Slide 1

Wykonały:
WIOLETTA DUSZA
AGNIESZKA HEJNOSZ
KAROLINA ZYGMUNT
JUSTYNA ŻYGA

JAK POWSTAJE NASZ GŁOS?
Do powstania dźwięku niezbędne jest wytworzenie drgań powietrza
przechodzącego przez szparę głośni. Drgania te powstają w krtani na skutek
ruchów fałdów głosowych, odbywających się w kierunku poprzecznym do ich
długiej osi. W znacznym uproszczeniu mechanizm ten wygląda następująco
(rys. 4):
Pierwszą fazą jest wdech, który umożliwia zgromadzenie w płucach
dostatecznie dużej ilości powietrza. Na skutek czynności mięśni
oddechowych rozpoczyna się wydech. Powietrze wydychane z płuc jest
motorem wprawiającym w drgania fałdy głosowe (rys. 4a). Ponieważ w fazie
wydechu szpara głośni jest zamknięta (fałdy głosowe ściśle do siebie
przylegają), następuje wzrost ciśnienia powietrza w okolicy podgłośniowej
(poniżej fałdów głosowych). Po przekroczeniu wartości krytycznej ciśnienia
następuje rozwarcie szpary głośni. Przez szparę głośni przepływa powietrze.
Doprowadza to do spadku ciśnienia podgłośniowego i powrotu fałdów
głosowych do pierwotnego położenia (ich zwarcia).
Powtarzające się wielokrotnie w jednostce czasu cykle
naprzemiennego rozwierania i zwierania fałdów głosowych powodują
powstawanie drgań powietrza, czyli dźwięku (rys. 4b). Charakter tego
dźwięku (zwanego tonem krtaniowym) zależy od właściwości fałdów
głosowych ich długości, napięcia, elastyczności i masy, oraz charakteru
przepływu powietrza. Cechy te mogą być modulowane poprzez czynność
mięśni krtaniowych, a w szczególności przez mięsień głosowy.

JAK SŁYSZYMY?
Ta część ucha, która słyszy nazywa się:
ślimak. To tutaj drgania fali dźwiękowej zamieniane
są na impulsy elektryczne, które nerwami dochodzą
do mózgu.Ślimak to kanał, zwężający się i zawinięty.
Wyściełany jest nabłonkiem czuciowym i wypełniony
płynem.
Wysokość dźwięku to fala o określonej
długości, więc i częstotliwości – na przykład jak
śpiewamy gamę to dźwięk „la” w „do re mi fa sol la si
do”, czyli kamertonowe "a" – to 440 Hz czyli 440
herców, czyli 440 drgań na sekundę. I pobudzane są
określone obszary nabłonka. Jeśli słyszymy kilka
dźwięków na raz – to po prostu pobudzane są
komórki czuciowe w poszczególnych miejscach
ślimaka odpowiedzialnych za poszczególne dźwięki.

CZYM JEST HAŁAS?
Występujące w środowisku dźwięki niepożądane lub szkodliwe dla zdrowia człowieka
określamy mianem hałasów. Najczęściej stosowana. miara hałasu jest poziom dźwięku
wyrażany w decybelach. Zakres spotykanych w środowisku poziomów dźwięku jest dość
rozległy, począwszy od wartości progowych, tj. poziomu 0 dB, będących jeszcze w stanie
wywołać u człowieka wrażenie słuchowe (próg słyszalności), po wartości powodujące fizyczne
odczucie bólu - 130 dB (granica bólu). Ze wzglądu na źródło i miejsce występowania hałasu,
wyrocznia się hałas: przemysłowy, komunikacyjny (drogowy, kolejowy, lotniczy), komunalny
(osiedlowy), mieszkaniowy (domowy).

FIZYCZNTMI ŹRÓDŁAMI HAŁASU
W ŚRODOWISKU SĄ NAJCZĘŚCIEJ:
- maszyny, urządzenia i narzędzia
-pojazdy komunikacji drogowej
szynowej, lotniczej, wodnej;
- inne pojazdy
- urządzenia komunalne

WPŁYW HAŁASU NA ORGANIZM
CZŁOWIEKA
Hałas może wywierać niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka, świat zwierzęcy i roślinny.
Szkodliwość hałasu zależy od jego natężenia i częstotliwości, charakteru zmian w czasie,
długotrwałości działania. Szczególnie dokuczliwy jest hałas występujący w postaci pojedynczych
impulsów dźwiękowych (trzask, huk) lub w postaci ciągu takich impulsów.
Szkodliwość działania hałasu na organizm człowieka objawia się zmęczeniem, gorszą
wydajnością nauki, trudnościami w skupieniu uwagi, zaburzeniami orientacji, drażliwością,
podwyższeniem ciśnienia krwi, bólem i zawrotami głowy, czasowym lub trwałym uszkodzeniem
słuchu. U małych dzieci hałas budzi duży niepokój, niepewność, zagubienie, powoduje płacz.
OCHRONA PRZED HAŁASEM
W celu ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego przed hałasem należy podjąć działania zmierzające
do:
- wprowadzenia stref ograniczonego ruchu lub całkowitej eliminacji pojazdów z wybranych ulic i
rejonów miasta,
- poprawienia organizacji ruchu gwarantującej płynność jazdy,
- budowę obwodnic miejskich,
- budowę ekranów i przegród akustycznych,
- stosowanie dźwiękochłonnych elewacji,
- wymianę okien na dźwiękoszczelne w domach mieszkalnych przy trasach intensywnego ruchu;

POGŁOS I ECHO
Pogłos jest to zjawisko stopniowego zanikania energii dźwięku po
ucichnięciu źródła, występujące wskutek odbić fal dźwiękowych (echo)
od powierzchni pomieszczenia. Zjawisko to można spotkać w życiu
codziennym na klatkach schodowych, korytarzach, w pustych
pomieszczeniach. Pogłosem nazywamy wynik nakładania się na siebie
kilku ech.
Echo powstaje w wyniku odbicia fal dźwiękowych od twardej
powierzchni. Dźwięk powraca do naszego ucha i słyszymy echo
własnego głosu. Statki używają urządzeń zwanych echosondami do
określenia głębokości wody lub wykrywania przeszkód. Urządzenie
zwane sonarem wysyła wiązki fal dźwiękowych, które po odbiciu
wracają i są rejestrowane na specjalnym wykresie.

ULTRADŹWIĘKI
Ultradźwięki – fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt wysoka, aby usłyszał
je człowiek. Za górną granicę słyszalnych częstotliwości uważa się wartość około 20 kHz.
Za umowną, górną, granicę ultradźwięków przyjmuje się częstotliwość 10 GHz. Zaczyna
się od niej zakres hiperdźwięków. Niektóre zwierzęta mogą emitować i słyszeć
ultradźwięki.
ZASTOSOWANIE ULTRADŹWIĘKÓW
-Ultradźwięki pozwalają na uzyskanie dokładnych obrazów przedmiotów. Sonar umożliwia
obserwację głębin morskich.
-Za pomocą urządzenia generującego i rejestrującego fale ultradźwiękowe (ultrasonograf)
można uzyskać obraz narządów wewnętrznych.
-Stosuje się je w zabiegach kosmetycznych,
np. peeling i sonoforeza oraz w zabiegach
fizykoterapeutycznych.
-Większość nietoperzy wytwarza ultradźwięki
krtanią i emituje je przez pysk lub nos
(echolokacja).

INFRADŹWIĘKI
Infradźwięki to wszystkie dźwięki poniżej progu słyszalności tj. 16 Hz. Słonie i wieloryby, które
słyszą infradźwięki wykorzystują je do komunikacji na duże odległości. Infradźwięki mają
bardzo dużą długość fali - powyżej 17 m, przez to słabo tłumione mogą rozchodzić się na
znaczne odległości. Drugim problemem jest ich słabe tłumienie poprzez ekrany akustyczne.
Naturalne źródła infradźwięków to:
- duże wodospady, fale morskie,
- lawiny, silny wiatr,
- pioruny, tornada,
- trzęsienia ziemi (fale sejsmiczne),
- wulkany.
Sztuczne źródła infradźwięków to:
- ciężkie pojazdy samochodowe,
- drgania mostów, eksplozje,
- głośniki, odrzutowce i śmigłowce,
- elektrownie wiatrowe, rurociągi,
- urządzenia chłodzące i ogrzewające powietrze.

FALE SEJSMICZNE
Falami występującymi w przyrodzie są też fale sejsmiczne, czyli drgania
rozchodzące się w Ziemi. Powstają na skutek ruchów płyt tektonicznych i
wybuchów wulkanów, ale mogą być również wywołane przez działalność
górniczą lub eksplozje materiałów wybuchowych.
Hipocentrum - hipotetyczny punkt,
z którego rozchodzą się fale sejsmiczne.
Epicentrum- Punkt na powierzchni
Ziemi położony bezpośrednio nad
Hipocentrum.

WYKRYWANIE TRZĘSIEŃ
ZIEMI
Kiedy dwie warstwy skalne wzajemnie na siebie napierają,
gromadzi się energia, która prędzej czy później zostanie
rozładowana. Dochodzi do tego wówczas, gdy nastąpi gwałtowny
przeskok obu płyt. W ten właśnie sposób powstaje trzęsienie ziemi i
występują one najczęściej na styku płyt litosfery. Tylko 1/3
uwolnionej siły rozchodzi się w postaci fal sejsmicznych, a jeszcze
mniej dociera na powierzchnię naszej planety.
Do określania wielkości trzęsienia stosuje się skalę Richtera.
Codziennie na świecie dochodzi do 8000 wstrząsów, jednak nie są
one odczuwalne przez ludzi. Zniszczenia powodują dopiero te od 5
stopni wspomnianej skali. Najmocniejsze wstrząsy, określane na 8
stopni, zdarzają się średnio raz na rok, ale powodują katastrofalne
zniszczenia dla wielu krajów.

FALA UDERZENIOWA BOMBY
ATOMOWEJ
Potężną bronią stworzoną
przez człowieka są bomby
nuklearne. Pierwszej próby
jądrowej
dokonały
Stany
Zjednoczone 16 lipca 1945
roku. Bombę zrzucono na
pustynię Nowego Meksyku.
Powstały krater miał 300m
średnicy, zaś siła uderzenia
była odczuwalna w promieniu
320 km. Znajdujący się tam
piasek
uległ
całkowitemu
stopieniu i napromieniowaniu.

SPSOBY KOMUNIKOWANIA
SIĘ OSÓB NIESŁYSZĄCYCH
– Język migowy
Język migowy głuchych to ogół znaków manualno-mimicznych
używanych przez niesłyszących do porozumiewania się między sobą i osobami
słyszącymi.
– Fonogesty
Metoda fonogestów należy do metod kształcenia umiejętności odczytywania
wypowiedzi z ust. Jej istotą jest uzupełnianie mówienia specjalnymi gestami.
– Alfabet palcowy (Daktylografia)
Daktylografia to jedna z form porozumiewania się oparta na odpowiednich układach
palców jednej lub obydwu dłoni. Każdej literze lub liczbie odpowiada określony znak
daktylograficzny.
– Piktogramy
Piktogramy to graficzny system komunikacyjny. Zasadą konstrukcji znaków tego
systemu jest: czarne tło i biała figura. Każdy ze znaków opisany jest literowo w
postaci wyrazu określającego treść znaku.

CHOROBY ZWIĄZANE Z
UTRATĄ SŁUCHU
Głównymi chorobami związanymi z utratą słuchu są :
- Głuchota wrodzona

- Embriopatie
- Fetopatie
- Głuchota nabyta
- Głuchota dziedziczna
- Głuchota częściowa

Aparat słuchowy - urządzenie służące do wzmacniania
głośności dźwięków u osób niedosłyszących.

ONOMATOPEJA
Onomatopeja to wyraz naśladujący dźwięki i
odgłosy naturalne, w tym dźwięki wydawane
przez zwierzęta. W języku polskim (i nie tylko)
onomatopeja jest rdzeniem wielu wyrazów, również
czasowników i rzeczowników (np. buczeć, buczenie,
szumieć, szum).

„BURZA”
ADAM MICKIEWICZ
Zdarto żagle, ster prysnął, ryk wód, szum zawiei,
Głosy trwożnej gromady, pomp złowieszcze jęki,
Ostatnie liny majtkom wyrwały się z ręki,
Słońce krwawo zachodzi, z nim reszta nadziei.
Wicher z tryumfem zawył. a na mokre góry
Wznoszące się piętrami z morskiego odmętu
Wstąpił genijusz śmierci i szedł do okrętu,
Jak żołnierz szturmujący w połamane mury.
Ci leżą na pół martwi, ów załamał dłonie,
Ten w objęcia przyjaciół żegnając się pada,
Ci modlą się przed śmiercią, aby śmierć odegnać.
Jeden podróżny śledział w milczeniu na stronie
I pomyślił: szczęśliwy, kto siły postrada,
Albo modlić się umie, lub ma z kim się żegnać.

***
frrryyyyy!
poleciał ptaszek
ślicznymi skrzydełkami
zamachał na pożegnanie.
psssyyyyyyt!
otworzyła się puszka
srebrzystymi pęcherzykami
ugasiła pragnienie.
wrrryyyy!
przejechał harley
chromowanymi detalami
rozbudził marzenie.

ochhhh!
naprawdę nie chciałam
kilkoma słowami
zamieszać Ci w głowie.

***
Leci jedna, dwie, milion,
Stukot, hrumot niczym stado koni.
Coraz więcej, coraz szybciej,
Zbliża się, niczym mgła,
O głosie strasznym.
Co chwilę jaskrawy miecz,
W rękach mrocznego rycerza,
Rozpruwa szum powstały
Uderzając o ziemię
I porusza wszystko,
Wszechogarniajacym brzmieniem.
A gdy rzycerz odchodzi,
Zbiera wszystko, zostawiając
Złowrogą, głuchą ciszę...

JĘZYKOWE ŁAMAŃCE
Chrząszcz brzmi w trzcinie w
Szczebrzeszynie,
Strząsa skrzydła z dżdżu,
A trzmiel w puszczy, tuż przy
Pszczynie,
Straszny wszczyna szum
Mąż gżegżółki w chaszczach
trzeszczy,
W krzakach drzemie kszyk
A w Trzemesznie straszy jeszcze
Wytrzeszcz oczu strzyg.

W gąszczu szczawiu we Wrzeszczu,
klaszczą kleszcze na deszczu,
szepcze szczygieł w szczelinie,
szczeka szczeniak w Szczuczynie,
piszczy pszczoła pod Pszczyną,
świszcze świerszcz pod leszczyną,
a trzy pliszki i liszka
taszczą płaszcze w Szypliszkach.

FIZYKA PODSTAWĄ MUZYKI
Muzyka to sztuka łączenia dźwięków i ciszy w sposób
przyjemny dla ucha. Dźwięk jest falą akustyczną o określonej
częstotliwości. Człowiek jest w stanie usłyszeć dźwięki w zakresie
częstotliwości od 16 Hz do 20 kHz. Ucho ludzkie posiada
wrażliwość, która umożliwia rozróżnienie następujących cech
dźwięku: wysokości, barwy i natężenia.
Fale dźwiękowe, Jak wszystkie fale mechaniczne, powstają w
wyniku drgań wytwarzanych najczęściej przez struny takie jak:
gitarowe, skrzypcowe, struny głosowe, pręty, płyty i membrany takie
jak: ksylofon, bęben, zamknięte lub otwarte słupy powietrza takie
jak. piszczałki, organy, klarnet, a także nagłe zagęszczenia lub
rozrzedzenia powietrza np. przy wybuchach.

JAK POWSTAJE DŹWIĘK W
GITARZE?
•
•
•
•

•
•
•

Szarpiąc strunę, wychylamy ją z położenia równowagi.
Tworzymy w ten sposób falę stojącą.
Powstaje dźwięk o pewnej częstotliwości.
Częstotliwość możemy zmieniać poprzez skracanie lub
wydłużanie struny.
Drgania przekazywane są przez mostek do pudła
rezonansowego.
Wraz z pudłem rezonansowym drga znajdujące się w nim
powietrze.
Drgania te są przekazywane do otaczającego powietrza.
W ten sposób słyszymy dźwięk.
Od pudła rezonansowego zależy jakość wydawanego
dźwięku. Musi być ono sztywne i lekkie. Aby uzyskać jak
najlepszy dźwięk, tworzy się je z najwyższej jakości
drewna.


Slide 2

Wykonały:
WIOLETTA DUSZA
AGNIESZKA HEJNOSZ
KAROLINA ZYGMUNT
JUSTYNA ŻYGA

JAK POWSTAJE NASZ GŁOS?
Do powstania dźwięku niezbędne jest wytworzenie drgań powietrza
przechodzącego przez szparę głośni. Drgania te powstają w krtani na skutek
ruchów fałdów głosowych, odbywających się w kierunku poprzecznym do ich
długiej osi. W znacznym uproszczeniu mechanizm ten wygląda następująco
(rys. 4):
Pierwszą fazą jest wdech, który umożliwia zgromadzenie w płucach
dostatecznie dużej ilości powietrza. Na skutek czynności mięśni
oddechowych rozpoczyna się wydech. Powietrze wydychane z płuc jest
motorem wprawiającym w drgania fałdy głosowe (rys. 4a). Ponieważ w fazie
wydechu szpara głośni jest zamknięta (fałdy głosowe ściśle do siebie
przylegają), następuje wzrost ciśnienia powietrza w okolicy podgłośniowej
(poniżej fałdów głosowych). Po przekroczeniu wartości krytycznej ciśnienia
następuje rozwarcie szpary głośni. Przez szparę głośni przepływa powietrze.
Doprowadza to do spadku ciśnienia podgłośniowego i powrotu fałdów
głosowych do pierwotnego położenia (ich zwarcia).
Powtarzające się wielokrotnie w jednostce czasu cykle
naprzemiennego rozwierania i zwierania fałdów głosowych powodują
powstawanie drgań powietrza, czyli dźwięku (rys. 4b). Charakter tego
dźwięku (zwanego tonem krtaniowym) zależy od właściwości fałdów
głosowych ich długości, napięcia, elastyczności i masy, oraz charakteru
przepływu powietrza. Cechy te mogą być modulowane poprzez czynność
mięśni krtaniowych, a w szczególności przez mięsień głosowy.

JAK SŁYSZYMY?
Ta część ucha, która słyszy nazywa się:
ślimak. To tutaj drgania fali dźwiękowej zamieniane
są na impulsy elektryczne, które nerwami dochodzą
do mózgu.Ślimak to kanał, zwężający się i zawinięty.
Wyściełany jest nabłonkiem czuciowym i wypełniony
płynem.
Wysokość dźwięku to fala o określonej
długości, więc i częstotliwości – na przykład jak
śpiewamy gamę to dźwięk „la” w „do re mi fa sol la si
do”, czyli kamertonowe "a" – to 440 Hz czyli 440
herców, czyli 440 drgań na sekundę. I pobudzane są
określone obszary nabłonka. Jeśli słyszymy kilka
dźwięków na raz – to po prostu pobudzane są
komórki czuciowe w poszczególnych miejscach
ślimaka odpowiedzialnych za poszczególne dźwięki.

CZYM JEST HAŁAS?
Występujące w środowisku dźwięki niepożądane lub szkodliwe dla zdrowia człowieka
określamy mianem hałasów. Najczęściej stosowana. miara hałasu jest poziom dźwięku
wyrażany w decybelach. Zakres spotykanych w środowisku poziomów dźwięku jest dość
rozległy, począwszy od wartości progowych, tj. poziomu 0 dB, będących jeszcze w stanie
wywołać u człowieka wrażenie słuchowe (próg słyszalności), po wartości powodujące fizyczne
odczucie bólu - 130 dB (granica bólu). Ze wzglądu na źródło i miejsce występowania hałasu,
wyrocznia się hałas: przemysłowy, komunikacyjny (drogowy, kolejowy, lotniczy), komunalny
(osiedlowy), mieszkaniowy (domowy).

FIZYCZNTMI ŹRÓDŁAMI HAŁASU
W ŚRODOWISKU SĄ NAJCZĘŚCIEJ:
- maszyny, urządzenia i narzędzia
-pojazdy komunikacji drogowej
szynowej, lotniczej, wodnej;
- inne pojazdy
- urządzenia komunalne

WPŁYW HAŁASU NA ORGANIZM
CZŁOWIEKA
Hałas może wywierać niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka, świat zwierzęcy i roślinny.
Szkodliwość hałasu zależy od jego natężenia i częstotliwości, charakteru zmian w czasie,
długotrwałości działania. Szczególnie dokuczliwy jest hałas występujący w postaci pojedynczych
impulsów dźwiękowych (trzask, huk) lub w postaci ciągu takich impulsów.
Szkodliwość działania hałasu na organizm człowieka objawia się zmęczeniem, gorszą
wydajnością nauki, trudnościami w skupieniu uwagi, zaburzeniami orientacji, drażliwością,
podwyższeniem ciśnienia krwi, bólem i zawrotami głowy, czasowym lub trwałym uszkodzeniem
słuchu. U małych dzieci hałas budzi duży niepokój, niepewność, zagubienie, powoduje płacz.
OCHRONA PRZED HAŁASEM
W celu ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego przed hałasem należy podjąć działania zmierzające
do:
- wprowadzenia stref ograniczonego ruchu lub całkowitej eliminacji pojazdów z wybranych ulic i
rejonów miasta,
- poprawienia organizacji ruchu gwarantującej płynność jazdy,
- budowę obwodnic miejskich,
- budowę ekranów i przegród akustycznych,
- stosowanie dźwiękochłonnych elewacji,
- wymianę okien na dźwiękoszczelne w domach mieszkalnych przy trasach intensywnego ruchu;

POGŁOS I ECHO
Pogłos jest to zjawisko stopniowego zanikania energii dźwięku po
ucichnięciu źródła, występujące wskutek odbić fal dźwiękowych (echo)
od powierzchni pomieszczenia. Zjawisko to można spotkać w życiu
codziennym na klatkach schodowych, korytarzach, w pustych
pomieszczeniach. Pogłosem nazywamy wynik nakładania się na siebie
kilku ech.
Echo powstaje w wyniku odbicia fal dźwiękowych od twardej
powierzchni. Dźwięk powraca do naszego ucha i słyszymy echo
własnego głosu. Statki używają urządzeń zwanych echosondami do
określenia głębokości wody lub wykrywania przeszkód. Urządzenie
zwane sonarem wysyła wiązki fal dźwiękowych, które po odbiciu
wracają i są rejestrowane na specjalnym wykresie.

ULTRADŹWIĘKI
Ultradźwięki – fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt wysoka, aby usłyszał
je człowiek. Za górną granicę słyszalnych częstotliwości uważa się wartość około 20 kHz.
Za umowną, górną, granicę ultradźwięków przyjmuje się częstotliwość 10 GHz. Zaczyna
się od niej zakres hiperdźwięków. Niektóre zwierzęta mogą emitować i słyszeć
ultradźwięki.
ZASTOSOWANIE ULTRADŹWIĘKÓW
-Ultradźwięki pozwalają na uzyskanie dokładnych obrazów przedmiotów. Sonar umożliwia
obserwację głębin morskich.
-Za pomocą urządzenia generującego i rejestrującego fale ultradźwiękowe (ultrasonograf)
można uzyskać obraz narządów wewnętrznych.
-Stosuje się je w zabiegach kosmetycznych,
np. peeling i sonoforeza oraz w zabiegach
fizykoterapeutycznych.
-Większość nietoperzy wytwarza ultradźwięki
krtanią i emituje je przez pysk lub nos
(echolokacja).

INFRADŹWIĘKI
Infradźwięki to wszystkie dźwięki poniżej progu słyszalności tj. 16 Hz. Słonie i wieloryby, które
słyszą infradźwięki wykorzystują je do komunikacji na duże odległości. Infradźwięki mają
bardzo dużą długość fali - powyżej 17 m, przez to słabo tłumione mogą rozchodzić się na
znaczne odległości. Drugim problemem jest ich słabe tłumienie poprzez ekrany akustyczne.
Naturalne źródła infradźwięków to:
- duże wodospady, fale morskie,
- lawiny, silny wiatr,
- pioruny, tornada,
- trzęsienia ziemi (fale sejsmiczne),
- wulkany.
Sztuczne źródła infradźwięków to:
- ciężkie pojazdy samochodowe,
- drgania mostów, eksplozje,
- głośniki, odrzutowce i śmigłowce,
- elektrownie wiatrowe, rurociągi,
- urządzenia chłodzące i ogrzewające powietrze.

FALE SEJSMICZNE
Falami występującymi w przyrodzie są też fale sejsmiczne, czyli drgania
rozchodzące się w Ziemi. Powstają na skutek ruchów płyt tektonicznych i
wybuchów wulkanów, ale mogą być również wywołane przez działalność
górniczą lub eksplozje materiałów wybuchowych.
Hipocentrum - hipotetyczny punkt,
z którego rozchodzą się fale sejsmiczne.
Epicentrum- Punkt na powierzchni
Ziemi położony bezpośrednio nad
Hipocentrum.

WYKRYWANIE TRZĘSIEŃ
ZIEMI
Kiedy dwie warstwy skalne wzajemnie na siebie napierają,
gromadzi się energia, która prędzej czy później zostanie
rozładowana. Dochodzi do tego wówczas, gdy nastąpi gwałtowny
przeskok obu płyt. W ten właśnie sposób powstaje trzęsienie ziemi i
występują one najczęściej na styku płyt litosfery. Tylko 1/3
uwolnionej siły rozchodzi się w postaci fal sejsmicznych, a jeszcze
mniej dociera na powierzchnię naszej planety.
Do określania wielkości trzęsienia stosuje się skalę Richtera.
Codziennie na świecie dochodzi do 8000 wstrząsów, jednak nie są
one odczuwalne przez ludzi. Zniszczenia powodują dopiero te od 5
stopni wspomnianej skali. Najmocniejsze wstrząsy, określane na 8
stopni, zdarzają się średnio raz na rok, ale powodują katastrofalne
zniszczenia dla wielu krajów.

FALA UDERZENIOWA BOMBY
ATOMOWEJ
Potężną bronią stworzoną
przez człowieka są bomby
nuklearne. Pierwszej próby
jądrowej
dokonały
Stany
Zjednoczone 16 lipca 1945
roku. Bombę zrzucono na
pustynię Nowego Meksyku.
Powstały krater miał 300m
średnicy, zaś siła uderzenia
była odczuwalna w promieniu
320 km. Znajdujący się tam
piasek
uległ
całkowitemu
stopieniu i napromieniowaniu.

SPSOBY KOMUNIKOWANIA
SIĘ OSÓB NIESŁYSZĄCYCH
– Język migowy
Język migowy głuchych to ogół znaków manualno-mimicznych
używanych przez niesłyszących do porozumiewania się między sobą i osobami
słyszącymi.
– Fonogesty
Metoda fonogestów należy do metod kształcenia umiejętności odczytywania
wypowiedzi z ust. Jej istotą jest uzupełnianie mówienia specjalnymi gestami.
– Alfabet palcowy (Daktylografia)
Daktylografia to jedna z form porozumiewania się oparta na odpowiednich układach
palców jednej lub obydwu dłoni. Każdej literze lub liczbie odpowiada określony znak
daktylograficzny.
– Piktogramy
Piktogramy to graficzny system komunikacyjny. Zasadą konstrukcji znaków tego
systemu jest: czarne tło i biała figura. Każdy ze znaków opisany jest literowo w
postaci wyrazu określającego treść znaku.

CHOROBY ZWIĄZANE Z
UTRATĄ SŁUCHU
Głównymi chorobami związanymi z utratą słuchu są :
- Głuchota wrodzona

- Embriopatie
- Fetopatie
- Głuchota nabyta
- Głuchota dziedziczna
- Głuchota częściowa

Aparat słuchowy - urządzenie służące do wzmacniania
głośności dźwięków u osób niedosłyszących.

ONOMATOPEJA
Onomatopeja to wyraz naśladujący dźwięki i
odgłosy naturalne, w tym dźwięki wydawane
przez zwierzęta. W języku polskim (i nie tylko)
onomatopeja jest rdzeniem wielu wyrazów, również
czasowników i rzeczowników (np. buczeć, buczenie,
szumieć, szum).

„BURZA”
ADAM MICKIEWICZ
Zdarto żagle, ster prysnął, ryk wód, szum zawiei,
Głosy trwożnej gromady, pomp złowieszcze jęki,
Ostatnie liny majtkom wyrwały się z ręki,
Słońce krwawo zachodzi, z nim reszta nadziei.
Wicher z tryumfem zawył. a na mokre góry
Wznoszące się piętrami z morskiego odmętu
Wstąpił genijusz śmierci i szedł do okrętu,
Jak żołnierz szturmujący w połamane mury.
Ci leżą na pół martwi, ów załamał dłonie,
Ten w objęcia przyjaciół żegnając się pada,
Ci modlą się przed śmiercią, aby śmierć odegnać.
Jeden podróżny śledział w milczeniu na stronie
I pomyślił: szczęśliwy, kto siły postrada,
Albo modlić się umie, lub ma z kim się żegnać.

***
frrryyyyy!
poleciał ptaszek
ślicznymi skrzydełkami
zamachał na pożegnanie.
psssyyyyyyt!
otworzyła się puszka
srebrzystymi pęcherzykami
ugasiła pragnienie.
wrrryyyy!
przejechał harley
chromowanymi detalami
rozbudził marzenie.

ochhhh!
naprawdę nie chciałam
kilkoma słowami
zamieszać Ci w głowie.

***
Leci jedna, dwie, milion,
Stukot, hrumot niczym stado koni.
Coraz więcej, coraz szybciej,
Zbliża się, niczym mgła,
O głosie strasznym.
Co chwilę jaskrawy miecz,
W rękach mrocznego rycerza,
Rozpruwa szum powstały
Uderzając o ziemię
I porusza wszystko,
Wszechogarniajacym brzmieniem.
A gdy rzycerz odchodzi,
Zbiera wszystko, zostawiając
Złowrogą, głuchą ciszę...

JĘZYKOWE ŁAMAŃCE
Chrząszcz brzmi w trzcinie w
Szczebrzeszynie,
Strząsa skrzydła z dżdżu,
A trzmiel w puszczy, tuż przy
Pszczynie,
Straszny wszczyna szum
Mąż gżegżółki w chaszczach
trzeszczy,
W krzakach drzemie kszyk
A w Trzemesznie straszy jeszcze
Wytrzeszcz oczu strzyg.

W gąszczu szczawiu we Wrzeszczu,
klaszczą kleszcze na deszczu,
szepcze szczygieł w szczelinie,
szczeka szczeniak w Szczuczynie,
piszczy pszczoła pod Pszczyną,
świszcze świerszcz pod leszczyną,
a trzy pliszki i liszka
taszczą płaszcze w Szypliszkach.

FIZYKA PODSTAWĄ MUZYKI
Muzyka to sztuka łączenia dźwięków i ciszy w sposób
przyjemny dla ucha. Dźwięk jest falą akustyczną o określonej
częstotliwości. Człowiek jest w stanie usłyszeć dźwięki w zakresie
częstotliwości od 16 Hz do 20 kHz. Ucho ludzkie posiada
wrażliwość, która umożliwia rozróżnienie następujących cech
dźwięku: wysokości, barwy i natężenia.
Fale dźwiękowe, Jak wszystkie fale mechaniczne, powstają w
wyniku drgań wytwarzanych najczęściej przez struny takie jak:
gitarowe, skrzypcowe, struny głosowe, pręty, płyty i membrany takie
jak: ksylofon, bęben, zamknięte lub otwarte słupy powietrza takie
jak. piszczałki, organy, klarnet, a także nagłe zagęszczenia lub
rozrzedzenia powietrza np. przy wybuchach.

JAK POWSTAJE DŹWIĘK W
GITARZE?
•
•
•
•

•
•
•

Szarpiąc strunę, wychylamy ją z położenia równowagi.
Tworzymy w ten sposób falę stojącą.
Powstaje dźwięk o pewnej częstotliwości.
Częstotliwość możemy zmieniać poprzez skracanie lub
wydłużanie struny.
Drgania przekazywane są przez mostek do pudła
rezonansowego.
Wraz z pudłem rezonansowym drga znajdujące się w nim
powietrze.
Drgania te są przekazywane do otaczającego powietrza.
W ten sposób słyszymy dźwięk.
Od pudła rezonansowego zależy jakość wydawanego
dźwięku. Musi być ono sztywne i lekkie. Aby uzyskać jak
najlepszy dźwięk, tworzy się je z najwyższej jakości
drewna.


Slide 3

Wykonały:
WIOLETTA DUSZA
AGNIESZKA HEJNOSZ
KAROLINA ZYGMUNT
JUSTYNA ŻYGA

JAK POWSTAJE NASZ GŁOS?
Do powstania dźwięku niezbędne jest wytworzenie drgań powietrza
przechodzącego przez szparę głośni. Drgania te powstają w krtani na skutek
ruchów fałdów głosowych, odbywających się w kierunku poprzecznym do ich
długiej osi. W znacznym uproszczeniu mechanizm ten wygląda następująco
(rys. 4):
Pierwszą fazą jest wdech, który umożliwia zgromadzenie w płucach
dostatecznie dużej ilości powietrza. Na skutek czynności mięśni
oddechowych rozpoczyna się wydech. Powietrze wydychane z płuc jest
motorem wprawiającym w drgania fałdy głosowe (rys. 4a). Ponieważ w fazie
wydechu szpara głośni jest zamknięta (fałdy głosowe ściśle do siebie
przylegają), następuje wzrost ciśnienia powietrza w okolicy podgłośniowej
(poniżej fałdów głosowych). Po przekroczeniu wartości krytycznej ciśnienia
następuje rozwarcie szpary głośni. Przez szparę głośni przepływa powietrze.
Doprowadza to do spadku ciśnienia podgłośniowego i powrotu fałdów
głosowych do pierwotnego położenia (ich zwarcia).
Powtarzające się wielokrotnie w jednostce czasu cykle
naprzemiennego rozwierania i zwierania fałdów głosowych powodują
powstawanie drgań powietrza, czyli dźwięku (rys. 4b). Charakter tego
dźwięku (zwanego tonem krtaniowym) zależy od właściwości fałdów
głosowych ich długości, napięcia, elastyczności i masy, oraz charakteru
przepływu powietrza. Cechy te mogą być modulowane poprzez czynność
mięśni krtaniowych, a w szczególności przez mięsień głosowy.

JAK SŁYSZYMY?
Ta część ucha, która słyszy nazywa się:
ślimak. To tutaj drgania fali dźwiękowej zamieniane
są na impulsy elektryczne, które nerwami dochodzą
do mózgu.Ślimak to kanał, zwężający się i zawinięty.
Wyściełany jest nabłonkiem czuciowym i wypełniony
płynem.
Wysokość dźwięku to fala o określonej
długości, więc i częstotliwości – na przykład jak
śpiewamy gamę to dźwięk „la” w „do re mi fa sol la si
do”, czyli kamertonowe "a" – to 440 Hz czyli 440
herców, czyli 440 drgań na sekundę. I pobudzane są
określone obszary nabłonka. Jeśli słyszymy kilka
dźwięków na raz – to po prostu pobudzane są
komórki czuciowe w poszczególnych miejscach
ślimaka odpowiedzialnych za poszczególne dźwięki.

CZYM JEST HAŁAS?
Występujące w środowisku dźwięki niepożądane lub szkodliwe dla zdrowia człowieka
określamy mianem hałasów. Najczęściej stosowana. miara hałasu jest poziom dźwięku
wyrażany w decybelach. Zakres spotykanych w środowisku poziomów dźwięku jest dość
rozległy, począwszy od wartości progowych, tj. poziomu 0 dB, będących jeszcze w stanie
wywołać u człowieka wrażenie słuchowe (próg słyszalności), po wartości powodujące fizyczne
odczucie bólu - 130 dB (granica bólu). Ze wzglądu na źródło i miejsce występowania hałasu,
wyrocznia się hałas: przemysłowy, komunikacyjny (drogowy, kolejowy, lotniczy), komunalny
(osiedlowy), mieszkaniowy (domowy).

FIZYCZNTMI ŹRÓDŁAMI HAŁASU
W ŚRODOWISKU SĄ NAJCZĘŚCIEJ:
- maszyny, urządzenia i narzędzia
-pojazdy komunikacji drogowej
szynowej, lotniczej, wodnej;
- inne pojazdy
- urządzenia komunalne

WPŁYW HAŁASU NA ORGANIZM
CZŁOWIEKA
Hałas może wywierać niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka, świat zwierzęcy i roślinny.
Szkodliwość hałasu zależy od jego natężenia i częstotliwości, charakteru zmian w czasie,
długotrwałości działania. Szczególnie dokuczliwy jest hałas występujący w postaci pojedynczych
impulsów dźwiękowych (trzask, huk) lub w postaci ciągu takich impulsów.
Szkodliwość działania hałasu na organizm człowieka objawia się zmęczeniem, gorszą
wydajnością nauki, trudnościami w skupieniu uwagi, zaburzeniami orientacji, drażliwością,
podwyższeniem ciśnienia krwi, bólem i zawrotami głowy, czasowym lub trwałym uszkodzeniem
słuchu. U małych dzieci hałas budzi duży niepokój, niepewność, zagubienie, powoduje płacz.
OCHRONA PRZED HAŁASEM
W celu ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego przed hałasem należy podjąć działania zmierzające
do:
- wprowadzenia stref ograniczonego ruchu lub całkowitej eliminacji pojazdów z wybranych ulic i
rejonów miasta,
- poprawienia organizacji ruchu gwarantującej płynność jazdy,
- budowę obwodnic miejskich,
- budowę ekranów i przegród akustycznych,
- stosowanie dźwiękochłonnych elewacji,
- wymianę okien na dźwiękoszczelne w domach mieszkalnych przy trasach intensywnego ruchu;

POGŁOS I ECHO
Pogłos jest to zjawisko stopniowego zanikania energii dźwięku po
ucichnięciu źródła, występujące wskutek odbić fal dźwiękowych (echo)
od powierzchni pomieszczenia. Zjawisko to można spotkać w życiu
codziennym na klatkach schodowych, korytarzach, w pustych
pomieszczeniach. Pogłosem nazywamy wynik nakładania się na siebie
kilku ech.
Echo powstaje w wyniku odbicia fal dźwiękowych od twardej
powierzchni. Dźwięk powraca do naszego ucha i słyszymy echo
własnego głosu. Statki używają urządzeń zwanych echosondami do
określenia głębokości wody lub wykrywania przeszkód. Urządzenie
zwane sonarem wysyła wiązki fal dźwiękowych, które po odbiciu
wracają i są rejestrowane na specjalnym wykresie.

ULTRADŹWIĘKI
Ultradźwięki – fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt wysoka, aby usłyszał
je człowiek. Za górną granicę słyszalnych częstotliwości uważa się wartość około 20 kHz.
Za umowną, górną, granicę ultradźwięków przyjmuje się częstotliwość 10 GHz. Zaczyna
się od niej zakres hiperdźwięków. Niektóre zwierzęta mogą emitować i słyszeć
ultradźwięki.
ZASTOSOWANIE ULTRADŹWIĘKÓW
-Ultradźwięki pozwalają na uzyskanie dokładnych obrazów przedmiotów. Sonar umożliwia
obserwację głębin morskich.
-Za pomocą urządzenia generującego i rejestrującego fale ultradźwiękowe (ultrasonograf)
można uzyskać obraz narządów wewnętrznych.
-Stosuje się je w zabiegach kosmetycznych,
np. peeling i sonoforeza oraz w zabiegach
fizykoterapeutycznych.
-Większość nietoperzy wytwarza ultradźwięki
krtanią i emituje je przez pysk lub nos
(echolokacja).

INFRADŹWIĘKI
Infradźwięki to wszystkie dźwięki poniżej progu słyszalności tj. 16 Hz. Słonie i wieloryby, które
słyszą infradźwięki wykorzystują je do komunikacji na duże odległości. Infradźwięki mają
bardzo dużą długość fali - powyżej 17 m, przez to słabo tłumione mogą rozchodzić się na
znaczne odległości. Drugim problemem jest ich słabe tłumienie poprzez ekrany akustyczne.
Naturalne źródła infradźwięków to:
- duże wodospady, fale morskie,
- lawiny, silny wiatr,
- pioruny, tornada,
- trzęsienia ziemi (fale sejsmiczne),
- wulkany.
Sztuczne źródła infradźwięków to:
- ciężkie pojazdy samochodowe,
- drgania mostów, eksplozje,
- głośniki, odrzutowce i śmigłowce,
- elektrownie wiatrowe, rurociągi,
- urządzenia chłodzące i ogrzewające powietrze.

