Slide 1


Slide 2

Mandala to:
słowo wywodzące się z sanskrytu i oznacza: koło życia,
cały świat, centrum, święty krąg. W religiach indyjskich
(hinduizm, buddyzm, dźinizm) to geometryczny
diagram składający się z koła i wpisanego w nie
kwadratu. Symbol Kosmosu raju, w którego centrum
znajduje się istota boska. W sensie metafizycznym
uosabia świadomość strzeżoną przed niszczącymi
siłami nieświadomości.


Slide 3

Tworzenie mandali a następnie jej niszczenie jest uważane za rodzaj
medytacji i ma spore znaczenie religijne.


Slide 4

 Mandala buddyjska to harmonijne

połączenie koła i kwadratu, gdzie koło jest
symbolem nieba, transcendencji,
zewnętrzności i nieskończoności, natomiast
kwadrat przedstawia sferę wewnętrzności,
tego co jest związane z człowiekiem i ziemią.
Obie figury łączy punkt centralny, który jest
zarówno początkiem jak i końcem całego
układu. Istnieją różne rodzaje mandali. W
najszerszym znaczeniu mandale są
diagramami, które ukazują w jaki sposób
chaos przybiera harmonijną formę.
Najstarsze tego rodzaju wizerunki sięgają
paleolitu. Daje się je także zauważyć na
planie budowli starożytnego Egiptu,
Babilonu czy Jawy.


Slide 5

Historia MANDALI
Mandala pojawiła się w Tybecie w
VIII w., sprowadził ją z Indii
guru Padmasambhawa. W
życiu tybetańskich mnichów
pełni ona bardzo ważną rolę Jantry- czyli rytualnego
instrumentu, który służy do
medytacji. Wspomaga ona
koncentrację poprzez
zawężenie pola widzenia i
ograniczenie go do centrum.


Slide 6



Jednak najbardziej charakterystyczne, poprzez swój
rytualny charakter, są mandale sypane. Sypanie mandali z
piasku jest demonstracją tymczasowości i przemijalności
życia. Ten rytuał był i jest praktykowany przez tybetańskich
mnichów jak również przez Indian Navajo. Dwie zupełnie
odmienne kultury i religie połączyła ta sama sztuka
ekspresji.

W starożytnym Tybecie, jako część duchowego rytuału,
mnisi tworzyli z kolorowego piasku skomplikowane
mandale, czemu towarzyszyła medytacja i modlitwy. Ta
tradycja jest kontynuowana po dziś dzień - mnisi podróżują
do wielu krajów na świecie i tworzą piaskowe mandale jako
symbol pokoju i przyjaźni, prowadzą także wykłady na
temat ginącej już religii i kultury Tybetu.


Slide 7


Slide 8


Slide 9

Mandala może przybierać różne formy,
jednak wszystkie z nich mają wspólne
cechy:
1. Każda mandala ma swój centralny punkt, swój
środek z którego wychodzą wszystkie inne jej formy.
2. Wszystkie te formy zamknięte są okręgiem koła.
3. W mandalach istnieje wiele geometrycznych figur:
są w niej trójkąty, kwadraty, elipsy, okręgi, romby.


Slide 10

RODZAJE MANDALI:
-

mandale uzdrawiające,
mandale oczyszczające,
mandala przebaczenia,
mandale niewinności,
mandale mocy umysłu,
mandale spokoju,
mandale miłości,
mandale dostatku,
mandale harmonii,
mandale mądrości,
mandale radości.


Slide 11

Znaczenie barw i symboli
występujących w mandali.
 ŻÓŁTY- Znaczenie pozytywne – słońce, światło, pogoda

ducha, radość, zadowolenie, oświecenie, rozwój,
uwolnienie intelektu, rozbudzona wyobraźnia, chęć
działania, dążenie do wolności. Znaczenie negatywne –
strach przed ciasnotą /klaustrofobia/, powierzchowność,
zazdrość, mania wyższości.
 POMARAŃCZOWY -Znaczenie pozytywne – optymizm,
energia, radość życia, ambicja, łatwość nawiązywania
kontaktów, aktywność, czułość, zdecydowanie, odwaga,
siła, serdeczność, młodość, wiara w siebie. Znaczenie
negatywne – traktowanie życia zbyt lekko /beztroski/,
żądza znaczenia /wygórowana ambicja/.
 CZERWONY- Znaczenie pozytywne – miłość, chęć życia,
zmysłowość, wiara w siebie, siła, wytrwałość,
samodzielność. Znaczenie negatywne – nienawiść, złość,
pobudliwość.


