Slide 1

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Bağımsız

yardımcılar, kendi adına bir ticari
işletmesi bulunmakla birlikte, faaliyet şekli
itibarıyla diğer işletmelerin ürün ve
hizmetlerinin satışına ve yeni müşteriler
bulunmasına aracılık eden tacirlerdir.
 Bağımsız yardımcılar üç gruba ayrılırlar:




Acente
Simsar (Tellal)
Komisyoncu






















Tanımı ve şekli
MADDE 520- Simsarlık sözleşmesi, simsarın taraflar arasında bir sözleşme kurulması imkânının
hazırlanmasını veya kurulmasına aracılık etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin kurulması hâlinde
ücrete hak kazandığı sözleşmedir.
Simsarlık sözleşmesine, kural olarak vekâlete ilişkin hükümler uygulanır.
Taşınmazlar konusundaki simsarlık sözleşmesi, yazılı şekilde yapılmadıkça geçerli olmaz.
B. Ücret
I. Hak etme zamanı
MADDE 521- Simsar, ancak yaptığı faaliyet sonucunda sözleşme kurulursa ücrete hak kazanır.
Simsarın faaliyeti sonucunda kurulan sözleşme geciktirici koşula bağlanmışsa ücret, koşulun
gerçekleşmesi hâlinde ödenir.
Simsarlık sözleşmesinde simsarın yapacağı giderlerin kendisine ödeneceği kararlaştırılmışsa,
simsarın faaliyeti sözleşmenin kurulmasıyla sonuçlanmamış olsa bile giderleri ödenir.
II. Ücretin belirlenmesi
MADDE 522- Ücret, belirlenmemişse tarifeye, tarife yoksa teamüle göre ödenir.
III. Simsarın haklarını kaybetmesi
MADDE 523- Simsar, üstlendiği borcuna aykırı davranarak diğer tarafın menfaatine hareket eder
veya dürüstlük kurallarına aykırı olarak diğer taraftan ücret sözü alırsa, ücrete ve yaptığı giderlere
ilişkin haklarını kaybeder.
IV. Evlenme simsarlığı
MADDE 524- Evlenme simsarlığından doğan ücret hakkında dava açılamaz ve takip yapılamaz.
V. Ücretten indirim
MADDE 525- Sözleşmede aşırı bir ücret kararlaştırılmışsa, borçlunun istemi üzerine, bu ücret
hâkim tarafından hakkaniyete uygun olarak indirilebilir

 Simsarlık

sözleşmesi simsarın, taraflar
arasında bir sözleşme kurulması imkanının
hazırlanması ve kurulmasına aracılık
etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin
kurulması halinde ücrete hak kazandığı
sözleşme
 Ör. emlakçılar




Tacirin bağımsız yardımcısı
Simsar ile onun hizmetinden yararlanan tacir arasındaki
ilişki geçici niteliktedir.
Ticari temsilci ise devamlılık vardır.---İşletmenin işlerini
idare etmek üzere
 Aracılık yapan kişinin bir iş görme sözleşmesiyle belirli veya
belirli olmayan bir süre için devamlı şekilde bağlı olması
durumunda pazarlamacılık veya acentalık ilişkisi




Aracılıkta Bulunma
Tarafları bir araya getirme, pazarlık, sözleşme taslağının
hazırlanması
 Simsarlık söz. Temsil yetkisi yok
 Özel yetkisi olmadan, kendisini görevlediren adına sözleşme
yapamaz, bedeli tahsil edemez





Aracılık Faaliyetini Meslek Edinme şelinde devamlı
yapması gerekli değildir.
Ücret Karşılığında Faaliyette Bulunma:



Hakları


Ücret Talep Hakkı






Masrafları İsteme Hakkı




Yürütülen aracılık faaliyeti sonunda sözleşmenin
kurulması gerekliliği– aksi kararlaştırılabilir
Sözleşmenin hukuken geçerli olması gerekir
Ücret: Sözleşmede belirtilmişse– söz. Yazılı miktar,
belirtilmediyse tarifelere, yoksa mahalli teamül, o da
yoksa hakim tarafından belirlenme
 Ankara Ticaret Oda Meslisinin 25.9.1978 tarih ve 43
sayılı toplantısında kabul edilen teamüle göre taşınmaz
alım satımlarında özel bir anlaşma yapılmadığı sürece
tarafların simsara %2 komisyon ücreti ödemeleri gerekir

Kural: isteyemez, ücrete dahidir, istisna sözleşmede
ayrıca ödenmeye ilişkin kayıt

Borçları

Sözleşme kurulması imkanının hazırlama ve
kurulmasına Aracılıkta Bulunma
 Müvekkilin menfaatini gözetme


 Azil


Simsarın azlinden sonra müvekkil simsasın
bulduğu kişiyle sözleşme yaparsa simsarlık
ücretini ödemek zorunda

 İstifa
 Taraflardan

birinin ölümü, medeni hakları
kullanma ehliyetinin son bulması, iflası







TANIMI: “Ticari mümessil, ticari vekil, satış memuru veya
işletmenin çalışanı gibi işletmeye bağlı bir hukuki konuma
sahip olmaksızın, bir sözleşmeye dayanarak, belirli bir yer
veya bölge içinde sürekli olarak ticari bir işletmeyi
ilgilendiren sözleşmelerde aracılık etmeyi veya bunları o
tacir adına yapmayı meslek edinen kimseye acente denir.”
(YTTK.m.102/1).
Acentelik ilişkisi, ticari işletme sahibi ile onun adına
faaliyette bulunacak kişi, yani acente arasında yapılan bir
sözleşme (acentelik sözleşmesi) ile kurulur.
Acentelik sözleşmesi, kanunda herhangi bir şekle
bağlanmamıştır.




ANCAK: acentaya sözleşme yapmak yetkisi de tanınmak
isteniyorsa, bu yetkinin yazılı şekilde verilmesi ve belgenin
acenta tarafından tescil ve ilan ettirilmesi gerekir (YTTK m.
107)

Acenta gerçek kişi olabileceği gibi, tüzel kişi de olabilir



Bağımsız tacir yardımcısıdır
Faaliyet düzenini ve çalışma zamanını kendi ayarlar
 Müvekkilin doğrudan denetim ve gözetimi altında değildir.
 Müvekkil acentaya faaliyet ve çalışma düzeniyle ilgili talimat veremez ancak
yapılacak sözleşmenin tür, içerik ve şartları hakkında talimat verebilir.




Ticari işletmeyle ilgili işlere aracılık veya bizzat işlem yapma
Müvekkil tacir konumunda değilse atanan bağımsız yadımcı- acenta hükümlerine
tabi olamaz.
 Belirli bir yer veya bölge içinde faaliyet (tekel hakkı)




Antlaşmayla bu kaldırılabilir. O nedenle unsur kapsamında değerlendirmek doğu değildir.

Sözleşme-- Simsardan farkı









Süreklilik
Acentenin tacirin işletmesiyle ilgili sözleşmeleri yapabilmesi için aracılık faaliyeti göstermekle
yükümlü tutulmuş olmasıdır

TTK 109/1 “Acente, sözleşme uyarınca kendisine bırakılan bölge ve ticaret dalı içinde,
müvekkilinin işlerini görmekle ve menfaatlerini korumakla yükümlüdür”

Dolayısıyla, acenta aracılık hususunda faaliyet göstermeyi ihmal ederse müvekkil, acenteden
tazminat isteyebilir, acentalık sözleşmesini haklı bir nedenin varlığına dayanarak feshedebilir.
(YTTK m.121)

Süreklilik
Bir başkası adına

 Ücret

Talep Etme
 Olağanüstü Masrafları İsteme
 Hapis Hakkı

 Müvekkilin

İşlerini Görme
 Bilgi Verme ve Talimata Uyma
 Önleyici Tedbirleri Alma
 Ödeme Borcu
 Rekabet Yasağı


Slide 2

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Bağımsız

yardımcılar, kendi adına bir ticari
işletmesi bulunmakla birlikte, faaliyet şekli
itibarıyla diğer işletmelerin ürün ve
hizmetlerinin satışına ve yeni müşteriler
bulunmasına aracılık eden tacirlerdir.
 Bağımsız yardımcılar üç gruba ayrılırlar:




Acente
Simsar (Tellal)
Komisyoncu






















Tanımı ve şekli
MADDE 520- Simsarlık sözleşmesi, simsarın taraflar arasında bir sözleşme kurulması imkânının
hazırlanmasını veya kurulmasına aracılık etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin kurulması hâlinde
ücrete hak kazandığı sözleşmedir.
Simsarlık sözleşmesine, kural olarak vekâlete ilişkin hükümler uygulanır.
Taşınmazlar konusundaki simsarlık sözleşmesi, yazılı şekilde yapılmadıkça geçerli olmaz.
B. Ücret
I. Hak etme zamanı
MADDE 521- Simsar, ancak yaptığı faaliyet sonucunda sözleşme kurulursa ücrete hak kazanır.
Simsarın faaliyeti sonucunda kurulan sözleşme geciktirici koşula bağlanmışsa ücret, koşulun
gerçekleşmesi hâlinde ödenir.
Simsarlık sözleşmesinde simsarın yapacağı giderlerin kendisine ödeneceği kararlaştırılmışsa,
simsarın faaliyeti sözleşmenin kurulmasıyla sonuçlanmamış olsa bile giderleri ödenir.
II. Ücretin belirlenmesi
MADDE 522- Ücret, belirlenmemişse tarifeye, tarife yoksa teamüle göre ödenir.
III. Simsarın haklarını kaybetmesi
MADDE 523- Simsar, üstlendiği borcuna aykırı davranarak diğer tarafın menfaatine hareket eder
veya dürüstlük kurallarına aykırı olarak diğer taraftan ücret sözü alırsa, ücrete ve yaptığı giderlere
ilişkin haklarını kaybeder.
IV. Evlenme simsarlığı
MADDE 524- Evlenme simsarlığından doğan ücret hakkında dava açılamaz ve takip yapılamaz.
V. Ücretten indirim
MADDE 525- Sözleşmede aşırı bir ücret kararlaştırılmışsa, borçlunun istemi üzerine, bu ücret
hâkim tarafından hakkaniyete uygun olarak indirilebilir

 Simsarlık

sözleşmesi simsarın, taraflar
arasında bir sözleşme kurulması imkanının
hazırlanması ve kurulmasına aracılık
etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin
kurulması halinde ücrete hak kazandığı
sözleşme
 Ör. emlakçılar




Tacirin bağımsız yardımcısı
Simsar ile onun hizmetinden yararlanan tacir arasındaki
ilişki geçici niteliktedir.
Ticari temsilci ise devamlılık vardır.---İşletmenin işlerini
idare etmek üzere
 Aracılık yapan kişinin bir iş görme sözleşmesiyle belirli veya
belirli olmayan bir süre için devamlı şekilde bağlı olması
durumunda pazarlamacılık veya acentalık ilişkisi




