Transcript Prezentacja multimedialna "Limeryki śmieszne wierszyki"
Slide 1
SMIESZNE WIERSZYKI
Ś
Slide 2
IMERYK
Limeryk jest gatunkiem, którego uprawianie wymaga specjalnych
warunków, otoczenia i dobranego towarzystwa ludzi
inteligentnych, błyskotliwych, nietuzinkowych, czułych na rym
i rytm, a przede wszystkim mających poczucie humoru.
Definicja
To gatunek poezji wierszowanej, wywodzący się z irlandzkiej
i angielskiej literatury ludowej, o charakterze ludycznym. Nazwa
pochodzi od miasta Limerick w Irlandii. Limeryk przypomina
nieco staropolskie fraszki (figliki, facecje). Do europejskich
literackich salonów limeryk trafił na przełomie XIX i XX wieku.
Bardzo charakterystyczna jest forma wiersza, w oryginale
angielskim ważny jest tok rytmiczny – wiersz pisany jest
zazwyczaj anapestem, wersy 1., 2., i 5. są dłuższe i mają po trzy
stopy, zaś wersy 3. i 4. – po dwie stopy; układ rymów aabba
Slide 3
Dzieje gatunku
Limeryki to wierszyki o charakterze humorystycznym, z
elementami purnonsensu, często nieprzyzwoite czy wręcz
obsceniczne do tego stopnia, że w purytańskiej, wiktoriańskiej
Anglii ich druk był oficjalnie zakazany (zakaz ten zniesiono
dopiero w latach 60. XX wieku).
Jednym z klasyków angielskiego limeryku był E. Lear, autor
wydanej w Filadelfii w roku 1864 Nowej księgi nonsensu.
Twórczość limeryczną uprawiali dla rozrywki wybitni pisarze
anglojęzyczni: A. Burgess, J. Conrad, L. Caroll, R. Frost, J.
Galsworthy, A. Huxley, J. Joyce, R. Kipling, B. Russell, M.
Twain, H. G. Wells, W. H. Auden.
W literaturze polskiej limeryki tworzyli i tworzą: K. I.
Gałczyński (Limerick, czyli czar bredni), J. Tuwim, a także
S.Barańczak i W. Szymborska. W Krakowie działa
Limeryczna Loża, ale gatunek ten uprawiają też często
anonimowi twórcy.
Slide 4
Jak napisać limeryk?
Limeryk to rymowana anegdota. Pierwszy wers przedstawia głównego bohatera i
miejsce akcji. Wers ten najczęściej kończy się nazwą miejscowości.
Płetwonurkowi z miasta Pekin
W następnej linijce powinna się zawiązać akcja i pojawić zapowiedź dramatu,
konfliktu, kryzysu. Może się też objawić druga postać. Rymuje się z pierwszym
wersem (aa).
Urodę życia odgryzł rekin.
Trzeci i czwarty wers w klasycznym limeryku jest zawsze krótszy; chodzi o to, by
wzmocnić efekt niespodzianki. W tym miejscu rozgrywa się zasadniczy konflikt, tu
mamy do czynienia z kulminacją wątku dramaturgicznego. Pojawia się nowy rym
(bb), który silnie wiąże ze sobą oba te wersy.
I choć czytał Mao,
Lecz nie odrastało
Ostatnia linijka przynosi rozwiązanie, najlepiej nieoczekiwane, absurdalne,
nonsensowne, zabawne. Rymuje się z pierwszym i drugim wersem, dając strukturę
aabba. Kiedyś była echem linijki pierwszej, ale większość współczesnych
limerystów zrezygnowała z tego, uważając, że takie powtórzenie zubaża i treść,
i formę.
Więc pracował jako damski manekin.
Slide 5
Wisława Szymborska
***
Płetwonurkowi z miasta Pekin
Urodę życia odgryzł rekin.
I choć czytał Mao,
Lecz nie odrastało
Więc pracował jako damski manekin.
***
Jest na sprzedaż miasto Słupca,
Ale nie ma na nie kupca.