Slide 12

 RÓŻOWY- Znaczenie pozytywne – romantyzm,

przychylność, poświęcenie, wrażliwość, kobiecość,
wstrzemięźliwość, delikatność, zdolność rozkoszowania się
nawet małą rzeczą, elegancja, zgodność. Znaczenie
negatywne – tajemniczość, potrzeba ochrony, nierealność,
niesamodzielność.
 FIOLETOWY- Znaczenie pozytywne – zdolność do
medytacji, duchowość, mistyczność, umiejętność łączenia
przeciwieństw, zdecydowanie w uczuciach, indywidualizm.
Znaczenie negatywne – cierpienie, ból, melancholia,
rezygnacja, "odwrócenie się", zrzeczenie się np. własnej
racji.
 NIEBIESKI- Znaczenie pozytywne – pewność siebie,
zrównoważenie, opanowanie, zgodność, spokój,
odprężenie, tęsknota, wierność, idealizm, rozsądek.
Znaczenie negatywne – pustka, nuda, obezwładnienie,
naiwność.
 TURKUSOWY- Znaczenie pozytywne – przyjaźń,
komunikatywność, pomysłowość, pewność siebie, urok
osobisty, wdzięk, humor, "dusza towarzystwa". Znaczenie
negatywne – kaprysy, mania wyższości, żądza uznania.


Slide 13

 ZIELONY- Znaczenie pozytywne – żywotna natura,

nadzieja, silna wola, równowaga emocjonalna,
wytrzymałość, zdrowie, uznanie, ambicja. Znaczenie
negatywne – wygórowana ambicja, nieszczerość,
żądza władzy.
 CZARNY – SZARY- Znaczenie pozytywne – honor,
zachowanie godności, odnawianie się, powracanie.
Znaczenie negatywne – śmierć, zniszczenie, żałoba,
grzech, strach, obawa, strata, niebezpieczeństwo,
beznadzieja, niechęć, przymus, przesycenie
/obrzydzenie/.
 BIAŁY- Znaczenie pozytywne – czystość, niewinność,
doskonałość, szlachetność, cnota, rzeczowość,
wzniosłość, wybawienie. Znaczenie negatywne –
obojętność, chłód, abstrakcyjność, przesadny
perfekcjonizm


Slide 14

 KWADRAT - Oznacza cztery regiony świata,

cztery pory roku, itd. Ponadto znamionuje
niezłomność, stabilność, poczucie realności.
 KOŁO- Zamyka w sobie to co duchowe, symbol
słońca, wszechświata; jedność, absolut,
doskonałość.
 TRÓJKĄT- Uosabia twórczy intelekt,
możliwości, pierwiastek aktywny; gdy
wierzchołkiem do góry - męskość, ogień, gdy ku
dołowi kobiecość, woda, nieświadomość.
 KRZYŻ- Oznacza zakończenie jakiegoś etapu w
życiu autora.
 SPIRALA- Symbol tęsknoty za doskonałością.


Slide 15

Po co nam mandala?
Czasami czujemy, że w naszym życiu nadchodzi moment na
zmiany. Wtedy chcielibyśmy, żeby cały wszechświat nam
pomógł. Szukamy wsparcia nie tylko wśród ludzi,
przyjaciół, profesjonalistów, ale mamy też wewnętrzną
potrzebę naszych własnych rytuałów, które nas wspomogą.
I właśnie mandala jest takim narzędziem, które może nam
pomóc. Tworzenie mandali to chwila zagłębienia się w
siebie samą, w swoje serce. Mało kto wie, że mandala to nie
tyko rysunki. Może przybierać nawet formę tańca.
Najważniejsze jest to, iż przy tworzeniu mandali zawężamy
pole widzenia. Odchodzą zbędne myśli, które cały czas
zaśmiecają nasz umysł. Zostajesz tylko ty, a nawet twoje
„ja” w pewnym momencie może się rozpuścić i doznasz
absolutnego spokoju. Mandali tak naprawdę możesz użyć
do wszystkiego


Slide 16

MANDALA W ARTETERAPII
Dziedzina ta to terapia przez sztukę, zatem zasadnym jest
wykorzystywanie w niej techniki mandali. Koło podczas terapii
odzwierciedla jaźń. Poprzez projekcję symbol ten jest wypełniany
barwami i kształtami o indywidualnym charakterze. Poprzez
wnikanie w naturę mandali i prowadzenie terapii przez dłuższy
okres czasu pacjent przepracowuje we własnym wnętrzu,
podświadomości gnębiące go problemy. Nie należy zmuszać do
wykonania mandali. Chęć wzięcia udziału w terapii mandalą
powinna wyjść od samego pacjenta, jako jego spontaniczna
potrzeba, a nie być wynikiem nacisku z zewnątrz. Terapeuta
powinien jedynie stworzyć odpowiednią atmosferę (spokój,
nastrojowe światło – na przykład świece), cicha spokojna muzyka
w tle), która zachęci pacjenta do wykorzystania twórczego
potencjału.


