O zamku Malborskim W krajobraz wschodniej krawędzi Żuław Wiślanych, od schyłku XIII do połowy XV stulecia wpisywano jeden z największych zespołów obronnych średniowiecznej Europy -
Download ReportTranscript O zamku Malborskim W krajobraz wschodniej krawędzi Żuław Wiślanych, od schyłku XIII do połowy XV stulecia wpisywano jeden z największych zespołów obronnych średniowiecznej Europy -
Slide 1
O zamku Malborskim
W krajobraz wschodniej krawędzi Żuław
Wiślanych, od schyłku XIII do połowy XV
stulecia wpisywano jeden z największych
zespołów obronnych średniowiecznej Europy
- Zamek i miasto Malbork. Powstawał on
ewolucyjnie, w trakcie realizacji koncepcji
tworzenia przez Zakon Szpitala Najświętszej
Marii Panny Domu Niemieckiego, zwanego w
Polsce Zakonem Krzyżackim - państwa w
Prusach.
Zakon został założony w okresie wypraw
krzyżowych w latach 1190 - 1198 w
Palestynie dla niesienia pomocy niemieckim
pielgrzymom. Podobne, jak wcześniej
powstałe zgromadzenia rycerskie
templariuszy i joannitów, wywodził się z
bractwa opiekuńczego. Mnisi, oprócz opieki
nad ubogimi i chorymi, podczas ślubów
zakonnych przyjmowali także obowiązek
walki z niewiernymi. Było to jedno z
podstawowych zadań, jakie określała reguła
zatwierdzona w 1199 roku przez papieża
Inocentego III. Zgodnie z jej statutami,
podstawowe grupy w Zakonie Krzyżackim
stanowili bracia świeccy - rycerze i księża
zakonni. Składali oni śluby wieczyste.
Trzecią i czwartą kategorię członków Zakonu
tworzyli służebni i tzw. półbracia. Pełnili oni
funkcje pomocnicze w armii oraz
administracji i mogli należeć do
zgromadzenia na stałe lub czasowo, w
zależności od złożonych ślubów. Zakon nie
stawiał zbyt wygórowanych wymagań w
stosunku do nowicjuszy. Wystarczyło
wykazać się szlachectwem, znajomością
języka niemieckiego i w przeciągu
półrocznego nowicjatu opanować
podstawowe modlitwy. Reguła preferowała
brata - rycerza, a nie ascetycznego mnicha.
Podstawą wszelkich sukcesów militarnych
Zakonu była dyscyplina. Rycerzowi nie
wolno było do snu zdejmować obuwia ani
koszuli. Musiał być zawsze gotowy, zdolny
do walki. Statuty zakonne i regulamin
wojskowy określały miejsce i obowiązki
rycerza w czasie wojny i pokoju. W razie
wykroczenia stosowano różnego rodzaju
kary, włącznie z chłostą. Raz na tydzień,
podczas zgromadzenia kapituły członkowie
konwentu wyznawali publicznie, wobec
współbraci, swoje wykroczenia. Nie wolno
im było posiadać żadnej własności a
wszelkie przejawy zbytku, np. w ozdobnym
uzbrojeniu, były czynem nagannym.
Jednakże z biegiem czasu surowa reguła
uległa złagodzeniu, a władze Zakonu już w
XIV wieku tolerowały wykroczenia swoich
członków.
W ciąg umocnień obronnych zapewne najpierw drewniano-ziemnych a od XIV wieku murowanych,
wkomponowano (od strony wschodniej) szereg trójściennych (otwartych od wnętrza miasta) baszt i cztery
bramy. Najwięcej uwagi poświęcono umocnieniom od strony południowej. Wzniesiono tu cztery linie murów,
wał ziemny i wykopano dwie fosy. Na krańcach wału, opasanego murami oporowymi ustawiono cylindryczne
baszty połączone ścianą przegrodową (z przepustami wodnymi) z zewnętrznym i wewnętrznym ciągiem
obronnym. Najważniejszym akcentem architektonicznym i obronnym był zespół bramy wjazdowej - Marickiej,
zwanej również Przewozową lub (później) Sztumską. Tworzyła go kilkukondygnacyjna wieża bramna, stojąca na
linii muru wewnętrznego z przejazdem i furtą dla pieszych, mosty i długi (nad zewnętrzną fosą) budynek
przedbramia wkomponowany pomiędzy mur środkowy i zewnętrzny. Na piętrze tego budynku mieściła się
kaplica pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny z cudownym obrazem Matki Bożej.
Największy trzeci człon malborskiej warowni, Przedzamcze (zwane także Zamkiem Niskim) zostało założone w I połowie XIV wieku na
obszernej terasie zalewowej Nogatu i posiadało charakter gospodarczy. Zlokalizowano tu przede wszystkim warsztaty, magazyny,
zbrojownie, stajnie na 400 koni, obory, spichlerze, kościół p. w. św. Wawrzyńca, szpital i mieszkania dla służby. Dwukrotnie
przewyższający obszarem pozostałe człony Zamek Niski posiadał także rozbudowany, własny system obronny, w który wkomponowano
bramy wjazdowe - newralgiczne miejsca każdej fortyfikacji. Bram wjazdowych na zamek w Malborku było kilka lecz niezależne od
kierunku wszystkie prowadziły przez Przedzamcze i dalej, już Jednym ciągiem na Zamek Średni i Wysoki. Goście wjeżdżający od zachodu
do malborskiego zamku w I połowie XV wieku musieli przejechać około: 14 bram, 4 zwodzone mosty i 3 kraty brony z mechanizmem
zdolnym do natychmiastowego (w razie potrzeby) zablokowania wjazdu. Podobnie skomplikowany był wjazd od wschodu poprzez Nową
Bramę, zbudowaną w latach 1418 - 1420 przez M. Fellensteina. Zamierzonym celem utrudnionych wjazdów była konieczność dłuższej
obserwacji ruchu osobowego i towarowego przy każdej bramie, moście, kracie - tam, gdzie stały warty.
Slide 2
O zamku Malborskim
W krajobraz wschodniej krawędzi Żuław
Wiślanych, od schyłku XIII do połowy XV
stulecia wpisywano jeden z największych
zespołów obronnych średniowiecznej Europy
- Zamek i miasto Malbork. Powstawał on
ewolucyjnie, w trakcie realizacji koncepcji
tworzenia przez Zakon Szpitala Najświętszej
Marii Panny Domu Niemieckiego, zwanego w
Polsce Zakonem Krzyżackim - państwa w
Prusach.
Zakon został założony w okresie wypraw
krzyżowych w latach 1190 - 1198 w
Palestynie dla niesienia pomocy niemieckim
pielgrzymom. Podobne, jak wcześniej
powstałe zgromadzenia rycerskie
templariuszy i joannitów, wywodził się z
bractwa opiekuńczego. Mnisi, oprócz opieki
nad ubogimi i chorymi, podczas ślubów
zakonnych przyjmowali także obowiązek
walki z niewiernymi. Było to jedno z
podstawowych zadań, jakie określała reguła
zatwierdzona w 1199 roku przez papieża
Inocentego III. Zgodnie z jej statutami,
podstawowe grupy w Zakonie Krzyżackim
stanowili bracia świeccy - rycerze i księża
zakonni. Składali oni śluby wieczyste.
Trzecią i czwartą kategorię członków Zakonu
tworzyli służebni i tzw. półbracia. Pełnili oni
funkcje pomocnicze w armii oraz
administracji i mogli należeć do
zgromadzenia na stałe lub czasowo, w
zależności od złożonych ślubów. Zakon nie
stawiał zbyt wygórowanych wymagań w
stosunku do nowicjuszy. Wystarczyło
wykazać się szlachectwem, znajomością
języka niemieckiego i w przeciągu
półrocznego nowicjatu opanować
podstawowe modlitwy. Reguła preferowała
brata - rycerza, a nie ascetycznego mnicha.
Podstawą wszelkich sukcesów militarnych
Zakonu była dyscyplina. Rycerzowi nie
wolno było do snu zdejmować obuwia ani
koszuli. Musiał być zawsze gotowy, zdolny
do walki. Statuty zakonne i regulamin
wojskowy określały miejsce i obowiązki
rycerza w czasie wojny i pokoju. W razie
wykroczenia stosowano różnego rodzaju
kary, włącznie z chłostą. Raz na tydzień,
podczas zgromadzenia kapituły członkowie
konwentu wyznawali publicznie, wobec
współbraci, swoje wykroczenia. Nie wolno
im było posiadać żadnej własności a
wszelkie przejawy zbytku, np. w ozdobnym
uzbrojeniu, były czynem nagannym.