Przeto młodzież w karnawale
Z żalu tam nie tańczy wcale,
A jak już, to bez hołubca
***
Żył raz gazda w mieście Sącz,
Co z żętycy robił poncz.
Gdy gość tego nie chciał pić,
Nieboraka kopał w rzyć
I doduszał oburącz.
Slide 6
O Wisławie Szymborskiej
***
Kiedy Nobla dostała poetka z Krakowa,
Wiersze poczęła czytać Polaków połowa.
Tylko lud z okolic Płocka
Sądził, że Nobla dostała Wisłocka.
Ot, typowa freudowa czynność pomyłkowa.
Michał Rusinek
***
Pewna poetka uczczona Noblem
Drzwi do mieszkania zawarła skoblem
I zamiast lecieć do Sztokholmu,
Na cyplu skryła się Bornholmu,
Szepcząc: "To nie mój problem".
JerzyI llg
Slide 7
Julian Tuwim
***
Chwalił się ktoś, że w mieście Brookshpahn
zasadził gdzieś na rogu bukszpan.
Rzekł sceptyk: – Panie, to gadanie,
bukszpan na rogu?! Bujda, panie!
Ten odrzekł mu: – Ta spójrz na róg-ż pan!
***
Pewien facet w kraju Honduras
ma na punkcie rasowym uraz.
Matki wina i błąd!
Kto chciał, miał ją. I stąd
syn mieszańcem jest trzydziestu dwu ras.
Slide 8
***
Jest pewien facet w Egipcie,
sucha mumia, trzymana w krypcie,
a nad kryptą jest skrypt:
„Kto by chciał parę szczypt,
może wziąć. Tylko mnie nie wysypcie!
***
Chorego spytał ktoś: Azaliż
pańska choroba to paraliż?
Na taki przytyk
rzekł paralityk:
– Pański interes??? W nos pan psa liż!!!
Slide 9
Stanisław Barańczak
***
Kinga, wiotka dziewica z Toronto,
Za kochanka chciała -- i to pronto -Brutalnego Wikinga;
Lecz w końcu wyszła Kinga
Za dentystę: miał w sobie też on to
***
Chociaż ksiądz z kościoła św. Anny
To w obrzędach innowator nieustanny,
Ślub na spadochronach budzi zdania
Różne, zwłaszcza w kwestii podwiewania -Sukni? -- głupstwo; gorzej, że sutanny.
Slide 10
Jacek Kaczmarski
Limeryki o narodach
Był Anglik co przyjaźń nawiązał z Hindusem
Z najczystszej sympatii, a nie pod przymusem.
Do dzisiaj by trwała
Ta przyjaźń wspaniała,
Lecz Hindus nieświeży dał mu ser.
Pretensje mieć trudno do tego Anglika,
Gdy druh w narodowej go dumie dotyka.
Więc wzgardził pariasem
I przyjaźń swą z czasem
Położył u stóp - Irlandczyka.(…)
Slide 11
Limeryki różne
***
Raz pewien żarłok aż z Ameryki
Zjadł przykładowe dwa limeryki
Skropił keczupem
I nie padł trupem
Więc mu wybaczę takie wybryki
***
Raz gość, co zwiedzał Kanał
Sueski,
przysiągł miłość do grobowej
deski,
lecz umarł on w toalecie
gdy usiadł na klozecie;
jego trumna z dębowej jest deski.
Slide 12
***
Wywołują śmiech – automatycznie.
Używając słów – ekonomicznie.
Lecz te dobre i śmieszne
bardzo często są grzeszne,
za to grzeczne brzmią - mało komicznie.
***
Gina w Rzymie wraz z mężem mieszkała
- z blond czupryną młodzieńca poznała.
Niecodziennej urody,
chłopak piękny i młody
- więc małżeńską przysięgę złamała.
Slide 13
***
W pociągu relacji Wrocław-Kraków
podróż odbyło czterech Polaków
Że czas dłużył im się bardzo,
jedli chleb oni z musztardą,
obgadując nie tylko rodaków
***
Raz gość, co zwiedzał Kanał Sueski,
przysiągł miłość do grobowej deski,
lecz umarł on w toalecie
gdy usiadł na klozecie;
jego trumna z dębowej jest deski.
