3PhD-04 © 2014

Praca ze źródłami i analiza literatury przedmiotu

Robert Barełkowski, prof. nzw. dr hab. inż. arch.

3PhD-04/2

Każde badanie naukowe jest wyrazem continuum – ciągłość myśli, niezależnie od

jej treści, wyznaczana koniecznością odniesienia dyskursu do stanu poprzedzającego wprowadzenie nowych myśli, konkluzji, odkryć, ustaleń.

Kontekst badania tworzy pierwotną i podstawową ramę, z którą tematyka badania

jest ściśle powiązana. Rozważane zagadnienia muszą obejmować relacje z komponentami tej ramy, o ile procedura badawcza ma mieć sens.

Wyjście poza podstawową ramę problemową jest poszerzeniem kontekstu

badania, a nie odstąpieniem od kontekstu czy też „wyjściem poza kontekst”.

Najczęściej wynika z inkluzywnej definicji przedmiotu badania, z jego redefinicji lub z transferu poza dyscyplinę lub zapożyczenia komponentów spoza dyscypliny. Takie działanie musi wywoływać konsekwencje w każdym etapie dociekań i mieć w nich konsekwentne odzwierciedlenie.

Continuum, kontekst

3PhD-04/3

Intradyscyplinarność – rozwiązywanie problemów naukowych (lub

profesjonalnych, dyscyplinarnych) w obrębie dyscypliny podstawowej, bez (konieczności) odwoływania się do obszarów problemowych z nią bezpośrednio nie powiązanych.

Interdyscyplinarność – rozwiązywanie problemów naukowych w obrębie

dyscypliny podstawowej z programowym odwoływaniem się do obszarów problemowych z nią bezpośrednio nie powiązanych.

Transdyscyplinarność – rozwiązywanie problemów naukowych przez integrację

dyscypliny podstawowej z obszarami problemowymi z nią bezpośrednio nie powiązanymi.

Gibbons et al. (1994), Klein (1990; 2001)

Intra, inter, trans – implementacje konwencji dyscyplinarnej

Intradyscyplinarne ujęcie: casus architekta

3PhD-04/4 Model RB

Interdyscyplinarne ujęcie: casus architekta

3PhD-04/5 Model RB

Transdyscyplinarne ujęcie: casus architekta

3PhD-04/6 Model RB

Obszar dyscyplinarny Źródła: wiedza nieartykułowana 3PhD-04/7 Obszar pozadyscyplinarny Źródła dyscyplinarne Źródła pozadyscyplinarne (płaszczyzna interdyscyplinarna) Źródła: zapis praktyki – umiejętności praktycznych Źródła pozadyscyplinarne (płaszczyzna interdyscyplinarna) Jądro problemowe Źródła: wiedza potoczna Źródła pozadyscyplinarne (płaszczyzna interdyscyplinarna) Źródła: zapis praktyki – umiejętności praktycznych Obszar pozadyscyplinarny

Dobór literatury do problemu badawczego

Obszar pozadyscyplinarny

Faza preproceduralna (przygotowywanie procedury) Definiowanie obszaru dociekań oraz ew, korekty obszaru dociekań Wstępne rozpoznanie tła problemowego Faza proceduralna (budowanie systemu referencji dla procedury) Faza proceduralna (system referencji dla wniosków/wyników procedury) Osadzanie procedury badawczej w kontekście (jest to więc kontynuacja kontekstualizacji badania) Odniesienie krytyczne do tła problemowego Uwiarygodnienie wniosków / wyników procedury badawczej Potwierdzenie lub zaprzeczenie dotychczasowego pożytkowania referencji

Praca ze źródłami jako element preproceduralny i proceduralny

3PhD-04/8

Faza preproceduralna (przygotowywanie procedury) Faza proceduralna (budowanie systemu referencji dla procedury) Faza proceduralna (system referencji dla wniosków/wyników procedury) Źródła jako podstawa orientacji w zagadnieniu Źródła jako podstawa uwiarygodnienia procedury badawczej Źródła generowane wskutek realizacji procedury badawczej Źródła jako aktywator procesu samoedukacji