Aracılıkta Bulunma
Tarafları bir araya getirme, pazarlık, sözleşme taslağının
hazırlanması
 Simsarlık söz. Temsil yetkisi yok
 Özel yetkisi olmadan, kendisini görevlediren adına sözleşme
yapamaz, bedeli tahsil edemez





Aracılık Faaliyetini Meslek Edinme şelinde devamlı
yapması gerekli değildir.
Ücret Karşılığında Faaliyette Bulunma:



Hakları


Ücret Talep Hakkı






Masrafları İsteme Hakkı




Yürütülen aracılık faaliyeti sonunda sözleşmenin
kurulması gerekliliği– aksi kararlaştırılabilir
Sözleşmenin hukuken geçerli olması gerekir
Ücret: Sözleşmede belirtilmişse– söz. Yazılı miktar,
belirtilmediyse tarifelere, yoksa mahalli teamül, o da
yoksa hakim tarafından belirlenme
 Ankara Ticaret Oda Meslisinin 25.9.1978 tarih ve 43
sayılı toplantısında kabul edilen teamüle göre taşınmaz
alım satımlarında özel bir anlaşma yapılmadığı sürece
tarafların simsara %2 komisyon ücreti ödemeleri gerekir

Kural: isteyemez, ücrete dahidir, istisna sözleşmede
ayrıca ödenmeye ilişkin kayıt

Borçları

Sözleşme kurulması imkanının hazırlama ve
kurulmasına Aracılıkta Bulunma
 Müvekkilin menfaatini gözetme


 Azil


Simsarın azlinden sonra müvekkil simsasın
bulduğu kişiyle sözleşme yaparsa simsarlık
ücretini ödemek zorunda

 İstifa
 Taraflardan

birinin ölümü, medeni hakları
kullanma ehliyetinin son bulması, iflası







TANIMI: “Ticari mümessil, ticari vekil, satış memuru veya
işletmenin çalışanı gibi işletmeye bağlı bir hukuki konuma
sahip olmaksızın, bir sözleşmeye dayanarak, belirli bir yer
veya bölge içinde sürekli olarak ticari bir işletmeyi
ilgilendiren sözleşmelerde aracılık etmeyi veya bunları o
tacir adına yapmayı meslek edinen kimseye acente denir.”
(YTTK.m.102/1).
Acentelik ilişkisi, ticari işletme sahibi ile onun adına
faaliyette bulunacak kişi, yani acente arasında yapılan bir
sözleşme (acentelik sözleşmesi) ile kurulur.
Acentelik sözleşmesi, kanunda herhangi bir şekle
bağlanmamıştır.




ANCAK: acentaya sözleşme yapmak yetkisi de tanınmak
isteniyorsa, bu yetkinin yazılı şekilde verilmesi ve belgenin
acenta tarafından tescil ve ilan ettirilmesi gerekir (YTTK m.
107)

Acenta gerçek kişi olabileceği gibi, tüzel kişi de olabilir



Bağımsız tacir yardımcısıdır
Faaliyet düzenini ve çalışma zamanını kendi ayarlar
 Müvekkilin doğrudan denetim ve gözetimi altında değildir.
 Müvekkil acentaya faaliyet ve çalışma düzeniyle ilgili talimat veremez ancak
yapılacak sözleşmenin tür, içerik ve şartları hakkında talimat verebilir.




Ticari işletmeyle ilgili işlere aracılık veya bizzat işlem yapma
Müvekkil tacir konumunda değilse atanan bağımsız yadımcı- acenta hükümlerine
tabi olamaz.
 Belirli bir yer veya bölge içinde faaliyet (tekel hakkı)




Antlaşmayla bu kaldırılabilir. O nedenle unsur kapsamında değerlendirmek doğu değildir.

Sözleşme-- Simsardan farkı









Süreklilik
Acentenin tacirin işletmesiyle ilgili sözleşmeleri yapabilmesi için aracılık faaliyeti göstermekle
yükümlü tutulmuş olmasıdır

TTK 109/1 “Acente, sözleşme uyarınca kendisine bırakılan bölge ve ticaret dalı içinde,
müvekkilinin işlerini görmekle ve menfaatlerini korumakla yükümlüdür”

Dolayısıyla, acenta aracılık hususunda faaliyet göstermeyi ihmal ederse müvekkil, acenteden
tazminat isteyebilir, acentalık sözleşmesini haklı bir nedenin varlığına dayanarak feshedebilir.
(YTTK m.121)

Süreklilik
Bir başkası adına

 Ücret

Talep Etme
 Olağanüstü Masrafları İsteme
 Hapis Hakkı

 Müvekkilin

İşlerini Görme
 Bilgi Verme ve Talimata Uyma
 Önleyici Tedbirleri Alma
 Ödeme Borcu
 Rekabet Yasağı


Slide 3

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Bağımsız

yardımcılar, kendi adına bir ticari
işletmesi bulunmakla birlikte, faaliyet şekli
itibarıyla diğer işletmelerin ürün ve
hizmetlerinin satışına ve yeni müşteriler
bulunmasına aracılık eden tacirlerdir.
 Bağımsız yardımcılar üç gruba ayrılırlar:




Acente
Simsar (Tellal)
Komisyoncu






















Tanımı ve şekli
MADDE 520- Simsarlık sözleşmesi, simsarın taraflar arasında bir sözleşme kurulması imkânının
hazırlanmasını veya kurulmasına aracılık etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin kurulması hâlinde
ücrete hak kazandığı sözleşmedir.
Simsarlık sözleşmesine, kural olarak vekâlete ilişkin hükümler uygulanır.
Taşınmazlar konusundaki simsarlık sözleşmesi, yazılı şekilde yapılmadıkça geçerli olmaz.
B. Ücret
I. Hak etme zamanı
MADDE 521- Simsar, ancak yaptığı faaliyet sonucunda sözleşme kurulursa ücrete hak kazanır.
Simsarın faaliyeti sonucunda kurulan sözleşme geciktirici koşula bağlanmışsa ücret, koşulun
gerçekleşmesi hâlinde ödenir.
Simsarlık sözleşmesinde simsarın yapacağı giderlerin kendisine ödeneceği kararlaştırılmışsa,
simsarın faaliyeti sözleşmenin kurulmasıyla sonuçlanmamış olsa bile giderleri ödenir.
II. Ücretin belirlenmesi
MADDE 522- Ücret, belirlenmemişse tarifeye, tarife yoksa teamüle göre ödenir.
III. Simsarın haklarını kaybetmesi
MADDE 523- Simsar, üstlendiği borcuna aykırı davranarak diğer tarafın menfaatine hareket eder
veya dürüstlük kurallarına aykırı olarak diğer taraftan ücret sözü alırsa, ücrete ve yaptığı giderlere
ilişkin haklarını kaybeder.
IV. Evlenme simsarlığı
MADDE 524- Evlenme simsarlığından doğan ücret hakkında dava açılamaz ve takip yapılamaz.
V. Ücretten indirim
MADDE 525- Sözleşmede aşırı bir ücret kararlaştırılmışsa, borçlunun istemi üzerine, bu ücret
hâkim tarafından hakkaniyete uygun olarak indirilebilir

 Simsarlık

sözleşmesi simsarın, taraflar
arasında bir sözleşme kurulması imkanının
hazırlanması ve kurulmasına aracılık
etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin
kurulması halinde ücrete hak kazandığı
sözleşme
 Ör. emlakçılar




Tacirin bağımsız yardımcısı
Simsar ile onun hizmetinden yararlanan tacir arasındaki
ilişki geçici niteliktedir.
Ticari temsilci ise devamlılık vardır.---İşletmenin işlerini
idare etmek üzere
 Aracılık yapan kişinin bir iş görme sözleşmesiyle belirli veya
belirli olmayan bir süre için devamlı şekilde bağlı olması
durumunda pazarlamacılık veya acentalık ilişkisi




Aracılıkta Bulunma
Tarafları bir araya getirme, pazarlık, sözleşme taslağının
hazırlanması
 Simsarlık söz. Temsil yetkisi yok
 Özel yetkisi olmadan, kendisini görevlediren adına sözleşme
yapamaz, bedeli tahsil edemez





Aracılık Faaliyetini Meslek Edinme şelinde devamlı
yapması gerekli değildir.
Ücret Karşılığında Faaliyette Bulunma:



Hakları


Ücret Talep Hakkı






Masrafları İsteme Hakkı




Yürütülen aracılık faaliyeti sonunda sözleşmenin
kurulması gerekliliği– aksi kararlaştırılabilir
Sözleşmenin hukuken geçerli olması gerekir
Ücret: Sözleşmede belirtilmişse– söz. Yazılı miktar,
belirtilmediyse tarifelere, yoksa mahalli teamül, o da
yoksa hakim tarafından belirlenme
 Ankara Ticaret Oda Meslisinin 25.9.1978 tarih ve 43
sayılı toplantısında kabul edilen teamüle göre taşınmaz
alım satımlarında özel bir anlaşma yapılmadığı sürece
tarafların simsara %2 komisyon ücreti ödemeleri gerekir

Kural: isteyemez, ücrete dahidir, istisna sözleşmede
ayrıca ödenmeye ilişkin kayıt

Borçları

Sözleşme kurulması imkanının hazırlama ve
kurulmasına Aracılıkta Bulunma
 Müvekkilin menfaatini gözetme


 Azil


Simsarın azlinden sonra müvekkil simsasın
bulduğu kişiyle sözleşme yaparsa simsarlık
ücretini ödemek zorunda

 İstifa
 Taraflardan

birinin ölümü, medeni hakları
kullanma ehliyetinin son bulması, iflası







TANIMI: “Ticari mümessil, ticari vekil, satış memuru veya
işletmenin çalışanı gibi işletmeye bağlı bir hukuki konuma
sahip olmaksızın, bir sözleşmeye dayanarak, belirli bir yer
veya bölge içinde sürekli olarak ticari bir işletmeyi
ilgilendiren sözleşmelerde aracılık etmeyi veya bunları o
tacir adına yapmayı meslek edinen kimseye acente denir.”
(YTTK.m.102/1).
Acentelik ilişkisi, ticari işletme sahibi ile onun adına
faaliyette bulunacak kişi, yani acente arasında yapılan bir
sözleşme (acentelik sözleşmesi) ile kurulur.
Acentelik sözleşmesi, kanunda herhangi bir şekle
bağlanmamıştır.




