DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba zajmująca się redagowaniem, tworzeniem lub przygotowywaniem materiałów prasowych, pozostająca w stosunku pracy z redakcją albo zajmująca się taką działalnością na.
Download ReportTranscript DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba zajmująca się redagowaniem, tworzeniem lub przygotowywaniem materiałów prasowych, pozostająca w stosunku pracy z redakcją albo zajmująca się taką działalnością na.
Slide 1
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 2
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 3
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 4
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 5
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 6
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 7
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 8
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 9
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 10
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 11
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 12
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 13
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 14
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 15
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 16
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 2
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 3
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 4
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 5
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 6
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 7
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 8
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 9
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 10
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 11
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 12
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 13
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 14
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 15
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"
Slide 16
DZIENNIKARZ - dziennikarzem jest osoba
zajmująca się redagowaniem, tworzeniem
lub przygotowywaniem materiałów
prasowych, pozostająca w stosunku pracy
z redakcją albo zajmująca się taką
działalnością na rzecz i z upoważnienia
redakcji;
Ustawa Prawo prasowe z 26.01.1984r.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-
-
Zgodnie z ustawą każdy – nie trzeba mieć
żadnych certyfikatów i uprawnień (wybór
studiów nie ma znaczenia);
Ważna jest:
umiejętność pisania, która może być
„wrodzonym” talentem lub rezultatem
ćwiczeń i wytrwałej pracy;
umiejętność zdobywania informacji;
umiejętność organizowania pracy;
pasja i ciekawość świata!
Dziennikarzem się jest a nie bywa!
-
-
-
Źródła informacji:
LUDZIE: rzecznicy prasowi, specjaliści, komentatorzy,
liderzy opinii publicznej, świadkowie wydarzeń,
własne kontakty dziennikarskie, nieoficjalni
komentatorzy, rodzina i przyjaciele;
MEDIA: serwisy agencji prasowych, telewizyjnych
czy radiowych, internet – trzeba trzymać rękę na
pulsie;
DOKUMENTY: oficjalne dokumenty i opracowania,
archiwa, dokumenty historyczne, biuletyny,
zaproszenia, materiały z konferencji prasowych,
ulotki informacyjne.
Istnieją trzy rodzaje źródeł,
z których najważniejszym są
ludzie. Drugim są dokumenty,
książki i artykuły. Trzecim źródłem
jest świat, który nas otacza, w
którym jesteśmy zanurzeni –
barwy, temperatury, aury, klimaty
(…)
Fot. www.wyborcza.pl
- fragment z książki „RYSZARD KAPUŚCIŃSKI
AUTOPORTRET REPORTERA”
„Może to rodzaj egocentryzmu, że nie potrafię napisać o
niczym, czego sam nie przeżyłem, czego sam nie widziałem,
nie doświadczyłem, gdzie sam nie pojechałem, czego nie
usłyszałem, nie pomyślałem (…)
(…) Dla mnie, to co mam do powiedzenia, nabiera wartości
przez fakt, że tam byłem i byłem świadkiem tych wydarzeń.”
„Mam straszną obsesję – lęk przed zanudzeniem czytelnika.
Myślę sobie często – Boże święty, trzeba szybko kończyć, zanim
ich doszczętnie zanudzę”.
Idąc na umówione spotkanie, konferencję, wydarzenie społeczne,
kulturalne czy losowe zawsze musicie być przygotowani i wcześniej
zgromadzić i przejrzeć wszelkie publikacje na ten temat.
Punktem pierwszego kontaktu w przedsiębiorstwach, instytucjach
i organizacjach jest dział prasowy.
Zaplanujcie tematykę rozmowy, dokładnie przygotujcie pytania lecz nigdy
nie trzymajcie się niewolniczo planu. Pytając musicie być otwarci
i redagować nowe opinie i informacje, które wnosi rozmowa.
Pytajcie krótko i rzeczowo zachowując dystans i kulturę.
Rozmowy nagrywajcie, jeśli to możliwe. Rozmówca powinien wyrazić
na to zgodę.
Rozmówca ma prawo żądać od Was autoryzacji tekstu!
Jeżeli nie jest to osoba publiczna, musicie poprosić o zgodę na publikację
danych osobowych lub wizerunku (zdjęcie).
UWAGA! Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:
1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z
pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych,
społecznych, zawodowych,
2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie,
krajobraz, publiczna impreza.
- wyrażenie zgody przez udzielającego informacji prasie na
publiczne rozpowszechnienie swej wypowiedzi w danej formie.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji
autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była
ona uprzednio publikowana. Osoba udzielająca informacji
może z ważnych powodów społecznych lub osobistych
zastrzec termin i zakres jej publikowania. Udzielenia informacji
nie można uzależniać, od sposobu jej skomentowania lub
uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej. Dziennikarz nie
może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej
zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub
zawodową. Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej
publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej
sfery życia, chyba że wiąże się bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Jeżeli chcecie napisać dobry artykuł najpierw go wymyślcie.