Rola źródeł a (umowna, uproszczona) struktura procesu badań

3PhD-04/9

Wstępne opracowanie puli źródeł Weryfikacja Stan badań oraz pole kontekstowe (rozszerzone) (oraz ew. rozszerzenie puli źródeł) Proces falsyfikacji hipotezy w oparciu o źródła Proces falsyfikacji hipotezy w oparciu o wyniki – wygenerowane do postaci publikacyjnej Stan badań oraz pole kontekstowe (rozszerzone) Generowanie źródeł

Projektowanie źródeł na rzecz procedury badawczej

3PhD 04/10

3PhD-04/11 Zasadnicze znaczenie źródeł: – Dowód kompetencji i orientacji w temacie prowadzących procedurę badawczą – Dowód aktualności rozważań naukowych – Dowód rozpoznania referencji i poszanowania dla cudzego wkładu w postęp w danej dziedzinie lub w rozstrzyganie danego problemu – Uporządkowanie danych w procedurze badawczej – Extenso memoriae – Generowanie bodźców stymulujących i kierunkujących proces badawczy – Dyscyplina i precyzja wypowiedzi – generowania wniosków i wyników cząstkowych i końcowych – Udostępnienie aparatu umożliwiającego kontekstualizację ewaluacji dokonań zespołu badawczego – ułatwienie prowadzenia dyskursu przez ujawnienie referencji

Zatem znaczenia powyższe można podsumować jako czynniki > weryfikacji procesu badawczego, > organizacji wewnętrznej procesu badawczego, > merytorycznego wspierania procesu badawczego.

Źródła i ich podstawowa rola

3PhD-04/12 Polskie normy związane z kształtowaniem informacji bibliograficznej: – PN-ISO 9:2000 Informacja i dokumentacja -- Transliteracja znaków cyrylickich na znaki łacińskie -- Języki słowiańskie i niesłowiańskie – PN-ISO 12083:2000 Informacja i dokumentacja -- Przygotowywanie i adiustacja rękopisów elektronicznych – PN-N-01152-13:2000 Opis bibliograficzny -- Dokumenty elektroniczne – PN-ISO 11798:2005 Informacja i dokumentacja -- Trwałość i wytrzymałość pisma, druku i kopii na papierze -- Wymagania i metody badań – PN-ISO 3901:2005 Informacja i dokumentacja -- Międzynarodowy znormalizowany kod nagrań (ISRC) – PN-ISO 15707:2005 Informacja i dokumentacja -- Międzynarodowy znormalizowany kod dzieł muzycznych (ISWC) – PN-ISO 5127:2005 Informacja i dokumentacja – Terminologia

Standardy bibliograficzne

3PhD-04/13 Polskie normy związane z kształtowaniem informacji bibliograficznej: – PN-N-01152-5:2001 Opis bibliograficzny. Dokumenty kartograficzne – PN-N-01230:2001 Hasło opisu bibliograficznego. Hasło korporatywne – PN-N-01231:2001 Hasło opisu bibliograficznego. Hasło tytułowe – PN-ISO 7154:2001 Dokumentacja. Zasady szeregowania bibliograficznego – PN-ISO 15924:2006 Informacja i dokumentacja. Kody nazw pism – PN-ISO 2108:2006 Informacja i dokumentacja. Międzynarodowy znormalizowany numer książki (ISBN) – PN-ISO 15836:2006 Informacja i dokumentacja. Zestaw elementów metadanych Dublin Core – PN-ISO 999:2001 Informacja i dokumentacja. Wytyczne dotyczące struktury i prezentacji indeksów – PN-EN ISO 9706:2001 Informacja i dokumentacja. Papier przeznaczony na dokumenty. Wymagania dotyczące trwałości – PN-ISO 11108:2001 Informacja i dokumentacja. Papier archiwalny. Wymagania dotyczące trwałości i wytrzymałości – PN-ISO 11620:2006 Informacja i dokumentacja. Wskaźniki funkcjonalności bibliotek – PN-ISO 11799:2006 Informacja i dokumentacja. Wymagania dotyczące warunków przechowywania materiałów archiwalnych i bibliotecznych

Standardy bibliograficzne

3PhD-04/14 Aktualne normy związane z kształtowaniem informacji bibliograficznej: – PN-ISO 690:2002 > ISO 690:2010 Dokumentacja. Przypisy bibliograficzne.

