Slide 1

Upravljačko računovodstvo
vežbe
Mr Marko Milojević
Konsultacije: sreda 17-18 časova
e-mail:[email protected]

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
• Nusproizvodi su proizvodi relativno male vrednosti
koji se proizvode istovremeno sa jednim ili više
proizvoda veće vrednosti, koji se nazivaju glavni
proizvodi
• Oni nisu cilj proizvodnje (glavnih proizvoda) već
njihova posledica
• Postoje dva postupka sa nusproizvodima u
kalkulaciji

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
1. Troškovi se ne alociraju na nusproizvode
• Primena: nusproizvodi koji se iznose na tržište bez
dodatne prerade
• Za prodajnu vrednost nusproizvoda se može se:
a)
b)
c)

•

Povećati prihod glavnih proizvoda
Umanjiti troškovi realizovanih proizvoda
Korigovati njihov obračunski rezultat

Nedostatak: Proizvodna cena koštanja glavnih
proizvoda je precenjena i ne obezbeđuje realno
bilansiranje

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
2. Troškovi se raspoređuju na nusproizvode
• Primena: nusproizvodi čijoj prodaji prethodi dodatna
prerada
• Najčešće se upotrebljava neto prodajna vrednost
nusproizvoda kao mera zajedničkih troškova koje
nusproizvod u tački odvajanja od glavnog proizvoda
odnosi sa sobom u fazu prodaje

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
primer
• Pretpostavke:
•
•
•
•

Radi se o proizvodnji vezanih proizvoda – jedan nusproizvod
Proizvedeno je 3.000 jedinica nusproizvoda
Prodajna cena nusproizvoda je 20 dinara
Dodatni troškovi prerade nusproizvoda su 8.000 dinara
(materijal za izradu 3.000 dinara, plate izrade 3.000
dinara i opšti troškovi proizvodnje 2.000 din)
• Ukupni troškovi materijala za izradu su 164.000 dinara,
troškovi zarada izrade 100.000 din i opšti troškovi
proizvodnje 120.000 dinara

Primer
R.br Elementi
1 Prodajna vrednost nusproizvoda (3.000 jed. X 20 din)
2 Predviđena bruto marža nusproizvoda
a) pretopstavljeni dobitak 15%
b) Prodajni troškovi
3 Neto vrednost nusproizvoda (1-2)
4 Troškovi dodatne prerade nusproizvoda
a) materijal izrade
b) troškovi plata izrade
c) opšti troškovi proizvodnje
5 Vrednost nusproz. za umanjene troškove gl. proizvoda (3-4)
6 Proizvedena količina
7 komercijalna cena koštanja po jedinici
a) proizvodna cena koštanja po jedinici (48.000 din : 3.000 jed)
b) Prodajni troškovi po jedinici (3.000 din. : 3.000 jed.)

Vrednost
60.000
12.000
9.000
3.000
48.000
8.000
3.000
3.000
2.000
40.000
3.000
17
16
1

Rezultat

R.br Elementi
Vrednost
1 Troškovi materijala za izradu
164.000
2 Troškovi plata izrade
100.000
3 Opšti troškovi proizvodnje
120.000
4 Vrednost nusproizvoda za umanjene troškove glavnog proizvoda 40.000
5 Troškovi proizvodnje glavnog proizvoda (1+2+3-4)
344.000

Dodatna kalkulacija cene koštanja
• Primena: proizvodnja po individualnim porudžbinama
• Osnovna karakteristika:
pojedinačni (direktni) troškovi proizvoda (nosioca troškova)
“vezuju” se za njih direktno,
Opšti (indirektni) troškovi se proizvodu dodaju pomoću pomoću
odgovarajuće stope

• Dodatna kalkulacija nije usmerena na dobijanje troškova
po jedinici nosioca troškova, već na utvrđivanje ukupnih
troškova pojedinih vrsta vrsta nosilaca troškova
• Postoje
a. Jednostepena – kumulativna
b. Višestepna – selektivna dodatna kalkulacija

Dodatna kalkulacija cene koštanja
a. Jednostepna – kumulativna
–

Prepostavlja kumuliranje opštih troškova na jednom mestu za
celo preduzeće
nije neophodno evidentiranje troškova po
mestima troškova

b. Višestepena – selektiva
–

Opšti troškovi veliki, neophodno evidentirati troškove po
posebnim mestima troškova


Slide 2

Upravljačko računovodstvo
vežbe
Mr Marko Milojević
Konsultacije: sreda 17-18 časova
e-mail:[email protected]

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
• Nusproizvodi su proizvodi relativno male vrednosti
koji se proizvode istovremeno sa jednim ili više
proizvoda veće vrednosti, koji se nazivaju glavni
proizvodi
• Oni nisu cilj proizvodnje (glavnih proizvoda) već
njihova posledica
• Postoje dva postupka sa nusproizvodima u
kalkulaciji