Slide 17

Najważniejsze jest to, że nie ma nieudanych mandal.
Wszystkie mandale są piękne i wyrażają emocje
swoich autorów. Istnieją zasady interpretacji
kolorów i sposobu rysowania mandal, jednak
wymaga ona dobrej znajomości symboliki barw,
kształtów, liczb i dużej intuicji.


Slide 18

MANDALA W EDUKACJI
Mandala znalazła zastosowanie również w edukacji. Coraz
częściej wykorzystuje się tę technikę pracy z dziećmi i
młodzieżą. Ma ona niezwykły wpływ na ćwiczenie
koncentracji, aktywizację wyobraźni, Ma ona również
niezaprzeczalną funkcję dekoracyjną. Można organizować
konkursy, wystawy i dekorować sale lub korytarze.
Mandalę można wykorzystać podczas lekcji matematyki,
przy omawianiu symetrii. Zaleca się ją także do
wykorzystywania na zajęciach świetlicowych, podczas
lekcji plastyki i sztuki, a także podczas wszystkich zajęć
terapeutycznych jako etap wstępny, wyciszający,
relaksujący lub podsumowujący pracę.


Slide 19

Do pracy twórczej wykorzystuje się, oprócz pisaków i kredek, także
plastelinę, ryż, wycinki gazet, kolorowy papier, farby i wiele innych
technik. Można korzystać również z gotowych szablonów .Kolorowe
kompozycje ozdobią ściany klas, korytarzy, świetlic. Można
organizować konkursy prac, wyłaniać i nagradzać laureatów,
przygotowywać wystawy lub wirtualne galerie. Przy tworzeniu
mandali istotne jest, aby powstrzymywać myślenie. Dobór form i
kolorów powinien być instynktowny. Przed rozpoczęciem pracy
dobrze jest pomedytować, lub przynajmniej się wyciszyć. Zamknij na
chwilę oczy. Może zobaczysz przed sobą obrazy, kształty lub kolory?
Jeśli nie, po prostu sięgnij po kredki. Pozwól prowadzić się
instynktowi, wybierając te kolory, które najbardziej Cię przyciągają.
Nie wahaj się, nie oceniaj swojego dzieła, nie kieruj się zasadami
doboru kolorów. Swoją mandalę możesz zacząć tworzyć


Slide 20


Slide 21

Zalety stosowania mandali w pracy
z dziećmi są następujące:
 wycisza, uspokaja;
 poprawia koncentrację;
 przyczynia się do wytrwałości i






konsekwencji w działaniu;
sprzyja wewnętrznej integracji, harmonii;
wykształca zdolności manualne i technikę
rysunku dziecka;
usprawnia motorykę dłoni;
pobudza kreatywność twórczą;
zmniejsza stany lękowe, znikają napięcia;


Slide 22

· rozwijają zdolności manualne dziecka (kształcą
motorykę dłoni)
· umożliwiają poznanie i utrwalenie liter alfabetu oraz
cyfr (funkcja dydaktyczna)
· kształcą pamięć wzrokową
· łączą w sobie funkcje relaksacyjne i poznawcze
· pozwalają na wypracowanie własnego stylu pracy
· uczą dobierania kolorów, kształtów
· umożliwiają nauczycielowi realizowanie własnych
koncepcji dydaktycznych.


Slide 23

WARSZTATY MANDALI:


Slide 24

Oparta na okręgu mandala, będąc symbolem doskonałości i jedności,
od wieków stanowi podstawę planów architektonicznourbanistycznych. Stąd, na całym świecie możemy spotkać ogromną
liczbę przykładów budowli realizujących formy mandaliczne, są to
np.: buddyjskie stupy, islamskie meczety, chrześcijańskie katedry; a
nawet egipskie piramidy; odnajdujemy je również w elementach
zdobniczych, witrażach i rozetach. Budowanie świątyni w kształcie
mandali miało na celu monumentalizację doświadczenia
egzystencjalnego, wyrażenie najwyższego ładu.


Slide 25

Plan urbanistyczny włoskiego miasta
Palmanova


Slide 26


Slide 27

Podstawowy wzór mandali - koło z
zaznaczonym centralnym punktem
możemy odnaleźć również w naturze,
szczególnie w dziedzinie biologii,
geologii, chemii i astronomii. Na
naszej planecie wszystkie istoty żyjące
zbudowane są z komórek, które z kolei
posiadają jądra - a więc są man-dalami.
Kryształki lodu, skały, góry i wiele
innych złożone są z atomów - każdy
atom to mandala. Kwiaty, pajęcze sieci,
słoje drzew - we wszystkim tym
możemy dopatrzyć się
charakterystycznej formy mandali.


Slide 28

Mandalę można spotkać również w kościołach
katolickich. Ma tam najczęściej formę przepięknych
witraży.
Witraż z kolegiaty pw. Św.
Piotra i Pawła w Zawierciu.
Fotografia ze zbiorów
prywatnych.


Slide 29

KONIEC