Zawartość, forma i struktura

– PN-ISO 690-2:1999 > ISO 690:2010 Informacja i dokumentacja. Przypisy

bibliograficzne. Dokumenty elektroniczne i ich części

– PN-ISO 3166-2:2004 > ISO 3166-2:2007 Kody nazw krajów i ich jednostek administracyjnych. Część 2: Kod jednostek administracyjnych krajów – PN-ISO 10957:2000 > ISO 10957:2009 Informacja i dokumentacja. Międzynarodowy znormalizowany numer druku muzycznego (ISMN) – PN-ISO 8459-1:1994 > ISO 8459:2009 Zestawienie elementów danych bibliograficznych w wypożyczeniach międzybibliotecznych – PN-ISO 8459-5:2007 > ISO 8459:2009 Informacja i dokumentacja. Zestawienie elementów danych bibliograficznych. Część 5: Elementy danych do wymiany przy katalogowaniu i do wymiany metadanych – PN-ISO 15836:2006 > ISO 15836:2009 Informacja i dokumentacja. Zestaw elementów metadanych Dublin Core Zasadniczą referencją jest ISBD (CR) – International Standard Bibliographic Description for Serials and Other Continuing Resources 2002.

Klenczon i Jaroszewicz (2010)

Najważniejsze normy bibliograficzne

Format noty bibliograficznej:

Forma APA Books Format:

Author's last name, first initial. (Publication date). Book title. Additional information. City of publication: Publishing company.

przykłady:

Allen, T. (1974). Vanishing wildlife of North America. Washington, D.C.: National Geographic Society. Boorstin, D. (1992). The creators: A history of the heroes of the imagination. New York: Random House. Nicol, A. M., & Pexman, P. M. (1999). Presenting your findings: A practical guide for creating tables. Washington, DC: American Psychological Association.

Toomer, J. (1988). Cane. Ed. Darwin T. Turner. New York: Norton.

Encyclopedia and dictionary Format:

Author's last name, first initial. (Date). Title of Article. Title of Encyclopedia (Volume, pages). City of publication: Publishing company.

przykłady:

Bergmann, P. G. (1993). Relativity. In The new encyclopedia britannica (Vol. 26, pp. 501-508). Chicago: Encyclopedia Britannica. Merriam-Webster's collegiate dictionary (10th ed.). (1993). Springfield, MA: Merriam-Webster.

Pettingill, O. S., Jr. (1980). Falcon and Falconry. World book encyclopedia. (pp. 150-155). Chicago: World Book.

Praca ze źródłami – cytowania, przypisy

3PhD-04/15

Format noty bibliograficznej:

Forma APA Magazine and newspaper articles Format:

Author's last name, first initial. (Publication date). Periodical title, volume (issue) number (if available), inclusive pages.

przykłady:

Harlow, H. F. (1983). Fundamentals for preparing psychology journal articles. Journal of Comparative and Physiological Psychology, 55, 893-896.

Henry, W. A., III. (1990, April 9). Making the grade in today's schools. Time, 135, 28-31. Kalette, D. (1986, July 21). California town counts town to big quake. USA Today, 9, p. A1.

Kanfer, S. (1986, July 21). Heard any good books lately? Time, 113, 71-72.

Trillin, C. (1993, February 15). Culture shopping. New Yorker, pp. 48-51.

Website or webpage Format:

Author's name. (Date of publication). Title of article. Title of Periodical, volume number, Retrieved month day, year, from full URL

przykłady:

Devitt, T. (2001, August 2). Lightning injures four at music festival. The Why? Files. Retrieved January 23, 2002, from http://whyfiles.org/137lightning/index.html

GVU's 8th WWW user survey. (n.d.). Retrieved August 8, 2000, from http://www.cc.gatech.edu/gvu/ usersurveys/survey1997-10/

Praca ze źródłami – cytowania, przypisy

3PhD-04/16

Format noty bibliograficznej:

Forma MLA Books Format:

Author's last name, first name. Book title. Additional information. City of publication: Publishing company, publication date.

przykłady:

Allen, Thomas B. Vanishing Wildlife of North America. Washington, D.C.: National Geographic Society, 1974.