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
1. Troškovi se ne alociraju na nusproizvode
• Primena: nusproizvodi koji se iznose na tržište bez
dodatne prerade
• Za prodajnu vrednost nusproizvoda se može se:
a)
b)
c)

•

Povećati prihod glavnih proizvoda
Umanjiti troškovi realizovanih proizvoda
Korigovati njihov obračunski rezultat

Nedostatak: Proizvodna cena koštanja glavnih
proizvoda je precenjena i ne obezbeđuje realno
bilansiranje

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
2. Troškovi se raspoređuju na nusproizvode
• Primena: nusproizvodi čijoj prodaji prethodi dodatna
prerada
• Najčešće se upotrebljava neto prodajna vrednost
nusproizvoda kao mera zajedničkih troškova koje
nusproizvod u tački odvajanja od glavnog proizvoda
odnosi sa sobom u fazu prodaje

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
primer
• Pretpostavke:
•
•
•
•

Radi se o proizvodnji vezanih proizvoda – jedan nusproizvod
Proizvedeno je 3.000 jedinica nusproizvoda
Prodajna cena nusproizvoda je 20 dinara
Dodatni troškovi prerade nusproizvoda su 8.000 dinara
(materijal za izradu 3.000 dinara, plate izrade 3.000
dinara i opšti troškovi proizvodnje 2.000 din)
• Ukupni troškovi materijala za izradu su 164.000 dinara,
troškovi zarada izrade 100.000 din i opšti troškovi
proizvodnje 120.000 dinara

Primer
R.br Elementi
1 Prodajna vrednost nusproizvoda (3.000 jed. X 20 din)
2 Predviđena bruto marža nusproizvoda
a) pretopstavljeni dobitak 15%
b) Prodajni troškovi
3 Neto vrednost nusproizvoda (1-2)
4 Troškovi dodatne prerade nusproizvoda
a) materijal izrade
b) troškovi plata izrade
c) opšti troškovi proizvodnje
5 Vrednost nusproz. za umanjene troškove gl. proizvoda (3-4)
6 Proizvedena količina
7 komercijalna cena koštanja po jedinici
a) proizvodna cena koštanja po jedinici (48.000 din : 3.000 jed)
b) Prodajni troškovi po jedinici (3.000 din. : 3.000 jed.)

Vrednost
60.000
12.000
9.000
3.000
48.000
8.000
3.000
3.000
2.000
40.000
3.000
17
16
1

Rezultat

R.br Elementi
Vrednost
1 Troškovi materijala za izradu
164.000
2 Troškovi plata izrade
100.000
3 Opšti troškovi proizvodnje
120.000
4 Vrednost nusproizvoda za umanjene troškove glavnog proizvoda 40.000
5 Troškovi proizvodnje glavnog proizvoda (1+2+3-4)
344.000

Dodatna kalkulacija cene koštanja
• Primena: proizvodnja po individualnim porudžbinama
• Osnovna karakteristika:
pojedinačni (direktni) troškovi proizvoda (nosioca troškova)
“vezuju” se za njih direktno,
Opšti (indirektni) troškovi se proizvodu dodaju pomoću pomoću
odgovarajuće stope

• Dodatna kalkulacija nije usmerena na dobijanje troškova
po jedinici nosioca troškova, već na utvrđivanje ukupnih
troškova pojedinih vrsta vrsta nosilaca troškova
• Postoje
a. Jednostepena – kumulativna
b. Višestepna – selektivna dodatna kalkulacija

Dodatna kalkulacija cene koštanja
a. Jednostepna – kumulativna
–

Prepostavlja kumuliranje opštih troškova na jednom mestu za
celo preduzeće
nije neophodno evidentiranje troškova po
mestima troškova

b. Višestepena – selektiva
–

Opšti troškovi veliki, neophodno evidentirati troškove po
posebnim mestima troškova


Slide 3

Upravljačko računovodstvo
vežbe
Mr Marko Milojević
Konsultacije: sreda 17-18 časova
e-mail:[email protected]

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
• Nusproizvodi su proizvodi relativno male vrednosti
koji se proizvode istovremeno sa jednim ili više
proizvoda veće vrednosti, koji se nazivaju glavni
proizvodi
• Oni nisu cilj proizvodnje (glavnih proizvoda) već
njihova posledica
• Postoje dva postupka sa nusproizvodima u
kalkulaciji

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
1. Troškovi se ne alociraju na nusproizvode
• Primena: nusproizvodi koji se iznose na tržište bez
dodatne prerade
• Za prodajnu vrednost nusproizvoda se može se:
a)
b)
c)

•

Povećati prihod glavnih proizvoda
Umanjiti troškovi realizovanih proizvoda
Korigovati njihov obračunski rezultat

Nedostatak: Proizvodna cena koštanja glavnih
proizvoda je precenjena i ne obezbeđuje realno
bilansiranje

