Slide 1

Kolej – czynnik integracji regionu
Przyszłość transportu szynowego w regionie

Piotr Szałkowski


Slide 2

Kolej – czynnik integracji regionu
Program prezentacji:
Rola kolei w regionalnym systemie
transportowym – stan obecny
 Dlaczego pociągi dalekobieżne omijają Łódź
 Przyczyny słabej pozycji kolei regionalnej
 Zintegrowany system transportu dla regionu
 Łódzki węzeł kolejowy - dziś i jutro
 Kolej aglomeracyjna - czy potrzebna ?
 Duopolis Warszawa – Łódź: pierwsza faza?
 Łódź jako węzeł transportu intermodalnego
 Wnioski końcowe



Slide 3

Połączenia dalekobieżne


Połączenia międzynarodowe
– Warszawa – Praha – jedyne połączenie bezpośrednie
– Berlin, Bruksela - z przesiadką w Kutnie – brak dogodnych

skomunikowań
– Wiedeń, Budapeszt, Bratysława - z przesiadką w Zawierciu
– brak dogodnych skomunikowań


Połączenia międzyregionalne
– Łódź – Warszawa – jedyna dostateczna oferta, zbyt długi

czas jazdy, poprawa od 2008 roku
– inne aglomeracje – mała ilość połączeń bez regularnego
taktu, czas jazdy niekonkurencyjny w stosunku do
samochodu


Slide 4

Połączenia lokalne


Koleje regionalne
– zbyt długie czasy dojazdu, brak regularnego taktu
– zbyt mało połączeń w ciągu doby dla większości relacji
– tabor nie dostosowany do bieżących potrzeb, niski komfort
– wysokie koszty dostępu do torów na mniej uczęszczanych

liniach
– brak skomunikowania z innymi rodzajami transportu
– brak dobrego styku z komunikacją miejską w Łodzi
– brak nowoczesnych rozwiązań taryfowych


Kolej aglomeracyjna
– brak oferty i możliwości jej realizacji z powodów

infrastrukturalnych.


Slide 5

Dlaczego pociągi dalekobieżne
omijają Łódź










niska mobilność łodzian - prawda czy fałsz?
położenie z dala od ważnych linii kolejowych
kształt węzła kolejowego - brak dobrego tranzytu,
wydłużony czas przejazdu
zły stan infrastruktury - za mała prędkość
trwałe, wieloletnie niedostrzeganie potrzeb Łodzi przez
władze centralne i dyrekcję PKP
brak gotowości poważniejszego finansowania
brak skutecznego działania lokalnych władz na rzecz
poprawy stanu transportu kolejowego
brak mechanizmów rynkowych w PKP (oddawanie pola
konkurencji bez walki)


Slide 6

Przyczyny słabej pozycji
kolei regionalnych


przebieg i stan techniczny linii kolejowych w regionie



wysoki koszt dostępu do torów na niektórych liniach



przestarzały tabor - niski komfort, pojemność
niedopasowana do potrzeb, duże zużycie energii



słaba pozycja Łodzi jako stolicy regionu



niedostateczna oferta - oddanie pola konkurencji



brak dobrego skomunikowania z innymi przewoźnikami



brak styku z transportem miejskim



niska jakość obsługi pasażera (brak konkurencji)



brak jednolitej polityki wobec transportu w regionie



brak jasnej wizji dla zmiany obecnej sytuacji


Slide 7

Koleje w łódzkiem - perspektywy


Podstawowa relacja Łódź – Warszawa – realna szansa
na poprawę przed 2010 rokiem



Projekt połączenia Warszawa – Wrocław – szansą dla
Łodzi na pierwszą szybką kolej



Zintegrowany system transportu – rozwiązanie
większości problemów kolei regionalnej



Kolej aglomeracyjna – nowa jakość w transporcie
miejskim w Łodzi



Rozbudowa łódzkiego węzła dla potrzeb aglomeracji korzyści dla ruchu tranzytowego



Łódź – centrum transportu intermodalnego


Slide 8

Jaka przyszłość
dla kolei regionalnej ?
Szkielet regionalnego
zintegrowanego systemu transportowego


Slide 9

Idea zintegrowanego systemu
transportowego dla regionu
1. Cele strategiczne


Integracja rozproszonej struktury osadniczej w jeden
spójny organizm



Podniesienie znaczenia Łodzi jako stolicy regionu



Poprawa dostępności Łodzi w skali kraju i Europy



Przyspieszenie rozwoju całego regionu dzięki zwiększeniu
mobilności mieszkańców



Obniżenie całkowitych kosztów transportu



Uchronienie centrum Łodzi przed zakorkowaniem


Slide 10

Zintegrowany system transportu
2. Założenia do projektowania


Maksymalne wykorzystanie istniejącej infrastruktury.



Optymalizacja kosztów inwestycyjnych w stosunku do
planowanych efektów.



Zapewnienie sprawnej przelotowości łódzkiego węzła
kolejowego we wszystkich kierunkach.



Przybliżenie kolei do miasta poprzez stworzenie wielu
punktów styku z miejską siecią transportową.