FALE SEJSMICZNE
Falami występującymi w przyrodzie są też fale sejsmiczne, czyli drgania
rozchodzące się w Ziemi. Powstają na skutek ruchów płyt tektonicznych i
wybuchów wulkanów, ale mogą być również wywołane przez działalność
górniczą lub eksplozje materiałów wybuchowych.
Hipocentrum - hipotetyczny punkt,
z którego rozchodzą się fale sejsmiczne.
Epicentrum- Punkt na powierzchni
Ziemi położony bezpośrednio nad
Hipocentrum.

WYKRYWANIE TRZĘSIEŃ
ZIEMI
Kiedy dwie warstwy skalne wzajemnie na siebie napierają,
gromadzi się energia, która prędzej czy później zostanie
rozładowana. Dochodzi do tego wówczas, gdy nastąpi gwałtowny
przeskok obu płyt. W ten właśnie sposób powstaje trzęsienie ziemi i
występują one najczęściej na styku płyt litosfery. Tylko 1/3
uwolnionej siły rozchodzi się w postaci fal sejsmicznych, a jeszcze
mniej dociera na powierzchnię naszej planety.
Do określania wielkości trzęsienia stosuje się skalę Richtera.
Codziennie na świecie dochodzi do 8000 wstrząsów, jednak nie są
one odczuwalne przez ludzi. Zniszczenia powodują dopiero te od 5
stopni wspomnianej skali. Najmocniejsze wstrząsy, określane na 8
stopni, zdarzają się średnio raz na rok, ale powodują katastrofalne
zniszczenia dla wielu krajów.

FALA UDERZENIOWA BOMBY
ATOMOWEJ
Potężną bronią stworzoną
przez człowieka są bomby
nuklearne. Pierwszej próby
jądrowej
dokonały
Stany
Zjednoczone 16 lipca 1945
roku. Bombę zrzucono na
pustynię Nowego Meksyku.
Powstały krater miał 300m
średnicy, zaś siła uderzenia
była odczuwalna w promieniu
320 km. Znajdujący się tam
piasek
uległ
całkowitemu
stopieniu i napromieniowaniu.

SPSOBY KOMUNIKOWANIA
SIĘ OSÓB NIESŁYSZĄCYCH
– Język migowy
Język migowy głuchych to ogół znaków manualno-mimicznych
używanych przez niesłyszących do porozumiewania się między sobą i osobami
słyszącymi.
– Fonogesty
Metoda fonogestów należy do metod kształcenia umiejętności odczytywania
wypowiedzi z ust. Jej istotą jest uzupełnianie mówienia specjalnymi gestami.
– Alfabet palcowy (Daktylografia)
Daktylografia to jedna z form porozumiewania się oparta na odpowiednich układach
palców jednej lub obydwu dłoni. Każdej literze lub liczbie odpowiada określony znak
daktylograficzny.
– Piktogramy
Piktogramy to graficzny system komunikacyjny. Zasadą konstrukcji znaków tego
systemu jest: czarne tło i biała figura. Każdy ze znaków opisany jest literowo w
postaci wyrazu określającego treść znaku.

CHOROBY ZWIĄZANE Z
UTRATĄ SŁUCHU
Głównymi chorobami związanymi z utratą słuchu są :
- Głuchota wrodzona

- Embriopatie
- Fetopatie
- Głuchota nabyta
- Głuchota dziedziczna
- Głuchota częściowa

Aparat słuchowy - urządzenie służące do wzmacniania
głośności dźwięków u osób niedosłyszących.

ONOMATOPEJA
Onomatopeja to wyraz naśladujący dźwięki i
odgłosy naturalne, w tym dźwięki wydawane
przez zwierzęta. W języku polskim (i nie tylko)
onomatopeja jest rdzeniem wielu wyrazów, również
czasowników i rzeczowników (np. buczeć, buczenie,
szumieć, szum).

„BURZA”
ADAM MICKIEWICZ
Zdarto żagle, ster prysnął, ryk wód, szum zawiei,
Głosy trwożnej gromady, pomp złowieszcze jęki,
Ostatnie liny majtkom wyrwały się z ręki,
Słońce krwawo zachodzi, z nim reszta nadziei.
Wicher z tryumfem zawył. a na mokre góry
Wznoszące się piętrami z morskiego odmętu
Wstąpił genijusz śmierci i szedł do okrętu,
Jak żołnierz szturmujący w połamane mury.
Ci leżą na pół martwi, ów załamał dłonie,
Ten w objęcia przyjaciół żegnając się pada,
Ci modlą się przed śmiercią, aby śmierć odegnać.
Jeden podróżny śledział w milczeniu na stronie
I pomyślił: szczęśliwy, kto siły postrada,
Albo modlić się umie, lub ma z kim się żegnać.

***
frrryyyyy!
poleciał ptaszek
ślicznymi skrzydełkami
zamachał na pożegnanie.
psssyyyyyyt!
otworzyła się puszka
srebrzystymi pęcherzykami
ugasiła pragnienie.
wrrryyyy!
przejechał harley
chromowanymi detalami
rozbudził marzenie.

ochhhh!
naprawdę nie chciałam
kilkoma słowami
zamieszać Ci w głowie.

***
Leci jedna, dwie, milion,
Stukot, hrumot niczym stado koni.
Coraz więcej, coraz szybciej,
Zbliża się, niczym mgła,
O głosie strasznym.
Co chwilę jaskrawy miecz,
W rękach mrocznego rycerza,
Rozpruwa szum powstały
Uderzając o ziemię
I porusza wszystko,
Wszechogarniajacym brzmieniem.
A gdy rzycerz odchodzi,
Zbiera wszystko, zostawiając
Złowrogą, głuchą ciszę...

JĘZYKOWE ŁAMAŃCE
Chrząszcz brzmi w trzcinie w
Szczebrzeszynie,
Strząsa skrzydła z dżdżu,
A trzmiel w puszczy, tuż przy
Pszczynie,
Straszny wszczyna szum
Mąż gżegżółki w chaszczach
trzeszczy,
W krzakach drzemie kszyk
A w Trzemesznie straszy jeszcze
Wytrzeszcz oczu strzyg.

W gąszczu szczawiu we Wrzeszczu,
klaszczą kleszcze na deszczu,
szepcze szczygieł w szczelinie,
szczeka szczeniak w Szczuczynie,
piszczy pszczoła pod Pszczyną,
świszcze świerszcz pod leszczyną,
a trzy pliszki i liszka
taszczą płaszcze w Szypliszkach.

FIZYKA PODSTAWĄ MUZYKI
Muzyka to sztuka łączenia dźwięków i ciszy w sposób
przyjemny dla ucha. Dźwięk jest falą akustyczną o określonej
częstotliwości. Człowiek jest w stanie usłyszeć dźwięki w zakresie
częstotliwości od 16 Hz do 20 kHz. Ucho ludzkie posiada
wrażliwość, która umożliwia rozróżnienie następujących cech
dźwięku: wysokości, barwy i natężenia.
Fale dźwiękowe, Jak wszystkie fale mechaniczne, powstają w
wyniku drgań wytwarzanych najczęściej przez struny takie jak:
gitarowe, skrzypcowe, struny głosowe, pręty, płyty i membrany takie
jak: ksylofon, bęben, zamknięte lub otwarte słupy powietrza takie
jak. piszczałki, organy, klarnet, a także nagłe zagęszczenia lub
rozrzedzenia powietrza np. przy wybuchach.

JAK POWSTAJE DŹWIĘK W
GITARZE?
•
•
•
•

•
•
•

Szarpiąc strunę, wychylamy ją z położenia równowagi.
Tworzymy w ten sposób falę stojącą.
Powstaje dźwięk o pewnej częstotliwości.
Częstotliwość możemy zmieniać poprzez skracanie lub
wydłużanie struny.
Drgania przekazywane są przez mostek do pudła
rezonansowego.
Wraz z pudłem rezonansowym drga znajdujące się w nim
powietrze.
Drgania te są przekazywane do otaczającego powietrza.
W ten sposób słyszymy dźwięk.
Od pudła rezonansowego zależy jakość wydawanego
dźwięku. Musi być ono sztywne i lekkie. Aby uzyskać jak
najlepszy dźwięk, tworzy się je z najwyższej jakości
drewna.


Slide 4

Wykonały:
WIOLETTA DUSZA
AGNIESZKA HEJNOSZ
KAROLINA ZYGMUNT
JUSTYNA ŻYGA

JAK POWSTAJE NASZ GŁOS?
Do powstania dźwięku niezbędne jest wytworzenie drgań powietrza
przechodzącego przez szparę głośni. Drgania te powstają w krtani na skutek
ruchów fałdów głosowych, odbywających się w kierunku poprzecznym do ich
długiej osi. W znacznym uproszczeniu mechanizm ten wygląda następująco
(rys. 4):
Pierwszą fazą jest wdech, który umożliwia zgromadzenie w płucach
dostatecznie dużej ilości powietrza. Na skutek czynności mięśni
oddechowych rozpoczyna się wydech. Powietrze wydychane z płuc jest
motorem wprawiającym w drgania fałdy głosowe (rys. 4a). Ponieważ w fazie
wydechu szpara głośni jest zamknięta (fałdy głosowe ściśle do siebie
przylegają), następuje wzrost ciśnienia powietrza w okolicy podgłośniowej
(poniżej fałdów głosowych). Po przekroczeniu wartości krytycznej ciśnienia
następuje rozwarcie szpary głośni. Przez szparę głośni przepływa powietrze.
Doprowadza to do spadku ciśnienia podgłośniowego i powrotu fałdów
głosowych do pierwotnego położenia (ich zwarcia).
Powtarzające się wielokrotnie w jednostce czasu cykle
naprzemiennego rozwierania i zwierania fałdów głosowych powodują
powstawanie drgań powietrza, czyli dźwięku (rys. 4b). Charakter tego
dźwięku (zwanego tonem krtaniowym) zależy od właściwości fałdów
głosowych ich długości, napięcia, elastyczności i masy, oraz charakteru
przepływu powietrza. Cechy te mogą być modulowane poprzez czynność
mięśni krtaniowych, a w szczególności przez mięsień głosowy.

JAK SŁYSZYMY?
Ta część ucha, która słyszy nazywa się:
ślimak. To tutaj drgania fali dźwiękowej zamieniane
są na impulsy elektryczne, które nerwami dochodzą
do mózgu.Ślimak to kanał, zwężający się i zawinięty.
Wyściełany jest nabłonkiem czuciowym i wypełniony
płynem.
Wysokość dźwięku to fala o określonej
długości, więc i częstotliwości – na przykład jak
śpiewamy gamę to dźwięk „la” w „do re mi fa sol la si
do”, czyli kamertonowe "a" – to 440 Hz czyli 440
herców, czyli 440 drgań na sekundę. I pobudzane są
określone obszary nabłonka. Jeśli słyszymy kilka
dźwięków na raz – to po prostu pobudzane są
komórki czuciowe w poszczególnych miejscach
ślimaka odpowiedzialnych za poszczególne dźwięki.

CZYM JEST HAŁAS?
Występujące w środowisku dźwięki niepożądane lub szkodliwe dla zdrowia człowieka
określamy mianem hałasów. Najczęściej stosowana. miara hałasu jest poziom dźwięku
wyrażany w decybelach. Zakres spotykanych w środowisku poziomów dźwięku jest dość
rozległy, począwszy od wartości progowych, tj. poziomu 0 dB, będących jeszcze w stanie
wywołać u człowieka wrażenie słuchowe (próg słyszalności), po wartości powodujące fizyczne
odczucie bólu - 130 dB (granica bólu). Ze wzglądu na źródło i miejsce występowania hałasu,
wyrocznia się hałas: przemysłowy, komunikacyjny (drogowy, kolejowy, lotniczy), komunalny
(osiedlowy), mieszkaniowy (domowy).

FIZYCZNTMI ŹRÓDŁAMI HAŁASU
W ŚRODOWISKU SĄ NAJCZĘŚCIEJ:
- maszyny, urządzenia i narzędzia
-pojazdy komunikacji drogowej
szynowej, lotniczej, wodnej;
- inne pojazdy
- urządzenia komunalne

WPŁYW HAŁASU NA ORGANIZM
CZŁOWIEKA
Hałas może wywierać niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka, świat zwierzęcy i roślinny.
Szkodliwość hałasu zależy od jego natężenia i częstotliwości, charakteru zmian w czasie,
długotrwałości działania. Szczególnie dokuczliwy jest hałas występujący w postaci pojedynczych
impulsów dźwiękowych (trzask, huk) lub w postaci ciągu takich impulsów.
Szkodliwość działania hałasu na organizm człowieka objawia się zmęczeniem, gorszą
wydajnością nauki, trudnościami w skupieniu uwagi, zaburzeniami orientacji, drażliwością,
podwyższeniem ciśnienia krwi, bólem i zawrotami głowy, czasowym lub trwałym uszkodzeniem
słuchu. U małych dzieci hałas budzi duży niepokój, niepewność, zagubienie, powoduje płacz.
OCHRONA PRZED HAŁASEM
W celu ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego przed hałasem należy podjąć działania zmierzające
do:
- wprowadzenia stref ograniczonego ruchu lub całkowitej eliminacji pojazdów z wybranych ulic i
rejonów miasta,
- poprawienia organizacji ruchu gwarantującej płynność jazdy,
- budowę obwodnic miejskich,
- budowę ekranów i przegród akustycznych,
- stosowanie dźwiękochłonnych elewacji,
- wymianę okien na dźwiękoszczelne w domach mieszkalnych przy trasach intensywnego ruchu;

POGŁOS I ECHO
Pogłos jest to zjawisko stopniowego zanikania energii dźwięku po
ucichnięciu źródła, występujące wskutek odbić fal dźwiękowych (echo)
od powierzchni pomieszczenia. Zjawisko to można spotkać w życiu
codziennym na klatkach schodowych, korytarzach, w pustych
pomieszczeniach. Pogłosem nazywamy wynik nakładania się na siebie
kilku ech.
Echo powstaje w wyniku odbicia fal dźwiękowych od twardej
powierzchni. Dźwięk powraca do naszego ucha i słyszymy echo
własnego głosu. Statki używają urządzeń zwanych echosondami do
określenia głębokości wody lub wykrywania przeszkód. Urządzenie
zwane sonarem wysyła wiązki fal dźwiękowych, które po odbiciu
wracają i są rejestrowane na specjalnym wykresie.

ULTRADŹWIĘKI
Ultradźwięki – fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt wysoka, aby usłyszał
je człowiek. Za górną granicę słyszalnych częstotliwości uważa się wartość około 20 kHz.
Za umowną, górną, granicę ultradźwięków przyjmuje się częstotliwość 10 GHz. Zaczyna
się od niej zakres hiperdźwięków. Niektóre zwierzęta mogą emitować i słyszeć
ultradźwięki.
ZASTOSOWANIE ULTRADŹWIĘKÓW
-Ultradźwięki pozwalają na uzyskanie dokładnych obrazów przedmiotów. Sonar umożliwia
obserwację głębin morskich.
-Za pomocą urządzenia generującego i rejestrującego fale ultradźwiękowe (ultrasonograf)
można uzyskać obraz narządów wewnętrznych.
-Stosuje się je w zabiegach kosmetycznych,
np. peeling i sonoforeza oraz w zabiegach
fizykoterapeutycznych.
-Większość nietoperzy wytwarza ultradźwięki
krtanią i emituje je przez pysk lub nos
(echolokacja).

INFRADŹWIĘKI
Infradźwięki to wszystkie dźwięki poniżej progu słyszalności tj. 16 Hz. Słonie i wieloryby, które
słyszą infradźwięki wykorzystują je do komunikacji na duże odległości. Infradźwięki mają
bardzo dużą długość fali - powyżej 17 m, przez to słabo tłumione mogą rozchodzić się na
znaczne odległości. Drugim problemem jest ich słabe tłumienie poprzez ekrany akustyczne.
Naturalne źródła infradźwięków to:
- duże wodospady, fale morskie,
- lawiny, silny wiatr,
- pioruny, tornada,
- trzęsienia ziemi (fale sejsmiczne),
- wulkany.
Sztuczne źródła infradźwięków to:
- ciężkie pojazdy samochodowe,
- drgania mostów, eksplozje,
- głośniki, odrzutowce i śmigłowce,
- elektrownie wiatrowe, rurociągi,
- urządzenia chłodzące i ogrzewające powietrze.

FALE SEJSMICZNE
Falami występującymi w przyrodzie są też fale sejsmiczne, czyli drgania
rozchodzące się w Ziemi. Powstają na skutek ruchów płyt tektonicznych i
wybuchów wulkanów, ale mogą być również wywołane przez działalność
górniczą lub eksplozje materiałów wybuchowych.
Hipocentrum - hipotetyczny punkt,
z którego rozchodzą się fale sejsmiczne.
Epicentrum- Punkt na powierzchni
Ziemi położony bezpośrednio nad
Hipocentrum.

WYKRYWANIE TRZĘSIEŃ
ZIEMI
Kiedy dwie warstwy skalne wzajemnie na siebie napierają,
gromadzi się energia, która prędzej czy później zostanie
rozładowana. Dochodzi do tego wówczas, gdy nastąpi gwałtowny
przeskok obu płyt. W ten właśnie sposób powstaje trzęsienie ziemi i
występują one najczęściej na styku płyt litosfery. Tylko 1/3
uwolnionej siły rozchodzi się w postaci fal sejsmicznych, a jeszcze
mniej dociera na powierzchnię naszej planety.
Do określania wielkości trzęsienia stosuje się skalę Richtera.
Codziennie na świecie dochodzi do 8000 wstrząsów, jednak nie są
one odczuwalne przez ludzi. Zniszczenia powodują dopiero te od 5
stopni wspomnianej skali. Najmocniejsze wstrząsy, określane na 8
stopni, zdarzają się średnio raz na rok, ale powodują katastrofalne
zniszczenia dla wielu krajów.

FALA UDERZENIOWA BOMBY
ATOMOWEJ
Potężną bronią stworzoną
przez człowieka są bomby
nuklearne. Pierwszej próby
jądrowej
dokonały
Stany
Zjednoczone 16 lipca 1945
roku. Bombę zrzucono na
pustynię Nowego Meksyku.
Powstały krater miał 300m
średnicy, zaś siła uderzenia
była odczuwalna w promieniu
320 km. Znajdujący się tam
piasek
uległ
całkowitemu
stopieniu i napromieniowaniu.

SPSOBY KOMUNIKOWANIA
SIĘ OSÓB NIESŁYSZĄCYCH
– Język migowy
Język migowy głuchych to ogół znaków manualno-mimicznych
używanych przez niesłyszących do porozumiewania się między sobą i osobami
słyszącymi.
– Fonogesty
Metoda fonogestów należy do metod kształcenia umiejętności odczytywania
wypowiedzi z ust. Jej istotą jest uzupełnianie mówienia specjalnymi gestami.
– Alfabet palcowy (Daktylografia)
Daktylografia to jedna z form porozumiewania się oparta na odpowiednich układach
palców jednej lub obydwu dłoni. Każdej literze lub liczbie odpowiada określony znak
daktylograficzny.
– Piktogramy
Piktogramy to graficzny system komunikacyjny. Zasadą konstrukcji znaków tego
systemu jest: czarne tło i biała figura. Każdy ze znaków opisany jest literowo w
postaci wyrazu określającego treść znaku.

CHOROBY ZWIĄZANE Z
UTRATĄ SŁUCHU
Głównymi chorobami związanymi z utratą słuchu są :
- Głuchota wrodzona

- Embriopatie
- Fetopatie
- Głuchota nabyta
- Głuchota dziedziczna
- Głuchota częściowa

Aparat słuchowy - urządzenie służące do wzmacniania
głośności dźwięków u osób niedosłyszących.

ONOMATOPEJA
Onomatopeja to wyraz naśladujący dźwięki i
odgłosy naturalne, w tym dźwięki wydawane
przez zwierzęta. W języku polskim (i nie tylko)
onomatopeja jest rdzeniem wielu wyrazów, również
czasowników i rzeczowników (np. buczeć, buczenie,
szumieć, szum).

„BURZA”
ADAM MICKIEWICZ
Zdarto żagle, ster prysnął, ryk wód, szum zawiei,
Głosy trwożnej gromady, pomp złowieszcze jęki,
Ostatnie liny majtkom wyrwały się z ręki,
Słońce krwawo zachodzi, z nim reszta nadziei.
Wicher z tryumfem zawył. a na mokre góry
Wznoszące się piętrami z morskiego odmętu
Wstąpił genijusz śmierci i szedł do okrętu,
Jak żołnierz szturmujący w połamane mury.
Ci leżą na pół martwi, ów załamał dłonie,
Ten w objęcia przyjaciół żegnając się pada,
Ci modlą się przed śmiercią, aby śmierć odegnać.
Jeden podróżny śledział w milczeniu na stronie
I pomyślił: szczęśliwy, kto siły postrada,
Albo modlić się umie, lub ma z kim się żegnać.

***
frrryyyyy!
poleciał ptaszek
ślicznymi skrzydełkami
zamachał na pożegnanie.
psssyyyyyyt!
otworzyła się puszka
srebrzystymi pęcherzykami
ugasiła pragnienie.
wrrryyyy!
przejechał harley
chromowanymi detalami
rozbudził marzenie.

ochhhh!
naprawdę nie chciałam
kilkoma słowami
zamieszać Ci w głowie.

***
Leci jedna, dwie, milion,
Stukot, hrumot niczym stado koni.
Coraz więcej, coraz szybciej,
Zbliża się, niczym mgła,
O głosie strasznym.
Co chwilę jaskrawy miecz,
W rękach mrocznego rycerza,
Rozpruwa szum powstały
Uderzając o ziemię
I porusza wszystko,
Wszechogarniajacym brzmieniem.
A gdy rzycerz odchodzi,
Zbiera wszystko, zostawiając
Złowrogą, głuchą ciszę...

JĘZYKOWE ŁAMAŃCE
Chrząszcz brzmi w trzcinie w
Szczebrzeszynie,
Strząsa skrzydła z dżdżu,
A trzmiel w puszczy, tuż przy
Pszczynie,
Straszny wszczyna szum
Mąż gżegżółki w chaszczach
trzeszczy,
W krzakach drzemie kszyk
A w Trzemesznie straszy jeszcze
Wytrzeszcz oczu strzyg.

W gąszczu szczawiu we Wrzeszczu,
klaszczą kleszcze na deszczu,
szepcze szczygieł w szczelinie,
szczeka szczeniak w Szczuczynie,
piszczy pszczoła pod Pszczyną,
świszcze świerszcz pod leszczyną,
a trzy pliszki i liszka
taszczą płaszcze w Szypliszkach.

FIZYKA PODSTAWĄ MUZYKI
Muzyka to sztuka łączenia dźwięków i ciszy w sposób
przyjemny dla ucha. Dźwięk jest falą akustyczną o określonej
częstotliwości. Człowiek jest w stanie usłyszeć dźwięki w zakresie
częstotliwości od 16 Hz do 20 kHz. Ucho ludzkie posiada
wrażliwość, która umożliwia rozróżnienie następujących cech
dźwięku: wysokości, barwy i natężenia.
Fale dźwiękowe, Jak wszystkie fale mechaniczne, powstają w
wyniku drgań wytwarzanych najczęściej przez struny takie jak:
gitarowe, skrzypcowe, struny głosowe, pręty, płyty i membrany takie
jak: ksylofon, bęben, zamknięte lub otwarte słupy powietrza takie
jak. piszczałki, organy, klarnet, a także nagłe zagęszczenia lub
rozrzedzenia powietrza np. przy wybuchach.

JAK POWSTAJE DŹWIĘK W
GITARZE?
•
•
•
•

•
•
•

Szarpiąc strunę, wychylamy ją z położenia równowagi.
Tworzymy w ten sposób falę stojącą.
Powstaje dźwięk o pewnej częstotliwości.
Częstotliwość możemy zmieniać poprzez skracanie lub
wydłużanie struny.
Drgania przekazywane są przez mostek do pudła
rezonansowego.
Wraz z pudłem rezonansowym drga znajdujące się w nim
powietrze.
Drgania te są przekazywane do otaczającego powietrza.
W ten sposób słyszymy dźwięk.
Od pudła rezonansowego zależy jakość wydawanego
dźwięku. Musi być ono sztywne i lekkie. Aby uzyskać jak
najlepszy dźwięk, tworzy się je z najwyższej jakości
drewna.


Slide 5

Wykonały:
WIOLETTA DUSZA
AGNIESZKA HEJNOSZ
KAROLINA ZYGMUNT
JUSTYNA ŻYGA

JAK POWSTAJE NASZ GŁOS?
Do powstania dźwięku niezbędne jest wytworzenie drgań powietrza
przechodzącego przez szparę głośni. Drgania te powstają w krtani na skutek
ruchów fałdów głosowych, odbywających się w kierunku poprzecznym do ich
długiej osi. W znacznym uproszczeniu mechanizm ten wygląda następująco
(rys. 4):
Pierwszą fazą jest wdech, który umożliwia zgromadzenie w płucach
dostatecznie dużej ilości powietrza. Na skutek czynności mięśni
oddechowych rozpoczyna się wydech. Powietrze wydychane z płuc jest
motorem wprawiającym w drgania fałdy głosowe (rys. 4a). Ponieważ w fazie
wydechu szpara głośni jest zamknięta (fałdy głosowe ściśle do siebie
przylegają), następuje wzrost ciśnienia powietrza w okolicy podgłośniowej
(poniżej fałdów głosowych). Po przekroczeniu wartości krytycznej ciśnienia
następuje rozwarcie szpary głośni. Przez szparę głośni przepływa powietrze.
Doprowadza to do spadku ciśnienia podgłośniowego i powrotu fałdów
głosowych do pierwotnego położenia (ich zwarcia).
Powtarzające się wielokrotnie w jednostce czasu cykle
naprzemiennego rozwierania i zwierania fałdów głosowych powodują
powstawanie drgań powietrza, czyli dźwięku (rys. 4b). Charakter tego
dźwięku (zwanego tonem krtaniowym) zależy od właściwości fałdów
głosowych ich długości, napięcia, elastyczności i masy, oraz charakteru
przepływu powietrza. Cechy te mogą być modulowane poprzez czynność
mięśni krtaniowych, a w szczególności przez mięsień głosowy.

JAK SŁYSZYMY?
Ta część ucha, która słyszy nazywa się:
ślimak. To tutaj drgania fali dźwiękowej zamieniane
są na impulsy elektryczne, które nerwami dochodzą
do mózgu.Ślimak to kanał, zwężający się i zawinięty.
Wyściełany jest nabłonkiem czuciowym i wypełniony
płynem.
Wysokość dźwięku to fala o określonej
długości, więc i częstotliwości – na przykład jak
śpiewamy gamę to dźwięk „la” w „do re mi fa sol la si
do”, czyli kamertonowe "a" – to 440 Hz czyli 440
herców, czyli 440 drgań na sekundę. I pobudzane są
określone obszary nabłonka. Jeśli słyszymy kilka
dźwięków na raz – to po prostu pobudzane są
komórki czuciowe w poszczególnych miejscach
ślimaka odpowiedzialnych za poszczególne dźwięki.

CZYM JEST HAŁAS?
Występujące w środowisku dźwięki niepożądane lub szkodliwe dla zdrowia człowieka
określamy mianem hałasów. Najczęściej stosowana. miara hałasu jest poziom dźwięku
wyrażany w decybelach. Zakres spotykanych w środowisku poziomów dźwięku jest dość
rozległy, począwszy od wartości progowych, tj. poziomu 0 dB, będących jeszcze w stanie
wywołać u człowieka wrażenie słuchowe (próg słyszalności), po wartości powodujące fizyczne
odczucie bólu - 130 dB (granica bólu). Ze wzglądu na źródło i miejsce występowania hałasu,
wyrocznia się hałas: przemysłowy, komunikacyjny (drogowy, kolejowy, lotniczy), komunalny
(osiedlowy), mieszkaniowy (domowy).

FIZYCZNTMI ŹRÓDŁAMI HAŁASU
W ŚRODOWISKU SĄ NAJCZĘŚCIEJ:
- maszyny, urządzenia i narzędzia
-pojazdy komunikacji drogowej
szynowej, lotniczej, wodnej;
- inne pojazdy
- urządzenia komunalne

WPŁYW HAŁASU NA ORGANIZM
CZŁOWIEKA
Hałas może wywierać niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka, świat zwierzęcy i roślinny.
Szkodliwość hałasu zależy od jego natężenia i częstotliwości, charakteru zmian w czasie,
długotrwałości działania. Szczególnie dokuczliwy jest hałas występujący w postaci pojedynczych
impulsów dźwiękowych (trzask, huk) lub w postaci ciągu takich impulsów.
Szkodliwość działania hałasu na organizm człowieka objawia się zmęczeniem, gorszą
wydajnością nauki, trudnościami w skupieniu uwagi, zaburzeniami orientacji, drażliwością,
podwyższeniem ciśnienia krwi, bólem i zawrotami głowy, czasowym lub trwałym uszkodzeniem
słuchu. U małych dzieci hałas budzi duży niepokój, niepewność, zagubienie, powoduje płacz.
OCHRONA PRZED HAŁASEM
W celu ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego przed hałasem należy podjąć działania zmierzające
do:
- wprowadzenia stref ograniczonego ruchu lub całkowitej eliminacji pojazdów z wybranych ulic i
rejonów miasta,
- poprawienia organizacji ruchu gwarantującej płynność jazdy,
- budowę obwodnic miejskich,
- budowę ekranów i przegród akustycznych,
- stosowanie dźwiękochłonnych elewacji,
- wymianę okien na dźwiękoszczelne w domach mieszkalnych przy trasach intensywnego ruchu;

POGŁOS I ECHO
Pogłos jest to zjawisko stopniowego zanikania energii dźwięku po
ucichnięciu źródła, występujące wskutek odbić fal dźwiękowych (echo)
od powierzchni pomieszczenia. Zjawisko to można spotkać w życiu
codziennym na klatkach schodowych, korytarzach, w pustych
pomieszczeniach. Pogłosem nazywamy wynik nakładania się na siebie
kilku ech.
Echo powstaje w wyniku odbicia fal dźwiękowych od twardej
powierzchni. Dźwięk powraca do naszego ucha i słyszymy echo
własnego głosu. Statki używają urządzeń zwanych echosondami do
określenia głębokości wody lub wykrywania przeszkód. Urządzenie
zwane sonarem wysyła wiązki fal dźwiękowych, które po odbiciu
wracają i są rejestrowane na specjalnym wykresie.

ULTRADŹWIĘKI
Ultradźwięki – fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt wysoka, aby usłyszał
je człowiek. Za górną granicę słyszalnych częstotliwości uważa się wartość około 20 kHz.
Za umowną, górną, granicę ultradźwięków przyjmuje się częstotliwość 10 GHz. Zaczyna
się od niej zakres hiperdźwięków. Niektóre zwierzęta mogą emitować i słyszeć
ultradźwięki.
ZASTOSOWANIE ULTRADŹWIĘKÓW
-Ultradźwięki pozwalają na uzyskanie dokładnych obrazów przedmiotów. Sonar umożliwia
obserwację głębin morskich.
-Za pomocą urządzenia generującego i rejestrującego fale ultradźwiękowe (ultrasonograf)
można uzyskać obraz narządów wewnętrznych.
-Stosuje się je w zabiegach kosmetycznych,
np. peeling i sonoforeza oraz w zabiegach
fizykoterapeutycznych.
-Większość nietoperzy wytwarza ultradźwięki
krtanią i emituje je przez pysk lub nos
(echolokacja).

INFRADŹWIĘKI
Infradźwięki to wszystkie dźwięki poniżej progu słyszalności tj. 16 Hz. Słonie i wieloryby, które
słyszą infradźwięki wykorzystują je do komunikacji na duże odległości. Infradźwięki mają
bardzo dużą długość fali - powyżej 17 m, przez to słabo tłumione mogą rozchodzić się na
znaczne odległości. Drugim problemem jest ich słabe tłumienie poprzez ekrany akustyczne.
Naturalne źródła infradźwięków to:
- duże wodospady, fale morskie,
- lawiny, silny wiatr,
- pioruny, tornada,
- trzęsienia ziemi (fale sejsmiczne),
- wulkany.
Sztuczne źródła infradźwięków to:
- ciężkie pojazdy samochodowe,
- drgania mostów, eksplozje,
- głośniki, odrzutowce i śmigłowce,
- elektrownie wiatrowe, rurociągi,
- urządzenia chłodzące i ogrzewające powietrze.

FALE SEJSMICZNE
Falami występującymi w przyrodzie są też fale sejsmiczne, czyli drgania
rozchodzące się w Ziemi. Powstają na skutek ruchów płyt tektonicznych i
wybuchów wulkanów, ale mogą być również wywołane przez działalność
górniczą lub eksplozje materiałów wybuchowych.
Hipocentrum - hipotetyczny punkt,
z którego rozchodzą się fale sejsmiczne.
Epicentrum- Punkt na powierzchni
Ziemi położony bezpośrednio nad
Hipocentrum.

WYKRYWANIE TRZĘSIEŃ
ZIEMI
Kiedy dwie warstwy skalne wzajemnie na siebie napierają,
gromadzi się energia, która prędzej czy później zostanie
rozładowana. Dochodzi do tego wówczas, gdy nastąpi gwałtowny
przeskok obu płyt. W ten właśnie sposób powstaje trzęsienie ziemi i
występują one najczęściej na styku płyt litosfery. Tylko 1/3
uwolnionej siły rozchodzi się w postaci fal sejsmicznych, a jeszcze
mniej dociera na powierzchnię naszej planety.
Do określania wielkości trzęsienia stosuje się skalę Richtera.
Codziennie na świecie dochodzi do 8000 wstrząsów, jednak nie są
one odczuwalne przez ludzi. Zniszczenia powodują dopiero te od 5
stopni wspomnianej skali. Najmocniejsze wstrząsy, określane na 8
stopni, zdarzają się średnio raz na rok, ale powodują katastrofalne
zniszczenia dla wielu krajów.

FALA UDERZENIOWA BOMBY
ATOMOWEJ
Potężną bronią stworzoną
przez człowieka są bomby
nuklearne. Pierwszej próby
jądrowej
dokonały
Stany
Zjednoczone 16 lipca 1945
roku. Bombę zrzucono na
pustynię Nowego Meksyku.
Powstały krater miał 300m
średnicy, zaś siła uderzenia
była odczuwalna w promieniu
320 km. Znajdujący się tam
piasek
uległ
całkowitemu
stopieniu i napromieniowaniu.

SPSOBY KOMUNIKOWANIA
SIĘ OSÓB NIESŁYSZĄCYCH
– Język migowy
Język migowy głuchych to ogół znaków manualno-mimicznych
używanych przez niesłyszących do porozumiewania się między sobą i osobami
słyszącymi.
– Fonogesty
Metoda fonogestów należy do metod kształcenia umiejętności odczytywania
wypowiedzi z ust. Jej istotą jest uzupełnianie mówienia specjalnymi gestami.
– Alfabet palcowy (Daktylografia)
Daktylografia to jedna z form porozumiewania się oparta na odpowiednich układach
palców jednej lub obydwu dłoni. Każdej literze lub liczbie odpowiada określony znak
daktylograficzny.
– Piktogramy
Piktogramy to graficzny system komunikacyjny. Zasadą konstrukcji znaków tego
systemu jest: czarne tło i biała figura. Każdy ze znaków opisany jest literowo w
postaci wyrazu określającego treść znaku.

CHOROBY ZWIĄZANE Z
UTRATĄ SŁUCHU
Głównymi chorobami związanymi z utratą słuchu są :
- Głuchota wrodzona

- Embriopatie
- Fetopatie
- Głuchota nabyta
- Głuchota dziedziczna
- Głuchota częściowa

Aparat słuchowy - urządzenie służące do wzmacniania
głośności dźwięków u osób niedosłyszących.

ONOMATOPEJA
Onomatopeja to wyraz naśladujący dźwięki i
odgłosy naturalne, w tym dźwięki wydawane
przez zwierzęta. W języku polskim (i nie tylko)
onomatopeja jest rdzeniem wielu wyrazów, również
czasowników i rzeczowników (np. buczeć, buczenie,
szumieć, szum).

„BURZA”
ADAM MICKIEWICZ
Zdarto żagle, ster prysnął, ryk wód, szum zawiei,
Głosy trwożnej gromady, pomp złowieszcze jęki,
Ostatnie liny majtkom wyrwały się z ręki,
Słońce krwawo zachodzi, z nim reszta nadziei.
Wicher z tryumfem zawył. a na mokre góry
Wznoszące się piętrami z morskiego odmętu
Wstąpił genijusz śmierci i szedł do okrętu,
Jak żołnierz szturmujący w połamane mury.
Ci leżą na pół martwi, ów załamał dłonie,
Ten w objęcia przyjaciół żegnając się pada,
Ci modlą się przed śmiercią, aby śmierć odegnać.
Jeden podróżny śledział w milczeniu na stronie
I pomyślił: szczęśliwy, kto siły postrada,
Albo modlić się umie, lub ma z kim się żegnać.

***
frrryyyyy!
poleciał ptaszek
ślicznymi skrzydełkami
zamachał na pożegnanie.
psssyyyyyyt!
otworzyła się puszka
srebrzystymi pęcherzykami
ugasiła pragnienie.
wrrryyyy!
przejechał harley
chromowanymi detalami
rozbudził marzenie.

ochhhh!
naprawdę nie chciałam
kilkoma słowami
zamieszać Ci w głowie.

***
Leci jedna, dwie, milion,
Stukot, hrumot niczym stado koni.
Coraz więcej, coraz szybciej,
Zbliża się, niczym mgła,
O głosie strasznym.
Co chwilę jaskrawy miecz,
W rękach mrocznego rycerza,
Rozpruwa szum powstały
Uderzając o ziemię
I porusza wszystko,
Wszechogarniajacym brzmieniem.
A gdy rzycerz odchodzi,
Zbiera wszystko, zostawiając
Złowrogą, głuchą ciszę...

JĘZYKOWE ŁAMAŃCE
Chrząszcz brzmi w trzcinie w
Szczebrzeszynie,
Strząsa skrzydła z dżdżu,
A trzmiel w puszczy, tuż przy
Pszczynie,
Straszny wszczyna szum
Mąż gżegżółki w chaszczach
trzeszczy,
W krzakach drzemie kszyk
A w Trzemesznie straszy jeszcze
Wytrzeszcz oczu strzyg.

W gąszczu szczawiu we Wrzeszczu,
klaszczą kleszcze na deszczu,
szepcze szczygieł w szczelinie,
szczeka szczeniak w Szczuczynie,
piszczy pszczoła pod Pszczyną,
świszcze świerszcz pod leszczyną,
a trzy pliszki i liszka
taszczą płaszcze w Szypliszkach.

FIZYKA PODSTAWĄ MUZYKI
Muzyka to sztuka łączenia dźwięków i ciszy w sposób
przyjemny dla ucha. Dźwięk jest falą akustyczną o określonej
częstotliwości. Człowiek jest w stanie usłyszeć dźwięki w zakresie
częstotliwości od 16 Hz do 20 kHz. Ucho ludzkie posiada
wrażliwość, która umożliwia rozróżnienie następujących cech
dźwięku: wysokości, barwy i natężenia.
Fale dźwiękowe, Jak wszystkie fale mechaniczne, powstają w
wyniku drgań wytwarzanych najczęściej przez struny takie jak:
gitarowe, skrzypcowe, struny głosowe, pręty, płyty i membrany takie
jak: ksylofon, bęben, zamknięte lub otwarte słupy powietrza takie
jak. piszczałki, organy, klarnet, a także nagłe zagęszczenia lub
rozrzedzenia powietrza np. przy wybuchach.

JAK POWSTAJE DŹWIĘK W
GITARZE?
•
•
•
•

•
•
•

Szarpiąc strunę, wychylamy ją z położenia równowagi.
Tworzymy w ten sposób falę stojącą.
Powstaje dźwięk o pewnej częstotliwości.
Częstotliwość możemy zmieniać poprzez skracanie lub
wydłużanie struny.
Drgania przekazywane są przez mostek do pudła
rezonansowego.
Wraz z pudłem rezonansowym drga znajdujące się w nim
powietrze.
Drgania te są przekazywane do otaczającego powietrza.
W ten sposób słyszymy dźwięk.
Od pudła rezonansowego zależy jakość wydawanego
dźwięku. Musi być ono sztywne i lekkie. Aby uzyskać jak
najlepszy dźwięk, tworzy się je z najwyższej jakości
drewna.


