Slide 1

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29


Slide 2

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29


Slide 3

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29


Slide 4

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29


Slide 5

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29


Slide 6

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29


Slide 7

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29


Slide 8

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29


Slide 9

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29


Slide 10

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29


Slide 11

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29


Slide 12

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29


Slide 13

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29


Slide 14

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29


Slide 15

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29


Slide 16

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29


Slide 17

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29


Slide 18

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29


Slide 19

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29


Slide 20

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29


Slide 21

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29


Slide 22

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29


Slide 23

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29


Slide 24

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29


Slide 25

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29


Slide 26

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29


Slide 27

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29


Slide 28

ระบบควบคุมโรค

พ ัฒนาระบบเฝ้าระว ัง ป้องก ันควบคุมโรค และตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ตรวจจ ับเร็ว ตอบโต้ท ัน ป้องก ันได้
ระบบเฝ้าระว ัง
บูรณาการระบบเฝ้ า
ระวังโรค (5 ระบบ 5
มิต)ิ
พัฒนาเจ ้าหน ้าทีท
่ ก
ุ
ระดับ สามารถจัดการ
ระบบเฝ้ าระวังได ้

ั
ศกยภาพที
ม SRRT

SRRT สามารถดาเนินการเฝ้ าระวัง
ป้ องกันควบคุมโรคได ้ ครบวงจร

มาตรฐานกฎอนาม ัย
ระหว่างประเทศ
ตรวจจ ับเร็ว

ตอบโต้ท ัน

ระบบการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
มีระบบข ้อมูล Real time
พัฒนาศูนย์ปฏิบต
ั ก
ิ ารตอบโต ้
ภาวะฉุกเฉิน
พัฒนาระบบสนั บสนุนการ
ปฏิบต
ั ก
ิ าร

ระบบควบคุมโรคและภ ัย
้ ที่
ควบคุมโรคและภ ัยในพืน
และกลุม
่ เป้าหมายพิเศษ

่ งทางเข้าออก
ชอ

่ งทางเข ้าออก
ระบบเฝ้ าระวังชอ
ระบบบริหารจัดการ
สมรรถนะ

สุขภาวะชายแดน

พัฒนาสุขภาวะชายแดน
ตามกรอบกฎอนามัย
ระหว่างประเทศ

ประชากรต่างด้าว

พัฒนาระบบมูลประชากรต่างด ้าว
จัดให ้ประชากรต่างด ้าวเข ้าถึงบริการ
ป้ องกันควบคุมโรคขัน
้ พืน
้ ฐาน
2

ประโยชน์ ที่ได้ จากการเฝ้ าระวัง
•
•
•
•

เพื่อทราบแบบแผนและการเปลี่ยนแปลงของโรค
เพื่อตรวจจับการระบาด
เพื่อการพยากรณ์ โรค
เพื่อการวางแผน กากับติดตามและประเมินผล
แผนงานโครงการ

ระบบเฝ้ าระวังโรคและภัยสุ ขภาพ 5 กลุ่ม
1. ระบบเฝ้าระวังโรคติดต่ อทั่วไป
2. ระบบเฝ้าระวังโรคเอดส์ และวัณโรค
3. ระบบเฝ้าระวังโรคไม่ ตดิ ต่ อ
4. ระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บ
5. ระบบเฝ้าระวังโรคจากการประกอบอาชีพและ
สิ่งแวดล้ อม

องคประกอบที
ต
่ องเฝ
้
้า
์
ระวั
ง
๕
มิ
ต
ิ
การตอบสนอง
ปัจจัยตนเหตุ
พฤติกรรมเสี่ ยง

้
ของแผนงาน
(Determinants)
(Behavioral
ควบคุมโรค
• รากเหงาของปั
ญหา
risk)
้
(Program
• Biological
• พฤติกรรมทีท
่ า Response)
determinants
ให้เสี่ ยงและ
• การกาหนด
กลุมมาตรการ
• Social
ป่วยไดง้ ายขึ
น
้
่
่
สาคัญทีจ
่ ะแก้ไข
determinants
การป่วย/การตาย
เหตุการณผิ
และการ
์ ดปกติ
ปัญหาของโรค
(Morbidity/Mortality)
ระบาด (Event-based
นั้น
• การเฝ้าระวังการติด
surveillance)
เชือ
้ การ ป่วย
• เฝ้าระวังเปรียบเทียบ
การตาย และความ
จานวนและแบบ แผนการ
พิการ
เกิดโรคเพือ
่ ดูเหตุการณ