Zróbcie plan tekstu, na podstawie zebranych materiałów.
Zebraliście materiał o określonych wydarzeniach i ich
bohaterach, teraz musicie opracować tekst, wyselekcjonować
najważniejsze informacje i ocenić je.
Przekażcie jak najwięcej informacji w jak najmniejszej objętości,
zaczynając od najważniejszych.
Zawsze – oddzielajcie informację od własnego komentarza.
Pisząc należy pamiętać nie tylko o tych, o których się pisze, ale
przede wszystkim o odbiorcach.
Przed oddanie maszynopisu jeszcze raz dokładnie przeczytajcie
i sprawdźcie cały tekst.
W praktyce wykrystalizowały się cztery
podstawowe gatunki: informacja,
reportaż, komentarz i wywiad.
Informacja prasowa stanowi 70
procent wszystkich materiałów
dziennikarskich zamieszczanych na
łamach prasy. Umiejętność pisania
informacji jest w praktyce niezbędna
każdemu dziennikarzowi, niezależnie
od tego czy pracuje w gazecie, radio,
telewizji czy w portalu internetowym!
Pisząc informacje musimy
odpowiedzieć na pytania:
CO?
KTO?
GDZIE?
KIEDY?
JAK?
DLACZEGO?
W JAKIM CELU?
Z JAKIMI SKUTKAMI?
Każda informacja powinna być zbudowana według
powyższego szablonu
Jeśli nie zawiera ona odpowiedzi choćby na jedno z tych pytań
jest niepełna
Kolejność odpowiedzi na powyższe pytania zależy od tego co
uznamy za najważniejsze w danym wydarzeniu
Zmieniając kolejność odpowiedzi na pytania musimy uważać,
aby nie dopuścić do informacyjnego chaosu
Pamiętaj, że większość ludzi czyta tylko trzy pierwsze
akapity!
TYTUŁ
Aby nasza wiadomość
informowała szybko i sprawnie
powinna być zbudowana na
kształt odwróconej piramidy.
Przy podstawie umieszczamy
najważniejsze informacje, które
mają przyciągnąć naszego
czytelnika.
Dalej rozwijamy temat,
uzupełniając podane na
początku informacje.
Bliżej wierzchołka piramidy
mogą pojawić się rzeczy mniej
ważne.
LEAD
TREŚĆ
TYTUŁ - to pierwsza informacja dla
czytelnika. Krótkie teksty informacyjne mają
tytuły bardzo proste, często składające się z
jednego, dwóch słów. W przypadku
gatunków publicystycznych zadaniem tytułu
jest zaintrygowanie czytelnika. Często tytuły
zawierają grę słów, pytanie retoryczne, czy
dowcip.
LID - To krótkie, 2-4 zdaniowe informacje
zapowiadające, o czym będzie tekst. W lidzie
wyjaśniamy przyczynę jego napisania lub
intrygujący fragment tekstu. Lid ma naszego
czytelnika zachęcić do przeczytania całego
artykułu.
NOŚNY TYTUŁ
LEAD (zasygnalizowanie problemu)
ROZWINIĘCIE (kilka akapitów dotyczących problemu)
CYTATY- personalizacja (cytaty wprowadzają do informacji opinie
przedstawicieli stron na temat poruszanego
zagadnienia) oraz wypowiedzi uwiarygodniające materiał prasowy
Dobry styl
neutralny styl
tekst zwięzły, rzeczowy, klarowny
jak najmniej przymiotników - opieraj zdania na rzeczownikach
i czasownikach
lepsza jest strona czynna od biernej
neutralny porządek w zdaniu
najbardziej trafia do odbiorców słownictwo proste i zrozumiałe
pytania retoryczne i wielokropek są nie na miejscu
w tekście unikamy negatywnie brzmiących sformułowań
wszystkie fakty powinny być kilkukrotnie sprawdzone.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby
prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej
osobą prawną, redaktor naczelny właściwego
dziennika lub czasopisma jest obowiązany
opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do
faktów sprostowanie.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu
antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
„Biblia dziennikarstwa” Andrzej Skworz i Andrzej Niziołek
„Dziennikarstwo” Marek Chyliński i Stephen Russ-Mohl,
„Dziennikarstwo i świat mediów” pod red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego,
„Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej i Wschodniej” pod red. M.F. Mallette,
„Retoryka dziennikarska” Walery Pisarek,
„Sztuka słowa” Julian Krzyżanowski,
„Autoportret reportera” Ryszard Kapuściński,
„Dziennikarski warsztat językowy” Janina Fras,
„Reporter i jego warsztat” Andrzej Magdoń,
Gazety
Tygodniki społeczno-polityczne
Miesięcznik "Press"