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
2. Troškovi se raspoređuju na nusproizvode
• Primena: nusproizvodi čijoj prodaji prethodi dodatna
prerada
• Najčešće se upotrebljava neto prodajna vrednost
nusproizvoda kao mera zajedničkih troškova koje
nusproizvod u tački odvajanja od glavnog proizvoda
odnosi sa sobom u fazu prodaje

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
primer
• Pretpostavke:
•
•
•
•

Radi se o proizvodnji vezanih proizvoda – jedan nusproizvod
Proizvedeno je 3.000 jedinica nusproizvoda
Prodajna cena nusproizvoda je 20 dinara
Dodatni troškovi prerade nusproizvoda su 8.000 dinara
(materijal za izradu 3.000 dinara, plate izrade 3.000
dinara i opšti troškovi proizvodnje 2.000 din)
• Ukupni troškovi materijala za izradu su 164.000 dinara,
troškovi zarada izrade 100.000 din i opšti troškovi
proizvodnje 120.000 dinara

Primer
R.br Elementi
1 Prodajna vrednost nusproizvoda (3.000 jed. X 20 din)
2 Predviđena bruto marža nusproizvoda
a) pretopstavljeni dobitak 15%
b) Prodajni troškovi
3 Neto vrednost nusproizvoda (1-2)
4 Troškovi dodatne prerade nusproizvoda
a) materijal izrade
b) troškovi plata izrade
c) opšti troškovi proizvodnje
5 Vrednost nusproz. za umanjene troškove gl. proizvoda (3-4)
6 Proizvedena količina
7 komercijalna cena koštanja po jedinici
a) proizvodna cena koštanja po jedinici (48.000 din : 3.000 jed)
b) Prodajni troškovi po jedinici (3.000 din. : 3.000 jed.)

Vrednost
60.000
12.000
9.000
3.000
48.000
8.000
3.000
3.000
2.000
40.000
3.000
17
16
1

Rezultat

R.br Elementi
Vrednost
1 Troškovi materijala za izradu
164.000
2 Troškovi plata izrade
100.000
3 Opšti troškovi proizvodnje
120.000
4 Vrednost nusproizvoda za umanjene troškove glavnog proizvoda 40.000
5 Troškovi proizvodnje glavnog proizvoda (1+2+3-4)
344.000

Dodatna kalkulacija cene koštanja
• Primena: proizvodnja po individualnim porudžbinama
• Osnovna karakteristika:
pojedinačni (direktni) troškovi proizvoda (nosioca troškova)
“vezuju” se za njih direktno,
Opšti (indirektni) troškovi se proizvodu dodaju pomoću pomoću
odgovarajuće stope

• Dodatna kalkulacija nije usmerena na dobijanje troškova
po jedinici nosioca troškova, već na utvrđivanje ukupnih
troškova pojedinih vrsta vrsta nosilaca troškova
• Postoje
a. Jednostepena – kumulativna
b. Višestepna – selektivna dodatna kalkulacija

Dodatna kalkulacija cene koštanja
a. Jednostepna – kumulativna
–

Prepostavlja kumuliranje opštih troškova na jednom mestu za
celo preduzeće
nije neophodno evidentiranje troškova po
mestima troškova

b. Višestepena – selektiva
–

Opšti troškovi veliki, neophodno evidentirati troškove po
posebnim mestima troškova


Slide 4

Upravljačko računovodstvo
vežbe
Mr Marko Milojević
Konsultacije: sreda 17-18 časova
e-mail:[email protected]

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
• Nusproizvodi su proizvodi relativno male vrednosti
koji se proizvode istovremeno sa jednim ili više
proizvoda veće vrednosti, koji se nazivaju glavni
proizvodi
• Oni nisu cilj proizvodnje (glavnih proizvoda) već
njihova posledica
• Postoje dva postupka sa nusproizvodima u
kalkulaciji

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
1. Troškovi se ne alociraju na nusproizvode
• Primena: nusproizvodi koji se iznose na tržište bez
dodatne prerade
• Za prodajnu vrednost nusproizvoda se može se:
a)
b)
c)

•

Povećati prihod glavnih proizvoda
Umanjiti troškovi realizovanih proizvoda
Korigovati njihov obračunski rezultat

Nedostatak: Proizvodna cena koštanja glavnih
proizvoda je precenjena i ne obezbeđuje realno
bilansiranje

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
2. Troškovi se raspoređuju na nusproizvode
• Primena: nusproizvodi čijoj prodaji prethodi dodatna
prerada
• Najčešće se upotrebljava neto prodajna vrednost
nusproizvoda kao mera zajedničkih troškova koje
nusproizvod u tački odvajanja od glavnog proizvoda
odnosi sa sobom u fazu prodaje

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
primer
• Pretpostavke:
•
•
•
•