Jednakże z biegiem czasu surowa reguła
uległa złagodzeniu, a władze Zakonu już w
XIV wieku tolerowały wykroczenia swoich
członków.
W ciąg umocnień obronnych zapewne najpierw drewniano-ziemnych a od XIV wieku murowanych,
wkomponowano (od strony wschodniej) szereg trójściennych (otwartych od wnętrza miasta) baszt i cztery
bramy. Najwięcej uwagi poświęcono umocnieniom od strony południowej. Wzniesiono tu cztery linie murów,
wał ziemny i wykopano dwie fosy. Na krańcach wału, opasanego murami oporowymi ustawiono cylindryczne
baszty połączone ścianą przegrodową (z przepustami wodnymi) z zewnętrznym i wewnętrznym ciągiem
obronnym. Najważniejszym akcentem architektonicznym i obronnym był zespół bramy wjazdowej - Marickiej,
zwanej również Przewozową lub (później) Sztumską. Tworzyła go kilkukondygnacyjna wieża bramna, stojąca na
linii muru wewnętrznego z przejazdem i furtą dla pieszych, mosty i długi (nad zewnętrzną fosą) budynek
przedbramia wkomponowany pomiędzy mur środkowy i zewnętrzny. Na piętrze tego budynku mieściła się
kaplica pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny z cudownym obrazem Matki Bożej.
Największy trzeci człon malborskiej warowni, Przedzamcze (zwane także Zamkiem Niskim) zostało założone w I połowie XIV wieku na
obszernej terasie zalewowej Nogatu i posiadało charakter gospodarczy. Zlokalizowano tu przede wszystkim warsztaty, magazyny,
zbrojownie, stajnie na 400 koni, obory, spichlerze, kościół p. w. św. Wawrzyńca, szpital i mieszkania dla służby. Dwukrotnie
przewyższający obszarem pozostałe człony Zamek Niski posiadał także rozbudowany, własny system obronny, w który wkomponowano
bramy wjazdowe - newralgiczne miejsca każdej fortyfikacji. Bram wjazdowych na zamek w Malborku było kilka lecz niezależne od
kierunku wszystkie prowadziły przez Przedzamcze i dalej, już Jednym ciągiem na Zamek Średni i Wysoki. Goście wjeżdżający od zachodu
do malborskiego zamku w I połowie XV wieku musieli przejechać około: 14 bram, 4 zwodzone mosty i 3 kraty brony z mechanizmem
zdolnym do natychmiastowego (w razie potrzeby) zablokowania wjazdu. Podobnie skomplikowany był wjazd od wschodu poprzez Nową
Bramę, zbudowaną w latach 1418 - 1420 przez M. Fellensteina. Zamierzonym celem utrudnionych wjazdów była konieczność dłuższej
obserwacji ruchu osobowego i towarowego przy każdej bramie, moście, kracie - tam, gdzie stały warty.
Slide 3
O zamku Malborskim
W krajobraz wschodniej krawędzi Żuław
Wiślanych, od schyłku XIII do połowy XV
stulecia wpisywano jeden z największych
zespołów obronnych średniowiecznej Europy
- Zamek i miasto Malbork. Powstawał on
ewolucyjnie, w trakcie realizacji koncepcji
tworzenia przez Zakon Szpitala Najświętszej
Marii Panny Domu Niemieckiego, zwanego w
Polsce Zakonem Krzyżackim - państwa w
Prusach.
Zakon został założony w okresie wypraw
krzyżowych w latach 1190 - 1198 w
Palestynie dla niesienia pomocy niemieckim
pielgrzymom. Podobne, jak wcześniej
powstałe zgromadzenia rycerskie
templariuszy i joannitów, wywodził się z
bractwa opiekuńczego. Mnisi, oprócz opieki
nad ubogimi i chorymi, podczas ślubów
zakonnych przyjmowali także obowiązek
walki z niewiernymi. Było to jedno z
podstawowych zadań, jakie określała reguła
zatwierdzona w 1199 roku przez papieża
Inocentego III. Zgodnie z jej statutami,
podstawowe grupy w Zakonie Krzyżackim
stanowili bracia świeccy - rycerze i księża
zakonni. Składali oni śluby wieczyste.
Trzecią i czwartą kategorię członków Zakonu
tworzyli służebni i tzw. półbracia. Pełnili oni
funkcje pomocnicze w armii oraz
administracji i mogli należeć do
zgromadzenia na stałe lub czasowo, w
zależności od złożonych ślubów. Zakon nie
stawiał zbyt wygórowanych wymagań w
stosunku do nowicjuszy. Wystarczyło
wykazać się szlachectwem, znajomością
języka niemieckiego i w przeciągu
półrocznego nowicjatu opanować
podstawowe modlitwy. Reguła preferowała
brata - rycerza, a nie ascetycznego mnicha.
Podstawą wszelkich sukcesów militarnych
Zakonu była dyscyplina. Rycerzowi nie
wolno było do snu zdejmować obuwia ani
koszuli. Musiał być zawsze gotowy, zdolny
do walki. Statuty zakonne i regulamin
wojskowy określały miejsce i obowiązki
rycerza w czasie wojny i pokoju. W razie
wykroczenia stosowano różnego rodzaju
kary, włącznie z chłostą. Raz na tydzień,
podczas zgromadzenia kapituły członkowie
konwentu wyznawali publicznie, wobec
współbraci, swoje wykroczenia. Nie wolno
im było posiadać żadnej własności a
wszelkie przejawy zbytku, np. w ozdobnym
uzbrojeniu, były czynem nagannym.
Jednakże z biegiem czasu surowa reguła
uległa złagodzeniu, a władze Zakonu już w
XIV wieku tolerowały wykroczenia swoich
członków.
W ciąg umocnień obronnych zapewne najpierw drewniano-ziemnych a od XIV wieku murowanych,
wkomponowano (od strony wschodniej) szereg trójściennych (otwartych od wnętrza miasta) baszt i cztery
bramy. Najwięcej uwagi poświęcono umocnieniom od strony południowej. Wzniesiono tu cztery linie murów,
wał ziemny i wykopano dwie fosy. Na krańcach wału, opasanego murami oporowymi ustawiono cylindryczne
baszty połączone ścianą przegrodową (z przepustami wodnymi) z zewnętrznym i wewnętrznym ciągiem
obronnym. Najważniejszym akcentem architektonicznym i obronnym był zespół bramy wjazdowej - Marickiej,
zwanej również Przewozową lub (później) Sztumską. Tworzyła go kilkukondygnacyjna wieża bramna, stojąca na
linii muru wewnętrznego z przejazdem i furtą dla pieszych, mosty i długi (nad zewnętrzną fosą) budynek
przedbramia wkomponowany pomiędzy mur środkowy i zewnętrzny. Na piętrze tego budynku mieściła się
kaplica pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny z cudownym obrazem Matki Bożej.
Największy trzeci człon malborskiej warowni, Przedzamcze (zwane także Zamkiem Niskim) zostało założone w I połowie XIV wieku na
obszernej terasie zalewowej Nogatu i posiadało charakter gospodarczy. Zlokalizowano tu przede wszystkim warsztaty, magazyny,
zbrojownie, stajnie na 400 koni, obory, spichlerze, kościół p. w. św. Wawrzyńca, szpital i mieszkania dla służby. Dwukrotnie
przewyższający obszarem pozostałe człony Zamek Niski posiadał także rozbudowany, własny system obronny, w który wkomponowano
bramy wjazdowe - newralgiczne miejsca każdej fortyfikacji. Bram wjazdowych na zamek w Malborku było kilka lecz niezależne od
kierunku wszystkie prowadziły przez Przedzamcze i dalej, już Jednym ciągiem na Zamek Średni i Wysoki. Goście wjeżdżający od zachodu
do malborskiego zamku w I połowie XV wieku musieli przejechać około: 14 bram, 4 zwodzone mosty i 3 kraty brony z mechanizmem
zdolnym do natychmiastowego (w razie potrzeby) zablokowania wjazdu. Podobnie skomplikowany był wjazd od wschodu poprzez Nową
Bramę, zbudowaną w latach 1418 - 1420 przez M. Fellensteina. Zamierzonym celem utrudnionych wjazdów była konieczność dłuższej
obserwacji ruchu osobowego i towarowego przy każdej bramie, moście, kracie - tam, gdzie stały warty.