Wykorzystanie kolei regionalnej do przejęcia części
ruchu aglomeracyjnego wzdłuż tras swojego przebiegu,
zwłaszcza przy podróżach pomiędzy odległymi
dzielnicami.


Slide 11

Zintegrowany system transportu
3. Oczekiwane efekty







Wzrost udziału transportu publicznego przy podróżach
pomiędzy Łodzią a miejscowościami w regionie.
Odciążenie centrum miasta z tranzytowego i docelowego
ruchu prywatnych samochodów.
Polepszenie dostępności centrum miasta
Znaczne skrócenie łącznego czasu podróży dzięki
prowadzeniu pociągów regionalnych przez ważne węzły
komunikacyjne wewnątrz aglomeracji w połączeniu
z dobrym skomunikowaniem w tych węzłach
z transportem miejskim.
Zwiększenie ilości kolejowych połączeń dalekobieżnych
dzięki możliwości przeprowadzenia większej ilości
pociągów tranzytowych przez Łódź.


Slide 12

Zintegrowany system transportu
4. Kolej regionalna jako szkielet systemu









system węzłów komunikacyjnych (przesiadki)
podsystemy transportowe obsługujące węzły
powiązania z ruchem ponadregionalnym
współistnienie z transportem towarowym
zarządzanie i marketing
tabor dla ruchu regionalnego i miejskiego
system taryfowy


Slide 13

Łódzki węzeł kolejowy - dziś i jutro





Historycznie ukształtowany przebieg linii
w regionie nie zaspokaja potrzeb Łodzi
Kształt obecny i pożądany – czego brakuje
Linia średnicowa – jaki wariant ?
Główny dworzec (czy potrzebny ?)
(wady i zalety różnych lokalizacji)



Główne kolejowe trasy wylotowe z miasta
(kierunki ważne dla ruchu lokalnego i dalekobieżnego)



Rozbudowa – korzyści nie tylko dla Łodzi
– Kolej aglomeracyjna
– Ruch tranzytowy
– Transport towarowy


Slide 14

Węzeł - historia
1924

1902

1847
1931

1933

1866
1903 1941
1944

1930


Slide 15

węzeł
warian
ty


Slide 16

2 warianty linii średnicowej

Ł. Fabryczna

Ł. Kaliska

Ł. Widzew


Slide 17

aglomeracja


Slide 18

Linia średnicowa – w tunelu


Wady
– bardzo wysoki koszt inwestycji - konieczne odgałęzienie na

–
–
–
–
–
–
–

północ dla zapewnienia tranzytu na kierunku N-S, dla potrzeb
ruchu lokalnego potrzebne więcej niż 2 tory oraz podziemne
przystanki pośrednie
większość środków dla specjalistycznych firm zewnętrznych
długi czas budowy
wysoki koszt utrzymania całej infrastruktury podziemnej
konieczność dużego zagłębienia (drgania, obciążenie)
mniej punktów styku z transportem miejskim
dworzec Fabryczny poza główną osią N-S (brak styku z ŁTR)
mała przydatność dla transportu wewnątrz aglomeracji w
przypadku wybudowania w wersji łączącej tylko Dw. Kaliski
z Dw. Fabrycznym


Slide 19

Linia średnicowa w tunelu – c.d.


Zalety
– najszybszy przejazd tranzytem W-E
– niewielka ingerencja w tkankę miasta
– dobry dla szybkich kolei (brak problemu z hałasem)
– dworzec w centrum blisko ulicy Piotrkowskiej

(Fabryczny)


Slide 20

Linia średnicowa – wariant II
W tym wariancie większa część trasy biegłaby na powierzchni,
głównie w wykopie. Tylko nieco ponad 1 km znalazłby się
w tunelu (odcinek pod rondem Waryńskiego i pomiędzy
ulicami Franciszkańską i Zachodnią.



Wady
– potrzebne więcej niż 2 tory (duży ruch aglomeracyjny)
– duża ingerencja w strukturę miasta (wywłaszczenia)
– duży zakres i koszt inwestycji dla zapewnienia integracji z

transportem miejskim (dworzec, nowe węzły komunikacyjne)
– marginalizacja roli dworca Fabrycznego do obsługi wyłącznie
ruchu regionalnego (ew. do Warszawy)
– większa odległość dworca w centrum od ul. Piotrkowskiej


Slide 21

Linia średnicowa – wariant II c.d.


Zalety
– więcej potencjalnych miejsc pracy przy budowie dla Łodzian
– większa korzyść dla systemu kolei miejskiej
– szybszy zwrot kosztów inwestycji (większe wykorzystanie)
– dobra integracja kolei z transportem miejskim
– bezpośredni styk dworca w centrum z ŁTR-em

– lepszy tranzyt kolejowy w relacjach N-S (szybszy, bez
–
–

–
–
–

konieczności zmiany kierunku jazdy)
skrócenie odległości kolejowej do Kutna o ok. 5 km (opcja)
rozwiązanie większości problemów komunikacyjnych okolic
kompleksu „Manufaktury” (przebudowa układu komunikac.)
dobry dojazd spoza Łodzi do CKDAM i UŁ
uporządkowanie przestrzeni w wielu fragmentach miasta
nowe szybkie połączenia międzydzielnicowe (Retkinia/Teofilów
- Centrum - Widzew - Olechów)