ANCAK: acentaya sözleşme yapmak yetkisi de tanınmak
isteniyorsa, bu yetkinin yazılı şekilde verilmesi ve belgenin
acenta tarafından tescil ve ilan ettirilmesi gerekir (YTTK m.
107)

Acenta gerçek kişi olabileceği gibi, tüzel kişi de olabilir



Bağımsız tacir yardımcısıdır
Faaliyet düzenini ve çalışma zamanını kendi ayarlar
 Müvekkilin doğrudan denetim ve gözetimi altında değildir.
 Müvekkil acentaya faaliyet ve çalışma düzeniyle ilgili talimat veremez ancak
yapılacak sözleşmenin tür, içerik ve şartları hakkında talimat verebilir.




Ticari işletmeyle ilgili işlere aracılık veya bizzat işlem yapma
Müvekkil tacir konumunda değilse atanan bağımsız yadımcı- acenta hükümlerine
tabi olamaz.
 Belirli bir yer veya bölge içinde faaliyet (tekel hakkı)




Antlaşmayla bu kaldırılabilir. O nedenle unsur kapsamında değerlendirmek doğu değildir.

Sözleşme-- Simsardan farkı









Süreklilik
Acentenin tacirin işletmesiyle ilgili sözleşmeleri yapabilmesi için aracılık faaliyeti göstermekle
yükümlü tutulmuş olmasıdır

TTK 109/1 “Acente, sözleşme uyarınca kendisine bırakılan bölge ve ticaret dalı içinde,
müvekkilinin işlerini görmekle ve menfaatlerini korumakla yükümlüdür”

Dolayısıyla, acenta aracılık hususunda faaliyet göstermeyi ihmal ederse müvekkil, acenteden
tazminat isteyebilir, acentalık sözleşmesini haklı bir nedenin varlığına dayanarak feshedebilir.
(YTTK m.121)

Süreklilik
Bir başkası adına

 Ücret

Talep Etme
 Olağanüstü Masrafları İsteme
 Hapis Hakkı

 Müvekkilin

İşlerini Görme
 Bilgi Verme ve Talimata Uyma
 Önleyici Tedbirleri Alma
 Ödeme Borcu
 Rekabet Yasağı


Slide 4

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Bağımsız

yardımcılar, kendi adına bir ticari
işletmesi bulunmakla birlikte, faaliyet şekli
itibarıyla diğer işletmelerin ürün ve
hizmetlerinin satışına ve yeni müşteriler
bulunmasına aracılık eden tacirlerdir.
 Bağımsız yardımcılar üç gruba ayrılırlar:




Acente
Simsar (Tellal)
Komisyoncu






















Tanımı ve şekli
MADDE 520- Simsarlık sözleşmesi, simsarın taraflar arasında bir sözleşme kurulması imkânının
hazırlanmasını veya kurulmasına aracılık etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin kurulması hâlinde
ücrete hak kazandığı sözleşmedir.
Simsarlık sözleşmesine, kural olarak vekâlete ilişkin hükümler uygulanır.
Taşınmazlar konusundaki simsarlık sözleşmesi, yazılı şekilde yapılmadıkça geçerli olmaz.
B. Ücret
I. Hak etme zamanı
MADDE 521- Simsar, ancak yaptığı faaliyet sonucunda sözleşme kurulursa ücrete hak kazanır.
Simsarın faaliyeti sonucunda kurulan sözleşme geciktirici koşula bağlanmışsa ücret, koşulun
gerçekleşmesi hâlinde ödenir.
Simsarlık sözleşmesinde simsarın yapacağı giderlerin kendisine ödeneceği kararlaştırılmışsa,
simsarın faaliyeti sözleşmenin kurulmasıyla sonuçlanmamış olsa bile giderleri ödenir.
II. Ücretin belirlenmesi
MADDE 522- Ücret, belirlenmemişse tarifeye, tarife yoksa teamüle göre ödenir.
III. Simsarın haklarını kaybetmesi
MADDE 523- Simsar, üstlendiği borcuna aykırı davranarak diğer tarafın menfaatine hareket eder
veya dürüstlük kurallarına aykırı olarak diğer taraftan ücret sözü alırsa, ücrete ve yaptığı giderlere
ilişkin haklarını kaybeder.
IV. Evlenme simsarlığı
MADDE 524- Evlenme simsarlığından doğan ücret hakkında dava açılamaz ve takip yapılamaz.
V. Ücretten indirim
MADDE 525- Sözleşmede aşırı bir ücret kararlaştırılmışsa, borçlunun istemi üzerine, bu ücret
hâkim tarafından hakkaniyete uygun olarak indirilebilir

 Simsarlık

sözleşmesi simsarın, taraflar
arasında bir sözleşme kurulması imkanının
hazırlanması ve kurulmasına aracılık
etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin
kurulması halinde ücrete hak kazandığı
sözleşme
 Ör. emlakçılar




Tacirin bağımsız yardımcısı
Simsar ile onun hizmetinden yararlanan tacir arasındaki
ilişki geçici niteliktedir.
Ticari temsilci ise devamlılık vardır.---İşletmenin işlerini
idare etmek üzere
 Aracılık yapan kişinin bir iş görme sözleşmesiyle belirli veya
belirli olmayan bir süre için devamlı şekilde bağlı olması
durumunda pazarlamacılık veya acentalık ilişkisi




Aracılıkta Bulunma
Tarafları bir araya getirme, pazarlık, sözleşme taslağının
hazırlanması
 Simsarlık söz. Temsil yetkisi yok
 Özel yetkisi olmadan, kendisini görevlediren adına sözleşme
yapamaz, bedeli tahsil edemez





Aracılık Faaliyetini Meslek Edinme şelinde devamlı
yapması gerekli değildir.
Ücret Karşılığında Faaliyette Bulunma:



Hakları


Ücret Talep Hakkı






Masrafları İsteme Hakkı




Yürütülen aracılık faaliyeti sonunda sözleşmenin
kurulması gerekliliği– aksi kararlaştırılabilir
Sözleşmenin hukuken geçerli olması gerekir
Ücret: Sözleşmede belirtilmişse– söz. Yazılı miktar,
belirtilmediyse tarifelere, yoksa mahalli teamül, o da
yoksa hakim tarafından belirlenme
 Ankara Ticaret Oda Meslisinin 25.9.1978 tarih ve 43
sayılı toplantısında kabul edilen teamüle göre taşınmaz
alım satımlarında özel bir anlaşma yapılmadığı sürece
tarafların simsara %2 komisyon ücreti ödemeleri gerekir

Kural: isteyemez, ücrete dahidir, istisna sözleşmede
ayrıca ödenmeye ilişkin kayıt

Borçları

Sözleşme kurulması imkanının hazırlama ve
kurulmasına Aracılıkta Bulunma
 Müvekkilin menfaatini gözetme


 Azil


Simsarın azlinden sonra müvekkil simsasın
bulduğu kişiyle sözleşme yaparsa simsarlık
ücretini ödemek zorunda

 İstifa
 Taraflardan

birinin ölümü, medeni hakları
kullanma ehliyetinin son bulması, iflası







TANIMI: “Ticari mümessil, ticari vekil, satış memuru veya
işletmenin çalışanı gibi işletmeye bağlı bir hukuki konuma
sahip olmaksızın, bir sözleşmeye dayanarak, belirli bir yer
veya bölge içinde sürekli olarak ticari bir işletmeyi
ilgilendiren sözleşmelerde aracılık etmeyi veya bunları o
tacir adına yapmayı meslek edinen kimseye acente denir.”
(YTTK.m.102/1).
Acentelik ilişkisi, ticari işletme sahibi ile onun adına
faaliyette bulunacak kişi, yani acente arasında yapılan bir
sözleşme (acentelik sözleşmesi) ile kurulur.
Acentelik sözleşmesi, kanunda herhangi bir şekle
bağlanmamıştır.




ANCAK: acentaya sözleşme yapmak yetkisi de tanınmak
isteniyorsa, bu yetkinin yazılı şekilde verilmesi ve belgenin
acenta tarafından tescil ve ilan ettirilmesi gerekir (YTTK m.
107)

Acenta gerçek kişi olabileceği gibi, tüzel kişi de olabilir



Bağımsız tacir yardımcısıdır
Faaliyet düzenini ve çalışma zamanını kendi ayarlar
 Müvekkilin doğrudan denetim ve gözetimi altında değildir.
 Müvekkil acentaya faaliyet ve çalışma düzeniyle ilgili talimat veremez ancak
yapılacak sözleşmenin tür, içerik ve şartları hakkında talimat verebilir.




Ticari işletmeyle ilgili işlere aracılık veya bizzat işlem yapma
Müvekkil tacir konumunda değilse atanan bağımsız yadımcı- acenta hükümlerine
tabi olamaz.
 Belirli bir yer veya bölge içinde faaliyet (tekel hakkı)




Antlaşmayla bu kaldırılabilir. O nedenle unsur kapsamında değerlendirmek doğu değildir.

Sözleşme-- Simsardan farkı









Süreklilik
Acentenin tacirin işletmesiyle ilgili sözleşmeleri yapabilmesi için aracılık faaliyeti göstermekle
yükümlü tutulmuş olmasıdır

TTK 109/1 “Acente, sözleşme uyarınca kendisine bırakılan bölge ve ticaret dalı içinde,
müvekkilinin işlerini görmekle ve menfaatlerini korumakla yükümlüdür”

Dolayısıyla, acenta aracılık hususunda faaliyet göstermeyi ihmal ederse müvekkil, acenteden
tazminat isteyebilir, acentalık sözleşmesini haklı bir nedenin varlığına dayanarak feshedebilir.
(YTTK m.121)

Süreklilik
Bir başkası adına

 Ücret

Talep Etme
 Olağanüstü Masrafları İsteme
 Hapis Hakkı

 Müvekkilin

İşlerini Görme
 Bilgi Verme ve Talimata Uyma
 Önleyici Tedbirleri Alma
 Ödeme Borcu
 Rekabet Yasağı


Slide 5

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Bağımsız

yardımcılar, kendi adına bir ticari
işletmesi bulunmakla birlikte, faaliyet şekli
itibarıyla diğer işletmelerin ürün ve
hizmetlerinin satışına ve yeni müşteriler
bulunmasına aracılık eden tacirlerdir.
 Bağımsız yardımcılar üç gruba ayrılırlar:




Acente
Simsar (Tellal)
Komisyoncu






















Tanımı ve şekli
MADDE 520- Simsarlık sözleşmesi, simsarın taraflar arasında bir sözleşme kurulması imkânının
hazırlanmasını veya kurulmasına aracılık etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin kurulması hâlinde
ücrete hak kazandığı sözleşmedir.
Simsarlık sözleşmesine, kural olarak vekâlete ilişkin hükümler uygulanır.
Taşınmazlar konusundaki simsarlık sözleşmesi, yazılı şekilde yapılmadıkça geçerli olmaz.
B. Ücret
I. Hak etme zamanı
MADDE 521- Simsar, ancak yaptığı faaliyet sonucunda sözleşme kurulursa ücrete hak kazanır.
Simsarın faaliyeti sonucunda kurulan sözleşme geciktirici koşula bağlanmışsa ücret, koşulun
gerçekleşmesi hâlinde ödenir.
Simsarlık sözleşmesinde simsarın yapacağı giderlerin kendisine ödeneceği kararlaştırılmışsa,
simsarın faaliyeti sözleşmenin kurulmasıyla sonuçlanmamış olsa bile giderleri ödenir.
II. Ücretin belirlenmesi
MADDE 522- Ücret, belirlenmemişse tarifeye, tarife yoksa teamüle göre ödenir.
III. Simsarın haklarını kaybetmesi
MADDE 523- Simsar, üstlendiği borcuna aykırı davranarak diğer tarafın menfaatine hareket eder
veya dürüstlük kurallarına aykırı olarak diğer taraftan ücret sözü alırsa, ücrete ve yaptığı giderlere
ilişkin haklarını kaybeder.
IV. Evlenme simsarlığı
MADDE 524- Evlenme simsarlığından doğan ücret hakkında dava açılamaz ve takip yapılamaz.
V. Ücretten indirim
MADDE 525- Sözleşmede aşırı bir ücret kararlaştırılmışsa, borçlunun istemi üzerine, bu ücret
hâkim tarafından hakkaniyete uygun olarak indirilebilir

 Simsarlık

sözleşmesi simsarın, taraflar
arasında bir sözleşme kurulması imkanının
hazırlanması ve kurulmasına aracılık
etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin
kurulması halinde ücrete hak kazandığı
sözleşme
 Ör. emlakçılar




Tacirin bağımsız yardımcısı
Simsar ile onun hizmetinden yararlanan tacir arasındaki
ilişki geçici niteliktedir.
Ticari temsilci ise devamlılık vardır.---İşletmenin işlerini
idare etmek üzere
 Aracılık yapan kişinin bir iş görme sözleşmesiyle belirli veya
belirli olmayan bir süre için devamlı şekilde bağlı olması
durumunda pazarlamacılık veya acentalık ilişkisi




Aracılıkta Bulunma
Tarafları bir araya getirme, pazarlık, sözleşme taslağının
hazırlanması
 Simsarlık söz. Temsil yetkisi yok
 Özel yetkisi olmadan, kendisini görevlediren adına sözleşme
yapamaz, bedeli tahsil edemez





Aracılık Faaliyetini Meslek Edinme şelinde devamlı
yapması gerekli değildir.
Ücret Karşılığında Faaliyette Bulunma:



Hakları


Ücret Talep Hakkı






Masrafları İsteme Hakkı




Yürütülen aracılık faaliyeti sonunda sözleşmenin
kurulması gerekliliği– aksi kararlaştırılabilir
Sözleşmenin hukuken geçerli olması gerekir
Ücret: Sözleşmede belirtilmişse– söz. Yazılı miktar,
belirtilmediyse tarifelere, yoksa mahalli teamül, o da
yoksa hakim tarafından belirlenme
 Ankara Ticaret Oda Meslisinin 25.9.1978 tarih ve 43
sayılı toplantısında kabul edilen teamüle göre taşınmaz
alım satımlarında özel bir anlaşma yapılmadığı sürece
tarafların simsara %2 komisyon ücreti ödemeleri gerekir

Kural: isteyemez, ücrete dahidir, istisna sözleşmede
ayrıca ödenmeye ilişkin kayıt

Borçları

Sözleşme kurulması imkanının hazırlama ve
kurulmasına Aracılıkta Bulunma
 Müvekkilin menfaatini gözetme


 Azil


Simsarın azlinden sonra müvekkil simsasın
bulduğu kişiyle sözleşme yaparsa simsarlık
ücretini ödemek zorunda

 İstifa
 Taraflardan

birinin ölümü, medeni hakları
kullanma ehliyetinin son bulması, iflası







TANIMI: “Ticari mümessil, ticari vekil, satış memuru veya
işletmenin çalışanı gibi işletmeye bağlı bir hukuki konuma
sahip olmaksızın, bir sözleşmeye dayanarak, belirli bir yer
veya bölge içinde sürekli olarak ticari bir işletmeyi
ilgilendiren sözleşmelerde aracılık etmeyi veya bunları o
tacir adına yapmayı meslek edinen kimseye acente denir.”
(YTTK.m.102/1).
Acentelik ilişkisi, ticari işletme sahibi ile onun adına
faaliyette bulunacak kişi, yani acente arasında yapılan bir
sözleşme (acentelik sözleşmesi) ile kurulur.
Acentelik sözleşmesi, kanunda herhangi bir şekle
bağlanmamıştır.




ANCAK: acentaya sözleşme yapmak yetkisi de tanınmak
isteniyorsa, bu yetkinin yazılı şekilde verilmesi ve belgenin
acenta tarafından tescil ve ilan ettirilmesi gerekir (YTTK m.
107)

Acenta gerçek kişi olabileceği gibi, tüzel kişi de olabilir



Bağımsız tacir yardımcısıdır
Faaliyet düzenini ve çalışma zamanını kendi ayarlar
 Müvekkilin doğrudan denetim ve gözetimi altında değildir.
 Müvekkil acentaya faaliyet ve çalışma düzeniyle ilgili talimat veremez ancak
yapılacak sözleşmenin tür, içerik ve şartları hakkında talimat verebilir.




Ticari işletmeyle ilgili işlere aracılık veya bizzat işlem yapma
Müvekkil tacir konumunda değilse atanan bağımsız yadımcı- acenta hükümlerine
tabi olamaz.
 Belirli bir yer veya bölge içinde faaliyet (tekel hakkı)




Antlaşmayla bu kaldırılabilir. O nedenle unsur kapsamında değerlendirmek doğu değildir.

Sözleşme-- Simsardan farkı









Süreklilik
Acentenin tacirin işletmesiyle ilgili sözleşmeleri yapabilmesi için aracılık faaliyeti göstermekle
yükümlü tutulmuş olmasıdır

TTK 109/1 “Acente, sözleşme uyarınca kendisine bırakılan bölge ve ticaret dalı içinde,
müvekkilinin işlerini görmekle ve menfaatlerini korumakla yükümlüdür”

Dolayısıyla, acenta aracılık hususunda faaliyet göstermeyi ihmal ederse müvekkil, acenteden
tazminat isteyebilir, acentalık sözleşmesini haklı bir nedenin varlığına dayanarak feshedebilir.
(YTTK m.121)

Süreklilik
Bir başkası adına

 Ücret

Talep Etme
 Olağanüstü Masrafları İsteme
 Hapis Hakkı

 Müvekkilin

İşlerini Görme
 Bilgi Verme ve Talimata Uyma
 Önleyici Tedbirleri Alma
 Ödeme Borcu
 Rekabet Yasağı


Slide 6

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Bağımsız

yardımcılar, kendi adına bir ticari
işletmesi bulunmakla birlikte, faaliyet şekli
itibarıyla diğer işletmelerin ürün ve
hizmetlerinin satışına ve yeni müşteriler
bulunmasına aracılık eden tacirlerdir.
 Bağımsız yardımcılar üç gruba ayrılırlar:




Acente
Simsar (Tellal)
Komisyoncu






















Tanımı ve şekli
MADDE 520- Simsarlık sözleşmesi, simsarın taraflar arasında bir sözleşme kurulması imkânının
hazırlanmasını veya kurulmasına aracılık etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin kurulması hâlinde
ücrete hak kazandığı sözleşmedir.
Simsarlık sözleşmesine, kural olarak vekâlete ilişkin hükümler uygulanır.
Taşınmazlar konusundaki simsarlık sözleşmesi, yazılı şekilde yapılmadıkça geçerli olmaz.
B. Ücret
I. Hak etme zamanı
MADDE 521- Simsar, ancak yaptığı faaliyet sonucunda sözleşme kurulursa ücrete hak kazanır.
Simsarın faaliyeti sonucunda kurulan sözleşme geciktirici koşula bağlanmışsa ücret, koşulun
gerçekleşmesi hâlinde ödenir.
Simsarlık sözleşmesinde simsarın yapacağı giderlerin kendisine ödeneceği kararlaştırılmışsa,
simsarın faaliyeti sözleşmenin kurulmasıyla sonuçlanmamış olsa bile giderleri ödenir.
II. Ücretin belirlenmesi
MADDE 522- Ücret, belirlenmemişse tarifeye, tarife yoksa teamüle göre ödenir.
III. Simsarın haklarını kaybetmesi
MADDE 523- Simsar, üstlendiği borcuna aykırı davranarak diğer tarafın menfaatine hareket eder
veya dürüstlük kurallarına aykırı olarak diğer taraftan ücret sözü alırsa, ücrete ve yaptığı giderlere
ilişkin haklarını kaybeder.
IV. Evlenme simsarlığı
MADDE 524- Evlenme simsarlığından doğan ücret hakkında dava açılamaz ve takip yapılamaz.
V. Ücretten indirim
MADDE 525- Sözleşmede aşırı bir ücret kararlaştırılmışsa, borçlunun istemi üzerine, bu ücret
hâkim tarafından hakkaniyete uygun olarak indirilebilir

 Simsarlık

sözleşmesi simsarın, taraflar
arasında bir sözleşme kurulması imkanının
hazırlanması ve kurulmasına aracılık
etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin
kurulması halinde ücrete hak kazandığı
sözleşme
 Ör. emlakçılar




Tacirin bağımsız yardımcısı
Simsar ile onun hizmetinden yararlanan tacir arasındaki
ilişki geçici niteliktedir.
Ticari temsilci ise devamlılık vardır.---İşletmenin işlerini
idare etmek üzere
 Aracılık yapan kişinin bir iş görme sözleşmesiyle belirli veya
belirli olmayan bir süre için devamlı şekilde bağlı olması
durumunda pazarlamacılık veya acentalık ilişkisi




Aracılıkta Bulunma
Tarafları bir araya getirme, pazarlık, sözleşme taslağının
hazırlanması
 Simsarlık söz. Temsil yetkisi yok
 Özel yetkisi olmadan, kendisini görevlediren adına sözleşme
yapamaz, bedeli tahsil edemez





Aracılık Faaliyetini Meslek Edinme şelinde devamlı
yapması gerekli değildir.
Ücret Karşılığında Faaliyette Bulunma:



Hakları


Ücret Talep Hakkı






Masrafları İsteme Hakkı




Yürütülen aracılık faaliyeti sonunda sözleşmenin
kurulması gerekliliği– aksi kararlaştırılabilir
Sözleşmenin hukuken geçerli olması gerekir
Ücret: Sözleşmede belirtilmişse– söz. Yazılı miktar,
belirtilmediyse tarifelere, yoksa mahalli teamül, o da
yoksa hakim tarafından belirlenme
 Ankara Ticaret Oda Meslisinin 25.9.1978 tarih ve 43
sayılı toplantısında kabul edilen teamüle göre taşınmaz
alım satımlarında özel bir anlaşma yapılmadığı sürece
tarafların simsara %2 komisyon ücreti ödemeleri gerekir