Slide 6

Wykonały:
WIOLETTA DUSZA
AGNIESZKA HEJNOSZ
KAROLINA ZYGMUNT
JUSTYNA ŻYGA

JAK POWSTAJE NASZ GŁOS?
Do powstania dźwięku niezbędne jest wytworzenie drgań powietrza
przechodzącego przez szparę głośni. Drgania te powstają w krtani na skutek
ruchów fałdów głosowych, odbywających się w kierunku poprzecznym do ich
długiej osi. W znacznym uproszczeniu mechanizm ten wygląda następująco
(rys. 4):
Pierwszą fazą jest wdech, który umożliwia zgromadzenie w płucach
dostatecznie dużej ilości powietrza. Na skutek czynności mięśni
oddechowych rozpoczyna się wydech. Powietrze wydychane z płuc jest
motorem wprawiającym w drgania fałdy głosowe (rys. 4a). Ponieważ w fazie
wydechu szpara głośni jest zamknięta (fałdy głosowe ściśle do siebie
przylegają), następuje wzrost ciśnienia powietrza w okolicy podgłośniowej
(poniżej fałdów głosowych). Po przekroczeniu wartości krytycznej ciśnienia
następuje rozwarcie szpary głośni. Przez szparę głośni przepływa powietrze.
Doprowadza to do spadku ciśnienia podgłośniowego i powrotu fałdów
głosowych do pierwotnego położenia (ich zwarcia).
Powtarzające się wielokrotnie w jednostce czasu cykle
naprzemiennego rozwierania i zwierania fałdów głosowych powodują
powstawanie drgań powietrza, czyli dźwięku (rys. 4b). Charakter tego
dźwięku (zwanego tonem krtaniowym) zależy od właściwości fałdów
głosowych ich długości, napięcia, elastyczności i masy, oraz charakteru
przepływu powietrza. Cechy te mogą być modulowane poprzez czynność
mięśni krtaniowych, a w szczególności przez mięsień głosowy.

JAK SŁYSZYMY?
Ta część ucha, która słyszy nazywa się:
ślimak. To tutaj drgania fali dźwiękowej zamieniane
są na impulsy elektryczne, które nerwami dochodzą
do mózgu.Ślimak to kanał, zwężający się i zawinięty.
Wyściełany jest nabłonkiem czuciowym i wypełniony
płynem.
Wysokość dźwięku to fala o określonej
długości, więc i częstotliwości – na przykład jak
śpiewamy gamę to dźwięk „la” w „do re mi fa sol la si
do”, czyli kamertonowe "a" – to 440 Hz czyli 440
herców, czyli 440 drgań na sekundę. I pobudzane są
określone obszary nabłonka. Jeśli słyszymy kilka
dźwięków na raz – to po prostu pobudzane są
komórki czuciowe w poszczególnych miejscach
ślimaka odpowiedzialnych za poszczególne dźwięki.

CZYM JEST HAŁAS?
Występujące w środowisku dźwięki niepożądane lub szkodliwe dla zdrowia człowieka
określamy mianem hałasów. Najczęściej stosowana. miara hałasu jest poziom dźwięku
wyrażany w decybelach. Zakres spotykanych w środowisku poziomów dźwięku jest dość
rozległy, począwszy od wartości progowych, tj. poziomu 0 dB, będących jeszcze w stanie
wywołać u człowieka wrażenie słuchowe (próg słyszalności), po wartości powodujące fizyczne
odczucie bólu - 130 dB (granica bólu). Ze wzglądu na źródło i miejsce występowania hałasu,
wyrocznia się hałas: przemysłowy, komunikacyjny (drogowy, kolejowy, lotniczy), komunalny
(osiedlowy), mieszkaniowy (domowy).

FIZYCZNTMI ŹRÓDŁAMI HAŁASU
W ŚRODOWISKU SĄ NAJCZĘŚCIEJ:
- maszyny, urządzenia i narzędzia
-pojazdy komunikacji drogowej
szynowej, lotniczej, wodnej;
- inne pojazdy
- urządzenia komunalne

WPŁYW HAŁASU NA ORGANIZM
CZŁOWIEKA
Hałas może wywierać niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka, świat zwierzęcy i roślinny.
Szkodliwość hałasu zależy od jego natężenia i częstotliwości, charakteru zmian w czasie,
długotrwałości działania. Szczególnie dokuczliwy jest hałas występujący w postaci pojedynczych
impulsów dźwiękowych (trzask, huk) lub w postaci ciągu takich impulsów.
Szkodliwość działania hałasu na organizm człowieka objawia się zmęczeniem, gorszą
wydajnością nauki, trudnościami w skupieniu uwagi, zaburzeniami orientacji, drażliwością,
podwyższeniem ciśnienia krwi, bólem i zawrotami głowy, czasowym lub trwałym uszkodzeniem
słuchu. U małych dzieci hałas budzi duży niepokój, niepewność, zagubienie, powoduje płacz.
OCHRONA PRZED HAŁASEM
W celu ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego przed hałasem należy podjąć działania zmierzające
do:
- wprowadzenia stref ograniczonego ruchu lub całkowitej eliminacji pojazdów z wybranych ulic i
rejonów miasta,
- poprawienia organizacji ruchu gwarantującej płynność jazdy,
- budowę obwodnic miejskich,
- budowę ekranów i przegród akustycznych,
- stosowanie dźwiękochłonnych elewacji,
- wymianę okien na dźwiękoszczelne w domach mieszkalnych przy trasach intensywnego ruchu;

POGŁOS I ECHO
Pogłos jest to zjawisko stopniowego zanikania energii dźwięku po
ucichnięciu źródła, występujące wskutek odbić fal dźwiękowych (echo)
od powierzchni pomieszczenia. Zjawisko to można spotkać w życiu
codziennym na klatkach schodowych, korytarzach, w pustych
pomieszczeniach. Pogłosem nazywamy wynik nakładania się na siebie
kilku ech.
Echo powstaje w wyniku odbicia fal dźwiękowych od twardej
powierzchni. Dźwięk powraca do naszego ucha i słyszymy echo
własnego głosu. Statki używają urządzeń zwanych echosondami do
określenia głębokości wody lub wykrywania przeszkód. Urządzenie
zwane sonarem wysyła wiązki fal dźwiękowych, które po odbiciu
wracają i są rejestrowane na specjalnym wykresie.

ULTRADŹWIĘKI
Ultradźwięki – fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt wysoka, aby usłyszał
je człowiek. Za górną granicę słyszalnych częstotliwości uważa się wartość około 20 kHz.
Za umowną, górną, granicę ultradźwięków przyjmuje się częstotliwość 10 GHz. Zaczyna
się od niej zakres hiperdźwięków. Niektóre zwierzęta mogą emitować i słyszeć
ultradźwięki.
ZASTOSOWANIE ULTRADŹWIĘKÓW
-Ultradźwięki pozwalają na uzyskanie dokładnych obrazów przedmiotów. Sonar umożliwia
obserwację głębin morskich.
-Za pomocą urządzenia generującego i rejestrującego fale ultradźwiękowe (ultrasonograf)
można uzyskać obraz narządów wewnętrznych.
-Stosuje się je w zabiegach kosmetycznych,
np. peeling i sonoforeza oraz w zabiegach
fizykoterapeutycznych.
-Większość nietoperzy wytwarza ultradźwięki
krtanią i emituje je przez pysk lub nos
(echolokacja).

INFRADŹWIĘKI
Infradźwięki to wszystkie dźwięki poniżej progu słyszalności tj. 16 Hz. Słonie i wieloryby, które
słyszą infradźwięki wykorzystują je do komunikacji na duże odległości. Infradźwięki mają
bardzo dużą długość fali - powyżej 17 m, przez to słabo tłumione mogą rozchodzić się na
znaczne odległości. Drugim problemem jest ich słabe tłumienie poprzez ekrany akustyczne.
Naturalne źródła infradźwięków to:
- duże wodospady, fale morskie,
- lawiny, silny wiatr,
- pioruny, tornada,
- trzęsienia ziemi (fale sejsmiczne),
- wulkany.
Sztuczne źródła infradźwięków to:
- ciężkie pojazdy samochodowe,
- drgania mostów, eksplozje,
- głośniki, odrzutowce i śmigłowce,
- elektrownie wiatrowe, rurociągi,
- urządzenia chłodzące i ogrzewające powietrze.

FALE SEJSMICZNE
Falami występującymi w przyrodzie są też fale sejsmiczne, czyli drgania
rozchodzące się w Ziemi. Powstają na skutek ruchów płyt tektonicznych i
wybuchów wulkanów, ale mogą być również wywołane przez działalność
górniczą lub eksplozje materiałów wybuchowych.
Hipocentrum - hipotetyczny punkt,
z którego rozchodzą się fale sejsmiczne.
Epicentrum- Punkt na powierzchni
Ziemi położony bezpośrednio nad
Hipocentrum.

WYKRYWANIE TRZĘSIEŃ
ZIEMI
Kiedy dwie warstwy skalne wzajemnie na siebie napierają,
gromadzi się energia, która prędzej czy później zostanie
rozładowana. Dochodzi do tego wówczas, gdy nastąpi gwałtowny
przeskok obu płyt. W ten właśnie sposób powstaje trzęsienie ziemi i
występują one najczęściej na styku płyt litosfery. Tylko 1/3
uwolnionej siły rozchodzi się w postaci fal sejsmicznych, a jeszcze
mniej dociera na powierzchnię naszej planety.
Do określania wielkości trzęsienia stosuje się skalę Richtera.
Codziennie na świecie dochodzi do 8000 wstrząsów, jednak nie są
one odczuwalne przez ludzi. Zniszczenia powodują dopiero te od 5
stopni wspomnianej skali. Najmocniejsze wstrząsy, określane na 8
stopni, zdarzają się średnio raz na rok, ale powodują katastrofalne
zniszczenia dla wielu krajów.

FALA UDERZENIOWA BOMBY
ATOMOWEJ
Potężną bronią stworzoną
przez człowieka są bomby
nuklearne. Pierwszej próby
jądrowej
dokonały
Stany
Zjednoczone 16 lipca 1945
roku. Bombę zrzucono na
pustynię Nowego Meksyku.
Powstały krater miał 300m
średnicy, zaś siła uderzenia
była odczuwalna w promieniu
320 km. Znajdujący się tam
piasek
uległ
całkowitemu
stopieniu i napromieniowaniu.

SPSOBY KOMUNIKOWANIA
SIĘ OSÓB NIESŁYSZĄCYCH
– Język migowy
Język migowy głuchych to ogół znaków manualno-mimicznych
używanych przez niesłyszących do porozumiewania się między sobą i osobami
słyszącymi.
– Fonogesty
Metoda fonogestów należy do metod kształcenia umiejętności odczytywania
wypowiedzi z ust. Jej istotą jest uzupełnianie mówienia specjalnymi gestami.
– Alfabet palcowy (Daktylografia)
Daktylografia to jedna z form porozumiewania się oparta na odpowiednich układach
palców jednej lub obydwu dłoni. Każdej literze lub liczbie odpowiada określony znak
daktylograficzny.
– Piktogramy
Piktogramy to graficzny system komunikacyjny. Zasadą konstrukcji znaków tego
systemu jest: czarne tło i biała figura. Każdy ze znaków opisany jest literowo w
postaci wyrazu określającego treść znaku.

CHOROBY ZWIĄZANE Z
UTRATĄ SŁUCHU
Głównymi chorobami związanymi z utratą słuchu są :
- Głuchota wrodzona

- Embriopatie
- Fetopatie
- Głuchota nabyta
- Głuchota dziedziczna
- Głuchota częściowa

Aparat słuchowy - urządzenie służące do wzmacniania
głośności dźwięków u osób niedosłyszących.

ONOMATOPEJA
Onomatopeja to wyraz naśladujący dźwięki i
odgłosy naturalne, w tym dźwięki wydawane
przez zwierzęta. W języku polskim (i nie tylko)
onomatopeja jest rdzeniem wielu wyrazów, również
czasowników i rzeczowników (np. buczeć, buczenie,
szumieć, szum).

„BURZA”
ADAM MICKIEWICZ
Zdarto żagle, ster prysnął, ryk wód, szum zawiei,
Głosy trwożnej gromady, pomp złowieszcze jęki,
Ostatnie liny majtkom wyrwały się z ręki,
Słońce krwawo zachodzi, z nim reszta nadziei.
Wicher z tryumfem zawył. a na mokre góry
Wznoszące się piętrami z morskiego odmętu
Wstąpił genijusz śmierci i szedł do okrętu,
Jak żołnierz szturmujący w połamane mury.
Ci leżą na pół martwi, ów załamał dłonie,
Ten w objęcia przyjaciół żegnając się pada,
Ci modlą się przed śmiercią, aby śmierć odegnać.
Jeden podróżny śledział w milczeniu na stronie
I pomyślił: szczęśliwy, kto siły postrada,
Albo modlić się umie, lub ma z kim się żegnać.

***
frrryyyyy!
poleciał ptaszek
ślicznymi skrzydełkami
zamachał na pożegnanie.
psssyyyyyyt!
otworzyła się puszka
srebrzystymi pęcherzykami
ugasiła pragnienie.
wrrryyyy!
przejechał harley
chromowanymi detalami
rozbudził marzenie.

ochhhh!
naprawdę nie chciałam
kilkoma słowami
zamieszać Ci w głowie.

***
Leci jedna, dwie, milion,
Stukot, hrumot niczym stado koni.
Coraz więcej, coraz szybciej,
Zbliża się, niczym mgła,
O głosie strasznym.
Co chwilę jaskrawy miecz,
W rękach mrocznego rycerza,
Rozpruwa szum powstały
Uderzając o ziemię
I porusza wszystko,
Wszechogarniajacym brzmieniem.
A gdy rzycerz odchodzi,
Zbiera wszystko, zostawiając
Złowrogą, głuchą ciszę...

JĘZYKOWE ŁAMAŃCE
Chrząszcz brzmi w trzcinie w
Szczebrzeszynie,
Strząsa skrzydła z dżdżu,
A trzmiel w puszczy, tuż przy
Pszczynie,
Straszny wszczyna szum
Mąż gżegżółki w chaszczach
trzeszczy,
W krzakach drzemie kszyk
A w Trzemesznie straszy jeszcze
Wytrzeszcz oczu strzyg.

W gąszczu szczawiu we Wrzeszczu,
klaszczą kleszcze na deszczu,
szepcze szczygieł w szczelinie,
szczeka szczeniak w Szczuczynie,
piszczy pszczoła pod Pszczyną,
świszcze świerszcz pod leszczyną,
a trzy pliszki i liszka
taszczą płaszcze w Szypliszkach.

FIZYKA PODSTAWĄ MUZYKI
Muzyka to sztuka łączenia dźwięków i ciszy w sposób
przyjemny dla ucha. Dźwięk jest falą akustyczną o określonej
częstotliwości. Człowiek jest w stanie usłyszeć dźwięki w zakresie
częstotliwości od 16 Hz do 20 kHz. Ucho ludzkie posiada
wrażliwość, która umożliwia rozróżnienie następujących cech
dźwięku: wysokości, barwy i natężenia.
Fale dźwiękowe, Jak wszystkie fale mechaniczne, powstają w
wyniku drgań wytwarzanych najczęściej przez struny takie jak:
gitarowe, skrzypcowe, struny głosowe, pręty, płyty i membrany takie
jak: ksylofon, bęben, zamknięte lub otwarte słupy powietrza takie
jak. piszczałki, organy, klarnet, a także nagłe zagęszczenia lub
rozrzedzenia powietrza np. przy wybuchach.

JAK POWSTAJE DŹWIĘK W
GITARZE?
•
•
•
•

•
•
•

Szarpiąc strunę, wychylamy ją z położenia równowagi.
Tworzymy w ten sposób falę stojącą.
Powstaje dźwięk o pewnej częstotliwości.
Częstotliwość możemy zmieniać poprzez skracanie lub
wydłużanie struny.
Drgania przekazywane są przez mostek do pudła
rezonansowego.
Wraz z pudłem rezonansowym drga znajdujące się w nim
powietrze.
Drgania te są przekazywane do otaczającego powietrza.
W ten sposób słyszymy dźwięk.
Od pudła rezonansowego zależy jakość wydawanego
dźwięku. Musi być ono sztywne i lekkie. Aby uzyskać jak
najlepszy dźwięk, tworzy się je z najwyższej jakości
drewna.


Slide 7

Wykonały:
WIOLETTA DUSZA
AGNIESZKA HEJNOSZ
KAROLINA ZYGMUNT
JUSTYNA ŻYGA

JAK POWSTAJE NASZ GŁOS?
Do powstania dźwięku niezbędne jest wytworzenie drgań powietrza
przechodzącego przez szparę głośni. Drgania te powstają w krtani na skutek
ruchów fałdów głosowych, odbywających się w kierunku poprzecznym do ich
długiej osi. W znacznym uproszczeniu mechanizm ten wygląda następująco
(rys. 4):
Pierwszą fazą jest wdech, który umożliwia zgromadzenie w płucach
dostatecznie dużej ilości powietrza. Na skutek czynności mięśni
oddechowych rozpoczyna się wydech. Powietrze wydychane z płuc jest
motorem wprawiającym w drgania fałdy głosowe (rys. 4a). Ponieważ w fazie
wydechu szpara głośni jest zamknięta (fałdy głosowe ściśle do siebie
przylegają), następuje wzrost ciśnienia powietrza w okolicy podgłośniowej
(poniżej fałdów głosowych). Po przekroczeniu wartości krytycznej ciśnienia
następuje rozwarcie szpary głośni. Przez szparę głośni przepływa powietrze.
Doprowadza to do spadku ciśnienia podgłośniowego i powrotu fałdów
głosowych do pierwotnego położenia (ich zwarcia).
Powtarzające się wielokrotnie w jednostce czasu cykle
naprzemiennego rozwierania i zwierania fałdów głosowych powodują
powstawanie drgań powietrza, czyli dźwięku (rys. 4b). Charakter tego
dźwięku (zwanego tonem krtaniowym) zależy od właściwości fałdów
głosowych ich długości, napięcia, elastyczności i masy, oraz charakteru
przepływu powietrza. Cechy te mogą być modulowane poprzez czynność
mięśni krtaniowych, a w szczególności przez mięsień głosowy.

JAK SŁYSZYMY?
Ta część ucha, która słyszy nazywa się:
ślimak. To tutaj drgania fali dźwiękowej zamieniane
są na impulsy elektryczne, które nerwami dochodzą
do mózgu.Ślimak to kanał, zwężający się i zawinięty.
Wyściełany jest nabłonkiem czuciowym i wypełniony
płynem.
Wysokość dźwięku to fala o określonej
długości, więc i częstotliwości – na przykład jak
śpiewamy gamę to dźwięk „la” w „do re mi fa sol la si
do”, czyli kamertonowe "a" – to 440 Hz czyli 440
herców, czyli 440 drgań na sekundę. I pobudzane są
określone obszary nabłonka. Jeśli słyszymy kilka
dźwięków na raz – to po prostu pobudzane są
komórki czuciowe w poszczególnych miejscach
ślimaka odpowiedzialnych za poszczególne dźwięki.

CZYM JEST HAŁAS?
Występujące w środowisku dźwięki niepożądane lub szkodliwe dla zdrowia człowieka
określamy mianem hałasów. Najczęściej stosowana. miara hałasu jest poziom dźwięku
wyrażany w decybelach. Zakres spotykanych w środowisku poziomów dźwięku jest dość
rozległy, począwszy od wartości progowych, tj. poziomu 0 dB, będących jeszcze w stanie
wywołać u człowieka wrażenie słuchowe (próg słyszalności), po wartości powodujące fizyczne
odczucie bólu - 130 dB (granica bólu). Ze wzglądu na źródło i miejsce występowania hałasu,
wyrocznia się hałas: przemysłowy, komunikacyjny (drogowy, kolejowy, lotniczy), komunalny
(osiedlowy), mieszkaniowy (domowy).

FIZYCZNTMI ŹRÓDŁAMI HAŁASU
W ŚRODOWISKU SĄ NAJCZĘŚCIEJ:
- maszyny, urządzenia i narzędzia
-pojazdy komunikacji drogowej
szynowej, lotniczej, wodnej;
- inne pojazdy
- urządzenia komunalne

WPŁYW HAŁASU NA ORGANIZM
CZŁOWIEKA
Hałas może wywierać niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka, świat zwierzęcy i roślinny.
Szkodliwość hałasu zależy od jego natężenia i częstotliwości, charakteru zmian w czasie,
długotrwałości działania. Szczególnie dokuczliwy jest hałas występujący w postaci pojedynczych
impulsów dźwiękowych (trzask, huk) lub w postaci ciągu takich impulsów.
Szkodliwość działania hałasu na organizm człowieka objawia się zmęczeniem, gorszą
wydajnością nauki, trudnościami w skupieniu uwagi, zaburzeniami orientacji, drażliwością,
podwyższeniem ciśnienia krwi, bólem i zawrotami głowy, czasowym lub trwałym uszkodzeniem
słuchu. U małych dzieci hałas budzi duży niepokój, niepewność, zagubienie, powoduje płacz.
OCHRONA PRZED HAŁASEM
W celu ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego przed hałasem należy podjąć działania zmierzające
do:
- wprowadzenia stref ograniczonego ruchu lub całkowitej eliminacji pojazdów z wybranych ulic i
rejonów miasta,
- poprawienia organizacji ruchu gwarantującej płynność jazdy,
- budowę obwodnic miejskich,
- budowę ekranów i przegród akustycznych,
- stosowanie dźwiękochłonnych elewacji,
- wymianę okien na dźwiękoszczelne w domach mieszkalnych przy trasach intensywnego ruchu;

POGŁOS I ECHO
Pogłos jest to zjawisko stopniowego zanikania energii dźwięku po
ucichnięciu źródła, występujące wskutek odbić fal dźwiękowych (echo)
od powierzchni pomieszczenia. Zjawisko to można spotkać w życiu
codziennym na klatkach schodowych, korytarzach, w pustych
pomieszczeniach. Pogłosem nazywamy wynik nakładania się na siebie
kilku ech.
Echo powstaje w wyniku odbicia fal dźwiękowych od twardej
powierzchni. Dźwięk powraca do naszego ucha i słyszymy echo
własnego głosu. Statki używają urządzeń zwanych echosondami do
określenia głębokości wody lub wykrywania przeszkód. Urządzenie
zwane sonarem wysyła wiązki fal dźwiękowych, które po odbiciu
wracają i są rejestrowane na specjalnym wykresie.

ULTRADŹWIĘKI
Ultradźwięki – fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt wysoka, aby usłyszał
je człowiek. Za górną granicę słyszalnych częstotliwości uważa się wartość około 20 kHz.
Za umowną, górną, granicę ultradźwięków przyjmuje się częstotliwość 10 GHz. Zaczyna
się od niej zakres hiperdźwięków. Niektóre zwierzęta mogą emitować i słyszeć
ultradźwięki.
ZASTOSOWANIE ULTRADŹWIĘKÓW
-Ultradźwięki pozwalają na uzyskanie dokładnych obrazów przedmiotów. Sonar umożliwia
obserwację głębin morskich.
-Za pomocą urządzenia generującego i rejestrującego fale ultradźwiękowe (ultrasonograf)
można uzyskać obraz narządów wewnętrznych.
-Stosuje się je w zabiegach kosmetycznych,
np. peeling i sonoforeza oraz w zabiegach
fizykoterapeutycznych.
-Większość nietoperzy wytwarza ultradźwięki
krtanią i emituje je przez pysk lub nos
(echolokacja).

INFRADŹWIĘKI
Infradźwięki to wszystkie dźwięki poniżej progu słyszalności tj. 16 Hz. Słonie i wieloryby, które
słyszą infradźwięki wykorzystują je do komunikacji na duże odległości. Infradźwięki mają
bardzo dużą długość fali - powyżej 17 m, przez to słabo tłumione mogą rozchodzić się na
znaczne odległości. Drugim problemem jest ich słabe tłumienie poprzez ekrany akustyczne.
Naturalne źródła infradźwięków to:
- duże wodospady, fale morskie,
- lawiny, silny wiatr,
- pioruny, tornada,
- trzęsienia ziemi (fale sejsmiczne),
- wulkany.
Sztuczne źródła infradźwięków to:
- ciężkie pojazdy samochodowe,
- drgania mostów, eksplozje,
- głośniki, odrzutowce i śmigłowce,
- elektrownie wiatrowe, rurociągi,
- urządzenia chłodzące i ogrzewające powietrze.

FALE SEJSMICZNE
Falami występującymi w przyrodzie są też fale sejsmiczne, czyli drgania
rozchodzące się w Ziemi. Powstają na skutek ruchów płyt tektonicznych i
wybuchów wulkanów, ale mogą być również wywołane przez działalność
górniczą lub eksplozje materiałów wybuchowych.
Hipocentrum - hipotetyczny punkt,
z którego rozchodzą się fale sejsmiczne.
Epicentrum- Punkt na powierzchni
Ziemi położony bezpośrednio nad
Hipocentrum.

WYKRYWANIE TRZĘSIEŃ
ZIEMI
Kiedy dwie warstwy skalne wzajemnie na siebie napierają,
gromadzi się energia, która prędzej czy później zostanie
rozładowana. Dochodzi do tego wówczas, gdy nastąpi gwałtowny
przeskok obu płyt. W ten właśnie sposób powstaje trzęsienie ziemi i
występują one najczęściej na styku płyt litosfery. Tylko 1/3
uwolnionej siły rozchodzi się w postaci fal sejsmicznych, a jeszcze
mniej dociera na powierzchnię naszej planety.
Do określania wielkości trzęsienia stosuje się skalę Richtera.
Codziennie na świecie dochodzi do 8000 wstrząsów, jednak nie są
one odczuwalne przez ludzi. Zniszczenia powodują dopiero te od 5
stopni wspomnianej skali. Najmocniejsze wstrząsy, określane na 8
stopni, zdarzają się średnio raz na rok, ale powodują katastrofalne
zniszczenia dla wielu krajów.

FALA UDERZENIOWA BOMBY
ATOMOWEJ
Potężną bronią stworzoną
przez człowieka są bomby
nuklearne. Pierwszej próby
jądrowej
dokonały
Stany
Zjednoczone 16 lipca 1945
roku. Bombę zrzucono na
pustynię Nowego Meksyku.
Powstały krater miał 300m
średnicy, zaś siła uderzenia
była odczuwalna w promieniu
320 km. Znajdujący się tam
piasek
uległ
całkowitemu
stopieniu i napromieniowaniu.

SPSOBY KOMUNIKOWANIA
SIĘ OSÓB NIESŁYSZĄCYCH
– Język migowy
Język migowy głuchych to ogół znaków manualno-mimicznych
używanych przez niesłyszących do porozumiewania się między sobą i osobami
słyszącymi.
– Fonogesty
Metoda fonogestów należy do metod kształcenia umiejętności odczytywania
wypowiedzi z ust. Jej istotą jest uzupełnianie mówienia specjalnymi gestami.
– Alfabet palcowy (Daktylografia)
Daktylografia to jedna z form porozumiewania się oparta na odpowiednich układach
palców jednej lub obydwu dłoni. Każdej literze lub liczbie odpowiada określony znak
daktylograficzny.
– Piktogramy
Piktogramy to graficzny system komunikacyjny. Zasadą konstrukcji znaków tego
systemu jest: czarne tło i biała figura. Każdy ze znaków opisany jest literowo w
postaci wyrazu określającego treść znaku.

CHOROBY ZWIĄZANE Z
UTRATĄ SŁUCHU
Głównymi chorobami związanymi z utratą słuchu są :
- Głuchota wrodzona

- Embriopatie
- Fetopatie
- Głuchota nabyta
- Głuchota dziedziczna
- Głuchota częściowa

Aparat słuchowy - urządzenie służące do wzmacniania
głośności dźwięków u osób niedosłyszących.

ONOMATOPEJA
Onomatopeja to wyraz naśladujący dźwięki i
odgłosy naturalne, w tym dźwięki wydawane
przez zwierzęta. W języku polskim (i nie tylko)
onomatopeja jest rdzeniem wielu wyrazów, również
czasowników i rzeczowników (np. buczeć, buczenie,
szumieć, szum).

„BURZA”
ADAM MICKIEWICZ
Zdarto żagle, ster prysnął, ryk wód, szum zawiei,
Głosy trwożnej gromady, pomp złowieszcze jęki,
Ostatnie liny majtkom wyrwały się z ręki,
Słońce krwawo zachodzi, z nim reszta nadziei.
Wicher z tryumfem zawył. a na mokre góry
Wznoszące się piętrami z morskiego odmętu
Wstąpił genijusz śmierci i szedł do okrętu,
Jak żołnierz szturmujący w połamane mury.
Ci leżą na pół martwi, ów załamał dłonie,
Ten w objęcia przyjaciół żegnając się pada,
Ci modlą się przed śmiercią, aby śmierć odegnać.
Jeden podróżny śledział w milczeniu na stronie
I pomyślił: szczęśliwy, kto siły postrada,
Albo modlić się umie, lub ma z kim się żegnać.

***
frrryyyyy!
poleciał ptaszek
ślicznymi skrzydełkami
zamachał na pożegnanie.
psssyyyyyyt!
otworzyła się puszka
srebrzystymi pęcherzykami
ugasiła pragnienie.
wrrryyyy!
przejechał harley
chromowanymi detalami
rozbudził marzenie.

ochhhh!
naprawdę nie chciałam
kilkoma słowami
zamieszać Ci w głowie.

***
Leci jedna, dwie, milion,
Stukot, hrumot niczym stado koni.
Coraz więcej, coraz szybciej,
Zbliża się, niczym mgła,
O głosie strasznym.
Co chwilę jaskrawy miecz,
W rękach mrocznego rycerza,
Rozpruwa szum powstały
Uderzając o ziemię
I porusza wszystko,
Wszechogarniajacym brzmieniem.
A gdy rzycerz odchodzi,
Zbiera wszystko, zostawiając
Złowrogą, głuchą ciszę...

JĘZYKOWE ŁAMAŃCE
Chrząszcz brzmi w trzcinie w
Szczebrzeszynie,
Strząsa skrzydła z dżdżu,
A trzmiel w puszczy, tuż przy
Pszczynie,
Straszny wszczyna szum
Mąż gżegżółki w chaszczach
trzeszczy,
W krzakach drzemie kszyk
A w Trzemesznie straszy jeszcze
Wytrzeszcz oczu strzyg.

W gąszczu szczawiu we Wrzeszczu,
klaszczą kleszcze na deszczu,
szepcze szczygieł w szczelinie,
szczeka szczeniak w Szczuczynie,
piszczy pszczoła pod Pszczyną,
świszcze świerszcz pod leszczyną,
a trzy pliszki i liszka
taszczą płaszcze w Szypliszkach.

FIZYKA PODSTAWĄ MUZYKI
Muzyka to sztuka łączenia dźwięków i ciszy w sposób
przyjemny dla ucha. Dźwięk jest falą akustyczną o określonej
częstotliwości. Człowiek jest w stanie usłyszeć dźwięki w zakresie
częstotliwości od 16 Hz do 20 kHz. Ucho ludzkie posiada
wrażliwość, która umożliwia rozróżnienie następujących cech
dźwięku: wysokości, barwy i natężenia.
Fale dźwiękowe, Jak wszystkie fale mechaniczne, powstają w
wyniku drgań wytwarzanych najczęściej przez struny takie jak:
gitarowe, skrzypcowe, struny głosowe, pręty, płyty i membrany takie
jak: ksylofon, bęben, zamknięte lub otwarte słupy powietrza takie
jak. piszczałki, organy, klarnet, a także nagłe zagęszczenia lub
rozrzedzenia powietrza np. przy wybuchach.

JAK POWSTAJE DŹWIĘK W
GITARZE?
•
•
•
•

•
•
•

Szarpiąc strunę, wychylamy ją z położenia równowagi.
Tworzymy w ten sposób falę stojącą.
Powstaje dźwięk o pewnej częstotliwości.
Częstotliwość możemy zmieniać poprzez skracanie lub
wydłużanie struny.
Drgania przekazywane są przez mostek do pudła
rezonansowego.
Wraz z pudłem rezonansowym drga znajdujące się w nim
powietrze.
Drgania te są przekazywane do otaczającego powietrza.
W ten sposób słyszymy dźwięk.
Od pudła rezonansowego zależy jakość wydawanego
dźwięku. Musi być ono sztywne i lekkie. Aby uzyskać jak
najlepszy dźwięk, tworzy się je z najwyższej jakości
drewna.


Slide 8

Wykonały:
WIOLETTA DUSZA
AGNIESZKA HEJNOSZ
KAROLINA ZYGMUNT
JUSTYNA ŻYGA

JAK POWSTAJE NASZ GŁOS?
Do powstania dźwięku niezbędne jest wytworzenie drgań powietrza
przechodzącego przez szparę głośni. Drgania te powstają w krtani na skutek
ruchów fałdów głosowych, odbywających się w kierunku poprzecznym do ich
długiej osi. W znacznym uproszczeniu mechanizm ten wygląda następująco
(rys. 4):
Pierwszą fazą jest wdech, który umożliwia zgromadzenie w płucach
dostatecznie dużej ilości powietrza. Na skutek czynności mięśni
oddechowych rozpoczyna się wydech. Powietrze wydychane z płuc jest
motorem wprawiającym w drgania fałdy głosowe (rys. 4a). Ponieważ w fazie
wydechu szpara głośni jest zamknięta (fałdy głosowe ściśle do siebie
przylegają), następuje wzrost ciśnienia powietrza w okolicy podgłośniowej
(poniżej fałdów głosowych). Po przekroczeniu wartości krytycznej ciśnienia
następuje rozwarcie szpary głośni. Przez szparę głośni przepływa powietrze.
Doprowadza to do spadku ciśnienia podgłośniowego i powrotu fałdów
głosowych do pierwotnego położenia (ich zwarcia).
Powtarzające się wielokrotnie w jednostce czasu cykle
naprzemiennego rozwierania i zwierania fałdów głosowych powodują
powstawanie drgań powietrza, czyli dźwięku (rys. 4b). Charakter tego
dźwięku (zwanego tonem krtaniowym) zależy od właściwości fałdów
głosowych ich długości, napięcia, elastyczności i masy, oraz charakteru
przepływu powietrza. Cechy te mogą być modulowane poprzez czynność
mięśni krtaniowych, a w szczególności przez mięsień głosowy.

JAK SŁYSZYMY?
Ta część ucha, która słyszy nazywa się:
ślimak. To tutaj drgania fali dźwiękowej zamieniane
są na impulsy elektryczne, które nerwami dochodzą
do mózgu.Ślimak to kanał, zwężający się i zawinięty.
Wyściełany jest nabłonkiem czuciowym i wypełniony
płynem.
Wysokość dźwięku to fala o określonej
długości, więc i częstotliwości – na przykład jak
śpiewamy gamę to dźwięk „la” w „do re mi fa sol la si
do”, czyli kamertonowe "a" – to 440 Hz czyli 440
herców, czyli 440 drgań na sekundę. I pobudzane są
określone obszary nabłonka. Jeśli słyszymy kilka
dźwięków na raz – to po prostu pobudzane są
komórki czuciowe w poszczególnych miejscach
ślimaka odpowiedzialnych za poszczególne dźwięki.

CZYM JEST HAŁAS?
Występujące w środowisku dźwięki niepożądane lub szkodliwe dla zdrowia człowieka
określamy mianem hałasów. Najczęściej stosowana. miara hałasu jest poziom dźwięku
wyrażany w decybelach. Zakres spotykanych w środowisku poziomów dźwięku jest dość
rozległy, począwszy od wartości progowych, tj. poziomu 0 dB, będących jeszcze w stanie
wywołać u człowieka wrażenie słuchowe (próg słyszalności), po wartości powodujące fizyczne
odczucie bólu - 130 dB (granica bólu). Ze wzglądu na źródło i miejsce występowania hałasu,
wyrocznia się hałas: przemysłowy, komunikacyjny (drogowy, kolejowy, lotniczy), komunalny
(osiedlowy), mieszkaniowy (domowy).

FIZYCZNTMI ŹRÓDŁAMI HAŁASU
W ŚRODOWISKU SĄ NAJCZĘŚCIEJ:
- maszyny, urządzenia i narzędzia
-pojazdy komunikacji drogowej
szynowej, lotniczej, wodnej;
- inne pojazdy
- urządzenia komunalne

WPŁYW HAŁASU NA ORGANIZM
CZŁOWIEKA
Hałas może wywierać niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka, świat zwierzęcy i roślinny.
Szkodliwość hałasu zależy od jego natężenia i częstotliwości, charakteru zmian w czasie,
długotrwałości działania. Szczególnie dokuczliwy jest hałas występujący w postaci pojedynczych
impulsów dźwiękowych (trzask, huk) lub w postaci ciągu takich impulsów.
Szkodliwość działania hałasu na organizm człowieka objawia się zmęczeniem, gorszą
wydajnością nauki, trudnościami w skupieniu uwagi, zaburzeniami orientacji, drażliwością,
podwyższeniem ciśnienia krwi, bólem i zawrotami głowy, czasowym lub trwałym uszkodzeniem
słuchu. U małych dzieci hałas budzi duży niepokój, niepewność, zagubienie, powoduje płacz.
OCHRONA PRZED HAŁASEM
W celu ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego przed hałasem należy podjąć działania zmierzające
do:
- wprowadzenia stref ograniczonego ruchu lub całkowitej eliminacji pojazdów z wybranych ulic i
rejonów miasta,
- poprawienia organizacji ruchu gwarantującej płynność jazdy,
- budowę obwodnic miejskich,
- budowę ekranów i przegród akustycznych,
- stosowanie dźwiękochłonnych elewacji,
- wymianę okien na dźwiękoszczelne w domach mieszkalnych przy trasach intensywnego ruchu;

POGŁOS I ECHO
Pogłos jest to zjawisko stopniowego zanikania energii dźwięku po
ucichnięciu źródła, występujące wskutek odbić fal dźwiękowych (echo)
od powierzchni pomieszczenia. Zjawisko to można spotkać w życiu
codziennym na klatkach schodowych, korytarzach, w pustych
pomieszczeniach. Pogłosem nazywamy wynik nakładania się na siebie
kilku ech.
Echo powstaje w wyniku odbicia fal dźwiękowych od twardej
powierzchni. Dźwięk powraca do naszego ucha i słyszymy echo
własnego głosu. Statki używają urządzeń zwanych echosondami do
określenia głębokości wody lub wykrywania przeszkód. Urządzenie
zwane sonarem wysyła wiązki fal dźwiękowych, które po odbiciu
wracają i są rejestrowane na specjalnym wykresie.

ULTRADŹWIĘKI
Ultradźwięki – fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt wysoka, aby usłyszał
je człowiek. Za górną granicę słyszalnych częstotliwości uważa się wartość około 20 kHz.
Za umowną, górną, granicę ultradźwięków przyjmuje się częstotliwość 10 GHz. Zaczyna
się od niej zakres hiperdźwięków. Niektóre zwierzęta mogą emitować i słyszeć
ultradźwięki.
ZASTOSOWANIE ULTRADŹWIĘKÓW
-Ultradźwięki pozwalają na uzyskanie dokładnych obrazów przedmiotów. Sonar umożliwia
obserwację głębin morskich.
-Za pomocą urządzenia generującego i rejestrującego fale ultradźwiękowe (ultrasonograf)
można uzyskać obraz narządów wewnętrznych.
-Stosuje się je w zabiegach kosmetycznych,
np. peeling i sonoforeza oraz w zabiegach
fizykoterapeutycznych.
-Większość nietoperzy wytwarza ultradźwięki
krtanią i emituje je przez pysk lub nos
(echolokacja).

INFRADŹWIĘKI
Infradźwięki to wszystkie dźwięki poniżej progu słyszalności tj. 16 Hz. Słonie i wieloryby, które
słyszą infradźwięki wykorzystują je do komunikacji na duże odległości. Infradźwięki mają
bardzo dużą długość fali - powyżej 17 m, przez to słabo tłumione mogą rozchodzić się na
znaczne odległości. Drugim problemem jest ich słabe tłumienie poprzez ekrany akustyczne.
Naturalne źródła infradźwięków to:
- duże wodospady, fale morskie,
- lawiny, silny wiatr,
- pioruny, tornada,
- trzęsienia ziemi (fale sejsmiczne),
- wulkany.
Sztuczne źródła infradźwięków to:
- ciężkie pojazdy samochodowe,
- drgania mostów, eksplozje,
- głośniki, odrzutowce i śmigłowce,
- elektrownie wiatrowe, rurociągi,
- urządzenia chłodzące i ogrzewające powietrze.