การซ้ อมแผนเตรียมพร้ อมตอบโต้ ภาวะฉุกเฉิน
มีการซ้ อมแผน ทัง้ 4 จังหวัด
• 24 กรกฎคม สสจ.กาฬสินธุ์ ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 29 กรกฎคม สสจ.มหาสารคาม ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 6 สิงหาคม รพ. มหาสารคาม ซ้ อม drill ex
• 7 สิงหาคม สสจ.ร้ อยเอ็ด ซ้ อมแผนบนโต๊ ะรั บ MERS
• 19 สิงหาคม สสจ.ขอนแก่ น
เตรี ยมห้ องแยก
• Airborne Infection Isolation Room (AIIR) มีท่ ี รพ.ขอนแก่ น
รพ.มหาสารคาม และรพ.กาฬสินธุ์
• แบบ Modified ที่ รพ.ร้ อยเอ็ด

การพัฒนา EOC เขตสุขภาพที่ 7

แนวคิดหลักในการพัฒนา EOC
• EOC ทาหน้ าที่ co-ordinate งาน
–ไม่ดึงงานที่มีอยู่แล้วจากสานักต่างๆ มาไว้ที่เดียวกัน
–ไม่สร้างงานที่ซา้ ซ้อนกับทีส่ ำนักอื่นๆ ทำอยูแ่ ล้วขึน้ มำใหม่
• งาน Stockpiling & Logistics ให้อยู่ในความรับผิดชอบ
ของสานักวิชาการแต่ละสานักฯ
• ให้ทุกสานักวิชาการที่มีโอกาสเกิด PHE จัดให้มี
ผูร้ บั ผิดชอบงานด้าน PHEM

แนวคิดในการพัฒนาศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
ทางสาธารณสุขเพื่อรับมือ All-Hazards

PHEM vs PHER

Event

เป้ าหมายการพัฒนา EOC กรมควบคุมโรค

Proposed DDC ICS (เขต)
Incidence Manager ผูต้ รวจราชการ

Liaison
Operations

SA

ยุทธศาสตร์

สคร.

สื่อสาร
Case
ความเสี่ยง Management

PoE

จังหวัด
Stockpiling

จังหวัด

กฎหมาย

การเงินและ
งบประมาณ

กาลังคน

เลขานุการ/
ประสานงาน

การทางานของ EOC: ภาวะปกติ
Field Team
สานักระบาดวิทยา
ข้อมูล
ข่าว

SAT

งาน PHEM ของสานักวิชาการ

ทีมสื่อสารความเสี่ยง

สานักวิชาการอื่นๆ

ข่าวสารเตือนภัย

Actions

การทางานของ EOC เขต
Field Team
Operations
Team in EOC

SAT
ข้อมูล
ข่าว

Liaison จังหวัด

Liaison สคร.

EOC จังหวัด

EOC เขตสุขภาพ

กลุ่ม/ฝ่ าย ที่เกี่ยวข้อง

สคร. / กรม ฯ

Actions

Actions

Liaison
บทบาทหน้ าที่
• ติดต่อประสานงานกับหน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทัง้ ภายใน
และนอกกรมควบคุมโรค
• จัดทาทาเนี ยบเครือข่ายเพื่อการประสานงานทัง้ ภายในและ
ภายนอกกรมควบคุมโรค
• สรุปรายงานการประชุม/ข้อสังการ
่
รวมทัง้ สื่อสารข้อสังการไปยั
่
ง
หน่ วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรวดเร็ว
• วางแผนและจัดทาแนวทางการผลักดันให้ข้อสังการของผู
่
้
บัญชาการเหตุการณ์ได้รบั การปฏิบตั ิ อย่างรวดเร็วและมี
ประสิทธิภาพ

Liaison
• ให้การสนับสนุนงานด้านการบริหารจัดการในทุกๆ ด้าน
ในกับทีมย่อยทุกทีมใน ICS
• จัดหาสถานที่สาหรับการทางานของทีมย่อยต่างๆ ใน
ICS ให้เพียงพอ
• ประสานจัดการประชุม จัดทาปฏิทินการปฏิบตั ิ งานของ
ICS และทีมย่อยของ IMS
• รับผิดชอบงานสารบรรณของ ICS

Situation Awareness
Event-based surveillance
Indicator-based
surveillance

ข่าวสารจาก
แหล่งอื่นๆ

SAT

Decision
Normal
response

Outbreak investigation data

Report

EOC

ทันที
Routine

Operation ส่วนกลาง
บทบาทหน้ าที่
• จัดระบบการปฏิบตั ิ การภาคสนามในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน
• ให้การสนับสนุนการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนามในทุก
ด้าน ทัง้ ทางด้านการเดินทาง ด้านเครื่องมือ อุปกรณ์ต่างๆ
ด้านการจัดส่ง specimens
• สนับสนุนองค์ความรู้ มาตรฐาน แนวทางในการป้ องกัน
ควบคุมโรค เครื่องมือในการทางาน
• ติดตามผลการปฏิบตั ิ งานของทีมงานภาคสนาม
• ประเมินและรายงานผลการปฏิบตั ิ งาน