Slide 4
O zamku Malborskim
W krajobraz wschodniej krawędzi Żuław
Wiślanych, od schyłku XIII do połowy XV
stulecia wpisywano jeden z największych
zespołów obronnych średniowiecznej Europy
- Zamek i miasto Malbork. Powstawał on
ewolucyjnie, w trakcie realizacji koncepcji
tworzenia przez Zakon Szpitala Najświętszej
Marii Panny Domu Niemieckiego, zwanego w
Polsce Zakonem Krzyżackim - państwa w
Prusach.
Zakon został założony w okresie wypraw
krzyżowych w latach 1190 - 1198 w
Palestynie dla niesienia pomocy niemieckim
pielgrzymom. Podobne, jak wcześniej
powstałe zgromadzenia rycerskie
templariuszy i joannitów, wywodził się z
bractwa opiekuńczego. Mnisi, oprócz opieki
nad ubogimi i chorymi, podczas ślubów
zakonnych przyjmowali także obowiązek
walki z niewiernymi. Było to jedno z
podstawowych zadań, jakie określała reguła
zatwierdzona w 1199 roku przez papieża
Inocentego III. Zgodnie z jej statutami,
podstawowe grupy w Zakonie Krzyżackim
stanowili bracia świeccy - rycerze i księża
zakonni. Składali oni śluby wieczyste.
Trzecią i czwartą kategorię członków Zakonu
tworzyli służebni i tzw. półbracia. Pełnili oni
funkcje pomocnicze w armii oraz
administracji i mogli należeć do
zgromadzenia na stałe lub czasowo, w
zależności od złożonych ślubów. Zakon nie
stawiał zbyt wygórowanych wymagań w
stosunku do nowicjuszy. Wystarczyło
wykazać się szlachectwem, znajomością
języka niemieckiego i w przeciągu
półrocznego nowicjatu opanować
podstawowe modlitwy. Reguła preferowała
brata - rycerza, a nie ascetycznego mnicha.
Podstawą wszelkich sukcesów militarnych
Zakonu była dyscyplina. Rycerzowi nie
wolno było do snu zdejmować obuwia ani
koszuli. Musiał być zawsze gotowy, zdolny
do walki. Statuty zakonne i regulamin
wojskowy określały miejsce i obowiązki
rycerza w czasie wojny i pokoju. W razie
wykroczenia stosowano różnego rodzaju
kary, włącznie z chłostą. Raz na tydzień,
podczas zgromadzenia kapituły członkowie
konwentu wyznawali publicznie, wobec
współbraci, swoje wykroczenia. Nie wolno
im było posiadać żadnej własności a
wszelkie przejawy zbytku, np. w ozdobnym
uzbrojeniu, były czynem nagannym.
Jednakże z biegiem czasu surowa reguła
uległa złagodzeniu, a władze Zakonu już w
XIV wieku tolerowały wykroczenia swoich
członków.
W ciąg umocnień obronnych zapewne najpierw drewniano-ziemnych a od XIV wieku murowanych,
wkomponowano (od strony wschodniej) szereg trójściennych (otwartych od wnętrza miasta) baszt i cztery
bramy. Najwięcej uwagi poświęcono umocnieniom od strony południowej. Wzniesiono tu cztery linie murów,
wał ziemny i wykopano dwie fosy. Na krańcach wału, opasanego murami oporowymi ustawiono cylindryczne
baszty połączone ścianą przegrodową (z przepustami wodnymi) z zewnętrznym i wewnętrznym ciągiem
obronnym. Najważniejszym akcentem architektonicznym i obronnym był zespół bramy wjazdowej - Marickiej,
zwanej również Przewozową lub (później) Sztumską. Tworzyła go kilkukondygnacyjna wieża bramna, stojąca na
linii muru wewnętrznego z przejazdem i furtą dla pieszych, mosty i długi (nad zewnętrzną fosą) budynek
przedbramia wkomponowany pomiędzy mur środkowy i zewnętrzny. Na piętrze tego budynku mieściła się
kaplica pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny z cudownym obrazem Matki Bożej.
Największy trzeci człon malborskiej warowni, Przedzamcze (zwane także Zamkiem Niskim) zostało założone w I połowie XIV wieku na
obszernej terasie zalewowej Nogatu i posiadało charakter gospodarczy. Zlokalizowano tu przede wszystkim warsztaty, magazyny,
zbrojownie, stajnie na 400 koni, obory, spichlerze, kościół p. w. św. Wawrzyńca, szpital i mieszkania dla służby. Dwukrotnie
przewyższający obszarem pozostałe człony Zamek Niski posiadał także rozbudowany, własny system obronny, w który wkomponowano
bramy wjazdowe - newralgiczne miejsca każdej fortyfikacji. Bram wjazdowych na zamek w Malborku było kilka lecz niezależne od
kierunku wszystkie prowadziły przez Przedzamcze i dalej, już Jednym ciągiem na Zamek Średni i Wysoki. Goście wjeżdżający od zachodu
do malborskiego zamku w I połowie XV wieku musieli przejechać około: 14 bram, 4 zwodzone mosty i 3 kraty brony z mechanizmem
zdolnym do natychmiastowego (w razie potrzeby) zablokowania wjazdu. Podobnie skomplikowany był wjazd od wschodu poprzez Nową
Bramę, zbudowaną w latach 1418 - 1420 przez M. Fellensteina. Zamierzonym celem utrudnionych wjazdów była konieczność dłuższej
obserwacji ruchu osobowego i towarowego przy każdej bramie, moście, kracie - tam, gdzie stały warty.
Slide 5
O zamku Malborskim
W krajobraz wschodniej krawędzi Żuław
Wiślanych, od schyłku XIII do połowy XV
stulecia wpisywano jeden z największych
zespołów obronnych średniowiecznej Europy
- Zamek i miasto Malbork. Powstawał on
ewolucyjnie, w trakcie realizacji koncepcji
tworzenia przez Zakon Szpitala Najświętszej
Marii Panny Domu Niemieckiego, zwanego w
Polsce Zakonem Krzyżackim - państwa w
Prusach.
Zakon został założony w okresie wypraw
krzyżowych w latach 1190 - 1198 w
Palestynie dla niesienia pomocy niemieckim
pielgrzymom. Podobne, jak wcześniej
powstałe zgromadzenia rycerskie
templariuszy i joannitów, wywodził się z
bractwa opiekuńczego. Mnisi, oprócz opieki
nad ubogimi i chorymi, podczas ślubów
zakonnych przyjmowali także obowiązek
walki z niewiernymi. Było to jedno z
podstawowych zadań, jakie określała reguła
zatwierdzona w 1199 roku przez papieża
Inocentego III. Zgodnie z jej statutami,
podstawowe grupy w Zakonie Krzyżackim
stanowili bracia świeccy - rycerze i księża
zakonni. Składali oni śluby wieczyste.
Trzecią i czwartą kategorię członków Zakonu
tworzyli służebni i tzw. półbracia. Pełnili oni
funkcje pomocnicze w armii oraz
administracji i mogli należeć do
zgromadzenia na stałe lub czasowo, w
zależności od złożonych ślubów. Zakon nie
stawiał zbyt wygórowanych wymagań w
stosunku do nowicjuszy. Wystarczyło
wykazać się szlachectwem, znajomością
języka niemieckiego i w przeciągu
półrocznego nowicjatu opanować
podstawowe modlitwy. Reguła preferowała
brata - rycerza, a nie ascetycznego mnicha.
Podstawą wszelkich sukcesów militarnych
Zakonu była dyscyplina. Rycerzowi nie
wolno było do snu zdejmować obuwia ani
koszuli. Musiał być zawsze gotowy, zdolny
do walki. Statuty zakonne i regulamin
wojskowy określały miejsce i obowiązki
rycerza w czasie wojny i pokoju. W razie
wykroczenia stosowano różnego rodzaju
kary, włącznie z chłostą. Raz na tydzień,
podczas zgromadzenia kapituły członkowie
konwentu wyznawali publicznie, wobec
współbraci, swoje wykroczenia. Nie wolno
im było posiadać żadnej własności a
wszelkie przejawy zbytku, np. w ozdobnym
uzbrojeniu, były czynem nagannym.