FALE SEJSMICZNE
Falami występującymi w przyrodzie są też fale sejsmiczne, czyli drgania
rozchodzące się w Ziemi. Powstają na skutek ruchów płyt tektonicznych i
wybuchów wulkanów, ale mogą być również wywołane przez działalność
górniczą lub eksplozje materiałów wybuchowych.
Hipocentrum - hipotetyczny punkt,
z którego rozchodzą się fale sejsmiczne.
Epicentrum- Punkt na powierzchni
Ziemi położony bezpośrednio nad
Hipocentrum.

WYKRYWANIE TRZĘSIEŃ
ZIEMI
Kiedy dwie warstwy skalne wzajemnie na siebie napierają,
gromadzi się energia, która prędzej czy później zostanie
rozładowana. Dochodzi do tego wówczas, gdy nastąpi gwałtowny
przeskok obu płyt. W ten właśnie sposób powstaje trzęsienie ziemi i
występują one najczęściej na styku płyt litosfery. Tylko 1/3
uwolnionej siły rozchodzi się w postaci fal sejsmicznych, a jeszcze
mniej dociera na powierzchnię naszej planety.
Do określania wielkości trzęsienia stosuje się skalę Richtera.
Codziennie na świecie dochodzi do 8000 wstrząsów, jednak nie są
one odczuwalne przez ludzi. Zniszczenia powodują dopiero te od 5
stopni wspomnianej skali. Najmocniejsze wstrząsy, określane na 8
stopni, zdarzają się średnio raz na rok, ale powodują katastrofalne
zniszczenia dla wielu krajów.

FALA UDERZENIOWA BOMBY
ATOMOWEJ
Potężną bronią stworzoną
przez człowieka są bomby
nuklearne. Pierwszej próby
jądrowej
dokonały
Stany
Zjednoczone 16 lipca 1945
roku. Bombę zrzucono na
pustynię Nowego Meksyku.
Powstały krater miał 300m
średnicy, zaś siła uderzenia
była odczuwalna w promieniu
320 km. Znajdujący się tam
piasek
uległ
całkowitemu
stopieniu i napromieniowaniu.

SPSOBY KOMUNIKOWANIA
SIĘ OSÓB NIESŁYSZĄCYCH
– Język migowy
Język migowy głuchych to ogół znaków manualno-mimicznych
używanych przez niesłyszących do porozumiewania się między sobą i osobami
słyszącymi.
– Fonogesty
Metoda fonogestów należy do metod kształcenia umiejętności odczytywania
wypowiedzi z ust. Jej istotą jest uzupełnianie mówienia specjalnymi gestami.
– Alfabet palcowy (Daktylografia)
Daktylografia to jedna z form porozumiewania się oparta na odpowiednich układach
palców jednej lub obydwu dłoni. Każdej literze lub liczbie odpowiada określony znak
daktylograficzny.
– Piktogramy
Piktogramy to graficzny system komunikacyjny. Zasadą konstrukcji znaków tego
systemu jest: czarne tło i biała figura. Każdy ze znaków opisany jest literowo w
postaci wyrazu określającego treść znaku.

CHOROBY ZWIĄZANE Z
UTRATĄ SŁUCHU
Głównymi chorobami związanymi z utratą słuchu są :
- Głuchota wrodzona

- Embriopatie
- Fetopatie
- Głuchota nabyta
- Głuchota dziedziczna
- Głuchota częściowa

Aparat słuchowy - urządzenie służące do wzmacniania
głośności dźwięków u osób niedosłyszących.

ONOMATOPEJA
Onomatopeja to wyraz naśladujący dźwięki i
odgłosy naturalne, w tym dźwięki wydawane
przez zwierzęta. W języku polskim (i nie tylko)
onomatopeja jest rdzeniem wielu wyrazów, również
czasowników i rzeczowników (np. buczeć, buczenie,
szumieć, szum).

„BURZA”
ADAM MICKIEWICZ
Zdarto żagle, ster prysnął, ryk wód, szum zawiei,
Głosy trwożnej gromady, pomp złowieszcze jęki,
Ostatnie liny majtkom wyrwały się z ręki,
Słońce krwawo zachodzi, z nim reszta nadziei.
Wicher z tryumfem zawył. a na mokre góry
Wznoszące się piętrami z morskiego odmętu
Wstąpił genijusz śmierci i szedł do okrętu,
Jak żołnierz szturmujący w połamane mury.
Ci leżą na pół martwi, ów załamał dłonie,
Ten w objęcia przyjaciół żegnając się pada,
Ci modlą się przed śmiercią, aby śmierć odegnać.
Jeden podróżny śledział w milczeniu na stronie
I pomyślił: szczęśliwy, kto siły postrada,
Albo modlić się umie, lub ma z kim się żegnać.

***
frrryyyyy!
poleciał ptaszek
ślicznymi skrzydełkami
zamachał na pożegnanie.
psssyyyyyyt!
otworzyła się puszka
srebrzystymi pęcherzykami
ugasiła pragnienie.
wrrryyyy!
przejechał harley
chromowanymi detalami
rozbudził marzenie.

ochhhh!
naprawdę nie chciałam
kilkoma słowami
zamieszać Ci w głowie.

***
Leci jedna, dwie, milion,
Stukot, hrumot niczym stado koni.
Coraz więcej, coraz szybciej,
Zbliża się, niczym mgła,
O głosie strasznym.
Co chwilę jaskrawy miecz,
W rękach mrocznego rycerza,
Rozpruwa szum powstały
Uderzając o ziemię
I porusza wszystko,
Wszechogarniajacym brzmieniem.
A gdy rzycerz odchodzi,
Zbiera wszystko, zostawiając
Złowrogą, głuchą ciszę...

JĘZYKOWE ŁAMAŃCE
Chrząszcz brzmi w trzcinie w
Szczebrzeszynie,
Strząsa skrzydła z dżdżu,
A trzmiel w puszczy, tuż przy
Pszczynie,
Straszny wszczyna szum
Mąż gżegżółki w chaszczach
trzeszczy,
W krzakach drzemie kszyk
A w Trzemesznie straszy jeszcze
Wytrzeszcz oczu strzyg.

W gąszczu szczawiu we Wrzeszczu,
klaszczą kleszcze na deszczu,
szepcze szczygieł w szczelinie,
szczeka szczeniak w Szczuczynie,
piszczy pszczoła pod Pszczyną,
świszcze świerszcz pod leszczyną,
a trzy pliszki i liszka
taszczą płaszcze w Szypliszkach.

FIZYKA PODSTAWĄ MUZYKI
Muzyka to sztuka łączenia dźwięków i ciszy w sposób
przyjemny dla ucha. Dźwięk jest falą akustyczną o określonej
częstotliwości. Człowiek jest w stanie usłyszeć dźwięki w zakresie
częstotliwości od 16 Hz do 20 kHz. Ucho ludzkie posiada
wrażliwość, która umożliwia rozróżnienie następujących cech
dźwięku: wysokości, barwy i natężenia.
Fale dźwiękowe, Jak wszystkie fale mechaniczne, powstają w
wyniku drgań wytwarzanych najczęściej przez struny takie jak:
gitarowe, skrzypcowe, struny głosowe, pręty, płyty i membrany takie
jak: ksylofon, bęben, zamknięte lub otwarte słupy powietrza takie
jak. piszczałki, organy, klarnet, a także nagłe zagęszczenia lub
rozrzedzenia powietrza np. przy wybuchach.

JAK POWSTAJE DŹWIĘK W
GITARZE?
•
•
•
•

•
•
•

Szarpiąc strunę, wychylamy ją z położenia równowagi.
Tworzymy w ten sposób falę stojącą.
Powstaje dźwięk o pewnej częstotliwości.
Częstotliwość możemy zmieniać poprzez skracanie lub
wydłużanie struny.
Drgania przekazywane są przez mostek do pudła
rezonansowego.
Wraz z pudłem rezonansowym drga znajdujące się w nim
powietrze.
Drgania te są przekazywane do otaczającego powietrza.
W ten sposób słyszymy dźwięk.
Od pudła rezonansowego zależy jakość wydawanego
dźwięku. Musi być ono sztywne i lekkie. Aby uzyskać jak
najlepszy dźwięk, tworzy się je z najwyższej jakości
drewna.


Slide 9

Wykonały:
WIOLETTA DUSZA
AGNIESZKA HEJNOSZ
KAROLINA ZYGMUNT
JUSTYNA ŻYGA

JAK POWSTAJE NASZ GŁOS?
Do powstania dźwięku niezbędne jest wytworzenie drgań powietrza
przechodzącego przez szparę głośni. Drgania te powstają w krtani na skutek
ruchów fałdów głosowych, odbywających się w kierunku poprzecznym do ich
długiej osi. W znacznym uproszczeniu mechanizm ten wygląda następująco
(rys. 4):
Pierwszą fazą jest wdech, który umożliwia zgromadzenie w płucach
dostatecznie dużej ilości powietrza. Na skutek czynności mięśni
oddechowych rozpoczyna się wydech. Powietrze wydychane z płuc jest
motorem wprawiającym w drgania fałdy głosowe (rys. 4a). Ponieważ w fazie
wydechu szpara głośni jest zamknięta (fałdy głosowe ściśle do siebie
przylegają), następuje wzrost ciśnienia powietrza w okolicy podgłośniowej
(poniżej fałdów głosowych). Po przekroczeniu wartości krytycznej ciśnienia
następuje rozwarcie szpary głośni. Przez szparę głośni przepływa powietrze.
Doprowadza to do spadku ciśnienia podgłośniowego i powrotu fałdów
głosowych do pierwotnego położenia (ich zwarcia).
Powtarzające się wielokrotnie w jednostce czasu cykle
naprzemiennego rozwierania i zwierania fałdów głosowych powodują
powstawanie drgań powietrza, czyli dźwięku (rys. 4b). Charakter tego
dźwięku (zwanego tonem krtaniowym) zależy od właściwości fałdów
głosowych ich długości, napięcia, elastyczności i masy, oraz charakteru
przepływu powietrza. Cechy te mogą być modulowane poprzez czynność
mięśni krtaniowych, a w szczególności przez mięsień głosowy.

JAK SŁYSZYMY?
Ta część ucha, która słyszy nazywa się:
ślimak. To tutaj drgania fali dźwiękowej zamieniane
są na impulsy elektryczne, które nerwami dochodzą
do mózgu.Ślimak to kanał, zwężający się i zawinięty.
Wyściełany jest nabłonkiem czuciowym i wypełniony
płynem.
Wysokość dźwięku to fala o określonej
długości, więc i częstotliwości – na przykład jak
śpiewamy gamę to dźwięk „la” w „do re mi fa sol la si
do”, czyli kamertonowe "a" – to 440 Hz czyli 440
herców, czyli 440 drgań na sekundę. I pobudzane są
określone obszary nabłonka. Jeśli słyszymy kilka
dźwięków na raz – to po prostu pobudzane są
komórki czuciowe w poszczególnych miejscach
ślimaka odpowiedzialnych za poszczególne dźwięki.

CZYM JEST HAŁAS?
Występujące w środowisku dźwięki niepożądane lub szkodliwe dla zdrowia człowieka
określamy mianem hałasów. Najczęściej stosowana. miara hałasu jest poziom dźwięku
wyrażany w decybelach. Zakres spotykanych w środowisku poziomów dźwięku jest dość
rozległy, począwszy od wartości progowych, tj. poziomu 0 dB, będących jeszcze w stanie
wywołać u człowieka wrażenie słuchowe (próg słyszalności), po wartości powodujące fizyczne
odczucie bólu - 130 dB (granica bólu). Ze wzglądu na źródło i miejsce występowania hałasu,
wyrocznia się hałas: przemysłowy, komunikacyjny (drogowy, kolejowy, lotniczy), komunalny
(osiedlowy), mieszkaniowy (domowy).

FIZYCZNTMI ŹRÓDŁAMI HAŁASU
W ŚRODOWISKU SĄ NAJCZĘŚCIEJ:
- maszyny, urządzenia i narzędzia
-pojazdy komunikacji drogowej
szynowej, lotniczej, wodnej;
- inne pojazdy
- urządzenia komunalne

WPŁYW HAŁASU NA ORGANIZM
CZŁOWIEKA
Hałas może wywierać niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka, świat zwierzęcy i roślinny.
Szkodliwość hałasu zależy od jego natężenia i częstotliwości, charakteru zmian w czasie,
długotrwałości działania. Szczególnie dokuczliwy jest hałas występujący w postaci pojedynczych
impulsów dźwiękowych (trzask, huk) lub w postaci ciągu takich impulsów.
Szkodliwość działania hałasu na organizm człowieka objawia się zmęczeniem, gorszą
wydajnością nauki, trudnościami w skupieniu uwagi, zaburzeniami orientacji, drażliwością,
podwyższeniem ciśnienia krwi, bólem i zawrotami głowy, czasowym lub trwałym uszkodzeniem
słuchu. U małych dzieci hałas budzi duży niepokój, niepewność, zagubienie, powoduje płacz.
OCHRONA PRZED HAŁASEM
W celu ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego przed hałasem należy podjąć działania zmierzające
do:
- wprowadzenia stref ograniczonego ruchu lub całkowitej eliminacji pojazdów z wybranych ulic i
rejonów miasta,
- poprawienia organizacji ruchu gwarantującej płynność jazdy,
- budowę obwodnic miejskich,
- budowę ekranów i przegród akustycznych,
- stosowanie dźwiękochłonnych elewacji,
- wymianę okien na dźwiękoszczelne w domach mieszkalnych przy trasach intensywnego ruchu;

POGŁOS I ECHO
Pogłos jest to zjawisko stopniowego zanikania energii dźwięku po
ucichnięciu źródła, występujące wskutek odbić fal dźwiękowych (echo)
od powierzchni pomieszczenia. Zjawisko to można spotkać w życiu
codziennym na klatkach schodowych, korytarzach, w pustych
pomieszczeniach. Pogłosem nazywamy wynik nakładania się na siebie
kilku ech.
Echo powstaje w wyniku odbicia fal dźwiękowych od twardej
powierzchni. Dźwięk powraca do naszego ucha i słyszymy echo
własnego głosu. Statki używają urządzeń zwanych echosondami do
określenia głębokości wody lub wykrywania przeszkód. Urządzenie
zwane sonarem wysyła wiązki fal dźwiękowych, które po odbiciu
wracają i są rejestrowane na specjalnym wykresie.

ULTRADŹWIĘKI
Ultradźwięki – fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt wysoka, aby usłyszał
je człowiek. Za górną granicę słyszalnych częstotliwości uważa się wartość około 20 kHz.
Za umowną, górną, granicę ultradźwięków przyjmuje się częstotliwość 10 GHz. Zaczyna
się od niej zakres hiperdźwięków. Niektóre zwierzęta mogą emitować i słyszeć
ultradźwięki.
ZASTOSOWANIE ULTRADŹWIĘKÓW
-Ultradźwięki pozwalają na uzyskanie dokładnych obrazów przedmiotów. Sonar umożliwia
obserwację głębin morskich.
-Za pomocą urządzenia generującego i rejestrującego fale ultradźwiękowe (ultrasonograf)
można uzyskać obraz narządów wewnętrznych.
-Stosuje się je w zabiegach kosmetycznych,
np. peeling i sonoforeza oraz w zabiegach
fizykoterapeutycznych.
-Większość nietoperzy wytwarza ultradźwięki
krtanią i emituje je przez pysk lub nos
(echolokacja).

INFRADŹWIĘKI
Infradźwięki to wszystkie dźwięki poniżej progu słyszalności tj. 16 Hz. Słonie i wieloryby, które
słyszą infradźwięki wykorzystują je do komunikacji na duże odległości. Infradźwięki mają
bardzo dużą długość fali - powyżej 17 m, przez to słabo tłumione mogą rozchodzić się na
znaczne odległości. Drugim problemem jest ich słabe tłumienie poprzez ekrany akustyczne.
Naturalne źródła infradźwięków to:
- duże wodospady, fale morskie,
- lawiny, silny wiatr,
- pioruny, tornada,
- trzęsienia ziemi (fale sejsmiczne),
- wulkany.
Sztuczne źródła infradźwięków to:
- ciężkie pojazdy samochodowe,
- drgania mostów, eksplozje,
- głośniki, odrzutowce i śmigłowce,
- elektrownie wiatrowe, rurociągi,
- urządzenia chłodzące i ogrzewające powietrze.

FALE SEJSMICZNE
Falami występującymi w przyrodzie są też fale sejsmiczne, czyli drgania
rozchodzące się w Ziemi. Powstają na skutek ruchów płyt tektonicznych i
wybuchów wulkanów, ale mogą być również wywołane przez działalność
górniczą lub eksplozje materiałów wybuchowych.
Hipocentrum - hipotetyczny punkt,
z którego rozchodzą się fale sejsmiczne.
Epicentrum- Punkt na powierzchni
Ziemi położony bezpośrednio nad
Hipocentrum.

WYKRYWANIE TRZĘSIEŃ
ZIEMI
Kiedy dwie warstwy skalne wzajemnie na siebie napierają,
gromadzi się energia, która prędzej czy później zostanie
rozładowana. Dochodzi do tego wówczas, gdy nastąpi gwałtowny
przeskok obu płyt. W ten właśnie sposób powstaje trzęsienie ziemi i
występują one najczęściej na styku płyt litosfery. Tylko 1/3
uwolnionej siły rozchodzi się w postaci fal sejsmicznych, a jeszcze
mniej dociera na powierzchnię naszej planety.
Do określania wielkości trzęsienia stosuje się skalę Richtera.
Codziennie na świecie dochodzi do 8000 wstrząsów, jednak nie są
one odczuwalne przez ludzi. Zniszczenia powodują dopiero te od 5
stopni wspomnianej skali. Najmocniejsze wstrząsy, określane na 8
stopni, zdarzają się średnio raz na rok, ale powodują katastrofalne
zniszczenia dla wielu krajów.

FALA UDERZENIOWA BOMBY
ATOMOWEJ
Potężną bronią stworzoną
przez człowieka są bomby
nuklearne. Pierwszej próby
jądrowej
dokonały
Stany
Zjednoczone 16 lipca 1945
roku. Bombę zrzucono na
pustynię Nowego Meksyku.
Powstały krater miał 300m
średnicy, zaś siła uderzenia
była odczuwalna w promieniu
320 km. Znajdujący się tam
piasek
uległ
całkowitemu
stopieniu i napromieniowaniu.

SPSOBY KOMUNIKOWANIA
SIĘ OSÓB NIESŁYSZĄCYCH
– Język migowy
Język migowy głuchych to ogół znaków manualno-mimicznych
używanych przez niesłyszących do porozumiewania się między sobą i osobami
słyszącymi.
– Fonogesty
Metoda fonogestów należy do metod kształcenia umiejętności odczytywania
wypowiedzi z ust. Jej istotą jest uzupełnianie mówienia specjalnymi gestami.
– Alfabet palcowy (Daktylografia)
Daktylografia to jedna z form porozumiewania się oparta na odpowiednich układach
palców jednej lub obydwu dłoni. Każdej literze lub liczbie odpowiada określony znak
daktylograficzny.
– Piktogramy
Piktogramy to graficzny system komunikacyjny. Zasadą konstrukcji znaków tego
systemu jest: czarne tło i biała figura. Każdy ze znaków opisany jest literowo w
postaci wyrazu określającego treść znaku.

CHOROBY ZWIĄZANE Z
UTRATĄ SŁUCHU
Głównymi chorobami związanymi z utratą słuchu są :
- Głuchota wrodzona

- Embriopatie
- Fetopatie
- Głuchota nabyta
- Głuchota dziedziczna
- Głuchota częściowa

Aparat słuchowy - urządzenie służące do wzmacniania
głośności dźwięków u osób niedosłyszących.

ONOMATOPEJA
Onomatopeja to wyraz naśladujący dźwięki i
odgłosy naturalne, w tym dźwięki wydawane
przez zwierzęta. W języku polskim (i nie tylko)
onomatopeja jest rdzeniem wielu wyrazów, również
czasowników i rzeczowników (np. buczeć, buczenie,
szumieć, szum).

„BURZA”
ADAM MICKIEWICZ
Zdarto żagle, ster prysnął, ryk wód, szum zawiei,
Głosy trwożnej gromady, pomp złowieszcze jęki,
Ostatnie liny majtkom wyrwały się z ręki,
Słońce krwawo zachodzi, z nim reszta nadziei.
Wicher z tryumfem zawył. a na mokre góry
Wznoszące się piętrami z morskiego odmętu
Wstąpił genijusz śmierci i szedł do okrętu,
Jak żołnierz szturmujący w połamane mury.
Ci leżą na pół martwi, ów załamał dłonie,
Ten w objęcia przyjaciół żegnając się pada,
Ci modlą się przed śmiercią, aby śmierć odegnać.
Jeden podróżny śledział w milczeniu na stronie
I pomyślił: szczęśliwy, kto siły postrada,
Albo modlić się umie, lub ma z kim się żegnać.

***
frrryyyyy!
poleciał ptaszek
ślicznymi skrzydełkami
zamachał na pożegnanie.
psssyyyyyyt!
otworzyła się puszka
srebrzystymi pęcherzykami
ugasiła pragnienie.
wrrryyyy!
przejechał harley
chromowanymi detalami
rozbudził marzenie.

ochhhh!
naprawdę nie chciałam
kilkoma słowami
zamieszać Ci w głowie.

***
Leci jedna, dwie, milion,
Stukot, hrumot niczym stado koni.
Coraz więcej, coraz szybciej,
Zbliża się, niczym mgła,
O głosie strasznym.
Co chwilę jaskrawy miecz,
W rękach mrocznego rycerza,
Rozpruwa szum powstały
Uderzając o ziemię
I porusza wszystko,
Wszechogarniajacym brzmieniem.
A gdy rzycerz odchodzi,
Zbiera wszystko, zostawiając
Złowrogą, głuchą ciszę...

JĘZYKOWE ŁAMAŃCE
Chrząszcz brzmi w trzcinie w
Szczebrzeszynie,
Strząsa skrzydła z dżdżu,
A trzmiel w puszczy, tuż przy
Pszczynie,
Straszny wszczyna szum
Mąż gżegżółki w chaszczach
trzeszczy,
W krzakach drzemie kszyk
A w Trzemesznie straszy jeszcze
Wytrzeszcz oczu strzyg.

W gąszczu szczawiu we Wrzeszczu,
klaszczą kleszcze na deszczu,
szepcze szczygieł w szczelinie,
szczeka szczeniak w Szczuczynie,
piszczy pszczoła pod Pszczyną,
świszcze świerszcz pod leszczyną,
a trzy pliszki i liszka
taszczą płaszcze w Szypliszkach.

FIZYKA PODSTAWĄ MUZYKI
Muzyka to sztuka łączenia dźwięków i ciszy w sposób
przyjemny dla ucha. Dźwięk jest falą akustyczną o określonej
częstotliwości. Człowiek jest w stanie usłyszeć dźwięki w zakresie
częstotliwości od 16 Hz do 20 kHz. Ucho ludzkie posiada
wrażliwość, która umożliwia rozróżnienie następujących cech
dźwięku: wysokości, barwy i natężenia.
Fale dźwiękowe, Jak wszystkie fale mechaniczne, powstają w
wyniku drgań wytwarzanych najczęściej przez struny takie jak:
gitarowe, skrzypcowe, struny głosowe, pręty, płyty i membrany takie
jak: ksylofon, bęben, zamknięte lub otwarte słupy powietrza takie
jak. piszczałki, organy, klarnet, a także nagłe zagęszczenia lub
rozrzedzenia powietrza np. przy wybuchach.

JAK POWSTAJE DŹWIĘK W
GITARZE?
•
•
•
•

•
•
•

Szarpiąc strunę, wychylamy ją z położenia równowagi.
Tworzymy w ten sposób falę stojącą.
Powstaje dźwięk o pewnej częstotliwości.
Częstotliwość możemy zmieniać poprzez skracanie lub
wydłużanie struny.
Drgania przekazywane są przez mostek do pudła
rezonansowego.
Wraz z pudłem rezonansowym drga znajdujące się w nim
powietrze.
Drgania te są przekazywane do otaczającego powietrza.
W ten sposób słyszymy dźwięk.
Od pudła rezonansowego zależy jakość wydawanego
dźwięku. Musi być ono sztywne i lekkie. Aby uzyskać jak
najlepszy dźwięk, tworzy się je z najwyższej jakości
drewna.


Slide 10

Wykonały:
WIOLETTA DUSZA
AGNIESZKA HEJNOSZ
KAROLINA ZYGMUNT
JUSTYNA ŻYGA

JAK POWSTAJE NASZ GŁOS?
Do powstania dźwięku niezbędne jest wytworzenie drgań powietrza
przechodzącego przez szparę głośni. Drgania te powstają w krtani na skutek
ruchów fałdów głosowych, odbywających się w kierunku poprzecznym do ich
długiej osi. W znacznym uproszczeniu mechanizm ten wygląda następująco
(rys. 4):
Pierwszą fazą jest wdech, który umożliwia zgromadzenie w płucach
dostatecznie dużej ilości powietrza. Na skutek czynności mięśni
oddechowych rozpoczyna się wydech. Powietrze wydychane z płuc jest
motorem wprawiającym w drgania fałdy głosowe (rys. 4a). Ponieważ w fazie
wydechu szpara głośni jest zamknięta (fałdy głosowe ściśle do siebie
przylegają), następuje wzrost ciśnienia powietrza w okolicy podgłośniowej
(poniżej fałdów głosowych). Po przekroczeniu wartości krytycznej ciśnienia
następuje rozwarcie szpary głośni. Przez szparę głośni przepływa powietrze.
Doprowadza to do spadku ciśnienia podgłośniowego i powrotu fałdów
głosowych do pierwotnego położenia (ich zwarcia).
Powtarzające się wielokrotnie w jednostce czasu cykle
naprzemiennego rozwierania i zwierania fałdów głosowych powodują
powstawanie drgań powietrza, czyli dźwięku (rys. 4b). Charakter tego
dźwięku (zwanego tonem krtaniowym) zależy od właściwości fałdów
głosowych ich długości, napięcia, elastyczności i masy, oraz charakteru
przepływu powietrza. Cechy te mogą być modulowane poprzez czynność
mięśni krtaniowych, a w szczególności przez mięsień głosowy.

JAK SŁYSZYMY?
Ta część ucha, która słyszy nazywa się:
ślimak. To tutaj drgania fali dźwiękowej zamieniane
są na impulsy elektryczne, które nerwami dochodzą
do mózgu.Ślimak to kanał, zwężający się i zawinięty.
Wyściełany jest nabłonkiem czuciowym i wypełniony
płynem.
Wysokość dźwięku to fala o określonej
długości, więc i częstotliwości – na przykład jak
śpiewamy gamę to dźwięk „la” w „do re mi fa sol la si
do”, czyli kamertonowe "a" – to 440 Hz czyli 440
herców, czyli 440 drgań na sekundę. I pobudzane są
określone obszary nabłonka. Jeśli słyszymy kilka
dźwięków na raz – to po prostu pobudzane są
komórki czuciowe w poszczególnych miejscach
ślimaka odpowiedzialnych za poszczególne dźwięki.

CZYM JEST HAŁAS?
Występujące w środowisku dźwięki niepożądane lub szkodliwe dla zdrowia człowieka
określamy mianem hałasów. Najczęściej stosowana. miara hałasu jest poziom dźwięku
wyrażany w decybelach. Zakres spotykanych w środowisku poziomów dźwięku jest dość
rozległy, począwszy od wartości progowych, tj. poziomu 0 dB, będących jeszcze w stanie
wywołać u człowieka wrażenie słuchowe (próg słyszalności), po wartości powodujące fizyczne
odczucie bólu - 130 dB (granica bólu). Ze wzglądu na źródło i miejsce występowania hałasu,
wyrocznia się hałas: przemysłowy, komunikacyjny (drogowy, kolejowy, lotniczy), komunalny
(osiedlowy), mieszkaniowy (domowy).

FIZYCZNTMI ŹRÓDŁAMI HAŁASU
W ŚRODOWISKU SĄ NAJCZĘŚCIEJ:
- maszyny, urządzenia i narzędzia
-pojazdy komunikacji drogowej
szynowej, lotniczej, wodnej;
- inne pojazdy
- urządzenia komunalne

WPŁYW HAŁASU NA ORGANIZM
CZŁOWIEKA
Hałas może wywierać niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka, świat zwierzęcy i roślinny.
Szkodliwość hałasu zależy od jego natężenia i częstotliwości, charakteru zmian w czasie,
długotrwałości działania. Szczególnie dokuczliwy jest hałas występujący w postaci pojedynczych
impulsów dźwiękowych (trzask, huk) lub w postaci ciągu takich impulsów.
Szkodliwość działania hałasu na organizm człowieka objawia się zmęczeniem, gorszą
wydajnością nauki, trudnościami w skupieniu uwagi, zaburzeniami orientacji, drażliwością,
podwyższeniem ciśnienia krwi, bólem i zawrotami głowy, czasowym lub trwałym uszkodzeniem
słuchu. U małych dzieci hałas budzi duży niepokój, niepewność, zagubienie, powoduje płacz.
OCHRONA PRZED HAŁASEM
W celu ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego przed hałasem należy podjąć działania zmierzające
do:
- wprowadzenia stref ograniczonego ruchu lub całkowitej eliminacji pojazdów z wybranych ulic i
rejonów miasta,
- poprawienia organizacji ruchu gwarantującej płynność jazdy,
- budowę obwodnic miejskich,
- budowę ekranów i przegród akustycznych,
- stosowanie dźwiękochłonnych elewacji,
- wymianę okien na dźwiękoszczelne w domach mieszkalnych przy trasach intensywnego ruchu;

POGŁOS I ECHO
Pogłos jest to zjawisko stopniowego zanikania energii dźwięku po
ucichnięciu źródła, występujące wskutek odbić fal dźwiękowych (echo)
od powierzchni pomieszczenia. Zjawisko to można spotkać w życiu
codziennym na klatkach schodowych, korytarzach, w pustych
pomieszczeniach. Pogłosem nazywamy wynik nakładania się na siebie
kilku ech.
Echo powstaje w wyniku odbicia fal dźwiękowych od twardej
powierzchni. Dźwięk powraca do naszego ucha i słyszymy echo
własnego głosu. Statki używają urządzeń zwanych echosondami do
określenia głębokości wody lub wykrywania przeszkód. Urządzenie
zwane sonarem wysyła wiązki fal dźwiękowych, które po odbiciu
wracają i są rejestrowane na specjalnym wykresie.

ULTRADŹWIĘKI
Ultradźwięki – fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt wysoka, aby usłyszał
je człowiek. Za górną granicę słyszalnych częstotliwości uważa się wartość około 20 kHz.
Za umowną, górną, granicę ultradźwięków przyjmuje się częstotliwość 10 GHz. Zaczyna
się od niej zakres hiperdźwięków. Niektóre zwierzęta mogą emitować i słyszeć
ultradźwięki.
ZASTOSOWANIE ULTRADŹWIĘKÓW
-Ultradźwięki pozwalają na uzyskanie dokładnych obrazów przedmiotów. Sonar umożliwia
obserwację głębin morskich.
-Za pomocą urządzenia generującego i rejestrującego fale ultradźwiękowe (ultrasonograf)
można uzyskać obraz narządów wewnętrznych.
-Stosuje się je w zabiegach kosmetycznych,
np. peeling i sonoforeza oraz w zabiegach
fizykoterapeutycznych.
-Większość nietoperzy wytwarza ultradźwięki
krtanią i emituje je przez pysk lub nos
(echolokacja).

INFRADŹWIĘKI
Infradźwięki to wszystkie dźwięki poniżej progu słyszalności tj. 16 Hz. Słonie i wieloryby, które
słyszą infradźwięki wykorzystują je do komunikacji na duże odległości. Infradźwięki mają
bardzo dużą długość fali - powyżej 17 m, przez to słabo tłumione mogą rozchodzić się na
znaczne odległości. Drugim problemem jest ich słabe tłumienie poprzez ekrany akustyczne.
Naturalne źródła infradźwięków to:
- duże wodospady, fale morskie,
- lawiny, silny wiatr,
- pioruny, tornada,
- trzęsienia ziemi (fale sejsmiczne),
- wulkany.
Sztuczne źródła infradźwięków to:
- ciężkie pojazdy samochodowe,
- drgania mostów, eksplozje,
- głośniki, odrzutowce i śmigłowce,
- elektrownie wiatrowe, rurociągi,
- urządzenia chłodzące i ogrzewające powietrze.

FALE SEJSMICZNE
Falami występującymi w przyrodzie są też fale sejsmiczne, czyli drgania
rozchodzące się w Ziemi. Powstają na skutek ruchów płyt tektonicznych i
wybuchów wulkanów, ale mogą być również wywołane przez działalność
górniczą lub eksplozje materiałów wybuchowych.
Hipocentrum - hipotetyczny punkt,
z którego rozchodzą się fale sejsmiczne.
Epicentrum- Punkt na powierzchni
Ziemi położony bezpośrednio nad
Hipocentrum.

WYKRYWANIE TRZĘSIEŃ
ZIEMI
Kiedy dwie warstwy skalne wzajemnie na siebie napierają,
gromadzi się energia, która prędzej czy później zostanie
rozładowana. Dochodzi do tego wówczas, gdy nastąpi gwałtowny
przeskok obu płyt. W ten właśnie sposób powstaje trzęsienie ziemi i
występują one najczęściej na styku płyt litosfery. Tylko 1/3
uwolnionej siły rozchodzi się w postaci fal sejsmicznych, a jeszcze
mniej dociera na powierzchnię naszej planety.
Do określania wielkości trzęsienia stosuje się skalę Richtera.
Codziennie na świecie dochodzi do 8000 wstrząsów, jednak nie są
one odczuwalne przez ludzi. Zniszczenia powodują dopiero te od 5
stopni wspomnianej skali. Najmocniejsze wstrząsy, określane na 8
stopni, zdarzają się średnio raz na rok, ale powodują katastrofalne
zniszczenia dla wielu krajów.

FALA UDERZENIOWA BOMBY
ATOMOWEJ
Potężną bronią stworzoną
przez człowieka są bomby
nuklearne. Pierwszej próby
jądrowej
dokonały
Stany
Zjednoczone 16 lipca 1945
roku. Bombę zrzucono na
pustynię Nowego Meksyku.
Powstały krater miał 300m
średnicy, zaś siła uderzenia
była odczuwalna w promieniu
320 km. Znajdujący się tam
piasek
uległ
całkowitemu
stopieniu i napromieniowaniu.

SPSOBY KOMUNIKOWANIA
SIĘ OSÓB NIESŁYSZĄCYCH
– Język migowy
Język migowy głuchych to ogół znaków manualno-mimicznych
używanych przez niesłyszących do porozumiewania się między sobą i osobami
słyszącymi.
– Fonogesty
Metoda fonogestów należy do metod kształcenia umiejętności odczytywania
wypowiedzi z ust. Jej istotą jest uzupełnianie mówienia specjalnymi gestami.
– Alfabet palcowy (Daktylografia)
Daktylografia to jedna z form porozumiewania się oparta na odpowiednich układach
palców jednej lub obydwu dłoni. Każdej literze lub liczbie odpowiada określony znak
daktylograficzny.
– Piktogramy
Piktogramy to graficzny system komunikacyjny. Zasadą konstrukcji znaków tego
systemu jest: czarne tło i biała figura. Każdy ze znaków opisany jest literowo w
postaci wyrazu określającego treść znaku.

CHOROBY ZWIĄZANE Z
UTRATĄ SŁUCHU
Głównymi chorobami związanymi z utratą słuchu są :
- Głuchota wrodzona

- Embriopatie
- Fetopatie
- Głuchota nabyta
- Głuchota dziedziczna
- Głuchota częściowa

Aparat słuchowy - urządzenie służące do wzmacniania
głośności dźwięków u osób niedosłyszących.

ONOMATOPEJA
Onomatopeja to wyraz naśladujący dźwięki i
odgłosy naturalne, w tym dźwięki wydawane
przez zwierzęta. W języku polskim (i nie tylko)
onomatopeja jest rdzeniem wielu wyrazów, również
czasowników i rzeczowników (np. buczeć, buczenie,
szumieć, szum).

„BURZA”
ADAM MICKIEWICZ
Zdarto żagle, ster prysnął, ryk wód, szum zawiei,
Głosy trwożnej gromady, pomp złowieszcze jęki,
Ostatnie liny majtkom wyrwały się z ręki,
Słońce krwawo zachodzi, z nim reszta nadziei.
Wicher z tryumfem zawył. a na mokre góry
Wznoszące się piętrami z morskiego odmętu
Wstąpił genijusz śmierci i szedł do okrętu,
Jak żołnierz szturmujący w połamane mury.
Ci leżą na pół martwi, ów załamał dłonie,
Ten w objęcia przyjaciół żegnając się pada,
Ci modlą się przed śmiercią, aby śmierć odegnać.
Jeden podróżny śledział w milczeniu na stronie
I pomyślił: szczęśliwy, kto siły postrada,
Albo modlić się umie, lub ma z kim się żegnać.

***
frrryyyyy!
poleciał ptaszek
ślicznymi skrzydełkami
zamachał na pożegnanie.
psssyyyyyyt!
otworzyła się puszka
srebrzystymi pęcherzykami
ugasiła pragnienie.
wrrryyyy!
przejechał harley
chromowanymi detalami
rozbudził marzenie.

ochhhh!
naprawdę nie chciałam
kilkoma słowami
zamieszać Ci w głowie.

***
Leci jedna, dwie, milion,
Stukot, hrumot niczym stado koni.
Coraz więcej, coraz szybciej,
Zbliża się, niczym mgła,
O głosie strasznym.
Co chwilę jaskrawy miecz,
W rękach mrocznego rycerza,
Rozpruwa szum powstały
Uderzając o ziemię
I porusza wszystko,
Wszechogarniajacym brzmieniem.
A gdy rzycerz odchodzi,
Zbiera wszystko, zostawiając
Złowrogą, głuchą ciszę...

JĘZYKOWE ŁAMAŃCE
Chrząszcz brzmi w trzcinie w
Szczebrzeszynie,
Strząsa skrzydła z dżdżu,
A trzmiel w puszczy, tuż przy
Pszczynie,
Straszny wszczyna szum
Mąż gżegżółki w chaszczach
trzeszczy,
W krzakach drzemie kszyk
A w Trzemesznie straszy jeszcze
Wytrzeszcz oczu strzyg.

W gąszczu szczawiu we Wrzeszczu,
klaszczą kleszcze na deszczu,
szepcze szczygieł w szczelinie,
szczeka szczeniak w Szczuczynie,
piszczy pszczoła pod Pszczyną,
świszcze świerszcz pod leszczyną,
a trzy pliszki i liszka
taszczą płaszcze w Szypliszkach.

FIZYKA PODSTAWĄ MUZYKI
Muzyka to sztuka łączenia dźwięków i ciszy w sposób
przyjemny dla ucha. Dźwięk jest falą akustyczną o określonej
częstotliwości. Człowiek jest w stanie usłyszeć dźwięki w zakresie
częstotliwości od 16 Hz do 20 kHz. Ucho ludzkie posiada
wrażliwość, która umożliwia rozróżnienie następujących cech
dźwięku: wysokości, barwy i natężenia.
Fale dźwiękowe, Jak wszystkie fale mechaniczne, powstają w
wyniku drgań wytwarzanych najczęściej przez struny takie jak:
gitarowe, skrzypcowe, struny głosowe, pręty, płyty i membrany takie
jak: ksylofon, bęben, zamknięte lub otwarte słupy powietrza takie
jak. piszczałki, organy, klarnet, a także nagłe zagęszczenia lub
rozrzedzenia powietrza np. przy wybuchach.

JAK POWSTAJE DŹWIĘK W
GITARZE?
•
•
•
•

•
•
•

Szarpiąc strunę, wychylamy ją z położenia równowagi.
Tworzymy w ten sposób falę stojącą.
Powstaje dźwięk o pewnej częstotliwości.
Częstotliwość możemy zmieniać poprzez skracanie lub
wydłużanie struny.
Drgania przekazywane są przez mostek do pudła
rezonansowego.
Wraz z pudłem rezonansowym drga znajdujące się w nim
powietrze.
Drgania te są przekazywane do otaczającego powietrza.
W ten sposób słyszymy dźwięk.
Od pudła rezonansowego zależy jakość wydawanego
dźwięku. Musi być ono sztywne i lekkie. Aby uzyskać jak
najlepszy dźwięk, tworzy się je z najwyższej jakości
drewna.