Kural: isteyemez, ücrete dahidir, istisna sözleşmede
ayrıca ödenmeye ilişkin kayıt

Borçları

Sözleşme kurulması imkanının hazırlama ve
kurulmasına Aracılıkta Bulunma
 Müvekkilin menfaatini gözetme


 Azil


Simsarın azlinden sonra müvekkil simsasın
bulduğu kişiyle sözleşme yaparsa simsarlık
ücretini ödemek zorunda

 İstifa
 Taraflardan

birinin ölümü, medeni hakları
kullanma ehliyetinin son bulması, iflası







TANIMI: “Ticari mümessil, ticari vekil, satış memuru veya
işletmenin çalışanı gibi işletmeye bağlı bir hukuki konuma
sahip olmaksızın, bir sözleşmeye dayanarak, belirli bir yer
veya bölge içinde sürekli olarak ticari bir işletmeyi
ilgilendiren sözleşmelerde aracılık etmeyi veya bunları o
tacir adına yapmayı meslek edinen kimseye acente denir.”
(YTTK.m.102/1).
Acentelik ilişkisi, ticari işletme sahibi ile onun adına
faaliyette bulunacak kişi, yani acente arasında yapılan bir
sözleşme (acentelik sözleşmesi) ile kurulur.
Acentelik sözleşmesi, kanunda herhangi bir şekle
bağlanmamıştır.




ANCAK: acentaya sözleşme yapmak yetkisi de tanınmak
isteniyorsa, bu yetkinin yazılı şekilde verilmesi ve belgenin
acenta tarafından tescil ve ilan ettirilmesi gerekir (YTTK m.
107)

Acenta gerçek kişi olabileceği gibi, tüzel kişi de olabilir



Bağımsız tacir yardımcısıdır
Faaliyet düzenini ve çalışma zamanını kendi ayarlar
 Müvekkilin doğrudan denetim ve gözetimi altında değildir.
 Müvekkil acentaya faaliyet ve çalışma düzeniyle ilgili talimat veremez ancak
yapılacak sözleşmenin tür, içerik ve şartları hakkında talimat verebilir.




Ticari işletmeyle ilgili işlere aracılık veya bizzat işlem yapma
Müvekkil tacir konumunda değilse atanan bağımsız yadımcı- acenta hükümlerine
tabi olamaz.
 Belirli bir yer veya bölge içinde faaliyet (tekel hakkı)




Antlaşmayla bu kaldırılabilir. O nedenle unsur kapsamında değerlendirmek doğu değildir.

Sözleşme-- Simsardan farkı









Süreklilik
Acentenin tacirin işletmesiyle ilgili sözleşmeleri yapabilmesi için aracılık faaliyeti göstermekle
yükümlü tutulmuş olmasıdır

TTK 109/1 “Acente, sözleşme uyarınca kendisine bırakılan bölge ve ticaret dalı içinde,
müvekkilinin işlerini görmekle ve menfaatlerini korumakla yükümlüdür”

Dolayısıyla, acenta aracılık hususunda faaliyet göstermeyi ihmal ederse müvekkil, acenteden
tazminat isteyebilir, acentalık sözleşmesini haklı bir nedenin varlığına dayanarak feshedebilir.
(YTTK m.121)

Süreklilik
Bir başkası adına

 Ücret

Talep Etme
 Olağanüstü Masrafları İsteme
 Hapis Hakkı

 Müvekkilin

İşlerini Görme
 Bilgi Verme ve Talimata Uyma
 Önleyici Tedbirleri Alma
 Ödeme Borcu
 Rekabet Yasağı


Slide 7

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Bağımsız

yardımcılar, kendi adına bir ticari
işletmesi bulunmakla birlikte, faaliyet şekli
itibarıyla diğer işletmelerin ürün ve
hizmetlerinin satışına ve yeni müşteriler
bulunmasına aracılık eden tacirlerdir.
 Bağımsız yardımcılar üç gruba ayrılırlar:




Acente
Simsar (Tellal)
Komisyoncu






















Tanımı ve şekli
MADDE 520- Simsarlık sözleşmesi, simsarın taraflar arasında bir sözleşme kurulması imkânının
hazırlanmasını veya kurulmasına aracılık etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin kurulması hâlinde
ücrete hak kazandığı sözleşmedir.
Simsarlık sözleşmesine, kural olarak vekâlete ilişkin hükümler uygulanır.
Taşınmazlar konusundaki simsarlık sözleşmesi, yazılı şekilde yapılmadıkça geçerli olmaz.
B. Ücret
I. Hak etme zamanı
MADDE 521- Simsar, ancak yaptığı faaliyet sonucunda sözleşme kurulursa ücrete hak kazanır.
Simsarın faaliyeti sonucunda kurulan sözleşme geciktirici koşula bağlanmışsa ücret, koşulun
gerçekleşmesi hâlinde ödenir.
Simsarlık sözleşmesinde simsarın yapacağı giderlerin kendisine ödeneceği kararlaştırılmışsa,
simsarın faaliyeti sözleşmenin kurulmasıyla sonuçlanmamış olsa bile giderleri ödenir.
II. Ücretin belirlenmesi
MADDE 522- Ücret, belirlenmemişse tarifeye, tarife yoksa teamüle göre ödenir.
III. Simsarın haklarını kaybetmesi
MADDE 523- Simsar, üstlendiği borcuna aykırı davranarak diğer tarafın menfaatine hareket eder
veya dürüstlük kurallarına aykırı olarak diğer taraftan ücret sözü alırsa, ücrete ve yaptığı giderlere
ilişkin haklarını kaybeder.
IV. Evlenme simsarlığı
MADDE 524- Evlenme simsarlığından doğan ücret hakkında dava açılamaz ve takip yapılamaz.
V. Ücretten indirim
MADDE 525- Sözleşmede aşırı bir ücret kararlaştırılmışsa, borçlunun istemi üzerine, bu ücret
hâkim tarafından hakkaniyete uygun olarak indirilebilir

 Simsarlık

sözleşmesi simsarın, taraflar
arasında bir sözleşme kurulması imkanının
hazırlanması ve kurulmasına aracılık
etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin
kurulması halinde ücrete hak kazandığı
sözleşme
 Ör. emlakçılar




Tacirin bağımsız yardımcısı
Simsar ile onun hizmetinden yararlanan tacir arasındaki
ilişki geçici niteliktedir.
Ticari temsilci ise devamlılık vardır.---İşletmenin işlerini
idare etmek üzere
 Aracılık yapan kişinin bir iş görme sözleşmesiyle belirli veya
belirli olmayan bir süre için devamlı şekilde bağlı olması
durumunda pazarlamacılık veya acentalık ilişkisi




Aracılıkta Bulunma
Tarafları bir araya getirme, pazarlık, sözleşme taslağının
hazırlanması
 Simsarlık söz. Temsil yetkisi yok
 Özel yetkisi olmadan, kendisini görevlediren adına sözleşme
yapamaz, bedeli tahsil edemez





Aracılık Faaliyetini Meslek Edinme şelinde devamlı
yapması gerekli değildir.
Ücret Karşılığında Faaliyette Bulunma:



Hakları


Ücret Talep Hakkı






Masrafları İsteme Hakkı




Yürütülen aracılık faaliyeti sonunda sözleşmenin
kurulması gerekliliği– aksi kararlaştırılabilir
Sözleşmenin hukuken geçerli olması gerekir
Ücret: Sözleşmede belirtilmişse– söz. Yazılı miktar,
belirtilmediyse tarifelere, yoksa mahalli teamül, o da
yoksa hakim tarafından belirlenme
 Ankara Ticaret Oda Meslisinin 25.9.1978 tarih ve 43
sayılı toplantısında kabul edilen teamüle göre taşınmaz
alım satımlarında özel bir anlaşma yapılmadığı sürece
tarafların simsara %2 komisyon ücreti ödemeleri gerekir

Kural: isteyemez, ücrete dahidir, istisna sözleşmede
ayrıca ödenmeye ilişkin kayıt

Borçları

Sözleşme kurulması imkanının hazırlama ve
kurulmasına Aracılıkta Bulunma
 Müvekkilin menfaatini gözetme


 Azil


Simsarın azlinden sonra müvekkil simsasın
bulduğu kişiyle sözleşme yaparsa simsarlık
ücretini ödemek zorunda

 İstifa
 Taraflardan

birinin ölümü, medeni hakları
kullanma ehliyetinin son bulması, iflası







TANIMI: “Ticari mümessil, ticari vekil, satış memuru veya
işletmenin çalışanı gibi işletmeye bağlı bir hukuki konuma
sahip olmaksızın, bir sözleşmeye dayanarak, belirli bir yer
veya bölge içinde sürekli olarak ticari bir işletmeyi
ilgilendiren sözleşmelerde aracılık etmeyi veya bunları o
tacir adına yapmayı meslek edinen kimseye acente denir.”
(YTTK.m.102/1).
Acentelik ilişkisi, ticari işletme sahibi ile onun adına
faaliyette bulunacak kişi, yani acente arasında yapılan bir
sözleşme (acentelik sözleşmesi) ile kurulur.
Acentelik sözleşmesi, kanunda herhangi bir şekle
bağlanmamıştır.




ANCAK: acentaya sözleşme yapmak yetkisi de tanınmak
isteniyorsa, bu yetkinin yazılı şekilde verilmesi ve belgenin
acenta tarafından tescil ve ilan ettirilmesi gerekir (YTTK m.
107)

Acenta gerçek kişi olabileceği gibi, tüzel kişi de olabilir



Bağımsız tacir yardımcısıdır
Faaliyet düzenini ve çalışma zamanını kendi ayarlar
 Müvekkilin doğrudan denetim ve gözetimi altında değildir.
 Müvekkil acentaya faaliyet ve çalışma düzeniyle ilgili talimat veremez ancak
yapılacak sözleşmenin tür, içerik ve şartları hakkında talimat verebilir.




Ticari işletmeyle ilgili işlere aracılık veya bizzat işlem yapma
Müvekkil tacir konumunda değilse atanan bağımsız yadımcı- acenta hükümlerine
tabi olamaz.
 Belirli bir yer veya bölge içinde faaliyet (tekel hakkı)




Antlaşmayla bu kaldırılabilir. O nedenle unsur kapsamında değerlendirmek doğu değildir.