Radi se o proizvodnji vezanih proizvoda – jedan nusproizvod
Proizvedeno je 3.000 jedinica nusproizvoda
Prodajna cena nusproizvoda je 20 dinara
Dodatni troškovi prerade nusproizvoda su 8.000 dinara
(materijal za izradu 3.000 dinara, plate izrade 3.000
dinara i opšti troškovi proizvodnje 2.000 din)
• Ukupni troškovi materijala za izradu su 164.000 dinara,
troškovi zarada izrade 100.000 din i opšti troškovi
proizvodnje 120.000 dinara

Primer
R.br Elementi
1 Prodajna vrednost nusproizvoda (3.000 jed. X 20 din)
2 Predviđena bruto marža nusproizvoda
a) pretopstavljeni dobitak 15%
b) Prodajni troškovi
3 Neto vrednost nusproizvoda (1-2)
4 Troškovi dodatne prerade nusproizvoda
a) materijal izrade
b) troškovi plata izrade
c) opšti troškovi proizvodnje
5 Vrednost nusproz. za umanjene troškove gl. proizvoda (3-4)
6 Proizvedena količina
7 komercijalna cena koštanja po jedinici
a) proizvodna cena koštanja po jedinici (48.000 din : 3.000 jed)
b) Prodajni troškovi po jedinici (3.000 din. : 3.000 jed.)

Vrednost
60.000
12.000
9.000
3.000
48.000
8.000
3.000
3.000
2.000
40.000
3.000
17
16
1

Rezultat

R.br Elementi
Vrednost
1 Troškovi materijala za izradu
164.000
2 Troškovi plata izrade
100.000
3 Opšti troškovi proizvodnje
120.000
4 Vrednost nusproizvoda za umanjene troškove glavnog proizvoda 40.000
5 Troškovi proizvodnje glavnog proizvoda (1+2+3-4)
344.000

Dodatna kalkulacija cene koštanja
• Primena: proizvodnja po individualnim porudžbinama
• Osnovna karakteristika:
pojedinačni (direktni) troškovi proizvoda (nosioca troškova)
“vezuju” se za njih direktno,
Opšti (indirektni) troškovi se proizvodu dodaju pomoću pomoću
odgovarajuće stope

• Dodatna kalkulacija nije usmerena na dobijanje troškova
po jedinici nosioca troškova, već na utvrđivanje ukupnih
troškova pojedinih vrsta vrsta nosilaca troškova
• Postoje
a. Jednostepena – kumulativna
b. Višestepna – selektivna dodatna kalkulacija

Dodatna kalkulacija cene koštanja
a. Jednostepna – kumulativna
–

Prepostavlja kumuliranje opštih troškova na jednom mestu za
celo preduzeće
nije neophodno evidentiranje troškova po
mestima troškova

b. Višestepena – selektiva
–

Opšti troškovi veliki, neophodno evidentirati troškove po
posebnim mestima troškova


Slide 5

Upravljačko računovodstvo
vežbe
Mr Marko Milojević
Konsultacije: sreda 17-18 časova
e-mail:[email protected]

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
• Nusproizvodi su proizvodi relativno male vrednosti
koji se proizvode istovremeno sa jednim ili više
proizvoda veće vrednosti, koji se nazivaju glavni
proizvodi
• Oni nisu cilj proizvodnje (glavnih proizvoda) već
njihova posledica
• Postoje dva postupka sa nusproizvodima u
kalkulaciji

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
1. Troškovi se ne alociraju na nusproizvode
• Primena: nusproizvodi koji se iznose na tržište bez
dodatne prerade
• Za prodajnu vrednost nusproizvoda se može se:
a)
b)
c)

•

Povećati prihod glavnih proizvoda
Umanjiti troškovi realizovanih proizvoda
Korigovati njihov obračunski rezultat

Nedostatak: Proizvodna cena koštanja glavnih
proizvoda je precenjena i ne obezbeđuje realno
bilansiranje

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
2. Troškovi se raspoređuju na nusproizvode
• Primena: nusproizvodi čijoj prodaji prethodi dodatna
prerada
• Najčešće se upotrebljava neto prodajna vrednost
nusproizvoda kao mera zajedničkih troškova koje
nusproizvod u tački odvajanja od glavnog proizvoda
odnosi sa sobom u fazu prodaje

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
primer
• Pretpostavke:
•
•
•
•

Radi se o proizvodnji vezanih proizvoda – jedan nusproizvod
Proizvedeno je 3.000 jedinica nusproizvoda
Prodajna cena nusproizvoda je 20 dinara
Dodatni troškovi prerade nusproizvoda su 8.000 dinara
(materijal za izradu 3.000 dinara, plate izrade 3.000
dinara i opšti troškovi proizvodnje 2.000 din)
• Ukupni troškovi materijala za izradu su 164.000 dinara,
troškovi zarada izrade 100.000 din i opšti troškovi
proizvodnje 120.000 dinara

Primer
R.br Elementi
1 Prodajna vrednost nusproizvoda (3.000 jed. X 20 din)
2 Predviđena bruto marža nusproizvoda
a) pretopstavljeni dobitak 15%
b) Prodajni troškovi
3 Neto vrednost nusproizvoda (1-2)
4 Troškovi dodatne prerade nusproizvoda
a) materijal izrade
b) troškovi plata izrade
c) opšti troškovi proizvodnje
5 Vrednost nusproz. za umanjene troškove gl. proizvoda (3-4)
6 Proizvedena količina
7 komercijalna cena koštanja po jedinici
a) proizvodna cena koštanja po jedinici (48.000 din : 3.000 jed)
b) Prodajni troškovi po jedinici (3.000 din. : 3.000 jed.)