Jednakże z biegiem czasu surowa reguła
uległa złagodzeniu, a władze Zakonu już w
XIV wieku tolerowały wykroczenia swoich
członków.
W ciąg umocnień obronnych zapewne najpierw drewniano-ziemnych a od XIV wieku murowanych,
wkomponowano (od strony wschodniej) szereg trójściennych (otwartych od wnętrza miasta) baszt i cztery
bramy. Najwięcej uwagi poświęcono umocnieniom od strony południowej. Wzniesiono tu cztery linie murów,
wał ziemny i wykopano dwie fosy. Na krańcach wału, opasanego murami oporowymi ustawiono cylindryczne
baszty połączone ścianą przegrodową (z przepustami wodnymi) z zewnętrznym i wewnętrznym ciągiem
obronnym. Najważniejszym akcentem architektonicznym i obronnym był zespół bramy wjazdowej - Marickiej,
zwanej również Przewozową lub (później) Sztumską. Tworzyła go kilkukondygnacyjna wieża bramna, stojąca na
linii muru wewnętrznego z przejazdem i furtą dla pieszych, mosty i długi (nad zewnętrzną fosą) budynek
przedbramia wkomponowany pomiędzy mur środkowy i zewnętrzny. Na piętrze tego budynku mieściła się
kaplica pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny z cudownym obrazem Matki Bożej.
Największy trzeci człon malborskiej warowni, Przedzamcze (zwane także Zamkiem Niskim) zostało założone w I połowie XIV wieku na
obszernej terasie zalewowej Nogatu i posiadało charakter gospodarczy. Zlokalizowano tu przede wszystkim warsztaty, magazyny,
zbrojownie, stajnie na 400 koni, obory, spichlerze, kościół p. w. św. Wawrzyńca, szpital i mieszkania dla służby. Dwukrotnie
przewyższający obszarem pozostałe człony Zamek Niski posiadał także rozbudowany, własny system obronny, w który wkomponowano
bramy wjazdowe - newralgiczne miejsca każdej fortyfikacji. Bram wjazdowych na zamek w Malborku było kilka lecz niezależne od
kierunku wszystkie prowadziły przez Przedzamcze i dalej, już Jednym ciągiem na Zamek Średni i Wysoki. Goście wjeżdżający od zachodu
do malborskiego zamku w I połowie XV wieku musieli przejechać około: 14 bram, 4 zwodzone mosty i 3 kraty brony z mechanizmem
zdolnym do natychmiastowego (w razie potrzeby) zablokowania wjazdu. Podobnie skomplikowany był wjazd od wschodu poprzez Nową
Bramę, zbudowaną w latach 1418 - 1420 przez M. Fellensteina. Zamierzonym celem utrudnionych wjazdów była konieczność dłuższej
obserwacji ruchu osobowego i towarowego przy każdej bramie, moście, kracie - tam, gdzie stały warty.
Slide 6
O zamku Malborskim
W krajobraz wschodniej krawędzi Żuław
Wiślanych, od schyłku XIII do połowy XV
stulecia wpisywano jeden z największych
zespołów obronnych średniowiecznej Europy
- Zamek i miasto Malbork. Powstawał on
ewolucyjnie, w trakcie realizacji koncepcji
tworzenia przez Zakon Szpitala Najświętszej
Marii Panny Domu Niemieckiego, zwanego w
Polsce Zakonem Krzyżackim - państwa w
Prusach.
Zakon został założony w okresie wypraw
krzyżowych w latach 1190 - 1198 w
Palestynie dla niesienia pomocy niemieckim
pielgrzymom. Podobne, jak wcześniej
powstałe zgromadzenia rycerskie
templariuszy i joannitów, wywodził się z
bractwa opiekuńczego. Mnisi, oprócz opieki
nad ubogimi i chorymi, podczas ślubów
zakonnych przyjmowali także obowiązek
walki z niewiernymi. Było to jedno z
podstawowych zadań, jakie określała reguła
zatwierdzona w 1199 roku przez papieża
Inocentego III. Zgodnie z jej statutami,
podstawowe grupy w Zakonie Krzyżackim
stanowili bracia świeccy - rycerze i księża
zakonni. Składali oni śluby wieczyste.
Trzecią i czwartą kategorię członków Zakonu
tworzyli służebni i tzw. półbracia. Pełnili oni
funkcje pomocnicze w armii oraz
administracji i mogli należeć do
zgromadzenia na stałe lub czasowo, w
zależności od złożonych ślubów. Zakon nie
stawiał zbyt wygórowanych wymagań w
stosunku do nowicjuszy. Wystarczyło
wykazać się szlachectwem, znajomością
języka niemieckiego i w przeciągu
półrocznego nowicjatu opanować
podstawowe modlitwy. Reguła preferowała
brata - rycerza, a nie ascetycznego mnicha.
Podstawą wszelkich sukcesów militarnych
Zakonu była dyscyplina. Rycerzowi nie
wolno było do snu zdejmować obuwia ani
koszuli. Musiał być zawsze gotowy, zdolny
do walki. Statuty zakonne i regulamin
wojskowy określały miejsce i obowiązki
rycerza w czasie wojny i pokoju. W razie
wykroczenia stosowano różnego rodzaju
kary, włącznie z chłostą. Raz na tydzień,
podczas zgromadzenia kapituły członkowie
konwentu wyznawali publicznie, wobec
współbraci, swoje wykroczenia. Nie wolno
im było posiadać żadnej własności a
wszelkie przejawy zbytku, np. w ozdobnym
uzbrojeniu, były czynem nagannym.
Jednakże z biegiem czasu surowa reguła
uległa złagodzeniu, a władze Zakonu już w
XIV wieku tolerowały wykroczenia swoich
członków.
W ciąg umocnień obronnych zapewne najpierw drewniano-ziemnych a od XIV wieku murowanych,
wkomponowano (od strony wschodniej) szereg trójściennych (otwartych od wnętrza miasta) baszt i cztery
bramy. Najwięcej uwagi poświęcono umocnieniom od strony południowej. Wzniesiono tu cztery linie murów,
wał ziemny i wykopano dwie fosy. Na krańcach wału, opasanego murami oporowymi ustawiono cylindryczne
baszty połączone ścianą przegrodową (z przepustami wodnymi) z zewnętrznym i wewnętrznym ciągiem
obronnym. Najważniejszym akcentem architektonicznym i obronnym był zespół bramy wjazdowej - Marickiej,
zwanej również Przewozową lub (później) Sztumską. Tworzyła go kilkukondygnacyjna wieża bramna, stojąca na
linii muru wewnętrznego z przejazdem i furtą dla pieszych, mosty i długi (nad zewnętrzną fosą) budynek
przedbramia wkomponowany pomiędzy mur środkowy i zewnętrzny. Na piętrze tego budynku mieściła się
kaplica pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny z cudownym obrazem Matki Bożej.
Największy trzeci człon malborskiej warowni, Przedzamcze (zwane także Zamkiem Niskim) zostało założone w I połowie XIV wieku na
obszernej terasie zalewowej Nogatu i posiadało charakter gospodarczy. Zlokalizowano tu przede wszystkim warsztaty, magazyny,
zbrojownie, stajnie na 400 koni, obory, spichlerze, kościół p. w. św. Wawrzyńca, szpital i mieszkania dla służby. Dwukrotnie
przewyższający obszarem pozostałe człony Zamek Niski posiadał także rozbudowany, własny system obronny, w który wkomponowano
bramy wjazdowe - newralgiczne miejsca każdej fortyfikacji. Bram wjazdowych na zamek w Malborku było kilka lecz niezależne od
kierunku wszystkie prowadziły przez Przedzamcze i dalej, już Jednym ciągiem na Zamek Średni i Wysoki. Goście wjeżdżający od zachodu
do malborskiego zamku w I połowie XV wieku musieli przejechać około: 14 bram, 4 zwodzone mosty i 3 kraty brony z mechanizmem
zdolnym do natychmiastowego (w razie potrzeby) zablokowania wjazdu. Podobnie skomplikowany był wjazd od wschodu poprzez Nową
Bramę, zbudowaną w latach 1418 - 1420 przez M. Fellensteina. Zamierzonym celem utrudnionych wjazdów była konieczność dłuższej
obserwacji ruchu osobowego i towarowego przy każdej bramie, moście, kracie - tam, gdzie stały warty.