Sözleşme-- Simsardan farkı









Süreklilik
Acentenin tacirin işletmesiyle ilgili sözleşmeleri yapabilmesi için aracılık faaliyeti göstermekle
yükümlü tutulmuş olmasıdır

TTK 109/1 “Acente, sözleşme uyarınca kendisine bırakılan bölge ve ticaret dalı içinde,
müvekkilinin işlerini görmekle ve menfaatlerini korumakla yükümlüdür”

Dolayısıyla, acenta aracılık hususunda faaliyet göstermeyi ihmal ederse müvekkil, acenteden
tazminat isteyebilir, acentalık sözleşmesini haklı bir nedenin varlığına dayanarak feshedebilir.
(YTTK m.121)

Süreklilik
Bir başkası adına

 Ücret

Talep Etme
 Olağanüstü Masrafları İsteme
 Hapis Hakkı

 Müvekkilin

İşlerini Görme
 Bilgi Verme ve Talimata Uyma
 Önleyici Tedbirleri Alma
 Ödeme Borcu
 Rekabet Yasağı


Slide 8

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Bağımsız

yardımcılar, kendi adına bir ticari
işletmesi bulunmakla birlikte, faaliyet şekli
itibarıyla diğer işletmelerin ürün ve
hizmetlerinin satışına ve yeni müşteriler
bulunmasına aracılık eden tacirlerdir.
 Bağımsız yardımcılar üç gruba ayrılırlar:




Acente
Simsar (Tellal)
Komisyoncu






















Tanımı ve şekli
MADDE 520- Simsarlık sözleşmesi, simsarın taraflar arasında bir sözleşme kurulması imkânının
hazırlanmasını veya kurulmasına aracılık etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin kurulması hâlinde
ücrete hak kazandığı sözleşmedir.
Simsarlık sözleşmesine, kural olarak vekâlete ilişkin hükümler uygulanır.
Taşınmazlar konusundaki simsarlık sözleşmesi, yazılı şekilde yapılmadıkça geçerli olmaz.
B. Ücret
I. Hak etme zamanı
MADDE 521- Simsar, ancak yaptığı faaliyet sonucunda sözleşme kurulursa ücrete hak kazanır.
Simsarın faaliyeti sonucunda kurulan sözleşme geciktirici koşula bağlanmışsa ücret, koşulun
gerçekleşmesi hâlinde ödenir.
Simsarlık sözleşmesinde simsarın yapacağı giderlerin kendisine ödeneceği kararlaştırılmışsa,
simsarın faaliyeti sözleşmenin kurulmasıyla sonuçlanmamış olsa bile giderleri ödenir.
II. Ücretin belirlenmesi
MADDE 522- Ücret, belirlenmemişse tarifeye, tarife yoksa teamüle göre ödenir.
III. Simsarın haklarını kaybetmesi
MADDE 523- Simsar, üstlendiği borcuna aykırı davranarak diğer tarafın menfaatine hareket eder
veya dürüstlük kurallarına aykırı olarak diğer taraftan ücret sözü alırsa, ücrete ve yaptığı giderlere
ilişkin haklarını kaybeder.
IV. Evlenme simsarlığı
MADDE 524- Evlenme simsarlığından doğan ücret hakkında dava açılamaz ve takip yapılamaz.
V. Ücretten indirim
MADDE 525- Sözleşmede aşırı bir ücret kararlaştırılmışsa, borçlunun istemi üzerine, bu ücret
hâkim tarafından hakkaniyete uygun olarak indirilebilir

 Simsarlık

sözleşmesi simsarın, taraflar
arasında bir sözleşme kurulması imkanının
hazırlanması ve kurulmasına aracılık
etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin
kurulması halinde ücrete hak kazandığı
sözleşme
 Ör. emlakçılar




Tacirin bağımsız yardımcısı
Simsar ile onun hizmetinden yararlanan tacir arasındaki
ilişki geçici niteliktedir.
Ticari temsilci ise devamlılık vardır.---İşletmenin işlerini
idare etmek üzere
 Aracılık yapan kişinin bir iş görme sözleşmesiyle belirli veya
belirli olmayan bir süre için devamlı şekilde bağlı olması
durumunda pazarlamacılık veya acentalık ilişkisi




Aracılıkta Bulunma
Tarafları bir araya getirme, pazarlık, sözleşme taslağının
hazırlanması
 Simsarlık söz. Temsil yetkisi yok
 Özel yetkisi olmadan, kendisini görevlediren adına sözleşme
yapamaz, bedeli tahsil edemez





Aracılık Faaliyetini Meslek Edinme şelinde devamlı
yapması gerekli değildir.
Ücret Karşılığında Faaliyette Bulunma:



Hakları


Ücret Talep Hakkı






Masrafları İsteme Hakkı




Yürütülen aracılık faaliyeti sonunda sözleşmenin
kurulması gerekliliği– aksi kararlaştırılabilir
Sözleşmenin hukuken geçerli olması gerekir
Ücret: Sözleşmede belirtilmişse– söz. Yazılı miktar,
belirtilmediyse tarifelere, yoksa mahalli teamül, o da
yoksa hakim tarafından belirlenme
 Ankara Ticaret Oda Meslisinin 25.9.1978 tarih ve 43
sayılı toplantısında kabul edilen teamüle göre taşınmaz
alım satımlarında özel bir anlaşma yapılmadığı sürece
tarafların simsara %2 komisyon ücreti ödemeleri gerekir

Kural: isteyemez, ücrete dahidir, istisna sözleşmede
ayrıca ödenmeye ilişkin kayıt

Borçları

Sözleşme kurulması imkanının hazırlama ve
kurulmasına Aracılıkta Bulunma
 Müvekkilin menfaatini gözetme


 Azil


Simsarın azlinden sonra müvekkil simsasın
bulduğu kişiyle sözleşme yaparsa simsarlık
ücretini ödemek zorunda

 İstifa
 Taraflardan

birinin ölümü, medeni hakları
kullanma ehliyetinin son bulması, iflası







TANIMI: “Ticari mümessil, ticari vekil, satış memuru veya
işletmenin çalışanı gibi işletmeye bağlı bir hukuki konuma
sahip olmaksızın, bir sözleşmeye dayanarak, belirli bir yer
veya bölge içinde sürekli olarak ticari bir işletmeyi
ilgilendiren sözleşmelerde aracılık etmeyi veya bunları o
tacir adına yapmayı meslek edinen kimseye acente denir.”
(YTTK.m.102/1).
Acentelik ilişkisi, ticari işletme sahibi ile onun adına
faaliyette bulunacak kişi, yani acente arasında yapılan bir
sözleşme (acentelik sözleşmesi) ile kurulur.
Acentelik sözleşmesi, kanunda herhangi bir şekle
bağlanmamıştır.




ANCAK: acentaya sözleşme yapmak yetkisi de tanınmak
isteniyorsa, bu yetkinin yazılı şekilde verilmesi ve belgenin
acenta tarafından tescil ve ilan ettirilmesi gerekir (YTTK m.
107)

Acenta gerçek kişi olabileceği gibi, tüzel kişi de olabilir



Bağımsız tacir yardımcısıdır
Faaliyet düzenini ve çalışma zamanını kendi ayarlar
 Müvekkilin doğrudan denetim ve gözetimi altında değildir.
 Müvekkil acentaya faaliyet ve çalışma düzeniyle ilgili talimat veremez ancak
yapılacak sözleşmenin tür, içerik ve şartları hakkında talimat verebilir.




Ticari işletmeyle ilgili işlere aracılık veya bizzat işlem yapma
Müvekkil tacir konumunda değilse atanan bağımsız yadımcı- acenta hükümlerine
tabi olamaz.
 Belirli bir yer veya bölge içinde faaliyet (tekel hakkı)




Antlaşmayla bu kaldırılabilir. O nedenle unsur kapsamında değerlendirmek doğu değildir.

Sözleşme-- Simsardan farkı









Süreklilik
Acentenin tacirin işletmesiyle ilgili sözleşmeleri yapabilmesi için aracılık faaliyeti göstermekle
yükümlü tutulmuş olmasıdır

TTK 109/1 “Acente, sözleşme uyarınca kendisine bırakılan bölge ve ticaret dalı içinde,
müvekkilinin işlerini görmekle ve menfaatlerini korumakla yükümlüdür”

Dolayısıyla, acenta aracılık hususunda faaliyet göstermeyi ihmal ederse müvekkil, acenteden
tazminat isteyebilir, acentalık sözleşmesini haklı bir nedenin varlığına dayanarak feshedebilir.
(YTTK m.121)

Süreklilik
Bir başkası adına

 Ücret

Talep Etme
 Olağanüstü Masrafları İsteme
 Hapis Hakkı

 Müvekkilin

İşlerini Görme
 Bilgi Verme ve Talimata Uyma
 Önleyici Tedbirleri Alma
 Ödeme Borcu
 Rekabet Yasağı


Slide 9

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Bağımsız

yardımcılar, kendi adına bir ticari
işletmesi bulunmakla birlikte, faaliyet şekli
itibarıyla diğer işletmelerin ürün ve
hizmetlerinin satışına ve yeni müşteriler
bulunmasına aracılık eden tacirlerdir.
 Bağımsız yardımcılar üç gruba ayrılırlar:




Acente
Simsar (Tellal)
Komisyoncu






















Tanımı ve şekli
MADDE 520- Simsarlık sözleşmesi, simsarın taraflar arasında bir sözleşme kurulması imkânının
hazırlanmasını veya kurulmasına aracılık etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin kurulması hâlinde
ücrete hak kazandığı sözleşmedir.
Simsarlık sözleşmesine, kural olarak vekâlete ilişkin hükümler uygulanır.
Taşınmazlar konusundaki simsarlık sözleşmesi, yazılı şekilde yapılmadıkça geçerli olmaz.
B. Ücret
I. Hak etme zamanı
MADDE 521- Simsar, ancak yaptığı faaliyet sonucunda sözleşme kurulursa ücrete hak kazanır.
Simsarın faaliyeti sonucunda kurulan sözleşme geciktirici koşula bağlanmışsa ücret, koşulun
gerçekleşmesi hâlinde ödenir.
Simsarlık sözleşmesinde simsarın yapacağı giderlerin kendisine ödeneceği kararlaştırılmışsa,
simsarın faaliyeti sözleşmenin kurulmasıyla sonuçlanmamış olsa bile giderleri ödenir.
II. Ücretin belirlenmesi
MADDE 522- Ücret, belirlenmemişse tarifeye, tarife yoksa teamüle göre ödenir.
III. Simsarın haklarını kaybetmesi
MADDE 523- Simsar, üstlendiği borcuna aykırı davranarak diğer tarafın menfaatine hareket eder
veya dürüstlük kurallarına aykırı olarak diğer taraftan ücret sözü alırsa, ücrete ve yaptığı giderlere
ilişkin haklarını kaybeder.
IV. Evlenme simsarlığı
MADDE 524- Evlenme simsarlığından doğan ücret hakkında dava açılamaz ve takip yapılamaz.
V. Ücretten indirim
MADDE 525- Sözleşmede aşırı bir ücret kararlaştırılmışsa, borçlunun istemi üzerine, bu ücret
hâkim tarafından hakkaniyete uygun olarak indirilebilir