Vrednost
60.000
12.000
9.000
3.000
48.000
8.000
3.000
3.000
2.000
40.000
3.000
17
16
1

Rezultat

R.br Elementi
Vrednost
1 Troškovi materijala za izradu
164.000
2 Troškovi plata izrade
100.000
3 Opšti troškovi proizvodnje
120.000
4 Vrednost nusproizvoda za umanjene troškove glavnog proizvoda 40.000
5 Troškovi proizvodnje glavnog proizvoda (1+2+3-4)
344.000

Dodatna kalkulacija cene koštanja
• Primena: proizvodnja po individualnim porudžbinama
• Osnovna karakteristika:
pojedinačni (direktni) troškovi proizvoda (nosioca troškova)
“vezuju” se za njih direktno,
Opšti (indirektni) troškovi se proizvodu dodaju pomoću pomoću
odgovarajuće stope

• Dodatna kalkulacija nije usmerena na dobijanje troškova
po jedinici nosioca troškova, već na utvrđivanje ukupnih
troškova pojedinih vrsta vrsta nosilaca troškova
• Postoje
a. Jednostepena – kumulativna
b. Višestepna – selektivna dodatna kalkulacija

Dodatna kalkulacija cene koštanja
a. Jednostepna – kumulativna
–

Prepostavlja kumuliranje opštih troškova na jednom mestu za
celo preduzeće
nije neophodno evidentiranje troškova po
mestima troškova

b. Višestepena – selektiva
–

Opšti troškovi veliki, neophodno evidentirati troškove po
posebnim mestima troškova


Slide 6

Upravljačko računovodstvo
vežbe
Mr Marko Milojević
Konsultacije: sreda 17-18 časova
e-mail:[email protected]

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
• Nusproizvodi su proizvodi relativno male vrednosti
koji se proizvode istovremeno sa jednim ili više
proizvoda veće vrednosti, koji se nazivaju glavni
proizvodi
• Oni nisu cilj proizvodnje (glavnih proizvoda) već
njihova posledica
• Postoje dva postupka sa nusproizvodima u
kalkulaciji

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
1. Troškovi se ne alociraju na nusproizvode
• Primena: nusproizvodi koji se iznose na tržište bez
dodatne prerade
• Za prodajnu vrednost nusproizvoda se može se:
a)
b)
c)

•

Povećati prihod glavnih proizvoda
Umanjiti troškovi realizovanih proizvoda
Korigovati njihov obračunski rezultat

Nedostatak: Proizvodna cena koštanja glavnih
proizvoda je precenjena i ne obezbeđuje realno
bilansiranje

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
2. Troškovi se raspoređuju na nusproizvode
• Primena: nusproizvodi čijoj prodaji prethodi dodatna
prerada
• Najčešće se upotrebljava neto prodajna vrednost
nusproizvoda kao mera zajedničkih troškova koje
nusproizvod u tački odvajanja od glavnog proizvoda
odnosi sa sobom u fazu prodaje

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
primer
• Pretpostavke:
•
•
•
•

Radi se o proizvodnji vezanih proizvoda – jedan nusproizvod
Proizvedeno je 3.000 jedinica nusproizvoda
Prodajna cena nusproizvoda je 20 dinara
Dodatni troškovi prerade nusproizvoda su 8.000 dinara
(materijal za izradu 3.000 dinara, plate izrade 3.000
dinara i opšti troškovi proizvodnje 2.000 din)
• Ukupni troškovi materijala za izradu su 164.000 dinara,
troškovi zarada izrade 100.000 din i opšti troškovi
proizvodnje 120.000 dinara

Primer
R.br Elementi
1 Prodajna vrednost nusproizvoda (3.000 jed. X 20 din)
2 Predviđena bruto marža nusproizvoda
a) pretopstavljeni dobitak 15%
b) Prodajni troškovi
3 Neto vrednost nusproizvoda (1-2)
4 Troškovi dodatne prerade nusproizvoda
a) materijal izrade
b) troškovi plata izrade
c) opšti troškovi proizvodnje
5 Vrednost nusproz. za umanjene troškove gl. proizvoda (3-4)
6 Proizvedena količina
7 komercijalna cena koštanja po jedinici
a) proizvodna cena koštanja po jedinici (48.000 din : 3.000 jed)
b) Prodajni troškovi po jedinici (3.000 din. : 3.000 jed.)