Slide 14
[email protected]
SMIESZNE WIERSZYKI
Ś
Slide 2
IMERYK
Limeryk jest gatunkiem, którego uprawianie wymaga specjalnych
warunków, otoczenia i dobranego towarzystwa ludzi
inteligentnych, błyskotliwych, nietuzinkowych, czułych na rym
i rytm, a przede wszystkim mających poczucie humoru.
Definicja
To gatunek poezji wierszowanej, wywodzący się z irlandzkiej
i angielskiej literatury ludowej, o charakterze ludycznym. Nazwa
pochodzi od miasta Limerick w Irlandii. Limeryk przypomina
nieco staropolskie fraszki (figliki, facecje). Do europejskich
literackich salonów limeryk trafił na przełomie XIX i XX wieku.
Bardzo charakterystyczna jest forma wiersza, w oryginale
angielskim ważny jest tok rytmiczny – wiersz pisany jest
zazwyczaj anapestem, wersy 1., 2., i 5. są dłuższe i mają po trzy
stopy, zaś wersy 3. i 4. – po dwie stopy; układ rymów aabba
Slide 3
Dzieje gatunku
Limeryki to wierszyki o charakterze humorystycznym, z
elementami purnonsensu, często nieprzyzwoite czy wręcz
obsceniczne do tego stopnia, że w purytańskiej, wiktoriańskiej
Anglii ich druk był oficjalnie zakazany (zakaz ten zniesiono
dopiero w latach 60. XX wieku).
Jednym z klasyków angielskiego limeryku był E. Lear, autor
wydanej w Filadelfii w roku 1864 Nowej księgi nonsensu.
Twórczość limeryczną uprawiali dla rozrywki wybitni pisarze
anglojęzyczni: A. Burgess, J. Conrad, L. Caroll, R. Frost, J.
Galsworthy, A. Huxley, J. Joyce, R. Kipling, B. Russell, M.
Twain, H. G. Wells, W. H. Auden.
W literaturze polskiej limeryki tworzyli i tworzą: K. I.
Gałczyński (Limerick, czyli czar bredni), J. Tuwim, a także
S.Barańczak i W. Szymborska. W Krakowie działa
Limeryczna Loża, ale gatunek ten uprawiają też często
anonimowi twórcy.
Slide 4
Jak napisać limeryk?
Limeryk to rymowana anegdota. Pierwszy wers przedstawia głównego bohatera i
miejsce akcji. Wers ten najczęściej kończy się nazwą miejscowości.
Płetwonurkowi z miasta Pekin
W następnej linijce powinna się zawiązać akcja i pojawić zapowiedź dramatu,
konfliktu, kryzysu. Może się też objawić druga postać. Rymuje się z pierwszym
wersem (aa).
Urodę życia odgryzł rekin.
Trzeci i czwarty wers w klasycznym limeryku jest zawsze krótszy; chodzi o to, by
wzmocnić efekt niespodzianki. W tym miejscu rozgrywa się zasadniczy konflikt, tu
mamy do czynienia z kulminacją wątku dramaturgicznego. Pojawia się nowy rym
(bb), który silnie wiąże ze sobą oba te wersy.
I choć czytał Mao,
Lecz nie odrastało
Ostatnia linijka przynosi rozwiązanie, najlepiej nieoczekiwane, absurdalne,
nonsensowne, zabawne. Rymuje się z pierwszym i drugim wersem, dając strukturę
aabba. Kiedyś była echem linijki pierwszej, ale większość współczesnych
limerystów zrezygnowała z tego, uważając, że takie powtórzenie zubaża i treść,
i formę.
Więc pracował jako damski manekin.
Slide 5
Wisława Szymborska
***
Płetwonurkowi z miasta Pekin
Urodę życia odgryzł rekin.
I choć czytał Mao,
Lecz nie odrastało
Więc pracował jako damski manekin.
***
Jest na sprzedaż miasto Słupca,
Ale nie ma na nie kupca.
Przeto młodzież w karnawale
Z żalu tam nie tańczy wcale,
A jak już, to bez hołubca
***
Żył raz gazda w mieście Sącz,
Co z żętycy robił poncz.
