De actualiteit van de Katholieke Sociale Leer Inleiding drs H.J. Kaiser Voorzitter Christelijk Sociaal Congres Burgemeester van Doetinchem Paus Leo XIII 1891: RERUM NOVARUM Katholieke Sociale Leer Wat is.
Download ReportTranscript De actualiteit van de Katholieke Sociale Leer Inleiding drs H.J. Kaiser Voorzitter Christelijk Sociaal Congres Burgemeester van Doetinchem Paus Leo XIII 1891: RERUM NOVARUM Katholieke Sociale Leer Wat is.
De actualiteit van de Katholieke Sociale Leer Inleiding drs H.J. Kaiser Voorzitter Christelijk Sociaal Congres Burgemeester van Doetinchem
Paus Leo XIII 1891: RERUM NOVARUM
Katholieke Sociale Leer • • • • •
Wat is het wel?
Gaat over katholieke visie op sociaal-economische ordening Ethisch beoordelingskader Appel op politiek en politici Voortdurend in ontwikkeling Veelheid van documenten • • • • •
Wat is het niet?
Een politiek programma Een praktische handleiding Een dogma voor katholieke politici In beton gegoten Een document
Historische ontwikkelingslijn 1891 • Rerum Novarum 1931 • Quadragesimo Annno 1967 • Populorum Progressio 1991 • Centisimus Annos 2009 • Caritatas in Vertitate
Katholieke vakbeweging draagvlak van kerk De impact van Rerum Novarum Christen democratie Katholieke emancipatie
Basis kenmerken Menselijke waardigheid Personalisme Bonum Commune
subsidiariteit Grondbeginselen voor inrichting sociale, politieke en economische ordening solidariteit
Meest succesvolle toepassing Rijnlandse sociale katholieken Marktordening als tegenwicht nazisme en communisme Sociale markt economie
Christen democraten Sociaal democraten Nederlandse verzorgingsstaat
Rond de eeuwwisseling Verzorgingstaat loopt vast globalisering Rijnlands denken verdrongen Angelsaksich denken dominant Post-communistisch tijdperk
2008: Kapitalisme in crisis Platte ethiek Systeem te complex Turbo effect door globalisering Turbo effect door internet
Antwoord van de kerk
• Een nieuwe sociale encykliek • Ca 40 jaar na Populorum Progressio
Caritas in Veritate •29 juni 2009: Petrus en Paulus
Kernthema’s Waarheid Liefde en gerechtigheid Gemeinwohl / gemenebest
Waarheid Tegen onverschilligheid en cynisme Tegen waardenrelativisme en scepticisme Tegen emotionalisering
liefde en gerechtigheid Heel de mens Alle mensen Vrijheid en verantwoordelijkheid
Een belangrijk verschil ratio Waar heid gelijk heids denken Liefde burgerlijk samen leven broeder- en zusterschap
Antwoord kerk op crisis vertrouwen Hoop realisme nieuwe humanistische sysnthese
Relatie staat en samenleving • • • • pleidooi voor politieke participatie en res publica zorg over democratie door te grote ongelijkheid zorg over fundamentele mensenrechten door aantasting sociale zekerheid zorg over godsdienstvrijheid
Een ongewenst model
Staat
samen leving
Markt
wenselijk model Samenleving Staat Markt
Oproep tot sociale innovatie • Door ontwikkeling traditionele cooperatievormen Op zoek naar een nieuw maatschappelijk middenveld
Visie op kapitalisme • • • • • Markt en winst zijn neutrale begrippen De sociale leer is daar niet tegen Maar zij moeten gekoppeld zijn aan sociale en verdelende rechtvaardigheid. Deze gaat verder dan de rechtvaardigheid op basis van uitruil in een transactie.
Er is een civilisering van de economie nodig
Verdere politieke thema’s • • • • • • •
sociaal - economisch
concrete leefsituatie van mensen in regio’s solidariteit tussen generaties waardigheid van arbeid waardig van immigrant bestrijding van bureaucratie bestrijding van eenzaamheid interculturele verhoudingen • • • •
omgaan met de schepping
Natuur gebruiken als geschenk van de Schepper Energiebronnen eerlijk toegankelijk maken solidariteit tussen generaties bioethiek
Omgaan met technologie en nieuwe communicatiemiddelen • • Techniek moet altijd in dienst staan van humaniteit Toepassing moeten zin en betekenis hebben. Niet alles wat kan moet ook
Dialoog tussen religies en culturen • • • • • Er moet altijd een balans zijn tussen ratio en religie. Zij moeten elkaar kritisch houden.
Er moet vrijheid van religie zijn.
Er zijn religies en culturen die anderen uitsluiten van het Gemeinwohl Er moet een gemeenschappelijke basis zijn om een dialoog te kunnen voeren Andere religies en culturen moeten dus willen meedoen aan het bonum commune
Samenvattend • • • • • • De nieuwe encycliek is uiterst actueel en indringend Het humanistisch, antropologisch perspectief maakt een open dialoog met niet-christenen mogelijk Er spreekt een urgente zorg uit over de bedreiging van het lot van armen en werklozen De platvloerse ethiek in de economie is een bedreiging voor de sociale cohesie en democratie Subsidiariteit is belangrijk is de strijd tegen bureaucratisering en vervreemdende systemen Naast economie staat ook ecologie op de sociale en politieke agenda