 Simsarlık

sözleşmesi simsarın, taraflar
arasında bir sözleşme kurulması imkanının
hazırlanması ve kurulmasına aracılık
etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin
kurulması halinde ücrete hak kazandığı
sözleşme
 Ör. emlakçılar




Tacirin bağımsız yardımcısı
Simsar ile onun hizmetinden yararlanan tacir arasındaki
ilişki geçici niteliktedir.
Ticari temsilci ise devamlılık vardır.---İşletmenin işlerini
idare etmek üzere
 Aracılık yapan kişinin bir iş görme sözleşmesiyle belirli veya
belirli olmayan bir süre için devamlı şekilde bağlı olması
durumunda pazarlamacılık veya acentalık ilişkisi




Aracılıkta Bulunma
Tarafları bir araya getirme, pazarlık, sözleşme taslağının
hazırlanması
 Simsarlık söz. Temsil yetkisi yok
 Özel yetkisi olmadan, kendisini görevlediren adına sözleşme
yapamaz, bedeli tahsil edemez





Aracılık Faaliyetini Meslek Edinme şelinde devamlı
yapması gerekli değildir.
Ücret Karşılığında Faaliyette Bulunma:



Hakları


Ücret Talep Hakkı






Masrafları İsteme Hakkı




Yürütülen aracılık faaliyeti sonunda sözleşmenin
kurulması gerekliliği– aksi kararlaştırılabilir
Sözleşmenin hukuken geçerli olması gerekir
Ücret: Sözleşmede belirtilmişse– söz. Yazılı miktar,
belirtilmediyse tarifelere, yoksa mahalli teamül, o da
yoksa hakim tarafından belirlenme
 Ankara Ticaret Oda Meslisinin 25.9.1978 tarih ve 43
sayılı toplantısında kabul edilen teamüle göre taşınmaz
alım satımlarında özel bir anlaşma yapılmadığı sürece
tarafların simsara %2 komisyon ücreti ödemeleri gerekir

Kural: isteyemez, ücrete dahidir, istisna sözleşmede
ayrıca ödenmeye ilişkin kayıt

Borçları

Sözleşme kurulması imkanının hazırlama ve
kurulmasına Aracılıkta Bulunma
 Müvekkilin menfaatini gözetme


 Azil


Simsarın azlinden sonra müvekkil simsasın
bulduğu kişiyle sözleşme yaparsa simsarlık
ücretini ödemek zorunda

 İstifa
 Taraflardan

birinin ölümü, medeni hakları
kullanma ehliyetinin son bulması, iflası







TANIMI: “Ticari mümessil, ticari vekil, satış memuru veya
işletmenin çalışanı gibi işletmeye bağlı bir hukuki konuma
sahip olmaksızın, bir sözleşmeye dayanarak, belirli bir yer
veya bölge içinde sürekli olarak ticari bir işletmeyi
ilgilendiren sözleşmelerde aracılık etmeyi veya bunları o
tacir adına yapmayı meslek edinen kimseye acente denir.”
(YTTK.m.102/1).
Acentelik ilişkisi, ticari işletme sahibi ile onun adına
faaliyette bulunacak kişi, yani acente arasında yapılan bir
sözleşme (acentelik sözleşmesi) ile kurulur.
Acentelik sözleşmesi, kanunda herhangi bir şekle
bağlanmamıştır.




ANCAK: acentaya sözleşme yapmak yetkisi de tanınmak
isteniyorsa, bu yetkinin yazılı şekilde verilmesi ve belgenin
acenta tarafından tescil ve ilan ettirilmesi gerekir (YTTK m.
107)

Acenta gerçek kişi olabileceği gibi, tüzel kişi de olabilir



Bağımsız tacir yardımcısıdır
Faaliyet düzenini ve çalışma zamanını kendi ayarlar
 Müvekkilin doğrudan denetim ve gözetimi altında değildir.
 Müvekkil acentaya faaliyet ve çalışma düzeniyle ilgili talimat veremez ancak
yapılacak sözleşmenin tür, içerik ve şartları hakkında talimat verebilir.




Ticari işletmeyle ilgili işlere aracılık veya bizzat işlem yapma
Müvekkil tacir konumunda değilse atanan bağımsız yadımcı- acenta hükümlerine
tabi olamaz.
 Belirli bir yer veya bölge içinde faaliyet (tekel hakkı)




Antlaşmayla bu kaldırılabilir. O nedenle unsur kapsamında değerlendirmek doğu değildir.

Sözleşme-- Simsardan farkı









Süreklilik
Acentenin tacirin işletmesiyle ilgili sözleşmeleri yapabilmesi için aracılık faaliyeti göstermekle
yükümlü tutulmuş olmasıdır

TTK 109/1 “Acente, sözleşme uyarınca kendisine bırakılan bölge ve ticaret dalı içinde,
müvekkilinin işlerini görmekle ve menfaatlerini korumakla yükümlüdür”

Dolayısıyla, acenta aracılık hususunda faaliyet göstermeyi ihmal ederse müvekkil, acenteden
tazminat isteyebilir, acentalık sözleşmesini haklı bir nedenin varlığına dayanarak feshedebilir.
(YTTK m.121)

Süreklilik
Bir başkası adına

 Ücret

Talep Etme
 Olağanüstü Masrafları İsteme
 Hapis Hakkı

 Müvekkilin

İşlerini Görme
 Bilgi Verme ve Talimata Uyma
 Önleyici Tedbirleri Alma
 Ödeme Borcu
 Rekabet Yasağı


Slide 10

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Bağımsız

yardımcılar, kendi adına bir ticari
işletmesi bulunmakla birlikte, faaliyet şekli
itibarıyla diğer işletmelerin ürün ve
hizmetlerinin satışına ve yeni müşteriler
bulunmasına aracılık eden tacirlerdir.
 Bağımsız yardımcılar üç gruba ayrılırlar:




Acente
Simsar (Tellal)
Komisyoncu






















Tanımı ve şekli
MADDE 520- Simsarlık sözleşmesi, simsarın taraflar arasında bir sözleşme kurulması imkânının
hazırlanmasını veya kurulmasına aracılık etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin kurulması hâlinde
ücrete hak kazandığı sözleşmedir.
Simsarlık sözleşmesine, kural olarak vekâlete ilişkin hükümler uygulanır.
Taşınmazlar konusundaki simsarlık sözleşmesi, yazılı şekilde yapılmadıkça geçerli olmaz.
B. Ücret
I. Hak etme zamanı
MADDE 521- Simsar, ancak yaptığı faaliyet sonucunda sözleşme kurulursa ücrete hak kazanır.
Simsarın faaliyeti sonucunda kurulan sözleşme geciktirici koşula bağlanmışsa ücret, koşulun
gerçekleşmesi hâlinde ödenir.
Simsarlık sözleşmesinde simsarın yapacağı giderlerin kendisine ödeneceği kararlaştırılmışsa,
simsarın faaliyeti sözleşmenin kurulmasıyla sonuçlanmamış olsa bile giderleri ödenir.
II. Ücretin belirlenmesi
MADDE 522- Ücret, belirlenmemişse tarifeye, tarife yoksa teamüle göre ödenir.
III. Simsarın haklarını kaybetmesi
MADDE 523- Simsar, üstlendiği borcuna aykırı davranarak diğer tarafın menfaatine hareket eder
veya dürüstlük kurallarına aykırı olarak diğer taraftan ücret sözü alırsa, ücrete ve yaptığı giderlere
ilişkin haklarını kaybeder.
IV. Evlenme simsarlığı
MADDE 524- Evlenme simsarlığından doğan ücret hakkında dava açılamaz ve takip yapılamaz.
V. Ücretten indirim
MADDE 525- Sözleşmede aşırı bir ücret kararlaştırılmışsa, borçlunun istemi üzerine, bu ücret
hâkim tarafından hakkaniyete uygun olarak indirilebilir

 Simsarlık

sözleşmesi simsarın, taraflar
arasında bir sözleşme kurulması imkanının
hazırlanması ve kurulmasına aracılık
etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin
kurulması halinde ücrete hak kazandığı
sözleşme
 Ör. emlakçılar




Tacirin bağımsız yardımcısı
Simsar ile onun hizmetinden yararlanan tacir arasındaki
ilişki geçici niteliktedir.
Ticari temsilci ise devamlılık vardır.---İşletmenin işlerini
idare etmek üzere
 Aracılık yapan kişinin bir iş görme sözleşmesiyle belirli veya
belirli olmayan bir süre için devamlı şekilde bağlı olması
durumunda pazarlamacılık veya acentalık ilişkisi




Aracılıkta Bulunma
Tarafları bir araya getirme, pazarlık, sözleşme taslağının
hazırlanması
 Simsarlık söz. Temsil yetkisi yok
 Özel yetkisi olmadan, kendisini görevlediren adına sözleşme
yapamaz, bedeli tahsil edemez





Aracılık Faaliyetini Meslek Edinme şelinde devamlı
yapması gerekli değildir.
Ücret Karşılığında Faaliyette Bulunma:



Hakları


Ücret Talep Hakkı






Masrafları İsteme Hakkı




Yürütülen aracılık faaliyeti sonunda sözleşmenin
kurulması gerekliliği– aksi kararlaştırılabilir
Sözleşmenin hukuken geçerli olması gerekir
Ücret: Sözleşmede belirtilmişse– söz. Yazılı miktar,
belirtilmediyse tarifelere, yoksa mahalli teamül, o da
yoksa hakim tarafından belirlenme
 Ankara Ticaret Oda Meslisinin 25.9.1978 tarih ve 43
sayılı toplantısında kabul edilen teamüle göre taşınmaz
alım satımlarında özel bir anlaşma yapılmadığı sürece
tarafların simsara %2 komisyon ücreti ödemeleri gerekir

Kural: isteyemez, ücrete dahidir, istisna sözleşmede
ayrıca ödenmeye ilişkin kayıt

Borçları

Sözleşme kurulması imkanının hazırlama ve
kurulmasına Aracılıkta Bulunma
 Müvekkilin menfaatini gözetme


 Azil


Simsarın azlinden sonra müvekkil simsasın
bulduğu kişiyle sözleşme yaparsa simsarlık
ücretini ödemek zorunda

 İstifa
 Taraflardan

birinin ölümü, medeni hakları
kullanma ehliyetinin son bulması, iflası







TANIMI: “Ticari mümessil, ticari vekil, satış memuru veya
işletmenin çalışanı gibi işletmeye bağlı bir hukuki konuma
sahip olmaksızın, bir sözleşmeye dayanarak, belirli bir yer
veya bölge içinde sürekli olarak ticari bir işletmeyi
ilgilendiren sözleşmelerde aracılık etmeyi veya bunları o
tacir adına yapmayı meslek edinen kimseye acente denir.”
(YTTK.m.102/1).
Acentelik ilişkisi, ticari işletme sahibi ile onun adına
faaliyette bulunacak kişi, yani acente arasında yapılan bir
sözleşme (acentelik sözleşmesi) ile kurulur.
Acentelik sözleşmesi, kanunda herhangi bir şekle
bağlanmamıştır.




