HÀYKE LOGIER

BEHOEFTE AAN OPVOEDINGSONDER STEUNING VAN OUDERS VAN JONGE KINDEREN

• • • • •

INHOUD

Auteurs Doel van het onderzoek Risico- en protectieve factoren Methode Meetinstrumenten

• • • • • • Screeninglijst Vervolgvragenlijst Opvoedingsgedrag Probleemgedrag van het kind Risicofactoren Protectieve factor • •

Resultaten

• • • Behoefte aan opvoedingsondersteuning Risicofactoren en behoefte aan opvoedingsondersteuning Sociale steun

Conclusie en discussie

AUTEURS

•

Jessica Asscher

• Postdoc onderzoeker, Universiteit Utrecht, Capaciteitsgroep Pedagogiek, Onderzoeksgroep Psychosociale Problemen in Context.

•

Jo Hermanns

• prof. dr., hoogleraar Universiteit van Amsterdam, Afdeling Pedagogische en Onderwijskundige Wetenschappen.

•

Maja Deković

• prof. dr., hoogleraar Universiteit Utrecht, Capaciteitsgroep Pedagogiek, Onderzoeksgroep Psychosociale Problemen in Context.

DOEL VAN HET ONDERZOEK

Onderzoek naar:

• Hebben moeders met peuters nood aan opvoedingsondersteuning?

• Hangt steunbehoefte samen met objectief vast te stellen problemen in het gezin?

• Is het mogelijk gezinnen met steunbehoefte te identificeren m.b.v. risico- en protectieve factoren aanwezig in het gezin

RISICO- EN PROTECTIEVE FACTOREN

Risicofactor = factor met grotere kans op ongunstige ontwikkelingsuitkomsten

• In onderzoek: • • • • Verband tussen risicofactor en ongunstige ontwikkeling Risicofactoren kunnen meten met vragenlijst Kans voorkomen in algemene bevolking niet klein Risicofactor treedt op tijdens peuterleeftijd

Protectieve factor = bufferende werking of direct beschermende werking

• • Gaan schadelijke effecten van risicofactoren tegen Vb. sociale steun

METHODE

•

2 stappen:

• • Korte vragenlijst over behoefte opvoedingsondersteuning Nader onderzoek over opvoedingsgedrag, probleemgedrag kinderen, kenmerken ouders en sociale steun •

Goede afspiegeling: vergelijking met Statistisch Jaarboek 2003 van het centraal bureau voor de statistiek

MEETINSTRUMENTEN

•

Screeninglijst

• • • Steunbehoefte = ?: • • Behoefte aan info Gezins- en sociale steunbehoefte Af en toe behoefte aan duwtje in de rug of praatpaal?

Indien opvoedingsondersteuningprogramma aangeboden, gebruiken?

•

Vervolgvragenlijst

• • • • Opvoedingsgedrag van ouders Probleemgedrag van kind Welzijn ouders Mate van sociale ondersteuning

MEETINSTRUMENTEN (2)

• •

Opvoedingsgedrag

• • • • Acceptatie van het kind Disciplineringsstijl Permissiviteit Ondersteunend opvoedingsgedrag: • Inductie • Responsiviteit

Probleemgedrag kind

• Child Behavior Checklist •

Risicofactoren

• • • Geslacht (jongen) Geboortegewicht Temperament •

Protectieve factor

• Vragenlijst opvoedingsondersteuning • • Consistentie Negatieve controle: • Negeren • Liefdesonthouding • • Fysiek straffen Machtsuitoefening

RESULTATEN

•

Steunbehoefte

• • • • 40% behoefte aan informatie 10% behoefte aan gezins- en sociale steun 33% behoefte aan duwtje in de rug of praatpaal 14% behoefte aan opvoedingsondersteuningprogramma Hoe meer probleemgedrag kind, hoe meer steunbehoefte ouders •

Risicofactoren

• Lineaire relatie tussen aantal risicofactoren en steunbehoefte •

Sociale steun

• Ouders met meer steunbehoefte, meer steunbronnen

CONCLUSIE & DISCUSSIE

• • • • •

Opvoedingsondersteuningprogramma’s bereiken niet alle nodigden

• Suggestie: professionals alerter voor signalen steunbehoefte

Lineaire relatie ernst van probleem kind en steunbehoefte Steunbehoefte neemt toe met risicofactoren Ouders met veel steunbronnen, grote steunbehoefte Beperkingen:

• • Cross-sectionele aard (geen causale conclusies) Geen bewijs voor modellen

Andere aanpak zoeken om mensen met steunbehoefte te bereiken

BRONNENLIJST

• • •

http://home.medewerker.uva.nl/j.j.asscher/ http://home.medewerker.uva.nl/j.m.a.hermanns/ http://medewerkers.fss.uu.nl/mdekovic