Slide 22

Kolej aglomeracyjna
budować czy nie ?
Pytania podstawowe
Możliwe kierunki rozwoju Łodzi
 Szybki wzrost roli metropolitalnej?
 Rozwój przestrzenny - jaki model?
 Rewitalizacja centrum - środki, czas, efekty
 Wzrost zamożności - jaki model konsumpcji?
 Zaspokajać tylko popyt czy go kształtować?
 Analiza SWOT



Slide 23

Kolej aglomeracyjna - zalety













poprawa integracji na poziomie ponadaglomeracyjnym
wzrost rentowności kolei regionalnych
skrócenie średniego czasu podróży
większy komfort, większa prędkość handlowa
dobra integracja z innymi środkami transportu, także
z kolejami dalekobieżnymi
mniejszy koszty bieżącej eksploatacji liczony na 1 pskm
odciążenie centrum z ruchu samochodowego
kontrolowanie przestrzennego rozwoju aglomeracji
(stymulowanie liniowego rozwoju)
uporządkowanie przestrzeni w dużej części miasta,
likwidacja wysp zdegradowanej tkanki miejskiej
wytworzenie nowych korytarzy komunikacyjnych


Slide 24

Kolej aglomeracyjna - wady


duże początkowe koszty inwestycyjne



konieczność zajęcia zupełnie nowych terenów



lokalne zwiększenie zagrożenia hałasem



miejscowe przerwania ciągłości przestrzennej


Slide 25

Kolej aglomeracyjna - szanse


duże wsparcie ze środków unijnych i budżetu
centralnego



zgodność koncepcji z akceptowanymi
i racjonalnymi trendami



wsparcie centralne jako efekt wdrażania
założeń NPR (prawo, finansowanie)



planowane wydzielenie PLK z PKP



koncepcja nie jest związana z żadną opcją
polityczną


Slide 26

Kolej aglomeracyjna - zagrożenia


brak uregulowań prawnych sprzyjających
integracji transportu w skali regionu



słaby budżet lokalny - brak możliwości
współfinansowania dużego projektu



słaby PR - brak społecznego poparcia dla
wybranego kierunku inwestowania



niemożność przewidzenia kierunków rozwoju
w perspektywie 20 lat



konflikt (mentalny) interesów z PKP


Slide 27

Zintegrowany System Transportu
skala przedsięwzięcia


Działania Inwestycyjne:
– gruntowna modernizacja istniejącej infrastruktury
– budowa zupełnie nowych linii
– budowa węzłów komunikacyjnych



Działania organizacyjne:
– wypracowanie zasad współpracy lokalnych

samorządów
– nowy podmiot zarządzający transportem w skali
województwa
– całkowita reorganizacja lokalnej komunikacji
miejskiej


Slide 28

Duopolis Warszawa - Łódź
pierwszy etap integracji ?


Modernizacja linii Warszawa-Łódź - skrócenie
czasu podróży



Nowy tabor - nowi klienci efektem poprawy
jakości usługi



Zintegrowany system transportu – łatwiejszy
dojazd do stolicy nie tylko dla Łodzian



Kolej regionalno-aglomeracyjna - większa
dostępność dworców szybkiej kolei



Skrócenie łącznego czasu podróży - wzrost
ilości codziennych dojazdów koleją do stolicy


Slide 29

Łódź jako kolejowy węzeł
transportu intermodalnego (TI)


Stan obecny:
– terminal kontenerowy o dużej pojemności
– stacja rozrządowa
– słaba infrastruktura linii kolejowych
– mały udział TI w transporcie towarowym



Perspektywy i szanse:
– centralne położenie Łodzi
– bliskość drogowych węzłów komunikacyjnych
– duża liczba firm logistycznych w regionie
– sprzyjanie rozwojowi TI na szczeblu centralnym,

perspektywa znacznego wsparcia kapitałowego


Slide 30

Wnioski
Sprawny zintegrowany system transportu
– lepsza integracja całego regionu
– wieksza mobilność mieszkańców (zwłaszcza spoza
–

–
–
–
–

aglomeracji)
zwiększenie lokalnego ruchu turystycznego,
mniejszy popyt na transport indywidualny (mniejsze
koszty zewnętrzne)
sprawniejsze zarządzanie i planowanie w dziedzinie
transportu
obniżenie globalnych kosztów logistycznych
w transporcie publicznym
odzyskanie wielu milionów godzin przeznaczanych
w skali roku na dojazdy (ekonomiczny efekt skali
spowoduje wymierny wzrost popytu na inne dobra)


Slide 31

Wnioski c.d.


Kolej aglomeracyjna – zalety
– skrócenie średniego czasu podróży
– zmniejszenie bieżących kosztów utrzymania

transportu miejskiego
– zbliżenie ośrodków regionalnych z Łodzią
– poprawa połączeń ponadregionalnych
– zbliżenie Łodzi do Warszawy i vice versa


Slide 32

Dziękuję za uwagę.


Slide 33

Pytania ?