Operation ทีมภาคสนาม
บทบาทหน้ าที่
• ประเมินขนาด/ความรุนแรง/การกระจาย (ทาแผนที่การเกิดโรค) ของ
ปัญหา (Rapid assessment)
• หาสาเหตุ/ปัจจัยที่อาจส่งผลถึงการแพร่กระจายของปัญหา และ
แนวทางการควบคุมปัญหา
• จัดการควบคุมสถานการณ์ ฉุกเฉินในพืน้ ที่
• จัดระบบ และทาการเชื่อมโยงข้อมูลกับศูนย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้ภาวะ
ฉุกเฉิน
• สื่อสารและรายงานสถานการณ์ ให้ศนู ย์ปฏิบตั ิ การตอบโต้เป็ นระยะ
• ประเมิน & รายงานผลการปฏิบตั ิ งานให้ EOC ทราบ

ยุทธศาสตร์
บทบาทหน้ าที่
• ให้คาแนะนาด้านวิชาการ ยุทธศาสตร์ (รวมทัง้ มาตรการและ
เป้ าหมาย) และกฎหมายแก่ผบู้ ญ
ั ชาการเหตุการณ์ เจ้าหน้ าที่
ใน ICS และหน่ วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
• ประเมินผลการดาเนินงานตามมาตรการ/แผน เพื่อให้
ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ปรับปรุงมาตรการ
• ให้คาแนะนาและช่วยตรวจสอบข่าวสารต่างๆ ที่จะออกสูส่ ื่อ
สาธารณะ
• เป็ นทูตทางวิชาการให้กบั กรมควบคุมโรค

Risk Communication
• บทบาทหน้ าที่
–ติดตามสถานการณ์และแนวทางแก้ไขปัญหา
–วิเคราะห์ความรับรู้ข่าวสารต่างๆ ของประชาชน
–กาหนดยุทธศาสตร์การสื่อสารความเสี่ยง
–จัดทาข่าวสารสาหรับประชากรกลุ่มเป้ าหมายต่างๆ
เผยแพร่ผา่ นช่องทางต่างๆ อย่างเหมาะสม
–จัดหาวิทยากร

Risk Communication
• Output ที่สาคัญ
–Talking point สาหรับผูบ้ ริหาร
–ข่าวแจกสาหรับสื่อมวลชน
–ข่าวสารที่จาเป็ นเพื่อเผยแพร่ตามช่องทางต่างๆ
–Info-graphic และสื่ออื่นๆ ที่เหมาะสมกับ
ประชากรกลุ่มเป้ าหมาย
–วิทยากรสาหรับหน่ วยงาน/สื่อ

Output ที่ควรมี
• รายงานสถานการณ์ด่วนตาม DCIR – รายงานภายใน
120 นาทีหลังได้รบั ข่าว - เพื่อส่งต่อให้กบั ผูบ้ ริหาร
• รายงานผลการวิเคราะห์สถานการณ์เฉพาะ (Rapid Risk
Assessment) ภายใน 24-48 ชัวโมงหลั
่
งรับทราบข่าว
• รายงานสรุป (รวม) เหตุการณ์ที่สาคัญในสัปดาห์ที่ผา่ น
มา และการตัดสินใจ
• รายงานสถานการณ์เฉพาะ รายวัน/รายสัปดาห์
ตามสถานการณ์

การจัดกาลังคนทางาน EOC (5)
Incidence Commander
JIT

Operation

Trained SAT

SAT

กฏหมาย

สานักผูท้ รงฯ

ยุทธศาสตร์

การเงิน

สานักสื่อสารฯ

Risk Communication

กาลังคน

ส.บาราศ

Case Management

สานักโรคติดต่อทั ่วไป

PoE

สานักฯ ที่รบั ผิดชอบ

Stockpiling

สานักฯ สนับสนุน

ประสานงาน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
1) กาหนดผูร้ บั ผิดชอบงาน Public Health
Emergency Management (PHEM) ในแต่ละทีม
3) จัดทาแผนปรับปรุงสถานที่
4) จัดทาแผนจัดการอุปกรณ์ ที่ยงั ขาดอยู่
5) จัดทาแผนการจัดสรรคนทางานใน EOC
6) จัดทาแผนการพัฒนาคน และดาเนินการพัฒนา
คน

สิ่งที่ต้องดาเนินการต่อไป
7) จัดทา Framework การทางาน
8) กาหนดบทบาทหน้ าที่ของแต่ละกล่อง - concepts
9) จัดทา SOP และ Operation manual ของกล่อง
ต่างๆ สาหรับภัยชนิดต่างๆ
10) กาหนดกลไกการประสานงาน และการทางาน
ร่วมกัน

การป้องกันควบคุมโรคในกลุมวั
่ ย
detect
เรียน - วัยรุน
่
response

prevent

ลดเหตุการณ์
ระบาด
โรคมือ เท ้า ปาก

ลดเหตุการณ์
ระบาด
อาหารเป็ นพิษ

ลดอัตราป่ วย/ตาย
ไข ้เลือดออก
29