Boorstin, Daniel J. The Creators: A History of the Heroes of the Imagination. New York: Random, 1992. Hall, Donald, ed. The Oxford Book of American Literacy Anecdotes. New York: Oxford UP, 1981.

Toomer, Jean. Cane. Ed. Darwin T. Turner. New York: Norton, 1988.

Encyclopedia and dictionary Format:

Author's last name, first name. "Title of Article." Title of Encyclopedia. Date.

przykłady:

"Azimuthal Equidistant Projection." Merriam-Webster's Collegiate Dictionary. 10th ed. 1993. Pettingill, Olin Sewall, Jr. "Falcon and Falconry." World Book Encyclopedia. 1980.

Tobias, Richard. "Thurber, James." Encyclopedia Americana. 1991 ed.

Levinson, David, and Melvin M. Ember, eds. Encyclopedia of Cultural Anthropology. 4 vols. New York: Henry Holt, 1996. Print.

3PhD-04/17

Praca ze źródłami – cytowania, przypisy

Format noty bibliograficznej:

Forma MLA Magazine and newspaper articles Format:

Author's last name, first name. "Article title." Periodical title Volume # Date: inclusive pages.

przykłady:

Hall, Trish. "IQ Scores Are Up, and Psychologists Wonder Why." New York Times 24 Feb. 1998, late ed.: F1+.

Kalette, Denise. "California Town Counts Down to Big Quake." USA Today 9 21 July 1986: sec. A: 1. Kanfer, Stefan. "Heard Any Good Books Lately?" Time 113 21 July 1986: 71-72.

Trillin, Calvin. "Culture Shopping." New Yorker 15 Feb. 1993: 48-51.

Website or webpage Format:

Author's last name, first name (if available). "Title of work within a project or database." Title of site, project, or database. Editor (if available). Electronic publication information (Date of publication or of the latest update, and name of any sponsoring institution or organization). Date of access and .

przykłady:

Devitt, Terry. "Lightning injures four at music festival." The Why? Files. 2 Aug. 2001. 23 Jan. 2002 .

Dove, Rita. "Lady Freedom among Us." The Electronic Text Center. Ed. David Seaman. 1998. Alderman Lib., U of Virginia. 19 June 1998 .

3PhD-04/18

Praca ze źródłami – cytowania, przypisy

3PhD-04/19 Norma Harvard Citation Style (HCS)

Cytowania (odwołania) w tekście

Dwie lub więcej prac cytowanych w jednym miejscu tekstu

Jeśli występuje taki przypadek, cytowane pozycje oddzielane są średnikiem, jak w przykładzie poniżej: (Larsen 2000; Malinowski 1999) Autorzy poszczególnych pozycji powinni być podawani w kolejności alfabetycznej.

Dwóch lub trzech autorów, względnie grupy autorów

Jeśli w tekście podać należy referencję do opracowania dwóch, trzech autorów lub grupy autorów, wówczas należy przywołać nazwiska zgodnie z porządkiem ich występowania w publikacji źródłowej, np.: (Malinowski, Miller & Gupta 1995)

Standardy cytowania i przypisów

3PhD-04/20 Norma Harvard Citation Style (HCS)

Cytowania blokowe (dosłowne przywołanie tekstu ze źródła)

Cytowanie blokowe to dłuższa forma przywołania tekstu pochodzącego ze źródła. Składa się zazwyczaj z ponad 30 wyrazów, np. wg jak w poniższym tekście: It was stated that: If any similiar qualitative research is to be undertaken in the future, then stringent controls should be put in place to ensure such statistical anomalies do not occur through lack of methodological rigor, particularly through corruption of data inadequately stored and processes (Mullane 2006, p.66).

Faktyczny cytat ze źródła jest wcięty względem tekstu zasadniczego i wpisany mniejszą czcionką.

Standardy cytowani i przypisów

Skróty stosowane w odwołaniach literaturowych:

Zapis skrótu w pracy naukowej w języku

polskim red. / red.

angielskim niemieckim ed. / eds.

Hg.

s.: ss.

W: / w: p.: / [bez lit.] pp.

In: / in: / in S.: SS.

In: t.

i in.

Wyd. / wyd.

Vol.

et al.

Ed. / ed.

B.

u.a.

Aufl.

