść na wszystkie materiały biblioteczne


Slide 17

 istnieje możliwość wykonania nadruku termotransferowego (polega na uzyskiwaniu obrazu
na etykiecie poprzez podgrzewanie pigmentu zawartego w taśmie termotransferowej
>odpowiednik taśmy barwiącej<)
 standard ISO
 różnorodność etykiet pozwala na oklejenie każdego nośnika informacji (książki, czasopisma,
płyty CD, kasety, pudła, obiekty kartograficzne, itp.)

Etykiety biblioteczne ARFIDO

Etykieta biblioteczna ARFIDO
od wewnątrz


Slide 18

Bramka zabezpieczająca
 system RFID umożliwia ochronę oraz identyfikację książek przenoszonych
przez bramkę zabezpieczającą
 bramka wyposażona jest w oprogramowanie zwane monitorem bramki,
który rejestruje zdarzenia wyświetlane następnie na monitorach komputerów
obsługi biblioteki (lub ochrony)
 po zainstalowaniu programu zwanego raport z bramki istnieje możliwość monitorowania
zdarzeń i alarmów z wszystkich zamontowanych bramek i tworzenia raportów
 bramka wykrywa i identyfikuje wynoszone książki (sygnalizacja alarmu: świetlna
i dźwiękowa)
 w przypadku odłączenia systemu RFID od wewnętrznego systemu biblioteki,
sterownik bramki rejestruje zdarzenia, które przekazywane są do systemu
po nawiązaniu połączenia
 bramka współdziała z innymi systemami zabezpieczeń, np. kontrolą dostępu
 istnieje możliwość sterowania blokadą elektromagnetyczną drzwi
i dodatkową barierą podczerwieni


Slide 19

Bramki zabezpieczające
ARFIDO

Blokada
elektromagnetyczna
drzwi wyjściowych


Slide 20

Fotodokumentacja
Biblioteki Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego UAM

Budynek Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego UAM
(wejście główne)


Slide 21

Hol Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego UAM


Slide 22

Budynek Biblioteki Wydziałowej


Slide 23

Wejście główne Biblioteki
WP-A

Sala komputerowa
do użytku czytelników


Slide 24

Lada biblioteczna


Slide 25

Regały z czasopismami
bieżącymi

Księgozbiór podręczny


Slide 26

Strefa wolnego
dostępu do półek
Schemat układu książek na
półkach w strefie wolnego dostępu


Slide 27

Tablica informacyjna
o zawartości regałów w strefie
wolnego dostępu

Fragment księgozbioru w strefie
wolnego dostępu do półek


Slide 28

Winda do użytku
pracowników Biblioteki

Jedno z pomieszczeń
na zapleczu


Slide 29

Sala zebrań

Sala multimedialna


Slide 30

Samoobsługa

Kabiny do pracy
indywidualnej
(zbiory specjalne)


Slide 31

Jedna z kabin
do pracy zespołowej

Zapraszamy na stronę WWW Biblioteki Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego UAM
http://www.bwpa.amu.edu.pl