O zamku Malborskim
W krajobraz wschodniej krawędzi Żuław
Wiślanych, od schyłku XIII do połowy XV
stulecia wpisywano jeden z największych
zespołów obronnych średniowiecznej Europy
- Zamek i miasto Malbork. Powstawał on
ewolucyjnie, w trakcie realizacji koncepcji
tworzenia przez Zakon Szpitala Najświętszej
Marii Panny Domu Niemieckiego, zwanego w
Polsce Zakonem Krzyżackim - państwa w
Prusach.
Zakon został założony w okresie wypraw
krzyżowych w latach 1190 - 1198 w
Palestynie dla niesienia pomocy niemieckim
pielgrzymom. Podobne, jak wcześniej
powstałe zgromadzenia rycerskie
templariuszy i joannitów, wywodził się z
bractwa opiekuńczego. Mnisi, oprócz opieki
nad ubogimi i chorymi, podczas ślubów
zakonnych przyjmowali także obowiązek
walki z niewiernymi. Było to jedno z
podstawowych zadań, jakie określała reguła
zatwierdzona w 1199 roku przez papieża
Inocentego III. Zgodnie z jej statutami,
podstawowe grupy w Zakonie Krzyżackim
stanowili bracia świeccy - rycerze i księża
zakonni. Składali oni śluby wieczyste.
Trzecią i czwartą kategorię członków Zakonu
tworzyli służebni i tzw. półbracia. Pełnili oni
funkcje pomocnicze w armii oraz
administracji i mogli należeć do
zgromadzenia na stałe lub czasowo, w
zależności od złożonych ślubów. Zakon nie
stawiał zbyt wygórowanych wymagań w
stosunku do nowicjuszy. Wystarczyło
wykazać się szlachectwem, znajomością
języka niemieckiego i w przeciągu
półrocznego nowicjatu opanować
podstawowe modlitwy. Reguła preferowała
brata - rycerza, a nie ascetycznego mnicha.
Podstawą wszelkich sukcesów militarnych
Zakonu była dyscyplina. Rycerzowi nie
wolno było do snu zdejmować obuwia ani
koszuli. Musiał być zawsze gotowy, zdolny
do walki. Statuty zakonne i regulamin
wojskowy określały miejsce i obowiązki
rycerza w czasie wojny i pokoju. W razie
wykroczenia stosowano różnego rodzaju
kary, włącznie z chłostą. Raz na tydzień,
podczas zgromadzenia kapituły członkowie
konwentu wyznawali publicznie, wobec
współbraci, swoje wykroczenia. Nie wolno
im było posiadać żadnej własności a
wszelkie przejawy zbytku, np. w ozdobnym
uzbrojeniu, były czynem nagannym.
Jednakże z biegiem czasu surowa reguła
uległa złagodzeniu, a władze Zakonu już w
XIV wieku tolerowały wykroczenia swoich
członków.
W ciąg umocnień obronnych zapewne najpierw drewniano-ziemnych a od XIV wieku murowanych,
wkomponowano (od strony wschodniej) szereg trójściennych (otwartych od wnętrza miasta) baszt i cztery
bramy. Najwięcej uwagi poświęcono umocnieniom od strony południowej. Wzniesiono tu cztery linie murów,
wał ziemny i wykopano dwie fosy. Na krańcach wału, opasanego murami oporowymi ustawiono cylindryczne
baszty połączone ścianą przegrodową (z przepustami wodnymi) z zewnętrznym i wewnętrznym ciągiem
obronnym. Najważniejszym akcentem architektonicznym i obronnym był zespół bramy wjazdowej - Marickiej,
zwanej również Przewozową lub (później) Sztumską. Tworzyła go kilkukondygnacyjna wieża bramna, stojąca na
linii muru wewnętrznego z przejazdem i furtą dla pieszych, mosty i długi (nad zewnętrzną fosą) budynek
przedbramia wkomponowany pomiędzy mur środkowy i zewnętrzny. Na piętrze tego budynku mieściła się
kaplica pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny z cudownym obrazem Matki Bożej.
Największy trzeci człon malborskiej warowni, Przedzamcze (zwane także Zamkiem Niskim) zostało założone w I połowie XIV wieku na
obszernej terasie zalewowej Nogatu i posiadało charakter gospodarczy. Zlokalizowano tu przede wszystkim warsztaty, magazyny,
zbrojownie, stajnie na 400 koni, obory, spichlerze, kościół p. w. św. Wawrzyńca, szpital i mieszkania dla służby. Dwukrotnie
przewyższający obszarem pozostałe człony Zamek Niski posiadał także rozbudowany, własny system obronny, w który wkomponowano
bramy wjazdowe - newralgiczne miejsca każdej fortyfikacji. Bram wjazdowych na zamek w Malborku było kilka lecz niezależne od
kierunku wszystkie prowadziły przez Przedzamcze i dalej, już Jednym ciągiem na Zamek Średni i Wysoki. Goście wjeżdżający od zachodu
do malborskiego zamku w I połowie XV wieku musieli przejechać około: 14 bram, 4 zwodzone mosty i 3 kraty brony z mechanizmem
zdolnym do natychmiastowego (w razie potrzeby) zablokowania wjazdu. Podobnie skomplikowany był wjazd od wschodu poprzez Nową
Bramę, zbudowaną w latach 1418 - 1420 przez M. Fellensteina. Zamierzonym celem utrudnionych wjazdów była konieczność dłuższej
obserwacji ruchu osobowego i towarowego przy każdej bramie, moście, kracie - tam, gdzie stały warty.
Slide 2
O zamku Malborskim
W krajobraz wschodniej krawędzi Żuław
Wiślanych, od schyłku XIII do połowy XV
stulecia wpisywano jeden z największych
zespołów obronnych średniowiecznej Europy
- Zamek i miasto Malbork. Powstawał on
ewolucyjnie, w trakcie realizacji koncepcji
tworzenia przez Zakon Szpitala Najświętszej
Marii Panny Domu Niemieckiego, zwanego w
Polsce Zakonem Krzyżackim - państwa w
Prusach.
Zakon został założony w okresie wypraw
krzyżowych w latach 1190 - 1198 w
Palestynie dla niesienia pomocy niemieckim
pielgrzymom. Podobne, jak wcześniej
powstałe zgromadzenia rycerskie
templariuszy i joannitów, wywodził się z
bractwa opiekuńczego. Mnisi, oprócz opieki
nad ubogimi i chorymi, podczas ślubów
zakonnych przyjmowali także obowiązek
walki z niewiernymi. Było to jedno z
podstawowych zadań, jakie określała reguła
zatwierdzona w 1199 roku przez papieża
Inocentego III. Zgodnie z jej statutami,
podstawowe grupy w Zakonie Krzyżackim
stanowili bracia świeccy - rycerze i księża
zakonni. Składali oni śluby wieczyste.
Trzecią i czwartą kategorię członków Zakonu
tworzyli służebni i tzw. półbracia. Pełnili oni
funkcje pomocnicze w armii oraz
administracji i mogli należeć do
zgromadzenia na stałe lub czasowo, w
zależności od złożonych ślubów. Zakon nie
stawiał zbyt wygórowanych wymagań w
stosunku do nowicjuszy. Wystarczyło
wykazać się szlachectwem, znajomością
języka niemieckiego i w przeciągu
półrocznego nowicjatu opanować
podstawowe modlitwy. Reguła preferowała
brata - rycerza, a nie ascetycznego mnicha.
Podstawą wszelkich sukcesów militarnych
Zakonu była dyscyplina. Rycerzowi nie
wolno było do snu zdejmować obuwia ani
koszuli. Musiał być zawsze gotowy, zdolny
do walki. Statuty zakonne i regulamin
wojskowy określały miejsce i obowiązki
rycerza w czasie wojny i pokoju. W razie
wykroczenia stosowano różnego rodzaju
kary, włącznie z chłostą. Raz na tydzień,
podczas zgromadzenia kapituły członkowie
konwentu wyznawali publicznie, wobec
współbraci, swoje wykroczenia. Nie wolno
im było posiadać żadnej własności a
wszelkie przejawy zbytku, np. w ozdobnym
uzbrojeniu, były czynem nagannym.