Slide 11

Wykonały:
WIOLETTA DUSZA
AGNIESZKA HEJNOSZ
KAROLINA ZYGMUNT
JUSTYNA ŻYGA

JAK POWSTAJE NASZ GŁOS?
Do powstania dźwięku niezbędne jest wytworzenie drgań powietrza
przechodzącego przez szparę głośni. Drgania te powstają w krtani na skutek
ruchów fałdów głosowych, odbywających się w kierunku poprzecznym do ich
długiej osi. W znacznym uproszczeniu mechanizm ten wygląda następująco
(rys. 4):
Pierwszą fazą jest wdech, który umożliwia zgromadzenie w płucach
dostatecznie dużej ilości powietrza. Na skutek czynności mięśni
oddechowych rozpoczyna się wydech. Powietrze wydychane z płuc jest
motorem wprawiającym w drgania fałdy głosowe (rys. 4a). Ponieważ w fazie
wydechu szpara głośni jest zamknięta (fałdy głosowe ściśle do siebie
przylegają), następuje wzrost ciśnienia powietrza w okolicy podgłośniowej
(poniżej fałdów głosowych). Po przekroczeniu wartości krytycznej ciśnienia
następuje rozwarcie szpary głośni. Przez szparę głośni przepływa powietrze.
Doprowadza to do spadku ciśnienia podgłośniowego i powrotu fałdów
głosowych do pierwotnego położenia (ich zwarcia).
Powtarzające się wielokrotnie w jednostce czasu cykle
naprzemiennego rozwierania i zwierania fałdów głosowych powodują
powstawanie drgań powietrza, czyli dźwięku (rys. 4b). Charakter tego
dźwięku (zwanego tonem krtaniowym) zależy od właściwości fałdów
głosowych ich długości, napięcia, elastyczności i masy, oraz charakteru
przepływu powietrza. Cechy te mogą być modulowane poprzez czynność
mięśni krtaniowych, a w szczególności przez mięsień głosowy.

JAK SŁYSZYMY?
Ta część ucha, która słyszy nazywa się:
ślimak. To tutaj drgania fali dźwiękowej zamieniane
są na impulsy elektryczne, które nerwami dochodzą
do mózgu.Ślimak to kanał, zwężający się i zawinięty.
Wyściełany jest nabłonkiem czuciowym i wypełniony
płynem.
Wysokość dźwięku to fala o określonej
długości, więc i częstotliwości – na przykład jak
śpiewamy gamę to dźwięk „la” w „do re mi fa sol la si
do”, czyli kamertonowe "a" – to 440 Hz czyli 440
herców, czyli 440 drgań na sekundę. I pobudzane są
określone obszary nabłonka. Jeśli słyszymy kilka
dźwięków na raz – to po prostu pobudzane są
komórki czuciowe w poszczególnych miejscach
ślimaka odpowiedzialnych za poszczególne dźwięki.

CZYM JEST HAŁAS?
Występujące w środowisku dźwięki niepożądane lub szkodliwe dla zdrowia człowieka
określamy mianem hałasów. Najczęściej stosowana. miara hałasu jest poziom dźwięku
wyrażany w decybelach. Zakres spotykanych w środowisku poziomów dźwięku jest dość
rozległy, począwszy od wartości progowych, tj. poziomu 0 dB, będących jeszcze w stanie
wywołać u człowieka wrażenie słuchowe (próg słyszalności), po wartości powodujące fizyczne
odczucie bólu - 130 dB (granica bólu). Ze wzglądu na źródło i miejsce występowania hałasu,
wyrocznia się hałas: przemysłowy, komunikacyjny (drogowy, kolejowy, lotniczy), komunalny
(osiedlowy), mieszkaniowy (domowy).

FIZYCZNTMI ŹRÓDŁAMI HAŁASU
W ŚRODOWISKU SĄ NAJCZĘŚCIEJ:
- maszyny, urządzenia i narzędzia
-pojazdy komunikacji drogowej
szynowej, lotniczej, wodnej;
- inne pojazdy
- urządzenia komunalne

WPŁYW HAŁASU NA ORGANIZM
CZŁOWIEKA
Hałas może wywierać niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka, świat zwierzęcy i roślinny.
Szkodliwość hałasu zależy od jego natężenia i częstotliwości, charakteru zmian w czasie,
długotrwałości działania. Szczególnie dokuczliwy jest hałas występujący w postaci pojedynczych
impulsów dźwiękowych (trzask, huk) lub w postaci ciągu takich impulsów.
Szkodliwość działania hałasu na organizm człowieka objawia się zmęczeniem, gorszą
wydajnością nauki, trudnościami w skupieniu uwagi, zaburzeniami orientacji, drażliwością,
podwyższeniem ciśnienia krwi, bólem i zawrotami głowy, czasowym lub trwałym uszkodzeniem
słuchu. U małych dzieci hałas budzi duży niepokój, niepewność, zagubienie, powoduje płacz.
OCHRONA PRZED HAŁASEM
W celu ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego przed hałasem należy podjąć działania zmierzające
do:
- wprowadzenia stref ograniczonego ruchu lub całkowitej eliminacji pojazdów z wybranych ulic i
rejonów miasta,
- poprawienia organizacji ruchu gwarantującej płynność jazdy,
- budowę obwodnic miejskich,
- budowę ekranów i przegród akustycznych,
- stosowanie dźwiękochłonnych elewacji,
- wymianę okien na dźwiękoszczelne w domach mieszkalnych przy trasach intensywnego ruchu;

POGŁOS I ECHO
Pogłos jest to zjawisko stopniowego zanikania energii dźwięku po
ucichnięciu źródła, występujące wskutek odbić fal dźwiękowych (echo)
od powierzchni pomieszczenia. Zjawisko to można spotkać w życiu
codziennym na klatkach schodowych, korytarzach, w pustych
pomieszczeniach. Pogłosem nazywamy wynik nakładania się na siebie
kilku ech.
Echo powstaje w wyniku odbicia fal dźwiękowych od twardej
powierzchni. Dźwięk powraca do naszego ucha i słyszymy echo
własnego głosu. Statki używają urządzeń zwanych echosondami do
określenia głębokości wody lub wykrywania przeszkód. Urządzenie
zwane sonarem wysyła wiązki fal dźwiękowych, które po odbiciu
wracają i są rejestrowane na specjalnym wykresie.

ULTRADŹWIĘKI
Ultradźwięki – fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt wysoka, aby usłyszał
je człowiek. Za górną granicę słyszalnych częstotliwości uważa się wartość około 20 kHz.
Za umowną, górną, granicę ultradźwięków przyjmuje się częstotliwość 10 GHz. Zaczyna
się od niej zakres hiperdźwięków. Niektóre zwierzęta mogą emitować i słyszeć
ultradźwięki.
ZASTOSOWANIE ULTRADŹWIĘKÓW
-Ultradźwięki pozwalają na uzyskanie dokładnych obrazów przedmiotów. Sonar umożliwia
obserwację głębin morskich.
-Za pomocą urządzenia generującego i rejestrującego fale ultradźwiękowe (ultrasonograf)
można uzyskać obraz narządów wewnętrznych.
-Stosuje się je w zabiegach kosmetycznych,
np. peeling i sonoforeza oraz w zabiegach
fizykoterapeutycznych.
-Większość nietoperzy wytwarza ultradźwięki
krtanią i emituje je przez pysk lub nos
(echolokacja).

INFRADŹWIĘKI
Infradźwięki to wszystkie dźwięki poniżej progu słyszalności tj. 16 Hz. Słonie i wieloryby, które
słyszą infradźwięki wykorzystują je do komunikacji na duże odległości. Infradźwięki mają
bardzo dużą długość fali - powyżej 17 m, przez to słabo tłumione mogą rozchodzić się na
znaczne odległości. Drugim problemem jest ich słabe tłumienie poprzez ekrany akustyczne.
Naturalne źródła infradźwięków to:
- duże wodospady, fale morskie,
- lawiny, silny wiatr,
- pioruny, tornada,
- trzęsienia ziemi (fale sejsmiczne),
- wulkany.
Sztuczne źródła infradźwięków to:
- ciężkie pojazdy samochodowe,
- drgania mostów, eksplozje,
- głośniki, odrzutowce i śmigłowce,
- elektrownie wiatrowe, rurociągi,
- urządzenia chłodzące i ogrzewające powietrze.

FALE SEJSMICZNE
Falami występującymi w przyrodzie są też fale sejsmiczne, czyli drgania
rozchodzące się w Ziemi. Powstają na skutek ruchów płyt tektonicznych i
wybuchów wulkanów, ale mogą być również wywołane przez działalność
górniczą lub eksplozje materiałów wybuchowych.
Hipocentrum - hipotetyczny punkt,
z którego rozchodzą się fale sejsmiczne.
Epicentrum- Punkt na powierzchni
Ziemi położony bezpośrednio nad
Hipocentrum.

WYKRYWANIE TRZĘSIEŃ
ZIEMI
Kiedy dwie warstwy skalne wzajemnie na siebie napierają,
gromadzi się energia, która prędzej czy później zostanie
rozładowana. Dochodzi do tego wówczas, gdy nastąpi gwałtowny
przeskok obu płyt. W ten właśnie sposób powstaje trzęsienie ziemi i
występują one najczęściej na styku płyt litosfery. Tylko 1/3
uwolnionej siły rozchodzi się w postaci fal sejsmicznych, a jeszcze
mniej dociera na powierzchnię naszej planety.
Do określania wielkości trzęsienia stosuje się skalę Richtera.
Codziennie na świecie dochodzi do 8000 wstrząsów, jednak nie są
one odczuwalne przez ludzi. Zniszczenia powodują dopiero te od 5
stopni wspomnianej skali. Najmocniejsze wstrząsy, określane na 8
stopni, zdarzają się średnio raz na rok, ale powodują katastrofalne
zniszczenia dla wielu krajów.

FALA UDERZENIOWA BOMBY
ATOMOWEJ
Potężną bronią stworzoną
przez człowieka są bomby
nuklearne. Pierwszej próby
jądrowej
dokonały
Stany
Zjednoczone 16 lipca 1945
roku. Bombę zrzucono na
pustynię Nowego Meksyku.
Powstały krater miał 300m
średnicy, zaś siła uderzenia
była odczuwalna w promieniu
320 km. Znajdujący się tam
piasek
uległ
całkowitemu
stopieniu i napromieniowaniu.

SPSOBY KOMUNIKOWANIA
SIĘ OSÓB NIESŁYSZĄCYCH
– Język migowy
Język migowy głuchych to ogół znaków manualno-mimicznych
używanych przez niesłyszących do porozumiewania się między sobą i osobami
słyszącymi.
– Fonogesty
Metoda fonogestów należy do metod kształcenia umiejętności odczytywania
wypowiedzi z ust. Jej istotą jest uzupełnianie mówienia specjalnymi gestami.
– Alfabet palcowy (Daktylografia)
Daktylografia to jedna z form porozumiewania się oparta na odpowiednich układach
palców jednej lub obydwu dłoni. Każdej literze lub liczbie odpowiada określony znak
daktylograficzny.
– Piktogramy
Piktogramy to graficzny system komunikacyjny. Zasadą konstrukcji znaków tego
systemu jest: czarne tło i biała figura. Każdy ze znaków opisany jest literowo w
postaci wyrazu określającego treść znaku.

CHOROBY ZWIĄZANE Z
UTRATĄ SŁUCHU
Głównymi chorobami związanymi z utratą słuchu są :
- Głuchota wrodzona

- Embriopatie
- Fetopatie
- Głuchota nabyta
- Głuchota dziedziczna
- Głuchota częściowa

Aparat słuchowy - urządzenie służące do wzmacniania
głośności dźwięków u osób niedosłyszących.

ONOMATOPEJA
Onomatopeja to wyraz naśladujący dźwięki i
odgłosy naturalne, w tym dźwięki wydawane
przez zwierzęta. W języku polskim (i nie tylko)
onomatopeja jest rdzeniem wielu wyrazów, również
czasowników i rzeczowników (np. buczeć, buczenie,
szumieć, szum).

„BURZA”
ADAM MICKIEWICZ
Zdarto żagle, ster prysnął, ryk wód, szum zawiei,
Głosy trwożnej gromady, pomp złowieszcze jęki,
Ostatnie liny majtkom wyrwały się z ręki,
Słońce krwawo zachodzi, z nim reszta nadziei.
Wicher z tryumfem zawył. a na mokre góry
Wznoszące się piętrami z morskiego odmętu
Wstąpił genijusz śmierci i szedł do okrętu,
Jak żołnierz szturmujący w połamane mury.
Ci leżą na pół martwi, ów załamał dłonie,
Ten w objęcia przyjaciół żegnając się pada,
Ci modlą się przed śmiercią, aby śmierć odegnać.
Jeden podróżny śledział w milczeniu na stronie
I pomyślił: szczęśliwy, kto siły postrada,
Albo modlić się umie, lub ma z kim się żegnać.

***
frrryyyyy!
poleciał ptaszek
ślicznymi skrzydełkami
zamachał na pożegnanie.
psssyyyyyyt!
otworzyła się puszka
srebrzystymi pęcherzykami
ugasiła pragnienie.
wrrryyyy!
przejechał harley
chromowanymi detalami
rozbudził marzenie.

ochhhh!
naprawdę nie chciałam
kilkoma słowami
zamieszać Ci w głowie.

***
Leci jedna, dwie, milion,
Stukot, hrumot niczym stado koni.
Coraz więcej, coraz szybciej,
Zbliża się, niczym mgła,
O głosie strasznym.
Co chwilę jaskrawy miecz,
W rękach mrocznego rycerza,
Rozpruwa szum powstały
Uderzając o ziemię
I porusza wszystko,
Wszechogarniajacym brzmieniem.
A gdy rzycerz odchodzi,
Zbiera wszystko, zostawiając
Złowrogą, głuchą ciszę...

JĘZYKOWE ŁAMAŃCE
Chrząszcz brzmi w trzcinie w
Szczebrzeszynie,
Strząsa skrzydła z dżdżu,
A trzmiel w puszczy, tuż przy
Pszczynie,
Straszny wszczyna szum
Mąż gżegżółki w chaszczach
trzeszczy,
W krzakach drzemie kszyk
A w Trzemesznie straszy jeszcze
Wytrzeszcz oczu strzyg.

W gąszczu szczawiu we Wrzeszczu,
klaszczą kleszcze na deszczu,
szepcze szczygieł w szczelinie,
szczeka szczeniak w Szczuczynie,
piszczy pszczoła pod Pszczyną,
świszcze świerszcz pod leszczyną,
a trzy pliszki i liszka
taszczą płaszcze w Szypliszkach.

FIZYKA PODSTAWĄ MUZYKI
Muzyka to sztuka łączenia dźwięków i ciszy w sposób
przyjemny dla ucha. Dźwięk jest falą akustyczną o określonej
częstotliwości. Człowiek jest w stanie usłyszeć dźwięki w zakresie
częstotliwości od 16 Hz do 20 kHz. Ucho ludzkie posiada
wrażliwość, która umożliwia rozróżnienie następujących cech
dźwięku: wysokości, barwy i natężenia.
Fale dźwiękowe, Jak wszystkie fale mechaniczne, powstają w
wyniku drgań wytwarzanych najczęściej przez struny takie jak:
gitarowe, skrzypcowe, struny głosowe, pręty, płyty i membrany takie
jak: ksylofon, bęben, zamknięte lub otwarte słupy powietrza takie
jak. piszczałki, organy, klarnet, a także nagłe zagęszczenia lub
rozrzedzenia powietrza np. przy wybuchach.

JAK POWSTAJE DŹWIĘK W
GITARZE?
•
•
•
•

•
•
•

Szarpiąc strunę, wychylamy ją z położenia równowagi.
Tworzymy w ten sposób falę stojącą.
Powstaje dźwięk o pewnej częstotliwości.
Częstotliwość możemy zmieniać poprzez skracanie lub
wydłużanie struny.
Drgania przekazywane są przez mostek do pudła
rezonansowego.
Wraz z pudłem rezonansowym drga znajdujące się w nim
powietrze.
Drgania te są przekazywane do otaczającego powietrza.
W ten sposób słyszymy dźwięk.
Od pudła rezonansowego zależy jakość wydawanego
dźwięku. Musi być ono sztywne i lekkie. Aby uzyskać jak
najlepszy dźwięk, tworzy się je z najwyższej jakości
drewna.


Slide 12

Wykonały:
WIOLETTA DUSZA
AGNIESZKA HEJNOSZ
KAROLINA ZYGMUNT
JUSTYNA ŻYGA

JAK POWSTAJE NASZ GŁOS?
Do powstania dźwięku niezbędne jest wytworzenie drgań powietrza
przechodzącego przez szparę głośni. Drgania te powstają w krtani na skutek
ruchów fałdów głosowych, odbywających się w kierunku poprzecznym do ich
długiej osi. W znacznym uproszczeniu mechanizm ten wygląda następująco
(rys. 4):
Pierwszą fazą jest wdech, który umożliwia zgromadzenie w płucach
dostatecznie dużej ilości powietrza. Na skutek czynności mięśni
oddechowych rozpoczyna się wydech. Powietrze wydychane z płuc jest
motorem wprawiającym w drgania fałdy głosowe (rys. 4a). Ponieważ w fazie
wydechu szpara głośni jest zamknięta (fałdy głosowe ściśle do siebie
przylegają), następuje wzrost ciśnienia powietrza w okolicy podgłośniowej
(poniżej fałdów głosowych). Po przekroczeniu wartości krytycznej ciśnienia
następuje rozwarcie szpary głośni. Przez szparę głośni przepływa powietrze.
Doprowadza to do spadku ciśnienia podgłośniowego i powrotu fałdów
głosowych do pierwotnego położenia (ich zwarcia).
Powtarzające się wielokrotnie w jednostce czasu cykle
naprzemiennego rozwierania i zwierania fałdów głosowych powodują
powstawanie drgań powietrza, czyli dźwięku (rys. 4b). Charakter tego
dźwięku (zwanego tonem krtaniowym) zależy od właściwości fałdów
głosowych ich długości, napięcia, elastyczności i masy, oraz charakteru
przepływu powietrza. Cechy te mogą być modulowane poprzez czynność
mięśni krtaniowych, a w szczególności przez mięsień głosowy.

JAK SŁYSZYMY?
Ta część ucha, która słyszy nazywa się:
ślimak. To tutaj drgania fali dźwiękowej zamieniane
są na impulsy elektryczne, które nerwami dochodzą
do mózgu.Ślimak to kanał, zwężający się i zawinięty.
Wyściełany jest nabłonkiem czuciowym i wypełniony
płynem.
Wysokość dźwięku to fala o określonej
długości, więc i częstotliwości – na przykład jak
śpiewamy gamę to dźwięk „la” w „do re mi fa sol la si
do”, czyli kamertonowe "a" – to 440 Hz czyli 440
herców, czyli 440 drgań na sekundę. I pobudzane są
określone obszary nabłonka. Jeśli słyszymy kilka
dźwięków na raz – to po prostu pobudzane są
komórki czuciowe w poszczególnych miejscach
ślimaka odpowiedzialnych za poszczególne dźwięki.

CZYM JEST HAŁAS?
Występujące w środowisku dźwięki niepożądane lub szkodliwe dla zdrowia człowieka
określamy mianem hałasów. Najczęściej stosowana. miara hałasu jest poziom dźwięku
wyrażany w decybelach. Zakres spotykanych w środowisku poziomów dźwięku jest dość
rozległy, począwszy od wartości progowych, tj. poziomu 0 dB, będących jeszcze w stanie
wywołać u człowieka wrażenie słuchowe (próg słyszalności), po wartości powodujące fizyczne
odczucie bólu - 130 dB (granica bólu). Ze wzglądu na źródło i miejsce występowania hałasu,
wyrocznia się hałas: przemysłowy, komunikacyjny (drogowy, kolejowy, lotniczy), komunalny
(osiedlowy), mieszkaniowy (domowy).

FIZYCZNTMI ŹRÓDŁAMI HAŁASU
W ŚRODOWISKU SĄ NAJCZĘŚCIEJ:
- maszyny, urządzenia i narzędzia
-pojazdy komunikacji drogowej
szynowej, lotniczej, wodnej;
- inne pojazdy
- urządzenia komunalne

WPŁYW HAŁASU NA ORGANIZM
CZŁOWIEKA
Hałas może wywierać niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka, świat zwierzęcy i roślinny.
Szkodliwość hałasu zależy od jego natężenia i częstotliwości, charakteru zmian w czasie,
długotrwałości działania. Szczególnie dokuczliwy jest hałas występujący w postaci pojedynczych
impulsów dźwiękowych (trzask, huk) lub w postaci ciągu takich impulsów.
Szkodliwość działania hałasu na organizm człowieka objawia się zmęczeniem, gorszą
wydajnością nauki, trudnościami w skupieniu uwagi, zaburzeniami orientacji, drażliwością,
podwyższeniem ciśnienia krwi, bólem i zawrotami głowy, czasowym lub trwałym uszkodzeniem
słuchu. U małych dzieci hałas budzi duży niepokój, niepewność, zagubienie, powoduje płacz.
OCHRONA PRZED HAŁASEM
W celu ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego przed hałasem należy podjąć działania zmierzające
do:
- wprowadzenia stref ograniczonego ruchu lub całkowitej eliminacji pojazdów z wybranych ulic i
rejonów miasta,
- poprawienia organizacji ruchu gwarantującej płynność jazdy,
- budowę obwodnic miejskich,
- budowę ekranów i przegród akustycznych,
- stosowanie dźwiękochłonnych elewacji,
- wymianę okien na dźwiękoszczelne w domach mieszkalnych przy trasach intensywnego ruchu;

POGŁOS I ECHO
Pogłos jest to zjawisko stopniowego zanikania energii dźwięku po
ucichnięciu źródła, występujące wskutek odbić fal dźwiękowych (echo)
od powierzchni pomieszczenia. Zjawisko to można spotkać w życiu
codziennym na klatkach schodowych, korytarzach, w pustych
pomieszczeniach. Pogłosem nazywamy wynik nakładania się na siebie
kilku ech.
Echo powstaje w wyniku odbicia fal dźwiękowych od twardej
powierzchni. Dźwięk powraca do naszego ucha i słyszymy echo
własnego głosu. Statki używają urządzeń zwanych echosondami do
określenia głębokości wody lub wykrywania przeszkód. Urządzenie
zwane sonarem wysyła wiązki fal dźwiękowych, które po odbiciu
wracają i są rejestrowane na specjalnym wykresie.

ULTRADŹWIĘKI
Ultradźwięki – fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt wysoka, aby usłyszał
je człowiek. Za górną granicę słyszalnych częstotliwości uważa się wartość około 20 kHz.
Za umowną, górną, granicę ultradźwięków przyjmuje się częstotliwość 10 GHz. Zaczyna
się od niej zakres hiperdźwięków. Niektóre zwierzęta mogą emitować i słyszeć
ultradźwięki.
ZASTOSOWANIE ULTRADŹWIĘKÓW
-Ultradźwięki pozwalają na uzyskanie dokładnych obrazów przedmiotów. Sonar umożliwia
obserwację głębin morskich.
-Za pomocą urządzenia generującego i rejestrującego fale ultradźwiękowe (ultrasonograf)
można uzyskać obraz narządów wewnętrznych.
-Stosuje się je w zabiegach kosmetycznych,
np. peeling i sonoforeza oraz w zabiegach
fizykoterapeutycznych.
-Większość nietoperzy wytwarza ultradźwięki
krtanią i emituje je przez pysk lub nos
(echolokacja).

INFRADŹWIĘKI
Infradźwięki to wszystkie dźwięki poniżej progu słyszalności tj. 16 Hz. Słonie i wieloryby, które
słyszą infradźwięki wykorzystują je do komunikacji na duże odległości. Infradźwięki mają
bardzo dużą długość fali - powyżej 17 m, przez to słabo tłumione mogą rozchodzić się na
znaczne odległości. Drugim problemem jest ich słabe tłumienie poprzez ekrany akustyczne.
Naturalne źródła infradźwięków to:
- duże wodospady, fale morskie,
- lawiny, silny wiatr,
- pioruny, tornada,
- trzęsienia ziemi (fale sejsmiczne),
- wulkany.
Sztuczne źródła infradźwięków to:
- ciężkie pojazdy samochodowe,
- drgania mostów, eksplozje,
- głośniki, odrzutowce i śmigłowce,
- elektrownie wiatrowe, rurociągi,
- urządzenia chłodzące i ogrzewające powietrze.

FALE SEJSMICZNE
Falami występującymi w przyrodzie są też fale sejsmiczne, czyli drgania
rozchodzące się w Ziemi. Powstają na skutek ruchów płyt tektonicznych i
wybuchów wulkanów, ale mogą być również wywołane przez działalność
górniczą lub eksplozje materiałów wybuchowych.
Hipocentrum - hipotetyczny punkt,
z którego rozchodzą się fale sejsmiczne.
Epicentrum- Punkt na powierzchni
Ziemi położony bezpośrednio nad
Hipocentrum.

WYKRYWANIE TRZĘSIEŃ
ZIEMI
Kiedy dwie warstwy skalne wzajemnie na siebie napierają,
gromadzi się energia, która prędzej czy później zostanie
rozładowana. Dochodzi do tego wówczas, gdy nastąpi gwałtowny
przeskok obu płyt. W ten właśnie sposób powstaje trzęsienie ziemi i
występują one najczęściej na styku płyt litosfery. Tylko 1/3
uwolnionej siły rozchodzi się w postaci fal sejsmicznych, a jeszcze
mniej dociera na powierzchnię naszej planety.
Do określania wielkości trzęsienia stosuje się skalę Richtera.
Codziennie na świecie dochodzi do 8000 wstrząsów, jednak nie są
one odczuwalne przez ludzi. Zniszczenia powodują dopiero te od 5
stopni wspomnianej skali. Najmocniejsze wstrząsy, określane na 8
stopni, zdarzają się średnio raz na rok, ale powodują katastrofalne
zniszczenia dla wielu krajów.

FALA UDERZENIOWA BOMBY
ATOMOWEJ
Potężną bronią stworzoną
przez człowieka są bomby
nuklearne. Pierwszej próby
jądrowej
dokonały
Stany
Zjednoczone 16 lipca 1945
roku. Bombę zrzucono na
pustynię Nowego Meksyku.
Powstały krater miał 300m
średnicy, zaś siła uderzenia
była odczuwalna w promieniu
320 km. Znajdujący się tam
piasek
uległ
całkowitemu
stopieniu i napromieniowaniu.

SPSOBY KOMUNIKOWANIA
SIĘ OSÓB NIESŁYSZĄCYCH
– Język migowy
Język migowy głuchych to ogół znaków manualno-mimicznych
używanych przez niesłyszących do porozumiewania się między sobą i osobami
słyszącymi.
– Fonogesty
Metoda fonogestów należy do metod kształcenia umiejętności odczytywania
wypowiedzi z ust. Jej istotą jest uzupełnianie mówienia specjalnymi gestami.
– Alfabet palcowy (Daktylografia)
Daktylografia to jedna z form porozumiewania się oparta na odpowiednich układach
palców jednej lub obydwu dłoni. Każdej literze lub liczbie odpowiada określony znak
daktylograficzny.
– Piktogramy
Piktogramy to graficzny system komunikacyjny. Zasadą konstrukcji znaków tego
systemu jest: czarne tło i biała figura. Każdy ze znaków opisany jest literowo w
postaci wyrazu określającego treść znaku.

CHOROBY ZWIĄZANE Z
UTRATĄ SŁUCHU
Głównymi chorobami związanymi z utratą słuchu są :
- Głuchota wrodzona

- Embriopatie
- Fetopatie
- Głuchota nabyta
- Głuchota dziedziczna
- Głuchota częściowa

Aparat słuchowy - urządzenie służące do wzmacniania
głośności dźwięków u osób niedosłyszących.

ONOMATOPEJA
Onomatopeja to wyraz naśladujący dźwięki i
odgłosy naturalne, w tym dźwięki wydawane
przez zwierzęta. W języku polskim (i nie tylko)
onomatopeja jest rdzeniem wielu wyrazów, również
czasowników i rzeczowników (np. buczeć, buczenie,
szumieć, szum).

„BURZA”
ADAM MICKIEWICZ
Zdarto żagle, ster prysnął, ryk wód, szum zawiei,
Głosy trwożnej gromady, pomp złowieszcze jęki,
Ostatnie liny majtkom wyrwały się z ręki,
Słońce krwawo zachodzi, z nim reszta nadziei.
Wicher z tryumfem zawył. a na mokre góry
Wznoszące się piętrami z morskiego odmętu
Wstąpił genijusz śmierci i szedł do okrętu,
Jak żołnierz szturmujący w połamane mury.
Ci leżą na pół martwi, ów załamał dłonie,
Ten w objęcia przyjaciół żegnając się pada,
Ci modlą się przed śmiercią, aby śmierć odegnać.
Jeden podróżny śledział w milczeniu na stronie
I pomyślił: szczęśliwy, kto siły postrada,
Albo modlić się umie, lub ma z kim się żegnać.

***
frrryyyyy!
poleciał ptaszek
ślicznymi skrzydełkami
zamachał na pożegnanie.
psssyyyyyyt!
otworzyła się puszka
srebrzystymi pęcherzykami
ugasiła pragnienie.
wrrryyyy!
przejechał harley
chromowanymi detalami
rozbudził marzenie.

ochhhh!
naprawdę nie chciałam
kilkoma słowami
zamieszać Ci w głowie.

***
Leci jedna, dwie, milion,
Stukot, hrumot niczym stado koni.
Coraz więcej, coraz szybciej,
Zbliża się, niczym mgła,
O głosie strasznym.
Co chwilę jaskrawy miecz,
W rękach mrocznego rycerza,
Rozpruwa szum powstały
Uderzając o ziemię
I porusza wszystko,
Wszechogarniajacym brzmieniem.
A gdy rzycerz odchodzi,
Zbiera wszystko, zostawiając
Złowrogą, głuchą ciszę...

JĘZYKOWE ŁAMAŃCE
Chrząszcz brzmi w trzcinie w
Szczebrzeszynie,
Strząsa skrzydła z dżdżu,
A trzmiel w puszczy, tuż przy
Pszczynie,
Straszny wszczyna szum
Mąż gżegżółki w chaszczach
trzeszczy,
W krzakach drzemie kszyk
A w Trzemesznie straszy jeszcze
Wytrzeszcz oczu strzyg.

W gąszczu szczawiu we Wrzeszczu,
klaszczą kleszcze na deszczu,
szepcze szczygieł w szczelinie,
szczeka szczeniak w Szczuczynie,
piszczy pszczoła pod Pszczyną,
świszcze świerszcz pod leszczyną,
a trzy pliszki i liszka
taszczą płaszcze w Szypliszkach.

FIZYKA PODSTAWĄ MUZYKI
Muzyka to sztuka łączenia dźwięków i ciszy w sposób
przyjemny dla ucha. Dźwięk jest falą akustyczną o określonej
częstotliwości. Człowiek jest w stanie usłyszeć dźwięki w zakresie
częstotliwości od 16 Hz do 20 kHz. Ucho ludzkie posiada
wrażliwość, która umożliwia rozróżnienie następujących cech
dźwięku: wysokości, barwy i natężenia.
Fale dźwiękowe, Jak wszystkie fale mechaniczne, powstają w
wyniku drgań wytwarzanych najczęściej przez struny takie jak:
gitarowe, skrzypcowe, struny głosowe, pręty, płyty i membrany takie
jak: ksylofon, bęben, zamknięte lub otwarte słupy powietrza takie
jak. piszczałki, organy, klarnet, a także nagłe zagęszczenia lub
rozrzedzenia powietrza np. przy wybuchach.

JAK POWSTAJE DŹWIĘK W
GITARZE?
•
•
•
•

•
•
•

Szarpiąc strunę, wychylamy ją z położenia równowagi.
Tworzymy w ten sposób falę stojącą.
Powstaje dźwięk o pewnej częstotliwości.
Częstotliwość możemy zmieniać poprzez skracanie lub
wydłużanie struny.
Drgania przekazywane są przez mostek do pudła
rezonansowego.
Wraz z pudłem rezonansowym drga znajdujące się w nim
powietrze.
Drgania te są przekazywane do otaczającego powietrza.
W ten sposób słyszymy dźwięk.
Od pudła rezonansowego zależy jakość wydawanego
dźwięku. Musi być ono sztywne i lekkie. Aby uzyskać jak
najlepszy dźwięk, tworzy się je z najwyższej jakości
drewna.


Slide 13

Wykonały:
WIOLETTA DUSZA
AGNIESZKA HEJNOSZ
KAROLINA ZYGMUNT
JUSTYNA ŻYGA

JAK POWSTAJE NASZ GŁOS?
Do powstania dźwięku niezbędne jest wytworzenie drgań powietrza
przechodzącego przez szparę głośni. Drgania te powstają w krtani na skutek
ruchów fałdów głosowych, odbywających się w kierunku poprzecznym do ich
długiej osi. W znacznym uproszczeniu mechanizm ten wygląda następująco
(rys. 4):
Pierwszą fazą jest wdech, który umożliwia zgromadzenie w płucach
dostatecznie dużej ilości powietrza. Na skutek czynności mięśni
oddechowych rozpoczyna się wydech. Powietrze wydychane z płuc jest
motorem wprawiającym w drgania fałdy głosowe (rys. 4a). Ponieważ w fazie
wydechu szpara głośni jest zamknięta (fałdy głosowe ściśle do siebie
przylegają), następuje wzrost ciśnienia powietrza w okolicy podgłośniowej
(poniżej fałdów głosowych). Po przekroczeniu wartości krytycznej ciśnienia
następuje rozwarcie szpary głośni. Przez szparę głośni przepływa powietrze.
Doprowadza to do spadku ciśnienia podgłośniowego i powrotu fałdów
głosowych do pierwotnego położenia (ich zwarcia).
Powtarzające się wielokrotnie w jednostce czasu cykle
naprzemiennego rozwierania i zwierania fałdów głosowych powodują
powstawanie drgań powietrza, czyli dźwięku (rys. 4b). Charakter tego
dźwięku (zwanego tonem krtaniowym) zależy od właściwości fałdów
głosowych ich długości, napięcia, elastyczności i masy, oraz charakteru
przepływu powietrza. Cechy te mogą być modulowane poprzez czynność
mięśni krtaniowych, a w szczególności przez mięsień głosowy.

JAK SŁYSZYMY?
Ta część ucha, która słyszy nazywa się:
ślimak. To tutaj drgania fali dźwiękowej zamieniane
są na impulsy elektryczne, które nerwami dochodzą
do mózgu.Ślimak to kanał, zwężający się i zawinięty.
Wyściełany jest nabłonkiem czuciowym i wypełniony
płynem.
Wysokość dźwięku to fala o określonej
długości, więc i częstotliwości – na przykład jak
śpiewamy gamę to dźwięk „la” w „do re mi fa sol la si
do”, czyli kamertonowe "a" – to 440 Hz czyli 440
herców, czyli 440 drgań na sekundę. I pobudzane są
określone obszary nabłonka. Jeśli słyszymy kilka
dźwięków na raz – to po prostu pobudzane są
komórki czuciowe w poszczególnych miejscach
ślimaka odpowiedzialnych za poszczególne dźwięki.

CZYM JEST HAŁAS?
Występujące w środowisku dźwięki niepożądane lub szkodliwe dla zdrowia człowieka
określamy mianem hałasów. Najczęściej stosowana. miara hałasu jest poziom dźwięku
wyrażany w decybelach. Zakres spotykanych w środowisku poziomów dźwięku jest dość
rozległy, począwszy od wartości progowych, tj. poziomu 0 dB, będących jeszcze w stanie
wywołać u człowieka wrażenie słuchowe (próg słyszalności), po wartości powodujące fizyczne
odczucie bólu - 130 dB (granica bólu). Ze wzglądu na źródło i miejsce występowania hałasu,
wyrocznia się hałas: przemysłowy, komunikacyjny (drogowy, kolejowy, lotniczy), komunalny
(osiedlowy), mieszkaniowy (domowy).

FIZYCZNTMI ŹRÓDŁAMI HAŁASU
W ŚRODOWISKU SĄ NAJCZĘŚCIEJ:
- maszyny, urządzenia i narzędzia
-pojazdy komunikacji drogowej
szynowej, lotniczej, wodnej;
- inne pojazdy
- urządzenia komunalne

WPŁYW HAŁASU NA ORGANIZM
CZŁOWIEKA
Hałas może wywierać niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka, świat zwierzęcy i roślinny.
Szkodliwość hałasu zależy od jego natężenia i częstotliwości, charakteru zmian w czasie,
długotrwałości działania. Szczególnie dokuczliwy jest hałas występujący w postaci pojedynczych
impulsów dźwiękowych (trzask, huk) lub w postaci ciągu takich impulsów.
Szkodliwość działania hałasu na organizm człowieka objawia się zmęczeniem, gorszą
wydajnością nauki, trudnościami w skupieniu uwagi, zaburzeniami orientacji, drażliwością,
podwyższeniem ciśnienia krwi, bólem i zawrotami głowy, czasowym lub trwałym uszkodzeniem
słuchu. U małych dzieci hałas budzi duży niepokój, niepewność, zagubienie, powoduje płacz.
OCHRONA PRZED HAŁASEM
W celu ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego przed hałasem należy podjąć działania zmierzające
do:
- wprowadzenia stref ograniczonego ruchu lub całkowitej eliminacji pojazdów z wybranych ulic i
rejonów miasta,
- poprawienia organizacji ruchu gwarantującej płynność jazdy,
- budowę obwodnic miejskich,
- budowę ekranów i przegród akustycznych,
- stosowanie dźwiękochłonnych elewacji,
- wymianę okien na dźwiękoszczelne w domach mieszkalnych przy trasach intensywnego ruchu;

POGŁOS I ECHO
Pogłos jest to zjawisko stopniowego zanikania energii dźwięku po
ucichnięciu źródła, występujące wskutek odbić fal dźwiękowych (echo)
od powierzchni pomieszczenia. Zjawisko to można spotkać w życiu
codziennym na klatkach schodowych, korytarzach, w pustych
pomieszczeniach. Pogłosem nazywamy wynik nakładania się na siebie
kilku ech.
Echo powstaje w wyniku odbicia fal dźwiękowych od twardej
powierzchni. Dźwięk powraca do naszego ucha i słyszymy echo
własnego głosu. Statki używają urządzeń zwanych echosondami do
określenia głębokości wody lub wykrywania przeszkód. Urządzenie
zwane sonarem wysyła wiązki fal dźwiękowych, które po odbiciu
wracają i są rejestrowane na specjalnym wykresie.

ULTRADŹWIĘKI
Ultradźwięki – fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt wysoka, aby usłyszał
je człowiek. Za górną granicę słyszalnych częstotliwości uważa się wartość około 20 kHz.
Za umowną, górną, granicę ultradźwięków przyjmuje się częstotliwość 10 GHz. Zaczyna
się od niej zakres hiperdźwięków. Niektóre zwierzęta mogą emitować i słyszeć
ultradźwięki.
ZASTOSOWANIE ULTRADŹWIĘKÓW
-Ultradźwięki pozwalają na uzyskanie dokładnych obrazów przedmiotów. Sonar umożliwia
obserwację głębin morskich.
-Za pomocą urządzenia generującego i rejestrującego fale ultradźwiękowe (ultrasonograf)
można uzyskać obraz narządów wewnętrznych.
-Stosuje się je w zabiegach kosmetycznych,
np. peeling i sonoforeza oraz w zabiegach
fizykoterapeutycznych.
-Większość nietoperzy wytwarza ultradźwięki
krtanią i emituje je przez pysk lub nos
(echolokacja).

INFRADŹWIĘKI
Infradźwięki to wszystkie dźwięki poniżej progu słyszalności tj. 16 Hz. Słonie i wieloryby, które
słyszą infradźwięki wykorzystują je do komunikacji na duże odległości. Infradźwięki mają
bardzo dużą długość fali - powyżej 17 m, przez to słabo tłumione mogą rozchodzić się na
znaczne odległości. Drugim problemem jest ich słabe tłumienie poprzez ekrany akustyczne.
Naturalne źródła infradźwięków to:
- duże wodospady, fale morskie,
- lawiny, silny wiatr,
- pioruny, tornada,
- trzęsienia ziemi (fale sejsmiczne),
- wulkany.
Sztuczne źródła infradźwięków to:
- ciężkie pojazdy samochodowe,
- drgania mostów, eksplozje,
- głośniki, odrzutowce i śmigłowce,
- elektrownie wiatrowe, rurociągi,
- urządzenia chłodzące i ogrzewające powietrze.