ANCAK: acentaya sözleşme yapmak yetkisi de tanınmak
isteniyorsa, bu yetkinin yazılı şekilde verilmesi ve belgenin
acenta tarafından tescil ve ilan ettirilmesi gerekir (YTTK m.
107)

Acenta gerçek kişi olabileceği gibi, tüzel kişi de olabilir



Bağımsız tacir yardımcısıdır
Faaliyet düzenini ve çalışma zamanını kendi ayarlar
 Müvekkilin doğrudan denetim ve gözetimi altında değildir.
 Müvekkil acentaya faaliyet ve çalışma düzeniyle ilgili talimat veremez ancak
yapılacak sözleşmenin tür, içerik ve şartları hakkında talimat verebilir.




Ticari işletmeyle ilgili işlere aracılık veya bizzat işlem yapma
Müvekkil tacir konumunda değilse atanan bağımsız yadımcı- acenta hükümlerine
tabi olamaz.
 Belirli bir yer veya bölge içinde faaliyet (tekel hakkı)




Antlaşmayla bu kaldırılabilir. O nedenle unsur kapsamında değerlendirmek doğu değildir.

Sözleşme-- Simsardan farkı









Süreklilik
Acentenin tacirin işletmesiyle ilgili sözleşmeleri yapabilmesi için aracılık faaliyeti göstermekle
yükümlü tutulmuş olmasıdır

TTK 109/1 “Acente, sözleşme uyarınca kendisine bırakılan bölge ve ticaret dalı içinde,
müvekkilinin işlerini görmekle ve menfaatlerini korumakla yükümlüdür”

Dolayısıyla, acenta aracılık hususunda faaliyet göstermeyi ihmal ederse müvekkil, acenteden
tazminat isteyebilir, acentalık sözleşmesini haklı bir nedenin varlığına dayanarak feshedebilir.
(YTTK m.121)

Süreklilik
Bir başkası adına

 Ücret

Talep Etme
 Olağanüstü Masrafları İsteme
 Hapis Hakkı

 Müvekkilin

İşlerini Görme
 Bilgi Verme ve Talimata Uyma
 Önleyici Tedbirleri Alma
 Ödeme Borcu
 Rekabet Yasağı


Slide 11

Dr. Özlem Döğerlioğlu IŞIKSUNGUR
Yaşar Üniversitesi
Mühendislik Fakültesi
Endüstri Mühendisliği- Ders Notları
[email protected]

 Bağımsız

yardımcılar, kendi adına bir ticari
işletmesi bulunmakla birlikte, faaliyet şekli
itibarıyla diğer işletmelerin ürün ve
hizmetlerinin satışına ve yeni müşteriler
bulunmasına aracılık eden tacirlerdir.
 Bağımsız yardımcılar üç gruba ayrılırlar:




Acente
Simsar (Tellal)
Komisyoncu






















Tanımı ve şekli
MADDE 520- Simsarlık sözleşmesi, simsarın taraflar arasında bir sözleşme kurulması imkânının
hazırlanmasını veya kurulmasına aracılık etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin kurulması hâlinde
ücrete hak kazandığı sözleşmedir.
Simsarlık sözleşmesine, kural olarak vekâlete ilişkin hükümler uygulanır.
Taşınmazlar konusundaki simsarlık sözleşmesi, yazılı şekilde yapılmadıkça geçerli olmaz.
B. Ücret
I. Hak etme zamanı
MADDE 521- Simsar, ancak yaptığı faaliyet sonucunda sözleşme kurulursa ücrete hak kazanır.
Simsarın faaliyeti sonucunda kurulan sözleşme geciktirici koşula bağlanmışsa ücret, koşulun
gerçekleşmesi hâlinde ödenir.
Simsarlık sözleşmesinde simsarın yapacağı giderlerin kendisine ödeneceği kararlaştırılmışsa,
simsarın faaliyeti sözleşmenin kurulmasıyla sonuçlanmamış olsa bile giderleri ödenir.
II. Ücretin belirlenmesi
MADDE 522- Ücret, belirlenmemişse tarifeye, tarife yoksa teamüle göre ödenir.
III. Simsarın haklarını kaybetmesi
MADDE 523- Simsar, üstlendiği borcuna aykırı davranarak diğer tarafın menfaatine hareket eder
veya dürüstlük kurallarına aykırı olarak diğer taraftan ücret sözü alırsa, ücrete ve yaptığı giderlere
ilişkin haklarını kaybeder.
IV. Evlenme simsarlığı
MADDE 524- Evlenme simsarlığından doğan ücret hakkında dava açılamaz ve takip yapılamaz.
V. Ücretten indirim
MADDE 525- Sözleşmede aşırı bir ücret kararlaştırılmışsa, borçlunun istemi üzerine, bu ücret
hâkim tarafından hakkaniyete uygun olarak indirilebilir

 Simsarlık

sözleşmesi simsarın, taraflar
arasında bir sözleşme kurulması imkanının
hazırlanması ve kurulmasına aracılık
etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin
kurulması halinde ücrete hak kazandığı
sözleşme
 Ör. emlakçılar




Tacirin bağımsız yardımcısı
Simsar ile onun hizmetinden yararlanan tacir arasındaki
ilişki geçici niteliktedir.
Ticari temsilci ise devamlılık vardır.---İşletmenin işlerini
idare etmek üzere
 Aracılık yapan kişinin bir iş görme sözleşmesiyle belirli veya
belirli olmayan bir süre için devamlı şekilde bağlı olması
durumunda pazarlamacılık veya acentalık ilişkisi




Aracılıkta Bulunma
Tarafları bir araya getirme, pazarlık, sözleşme taslağının
hazırlanması
 Simsarlık söz. Temsil yetkisi yok
 Özel yetkisi olmadan, kendisini görevlediren adına sözleşme
yapamaz, bedeli tahsil edemez





Aracılık Faaliyetini Meslek Edinme şelinde devamlı
yapması gerekli değildir.
Ücret Karşılığında Faaliyette Bulunma:



Hakları


Ücret Talep Hakkı






Masrafları İsteme Hakkı




Yürütülen aracılık faaliyeti sonunda sözleşmenin
kurulması gerekliliği– aksi kararlaştırılabilir
Sözleşmenin hukuken geçerli olması gerekir
Ücret: Sözleşmede belirtilmişse– söz. Yazılı miktar,
belirtilmediyse tarifelere, yoksa mahalli teamül, o da
yoksa hakim tarafından belirlenme
 Ankara Ticaret Oda Meslisinin 25.9.1978 tarih ve 43
sayılı toplantısında kabul edilen teamüle göre taşınmaz
alım satımlarında özel bir anlaşma yapılmadığı sürece
tarafların simsara %2 komisyon ücreti ödemeleri gerekir

Kural: isteyemez, ücrete dahidir, istisna sözleşmede
ayrıca ödenmeye ilişkin kayıt

Borçları

Sözleşme kurulması imkanının hazırlama ve
kurulmasına Aracılıkta Bulunma
 Müvekkilin menfaatini gözetme


 Azil


Simsarın azlinden sonra müvekkil simsasın
bulduğu kişiyle sözleşme yaparsa simsarlık
ücretini ödemek zorunda

 İstifa
 Taraflardan

birinin ölümü, medeni hakları
kullanma ehliyetinin son bulması, iflası







TANIMI: “Ticari mümessil, ticari vekil, satış memuru veya
işletmenin çalışanı gibi işletmeye bağlı bir hukuki konuma
sahip olmaksızın, bir sözleşmeye dayanarak, belirli bir yer
veya bölge içinde sürekli olarak ticari bir işletmeyi
ilgilendiren sözleşmelerde aracılık etmeyi veya bunları o
tacir adına yapmayı meslek edinen kimseye acente denir.”
(YTTK.m.102/1).
Acentelik ilişkisi, ticari işletme sahibi ile onun adına
faaliyette bulunacak kişi, yani acente arasında yapılan bir
sözleşme (acentelik sözleşmesi) ile kurulur.
Acentelik sözleşmesi, kanunda herhangi bir şekle
bağlanmamıştır.




ANCAK: acentaya sözleşme yapmak yetkisi de tanınmak
isteniyorsa, bu yetkinin yazılı şekilde verilmesi ve belgenin
acenta tarafından tescil ve ilan ettirilmesi gerekir (YTTK m.
107)

Acenta gerçek kişi olabileceği gibi, tüzel kişi de olabilir



Bağımsız tacir yardımcısıdır
Faaliyet düzenini ve çalışma zamanını kendi ayarlar
 Müvekkilin doğrudan denetim ve gözetimi altında değildir.
 Müvekkil acentaya faaliyet ve çalışma düzeniyle ilgili talimat veremez ancak
yapılacak sözleşmenin tür, içerik ve şartları hakkında talimat verebilir.




Ticari işletmeyle ilgili işlere aracılık veya bizzat işlem yapma
Müvekkil tacir konumunda değilse atanan bağımsız yadımcı- acenta hükümlerine
tabi olamaz.
 Belirli bir yer veya bölge içinde faaliyet (tekel hakkı)




Antlaşmayla bu kaldırılabilir. O nedenle unsur kapsamında değerlendirmek doğu değildir.

Sözleşme-- Simsardan farkı









Süreklilik
Acentenin tacirin işletmesiyle ilgili sözleşmeleri yapabilmesi için aracılık faaliyeti göstermekle
yükümlü tutulmuş olmasıdır

TTK 109/1 “Acente, sözleşme uyarınca kendisine bırakılan bölge ve ticaret dalı içinde,
müvekkilinin işlerini görmekle ve menfaatlerini korumakla yükümlüdür”

Dolayısıyla, acenta aracılık hususunda faaliyet göstermeyi ihmal ederse müvekkil, acenteden
tazminat isteyebilir, acentalık sözleşmesini haklı bir nedenin varlığına dayanarak feshedebilir.
(YTTK m.121)

Süreklilik
Bir başkası adına

 Ücret

Talep Etme
 Olağanüstü Masrafları İsteme
 Hapis Hakkı

 Müvekkilin

İşlerini Görme
 Bilgi Verme ve Talimata Uyma
 Önleyici Tedbirleri Alma
 Ödeme Borcu
 Rekabet Yasağı