Jednakże z biegiem czasu surowa reguła
uległa złagodzeniu, a władze Zakonu już w
XIV wieku tolerowały wykroczenia swoich
członków.
W ciąg umocnień obronnych zapewne najpierw drewniano-ziemnych a od XIV wieku murowanych,
wkomponowano (od strony wschodniej) szereg trójściennych (otwartych od wnętrza miasta) baszt i cztery
bramy. Najwięcej uwagi poświęcono umocnieniom od strony południowej. Wzniesiono tu cztery linie murów,
wał ziemny i wykopano dwie fosy. Na krańcach wału, opasanego murami oporowymi ustawiono cylindryczne
baszty połączone ścianą przegrodową (z przepustami wodnymi) z zewnętrznym i wewnętrznym ciągiem
obronnym. Najważniejszym akcentem architektonicznym i obronnym był zespół bramy wjazdowej - Marickiej,
zwanej również Przewozową lub (później) Sztumską. Tworzyła go kilkukondygnacyjna wieża bramna, stojąca na
linii muru wewnętrznego z przejazdem i furtą dla pieszych, mosty i długi (nad zewnętrzną fosą) budynek
przedbramia wkomponowany pomiędzy mur środkowy i zewnętrzny. Na piętrze tego budynku mieściła się
kaplica pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny z cudownym obrazem Matki Bożej.
Największy trzeci człon malborskiej warowni, Przedzamcze (zwane także Zamkiem Niskim) zostało założone w I połowie XIV wieku na
obszernej terasie zalewowej Nogatu i posiadało charakter gospodarczy. Zlokalizowano tu przede wszystkim warsztaty, magazyny,
zbrojownie, stajnie na 400 koni, obory, spichlerze, kościół p. w. św. Wawrzyńca, szpital i mieszkania dla służby. Dwukrotnie
przewyższający obszarem pozostałe człony Zamek Niski posiadał także rozbudowany, własny system obronny, w który wkomponowano
bramy wjazdowe - newralgiczne miejsca każdej fortyfikacji. Bram wjazdowych na zamek w Malborku było kilka lecz niezależne od
kierunku wszystkie prowadziły przez Przedzamcze i dalej, już Jednym ciągiem na Zamek Średni i Wysoki. Goście wjeżdżający od zachodu
do malborskiego zamku w I połowie XV wieku musieli przejechać około: 14 bram, 4 zwodzone mosty i 3 kraty brony z mechanizmem
zdolnym do natychmiastowego (w razie potrzeby) zablokowania wjazdu. Podobnie skomplikowany był wjazd od wschodu poprzez Nową
Bramę, zbudowaną w latach 1418 - 1420 przez M. Fellensteina. Zamierzonym celem utrudnionych wjazdów była konieczność dłuższej
obserwacji ruchu osobowego i towarowego przy każdej bramie, moście, kracie - tam, gdzie stały warty.
Slide 3
O zamku Malborskim
W krajobraz wschodniej krawędzi Żuław
Wiślanych, od schyłku XIII do połowy XV
stulecia wpisywano jeden z największych
zespołów obronnych średniowiecznej Europy
- Zamek i miasto Malbork. Powstawał on
ewolucyjnie, w trakcie realizacji koncepcji
tworzenia przez Zakon Szpitala Najświętszej
Marii Panny Domu Niemieckiego, zwanego w
Polsce Zakonem Krzyżackim - państwa w
Prusach.
Zakon został założony w okresie wypraw
krzyżowych w latach 1190 - 1198 w
Palestynie dla niesienia pomocy niemieckim
pielgrzymom. Podobne, jak wcześniej
powstałe zgromadzenia rycerskie
templariuszy i joannitów, wywodził się z
bractwa opiekuńczego. Mnisi, oprócz opieki
nad ubogimi i chorymi, podczas ślubów
zakonnych przyjmowali także obowiązek
walki z niewiernymi. Było to jedno z
podstawowych zadań, jakie określała reguła
zatwierdzona w 1199 roku przez papieża
Inocentego III. Zgodnie z jej statutami,
podstawowe grupy w Zakonie Krzyżackim
stanowili bracia świeccy - rycerze i księża
zakonni. Składali oni śluby wieczyste.
Trzecią i czwartą kategorię członków Zakonu
tworzyli służebni i tzw. półbracia. Pełnili oni
funkcje pomocnicze w armii oraz
administracji i mogli należeć do
zgromadzenia na stałe lub czasowo, w
zależności od złożonych ślubów. Zakon nie
stawiał zbyt wygórowanych wymagań w
stosunku do nowicjuszy. Wystarczyło
wykazać się szlachectwem, znajomością
języka niemieckiego i w przeciągu
półrocznego nowicjatu opanować
podstawowe modlitwy. Reguła preferowała
brata - rycerza, a nie ascetycznego mnicha.
Podstawą wszelkich sukcesów militarnych
Zakonu była dyscyplina. Rycerzowi nie
wolno było do snu zdejmować obuwia ani
koszuli. Musiał być zawsze gotowy, zdolny
do walki. Statuty zakonne i regulamin
wojskowy określały miejsce i obowiązki
rycerza w czasie wojny i pokoju. W razie
wykroczenia stosowano różnego rodzaju
kary, włącznie z chłostą. Raz na tydzień,
podczas zgromadzenia kapituły członkowie
konwentu wyznawali publicznie, wobec
współbraci, swoje wykroczenia. Nie wolno
im było posiadać żadnej własności a
wszelkie przejawy zbytku, np. w ozdobnym
uzbrojeniu, były czynem nagannym.
Jednakże z biegiem czasu surowa reguła
uległa złagodzeniu, a władze Zakonu już w
XIV wieku tolerowały wykroczenia swoich
członków.
W ciąg umocnień obronnych zapewne najpierw drewniano-ziemnych a od XIV wieku murowanych,
wkomponowano (od strony wschodniej) szereg trójściennych (otwartych od wnętrza miasta) baszt i cztery
bramy. Najwięcej uwagi poświęcono umocnieniom od strony południowej. Wzniesiono tu cztery linie murów,
wał ziemny i wykopano dwie fosy. Na krańcach wału, opasanego murami oporowymi ustawiono cylindryczne
baszty połączone ścianą przegrodową (z przepustami wodnymi) z zewnętrznym i wewnętrznym ciągiem
obronnym. Najważniejszym akcentem architektonicznym i obronnym był zespół bramy wjazdowej - Marickiej,
zwanej również Przewozową lub (później) Sztumską. Tworzyła go kilkukondygnacyjna wieża bramna, stojąca na
linii muru wewnętrznego z przejazdem i furtą dla pieszych, mosty i długi (nad zewnętrzną fosą) budynek
przedbramia wkomponowany pomiędzy mur środkowy i zewnętrzny. Na piętrze tego budynku mieściła się
kaplica pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny z cudownym obrazem Matki Bożej.
Największy trzeci człon malborskiej warowni, Przedzamcze (zwane także Zamkiem Niskim) zostało założone w I połowie XIV wieku na
obszernej terasie zalewowej Nogatu i posiadało charakter gospodarczy. Zlokalizowano tu przede wszystkim warsztaty, magazyny,
zbrojownie, stajnie na 400 koni, obory, spichlerze, kościół p. w. św. Wawrzyńca, szpital i mieszkania dla służby. Dwukrotnie
przewyższający obszarem pozostałe człony Zamek Niski posiadał także rozbudowany, własny system obronny, w który wkomponowano
bramy wjazdowe - newralgiczne miejsca każdej fortyfikacji. Bram wjazdowych na zamek w Malborku było kilka lecz niezależne od
kierunku wszystkie prowadziły przez Przedzamcze i dalej, już Jednym ciągiem na Zamek Średni i Wysoki. Goście wjeżdżający od zachodu
do malborskiego zamku w I połowie XV wieku musieli przejechać około: 14 bram, 4 zwodzone mosty i 3 kraty brony z mechanizmem
zdolnym do natychmiastowego (w razie potrzeby) zablokowania wjazdu. Podobnie skomplikowany był wjazd od wschodu poprzez Nową
Bramę, zbudowaną w latach 1418 - 1420 przez M. Fellensteina. Zamierzonym celem utrudnionych wjazdów była konieczność dłuższej
obserwacji ruchu osobowego i towarowego przy każdej bramie, moście, kracie - tam, gdzie stały warty.