FALE SEJSMICZNE
Falami występującymi w przyrodzie są też fale sejsmiczne, czyli drgania
rozchodzące się w Ziemi. Powstają na skutek ruchów płyt tektonicznych i
wybuchów wulkanów, ale mogą być również wywołane przez działalność
górniczą lub eksplozje materiałów wybuchowych.
Hipocentrum - hipotetyczny punkt,
z którego rozchodzą się fale sejsmiczne.
Epicentrum- Punkt na powierzchni
Ziemi położony bezpośrednio nad
Hipocentrum.

WYKRYWANIE TRZĘSIEŃ
ZIEMI
Kiedy dwie warstwy skalne wzajemnie na siebie napierają,
gromadzi się energia, która prędzej czy później zostanie
rozładowana. Dochodzi do tego wówczas, gdy nastąpi gwałtowny
przeskok obu płyt. W ten właśnie sposób powstaje trzęsienie ziemi i
występują one najczęściej na styku płyt litosfery. Tylko 1/3
uwolnionej siły rozchodzi się w postaci fal sejsmicznych, a jeszcze
mniej dociera na powierzchnię naszej planety.
Do określania wielkości trzęsienia stosuje się skalę Richtera.
Codziennie na świecie dochodzi do 8000 wstrząsów, jednak nie są
one odczuwalne przez ludzi. Zniszczenia powodują dopiero te od 5
stopni wspomnianej skali. Najmocniejsze wstrząsy, określane na 8
stopni, zdarzają się średnio raz na rok, ale powodują katastrofalne
zniszczenia dla wielu krajów.

FALA UDERZENIOWA BOMBY
ATOMOWEJ
Potężną bronią stworzoną
przez człowieka są bomby
nuklearne. Pierwszej próby
jądrowej
dokonały
Stany
Zjednoczone 16 lipca 1945
roku. Bombę zrzucono na
pustynię Nowego Meksyku.
Powstały krater miał 300m
średnicy, zaś siła uderzenia
była odczuwalna w promieniu
320 km. Znajdujący się tam
piasek
uległ
całkowitemu
stopieniu i napromieniowaniu.

SPSOBY KOMUNIKOWANIA
SIĘ OSÓB NIESŁYSZĄCYCH
– Język migowy
Język migowy głuchych to ogół znaków manualno-mimicznych
używanych przez niesłyszących do porozumiewania się między sobą i osobami
słyszącymi.
– Fonogesty
Metoda fonogestów należy do metod kształcenia umiejętności odczytywania
wypowiedzi z ust. Jej istotą jest uzupełnianie mówienia specjalnymi gestami.
– Alfabet palcowy (Daktylografia)
Daktylografia to jedna z form porozumiewania się oparta na odpowiednich układach
palców jednej lub obydwu dłoni. Każdej literze lub liczbie odpowiada określony znak
daktylograficzny.
– Piktogramy
Piktogramy to graficzny system komunikacyjny. Zasadą konstrukcji znaków tego
systemu jest: czarne tło i biała figura. Każdy ze znaków opisany jest literowo w
postaci wyrazu określającego treść znaku.

CHOROBY ZWIĄZANE Z
UTRATĄ SŁUCHU
Głównymi chorobami związanymi z utratą słuchu są :
- Głuchota wrodzona

- Embriopatie
- Fetopatie
- Głuchota nabyta
- Głuchota dziedziczna
- Głuchota częściowa

Aparat słuchowy - urządzenie służące do wzmacniania
głośności dźwięków u osób niedosłyszących.

ONOMATOPEJA
Onomatopeja to wyraz naśladujący dźwięki i
odgłosy naturalne, w tym dźwięki wydawane
przez zwierzęta. W języku polskim (i nie tylko)
onomatopeja jest rdzeniem wielu wyrazów, również
czasowników i rzeczowników (np. buczeć, buczenie,
szumieć, szum).

„BURZA”
ADAM MICKIEWICZ
Zdarto żagle, ster prysnął, ryk wód, szum zawiei,
Głosy trwożnej gromady, pomp złowieszcze jęki,
Ostatnie liny majtkom wyrwały się z ręki,
Słońce krwawo zachodzi, z nim reszta nadziei.
Wicher z tryumfem zawył. a na mokre góry
Wznoszące się piętrami z morskiego odmętu
Wstąpił genijusz śmierci i szedł do okrętu,
Jak żołnierz szturmujący w połamane mury.
Ci leżą na pół martwi, ów załamał dłonie,
Ten w objęcia przyjaciół żegnając się pada,
Ci modlą się przed śmiercią, aby śmierć odegnać.
Jeden podróżny śledział w milczeniu na stronie
I pomyślił: szczęśliwy, kto siły postrada,
Albo modlić się umie, lub ma z kim się żegnać.

***
frrryyyyy!
poleciał ptaszek
ślicznymi skrzydełkami
zamachał na pożegnanie.
psssyyyyyyt!
otworzyła się puszka
srebrzystymi pęcherzykami
ugasiła pragnienie.
wrrryyyy!
przejechał harley
chromowanymi detalami
rozbudził marzenie.

ochhhh!
naprawdę nie chciałam
kilkoma słowami
zamieszać Ci w głowie.

***
Leci jedna, dwie, milion,
Stukot, hrumot niczym stado koni.
Coraz więcej, coraz szybciej,
Zbliża się, niczym mgła,
O głosie strasznym.
Co chwilę jaskrawy miecz,
W rękach mrocznego rycerza,
Rozpruwa szum powstały
Uderzając o ziemię
I porusza wszystko,
Wszechogarniajacym brzmieniem.
A gdy rzycerz odchodzi,
Zbiera wszystko, zostawiając
Złowrogą, głuchą ciszę...

JĘZYKOWE ŁAMAŃCE
Chrząszcz brzmi w trzcinie w
Szczebrzeszynie,
Strząsa skrzydła z dżdżu,
A trzmiel w puszczy, tuż przy
Pszczynie,
Straszny wszczyna szum
Mąż gżegżółki w chaszczach
trzeszczy,
W krzakach drzemie kszyk
A w Trzemesznie straszy jeszcze
Wytrzeszcz oczu strzyg.

W gąszczu szczawiu we Wrzeszczu,
klaszczą kleszcze na deszczu,
szepcze szczygieł w szczelinie,
szczeka szczeniak w Szczuczynie,
piszczy pszczoła pod Pszczyną,
świszcze świerszcz pod leszczyną,
a trzy pliszki i liszka
taszczą płaszcze w Szypliszkach.

FIZYKA PODSTAWĄ MUZYKI
Muzyka to sztuka łączenia dźwięków i ciszy w sposób
przyjemny dla ucha. Dźwięk jest falą akustyczną o określonej
częstotliwości. Człowiek jest w stanie usłyszeć dźwięki w zakresie
częstotliwości od 16 Hz do 20 kHz. Ucho ludzkie posiada
wrażliwość, która umożliwia rozróżnienie następujących cech
dźwięku: wysokości, barwy i natężenia.
Fale dźwiękowe, Jak wszystkie fale mechaniczne, powstają w
wyniku drgań wytwarzanych najczęściej przez struny takie jak:
gitarowe, skrzypcowe, struny głosowe, pręty, płyty i membrany takie
jak: ksylofon, bęben, zamknięte lub otwarte słupy powietrza takie
jak. piszczałki, organy, klarnet, a także nagłe zagęszczenia lub
rozrzedzenia powietrza np. przy wybuchach.

JAK POWSTAJE DŹWIĘK W
GITARZE?
•
•
•
•

•
•
•

Szarpiąc strunę, wychylamy ją z położenia równowagi.
Tworzymy w ten sposób falę stojącą.
Powstaje dźwięk o pewnej częstotliwości.
Częstotliwość możemy zmieniać poprzez skracanie lub
wydłużanie struny.
Drgania przekazywane są przez mostek do pudła
rezonansowego.
Wraz z pudłem rezonansowym drga znajdujące się w nim
powietrze.
Drgania te są przekazywane do otaczającego powietrza.
W ten sposób słyszymy dźwięk.
Od pudła rezonansowego zależy jakość wydawanego
dźwięku. Musi być ono sztywne i lekkie. Aby uzyskać jak
najlepszy dźwięk, tworzy się je z najwyższej jakości
drewna.


Slide 14

Wykonały:
WIOLETTA DUSZA
AGNIESZKA HEJNOSZ
KAROLINA ZYGMUNT
JUSTYNA ŻYGA

JAK POWSTAJE NASZ GŁOS?
Do powstania dźwięku niezbędne jest wytworzenie drgań powietrza
przechodzącego przez szparę głośni. Drgania te powstają w krtani na skutek
ruchów fałdów głosowych, odbywających się w kierunku poprzecznym do ich
długiej osi. W znacznym uproszczeniu mechanizm ten wygląda następująco
(rys. 4):
Pierwszą fazą jest wdech, który umożliwia zgromadzenie w płucach
dostatecznie dużej ilości powietrza. Na skutek czynności mięśni
oddechowych rozpoczyna się wydech. Powietrze wydychane z płuc jest
motorem wprawiającym w drgania fałdy głosowe (rys. 4a). Ponieważ w fazie
wydechu szpara głośni jest zamknięta (fałdy głosowe ściśle do siebie
przylegają), następuje wzrost ciśnienia powietrza w okolicy podgłośniowej
(poniżej fałdów głosowych). Po przekroczeniu wartości krytycznej ciśnienia
następuje rozwarcie szpary głośni. Przez szparę głośni przepływa powietrze.
Doprowadza to do spadku ciśnienia podgłośniowego i powrotu fałdów
głosowych do pierwotnego położenia (ich zwarcia).
Powtarzające się wielokrotnie w jednostce czasu cykle
naprzemiennego rozwierania i zwierania fałdów głosowych powodują
powstawanie drgań powietrza, czyli dźwięku (rys. 4b). Charakter tego
dźwięku (zwanego tonem krtaniowym) zależy od właściwości fałdów
głosowych ich długości, napięcia, elastyczności i masy, oraz charakteru
przepływu powietrza. Cechy te mogą być modulowane poprzez czynność
mięśni krtaniowych, a w szczególności przez mięsień głosowy.

JAK SŁYSZYMY?
Ta część ucha, która słyszy nazywa się:
ślimak. To tutaj drgania fali dźwiękowej zamieniane
są na impulsy elektryczne, które nerwami dochodzą
do mózgu.Ślimak to kanał, zwężający się i zawinięty.
Wyściełany jest nabłonkiem czuciowym i wypełniony
płynem.
Wysokość dźwięku to fala o określonej
długości, więc i częstotliwości – na przykład jak
śpiewamy gamę to dźwięk „la” w „do re mi fa sol la si
do”, czyli kamertonowe "a" – to 440 Hz czyli 440
herców, czyli 440 drgań na sekundę. I pobudzane są
określone obszary nabłonka. Jeśli słyszymy kilka
dźwięków na raz – to po prostu pobudzane są
komórki czuciowe w poszczególnych miejscach
ślimaka odpowiedzialnych za poszczególne dźwięki.

CZYM JEST HAŁAS?
Występujące w środowisku dźwięki niepożądane lub szkodliwe dla zdrowia człowieka
określamy mianem hałasów. Najczęściej stosowana. miara hałasu jest poziom dźwięku
wyrażany w decybelach. Zakres spotykanych w środowisku poziomów dźwięku jest dość
rozległy, począwszy od wartości progowych, tj. poziomu 0 dB, będących jeszcze w stanie
wywołać u człowieka wrażenie słuchowe (próg słyszalności), po wartości powodujące fizyczne
odczucie bólu - 130 dB (granica bólu). Ze wzglądu na źródło i miejsce występowania hałasu,
wyrocznia się hałas: przemysłowy, komunikacyjny (drogowy, kolejowy, lotniczy), komunalny
(osiedlowy), mieszkaniowy (domowy).

FIZYCZNTMI ŹRÓDŁAMI HAŁASU
W ŚRODOWISKU SĄ NAJCZĘŚCIEJ:
- maszyny, urządzenia i narzędzia
-pojazdy komunikacji drogowej
szynowej, lotniczej, wodnej;
- inne pojazdy
- urządzenia komunalne

WPŁYW HAŁASU NA ORGANIZM
CZŁOWIEKA
Hałas może wywierać niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka, świat zwierzęcy i roślinny.
Szkodliwość hałasu zależy od jego natężenia i częstotliwości, charakteru zmian w czasie,
długotrwałości działania. Szczególnie dokuczliwy jest hałas występujący w postaci pojedynczych
impulsów dźwiękowych (trzask, huk) lub w postaci ciągu takich impulsów.
Szkodliwość działania hałasu na organizm człowieka objawia się zmęczeniem, gorszą
wydajnością nauki, trudnościami w skupieniu uwagi, zaburzeniami orientacji, drażliwością,
podwyższeniem ciśnienia krwi, bólem i zawrotami głowy, czasowym lub trwałym uszkodzeniem
słuchu. U małych dzieci hałas budzi duży niepokój, niepewność, zagubienie, powoduje płacz.
OCHRONA PRZED HAŁASEM
W celu ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego przed hałasem należy podjąć działania zmierzające
do:
- wprowadzenia stref ograniczonego ruchu lub całkowitej eliminacji pojazdów z wybranych ulic i
rejonów miasta,
- poprawienia organizacji ruchu gwarantującej płynność jazdy,
- budowę obwodnic miejskich,
- budowę ekranów i przegród akustycznych,
- stosowanie dźwiękochłonnych elewacji,
- wymianę okien na dźwiękoszczelne w domach mieszkalnych przy trasach intensywnego ruchu;

POGŁOS I ECHO
Pogłos jest to zjawisko stopniowego zanikania energii dźwięku po
ucichnięciu źródła, występujące wskutek odbić fal dźwiękowych (echo)
od powierzchni pomieszczenia. Zjawisko to można spotkać w życiu
codziennym na klatkach schodowych, korytarzach, w pustych
pomieszczeniach. Pogłosem nazywamy wynik nakładania się na siebie
kilku ech.
Echo powstaje w wyniku odbicia fal dźwiękowych od twardej
powierzchni. Dźwięk powraca do naszego ucha i słyszymy echo
własnego głosu. Statki używają urządzeń zwanych echosondami do
określenia głębokości wody lub wykrywania przeszkód. Urządzenie
zwane sonarem wysyła wiązki fal dźwiękowych, które po odbiciu
wracają i są rejestrowane na specjalnym wykresie.

ULTRADŹWIĘKI
Ultradźwięki – fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt wysoka, aby usłyszał
je człowiek. Za górną granicę słyszalnych częstotliwości uważa się wartość około 20 kHz.
Za umowną, górną, granicę ultradźwięków przyjmuje się częstotliwość 10 GHz. Zaczyna
się od niej zakres hiperdźwięków. Niektóre zwierzęta mogą emitować i słyszeć
ultradźwięki.
ZASTOSOWANIE ULTRADŹWIĘKÓW
-Ultradźwięki pozwalają na uzyskanie dokładnych obrazów przedmiotów. Sonar umożliwia
obserwację głębin morskich.
-Za pomocą urządzenia generującego i rejestrującego fale ultradźwiękowe (ultrasonograf)
można uzyskać obraz narządów wewnętrznych.
-Stosuje się je w zabiegach kosmetycznych,
np. peeling i sonoforeza oraz w zabiegach
fizykoterapeutycznych.
-Większość nietoperzy wytwarza ultradźwięki
krtanią i emituje je przez pysk lub nos
(echolokacja).

INFRADŹWIĘKI
Infradźwięki to wszystkie dźwięki poniżej progu słyszalności tj. 16 Hz. Słonie i wieloryby, które
słyszą infradźwięki wykorzystują je do komunikacji na duże odległości. Infradźwięki mają
bardzo dużą długość fali - powyżej 17 m, przez to słabo tłumione mogą rozchodzić się na
znaczne odległości. Drugim problemem jest ich słabe tłumienie poprzez ekrany akustyczne.
Naturalne źródła infradźwięków to:
- duże wodospady, fale morskie,
- lawiny, silny wiatr,
- pioruny, tornada,
- trzęsienia ziemi (fale sejsmiczne),
- wulkany.
Sztuczne źródła infradźwięków to:
- ciężkie pojazdy samochodowe,
- drgania mostów, eksplozje,
- głośniki, odrzutowce i śmigłowce,
- elektrownie wiatrowe, rurociągi,
- urządzenia chłodzące i ogrzewające powietrze.

FALE SEJSMICZNE
Falami występującymi w przyrodzie są też fale sejsmiczne, czyli drgania
rozchodzące się w Ziemi. Powstają na skutek ruchów płyt tektonicznych i
wybuchów wulkanów, ale mogą być również wywołane przez działalność
górniczą lub eksplozje materiałów wybuchowych.
Hipocentrum - hipotetyczny punkt,
z którego rozchodzą się fale sejsmiczne.
Epicentrum- Punkt na powierzchni
Ziemi położony bezpośrednio nad
Hipocentrum.

WYKRYWANIE TRZĘSIEŃ
ZIEMI
Kiedy dwie warstwy skalne wzajemnie na siebie napierają,
gromadzi się energia, która prędzej czy później zostanie
rozładowana. Dochodzi do tego wówczas, gdy nastąpi gwałtowny
przeskok obu płyt. W ten właśnie sposób powstaje trzęsienie ziemi i
występują one najczęściej na styku płyt litosfery. Tylko 1/3
uwolnionej siły rozchodzi się w postaci fal sejsmicznych, a jeszcze
mniej dociera na powierzchnię naszej planety.
Do określania wielkości trzęsienia stosuje się skalę Richtera.
Codziennie na świecie dochodzi do 8000 wstrząsów, jednak nie są
one odczuwalne przez ludzi. Zniszczenia powodują dopiero te od 5
stopni wspomnianej skali. Najmocniejsze wstrząsy, określane na 8
stopni, zdarzają się średnio raz na rok, ale powodują katastrofalne
zniszczenia dla wielu krajów.

FALA UDERZENIOWA BOMBY
ATOMOWEJ
Potężną bronią stworzoną
przez człowieka są bomby
nuklearne. Pierwszej próby
jądrowej
dokonały
Stany
Zjednoczone 16 lipca 1945
roku. Bombę zrzucono na
pustynię Nowego Meksyku.
Powstały krater miał 300m
średnicy, zaś siła uderzenia
była odczuwalna w promieniu
320 km. Znajdujący się tam
piasek
uległ
całkowitemu
stopieniu i napromieniowaniu.

SPSOBY KOMUNIKOWANIA
SIĘ OSÓB NIESŁYSZĄCYCH
– Język migowy
Język migowy głuchych to ogół znaków manualno-mimicznych
używanych przez niesłyszących do porozumiewania się między sobą i osobami
słyszącymi.
– Fonogesty
Metoda fonogestów należy do metod kształcenia umiejętności odczytywania
wypowiedzi z ust. Jej istotą jest uzupełnianie mówienia specjalnymi gestami.
– Alfabet palcowy (Daktylografia)
Daktylografia to jedna z form porozumiewania się oparta na odpowiednich układach
palców jednej lub obydwu dłoni. Każdej literze lub liczbie odpowiada określony znak
daktylograficzny.
– Piktogramy
Piktogramy to graficzny system komunikacyjny. Zasadą konstrukcji znaków tego
systemu jest: czarne tło i biała figura. Każdy ze znaków opisany jest literowo w
postaci wyrazu określającego treść znaku.

CHOROBY ZWIĄZANE Z
UTRATĄ SŁUCHU
Głównymi chorobami związanymi z utratą słuchu są :
- Głuchota wrodzona

- Embriopatie
- Fetopatie
- Głuchota nabyta
- Głuchota dziedziczna
- Głuchota częściowa

Aparat słuchowy - urządzenie służące do wzmacniania
głośności dźwięków u osób niedosłyszących.

ONOMATOPEJA
Onomatopeja to wyraz naśladujący dźwięki i
odgłosy naturalne, w tym dźwięki wydawane
przez zwierzęta. W języku polskim (i nie tylko)
onomatopeja jest rdzeniem wielu wyrazów, również
czasowników i rzeczowników (np. buczeć, buczenie,
szumieć, szum).

„BURZA”
ADAM MICKIEWICZ
Zdarto żagle, ster prysnął, ryk wód, szum zawiei,
Głosy trwożnej gromady, pomp złowieszcze jęki,
Ostatnie liny majtkom wyrwały się z ręki,
Słońce krwawo zachodzi, z nim reszta nadziei.
Wicher z tryumfem zawył. a na mokre góry
Wznoszące się piętrami z morskiego odmętu
Wstąpił genijusz śmierci i szedł do okrętu,
Jak żołnierz szturmujący w połamane mury.
Ci leżą na pół martwi, ów załamał dłonie,
Ten w objęcia przyjaciół żegnając się pada,
Ci modlą się przed śmiercią, aby śmierć odegnać.
Jeden podróżny śledział w milczeniu na stronie
I pomyślił: szczęśliwy, kto siły postrada,
Albo modlić się umie, lub ma z kim się żegnać.

***
frrryyyyy!
poleciał ptaszek
ślicznymi skrzydełkami
zamachał na pożegnanie.
psssyyyyyyt!
otworzyła się puszka
srebrzystymi pęcherzykami
ugasiła pragnienie.
wrrryyyy!
przejechał harley
chromowanymi detalami
rozbudził marzenie.

ochhhh!
naprawdę nie chciałam
kilkoma słowami
zamieszać Ci w głowie.

***
Leci jedna, dwie, milion,
Stukot, hrumot niczym stado koni.
Coraz więcej, coraz szybciej,
Zbliża się, niczym mgła,
O głosie strasznym.
Co chwilę jaskrawy miecz,
W rękach mrocznego rycerza,
Rozpruwa szum powstały
Uderzając o ziemię
I porusza wszystko,
Wszechogarniajacym brzmieniem.
A gdy rzycerz odchodzi,
Zbiera wszystko, zostawiając
Złowrogą, głuchą ciszę...

JĘZYKOWE ŁAMAŃCE
Chrząszcz brzmi w trzcinie w
Szczebrzeszynie,
Strząsa skrzydła z dżdżu,
A trzmiel w puszczy, tuż przy
Pszczynie,
Straszny wszczyna szum
Mąż gżegżółki w chaszczach
trzeszczy,
W krzakach drzemie kszyk
A w Trzemesznie straszy jeszcze
Wytrzeszcz oczu strzyg.

W gąszczu szczawiu we Wrzeszczu,
klaszczą kleszcze na deszczu,
szepcze szczygieł w szczelinie,
szczeka szczeniak w Szczuczynie,
piszczy pszczoła pod Pszczyną,
świszcze świerszcz pod leszczyną,
a trzy pliszki i liszka
taszczą płaszcze w Szypliszkach.

FIZYKA PODSTAWĄ MUZYKI
Muzyka to sztuka łączenia dźwięków i ciszy w sposób
przyjemny dla ucha. Dźwięk jest falą akustyczną o określonej
częstotliwości. Człowiek jest w stanie usłyszeć dźwięki w zakresie
częstotliwości od 16 Hz do 20 kHz. Ucho ludzkie posiada
wrażliwość, która umożliwia rozróżnienie następujących cech
dźwięku: wysokości, barwy i natężenia.
Fale dźwiękowe, Jak wszystkie fale mechaniczne, powstają w
wyniku drgań wytwarzanych najczęściej przez struny takie jak:
gitarowe, skrzypcowe, struny głosowe, pręty, płyty i membrany takie
jak: ksylofon, bęben, zamknięte lub otwarte słupy powietrza takie
jak. piszczałki, organy, klarnet, a także nagłe zagęszczenia lub
rozrzedzenia powietrza np. przy wybuchach.

JAK POWSTAJE DŹWIĘK W
GITARZE?
•
•
•
•

•
•
•

Szarpiąc strunę, wychylamy ją z położenia równowagi.
Tworzymy w ten sposób falę stojącą.
Powstaje dźwięk o pewnej częstotliwości.
Częstotliwość możemy zmieniać poprzez skracanie lub
wydłużanie struny.
Drgania przekazywane są przez mostek do pudła
rezonansowego.
Wraz z pudłem rezonansowym drga znajdujące się w nim
powietrze.
Drgania te są przekazywane do otaczającego powietrza.
W ten sposób słyszymy dźwięk.
Od pudła rezonansowego zależy jakość wydawanego
dźwięku. Musi być ono sztywne i lekkie. Aby uzyskać jak
najlepszy dźwięk, tworzy się je z najwyższej jakości
drewna.


Slide 15

Wykonały:
WIOLETTA DUSZA
AGNIESZKA HEJNOSZ
KAROLINA ZYGMUNT
JUSTYNA ŻYGA

JAK POWSTAJE NASZ GŁOS?
Do powstania dźwięku niezbędne jest wytworzenie drgań powietrza
przechodzącego przez szparę głośni. Drgania te powstają w krtani na skutek
ruchów fałdów głosowych, odbywających się w kierunku poprzecznym do ich
długiej osi. W znacznym uproszczeniu mechanizm ten wygląda następująco
(rys. 4):
Pierwszą fazą jest wdech, który umożliwia zgromadzenie w płucach
dostatecznie dużej ilości powietrza. Na skutek czynności mięśni
oddechowych rozpoczyna się wydech. Powietrze wydychane z płuc jest
motorem wprawiającym w drgania fałdy głosowe (rys. 4a). Ponieważ w fazie
wydechu szpara głośni jest zamknięta (fałdy głosowe ściśle do siebie
przylegają), następuje wzrost ciśnienia powietrza w okolicy podgłośniowej
(poniżej fałdów głosowych). Po przekroczeniu wartości krytycznej ciśnienia
następuje rozwarcie szpary głośni. Przez szparę głośni przepływa powietrze.
Doprowadza to do spadku ciśnienia podgłośniowego i powrotu fałdów
głosowych do pierwotnego położenia (ich zwarcia).
Powtarzające się wielokrotnie w jednostce czasu cykle
naprzemiennego rozwierania i zwierania fałdów głosowych powodują
powstawanie drgań powietrza, czyli dźwięku (rys. 4b). Charakter tego
dźwięku (zwanego tonem krtaniowym) zależy od właściwości fałdów
głosowych ich długości, napięcia, elastyczności i masy, oraz charakteru
przepływu powietrza. Cechy te mogą być modulowane poprzez czynność
mięśni krtaniowych, a w szczególności przez mięsień głosowy.

JAK SŁYSZYMY?
Ta część ucha, która słyszy nazywa się:
ślimak. To tutaj drgania fali dźwiękowej zamieniane
są na impulsy elektryczne, które nerwami dochodzą
do mózgu.Ślimak to kanał, zwężający się i zawinięty.
Wyściełany jest nabłonkiem czuciowym i wypełniony
płynem.
Wysokość dźwięku to fala o określonej
długości, więc i częstotliwości – na przykład jak
śpiewamy gamę to dźwięk „la” w „do re mi fa sol la si
do”, czyli kamertonowe "a" – to 440 Hz czyli 440
herców, czyli 440 drgań na sekundę. I pobudzane są
określone obszary nabłonka. Jeśli słyszymy kilka
dźwięków na raz – to po prostu pobudzane są
komórki czuciowe w poszczególnych miejscach
ślimaka odpowiedzialnych za poszczególne dźwięki.

CZYM JEST HAŁAS?
Występujące w środowisku dźwięki niepożądane lub szkodliwe dla zdrowia człowieka
określamy mianem hałasów. Najczęściej stosowana. miara hałasu jest poziom dźwięku
wyrażany w decybelach. Zakres spotykanych w środowisku poziomów dźwięku jest dość
rozległy, począwszy od wartości progowych, tj. poziomu 0 dB, będących jeszcze w stanie
wywołać u człowieka wrażenie słuchowe (próg słyszalności), po wartości powodujące fizyczne
odczucie bólu - 130 dB (granica bólu). Ze wzglądu na źródło i miejsce występowania hałasu,
wyrocznia się hałas: przemysłowy, komunikacyjny (drogowy, kolejowy, lotniczy), komunalny
(osiedlowy), mieszkaniowy (domowy).

FIZYCZNTMI ŹRÓDŁAMI HAŁASU
W ŚRODOWISKU SĄ NAJCZĘŚCIEJ:
- maszyny, urządzenia i narzędzia
-pojazdy komunikacji drogowej
szynowej, lotniczej, wodnej;
- inne pojazdy
- urządzenia komunalne

WPŁYW HAŁASU NA ORGANIZM
CZŁOWIEKA
Hałas może wywierać niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka, świat zwierzęcy i roślinny.
Szkodliwość hałasu zależy od jego natężenia i częstotliwości, charakteru zmian w czasie,
długotrwałości działania. Szczególnie dokuczliwy jest hałas występujący w postaci pojedynczych
impulsów dźwiękowych (trzask, huk) lub w postaci ciągu takich impulsów.
Szkodliwość działania hałasu na organizm człowieka objawia się zmęczeniem, gorszą
wydajnością nauki, trudnościami w skupieniu uwagi, zaburzeniami orientacji, drażliwością,
podwyższeniem ciśnienia krwi, bólem i zawrotami głowy, czasowym lub trwałym uszkodzeniem
słuchu. U małych dzieci hałas budzi duży niepokój, niepewność, zagubienie, powoduje płacz.
OCHRONA PRZED HAŁASEM
W celu ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego przed hałasem należy podjąć działania zmierzające
do:
- wprowadzenia stref ograniczonego ruchu lub całkowitej eliminacji pojazdów z wybranych ulic i
rejonów miasta,
- poprawienia organizacji ruchu gwarantującej płynność jazdy,
- budowę obwodnic miejskich,
- budowę ekranów i przegród akustycznych,
- stosowanie dźwiękochłonnych elewacji,
- wymianę okien na dźwiękoszczelne w domach mieszkalnych przy trasach intensywnego ruchu;

POGŁOS I ECHO
Pogłos jest to zjawisko stopniowego zanikania energii dźwięku po
ucichnięciu źródła, występujące wskutek odbić fal dźwiękowych (echo)
od powierzchni pomieszczenia. Zjawisko to można spotkać w życiu
codziennym na klatkach schodowych, korytarzach, w pustych
pomieszczeniach. Pogłosem nazywamy wynik nakładania się na siebie
kilku ech.
Echo powstaje w wyniku odbicia fal dźwiękowych od twardej
powierzchni. Dźwięk powraca do naszego ucha i słyszymy echo
własnego głosu. Statki używają urządzeń zwanych echosondami do
określenia głębokości wody lub wykrywania przeszkód. Urządzenie
zwane sonarem wysyła wiązki fal dźwiękowych, które po odbiciu
wracają i są rejestrowane na specjalnym wykresie.

ULTRADŹWIĘKI
Ultradźwięki – fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt wysoka, aby usłyszał
je człowiek. Za górną granicę słyszalnych częstotliwości uważa się wartość około 20 kHz.
Za umowną, górną, granicę ultradźwięków przyjmuje się częstotliwość 10 GHz. Zaczyna
się od niej zakres hiperdźwięków. Niektóre zwierzęta mogą emitować i słyszeć
ultradźwięki.
ZASTOSOWANIE ULTRADŹWIĘKÓW
-Ultradźwięki pozwalają na uzyskanie dokładnych obrazów przedmiotów. Sonar umożliwia
obserwację głębin morskich.
-Za pomocą urządzenia generującego i rejestrującego fale ultradźwiękowe (ultrasonograf)
można uzyskać obraz narządów wewnętrznych.
-Stosuje się je w zabiegach kosmetycznych,
np. peeling i sonoforeza oraz w zabiegach
fizykoterapeutycznych.
-Większość nietoperzy wytwarza ultradźwięki
krtanią i emituje je przez pysk lub nos
(echolokacja).

INFRADŹWIĘKI
Infradźwięki to wszystkie dźwięki poniżej progu słyszalności tj. 16 Hz. Słonie i wieloryby, które
słyszą infradźwięki wykorzystują je do komunikacji na duże odległości. Infradźwięki mają
bardzo dużą długość fali - powyżej 17 m, przez to słabo tłumione mogą rozchodzić się na
znaczne odległości. Drugim problemem jest ich słabe tłumienie poprzez ekrany akustyczne.
Naturalne źródła infradźwięków to:
- duże wodospady, fale morskie,
- lawiny, silny wiatr,
- pioruny, tornada,
- trzęsienia ziemi (fale sejsmiczne),
- wulkany.
Sztuczne źródła infradźwięków to:
- ciężkie pojazdy samochodowe,
- drgania mostów, eksplozje,
- głośniki, odrzutowce i śmigłowce,
- elektrownie wiatrowe, rurociągi,
- urządzenia chłodzące i ogrzewające powietrze.

FALE SEJSMICZNE
Falami występującymi w przyrodzie są też fale sejsmiczne, czyli drgania
rozchodzące się w Ziemi. Powstają na skutek ruchów płyt tektonicznych i
wybuchów wulkanów, ale mogą być również wywołane przez działalność
górniczą lub eksplozje materiałów wybuchowych.
Hipocentrum - hipotetyczny punkt,
z którego rozchodzą się fale sejsmiczne.
Epicentrum- Punkt na powierzchni
Ziemi położony bezpośrednio nad
Hipocentrum.

WYKRYWANIE TRZĘSIEŃ
ZIEMI
Kiedy dwie warstwy skalne wzajemnie na siebie napierają,
gromadzi się energia, która prędzej czy później zostanie
rozładowana. Dochodzi do tego wówczas, gdy nastąpi gwałtowny
przeskok obu płyt. W ten właśnie sposób powstaje trzęsienie ziemi i
występują one najczęściej na styku płyt litosfery. Tylko 1/3
uwolnionej siły rozchodzi się w postaci fal sejsmicznych, a jeszcze
mniej dociera na powierzchnię naszej planety.
Do określania wielkości trzęsienia stosuje się skalę Richtera.
Codziennie na świecie dochodzi do 8000 wstrząsów, jednak nie są
one odczuwalne przez ludzi. Zniszczenia powodują dopiero te od 5
stopni wspomnianej skali. Najmocniejsze wstrząsy, określane na 8
stopni, zdarzają się średnio raz na rok, ale powodują katastrofalne
zniszczenia dla wielu krajów.

FALA UDERZENIOWA BOMBY
ATOMOWEJ
Potężną bronią stworzoną
przez człowieka są bomby
nuklearne. Pierwszej próby
jądrowej
dokonały
Stany
Zjednoczone 16 lipca 1945
roku. Bombę zrzucono na
pustynię Nowego Meksyku.
Powstały krater miał 300m
średnicy, zaś siła uderzenia
była odczuwalna w promieniu
320 km. Znajdujący się tam
piasek
uległ
całkowitemu
stopieniu i napromieniowaniu.

SPSOBY KOMUNIKOWANIA
SIĘ OSÓB NIESŁYSZĄCYCH
– Język migowy
Język migowy głuchych to ogół znaków manualno-mimicznych
używanych przez niesłyszących do porozumiewania się między sobą i osobami
słyszącymi.
– Fonogesty
Metoda fonogestów należy do metod kształcenia umiejętności odczytywania
wypowiedzi z ust. Jej istotą jest uzupełnianie mówienia specjalnymi gestami.
– Alfabet palcowy (Daktylografia)
Daktylografia to jedna z form porozumiewania się oparta na odpowiednich układach
palców jednej lub obydwu dłoni. Każdej literze lub liczbie odpowiada określony znak
daktylograficzny.
– Piktogramy
Piktogramy to graficzny system komunikacyjny. Zasadą konstrukcji znaków tego
systemu jest: czarne tło i biała figura. Każdy ze znaków opisany jest literowo w
postaci wyrazu określającego treść znaku.

CHOROBY ZWIĄZANE Z
UTRATĄ SŁUCHU
Głównymi chorobami związanymi z utratą słuchu są :
- Głuchota wrodzona

- Embriopatie
- Fetopatie
- Głuchota nabyta
- Głuchota dziedziczna
- Głuchota częściowa

Aparat słuchowy - urządzenie służące do wzmacniania
głośności dźwięków u osób niedosłyszących.

ONOMATOPEJA
Onomatopeja to wyraz naśladujący dźwięki i
odgłosy naturalne, w tym dźwięki wydawane
przez zwierzęta. W języku polskim (i nie tylko)
onomatopeja jest rdzeniem wielu wyrazów, również
czasowników i rzeczowników (np. buczeć, buczenie,
szumieć, szum).

„BURZA”
ADAM MICKIEWICZ
Zdarto żagle, ster prysnął, ryk wód, szum zawiei,
Głosy trwożnej gromady, pomp złowieszcze jęki,
Ostatnie liny majtkom wyrwały się z ręki,
Słońce krwawo zachodzi, z nim reszta nadziei.
Wicher z tryumfem zawył. a na mokre góry
Wznoszące się piętrami z morskiego odmętu
Wstąpił genijusz śmierci i szedł do okrętu,
Jak żołnierz szturmujący w połamane mury.
Ci leżą na pół martwi, ów załamał dłonie,
Ten w objęcia przyjaciół żegnając się pada,
Ci modlą się przed śmiercią, aby śmierć odegnać.
Jeden podróżny śledział w milczeniu na stronie
I pomyślił: szczęśliwy, kto siły postrada,
Albo modlić się umie, lub ma z kim się żegnać.

***
frrryyyyy!
poleciał ptaszek
ślicznymi skrzydełkami
zamachał na pożegnanie.
psssyyyyyyt!
otworzyła się puszka
srebrzystymi pęcherzykami
ugasiła pragnienie.
wrrryyyy!
przejechał harley
chromowanymi detalami
rozbudził marzenie.

ochhhh!
naprawdę nie chciałam
kilkoma słowami
zamieszać Ci w głowie.

***
Leci jedna, dwie, milion,
Stukot, hrumot niczym stado koni.
Coraz więcej, coraz szybciej,
Zbliża się, niczym mgła,
O głosie strasznym.
Co chwilę jaskrawy miecz,
W rękach mrocznego rycerza,
Rozpruwa szum powstały
Uderzając o ziemię
I porusza wszystko,
Wszechogarniajacym brzmieniem.
A gdy rzycerz odchodzi,
Zbiera wszystko, zostawiając
Złowrogą, głuchą ciszę...

JĘZYKOWE ŁAMAŃCE
Chrząszcz brzmi w trzcinie w
Szczebrzeszynie,
Strząsa skrzydła z dżdżu,
A trzmiel w puszczy, tuż przy
Pszczynie,
Straszny wszczyna szum
Mąż gżegżółki w chaszczach
trzeszczy,
W krzakach drzemie kszyk
A w Trzemesznie straszy jeszcze
Wytrzeszcz oczu strzyg.

W gąszczu szczawiu we Wrzeszczu,
klaszczą kleszcze na deszczu,
szepcze szczygieł w szczelinie,
szczeka szczeniak w Szczuczynie,
piszczy pszczoła pod Pszczyną,
świszcze świerszcz pod leszczyną,
a trzy pliszki i liszka
taszczą płaszcze w Szypliszkach.

FIZYKA PODSTAWĄ MUZYKI
Muzyka to sztuka łączenia dźwięków i ciszy w sposób
przyjemny dla ucha. Dźwięk jest falą akustyczną o określonej
częstotliwości. Człowiek jest w stanie usłyszeć dźwięki w zakresie
częstotliwości od 16 Hz do 20 kHz. Ucho ludzkie posiada
wrażliwość, która umożliwia rozróżnienie następujących cech
dźwięku: wysokości, barwy i natężenia.
Fale dźwiękowe, Jak wszystkie fale mechaniczne, powstają w
wyniku drgań wytwarzanych najczęściej przez struny takie jak:
gitarowe, skrzypcowe, struny głosowe, pręty, płyty i membrany takie
jak: ksylofon, bęben, zamknięte lub otwarte słupy powietrza takie
jak. piszczałki, organy, klarnet, a także nagłe zagęszczenia lub
rozrzedzenia powietrza np. przy wybuchach.

JAK POWSTAJE DŹWIĘK W
GITARZE?
•
•
•
•

•
•
•

Szarpiąc strunę, wychylamy ją z położenia równowagi.
Tworzymy w ten sposób falę stojącą.
Powstaje dźwięk o pewnej częstotliwości.
Częstotliwość możemy zmieniać poprzez skracanie lub
wydłużanie struny.
Drgania przekazywane są przez mostek do pudła
rezonansowego.
Wraz z pudłem rezonansowym drga znajdujące się w nim
powietrze.
Drgania te są przekazywane do otaczającego powietrza.
W ten sposób słyszymy dźwięk.
Od pudła rezonansowego zależy jakość wydawanego
dźwięku. Musi być ono sztywne i lekkie. Aby uzyskać jak
najlepszy dźwięk, tworzy się je z najwyższej jakości
drewna.