Vrednost
60.000
12.000
9.000
3.000
48.000
8.000
3.000
3.000
2.000
40.000
3.000
17
16
1

Rezultat

R.br Elementi
Vrednost
1 Troškovi materijala za izradu
164.000
2 Troškovi plata izrade
100.000
3 Opšti troškovi proizvodnje
120.000
4 Vrednost nusproizvoda za umanjene troškove glavnog proizvoda 40.000
5 Troškovi proizvodnje glavnog proizvoda (1+2+3-4)
344.000

Dodatna kalkulacija cene koštanja
• Primena: proizvodnja po individualnim porudžbinama
• Osnovna karakteristika:
pojedinačni (direktni) troškovi proizvoda (nosioca troškova)
“vezuju” se za njih direktno,
Opšti (indirektni) troškovi se proizvodu dodaju pomoću pomoću
odgovarajuće stope

• Dodatna kalkulacija nije usmerena na dobijanje troškova
po jedinici nosioca troškova, već na utvrđivanje ukupnih
troškova pojedinih vrsta vrsta nosilaca troškova
• Postoje
a. Jednostepena – kumulativna
b. Višestepna – selektivna dodatna kalkulacija

Dodatna kalkulacija cene koštanja
a. Jednostepna – kumulativna
–

Prepostavlja kumuliranje opštih troškova na jednom mestu za
celo preduzeće
nije neophodno evidentiranje troškova po
mestima troškova

b. Višestepena – selektiva
–

Opšti troškovi veliki, neophodno evidentirati troškove po
posebnim mestima troškova


Slide 7

Upravljačko računovodstvo
vežbe
Mr Marko Milojević
Konsultacije: sreda 17-18 časova
e-mail:[email protected]

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
• Nusproizvodi su proizvodi relativno male vrednosti
koji se proizvode istovremeno sa jednim ili više
proizvoda veće vrednosti, koji se nazivaju glavni
proizvodi
• Oni nisu cilj proizvodnje (glavnih proizvoda) već
njihova posledica
• Postoje dva postupka sa nusproizvodima u
kalkulaciji

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
1. Troškovi se ne alociraju na nusproizvode
• Primena: nusproizvodi koji se iznose na tržište bez
dodatne prerade
• Za prodajnu vrednost nusproizvoda se može se:
a)
b)
c)

•

Povećati prihod glavnih proizvoda
Umanjiti troškovi realizovanih proizvoda
Korigovati njihov obračunski rezultat

Nedostatak: Proizvodna cena koštanja glavnih
proizvoda je precenjena i ne obezbeđuje realno
bilansiranje

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
2. Troškovi se raspoređuju na nusproizvode
• Primena: nusproizvodi čijoj prodaji prethodi dodatna
prerada
• Najčešće se upotrebljava neto prodajna vrednost
nusproizvoda kao mera zajedničkih troškova koje
nusproizvod u tački odvajanja od glavnog proizvoda
odnosi sa sobom u fazu prodaje

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
primer
• Pretpostavke:
•
•
•
•

Radi se o proizvodnji vezanih proizvoda – jedan nusproizvod
Proizvedeno je 3.000 jedinica nusproizvoda
Prodajna cena nusproizvoda je 20 dinara
Dodatni troškovi prerade nusproizvoda su 8.000 dinara
(materijal za izradu 3.000 dinara, plate izrade 3.000
dinara i opšti troškovi proizvodnje 2.000 din)
• Ukupni troškovi materijala za izradu su 164.000 dinara,
troškovi zarada izrade 100.000 din i opšti troškovi
proizvodnje 120.000 dinara

Primer
R.br Elementi
1 Prodajna vrednost nusproizvoda (3.000 jed. X 20 din)
2 Predviđena bruto marža nusproizvoda
a) pretopstavljeni dobitak 15%
b) Prodajni troškovi
3 Neto vrednost nusproizvoda (1-2)
4 Troškovi dodatne prerade nusproizvoda
a) materijal izrade
b) troškovi plata izrade
c) opšti troškovi proizvodnje
5 Vrednost nusproz. za umanjene troškove gl. proizvoda (3-4)
6 Proizvedena količina
7 komercijalna cena koštanja po jedinici
a) proizvodna cena koštanja po jedinici (48.000 din : 3.000 jed)
b) Prodajni troškovi po jedinici (3.000 din. : 3.000 jed.)