Slide 4
O zamku Malborskim
W krajobraz wschodniej krawędzi Żuław
Wiślanych, od schyłku XIII do połowy XV
stulecia wpisywano jeden z największych
zespołów obronnych średniowiecznej Europy
- Zamek i miasto Malbork. Powstawał on
ewolucyjnie, w trakcie realizacji koncepcji
tworzenia przez Zakon Szpitala Najświętszej
Marii Panny Domu Niemieckiego, zwanego w
Polsce Zakonem Krzyżackim - państwa w
Prusach.
Zakon został założony w okresie wypraw
krzyżowych w latach 1190 - 1198 w
Palestynie dla niesienia pomocy niemieckim
pielgrzymom. Podobne, jak wcześniej
powstałe zgromadzenia rycerskie
templariuszy i joannitów, wywodził się z
bractwa opiekuńczego. Mnisi, oprócz opieki
nad ubogimi i chorymi, podczas ślubów
zakonnych przyjmowali także obowiązek
walki z niewiernymi. Było to jedno z
podstawowych zadań, jakie określała reguła
zatwierdzona w 1199 roku przez papieża
Inocentego III. Zgodnie z jej statutami,
podstawowe grupy w Zakonie Krzyżackim
stanowili bracia świeccy - rycerze i księża
zakonni. Składali oni śluby wieczyste.
Trzecią i czwartą kategorię członków Zakonu
tworzyli służebni i tzw. półbracia. Pełnili oni
funkcje pomocnicze w armii oraz
administracji i mogli należeć do
zgromadzenia na stałe lub czasowo, w
zależności od złożonych ślubów. Zakon nie
stawiał zbyt wygórowanych wymagań w
stosunku do nowicjuszy. Wystarczyło
wykazać się szlachectwem, znajomością
języka niemieckiego i w przeciągu
półrocznego nowicjatu opanować
podstawowe modlitwy. Reguła preferowała
brata - rycerza, a nie ascetycznego mnicha.
Podstawą wszelkich sukcesów militarnych
Zakonu była dyscyplina. Rycerzowi nie
wolno było do snu zdejmować obuwia ani
koszuli. Musiał być zawsze gotowy, zdolny
do walki. Statuty zakonne i regulamin
wojskowy określały miejsce i obowiązki
rycerza w czasie wojny i pokoju. W razie
wykroczenia stosowano różnego rodzaju
kary, włącznie z chłostą. Raz na tydzień,
podczas zgromadzenia kapituły członkowie
konwentu wyznawali publicznie, wobec
współbraci, swoje wykroczenia. Nie wolno
im było posiadać żadnej własności a
wszelkie przejawy zbytku, np. w ozdobnym
uzbrojeniu, były czynem nagannym.
Jednakże z biegiem czasu surowa reguła
uległa złagodzeniu, a władze Zakonu już w
XIV wieku tolerowały wykroczenia swoich
członków.
W ciąg umocnień obronnych zapewne najpierw drewniano-ziemnych a od XIV wieku murowanych,
wkomponowano (od strony wschodniej) szereg trójściennych (otwartych od wnętrza miasta) baszt i cztery
bramy. Najwięcej uwagi poświęcono umocnieniom od strony południowej. Wzniesiono tu cztery linie murów,
wał ziemny i wykopano dwie fosy. Na krańcach wału, opasanego murami oporowymi ustawiono cylindryczne
baszty połączone ścianą przegrodową (z przepustami wodnymi) z zewnętrznym i wewnętrznym ciągiem
obronnym. Najważniejszym akcentem architektonicznym i obronnym był zespół bramy wjazdowej - Marickiej,
zwanej również Przewozową lub (później) Sztumską. Tworzyła go kilkukondygnacyjna wieża bramna, stojąca na
linii muru wewnętrznego z przejazdem i furtą dla pieszych, mosty i długi (nad zewnętrzną fosą) budynek
przedbramia wkomponowany pomiędzy mur środkowy i zewnętrzny. Na piętrze tego budynku mieściła się
kaplica pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny z cudownym obrazem Matki Bożej.
Największy trzeci człon malborskiej warowni, Przedzamcze (zwane także Zamkiem Niskim) zostało założone w I połowie XIV wieku na
obszernej terasie zalewowej Nogatu i posiadało charakter gospodarczy. Zlokalizowano tu przede wszystkim warsztaty, magazyny,
zbrojownie, stajnie na 400 koni, obory, spichlerze, kościół p. w. św. Wawrzyńca, szpital i mieszkania dla służby. Dwukrotnie
przewyższający obszarem pozostałe człony Zamek Niski posiadał także rozbudowany, własny system obronny, w który wkomponowano
bramy wjazdowe - newralgiczne miejsca każdej fortyfikacji. Bram wjazdowych na zamek w Malborku było kilka lecz niezależne od
kierunku wszystkie prowadziły przez Przedzamcze i dalej, już Jednym ciągiem na Zamek Średni i Wysoki. Goście wjeżdżający od zachodu
do malborskiego zamku w I połowie XV wieku musieli przejechać około: 14 bram, 4 zwodzone mosty i 3 kraty brony z mechanizmem
zdolnym do natychmiastowego (w razie potrzeby) zablokowania wjazdu. Podobnie skomplikowany był wjazd od wschodu poprzez Nową
Bramę, zbudowaną w latach 1418 - 1420 przez M. Fellensteina. Zamierzonym celem utrudnionych wjazdów była konieczność dłuższej
obserwacji ruchu osobowego i towarowego przy każdej bramie, moście, kracie - tam, gdzie stały warty.
Slide 5
O zamku Malborskim
W krajobraz wschodniej krawędzi Żuław
Wiślanych, od schyłku XIII do połowy XV
stulecia wpisywano jeden z największych
zespołów obronnych średniowiecznej Europy
- Zamek i miasto Malbork. Powstawał on
ewolucyjnie, w trakcie realizacji koncepcji
tworzenia przez Zakon Szpitala Najświętszej
Marii Panny Domu Niemieckiego, zwanego w
Polsce Zakonem Krzyżackim - państwa w
Prusach.
Zakon został założony w okresie wypraw
krzyżowych w latach 1190 - 1198 w
Palestynie dla niesienia pomocy niemieckim
pielgrzymom. Podobne, jak wcześniej
powstałe zgromadzenia rycerskie
templariuszy i joannitów, wywodził się z
bractwa opiekuńczego. Mnisi, oprócz opieki
nad ubogimi i chorymi, podczas ślubów
zakonnych przyjmowali także obowiązek
walki z niewiernymi. Było to jedno z
podstawowych zadań, jakie określała reguła
zatwierdzona w 1199 roku przez papieża
Inocentego III. Zgodnie z jej statutami,
podstawowe grupy w Zakonie Krzyżackim
stanowili bracia świeccy - rycerze i księża
zakonni. Składali oni śluby wieczyste.
Trzecią i czwartą kategorię członków Zakonu
tworzyli służebni i tzw. półbracia. Pełnili oni
funkcje pomocnicze w armii oraz
administracji i mogli należeć do
zgromadzenia na stałe lub czasowo, w
zależności od złożonych ślubów. Zakon nie
stawiał zbyt wygórowanych wymagań w
stosunku do nowicjuszy. Wystarczyło
wykazać się szlachectwem, znajomością
języka niemieckiego i w przeciągu
półrocznego nowicjatu opanować
podstawowe modlitwy. Reguła preferowała
brata - rycerza, a nie ascetycznego mnicha.
Podstawą wszelkich sukcesów militarnych
Zakonu była dyscyplina. Rycerzowi nie
wolno było do snu zdejmować obuwia ani
koszuli. Musiał być zawsze gotowy, zdolny
do walki. Statuty zakonne i regulamin
wojskowy określały miejsce i obowiązki
rycerza w czasie wojny i pokoju. W razie
wykroczenia stosowano różnego rodzaju
kary, włącznie z chłostą. Raz na tydzień,
podczas zgromadzenia kapituły członkowie
konwentu wyznawali publicznie, wobec
współbraci, swoje wykroczenia. Nie wolno
im było posiadać żadnej własności a
wszelkie przejawy zbytku, np. w ozdobnym
uzbrojeniu, były czynem nagannym.