Rozwinięcie skrótu

redaktor strony: [pierwsza i ostatnia strona dokumentu] strony [sumaryczna liczba stron w dokumencie] w: [cechy dokumentu macierzystego; dla odwołań dwu- lub wielostopniowych] tom [pozycji wielotomowej] i inni [liczna grupa autorów lub redaktorów opracowania, skracana do reprezentatywnego nazwiska wiodącego] wydanie ISO 690:2010 Dokumentacja. Przypisy bibliograficzne. Zawartość, forma i struktura.

Kuboń (2010)

Praca ze źródłami – cytowania, przypisy

3PhD-04/21

75%

pref. 85-100% Źródła podstawowe

Bibliografia podstawowa Źródła w kontekście problemu badawczego (dyscyplinarne, interdyscyplinarne) Dane parametryczne Dane deskryptywne Dane środowiskowe Archiwalia powiązane Inne (bezpośredniego oddziaływania)

Źródła uzupełniające

Bibliografia uzupełniająca Źródła w kontekście dyscypliny Źródła w kontekście interdyscyplinarnym Dane porównawcze Inne (pośredniego oddziaływania)

Przywołania, wzmianki, analogie, elementy ramy metodologicznej

Elementy ramy metodologicznej (definicje pomocnicze, metaźródła) Źródła nienaukowe lub paranaukowe

Źródła a zasadniczy nurt dociekań – proces segregacji

3PhD-04/22

Przywołania, wzmianki itd, mogą występować wyłącznie w przypisach Źródła uzupełniające powinny mieć swoje pełne odzwierciedlenie w bibliografii Zaleca się, by źródła uzupełniające występowały w przypisach Przypisy do źródeł uzupełniających mogą być uproszczone Źródła podstawowe powinny mieć swoje pełne odzwierciedlenie w bibliografii Źródła podstawowe powinny zawsze występować w przypisach Przypisy do źródeł podstawowych powinny być zawsze precyzyjne (w odniesieniu do literatury – np. co do strony)

max

10%

pref. 0-5%

Przywołania, wzmianki, analogie, elementy ramy metodologicznej

max

20%

pref. 10%

Źródła uzupełniające Bibliografia uzupełniająca 75%

pref. 85-100% Źródła podstawowe

Bibliografia podstawowa

Reżim pracy ze źródłami

3PhD-04/23

3PhD-04/24 Aktywacja (organizacja i merytoryczne wsparcie) Weryfikacja Weryfikacja Weryfikacja Faza preproceduralna (przygotowywanie procedury) Faza proceduralna (budowanie systemu referencji dla procedury) Faza proceduralna (system referencji dla wniosków/wyników procedury) Weryfikacja zewnętrzna

Praca ze źródłami jako element preproceduralny i proceduralny

3PhD-04/25 Gibbons, M., Limoges, C., Nowotny, H., Schwartzman, S., Scott, P. and Trow, M.: 1994, The New Production of Knowledge. The Dynamics of Science and Research in Contemporary Societies, Sage Publications, London.

Klein, J. T.: 1990, Interdisciplinarity. History, Theory, and Practice, Wayne State University Press, Detroit.

Klein, J. T.: 1996, Crossing Boundaries. Knowledge, Disciplinarities, and Interdisciplinarities, University Press of Virginia, Charlottesville.

Klein, J. T.: 2001, The Discourse of Transdisciplinarity: An Expanding Global Field, in J. T. Klein, W. Grossenbacher-Mansuy, R. Haeberli, A. Bill, R. W. Scholz and M. Welti (eds.), Transdisciplinarity: Joint Problem Solving among Science, Technology, and Society, Birkhaeuser, Verlag, Basel, 35-44.

Klenczon, W. i Jaroszewicz, G.: 2010, Standardy biblioteczne i bibliograficzne, Biblioteka Narodowa, Instytut Bibliograficzny, Warszawa.

Kuboń, M.: 2010, Cytowanie literatury i tworzenie spisu literatury cytowanej wg standardów APA, Wydawnictwo WIR, Kraków.

Harvard citation style – All examples, http://lgdata.s3-website-us-east 1.amazonaws.com/docs/380/240564/141024_Harvard_citation_style_-_All_examples_table.pdf, pozyskany w dniu 27 października 2014, ostatnia aktualizacja 23 października 2014.

Bibliografia