Vrednost
60.000
12.000
9.000
3.000
48.000
8.000
3.000
3.000
2.000
40.000
3.000
17
16
1

Rezultat

R.br Elementi
Vrednost
1 Troškovi materijala za izradu
164.000
2 Troškovi plata izrade
100.000
3 Opšti troškovi proizvodnje
120.000
4 Vrednost nusproizvoda za umanjene troškove glavnog proizvoda 40.000
5 Troškovi proizvodnje glavnog proizvoda (1+2+3-4)
344.000

Dodatna kalkulacija cene koštanja
• Primena: proizvodnja po individualnim porudžbinama
• Osnovna karakteristika:
pojedinačni (direktni) troškovi proizvoda (nosioca troškova)
“vezuju” se za njih direktno,
Opšti (indirektni) troškovi se proizvodu dodaju pomoću pomoću
odgovarajuće stope

• Dodatna kalkulacija nije usmerena na dobijanje troškova
po jedinici nosioca troškova, već na utvrđivanje ukupnih
troškova pojedinih vrsta vrsta nosilaca troškova
• Postoje
a. Jednostepena – kumulativna
b. Višestepna – selektivna dodatna kalkulacija

Dodatna kalkulacija cene koštanja
a. Jednostepna – kumulativna
–

Prepostavlja kumuliranje opštih troškova na jednom mestu za
celo preduzeće
nije neophodno evidentiranje troškova po
mestima troškova

b. Višestepena – selektiva
–

Opšti troškovi veliki, neophodno evidentirati troškove po
posebnim mestima troškova


Slide 8

Upravljačko računovodstvo
vežbe
Mr Marko Milojević
Konsultacije: sreda 17-18 časova
e-mail:[email protected]

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
• Nusproizvodi su proizvodi relativno male vrednosti
koji se proizvode istovremeno sa jednim ili više
proizvoda veće vrednosti, koji se nazivaju glavni
proizvodi
• Oni nisu cilj proizvodnje (glavnih proizvoda) već
njihova posledica
• Postoje dva postupka sa nusproizvodima u
kalkulaciji

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
1. Troškovi se ne alociraju na nusproizvode
• Primena: nusproizvodi koji se iznose na tržište bez
dodatne prerade
• Za prodajnu vrednost nusproizvoda se može se:
a)
b)
c)

•

Povećati prihod glavnih proizvoda
Umanjiti troškovi realizovanih proizvoda
Korigovati njihov obračunski rezultat

Nedostatak: Proizvodna cena koštanja glavnih
proizvoda je precenjena i ne obezbeđuje realno
bilansiranje

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
2. Troškovi se raspoređuju na nusproizvode
• Primena: nusproizvodi čijoj prodaji prethodi dodatna
prerada
• Najčešće se upotrebljava neto prodajna vrednost
nusproizvoda kao mera zajedničkih troškova koje
nusproizvod u tački odvajanja od glavnog proizvoda
odnosi sa sobom u fazu prodaje

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
primer
• Pretpostavke:
•
•
•
•

Radi se o proizvodnji vezanih proizvoda – jedan nusproizvod
Proizvedeno je 3.000 jedinica nusproizvoda
Prodajna cena nusproizvoda je 20 dinara
Dodatni troškovi prerade nusproizvoda su 8.000 dinara
(materijal za izradu 3.000 dinara, plate izrade 3.000
dinara i opšti troškovi proizvodnje 2.000 din)
• Ukupni troškovi materijala za izradu su 164.000 dinara,
troškovi zarada izrade 100.000 din i opšti troškovi
proizvodnje 120.000 dinara

Primer
R.br Elementi
1 Prodajna vrednost nusproizvoda (3.000 jed. X 20 din)
2 Predviđena bruto marža nusproizvoda
a) pretopstavljeni dobitak 15%
b) Prodajni troškovi
3 Neto vrednost nusproizvoda (1-2)
4 Troškovi dodatne prerade nusproizvoda
a) materijal izrade
b) troškovi plata izrade
c) opšti troškovi proizvodnje
5 Vrednost nusproz. za umanjene troškove gl. proizvoda (3-4)
6 Proizvedena količina
7 komercijalna cena koštanja po jedinici
a) proizvodna cena koštanja po jedinici (48.000 din : 3.000 jed)
b) Prodajni troškovi po jedinici (3.000 din. : 3.000 jed.)

Vrednost
60.000
12.000
9.000
3.000
48.000
8.000
3.000
3.000
2.000
40.000
3.000
17
16
1

Rezultat

R.br Elementi
Vrednost
1 Troškovi materijala za izradu
164.000
2 Troškovi plata izrade
100.000
3 Opšti troškovi proizvodnje
120.000
4 Vrednost nusproizvoda za umanjene troškove glavnog proizvoda 40.000
5 Troškovi proizvodnje glavnog proizvoda (1+2+3-4)
344.000

Dodatna kalkulacija cene koštanja
• Primena: proizvodnja po individualnim porudžbinama
• Osnovna karakteristika:
pojedinačni (direktni) troškovi proizvoda (nosioca troškova)
“vezuju” se za njih direktno,
Opšti (indirektni) troškovi se proizvodu dodaju pomoću pomoću
odgovarajuće stope

• Dodatna kalkulacija nije usmerena na dobijanje troškova
po jedinici nosioca troškova, već na utvrđivanje ukupnih
troškova pojedinih vrsta vrsta nosilaca troškova
• Postoje
a. Jednostepena – kumulativna
b. Višestepna – selektivna dodatna kalkulacija