Jednakże z biegiem czasu surowa reguła
uległa złagodzeniu, a władze Zakonu już w
XIV wieku tolerowały wykroczenia swoich
członków.
W ciąg umocnień obronnych zapewne najpierw drewniano-ziemnych a od XIV wieku murowanych,
wkomponowano (od strony wschodniej) szereg trójściennych (otwartych od wnętrza miasta) baszt i cztery
bramy. Najwięcej uwagi poświęcono umocnieniom od strony południowej. Wzniesiono tu cztery linie murów,
wał ziemny i wykopano dwie fosy. Na krańcach wału, opasanego murami oporowymi ustawiono cylindryczne
baszty połączone ścianą przegrodową (z przepustami wodnymi) z zewnętrznym i wewnętrznym ciągiem
obronnym. Najważniejszym akcentem architektonicznym i obronnym był zespół bramy wjazdowej - Marickiej,
zwanej również Przewozową lub (później) Sztumską. Tworzyła go kilkukondygnacyjna wieża bramna, stojąca na
linii muru wewnętrznego z przejazdem i furtą dla pieszych, mosty i długi (nad zewnętrzną fosą) budynek
przedbramia wkomponowany pomiędzy mur środkowy i zewnętrzny. Na piętrze tego budynku mieściła się
kaplica pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny z cudownym obrazem Matki Bożej.
Największy trzeci człon malborskiej warowni, Przedzamcze (zwane także Zamkiem Niskim) zostało założone w I połowie XIV wieku na
obszernej terasie zalewowej Nogatu i posiadało charakter gospodarczy. Zlokalizowano tu przede wszystkim warsztaty, magazyny,
zbrojownie, stajnie na 400 koni, obory, spichlerze, kościół p. w. św. Wawrzyńca, szpital i mieszkania dla służby. Dwukrotnie
przewyższający obszarem pozostałe człony Zamek Niski posiadał także rozbudowany, własny system obronny, w który wkomponowano
bramy wjazdowe - newralgiczne miejsca każdej fortyfikacji. Bram wjazdowych na zamek w Malborku było kilka lecz niezależne od
kierunku wszystkie prowadziły przez Przedzamcze i dalej, już Jednym ciągiem na Zamek Średni i Wysoki. Goście wjeżdżający od zachodu
do malborskiego zamku w I połowie XV wieku musieli przejechać około: 14 bram, 4 zwodzone mosty i 3 kraty brony z mechanizmem
zdolnym do natychmiastowego (w razie potrzeby) zablokowania wjazdu. Podobnie skomplikowany był wjazd od wschodu poprzez Nową
Bramę, zbudowaną w latach 1418 - 1420 przez M. Fellensteina. Zamierzonym celem utrudnionych wjazdów była konieczność dłuższej
obserwacji ruchu osobowego i towarowego przy każdej bramie, moście, kracie - tam, gdzie stały warty.
Slide 6
O zamku Malborskim
W krajobraz wschodniej krawędzi Żuław
Wiślanych, od schyłku XIII do połowy XV
stulecia wpisywano jeden z największych
zespołów obronnych średniowiecznej Europy
- Zamek i miasto Malbork. Powstawał on
ewolucyjnie, w trakcie realizacji koncepcji
tworzenia przez Zakon Szpitala Najświętszej
Marii Panny Domu Niemieckiego, zwanego w
Polsce Zakonem Krzyżackim - państwa w
Prusach.
Zakon został założony w okresie wypraw
krzyżowych w latach 1190 - 1198 w
Palestynie dla niesienia pomocy niemieckim
pielgrzymom. Podobne, jak wcześniej
powstałe zgromadzenia rycerskie
templariuszy i joannitów, wywodził się z
bractwa opiekuńczego. Mnisi, oprócz opieki
nad ubogimi i chorymi, podczas ślubów
zakonnych przyjmowali także obowiązek
walki z niewiernymi. Było to jedno z
podstawowych zadań, jakie określała reguła
zatwierdzona w 1199 roku przez papieża
Inocentego III. Zgodnie z jej statutami,
podstawowe grupy w Zakonie Krzyżackim
stanowili bracia świeccy - rycerze i księża
zakonni. Składali oni śluby wieczyste.
Trzecią i czwartą kategorię członków Zakonu
tworzyli służebni i tzw. półbracia. Pełnili oni
funkcje pomocnicze w armii oraz
administracji i mogli należeć do
zgromadzenia na stałe lub czasowo, w
zależności od złożonych ślubów. Zakon nie
stawiał zbyt wygórowanych wymagań w
stosunku do nowicjuszy. Wystarczyło
wykazać się szlachectwem, znajomością
języka niemieckiego i w przeciągu
półrocznego nowicjatu opanować
podstawowe modlitwy. Reguła preferowała
brata - rycerza, a nie ascetycznego mnicha.
Podstawą wszelkich sukcesów militarnych
Zakonu była dyscyplina. Rycerzowi nie
wolno było do snu zdejmować obuwia ani
koszuli. Musiał być zawsze gotowy, zdolny
do walki. Statuty zakonne i regulamin
wojskowy określały miejsce i obowiązki
rycerza w czasie wojny i pokoju. W razie
wykroczenia stosowano różnego rodzaju
kary, włącznie z chłostą. Raz na tydzień,
podczas zgromadzenia kapituły członkowie
konwentu wyznawali publicznie, wobec
współbraci, swoje wykroczenia. Nie wolno
im było posiadać żadnej własności a
wszelkie przejawy zbytku, np. w ozdobnym
uzbrojeniu, były czynem nagannym.
Jednakże z biegiem czasu surowa reguła
uległa złagodzeniu, a władze Zakonu już w
XIV wieku tolerowały wykroczenia swoich
członków.
W ciąg umocnień obronnych zapewne najpierw drewniano-ziemnych a od XIV wieku murowanych,
wkomponowano (od strony wschodniej) szereg trójściennych (otwartych od wnętrza miasta) baszt i cztery
bramy. Najwięcej uwagi poświęcono umocnieniom od strony południowej. Wzniesiono tu cztery linie murów,
wał ziemny i wykopano dwie fosy. Na krańcach wału, opasanego murami oporowymi ustawiono cylindryczne
baszty połączone ścianą przegrodową (z przepustami wodnymi) z zewnętrznym i wewnętrznym ciągiem
obronnym. Najważniejszym akcentem architektonicznym i obronnym był zespół bramy wjazdowej - Marickiej,
zwanej również Przewozową lub (później) Sztumską. Tworzyła go kilkukondygnacyjna wieża bramna, stojąca na
linii muru wewnętrznego z przejazdem i furtą dla pieszych, mosty i długi (nad zewnętrzną fosą) budynek
przedbramia wkomponowany pomiędzy mur środkowy i zewnętrzny. Na piętrze tego budynku mieściła się
kaplica pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny z cudownym obrazem Matki Bożej.
Największy trzeci człon malborskiej warowni, Przedzamcze (zwane także Zamkiem Niskim) zostało założone w I połowie XIV wieku na
obszernej terasie zalewowej Nogatu i posiadało charakter gospodarczy. Zlokalizowano tu przede wszystkim warsztaty, magazyny,
zbrojownie, stajnie na 400 koni, obory, spichlerze, kościół p. w. św. Wawrzyńca, szpital i mieszkania dla służby. Dwukrotnie
przewyższający obszarem pozostałe człony Zamek Niski posiadał także rozbudowany, własny system obronny, w który wkomponowano
bramy wjazdowe - newralgiczne miejsca każdej fortyfikacji. Bram wjazdowych na zamek w Malborku było kilka lecz niezależne od
kierunku wszystkie prowadziły przez Przedzamcze i dalej, już Jednym ciągiem na Zamek Średni i Wysoki. Goście wjeżdżający od zachodu
do malborskiego zamku w I połowie XV wieku musieli przejechać około: 14 bram, 4 zwodzone mosty i 3 kraty brony z mechanizmem
zdolnym do natychmiastowego (w razie potrzeby) zablokowania wjazdu. Podobnie skomplikowany był wjazd od wschodu poprzez Nową
Bramę, zbudowaną w latach 1418 - 1420 przez M. Fellensteina. Zamierzonym celem utrudnionych wjazdów była konieczność dłuższej
obserwacji ruchu osobowego i towarowego przy każdej bramie, moście, kracie - tam, gdzie stały warty.