Slide 16

Wykonały:
WIOLETTA DUSZA
AGNIESZKA HEJNOSZ
KAROLINA ZYGMUNT
JUSTYNA ŻYGA

JAK POWSTAJE NASZ GŁOS?
Do powstania dźwięku niezbędne jest wytworzenie drgań powietrza
przechodzącego przez szparę głośni. Drgania te powstają w krtani na skutek
ruchów fałdów głosowych, odbywających się w kierunku poprzecznym do ich
długiej osi. W znacznym uproszczeniu mechanizm ten wygląda następująco
(rys. 4):
Pierwszą fazą jest wdech, który umożliwia zgromadzenie w płucach
dostatecznie dużej ilości powietrza. Na skutek czynności mięśni
oddechowych rozpoczyna się wydech. Powietrze wydychane z płuc jest
motorem wprawiającym w drgania fałdy głosowe (rys. 4a). Ponieważ w fazie
wydechu szpara głośni jest zamknięta (fałdy głosowe ściśle do siebie
przylegają), następuje wzrost ciśnienia powietrza w okolicy podgłośniowej
(poniżej fałdów głosowych). Po przekroczeniu wartości krytycznej ciśnienia
następuje rozwarcie szpary głośni. Przez szparę głośni przepływa powietrze.
Doprowadza to do spadku ciśnienia podgłośniowego i powrotu fałdów
głosowych do pierwotnego położenia (ich zwarcia).
Powtarzające się wielokrotnie w jednostce czasu cykle
naprzemiennego rozwierania i zwierania fałdów głosowych powodują
powstawanie drgań powietrza, czyli dźwięku (rys. 4b). Charakter tego
dźwięku (zwanego tonem krtaniowym) zależy od właściwości fałdów
głosowych ich długości, napięcia, elastyczności i masy, oraz charakteru
przepływu powietrza. Cechy te mogą być modulowane poprzez czynność
mięśni krtaniowych, a w szczególności przez mięsień głosowy.

JAK SŁYSZYMY?
Ta część ucha, która słyszy nazywa się:
ślimak. To tutaj drgania fali dźwiękowej zamieniane
są na impulsy elektryczne, które nerwami dochodzą
do mózgu.Ślimak to kanał, zwężający się i zawinięty.
Wyściełany jest nabłonkiem czuciowym i wypełniony
płynem.
Wysokość dźwięku to fala o określonej
długości, więc i częstotliwości – na przykład jak
śpiewamy gamę to dźwięk „la” w „do re mi fa sol la si
do”, czyli kamertonowe "a" – to 440 Hz czyli 440
herców, czyli 440 drgań na sekundę. I pobudzane są
określone obszary nabłonka. Jeśli słyszymy kilka
dźwięków na raz – to po prostu pobudzane są
komórki czuciowe w poszczególnych miejscach
ślimaka odpowiedzialnych za poszczególne dźwięki.

CZYM JEST HAŁAS?
Występujące w środowisku dźwięki niepożądane lub szkodliwe dla zdrowia człowieka
określamy mianem hałasów. Najczęściej stosowana. miara hałasu jest poziom dźwięku
wyrażany w decybelach. Zakres spotykanych w środowisku poziomów dźwięku jest dość
rozległy, począwszy od wartości progowych, tj. poziomu 0 dB, będących jeszcze w stanie
wywołać u człowieka wrażenie słuchowe (próg słyszalności), po wartości powodujące fizyczne
odczucie bólu - 130 dB (granica bólu). Ze wzglądu na źródło i miejsce występowania hałasu,
wyrocznia się hałas: przemysłowy, komunikacyjny (drogowy, kolejowy, lotniczy), komunalny
(osiedlowy), mieszkaniowy (domowy).

FIZYCZNTMI ŹRÓDŁAMI HAŁASU
W ŚRODOWISKU SĄ NAJCZĘŚCIEJ:
- maszyny, urządzenia i narzędzia
-pojazdy komunikacji drogowej
szynowej, lotniczej, wodnej;
- inne pojazdy
- urządzenia komunalne

WPŁYW HAŁASU NA ORGANIZM
CZŁOWIEKA
Hałas może wywierać niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka, świat zwierzęcy i roślinny.
Szkodliwość hałasu zależy od jego natężenia i częstotliwości, charakteru zmian w czasie,
długotrwałości działania. Szczególnie dokuczliwy jest hałas występujący w postaci pojedynczych
impulsów dźwiękowych (trzask, huk) lub w postaci ciągu takich impulsów.
Szkodliwość działania hałasu na organizm człowieka objawia się zmęczeniem, gorszą
wydajnością nauki, trudnościami w skupieniu uwagi, zaburzeniami orientacji, drażliwością,
podwyższeniem ciśnienia krwi, bólem i zawrotami głowy, czasowym lub trwałym uszkodzeniem
słuchu. U małych dzieci hałas budzi duży niepokój, niepewność, zagubienie, powoduje płacz.
OCHRONA PRZED HAŁASEM
W celu ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego przed hałasem należy podjąć działania zmierzające
do:
- wprowadzenia stref ograniczonego ruchu lub całkowitej eliminacji pojazdów z wybranych ulic i
rejonów miasta,
- poprawienia organizacji ruchu gwarantującej płynność jazdy,
- budowę obwodnic miejskich,
- budowę ekranów i przegród akustycznych,
- stosowanie dźwiękochłonnych elewacji,
- wymianę okien na dźwiękoszczelne w domach mieszkalnych przy trasach intensywnego ruchu;

POGŁOS I ECHO
Pogłos jest to zjawisko stopniowego zanikania energii dźwięku po
ucichnięciu źródła, występujące wskutek odbić fal dźwiękowych (echo)
od powierzchni pomieszczenia. Zjawisko to można spotkać w życiu
codziennym na klatkach schodowych, korytarzach, w pustych
pomieszczeniach. Pogłosem nazywamy wynik nakładania się na siebie
kilku ech.
Echo powstaje w wyniku odbicia fal dźwiękowych od twardej
powierzchni. Dźwięk powraca do naszego ucha i słyszymy echo
własnego głosu. Statki używają urządzeń zwanych echosondami do
określenia głębokości wody lub wykrywania przeszkód. Urządzenie
zwane sonarem wysyła wiązki fal dźwiękowych, które po odbiciu
wracają i są rejestrowane na specjalnym wykresie.

ULTRADŹWIĘKI
Ultradźwięki – fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt wysoka, aby usłyszał
je człowiek. Za górną granicę słyszalnych częstotliwości uważa się wartość około 20 kHz.
Za umowną, górną, granicę ultradźwięków przyjmuje się częstotliwość 10 GHz. Zaczyna
się od niej zakres hiperdźwięków. Niektóre zwierzęta mogą emitować i słyszeć
ultradźwięki.
ZASTOSOWANIE ULTRADŹWIĘKÓW
-Ultradźwięki pozwalają na uzyskanie dokładnych obrazów przedmiotów. Sonar umożliwia
obserwację głębin morskich.
-Za pomocą urządzenia generującego i rejestrującego fale ultradźwiękowe (ultrasonograf)
można uzyskać obraz narządów wewnętrznych.
-Stosuje się je w zabiegach kosmetycznych,
np. peeling i sonoforeza oraz w zabiegach
fizykoterapeutycznych.
-Większość nietoperzy wytwarza ultradźwięki
krtanią i emituje je przez pysk lub nos
(echolokacja).

INFRADŹWIĘKI
Infradźwięki to wszystkie dźwięki poniżej progu słyszalności tj. 16 Hz. Słonie i wieloryby, które
słyszą infradźwięki wykorzystują je do komunikacji na duże odległości. Infradźwięki mają
bardzo dużą długość fali - powyżej 17 m, przez to słabo tłumione mogą rozchodzić się na
znaczne odległości. Drugim problemem jest ich słabe tłumienie poprzez ekrany akustyczne.
Naturalne źródła infradźwięków to:
- duże wodospady, fale morskie,
- lawiny, silny wiatr,
- pioruny, tornada,
- trzęsienia ziemi (fale sejsmiczne),
- wulkany.
Sztuczne źródła infradźwięków to:
- ciężkie pojazdy samochodowe,
- drgania mostów, eksplozje,
- głośniki, odrzutowce i śmigłowce,
- elektrownie wiatrowe, rurociągi,
- urządzenia chłodzące i ogrzewające powietrze.

FALE SEJSMICZNE
Falami występującymi w przyrodzie są też fale sejsmiczne, czyli drgania
rozchodzące się w Ziemi. Powstają na skutek ruchów płyt tektonicznych i
wybuchów wulkanów, ale mogą być również wywołane przez działalność
górniczą lub eksplozje materiałów wybuchowych.
Hipocentrum - hipotetyczny punkt,
z którego rozchodzą się fale sejsmiczne.
Epicentrum- Punkt na powierzchni
Ziemi położony bezpośrednio nad
Hipocentrum.

WYKRYWANIE TRZĘSIEŃ
ZIEMI
Kiedy dwie warstwy skalne wzajemnie na siebie napierają,
gromadzi się energia, która prędzej czy później zostanie
rozładowana. Dochodzi do tego wówczas, gdy nastąpi gwałtowny
przeskok obu płyt. W ten właśnie sposób powstaje trzęsienie ziemi i
występują one najczęściej na styku płyt litosfery. Tylko 1/3
uwolnionej siły rozchodzi się w postaci fal sejsmicznych, a jeszcze
mniej dociera na powierzchnię naszej planety.
Do określania wielkości trzęsienia stosuje się skalę Richtera.
Codziennie na świecie dochodzi do 8000 wstrząsów, jednak nie są
one odczuwalne przez ludzi. Zniszczenia powodują dopiero te od 5
stopni wspomnianej skali. Najmocniejsze wstrząsy, określane na 8
stopni, zdarzają się średnio raz na rok, ale powodują katastrofalne
zniszczenia dla wielu krajów.

FALA UDERZENIOWA BOMBY
ATOMOWEJ
Potężną bronią stworzoną
przez człowieka są bomby
nuklearne. Pierwszej próby
jądrowej
dokonały
Stany
Zjednoczone 16 lipca 1945
roku. Bombę zrzucono na
pustynię Nowego Meksyku.
Powstały krater miał 300m
średnicy, zaś siła uderzenia
była odczuwalna w promieniu
320 km. Znajdujący się tam
piasek
uległ
całkowitemu
stopieniu i napromieniowaniu.

SPSOBY KOMUNIKOWANIA
SIĘ OSÓB NIESŁYSZĄCYCH
– Język migowy
Język migowy głuchych to ogół znaków manualno-mimicznych
używanych przez niesłyszących do porozumiewania się między sobą i osobami
słyszącymi.
– Fonogesty
Metoda fonogestów należy do metod kształcenia umiejętności odczytywania
wypowiedzi z ust. Jej istotą jest uzupełnianie mówienia specjalnymi gestami.
– Alfabet palcowy (Daktylografia)
Daktylografia to jedna z form porozumiewania się oparta na odpowiednich układach
palców jednej lub obydwu dłoni. Każdej literze lub liczbie odpowiada określony znak
daktylograficzny.
– Piktogramy
Piktogramy to graficzny system komunikacyjny. Zasadą konstrukcji znaków tego
systemu jest: czarne tło i biała figura. Każdy ze znaków opisany jest literowo w
postaci wyrazu określającego treść znaku.

CHOROBY ZWIĄZANE Z
UTRATĄ SŁUCHU
Głównymi chorobami związanymi z utratą słuchu są :
- Głuchota wrodzona

- Embriopatie
- Fetopatie
- Głuchota nabyta
- Głuchota dziedziczna
- Głuchota częściowa

Aparat słuchowy - urządzenie służące do wzmacniania
głośności dźwięków u osób niedosłyszących.

ONOMATOPEJA
Onomatopeja to wyraz naśladujący dźwięki i
odgłosy naturalne, w tym dźwięki wydawane
przez zwierzęta. W języku polskim (i nie tylko)
onomatopeja jest rdzeniem wielu wyrazów, również
czasowników i rzeczowników (np. buczeć, buczenie,
szumieć, szum).

„BURZA”
ADAM MICKIEWICZ
Zdarto żagle, ster prysnął, ryk wód, szum zawiei,
Głosy trwożnej gromady, pomp złowieszcze jęki,
Ostatnie liny majtkom wyrwały się z ręki,
Słońce krwawo zachodzi, z nim reszta nadziei.
Wicher z tryumfem zawył. a na mokre góry
Wznoszące się piętrami z morskiego odmętu
Wstąpił genijusz śmierci i szedł do okrętu,
Jak żołnierz szturmujący w połamane mury.
Ci leżą na pół martwi, ów załamał dłonie,
Ten w objęcia przyjaciół żegnając się pada,
Ci modlą się przed śmiercią, aby śmierć odegnać.
Jeden podróżny śledział w milczeniu na stronie
I pomyślił: szczęśliwy, kto siły postrada,
Albo modlić się umie, lub ma z kim się żegnać.

***
frrryyyyy!
poleciał ptaszek
ślicznymi skrzydełkami
zamachał na pożegnanie.
psssyyyyyyt!
otworzyła się puszka
srebrzystymi pęcherzykami
ugasiła pragnienie.
wrrryyyy!
przejechał harley
chromowanymi detalami
rozbudził marzenie.

ochhhh!
naprawdę nie chciałam
kilkoma słowami
zamieszać Ci w głowie.

***
Leci jedna, dwie, milion,
Stukot, hrumot niczym stado koni.
Coraz więcej, coraz szybciej,
Zbliża się, niczym mgła,
O głosie strasznym.
Co chwilę jaskrawy miecz,
W rękach mrocznego rycerza,
Rozpruwa szum powstały
Uderzając o ziemię
I porusza wszystko,
Wszechogarniajacym brzmieniem.
A gdy rzycerz odchodzi,
Zbiera wszystko, zostawiając
Złowrogą, głuchą ciszę...

JĘZYKOWE ŁAMAŃCE
Chrząszcz brzmi w trzcinie w
Szczebrzeszynie,
Strząsa skrzydła z dżdżu,
A trzmiel w puszczy, tuż przy
Pszczynie,
Straszny wszczyna szum
Mąż gżegżółki w chaszczach
trzeszczy,
W krzakach drzemie kszyk
A w Trzemesznie straszy jeszcze
Wytrzeszcz oczu strzyg.

W gąszczu szczawiu we Wrzeszczu,
klaszczą kleszcze na deszczu,
szepcze szczygieł w szczelinie,
szczeka szczeniak w Szczuczynie,
piszczy pszczoła pod Pszczyną,
świszcze świerszcz pod leszczyną,
a trzy pliszki i liszka
taszczą płaszcze w Szypliszkach.

FIZYKA PODSTAWĄ MUZYKI
Muzyka to sztuka łączenia dźwięków i ciszy w sposób
przyjemny dla ucha. Dźwięk jest falą akustyczną o określonej
częstotliwości. Człowiek jest w stanie usłyszeć dźwięki w zakresie
częstotliwości od 16 Hz do 20 kHz. Ucho ludzkie posiada
wrażliwość, która umożliwia rozróżnienie następujących cech
dźwięku: wysokości, barwy i natężenia.
Fale dźwiękowe, Jak wszystkie fale mechaniczne, powstają w
wyniku drgań wytwarzanych najczęściej przez struny takie jak:
gitarowe, skrzypcowe, struny głosowe, pręty, płyty i membrany takie
jak: ksylofon, bęben, zamknięte lub otwarte słupy powietrza takie
jak. piszczałki, organy, klarnet, a także nagłe zagęszczenia lub
rozrzedzenia powietrza np. przy wybuchach.

JAK POWSTAJE DŹWIĘK W
GITARZE?
•
•
•
•

•
•
•

Szarpiąc strunę, wychylamy ją z położenia równowagi.
Tworzymy w ten sposób falę stojącą.
Powstaje dźwięk o pewnej częstotliwości.
Częstotliwość możemy zmieniać poprzez skracanie lub
wydłużanie struny.
Drgania przekazywane są przez mostek do pudła
rezonansowego.
Wraz z pudłem rezonansowym drga znajdujące się w nim
powietrze.
Drgania te są przekazywane do otaczającego powietrza.
W ten sposób słyszymy dźwięk.
Od pudła rezonansowego zależy jakość wydawanego
dźwięku. Musi być ono sztywne i lekkie. Aby uzyskać jak
najlepszy dźwięk, tworzy się je z najwyższej jakości
drewna.


Slide 17

Wykonały:
WIOLETTA DUSZA
AGNIESZKA HEJNOSZ
KAROLINA ZYGMUNT
JUSTYNA ŻYGA

JAK POWSTAJE NASZ GŁOS?
Do powstania dźwięku niezbędne jest wytworzenie drgań powietrza
przechodzącego przez szparę głośni. Drgania te powstają w krtani na skutek
ruchów fałdów głosowych, odbywających się w kierunku poprzecznym do ich
długiej osi. W znacznym uproszczeniu mechanizm ten wygląda następująco
(rys. 4):
Pierwszą fazą jest wdech, który umożliwia zgromadzenie w płucach
dostatecznie dużej ilości powietrza. Na skutek czynności mięśni
oddechowych rozpoczyna się wydech. Powietrze wydychane z płuc jest
motorem wprawiającym w drgania fałdy głosowe (rys. 4a). Ponieważ w fazie
wydechu szpara głośni jest zamknięta (fałdy głosowe ściśle do siebie
przylegają), następuje wzrost ciśnienia powietrza w okolicy podgłośniowej
(poniżej fałdów głosowych). Po przekroczeniu wartości krytycznej ciśnienia
następuje rozwarcie szpary głośni. Przez szparę głośni przepływa powietrze.
Doprowadza to do spadku ciśnienia podgłośniowego i powrotu fałdów
głosowych do pierwotnego położenia (ich zwarcia).
Powtarzające się wielokrotnie w jednostce czasu cykle
naprzemiennego rozwierania i zwierania fałdów głosowych powodują
powstawanie drgań powietrza, czyli dźwięku (rys. 4b). Charakter tego
dźwięku (zwanego tonem krtaniowym) zależy od właściwości fałdów
głosowych ich długości, napięcia, elastyczności i masy, oraz charakteru
przepływu powietrza. Cechy te mogą być modulowane poprzez czynność
mięśni krtaniowych, a w szczególności przez mięsień głosowy.

JAK SŁYSZYMY?
Ta część ucha, która słyszy nazywa się:
ślimak. To tutaj drgania fali dźwiękowej zamieniane
są na impulsy elektryczne, które nerwami dochodzą
do mózgu.Ślimak to kanał, zwężający się i zawinięty.
Wyściełany jest nabłonkiem czuciowym i wypełniony
płynem.
Wysokość dźwięku to fala o określonej
długości, więc i częstotliwości – na przykład jak
śpiewamy gamę to dźwięk „la” w „do re mi fa sol la si
do”, czyli kamertonowe "a" – to 440 Hz czyli 440
herców, czyli 440 drgań na sekundę. I pobudzane są
określone obszary nabłonka. Jeśli słyszymy kilka
dźwięków na raz – to po prostu pobudzane są
komórki czuciowe w poszczególnych miejscach
ślimaka odpowiedzialnych za poszczególne dźwięki.

CZYM JEST HAŁAS?
Występujące w środowisku dźwięki niepożądane lub szkodliwe dla zdrowia człowieka
określamy mianem hałasów. Najczęściej stosowana. miara hałasu jest poziom dźwięku
wyrażany w decybelach. Zakres spotykanych w środowisku poziomów dźwięku jest dość
rozległy, począwszy od wartości progowych, tj. poziomu 0 dB, będących jeszcze w stanie
wywołać u człowieka wrażenie słuchowe (próg słyszalności), po wartości powodujące fizyczne
odczucie bólu - 130 dB (granica bólu). Ze wzglądu na źródło i miejsce występowania hałasu,
wyrocznia się hałas: przemysłowy, komunikacyjny (drogowy, kolejowy, lotniczy), komunalny
(osiedlowy), mieszkaniowy (domowy).

FIZYCZNTMI ŹRÓDŁAMI HAŁASU
W ŚRODOWISKU SĄ NAJCZĘŚCIEJ:
- maszyny, urządzenia i narzędzia
-pojazdy komunikacji drogowej
szynowej, lotniczej, wodnej;
- inne pojazdy
- urządzenia komunalne

WPŁYW HAŁASU NA ORGANIZM
CZŁOWIEKA
Hałas może wywierać niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka, świat zwierzęcy i roślinny.
Szkodliwość hałasu zależy od jego natężenia i częstotliwości, charakteru zmian w czasie,
długotrwałości działania. Szczególnie dokuczliwy jest hałas występujący w postaci pojedynczych
impulsów dźwiękowych (trzask, huk) lub w postaci ciągu takich impulsów.
Szkodliwość działania hałasu na organizm człowieka objawia się zmęczeniem, gorszą
wydajnością nauki, trudnościami w skupieniu uwagi, zaburzeniami orientacji, drażliwością,
podwyższeniem ciśnienia krwi, bólem i zawrotami głowy, czasowym lub trwałym uszkodzeniem
słuchu. U małych dzieci hałas budzi duży niepokój, niepewność, zagubienie, powoduje płacz.
OCHRONA PRZED HAŁASEM
W celu ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego przed hałasem należy podjąć działania zmierzające
do:
- wprowadzenia stref ograniczonego ruchu lub całkowitej eliminacji pojazdów z wybranych ulic i
rejonów miasta,
- poprawienia organizacji ruchu gwarantującej płynność jazdy,
- budowę obwodnic miejskich,
- budowę ekranów i przegród akustycznych,
- stosowanie dźwiękochłonnych elewacji,
- wymianę okien na dźwiękoszczelne w domach mieszkalnych przy trasach intensywnego ruchu;

POGŁOS I ECHO
Pogłos jest to zjawisko stopniowego zanikania energii dźwięku po
ucichnięciu źródła, występujące wskutek odbić fal dźwiękowych (echo)
od powierzchni pomieszczenia. Zjawisko to można spotkać w życiu
codziennym na klatkach schodowych, korytarzach, w pustych
pomieszczeniach. Pogłosem nazywamy wynik nakładania się na siebie
kilku ech.
Echo powstaje w wyniku odbicia fal dźwiękowych od twardej
powierzchni. Dźwięk powraca do naszego ucha i słyszymy echo
własnego głosu. Statki używają urządzeń zwanych echosondami do
określenia głębokości wody lub wykrywania przeszkód. Urządzenie
zwane sonarem wysyła wiązki fal dźwiękowych, które po odbiciu
wracają i są rejestrowane na specjalnym wykresie.

ULTRADŹWIĘKI
Ultradźwięki – fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt wysoka, aby usłyszał
je człowiek. Za górną granicę słyszalnych częstotliwości uważa się wartość około 20 kHz.
Za umowną, górną, granicę ultradźwięków przyjmuje się częstotliwość 10 GHz. Zaczyna
się od niej zakres hiperdźwięków. Niektóre zwierzęta mogą emitować i słyszeć
ultradźwięki.
ZASTOSOWANIE ULTRADŹWIĘKÓW
-Ultradźwięki pozwalają na uzyskanie dokładnych obrazów przedmiotów. Sonar umożliwia
obserwację głębin morskich.
-Za pomocą urządzenia generującego i rejestrującego fale ultradźwiękowe (ultrasonograf)
można uzyskać obraz narządów wewnętrznych.
-Stosuje się je w zabiegach kosmetycznych,
np. peeling i sonoforeza oraz w zabiegach
fizykoterapeutycznych.
-Większość nietoperzy wytwarza ultradźwięki
krtanią i emituje je przez pysk lub nos
(echolokacja).

INFRADŹWIĘKI
Infradźwięki to wszystkie dźwięki poniżej progu słyszalności tj. 16 Hz. Słonie i wieloryby, które
słyszą infradźwięki wykorzystują je do komunikacji na duże odległości. Infradźwięki mają
bardzo dużą długość fali - powyżej 17 m, przez to słabo tłumione mogą rozchodzić się na
znaczne odległości. Drugim problemem jest ich słabe tłumienie poprzez ekrany akustyczne.
Naturalne źródła infradźwięków to:
- duże wodospady, fale morskie,
- lawiny, silny wiatr,
- pioruny, tornada,
- trzęsienia ziemi (fale sejsmiczne),
- wulkany.
Sztuczne źródła infradźwięków to:
- ciężkie pojazdy samochodowe,
- drgania mostów, eksplozje,
- głośniki, odrzutowce i śmigłowce,
- elektrownie wiatrowe, rurociągi,
- urządzenia chłodzące i ogrzewające powietrze.

FALE SEJSMICZNE
Falami występującymi w przyrodzie są też fale sejsmiczne, czyli drgania
rozchodzące się w Ziemi. Powstają na skutek ruchów płyt tektonicznych i
wybuchów wulkanów, ale mogą być również wywołane przez działalność
górniczą lub eksplozje materiałów wybuchowych.
Hipocentrum - hipotetyczny punkt,
z którego rozchodzą się fale sejsmiczne.
Epicentrum- Punkt na powierzchni
Ziemi położony bezpośrednio nad
Hipocentrum.

WYKRYWANIE TRZĘSIEŃ
ZIEMI
Kiedy dwie warstwy skalne wzajemnie na siebie napierają,
gromadzi się energia, która prędzej czy później zostanie
rozładowana. Dochodzi do tego wówczas, gdy nastąpi gwałtowny
przeskok obu płyt. W ten właśnie sposób powstaje trzęsienie ziemi i
występują one najczęściej na styku płyt litosfery. Tylko 1/3
uwolnionej siły rozchodzi się w postaci fal sejsmicznych, a jeszcze
mniej dociera na powierzchnię naszej planety.
Do określania wielkości trzęsienia stosuje się skalę Richtera.
Codziennie na świecie dochodzi do 8000 wstrząsów, jednak nie są
one odczuwalne przez ludzi. Zniszczenia powodują dopiero te od 5
stopni wspomnianej skali. Najmocniejsze wstrząsy, określane na 8
stopni, zdarzają się średnio raz na rok, ale powodują katastrofalne
zniszczenia dla wielu krajów.

FALA UDERZENIOWA BOMBY
ATOMOWEJ
Potężną bronią stworzoną
przez człowieka są bomby
nuklearne. Pierwszej próby
jądrowej
dokonały
Stany
Zjednoczone 16 lipca 1945
roku. Bombę zrzucono na
pustynię Nowego Meksyku.
Powstały krater miał 300m
średnicy, zaś siła uderzenia
była odczuwalna w promieniu
320 km. Znajdujący się tam
piasek
uległ
całkowitemu
stopieniu i napromieniowaniu.

SPSOBY KOMUNIKOWANIA
SIĘ OSÓB NIESŁYSZĄCYCH
– Język migowy
Język migowy głuchych to ogół znaków manualno-mimicznych
używanych przez niesłyszących do porozumiewania się między sobą i osobami
słyszącymi.
– Fonogesty
Metoda fonogestów należy do metod kształcenia umiejętności odczytywania
wypowiedzi z ust. Jej istotą jest uzupełnianie mówienia specjalnymi gestami.
– Alfabet palcowy (Daktylografia)
Daktylografia to jedna z form porozumiewania się oparta na odpowiednich układach
palców jednej lub obydwu dłoni. Każdej literze lub liczbie odpowiada określony znak
daktylograficzny.
– Piktogramy
Piktogramy to graficzny system komunikacyjny. Zasadą konstrukcji znaków tego
systemu jest: czarne tło i biała figura. Każdy ze znaków opisany jest literowo w
postaci wyrazu określającego treść znaku.

CHOROBY ZWIĄZANE Z
UTRATĄ SŁUCHU
Głównymi chorobami związanymi z utratą słuchu są :
- Głuchota wrodzona

- Embriopatie
- Fetopatie
- Głuchota nabyta
- Głuchota dziedziczna
- Głuchota częściowa

Aparat słuchowy - urządzenie służące do wzmacniania
głośności dźwięków u osób niedosłyszących.

ONOMATOPEJA
Onomatopeja to wyraz naśladujący dźwięki i
odgłosy naturalne, w tym dźwięki wydawane
przez zwierzęta. W języku polskim (i nie tylko)
onomatopeja jest rdzeniem wielu wyrazów, również
czasowników i rzeczowników (np. buczeć, buczenie,
szumieć, szum).

„BURZA”
ADAM MICKIEWICZ
Zdarto żagle, ster prysnął, ryk wód, szum zawiei,
Głosy trwożnej gromady, pomp złowieszcze jęki,
Ostatnie liny majtkom wyrwały się z ręki,
Słońce krwawo zachodzi, z nim reszta nadziei.
Wicher z tryumfem zawył. a na mokre góry
Wznoszące się piętrami z morskiego odmętu
Wstąpił genijusz śmierci i szedł do okrętu,
Jak żołnierz szturmujący w połamane mury.
Ci leżą na pół martwi, ów załamał dłonie,
Ten w objęcia przyjaciół żegnając się pada,
Ci modlą się przed śmiercią, aby śmierć odegnać.
Jeden podróżny śledział w milczeniu na stronie
I pomyślił: szczęśliwy, kto siły postrada,
Albo modlić się umie, lub ma z kim się żegnać.

***
frrryyyyy!
poleciał ptaszek
ślicznymi skrzydełkami
zamachał na pożegnanie.
psssyyyyyyt!
otworzyła się puszka
srebrzystymi pęcherzykami
ugasiła pragnienie.
wrrryyyy!
przejechał harley
chromowanymi detalami
rozbudził marzenie.

ochhhh!
naprawdę nie chciałam
kilkoma słowami
zamieszać Ci w głowie.

***
Leci jedna, dwie, milion,
Stukot, hrumot niczym stado koni.
Coraz więcej, coraz szybciej,
Zbliża się, niczym mgła,
O głosie strasznym.
Co chwilę jaskrawy miecz,
W rękach mrocznego rycerza,
Rozpruwa szum powstały
Uderzając o ziemię
I porusza wszystko,
Wszechogarniajacym brzmieniem.
A gdy rzycerz odchodzi,
Zbiera wszystko, zostawiając
Złowrogą, głuchą ciszę...

JĘZYKOWE ŁAMAŃCE
Chrząszcz brzmi w trzcinie w
Szczebrzeszynie,
Strząsa skrzydła z dżdżu,
A trzmiel w puszczy, tuż przy
Pszczynie,
Straszny wszczyna szum
Mąż gżegżółki w chaszczach
trzeszczy,
W krzakach drzemie kszyk
A w Trzemesznie straszy jeszcze
Wytrzeszcz oczu strzyg.

W gąszczu szczawiu we Wrzeszczu,
klaszczą kleszcze na deszczu,
szepcze szczygieł w szczelinie,
szczeka szczeniak w Szczuczynie,
piszczy pszczoła pod Pszczyną,
świszcze świerszcz pod leszczyną,
a trzy pliszki i liszka
taszczą płaszcze w Szypliszkach.

FIZYKA PODSTAWĄ MUZYKI
Muzyka to sztuka łączenia dźwięków i ciszy w sposób
przyjemny dla ucha. Dźwięk jest falą akustyczną o określonej
częstotliwości. Człowiek jest w stanie usłyszeć dźwięki w zakresie
częstotliwości od 16 Hz do 20 kHz. Ucho ludzkie posiada
wrażliwość, która umożliwia rozróżnienie następujących cech
dźwięku: wysokości, barwy i natężenia.
Fale dźwiękowe, Jak wszystkie fale mechaniczne, powstają w
wyniku drgań wytwarzanych najczęściej przez struny takie jak:
gitarowe, skrzypcowe, struny głosowe, pręty, płyty i membrany takie
jak: ksylofon, bęben, zamknięte lub otwarte słupy powietrza takie
jak. piszczałki, organy, klarnet, a także nagłe zagęszczenia lub
rozrzedzenia powietrza np. przy wybuchach.

JAK POWSTAJE DŹWIĘK W
GITARZE?
•
•
•
•

•
•
•

Szarpiąc strunę, wychylamy ją z położenia równowagi.
Tworzymy w ten sposób falę stojącą.
Powstaje dźwięk o pewnej częstotliwości.
Częstotliwość możemy zmieniać poprzez skracanie lub
wydłużanie struny.
Drgania przekazywane są przez mostek do pudła
rezonansowego.
Wraz z pudłem rezonansowym drga znajdujące się w nim
powietrze.
Drgania te są przekazywane do otaczającego powietrza.
W ten sposób słyszymy dźwięk.
Od pudła rezonansowego zależy jakość wydawanego
dźwięku. Musi być ono sztywne i lekkie. Aby uzyskać jak
najlepszy dźwięk, tworzy się je z najwyższej jakości
drewna.


Slide 18

Wykonały:
WIOLETTA DUSZA
AGNIESZKA HEJNOSZ
KAROLINA ZYGMUNT
JUSTYNA ŻYGA

JAK POWSTAJE NASZ GŁOS?
Do powstania dźwięku niezbędne jest wytworzenie drgań powietrza
przechodzącego przez szparę głośni. Drgania te powstają w krtani na skutek
ruchów fałdów głosowych, odbywających się w kierunku poprzecznym do ich
długiej osi. W znacznym uproszczeniu mechanizm ten wygląda następująco
(rys. 4):
Pierwszą fazą jest wdech, który umożliwia zgromadzenie w płucach
dostatecznie dużej ilości powietrza. Na skutek czynności mięśni
oddechowych rozpoczyna się wydech. Powietrze wydychane z płuc jest
motorem wprawiającym w drgania fałdy głosowe (rys. 4a). Ponieważ w fazie
wydechu szpara głośni jest zamknięta (fałdy głosowe ściśle do siebie
przylegają), następuje wzrost ciśnienia powietrza w okolicy podgłośniowej
(poniżej fałdów głosowych). Po przekroczeniu wartości krytycznej ciśnienia
następuje rozwarcie szpary głośni. Przez szparę głośni przepływa powietrze.
Doprowadza to do spadku ciśnienia podgłośniowego i powrotu fałdów
głosowych do pierwotnego położenia (ich zwarcia).
Powtarzające się wielokrotnie w jednostce czasu cykle
naprzemiennego rozwierania i zwierania fałdów głosowych powodują
powstawanie drgań powietrza, czyli dźwięku (rys. 4b). Charakter tego
dźwięku (zwanego tonem krtaniowym) zależy od właściwości fałdów
głosowych ich długości, napięcia, elastyczności i masy, oraz charakteru
przepływu powietrza. Cechy te mogą być modulowane poprzez czynność
mięśni krtaniowych, a w szczególności przez mięsień głosowy.

JAK SŁYSZYMY?
Ta część ucha, która słyszy nazywa się:
ślimak. To tutaj drgania fali dźwiękowej zamieniane
są na impulsy elektryczne, które nerwami dochodzą
do mózgu.Ślimak to kanał, zwężający się i zawinięty.
Wyściełany jest nabłonkiem czuciowym i wypełniony
płynem.
Wysokość dźwięku to fala o określonej
długości, więc i częstotliwości – na przykład jak
śpiewamy gamę to dźwięk „la” w „do re mi fa sol la si
do”, czyli kamertonowe "a" – to 440 Hz czyli 440
herców, czyli 440 drgań na sekundę. I pobudzane są
określone obszary nabłonka. Jeśli słyszymy kilka
dźwięków na raz – to po prostu pobudzane są
komórki czuciowe w poszczególnych miejscach
ślimaka odpowiedzialnych za poszczególne dźwięki.

CZYM JEST HAŁAS?
Występujące w środowisku dźwięki niepożądane lub szkodliwe dla zdrowia człowieka
określamy mianem hałasów. Najczęściej stosowana. miara hałasu jest poziom dźwięku
wyrażany w decybelach. Zakres spotykanych w środowisku poziomów dźwięku jest dość
rozległy, począwszy od wartości progowych, tj. poziomu 0 dB, będących jeszcze w stanie
wywołać u człowieka wrażenie słuchowe (próg słyszalności), po wartości powodujące fizyczne
odczucie bólu - 130 dB (granica bólu). Ze wzglądu na źródło i miejsce występowania hałasu,
wyrocznia się hałas: przemysłowy, komunikacyjny (drogowy, kolejowy, lotniczy), komunalny
(osiedlowy), mieszkaniowy (domowy).

FIZYCZNTMI ŹRÓDŁAMI HAŁASU
W ŚRODOWISKU SĄ NAJCZĘŚCIEJ:
- maszyny, urządzenia i narzędzia
-pojazdy komunikacji drogowej
szynowej, lotniczej, wodnej;
- inne pojazdy
- urządzenia komunalne

WPŁYW HAŁASU NA ORGANIZM
CZŁOWIEKA
Hałas może wywierać niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka, świat zwierzęcy i roślinny.
Szkodliwość hałasu zależy od jego natężenia i częstotliwości, charakteru zmian w czasie,
długotrwałości działania. Szczególnie dokuczliwy jest hałas występujący w postaci pojedynczych
impulsów dźwiękowych (trzask, huk) lub w postaci ciągu takich impulsów.
Szkodliwość działania hałasu na organizm człowieka objawia się zmęczeniem, gorszą
wydajnością nauki, trudnościami w skupieniu uwagi, zaburzeniami orientacji, drażliwością,
podwyższeniem ciśnienia krwi, bólem i zawrotami głowy, czasowym lub trwałym uszkodzeniem
słuchu. U małych dzieci hałas budzi duży niepokój, niepewność, zagubienie, powoduje płacz.
OCHRONA PRZED HAŁASEM
W celu ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego przed hałasem należy podjąć działania zmierzające
do:
- wprowadzenia stref ograniczonego ruchu lub całkowitej eliminacji pojazdów z wybranych ulic i
rejonów miasta,
- poprawienia organizacji ruchu gwarantującej płynność jazdy,
- budowę obwodnic miejskich,
- budowę ekranów i przegród akustycznych,
- stosowanie dźwiękochłonnych elewacji,
- wymianę okien na dźwiękoszczelne w domach mieszkalnych przy trasach intensywnego ruchu;

POGŁOS I ECHO
Pogłos jest to zjawisko stopniowego zanikania energii dźwięku po
ucichnięciu źródła, występujące wskutek odbić fal dźwiękowych (echo)
od powierzchni pomieszczenia. Zjawisko to można spotkać w życiu
codziennym na klatkach schodowych, korytarzach, w pustych
pomieszczeniach. Pogłosem nazywamy wynik nakładania się na siebie
kilku ech.
Echo powstaje w wyniku odbicia fal dźwiękowych od twardej
powierzchni. Dźwięk powraca do naszego ucha i słyszymy echo
własnego głosu. Statki używają urządzeń zwanych echosondami do
określenia głębokości wody lub wykrywania przeszkód. Urządzenie
zwane sonarem wysyła wiązki fal dźwiękowych, które po odbiciu
wracają i są rejestrowane na specjalnym wykresie.

ULTRADŹWIĘKI
Ultradźwięki – fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt wysoka, aby usłyszał
je człowiek. Za górną granicę słyszalnych częstotliwości uważa się wartość około 20 kHz.
Za umowną, górną, granicę ultradźwięków przyjmuje się częstotliwość 10 GHz. Zaczyna
się od niej zakres hiperdźwięków. Niektóre zwierzęta mogą emitować i słyszeć
ultradźwięki.
ZASTOSOWANIE ULTRADŹWIĘKÓW
-Ultradźwięki pozwalają na uzyskanie dokładnych obrazów przedmiotów. Sonar umożliwia
obserwację głębin morskich.
-Za pomocą urządzenia generującego i rejestrującego fale ultradźwiękowe (ultrasonograf)
można uzyskać obraz narządów wewnętrznych.
-Stosuje się je w zabiegach kosmetycznych,
np. peeling i sonoforeza oraz w zabiegach
fizykoterapeutycznych.
-Większość nietoperzy wytwarza ultradźwięki
krtanią i emituje je przez pysk lub nos
(echolokacja).

INFRADŹWIĘKI
Infradźwięki to wszystkie dźwięki poniżej progu słyszalności tj. 16 Hz. Słonie i wieloryby, które
słyszą infradźwięki wykorzystują je do komunikacji na duże odległości. Infradźwięki mają
bardzo dużą długość fali - powyżej 17 m, przez to słabo tłumione mogą rozchodzić się na
znaczne odległości. Drugim problemem jest ich słabe tłumienie poprzez ekrany akustyczne.
Naturalne źródła infradźwięków to:
- duże wodospady, fale morskie,
- lawiny, silny wiatr,
- pioruny, tornada,
- trzęsienia ziemi (fale sejsmiczne),
- wulkany.
Sztuczne źródła infradźwięków to:
- ciężkie pojazdy samochodowe,
- drgania mostów, eksplozje,
- głośniki, odrzutowce i śmigłowce,
- elektrownie wiatrowe, rurociągi,
- urządzenia chłodzące i ogrzewające powietrze.