Dodatna kalkulacija cene koštanja
a. Jednostepna – kumulativna
–

Prepostavlja kumuliranje opštih troškova na jednom mestu za
celo preduzeće
nije neophodno evidentiranje troškova po
mestima troškova

b. Višestepena – selektiva
–

Opšti troškovi veliki, neophodno evidentirati troškove po
posebnim mestima troškova


Slide 9

Upravljačko računovodstvo
vežbe
Mr Marko Milojević
Konsultacije: sreda 17-18 časova
e-mail:[email protected]

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
• Nusproizvodi su proizvodi relativno male vrednosti
koji se proizvode istovremeno sa jednim ili više
proizvoda veće vrednosti, koji se nazivaju glavni
proizvodi
• Oni nisu cilj proizvodnje (glavnih proizvoda) već
njihova posledica
• Postoje dva postupka sa nusproizvodima u
kalkulaciji

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
1. Troškovi se ne alociraju na nusproizvode
• Primena: nusproizvodi koji se iznose na tržište bez
dodatne prerade
• Za prodajnu vrednost nusproizvoda se može se:
a)
b)
c)

•

Povećati prihod glavnih proizvoda
Umanjiti troškovi realizovanih proizvoda
Korigovati njihov obračunski rezultat

Nedostatak: Proizvodna cena koštanja glavnih
proizvoda je precenjena i ne obezbeđuje realno
bilansiranje

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
2. Troškovi se raspoređuju na nusproizvode
• Primena: nusproizvodi čijoj prodaji prethodi dodatna
prerada
• Najčešće se upotrebljava neto prodajna vrednost
nusproizvoda kao mera zajedničkih troškova koje
nusproizvod u tački odvajanja od glavnog proizvoda
odnosi sa sobom u fazu prodaje

Kalkulacija cene koštanja nusproizvoda
primer
• Pretpostavke:
•
•
•
•

Radi se o proizvodnji vezanih proizvoda – jedan nusproizvod
Proizvedeno je 3.000 jedinica nusproizvoda
Prodajna cena nusproizvoda je 20 dinara
Dodatni troškovi prerade nusproizvoda su 8.000 dinara
(materijal za izradu 3.000 dinara, plate izrade 3.000
dinara i opšti troškovi proizvodnje 2.000 din)
• Ukupni troškovi materijala za izradu su 164.000 dinara,
troškovi zarada izrade 100.000 din i opšti troškovi
proizvodnje 120.000 dinara

Primer
R.br Elementi
1 Prodajna vrednost nusproizvoda (3.000 jed. X 20 din)
2 Predviđena bruto marža nusproizvoda
a) pretopstavljeni dobitak 15%
b) Prodajni troškovi
3 Neto vrednost nusproizvoda (1-2)
4 Troškovi dodatne prerade nusproizvoda
a) materijal izrade
b) troškovi plata izrade
c) opšti troškovi proizvodnje
5 Vrednost nusproz. za umanjene troškove gl. proizvoda (3-4)
6 Proizvedena količina
7 komercijalna cena koštanja po jedinici
a) proizvodna cena koštanja po jedinici (48.000 din : 3.000 jed)
b) Prodajni troškovi po jedinici (3.000 din. : 3.000 jed.)

Vrednost
60.000
12.000
9.000
3.000
48.000
8.000
3.000
3.000
2.000
40.000
3.000
17
16
1

Rezultat

R.br Elementi
Vrednost
1 Troškovi materijala za izradu
164.000
2 Troškovi plata izrade
100.000
3 Opšti troškovi proizvodnje
120.000
4 Vrednost nusproizvoda za umanjene troškove glavnog proizvoda 40.000
5 Troškovi proizvodnje glavnog proizvoda (1+2+3-4)
344.000

Dodatna kalkulacija cene koštanja
• Primena: proizvodnja po individualnim porudžbinama
• Osnovna karakteristika:
pojedinačni (direktni) troškovi proizvoda (nosioca troškova)
“vezuju” se za njih direktno,
Opšti (indirektni) troškovi se proizvodu dodaju pomoću pomoću
odgovarajuće stope

• Dodatna kalkulacija nije usmerena na dobijanje troškova
po jedinici nosioca troškova, već na utvrđivanje ukupnih
troškova pojedinih vrsta vrsta nosilaca troškova
• Postoje
a. Jednostepena – kumulativna
b. Višestepna – selektivna dodatna kalkulacija

Dodatna kalkulacija cene koštanja
a. Jednostepna – kumulativna
–

Prepostavlja kumuliranje opštih troškova na jednom mestu za
celo preduzeće
nije neophodno evidentiranje troškova po
mestima troškova

b. Višestepena – selektiva
–

Opšti troškovi veliki, neophodno evidentirati troškove po
posebnim mestima troškova