Gdy gość tego nie chciał pić,
Nieboraka kopał w rzyć
I doduszał oburącz.
Slide 6
O Wisławie Szymborskiej
***
Kiedy Nobla dostała poetka z Krakowa,
Wiersze poczęła czytać Polaków połowa.
Tylko lud z okolic Płocka
Sądził, że Nobla dostała Wisłocka.
Ot, typowa freudowa czynność pomyłkowa.
Michał Rusinek
***
Pewna poetka uczczona Noblem
Drzwi do mieszkania zawarła skoblem
I zamiast lecieć do Sztokholmu,
Na cyplu skryła się Bornholmu,
Szepcząc: "To nie mój problem".
JerzyI llg
Slide 7
Julian Tuwim
***
Chwalił się ktoś, że w mieście Brookshpahn
zasadził gdzieś na rogu bukszpan.
Rzekł sceptyk: – Panie, to gadanie,
bukszpan na rogu?! Bujda, panie!
Ten odrzekł mu: – Ta spójrz na róg-ż pan!
***
Pewien facet w kraju Honduras
ma na punkcie rasowym uraz.
Matki wina i błąd!
Kto chciał, miał ją. I stąd
syn mieszańcem jest trzydziestu dwu ras.
Slide 8
***
Jest pewien facet w Egipcie,
sucha mumia, trzymana w krypcie,
a nad kryptą jest skrypt:
„Kto by chciał parę szczypt,
może wziąć. Tylko mnie nie wysypcie!
***
Chorego spytał ktoś: Azaliż
pańska choroba to paraliż?
Na taki przytyk
rzekł paralityk:
– Pański interes??? W nos pan psa liż!!!
Slide 9
Stanisław Barańczak
***
Kinga, wiotka dziewica z Toronto,
Za kochanka chciała -- i to pronto -Brutalnego Wikinga;
Lecz w końcu wyszła Kinga
Za dentystę: miał w sobie też on to
***
Chociaż ksiądz z kościoła św. Anny
To w obrzędach innowator nieustanny,
Ślub na spadochronach budzi zdania
Różne, zwłaszcza w kwestii podwiewania -Sukni? -- głupstwo; gorzej, że sutanny.
Slide 10
Jacek Kaczmarski
Limeryki o narodach
Był Anglik co przyjaźń nawiązał z Hindusem
Z najczystszej sympatii, a nie pod przymusem.
Do dzisiaj by trwała
Ta przyjaźń wspaniała,
Lecz Hindus nieświeży dał mu ser.
Pretensje mieć trudno do tego Anglika,
Gdy druh w narodowej go dumie dotyka.
Więc wzgardził pariasem
I przyjaźń swą z czasem
Położył u stóp - Irlandczyka.(…)
Slide 11
Limeryki różne
***
Raz pewien żarłok aż z Ameryki
Zjadł przykładowe dwa limeryki
Skropił keczupem
I nie padł trupem
Więc mu wybaczę takie wybryki
***
Raz gość, co zwiedzał Kanał
Sueski,
przysiągł miłość do grobowej
deski,
lecz umarł on w toalecie
gdy usiadł na klozecie;
jego trumna z dębowej jest deski.
Slide 12
***
Wywołują śmiech – automatycznie.
Używając słów – ekonomicznie.
Lecz te dobre i śmieszne
bardzo często są grzeszne,
za to grzeczne brzmią - mało komicznie.
***
Gina w Rzymie wraz z mężem mieszkała
- z blond czupryną młodzieńca poznała.
Niecodziennej urody,
chłopak piękny i młody
- więc małżeńską przysięgę złamała.
Slide 13
***
W pociągu relacji Wrocław-Kraków
podróż odbyło czterech Polaków
Że czas dłużył im się bardzo,
jedli chleb oni z musztardą,
obgadując nie tylko rodaków
***
Raz gość, co zwiedzał Kanał Sueski,
przysiągł miłość do grobowej deski,
lecz umarł on w toalecie
gdy usiadł na klozecie;
jego trumna z dębowej jest deski.
Slide 14
[email protected]