FALE SEJSMICZNE
Falami występującymi w przyrodzie są też fale sejsmiczne, czyli drgania
rozchodzące się w Ziemi. Powstają na skutek ruchów płyt tektonicznych i
wybuchów wulkanów, ale mogą być również wywołane przez działalność
górniczą lub eksplozje materiałów wybuchowych.
Hipocentrum - hipotetyczny punkt,
z którego rozchodzą się fale sejsmiczne.
Epicentrum- Punkt na powierzchni
Ziemi położony bezpośrednio nad
Hipocentrum.

WYKRYWANIE TRZĘSIEŃ
ZIEMI
Kiedy dwie warstwy skalne wzajemnie na siebie napierają,
gromadzi się energia, która prędzej czy później zostanie
rozładowana. Dochodzi do tego wówczas, gdy nastąpi gwałtowny
przeskok obu płyt. W ten właśnie sposób powstaje trzęsienie ziemi i
występują one najczęściej na styku płyt litosfery. Tylko 1/3
uwolnionej siły rozchodzi się w postaci fal sejsmicznych, a jeszcze
mniej dociera na powierzchnię naszej planety.
Do określania wielkości trzęsienia stosuje się skalę Richtera.
Codziennie na świecie dochodzi do 8000 wstrząsów, jednak nie są
one odczuwalne przez ludzi. Zniszczenia powodują dopiero te od 5
stopni wspomnianej skali. Najmocniejsze wstrząsy, określane na 8
stopni, zdarzają się średnio raz na rok, ale powodują katastrofalne
zniszczenia dla wielu krajów.

FALA UDERZENIOWA BOMBY
ATOMOWEJ
Potężną bronią stworzoną
przez człowieka są bomby
nuklearne. Pierwszej próby
jądrowej
dokonały
Stany
Zjednoczone 16 lipca 1945
roku. Bombę zrzucono na
pustynię Nowego Meksyku.
Powstały krater miał 300m
średnicy, zaś siła uderzenia
była odczuwalna w promieniu
320 km. Znajdujący się tam
piasek
uległ
całkowitemu
stopieniu i napromieniowaniu.

SPSOBY KOMUNIKOWANIA
SIĘ OSÓB NIESŁYSZĄCYCH
– Język migowy
Język migowy głuchych to ogół znaków manualno-mimicznych
używanych przez niesłyszących do porozumiewania się między sobą i osobami
słyszącymi.
– Fonogesty
Metoda fonogestów należy do metod kształcenia umiejętności odczytywania
wypowiedzi z ust. Jej istotą jest uzupełnianie mówienia specjalnymi gestami.
– Alfabet palcowy (Daktylografia)
Daktylografia to jedna z form porozumiewania się oparta na odpowiednich układach
palców jednej lub obydwu dłoni. Każdej literze lub liczbie odpowiada określony znak
daktylograficzny.
– Piktogramy
Piktogramy to graficzny system komunikacyjny. Zasadą konstrukcji znaków tego
systemu jest: czarne tło i biała figura. Każdy ze znaków opisany jest literowo w
postaci wyrazu określającego treść znaku.

CHOROBY ZWIĄZANE Z
UTRATĄ SŁUCHU
Głównymi chorobami związanymi z utratą słuchu są :
- Głuchota wrodzona

- Embriopatie
- Fetopatie
- Głuchota nabyta
- Głuchota dziedziczna
- Głuchota częściowa

Aparat słuchowy - urządzenie służące do wzmacniania
głośności dźwięków u osób niedosłyszących.

ONOMATOPEJA
Onomatopeja to wyraz naśladujący dźwięki i
odgłosy naturalne, w tym dźwięki wydawane
przez zwierzęta. W języku polskim (i nie tylko)
onomatopeja jest rdzeniem wielu wyrazów, również
czasowników i rzeczowników (np. buczeć, buczenie,
szumieć, szum).

„BURZA”
ADAM MICKIEWICZ
Zdarto żagle, ster prysnął, ryk wód, szum zawiei,
Głosy trwożnej gromady, pomp złowieszcze jęki,
Ostatnie liny majtkom wyrwały się z ręki,
Słońce krwawo zachodzi, z nim reszta nadziei.
Wicher z tryumfem zawył. a na mokre góry
Wznoszące się piętrami z morskiego odmętu
Wstąpił genijusz śmierci i szedł do okrętu,
Jak żołnierz szturmujący w połamane mury.
Ci leżą na pół martwi, ów załamał dłonie,
Ten w objęcia przyjaciół żegnając się pada,
Ci modlą się przed śmiercią, aby śmierć odegnać.
Jeden podróżny śledział w milczeniu na stronie
I pomyślił: szczęśliwy, kto siły postrada,
Albo modlić się umie, lub ma z kim się żegnać.

***
frrryyyyy!
poleciał ptaszek
ślicznymi skrzydełkami
zamachał na pożegnanie.
psssyyyyyyt!
otworzyła się puszka
srebrzystymi pęcherzykami
ugasiła pragnienie.
wrrryyyy!
przejechał harley
chromowanymi detalami
rozbudził marzenie.

ochhhh!
naprawdę nie chciałam
kilkoma słowami
zamieszać Ci w głowie.

***
Leci jedna, dwie, milion,
Stukot, hrumot niczym stado koni.
Coraz więcej, coraz szybciej,
Zbliża się, niczym mgła,
O głosie strasznym.
Co chwilę jaskrawy miecz,
W rękach mrocznego rycerza,
Rozpruwa szum powstały
Uderzając o ziemię
I porusza wszystko,
Wszechogarniajacym brzmieniem.
A gdy rzycerz odchodzi,
Zbiera wszystko, zostawiając
Złowrogą, głuchą ciszę...

JĘZYKOWE ŁAMAŃCE
Chrząszcz brzmi w trzcinie w
Szczebrzeszynie,
Strząsa skrzydła z dżdżu,
A trzmiel w puszczy, tuż przy
Pszczynie,
Straszny wszczyna szum
Mąż gżegżółki w chaszczach
trzeszczy,
W krzakach drzemie kszyk
A w Trzemesznie straszy jeszcze
Wytrzeszcz oczu strzyg.

W gąszczu szczawiu we Wrzeszczu,
klaszczą kleszcze na deszczu,
szepcze szczygieł w szczelinie,
szczeka szczeniak w Szczuczynie,
piszczy pszczoła pod Pszczyną,
świszcze świerszcz pod leszczyną,
a trzy pliszki i liszka
taszczą płaszcze w Szypliszkach.

FIZYKA PODSTAWĄ MUZYKI
Muzyka to sztuka łączenia dźwięków i ciszy w sposób
przyjemny dla ucha. Dźwięk jest falą akustyczną o określonej
częstotliwości. Człowiek jest w stanie usłyszeć dźwięki w zakresie
częstotliwości od 16 Hz do 20 kHz. Ucho ludzkie posiada
wrażliwość, która umożliwia rozróżnienie następujących cech
dźwięku: wysokości, barwy i natężenia.
Fale dźwiękowe, Jak wszystkie fale mechaniczne, powstają w
wyniku drgań wytwarzanych najczęściej przez struny takie jak:
gitarowe, skrzypcowe, struny głosowe, pręty, płyty i membrany takie
jak: ksylofon, bęben, zamknięte lub otwarte słupy powietrza takie
jak. piszczałki, organy, klarnet, a także nagłe zagęszczenia lub
rozrzedzenia powietrza np. przy wybuchach.

JAK POWSTAJE DŹWIĘK W
GITARZE?
•
•
•
•

•
•
•

Szarpiąc strunę, wychylamy ją z położenia równowagi.
Tworzymy w ten sposób falę stojącą.
Powstaje dźwięk o pewnej częstotliwości.
Częstotliwość możemy zmieniać poprzez skracanie lub
wydłużanie struny.
Drgania przekazywane są przez mostek do pudła
rezonansowego.
Wraz z pudłem rezonansowym drga znajdujące się w nim
powietrze.
Drgania te są przekazywane do otaczającego powietrza.
W ten sposób słyszymy dźwięk.
Od pudła rezonansowego zależy jakość wydawanego
dźwięku. Musi być ono sztywne i lekkie. Aby uzyskać jak
najlepszy dźwięk, tworzy się je z najwyższej jakości
drewna.


Slide 19

Wykonały:
WIOLETTA DUSZA
AGNIESZKA HEJNOSZ
KAROLINA ZYGMUNT
JUSTYNA ŻYGA

JAK POWSTAJE NASZ GŁOS?
Do powstania dźwięku niezbędne jest wytworzenie drgań powietrza
przechodzącego przez szparę głośni. Drgania te powstają w krtani na skutek
ruchów fałdów głosowych, odbywających się w kierunku poprzecznym do ich
długiej osi. W znacznym uproszczeniu mechanizm ten wygląda następująco
(rys. 4):
Pierwszą fazą jest wdech, który umożliwia zgromadzenie w płucach
dostatecznie dużej ilości powietrza. Na skutek czynności mięśni
oddechowych rozpoczyna się wydech. Powietrze wydychane z płuc jest
motorem wprawiającym w drgania fałdy głosowe (rys. 4a). Ponieważ w fazie
wydechu szpara głośni jest zamknięta (fałdy głosowe ściśle do siebie
przylegają), następuje wzrost ciśnienia powietrza w okolicy podgłośniowej
(poniżej fałdów głosowych). Po przekroczeniu wartości krytycznej ciśnienia
następuje rozwarcie szpary głośni. Przez szparę głośni przepływa powietrze.
Doprowadza to do spadku ciśnienia podgłośniowego i powrotu fałdów
głosowych do pierwotnego położenia (ich zwarcia).
Powtarzające się wielokrotnie w jednostce czasu cykle
naprzemiennego rozwierania i zwierania fałdów głosowych powodują
powstawanie drgań powietrza, czyli dźwięku (rys. 4b). Charakter tego
dźwięku (zwanego tonem krtaniowym) zależy od właściwości fałdów
głosowych ich długości, napięcia, elastyczności i masy, oraz charakteru
przepływu powietrza. Cechy te mogą być modulowane poprzez czynność
mięśni krtaniowych, a w szczególności przez mięsień głosowy.

JAK SŁYSZYMY?
Ta część ucha, która słyszy nazywa się:
ślimak. To tutaj drgania fali dźwiękowej zamieniane
są na impulsy elektryczne, które nerwami dochodzą
do mózgu.Ślimak to kanał, zwężający się i zawinięty.
Wyściełany jest nabłonkiem czuciowym i wypełniony
płynem.
Wysokość dźwięku to fala o określonej
długości, więc i częstotliwości – na przykład jak
śpiewamy gamę to dźwięk „la” w „do re mi fa sol la si
do”, czyli kamertonowe "a" – to 440 Hz czyli 440
herców, czyli 440 drgań na sekundę. I pobudzane są
określone obszary nabłonka. Jeśli słyszymy kilka
dźwięków na raz – to po prostu pobudzane są
komórki czuciowe w poszczególnych miejscach
ślimaka odpowiedzialnych za poszczególne dźwięki.

CZYM JEST HAŁAS?
Występujące w środowisku dźwięki niepożądane lub szkodliwe dla zdrowia człowieka
określamy mianem hałasów. Najczęściej stosowana. miara hałasu jest poziom dźwięku
wyrażany w decybelach. Zakres spotykanych w środowisku poziomów dźwięku jest dość
rozległy, począwszy od wartości progowych, tj. poziomu 0 dB, będących jeszcze w stanie
wywołać u człowieka wrażenie słuchowe (próg słyszalności), po wartości powodujące fizyczne
odczucie bólu - 130 dB (granica bólu). Ze wzglądu na źródło i miejsce występowania hałasu,
wyrocznia się hałas: przemysłowy, komunikacyjny (drogowy, kolejowy, lotniczy), komunalny
(osiedlowy), mieszkaniowy (domowy).

FIZYCZNTMI ŹRÓDŁAMI HAŁASU
W ŚRODOWISKU SĄ NAJCZĘŚCIEJ:
- maszyny, urządzenia i narzędzia
-pojazdy komunikacji drogowej
szynowej, lotniczej, wodnej;
- inne pojazdy
- urządzenia komunalne

WPŁYW HAŁASU NA ORGANIZM
CZŁOWIEKA
Hałas może wywierać niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka, świat zwierzęcy i roślinny.
Szkodliwość hałasu zależy od jego natężenia i częstotliwości, charakteru zmian w czasie,
długotrwałości działania. Szczególnie dokuczliwy jest hałas występujący w postaci pojedynczych
impulsów dźwiękowych (trzask, huk) lub w postaci ciągu takich impulsów.
Szkodliwość działania hałasu na organizm człowieka objawia się zmęczeniem, gorszą
wydajnością nauki, trudnościami w skupieniu uwagi, zaburzeniami orientacji, drażliwością,
podwyższeniem ciśnienia krwi, bólem i zawrotami głowy, czasowym lub trwałym uszkodzeniem
słuchu. U małych dzieci hałas budzi duży niepokój, niepewność, zagubienie, powoduje płacz.
OCHRONA PRZED HAŁASEM
W celu ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego przed hałasem należy podjąć działania zmierzające
do:
- wprowadzenia stref ograniczonego ruchu lub całkowitej eliminacji pojazdów z wybranych ulic i
rejonów miasta,
- poprawienia organizacji ruchu gwarantującej płynność jazdy,
- budowę obwodnic miejskich,
- budowę ekranów i przegród akustycznych,
- stosowanie dźwiękochłonnych elewacji,
- wymianę okien na dźwiękoszczelne w domach mieszkalnych przy trasach intensywnego ruchu;

POGŁOS I ECHO
Pogłos jest to zjawisko stopniowego zanikania energii dźwięku po
ucichnięciu źródła, występujące wskutek odbić fal dźwiękowych (echo)
od powierzchni pomieszczenia. Zjawisko to można spotkać w życiu
codziennym na klatkach schodowych, korytarzach, w pustych
pomieszczeniach. Pogłosem nazywamy wynik nakładania się na siebie
kilku ech.
Echo powstaje w wyniku odbicia fal dźwiękowych od twardej
powierzchni. Dźwięk powraca do naszego ucha i słyszymy echo
własnego głosu. Statki używają urządzeń zwanych echosondami do
określenia głębokości wody lub wykrywania przeszkód. Urządzenie
zwane sonarem wysyła wiązki fal dźwiękowych, które po odbiciu
wracają i są rejestrowane na specjalnym wykresie.

ULTRADŹWIĘKI
Ultradźwięki – fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt wysoka, aby usłyszał
je człowiek. Za górną granicę słyszalnych częstotliwości uważa się wartość około 20 kHz.
Za umowną, górną, granicę ultradźwięków przyjmuje się częstotliwość 10 GHz. Zaczyna
się od niej zakres hiperdźwięków. Niektóre zwierzęta mogą emitować i słyszeć
ultradźwięki.
ZASTOSOWANIE ULTRADŹWIĘKÓW
-Ultradźwięki pozwalają na uzyskanie dokładnych obrazów przedmiotów. Sonar umożliwia
obserwację głębin morskich.
-Za pomocą urządzenia generującego i rejestrującego fale ultradźwiękowe (ultrasonograf)
można uzyskać obraz narządów wewnętrznych.
-Stosuje się je w zabiegach kosmetycznych,
np. peeling i sonoforeza oraz w zabiegach
fizykoterapeutycznych.
-Większość nietoperzy wytwarza ultradźwięki
krtanią i emituje je przez pysk lub nos
(echolokacja).

INFRADŹWIĘKI
Infradźwięki to wszystkie dźwięki poniżej progu słyszalności tj. 16 Hz. Słonie i wieloryby, które
słyszą infradźwięki wykorzystują je do komunikacji na duże odległości. Infradźwięki mają
bardzo dużą długość fali - powyżej 17 m, przez to słabo tłumione mogą rozchodzić się na
znaczne odległości. Drugim problemem jest ich słabe tłumienie poprzez ekrany akustyczne.
Naturalne źródła infradźwięków to:
- duże wodospady, fale morskie,
- lawiny, silny wiatr,
- pioruny, tornada,
- trzęsienia ziemi (fale sejsmiczne),
- wulkany.
Sztuczne źródła infradźwięków to:
- ciężkie pojazdy samochodowe,
- drgania mostów, eksplozje,
- głośniki, odrzutowce i śmigłowce,
- elektrownie wiatrowe, rurociągi,
- urządzenia chłodzące i ogrzewające powietrze.

FALE SEJSMICZNE
Falami występującymi w przyrodzie są też fale sejsmiczne, czyli drgania
rozchodzące się w Ziemi. Powstają na skutek ruchów płyt tektonicznych i
wybuchów wulkanów, ale mogą być również wywołane przez działalność
górniczą lub eksplozje materiałów wybuchowych.
Hipocentrum - hipotetyczny punkt,
z którego rozchodzą się fale sejsmiczne.
Epicentrum- Punkt na powierzchni
Ziemi położony bezpośrednio nad
Hipocentrum.

WYKRYWANIE TRZĘSIEŃ
ZIEMI
Kiedy dwie warstwy skalne wzajemnie na siebie napierają,
gromadzi się energia, która prędzej czy później zostanie
rozładowana. Dochodzi do tego wówczas, gdy nastąpi gwałtowny
przeskok obu płyt. W ten właśnie sposób powstaje trzęsienie ziemi i
występują one najczęściej na styku płyt litosfery. Tylko 1/3
uwolnionej siły rozchodzi się w postaci fal sejsmicznych, a jeszcze
mniej dociera na powierzchnię naszej planety.
Do określania wielkości trzęsienia stosuje się skalę Richtera.
Codziennie na świecie dochodzi do 8000 wstrząsów, jednak nie są
one odczuwalne przez ludzi. Zniszczenia powodują dopiero te od 5
stopni wspomnianej skali. Najmocniejsze wstrząsy, określane na 8
stopni, zdarzają się średnio raz na rok, ale powodują katastrofalne
zniszczenia dla wielu krajów.

FALA UDERZENIOWA BOMBY
ATOMOWEJ
Potężną bronią stworzoną
przez człowieka są bomby
nuklearne. Pierwszej próby
jądrowej
dokonały
Stany
Zjednoczone 16 lipca 1945
roku. Bombę zrzucono na
pustynię Nowego Meksyku.
Powstały krater miał 300m
średnicy, zaś siła uderzenia
była odczuwalna w promieniu
320 km. Znajdujący się tam
piasek
uległ
całkowitemu
stopieniu i napromieniowaniu.

SPSOBY KOMUNIKOWANIA
SIĘ OSÓB NIESŁYSZĄCYCH
– Język migowy
Język migowy głuchych to ogół znaków manualno-mimicznych
używanych przez niesłyszących do porozumiewania się między sobą i osobami
słyszącymi.
– Fonogesty
Metoda fonogestów należy do metod kształcenia umiejętności odczytywania
wypowiedzi z ust. Jej istotą jest uzupełnianie mówienia specjalnymi gestami.
– Alfabet palcowy (Daktylografia)
Daktylografia to jedna z form porozumiewania się oparta na odpowiednich układach
palców jednej lub obydwu dłoni. Każdej literze lub liczbie odpowiada określony znak
daktylograficzny.
– Piktogramy
Piktogramy to graficzny system komunikacyjny. Zasadą konstrukcji znaków tego
systemu jest: czarne tło i biała figura. Każdy ze znaków opisany jest literowo w
postaci wyrazu określającego treść znaku.

CHOROBY ZWIĄZANE Z
UTRATĄ SŁUCHU
Głównymi chorobami związanymi z utratą słuchu są :
- Głuchota wrodzona

- Embriopatie
- Fetopatie
- Głuchota nabyta
- Głuchota dziedziczna
- Głuchota częściowa

Aparat słuchowy - urządzenie służące do wzmacniania
głośności dźwięków u osób niedosłyszących.

ONOMATOPEJA
Onomatopeja to wyraz naśladujący dźwięki i
odgłosy naturalne, w tym dźwięki wydawane
przez zwierzęta. W języku polskim (i nie tylko)
onomatopeja jest rdzeniem wielu wyrazów, również
czasowników i rzeczowników (np. buczeć, buczenie,
szumieć, szum).

„BURZA”
ADAM MICKIEWICZ
Zdarto żagle, ster prysnął, ryk wód, szum zawiei,
Głosy trwożnej gromady, pomp złowieszcze jęki,
Ostatnie liny majtkom wyrwały się z ręki,
Słońce krwawo zachodzi, z nim reszta nadziei.
Wicher z tryumfem zawył. a na mokre góry
Wznoszące się piętrami z morskiego odmętu
Wstąpił genijusz śmierci i szedł do okrętu,
Jak żołnierz szturmujący w połamane mury.
Ci leżą na pół martwi, ów załamał dłonie,
Ten w objęcia przyjaciół żegnając się pada,
Ci modlą się przed śmiercią, aby śmierć odegnać.
Jeden podróżny śledział w milczeniu na stronie
I pomyślił: szczęśliwy, kto siły postrada,
Albo modlić się umie, lub ma z kim się żegnać.

***
frrryyyyy!
poleciał ptaszek
ślicznymi skrzydełkami
zamachał na pożegnanie.
psssyyyyyyt!
otworzyła się puszka
srebrzystymi pęcherzykami
ugasiła pragnienie.
wrrryyyy!
przejechał harley
chromowanymi detalami
rozbudził marzenie.

ochhhh!
naprawdę nie chciałam
kilkoma słowami
zamieszać Ci w głowie.

***
Leci jedna, dwie, milion,
Stukot, hrumot niczym stado koni.
Coraz więcej, coraz szybciej,
Zbliża się, niczym mgła,
O głosie strasznym.
Co chwilę jaskrawy miecz,
W rękach mrocznego rycerza,
Rozpruwa szum powstały
Uderzając o ziemię
I porusza wszystko,
Wszechogarniajacym brzmieniem.
A gdy rzycerz odchodzi,
Zbiera wszystko, zostawiając
Złowrogą, głuchą ciszę...

JĘZYKOWE ŁAMAŃCE
Chrząszcz brzmi w trzcinie w
Szczebrzeszynie,
Strząsa skrzydła z dżdżu,
A trzmiel w puszczy, tuż przy
Pszczynie,
Straszny wszczyna szum
Mąż gżegżółki w chaszczach
trzeszczy,
W krzakach drzemie kszyk
A w Trzemesznie straszy jeszcze
Wytrzeszcz oczu strzyg.

W gąszczu szczawiu we Wrzeszczu,
klaszczą kleszcze na deszczu,
szepcze szczygieł w szczelinie,
szczeka szczeniak w Szczuczynie,
piszczy pszczoła pod Pszczyną,
świszcze świerszcz pod leszczyną,
a trzy pliszki i liszka
taszczą płaszcze w Szypliszkach.

FIZYKA PODSTAWĄ MUZYKI
Muzyka to sztuka łączenia dźwięków i ciszy w sposób
przyjemny dla ucha. Dźwięk jest falą akustyczną o określonej
częstotliwości. Człowiek jest w stanie usłyszeć dźwięki w zakresie
częstotliwości od 16 Hz do 20 kHz. Ucho ludzkie posiada
wrażliwość, która umożliwia rozróżnienie następujących cech
dźwięku: wysokości, barwy i natężenia.
Fale dźwiękowe, Jak wszystkie fale mechaniczne, powstają w
wyniku drgań wytwarzanych najczęściej przez struny takie jak:
gitarowe, skrzypcowe, struny głosowe, pręty, płyty i membrany takie
jak: ksylofon, bęben, zamknięte lub otwarte słupy powietrza takie
jak. piszczałki, organy, klarnet, a także nagłe zagęszczenia lub
rozrzedzenia powietrza np. przy wybuchach.

JAK POWSTAJE DŹWIĘK W
GITARZE?
•
•
•
•

•
•
•

Szarpiąc strunę, wychylamy ją z położenia równowagi.
Tworzymy w ten sposób falę stojącą.
Powstaje dźwięk o pewnej częstotliwości.
Częstotliwość możemy zmieniać poprzez skracanie lub
wydłużanie struny.
Drgania przekazywane są przez mostek do pudła
rezonansowego.
Wraz z pudłem rezonansowym drga znajdujące się w nim
powietrze.
Drgania te są przekazywane do otaczającego powietrza.
W ten sposób słyszymy dźwięk.
Od pudła rezonansowego zależy jakość wydawanego
dźwięku. Musi być ono sztywne i lekkie. Aby uzyskać jak
najlepszy dźwięk, tworzy się je z najwyższej jakości
drewna.


Slide 20

Wykonały:
WIOLETTA DUSZA
AGNIESZKA HEJNOSZ
KAROLINA ZYGMUNT
JUSTYNA ŻYGA

JAK POWSTAJE NASZ GŁOS?
Do powstania dźwięku niezbędne jest wytworzenie drgań powietrza
przechodzącego przez szparę głośni. Drgania te powstają w krtani na skutek
ruchów fałdów głosowych, odbywających się w kierunku poprzecznym do ich
długiej osi. W znacznym uproszczeniu mechanizm ten wygląda następująco
(rys. 4):
Pierwszą fazą jest wdech, który umożliwia zgromadzenie w płucach
dostatecznie dużej ilości powietrza. Na skutek czynności mięśni
oddechowych rozpoczyna się wydech. Powietrze wydychane z płuc jest
motorem wprawiającym w drgania fałdy głosowe (rys. 4a). Ponieważ w fazie
wydechu szpara głośni jest zamknięta (fałdy głosowe ściśle do siebie
przylegają), następuje wzrost ciśnienia powietrza w okolicy podgłośniowej
(poniżej fałdów głosowych). Po przekroczeniu wartości krytycznej ciśnienia
następuje rozwarcie szpary głośni. Przez szparę głośni przepływa powietrze.
Doprowadza to do spadku ciśnienia podgłośniowego i powrotu fałdów
głosowych do pierwotnego położenia (ich zwarcia).
Powtarzające się wielokrotnie w jednostce czasu cykle
naprzemiennego rozwierania i zwierania fałdów głosowych powodują
powstawanie drgań powietrza, czyli dźwięku (rys. 4b). Charakter tego
dźwięku (zwanego tonem krtaniowym) zależy od właściwości fałdów
głosowych ich długości, napięcia, elastyczności i masy, oraz charakteru
przepływu powietrza. Cechy te mogą być modulowane poprzez czynność
mięśni krtaniowych, a w szczególności przez mięsień głosowy.

JAK SŁYSZYMY?
Ta część ucha, która słyszy nazywa się:
ślimak. To tutaj drgania fali dźwiękowej zamieniane
są na impulsy elektryczne, które nerwami dochodzą
do mózgu.Ślimak to kanał, zwężający się i zawinięty.
Wyściełany jest nabłonkiem czuciowym i wypełniony
płynem.
Wysokość dźwięku to fala o określonej
długości, więc i częstotliwości – na przykład jak
śpiewamy gamę to dźwięk „la” w „do re mi fa sol la si
do”, czyli kamertonowe "a" – to 440 Hz czyli 440
herców, czyli 440 drgań na sekundę. I pobudzane są
określone obszary nabłonka. Jeśli słyszymy kilka
dźwięków na raz – to po prostu pobudzane są
komórki czuciowe w poszczególnych miejscach
ślimaka odpowiedzialnych za poszczególne dźwięki.

CZYM JEST HAŁAS?
Występujące w środowisku dźwięki niepożądane lub szkodliwe dla zdrowia człowieka
określamy mianem hałasów. Najczęściej stosowana. miara hałasu jest poziom dźwięku
wyrażany w decybelach. Zakres spotykanych w środowisku poziomów dźwięku jest dość
rozległy, począwszy od wartości progowych, tj. poziomu 0 dB, będących jeszcze w stanie
wywołać u człowieka wrażenie słuchowe (próg słyszalności), po wartości powodujące fizyczne
odczucie bólu - 130 dB (granica bólu). Ze wzglądu na źródło i miejsce występowania hałasu,
wyrocznia się hałas: przemysłowy, komunikacyjny (drogowy, kolejowy, lotniczy), komunalny
(osiedlowy), mieszkaniowy (domowy).

FIZYCZNTMI ŹRÓDŁAMI HAŁASU
W ŚRODOWISKU SĄ NAJCZĘŚCIEJ:
- maszyny, urządzenia i narzędzia
-pojazdy komunikacji drogowej
szynowej, lotniczej, wodnej;
- inne pojazdy
- urządzenia komunalne

WPŁYW HAŁASU NA ORGANIZM
CZŁOWIEKA
Hałas może wywierać niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka, świat zwierzęcy i roślinny.
Szkodliwość hałasu zależy od jego natężenia i częstotliwości, charakteru zmian w czasie,
długotrwałości działania. Szczególnie dokuczliwy jest hałas występujący w postaci pojedynczych
impulsów dźwiękowych (trzask, huk) lub w postaci ciągu takich impulsów.
Szkodliwość działania hałasu na organizm człowieka objawia się zmęczeniem, gorszą
wydajnością nauki, trudnościami w skupieniu uwagi, zaburzeniami orientacji, drażliwością,
podwyższeniem ciśnienia krwi, bólem i zawrotami głowy, czasowym lub trwałym uszkodzeniem
słuchu. U małych dzieci hałas budzi duży niepokój, niepewność, zagubienie, powoduje płacz.
OCHRONA PRZED HAŁASEM
W celu ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego przed hałasem należy podjąć działania zmierzające
do:
- wprowadzenia stref ograniczonego ruchu lub całkowitej eliminacji pojazdów z wybranych ulic i
rejonów miasta,
- poprawienia organizacji ruchu gwarantującej płynność jazdy,
- budowę obwodnic miejskich,
- budowę ekranów i przegród akustycznych,
- stosowanie dźwiękochłonnych elewacji,
- wymianę okien na dźwiękoszczelne w domach mieszkalnych przy trasach intensywnego ruchu;

POGŁOS I ECHO
Pogłos jest to zjawisko stopniowego zanikania energii dźwięku po
ucichnięciu źródła, występujące wskutek odbić fal dźwiękowych (echo)
od powierzchni pomieszczenia. Zjawisko to można spotkać w życiu
codziennym na klatkach schodowych, korytarzach, w pustych
pomieszczeniach. Pogłosem nazywamy wynik nakładania się na siebie
kilku ech.
Echo powstaje w wyniku odbicia fal dźwiękowych od twardej
powierzchni. Dźwięk powraca do naszego ucha i słyszymy echo
własnego głosu. Statki używają urządzeń zwanych echosondami do
określenia głębokości wody lub wykrywania przeszkód. Urządzenie
zwane sonarem wysyła wiązki fal dźwiękowych, które po odbiciu
wracają i są rejestrowane na specjalnym wykresie.

ULTRADŹWIĘKI
Ultradźwięki – fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt wysoka, aby usłyszał
je człowiek. Za górną granicę słyszalnych częstotliwości uważa się wartość około 20 kHz.
Za umowną, górną, granicę ultradźwięków przyjmuje się częstotliwość 10 GHz. Zaczyna
się od niej zakres hiperdźwięków. Niektóre zwierzęta mogą emitować i słyszeć
ultradźwięki.
ZASTOSOWANIE ULTRADŹWIĘKÓW
-Ultradźwięki pozwalają na uzyskanie dokładnych obrazów przedmiotów. Sonar umożliwia
obserwację głębin morskich.
-Za pomocą urządzenia generującego i rejestrującego fale ultradźwiękowe (ultrasonograf)
można uzyskać obraz narządów wewnętrznych.
-Stosuje się je w zabiegach kosmetycznych,
np. peeling i sonoforeza oraz w zabiegach
fizykoterapeutycznych.
-Większość nietoperzy wytwarza ultradźwięki
krtanią i emituje je przez pysk lub nos
(echolokacja).

INFRADŹWIĘKI
Infradźwięki to wszystkie dźwięki poniżej progu słyszalności tj. 16 Hz. Słonie i wieloryby, które
słyszą infradźwięki wykorzystują je do komunikacji na duże odległości. Infradźwięki mają
bardzo dużą długość fali - powyżej 17 m, przez to słabo tłumione mogą rozchodzić się na
znaczne odległości. Drugim problemem jest ich słabe tłumienie poprzez ekrany akustyczne.
Naturalne źródła infradźwięków to:
- duże wodospady, fale morskie,
- lawiny, silny wiatr,
- pioruny, tornada,
- trzęsienia ziemi (fale sejsmiczne),
- wulkany.
Sztuczne źródła infradźwięków to:
- ciężkie pojazdy samochodowe,
- drgania mostów, eksplozje,
- głośniki, odrzutowce i śmigłowce,
- elektrownie wiatrowe, rurociągi,
- urządzenia chłodzące i ogrzewające powietrze.

FALE SEJSMICZNE
Falami występującymi w przyrodzie są też fale sejsmiczne, czyli drgania
rozchodzące się w Ziemi. Powstają na skutek ruchów płyt tektonicznych i
wybuchów wulkanów, ale mogą być również wywołane przez działalność
górniczą lub eksplozje materiałów wybuchowych.
Hipocentrum - hipotetyczny punkt,
z którego rozchodzą się fale sejsmiczne.
Epicentrum- Punkt na powierzchni
Ziemi położony bezpośrednio nad
Hipocentrum.

WYKRYWANIE TRZĘSIEŃ
ZIEMI
Kiedy dwie warstwy skalne wzajemnie na siebie napierają,
gromadzi się energia, która prędzej czy później zostanie
rozładowana. Dochodzi do tego wówczas, gdy nastąpi gwałtowny
przeskok obu płyt. W ten właśnie sposób powstaje trzęsienie ziemi i
występują one najczęściej na styku płyt litosfery. Tylko 1/3
uwolnionej siły rozchodzi się w postaci fal sejsmicznych, a jeszcze
mniej dociera na powierzchnię naszej planety.
Do określania wielkości trzęsienia stosuje się skalę Richtera.
Codziennie na świecie dochodzi do 8000 wstrząsów, jednak nie są
one odczuwalne przez ludzi. Zniszczenia powodują dopiero te od 5
stopni wspomnianej skali. Najmocniejsze wstrząsy, określane na 8
stopni, zdarzają się średnio raz na rok, ale powodują katastrofalne
zniszczenia dla wielu krajów.

FALA UDERZENIOWA BOMBY
ATOMOWEJ
Potężną bronią stworzoną
przez człowieka są bomby
nuklearne. Pierwszej próby
jądrowej
dokonały
Stany
Zjednoczone 16 lipca 1945
roku. Bombę zrzucono na
pustynię Nowego Meksyku.
Powstały krater miał 300m
średnicy, zaś siła uderzenia
była odczuwalna w promieniu
320 km. Znajdujący się tam
piasek
uległ
całkowitemu
stopieniu i napromieniowaniu.

SPSOBY KOMUNIKOWANIA
SIĘ OSÓB NIESŁYSZĄCYCH
– Język migowy
Język migowy głuchych to ogół znaków manualno-mimicznych
używanych przez niesłyszących do porozumiewania się między sobą i osobami
słyszącymi.
– Fonogesty
Metoda fonogestów należy do metod kształcenia umiejętności odczytywania
wypowiedzi z ust. Jej istotą jest uzupełnianie mówienia specjalnymi gestami.
– Alfabet palcowy (Daktylografia)
Daktylografia to jedna z form porozumiewania się oparta na odpowiednich układach
palców jednej lub obydwu dłoni. Każdej literze lub liczbie odpowiada określony znak
daktylograficzny.
– Piktogramy
Piktogramy to graficzny system komunikacyjny. Zasadą konstrukcji znaków tego
systemu jest: czarne tło i biała figura. Każdy ze znaków opisany jest literowo w
postaci wyrazu określającego treść znaku.

CHOROBY ZWIĄZANE Z
UTRATĄ SŁUCHU
Głównymi chorobami związanymi z utratą słuchu są :
- Głuchota wrodzona

- Embriopatie
- Fetopatie
- Głuchota nabyta
- Głuchota dziedziczna
- Głuchota częściowa

Aparat słuchowy - urządzenie służące do wzmacniania
głośności dźwięków u osób niedosłyszących.

ONOMATOPEJA
Onomatopeja to wyraz naśladujący dźwięki i
odgłosy naturalne, w tym dźwięki wydawane
przez zwierzęta. W języku polskim (i nie tylko)
onomatopeja jest rdzeniem wielu wyrazów, również
czasowników i rzeczowników (np. buczeć, buczenie,
szumieć, szum).

„BURZA”
ADAM MICKIEWICZ
Zdarto żagle, ster prysnął, ryk wód, szum zawiei,
Głosy trwożnej gromady, pomp złowieszcze jęki,
Ostatnie liny majtkom wyrwały się z ręki,
Słońce krwawo zachodzi, z nim reszta nadziei.
Wicher z tryumfem zawył. a na mokre góry
Wznoszące się piętrami z morskiego odmętu
Wstąpił genijusz śmierci i szedł do okrętu,
Jak żołnierz szturmujący w połamane mury.
Ci leżą na pół martwi, ów załamał dłonie,
Ten w objęcia przyjaciół żegnając się pada,
Ci modlą się przed śmiercią, aby śmierć odegnać.
Jeden podróżny śledział w milczeniu na stronie
I pomyślił: szczęśliwy, kto siły postrada,
Albo modlić się umie, lub ma z kim się żegnać.

***
frrryyyyy!
poleciał ptaszek
ślicznymi skrzydełkami
zamachał na pożegnanie.
psssyyyyyyt!
otworzyła się puszka
srebrzystymi pęcherzykami
ugasiła pragnienie.
wrrryyyy!
przejechał harley
chromowanymi detalami
rozbudził marzenie.

ochhhh!
naprawdę nie chciałam
kilkoma słowami
zamieszać Ci w głowie.

***
Leci jedna, dwie, milion,
Stukot, hrumot niczym stado koni.
Coraz więcej, coraz szybciej,
Zbliża się, niczym mgła,
O głosie strasznym.
Co chwilę jaskrawy miecz,
W rękach mrocznego rycerza,
Rozpruwa szum powstały
Uderzając o ziemię
I porusza wszystko,
Wszechogarniajacym brzmieniem.
A gdy rzycerz odchodzi,
Zbiera wszystko, zostawiając
Złowrogą, głuchą ciszę...

JĘZYKOWE ŁAMAŃCE
Chrząszcz brzmi w trzcinie w
Szczebrzeszynie,
Strząsa skrzydła z dżdżu,
A trzmiel w puszczy, tuż przy
Pszczynie,
Straszny wszczyna szum
Mąż gżegżółki w chaszczach
trzeszczy,
W krzakach drzemie kszyk
A w Trzemesznie straszy jeszcze
Wytrzeszcz oczu strzyg.

W gąszczu szczawiu we Wrzeszczu,
klaszczą kleszcze na deszczu,
szepcze szczygieł w szczelinie,
szczeka szczeniak w Szczuczynie,
piszczy pszczoła pod Pszczyną,
świszcze świerszcz pod leszczyną,
a trzy pliszki i liszka
taszczą płaszcze w Szypliszkach.

FIZYKA PODSTAWĄ MUZYKI
Muzyka to sztuka łączenia dźwięków i ciszy w sposób
przyjemny dla ucha. Dźwięk jest falą akustyczną o określonej
częstotliwości. Człowiek jest w stanie usłyszeć dźwięki w zakresie
częstotliwości od 16 Hz do 20 kHz. Ucho ludzkie posiada
wrażliwość, która umożliwia rozróżnienie następujących cech
dźwięku: wysokości, barwy i natężenia.
Fale dźwiękowe, Jak wszystkie fale mechaniczne, powstają w
wyniku drgań wytwarzanych najczęściej przez struny takie jak:
gitarowe, skrzypcowe, struny głosowe, pręty, płyty i membrany takie
jak: ksylofon, bęben, zamknięte lub otwarte słupy powietrza takie
jak. piszczałki, organy, klarnet, a także nagłe zagęszczenia lub
rozrzedzenia powietrza np. przy wybuchach.

JAK POWSTAJE DŹWIĘK W
GITARZE?
•
•
•
•

•
•
•

Szarpiąc strunę, wychylamy ją z położenia równowagi.
Tworzymy w ten sposób falę stojącą.
Powstaje dźwięk o pewnej częstotliwości.
Częstotliwość możemy zmieniać poprzez skracanie lub
wydłużanie struny.
Drgania przekazywane są przez mostek do pudła
rezonansowego.
Wraz z pudłem rezonansowym drga znajdujące się w nim
powietrze.
Drgania te są przekazywane do otaczającego powietrza.
W ten sposób słyszymy dźwięk.
Od pudła rezonansowego zależy jakość wydawanego
dźwięku. Musi być ono sztywne i lekkie. Aby uzyskać jak
najlepszy dźwięk, tworzy się je z najwyższej jakości
drewna.